BESAFE Magazine 33

P708831 | Afgiftekantoor Gent X | Verschijnt 5x per jaar
33 BESAFE
Inspiratie voor uw lokaal
veiligheids – en preventiebeleid
FEBRUARI 2015
DOSSIER
SOCIALE MEDIA
Een politiezone, een brandweerkorps,
een preventiedienst. Hoe gebruiken zij
Twitter en Facebook?
4 Brandweer Antwerpen:
‘Facebook is ideale kanaal voor
brandweergevoel’
5 Politiezone Mons-Quévy: ‘Een
directe communicatielijn naar de
bevolking’
6 Preventiedienst Menen: ‘Snelheid
van sociale media is groot voordeel’
Brandweermajoor Bert
Brugghemans: ‘We streven
naar een evenwicht
tussen leuke berichten
die ons nieuwe volgers
opleveren en nuttige
berichten die vaak minder
likes of views krijgen.’
FOTO © JASPER LEONARD
‘Authentiek en eerlijk
communiceren’
‘Als openbare dienst moet je sociale media gebruiken. Je kan kanalen
waar zo veel burgers zitten niet zomaar negeren.’ Dat zegt Bert
Brugghemans, majoor bij de Brandweer Antwerpen. Hij is zelf al
jaren actief op diverse sociale media en stond mee aan de wieg van
de Twitter- en Facebookaccounts van de Antwerpse brandweer.
‘Brandweer-, politie- en
gemeentelijke preventiediensten
hebben de plicht om te
communiceren met burgers
over hun werkzaamheden. Als
brandweer kiezen we ervoor
om dit te doen via alle kanalen
waar burgers zich ophouden,
dus ook via sociale media.’
Volgens Brugghemans zijn sociale media eenvoudig
te beheren en heel dynamisch. ‘Ze leiden vaak
naar publicaties in de ‘earned’ media, zoals de pers,
waardoor je een nog groter bereik krijgt. Ze laten
monitoring toe en geven een accuraat beeld van
het effectieve bereik, in tegenstelling tot bijvoorbeeld
een advertentie in de krant.’
‘Het grootste voordeel van sociale media is dat je je
boodschap ongefilterd en snel bij de burger krijgt.
Sociale media zijn een doeltreffend middel om een
boodschap over te brengen, ook bij crisiscommunicatie.
Soms kunnen we onze boodschap sneller via
sociale media verspreiden dan we fysiek aanwezig
kunnen zijn. Zo kunnen we bijvoorbeeld tijdens een
druk koopweekend mensen actief oproepen om
ruimte te maken voor de brandweer bij interventies
in de binnenstad.’
Ook bron van informatie
Sociale media kunnen ook een bron van informatie
zijn. ‘Wij halen er informatie uit over en voor
interventies. Maar we gebruiken die informatie
bijvoorbeeld ook om onze preventiecampagnes
te sturen. Op basis van wat mensen online zetten,
analyseren we waar ze mee bezig zijn en waar de
interesses liggen op vlak van brandveiligheid.’
Als openbare dienst is het volgens Brugghemans
essentieel om zo authentiek en eerlijk mogelijk te
communiceren. ‘Er zijn trucjes om snel veel volgers te
krijgen, maar die zijn niet duurzaam en leiden vaak tot
negatieve ervaringen. Als betrouwbare brandweer-,
politie- of gemeentedienst blijven we daar beter van
weg. We streven wel naar een evenwicht tussen de
‘leuke’ berichten die ons nieuwe volgers opleveren en
de nuttige berichten die vaak minder likes of views
krijgen. Door het aantal volgers systematisch op te
krikken krijgen we immers automatisch een groter
bereik voor onze preventieboodschappen.’
VERDER
IN DIT NUMMER:
2 BRANDPREVENTIE-
MONITOR
Kennis over rookdetector blijft
beperkt
3 WONINGINBRAKEN
• Europees Rapport Domestic Burglary
• Diefstal in woningen gemonitord
7 BELEIDSNOTA
VEILIGHEID EN
BINNENLANDSE ZAKEN
Klemtonen in het veiligheidsbeleid
van de komende jaren
8 GAS-PLATFORM
ADVP zoekt input en output over
GAS-toepassing
POSTUUM: JO VANHECKE
Zet uw gemeente
in de kijker
Hebt u een inventief
veiligheidsplan? Of een boeiend
preventieproject? Of een
interessante case die uw
collega’s kan inspireren?
Laat het ons weten.
Mail uw verhaal naar
besafe@ibz.fgov.be en we
werken het verder uit.
