over Bonaire - Scholengemeenschap Bonaire

Inleiding
Boneiru ta dushi!, Bonaire is heerlijk!
Zo wordt Bonaire aan toeristen geadverteerd.
Echter, net zoals de cactus (Kadushi), die als
heerlijke cactussoep op het eiland wordt
gegeten, heeft Bonaire aan de andere kant ook zijn
stekels die minder dushi kunnen zijn. Als
nieuwkomer op het eiland is het maken van de
cultuuromslag niet makkelijk, maar wel
noodzakelijk om de heerlijkheid van het eiland
kompleet te kunnen ervaren.

Kennismaken met (SGB) Bonaire
Om op afstand Bonaire te proeven en de
SGB te leren kennen, hebben we deze
presentatie gemaakt. Hiermee hopen wij u
wat beter voor te bereiden op wonen en
werken op Bonaire, indien u wordt
aangenomen.
VEEL KIJK EN LEES
PLEZIER

Bonaire
Verklaring van de naam Bonaire
• Het ligt voor de hand om te denken dat Bonaire
"goede lucht" betekent, maar het zijn de
oorspronkelijke bewoners, de Arawak-indianen, die
het eiland "Boynay" (lage land) noemden. De
Nederlanders hebben het langzamerhand in
"Bonaire“ veranderd
• Een andere verklaring is dat Bonaire afstamt van
"Boy Nayil", de naam van de zoon van de oppergod
die de vorm van een zilveren slang had. De
indianen noemden het eiland "Boy Nayre" dat "huis
van de zilveren slang" betekent

Bonaire heeft een tropisch-aride klimaat
(=droog en dor) met heel veel zon. Er
waait bijna altijd een verkoelende
passaatwind

Bonaire heeft ± 17.000 inwoners
• Belangrijk kenmerk van de bevolking van
Bonaire is de etnische diversiteit
• Europese Nederlanders mogen zich vrij vestigen
als zijn beschikken over: een verklaring van
goed gedrag, een bewijs van huisvesting en een
bewijs van voldoende middelen van bestaan.
• De top tien nationaliteiten van inwoners uit
andere gebieden: Europese Nederlanders
(13%), Dominicaanse Republiek, Colombia,
Peru, Venezuela, Verenigde Staten, Suriname,
China, India en Haïti.

Taal
• Nederlands is de officiële taal
• Papiaments wordt het meest gesproken
• Papiaments is ontstaan uit het Spaans,
Portugees, Nederlands, Engels, Frans en een
beetje Afrikaans
• Bonaire kent zelfs een officiële spelling van het
Papiaments, die afwijkt van de spelling op Aruba
• De meeste mensen op Bonaire spreken naast
Papiaments en Nederlands vaak ook nog
uitstekend Engels en Spaans

Vrijetijdsbesteding
Inleiding
• Op Bonaire is vrijetijdsbesteding gericht op
bezigheden in de natuur, (water)sport, uit
eten en nationale feesten.
• Er zijn verschillende mogelijkheden op het
gebied van televisiekanalen.
• Er is nauwelijks uitgangsleven, geen
discotheek en bioscopen, maar er zijn wel
café/bars & restaurants aanwezig op
Bonaire.
• Ook het shoppen is zeer beperkt. Er is één
winkelstraat voornamelijk gericht op
(cruiseship) toeristen en wat kleine malls.

De natuur, (water)sport, uit eten
• Washington slagbaai natuurpark: kamperen,
zwemmen, snorkelen, duiken, mountain
biken, Brandaris bergbeklimmen
• Klein Bonaire: kamperen, zwemmen,
snorkelen, duiken
• (Water)sporten: zwemmen, kite/windsurfen,
duiken, snorkelen, sunfish (kleine zeilboot)
zeilen, kayaken (Lac en Sorobon) en
paardrijden
• Bonaire heeft veel restaurants
• Diverse gelegenheden verzorgen lokale
muziek en eten (zoals Rose Inn, Arawak,
Posada)

Officiële feestdagen
Nieuwjaarsdag
De week na de grote carnavalsoptocht
Goede vrijdag
Eerste en Tweede Paasdag
Hemelvaartsdag
Koninginnendag/Dia di Rincon 30 april (Braderie in
Rincon)
Dag van de Arbeid (1 mei)
Eerste en Tweede Pinksterdag
De dag van de vlag: 6 september = Bonairedag
(braderie in gekozen wijk)
Regatta: 1 week in oktober (alleen de scholen sluiten
voor vakantie). 1 week lang feest met muziek en
braderie
"Koninkrijksdag" 15 december
Eerste en tweede Kerstdag 25 en 26 december