BESAFE 1

ESAFE
Brandpreventiemonitor
B
Burgemeesters, brandweermannen en
preventiemedewerkers hebben nog heel
wat werk om de bevolking vertrouwd te
maken met de risico’s van brand. Eén Belg
op drie denkt nooit aan brandveiligheid,
al zijn er wel grote regionale verschillen.
Dat blijkt uit de jongste editie van de
brandpreventiemonitor, een tweejaarlijks
rapport van ANPI i.s.m. de FOD
Binnenlandse Zaken.
Kennis over
rookdetector
blijft beperkt
Eerst het goede nieuws: het gaat de
goede kant op met de communicatie
over het noodnummer 112. Het nummer
raakt stilaan ingeburgerd, de helft van de
Belgen zou het bellen als ze geconfronteerd
worden met een brand. Maar terwijl de
communicatie over het noodnummer wel
aanslaat, blijven er nog altijd gaten in de
informatievoorziening rond brandpreventie
en de kennis bij de bevolking. Daar kunnen
gemeentebesturen, preventieambtenaren en
brandweerkorpsen vlot op inspelen.
Veel meer rookmelders
Uit de brandpreventiemonitor blijkt dat het
aantal rookmelders de voorbije jaren sterk
gestegen is. Zes op de tien woningen zijn
nu uitgerust met een rookmelder, vier jaar
geleden was dat nog maar 47%. Die stijging
is vooral te danken aan de toename van het
aantal rookmelders in Vlaanderen. Maar daar
was dan ook nog veel achterstand goed te
maken: in Vlaanderen is nog altijd maar 43%
van de woningen uitgerust met een rookmelder,
en dat is net niet de helft van het aantal
woningen in Wallonië (84%). In Brussel is
er een rookmelder te vinden in 74% van de
woningen.
Toch blijft de kennis over rookdetectors
beperkt. 1 Belg op 10 vindt rookmelders niet
belangrijk. Van degenen die een rookmelder
hebben, onderhoudt 40% hem niet, slechts
één op de drie test zijn of haar rookmelder
soms, en nog te veel bezitters zijn zich niet
bewust van de beperkte levensduur van de
batterijen in de rookmelder.
Beperkte kennis over
brandveiligheid
Ook aan de overige kennis over brand bij de
Belgen kan nog heel wat geschaafd worden.
1 Belg op 10 weet niet of de elektrische
installatie in zijn woning is uitgerust met
automatische zekeringen en of de installatie
gecontroleerd werd. Slechts 1 op de 10 Belgen
weet dat sprinklers in een woning kunnen
worden opgehangen om brand te beperken.
En slechts 1 op 5 die zelf een woning heeft
gebouwd, heeft het met zijn architect over
brandpreventie gehad.
Huurders, ouderen en de
lagere sociale klassen
scoren in zowat alle
categorieën het slechtst.
Informatiecampagnes over
brandveiligheid houden
daar best rekening mee.
Uit de brandpreventiemonitor blijkt dat er nog
heel wat aspecten van brandveiligheid zijn
waarover de bevolking te weinig informatie
heeft. Zo is er in 3 op de 10 woningen geen
enkel preventiemiddel aanwezig: 70% heeft
geen brandblusser in huis, 75% heeft nog
geen branddeken, en slechts 15% heeft een
evacuatieplan, al heeft de meerderheid dat
nooit uitgeprobeerd. In 30% van de Belgische
woningen zijn er nog niet-geaarde stekkers
aanwezig, 20% van de elektrische installaties
zijn niet gekeurd, en 6% van de Belgische
bevolking zou een brandende frietketel nog
altijd proberen te doven met water.
Preventieboodschappen
Dat campagnes wel degelijk zin hebben,
blijkt uit het feit dat 63% van de Belgische
bevolking het afgelopen jaar een of meerdere
brandpreventieboodschappen heeft opgemerkt.
Bovendien blijkt uit de brandpreventiemonitor
dat Belgen meer en meer kiezen
voor beschermende producten met een
erkend label of norm. Bij de aankoop ervan
beroepen ze zich niet alleen op informatie die
ze krijgen van kennissen, maar hechten ze ook
veel belang aan het waardeoordeel van de
brandweer. Uit de monitor blijkt overigens dat
14% van de Belgen de voorbije vijf jaren met
de brandweer in contact kwam.
2
BESAFE

ESAFE
Woninginbraken
Twee initiatieven rond
inbraakpreventie
Elk uur worden er in ons land
acht inbraken geregistreerd.
En dat hoge aantal vinden
we ook terug in de andere
Europese landen. Alarmerend
en verontrustend, zegt de
Algemene Directie Veiligheid
en Preventie (ADVP) over die
cijfers. Voldoende om er twee
projecten rond te bouwen.
Woninginbraken behoren tot de
grootste criminaliteitsproblemen
in ons land. Niet alleen
omwille van het hoge aantal, ze hebben
ook belangrijke psychologische gevolgen
voor de slachtoffers ervan. Maar ondanks
de verschillende beleidsplannen en de
vele (preventieve) acties, blijft het aantal
inbraken toenemen. Meer zelfs, cijfers
over diefstallen in woningen tonen aan
dat het fenomeen nog niet voldoende is
aangepakt.
Europees project en actieplan Domestic Burglary
Niet alleen ons land heeft te maken met een
toenemend aantal woninginbraken. Het
fenomeen doet zich ook voor in de andere
Europese landen. Daarom zette ADVP, met
de steun van de Europese Commissie, een
Europees project op poten. Dat kreeg de
naam An integral methodology to develop an
information-led and community-orientated
policy to tackle domestic burglary, kortweg
A methodology to tackle burglary. Het project
werd eind vorig jaar afgerond en voorgesteld,
de resultaten zijn nu ook beschikbaar.
De bedoeling van het project was om de
lidstaten, hun beleidsmakers en de actoren
op het terrein – lokale politiemensen,
gemeentebesturen, preventiediensten en
privépartners – meer te sensibiliseren voor
het fenomeen woninginbraken en hun kennis
hieromtrent te verhogen. Op die manier moet
er een dynamisch inbraakpreventiebeleid
in de hele Europese Unie tot stand komen.
Daartoe ontwikkelde het projectteam een
methodologisch stappenplan. Dat kwam tot
stand via de organisatie van adviesraden,
focusgroepen, terreinbezoeken en een World
Café. Daarmee wil het projectteam de andere
lidstaten ondersteunen door talrijke methodes
te ontwikkelen om hun eigen nationale beleid
te optimaliseren. Het actieplan in het kader
van dit project fungeert als voorbeeld van een
goede praktijk en kan bijgevolg de beleidsmakers
van de andere lidstaten inspireren.
i
Het volledige actieplan en de verslagen
van de adviesraden, de focusgroepen, de
terreinbezoeken en het World Café die met
het project gepaard gingen, kunt u nalezen op
www.domesticburglary.eu.
Het plan streeft
naar een dynamisch
inbraakpreventiebeleid
in de hele Europese
Unie
Monitor Diefstal in Woningen
Inbraken en diefstallen in woningen zijn niet
alleen een hardnekkig maar ook een veelzijdig
probleem. Daar komt nog bij dat de gegevens
over diefstallen in woningen verspreid
bewaard worden. Dat maakt het niet altijd
gemakkelijk om een goed overzicht te krijgen.
Daarom ontwikkelde de ADVP een monitor
waarin verschillende gegevens met betrekking
tot de diefstallen in woningen gecentraliseerd
worden bewaard. Die gegevens houden
allemaal verband met het aantal diefstallen
in woningen. De monitor bevat ook gegevens
De gegevens kunnen worden opgevraagd op alle
verschillende niveaus van ons land, van het lokale
tot het nationale niveau
over het aantal alarmsystemen, het aantal
diefstalpreventieadviseurs (DPA’s) en het
aantal burtinformatienetwerken (BIN’s).
Op termijn moet er ook ruimte komen voor
de gegevens over de aanpak van de verschillende
actoren, zoals het aantal adviezen van
de DPA’s en de tips die de BIN’s doorgeven.
Ook de acties die verbonden zijn aan de
verzekeringsmaatschappijen en eventuele
andere partijen moeten er op termijn hun
plaats krijgen.
De bundeling van de gegevens maakt het
voor de gebruikers mogelijk om de resultaten
te consulteren op één centrale plaats. De
ADVP maakt hiervan gebruik om de resultaten
te analyseren. Burgemeesters, politiezones en
andere personen die de monitor raadplegen,
kunnen die analyse gebruiken om gerichtere
sensibilisatieacties uit te voeren.
i
De monitor kan worden geraadpleegd op de
website van Besafe (https://www.besafe.
be/diw/belgi-belgique). De ADVP staat
ook open voor voorstellen om de monitor
nog verder uit te breiden en te optimaliseren.
Wie een voorstel heeft, kan dat mailen naar
bianca.boeckx@ibz.fgov.be.