(Openbaar) vervoer
• Bonaire kent geen openbaar vervoer zoals in
Nederland. Er rijden alleen kleine particuliere
busjes op onregelmatige tijden.
• Tijdens spitsuren is de kans groot dat de bus vol
zit. De passagier moet dan wachten op de
volgende bus, waarvan men niet weet wanneer
die komt.
• Men maakt veel gebruik van scooters en fietsen,
en quads. De afstanden zijn relatief klein.
• Het eiland heeft geen stoplichten
• Een eigen auto is geen luxe, maar een
noodzaak (liefst een pick-up of een Jeep). Er
zijn vele onverharde wegen en de verharde
wegen zijn vaak slecht onderhouden (gaten in
de weg).

Huisvesting
• Bonaire is erg in trek waardoor huisvesting een lastig
probleem is geworden.
• Woningen zijn qua kwaliteit en prijs onmogelijk te
vergelijken met Nederland.
• Voor een eengezinswoning ligt de minimale huur tussen
$ 1.000 en $ 1.500. Een appartement voor 1 of 2 personen
zal rond $ 850 per maand kosten. Houd er rekening mee
dat u één of twee maanden borg moet betalen.
• Elektra en water ontvangt u via WEB. U betaalt achteraf of
prepaid (Pagabon). Het te betalen bedrag verschilt erg per
huishouden en is afhankelijk van de apparatuur die u
gebruikt (zoals airco).
• De meeste mensen koken op gas.
• Reken op ongeveer $ 345 voor het installeren van elektra,
gas, water, televisie en internet.

Levensonderhoud 1
• De munteenheid van Caribisch Nederland is de dollar ($).
• Alle producten worden geïmporteerd waardoor prijzen hoog zijn
en snel variëren (olieprijzen afhankelijk). Er zijn momenten dat
bepaalde producten niet op het eiland te vinden zijn.
• Op het eiland bevinden zich tal van moderne supermarkten en
lokale toko’s. Toko’s zijn kleine winkels die van allerhande
verkopen, meestal iets goedkoper.
• Uitgave op kleding is relatief minder en goedkoper (klimaat); de
kwaliteit is wel minder.

Levensonderhoud 2
• Een liter benzine kost ongeveer $ 1,264. Wegenbelasting bedraagt
$ 193 per jaar voor een auto die op benzine rijdt. Voor een
dieselauto betaalt u $ 841 per jaar.
• Brandstoftarief voor huishoudelijke doel:
0-150 kWh 37.397 ct/kWh
151-250 kWh 33.317 ct/kWh
251-500 kWh 30.917 ct/kWh
501-2500 kWh 30.037 ct/kWh
Boven 2500 kWh 28.267 ct/kWh
Brandstoftoeslag 0.27454 ct/kWh
• De kleine gasflessen kosten circa $ 9 en de grote gasflessen kosten
$ 42. Bij normaal gebruik gaat de kleine fles ongeveer 1 maand
mee, met de grote fles doet u ongeveer een half jaar mee.

Levensonderhoud 3

Onderwijs 1
Basisschool
• Er zijn drie basisscholen waar de voertaal Nederlands is: De
Pelikaan, Papa Cornes en Aquamarijn (particuliere school). Op
de overige basisscholen is de voertaal Papiaments en wordt
het Nederlands geleidelijk ingevoerd. De Pelikaan en
Aquamarijn zijn qua sfeer vergelijkbaar met een Nederlandse
school. Voor deze scholen bestaan wachtlijsten. Schrijf daarom
tijdig in!
• Papa Cornes Skol: Kaya Barakuda # 33, Tel: 717-4277
• Kolegio Kristu Bon Wardador: Kaya Avelino J. Cecilia # 56,
Tel: 717-3280
• Kolegio Luis Bertran: Kaya Botote # 6, Tel: 717-4438
• Kolegio San Bernardo: Kaya Maria Carmen Hellmund-Boom #
1, Tel: 717-3484
• Watapana: Kaya Lourdes (speciaal onderwijs) # 18,
Tel: 717-6380
• De Pelikaan (privé school): Kaya Gobernador Debrot # 64,
Tel: 717-3301

Onderwijs 2
Voortgezet Onderwijs
• Voor voortgezet onderwijs en middelbaar
beroepsonderwijs bestaat er 1 scholengemeenschap,
de Scholengemeenschap Bonaire (SGB).
• Op bijna alle scholen dragen de kinderen een uniform
(spijkerbroek met t-shirt of polo-shirt).
• De lestijden zijn van 7.30 tot 12.30 uur voor
basisscholen. Het voortgezet onderwijs en het
beroepsonderwijs krijgen ook in de middag les, tot
maximaal 15.00 uur voor het voortgezet onderwijs of
16.00 uur voor het beroepsonderwijs.
• Er is een schoolbus voor kinderen uit het dorp Rincon
(dat ongeveer 15/20 minuten vanaf Kralendijk ligt).

Gezondheidszorg
• Fundashon Mariadal is de overkoepelende
zorgorganisatie op Bonaire. Meer uitgebreide
informatie is te vinden op hun website:
www.fundashonmariadal.org
• Op het eiland bevinden zich een klein ziekenhuis, een
verpleeghuis, tal van huisartsen, tandartsen,
fysiotherapeuten en logopedisten. Vanuit Curaçao
komen regelmatig specialisten naar het eiland (zoals
kno-artsen, cardiologen of psychologen/psychiaters)
• Voor urgente specialistische behandelingen (bv.
ernstige ongelukken) worden patiënten naar Aruba,
Curaçao of Venezuela vervoerd met een
ambulancevliegtuig.

De Scholengemeenschap
Bonaire (SGB)
• Ongeveer 1500 leerlingen bezoeken de SGB
• De SGB bestaat uit vier units: Juniorcollege (onderbouw
VSBO, TKL en HAVO/VWO), VMBO/PRO, HAVO/VWO
en MBO.
• De units zijn fysiek gescheiden.
• Docenten worden schoolbreed aangenomen, waarbij
getracht wordt om ze zoveel mogelijk in één unit in te
roosteren
• De school wordt sinds 1 januari 2011 gesubsidieerd door
het ministerie van onderwijs en wetenschappen (OCW).

De SGB 1
• De school staat “in de steigers” en dus
moet er nog heel veel gebeuren (zowel
organisatorisch als de inrichting hiervan)
• Ontwikkelingen en vooruitgang gaan
langzaam
• Grote inhaalslag dient te worden gedaan
voor faciliteiten en middelen
• Er wordt gewerkt aan de CAO en
verbetering van de secundaire
arbeidsvoorwaarden

De SGB 2
• ICT is flink aan het groeien, maar het is
nog niet waar moeten zijn
• Achterstallig onderhoud en ruimtegebrek
• SGB is wel goed op weg om tot
verbetering te komen

16 2.990 41 14 3321 291 354 12% 4250 16474 29763
16 3.714 51 14 4076 312 38
17 3.764 50 14 4076 312 33
18 3.816 52 14 4076 312 27
19 3.869 53 14 4076 312 22
17 3.030 40 14 3321 291 311 10% 3736 14882 28171
Salarisschalen voor docenten ingaande 01-01-2012
18 3.074 44 14 3321 291 264 9% 3171 13803 27092
19 3.114 40 14 3321 291 221 7% (in 2658US 13289dollars)
26579
WAS WORDT Voordeel WAS totaal totaal WORDT totaal
Voordeel WAS totaal WORDT totaal totaal Vo
Schaal 17 Schaal LB pm in Schaal % 1e 18 jr na 5jr na Schaal 10jr LC pmSchaal in % 19 1e jr Schaal na 5jrLD na 10jr p
1 2.311 1 2506 209 9% 1 2504 2.50613277 128479
2719 2281 9% 2.8702735 1 14432 311430944
26
2 2.375 64 2 2574 68 213 9% 2 2555 2.57413662 68 229275
2795 76 2362 9% 2.9492838 79 2 14830 319931805
85 26
3 2.439 64 3 2645 71 220 9% 3 2645 2.64514060 71 330097
2870 75 2413 9% 3.0302889 81 3 15203 328732639
88 27
4 2.506 67 4 2719 74 228 9% 4 2735 2.71914432 74 430944
2949 79 2464 9% 3.1142953 84 4 15613 337733512
90 28
5 2.574 68 5 2795 76 236 9% 5 2838 2.79514830 76 534463
3030 81 2515 9% 3.1993017 85 5 16037 347137095
94 29
6 2.645 71 6 2870 75 241 9% 6 2889 2.87015203 75 636722
3114 84 261
6
9%
3.287
3133
88 6
16512
3567
39380
96 30
7 2.719 74 7 2949 79 246 9% 7 2953 2.94915613 79 738327
3199 85 268
7
9%
3.377
3210
90 7
16974
3663
40895
96 30
8 2.795 76 8 3030 81 251 9% 8 3017 3.03016037 81 839265
3287 88 275 9% 3300 17437 41691
8 3.471 94 8 3764 101 31
9 2.870 75 9 3114 84 261 9% 9 3133 3.11416512 84 939534
3377 90 281 9% 3377 17899 41730
10 2.949 79 10 3199 85 268 9% 3210 19632 39059
9 3.567 96 9 3869 105 32
10 3.199 85 10 3471 94 291 9% 3492 21058 41011
11 3.030 81 11 3287 88 275 9% 3300 21520 38507
10 3.663 96 10 3974 105 33
11 3.287 88 11 3567 96 300 9% 3595 22868 40176
12 3.114 84 12 3377 90 281 9% 3377 22714 37865
11 3.764 101 11 4084 110 34
12 3.377 90 12 3663 96 306 9% 3672 23921 39239
13 3.199 85 13 3471 94 291 9% 3492 23228 37146
12 3.869 105 12 4197 113 35
13 3.471 94 13 3764 101 314 9% 3762 24255 38225
14 3.287 88 14 3774 303 521 16% 6253 23022 36312
13 3.974 105 13 4520 323 58
14 3.567 96 14 4076 312 545 15% 6536 23831 37120
15 3.377 90 14 3774 303 425 13% 5097 19427 32716
14 4.084 110 13 4520 323 46
15 3.663 96 14 4076 312 442 12% 5303 19953 33243
16 3.424 47 14 3774 303 375 11% 16 4494 3.71416987 51 14 30277 4076 312 387
15
10%
4.140
4648
56 13
17308
4520
30598
323 40
17 3.471 47 14 3774 303 324 9% 17 3891 3.76415151 50 14 28441 4076 312 334
16
9%
4.197
4006
57 13
15318
4520
28608
323 34
18 3.518 47 14 3774 303 274 8% 18 3287 3.81613919 52 14 27208 4076 312 27817 7% 4.2543338 57 1313970 452027259
323 28
19 3.567 49 14 3774 303 221 6% 19 2658 3.86913289 53 14 26579 4076 312 22118 6% 4.3132658 59 1313289 452026579
323 22

Docenten type en schaalindeling
• De nieuwe opzet is naar een model van het Nederlandse
onderwijs functiebouwhuis
• Wij kennen naar invoering hiervan LB-,LC- en LDdocenten
• Indien je een LC-docent bent, betekent dit niet dat je
automatisch ingeschaald wordt als LC-docent. Dit is
afhankelijk van de functie waarop je aangenomen wordt

Secundaire arbeidsvoorwaarden
• Momenteel vallen alle personeelsleden onder
Pensioenfonds Caribisch Nederland
• Vakantie uitkering is per 1 juni 2012 7,5% naar
rato
• In totaal minder vakantiedagen dan Nederland,
twee weken minder in de zomervakantie, één
week meer in de kerstvakantie (varieert jaarlijks
soms meer dagen in de zomervakantie en
minder in de kerstvakantie)

Inschaling
• Er wordt rekening gehouden met indeling
naar type docent en ervaringsjaren in het
onderwijs en vakgerichte ervaringsjaren in
het bedrijfsleven
• Er is een eindejaarsuitkering van bruto
$ 500

Tot slot als je werkzaam wilt
zijn op de “steigers” van SGB:
• Werken in het onderwijs op Bonaire is een
uitdaging en vereist een flexibele instelling
• Meedenken en ontwikkelen van het onderwijs is
een must
• Er zal aanspraak gemaakt worden op je
ervaring en kennis van de onderwijs
ontwikkeling

Nuttige links
Openbaar lichaam Bonaire
• http://www.bonairegov.an/
Rijksdienst Caribisch Nederland
• http://www.rijksdienstcn.com/
Tourism Corporation Bonaire
• http://www.tourismbonaire.com/en/
Wikipedia
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Bonaire
Mijn (vakantie)huis op Bonaire
• http://www.mijnhuisopbonaire.nl/
Ban Boneiru Bèk
• http://www.banboneirubek.com/