BESAFE 3

ESAFE
Dossier social media
Social media, uw twuddy
Preventiediensten, burgemeesters, brandweerkorpsen, politiezones en
gemeentebesturen weten het al langer: sociale media zijn onontbeerlijk
in de communicatiemix. Voor heel wat politiezones is dat geen nieuws,
veel van hen sprongen al van bij de start van Twitter mee op de kar.
En daarna volgden de andere openbare diensten die op lokaal vlak
betrokken zijn bij het veiligheids- en preventiebeleid. Besafe stak zijn
licht op bij de preventiedienst van Menen, de brandweer van Antwerpen
en de politiezone Mons-Quévy.
Preventiedienst Menen
‘Snelheid van sociale media is groot voordeel’
Preventiedienst Menen zette behoorlijk vroeg de stap naar sociale media.
Al in juni 2009 werd het eerste Twitterbericht gepost, in november 2011
volgde een Facebookaccount. ‘We zijn ervan overtuigd dat via sociale
media een groot publiek bereiken, maar we blijven ook sterk inzetten op de
klassieke communicatiekanalen’, zegt diensthoofd Luc Claeys.
Diensthoofd Luc Claeys:
‘We stemmen onze
berichtgeving af op het
type sociale media en
het doelpubliek.’
FOTO © PREVENTIEDIENST MENEN
Aanvankelijk
waren de
berichten van
de preventiedienst
aankondigingen van
activiteiten zoals
fietslabelmomenten
en diefstalpreventieacties.
Geleidelijk
is de berichtgeving
gevarieerder
geworden. ‘Sommige
onderwerpen komen het hele jaar door aan
bod, zoals computerbeveiliging en brandveiligheid,
andere horen meer bij een bepaalde
periode, zoals vuurwerk in de aanloop naar
eindejaar of inbraakpreventie tijdens de
donkere maanden’, aldus Luc Claeys. ‘In het
begin postten we ook vaak berichten over de
buurtinformatienetwerken in de politiezone
Grensleie, waar Menen deel van uitmaakt.
Dat heeft de BIN-gemandateerden de ogen
geopend. Sinds 2012 is ook BIN Groot Menen
gestart met de verspreiding van berichten via
Twitter, een jaar later verscheen het eerste
Facebookbericht.’
Is jullie aanpak voor Twitter en Facebook
verschillend?
‘Op Facebook zijn onze volgers voornamelijk
burgers, veelal inwoners van Menen. Onze
Twittervolgers zijn echter vooral collega’s uit
het ruime werkveld preventie. Denk daarbij
aan andere preventiediensten, collegapreventieambtenaren,
politiezones, hulpverleners,
enzovoort. We zien dezelfde trend in
wie wij zelf volgen op Twitter: hoofdzakelijk
professionals actief in de sector veiligheid en
preventie, buitenlandse preventieprojecten,
journalisten en nieuwsaccounts. Het is dus
logisch dat we de berichtgeving afstemmen
op het type sociale media en het doelpubliek.’
Hoe past de communicatie via sociale media
binnen jullie ruimere preventieaanpak?
‘Binnen onze informatieverspreiding naar
de burger zijn het slechts twee van de vele
communicatiekanalen die we inzetten om een
zo groot mogelijk publiek te bereiken. Hoewel
we ervan overtuigd zijn dat we via Twitter en
Facebook een groot publiek bereiken, blijven
we ook de klassieke kanalen gebruiken, zoals
de stadskrant, de website van Menen, de
lokale pers, affiches, brochures, enzovoort. Het
grote voordeel van berichtgeving via sociale
media zit hem in de snelheid. Die snelheid
is heel belangrijk bij BIN-berichten, maar
Onze Twittervolgers zijn
vooral collega’s, op Facebook
zijn dat voornamelijk burgers.”
Diensthoofd Luc Claeys
bijvoorbeeld ook bij berichtgeving over cybercriminaliteit
(nepmails, oplichting, phishing,
…). We hebben al meerdere keren snel kunnen
inspelen op zogenaamde internethoaxen,
bijvoorbeeld over een valse waardebon van
500 euro voor IKEA.’
Hoe zijn de reacties van burgers? Is er vaak
interactie?
‘Op onze Facebookaccount wordt er weinig
gedebatteerd in de reactievelden, maar we
merken wel dat onze berichten vaak gedeeld
worden. De impact hiervan is enorm. De
kracht van sociale media zit hem in het gigantische
netwerk waarbinnen berichten zich als
een lopend vuur kunnen verspreiden.’
Hebben jullie tips voor collega’s die de stap
nog niet gezet hebben?
‘De belangrijkste tip is volgens mij: stem de
boodschap af op de doelgroep en het kanaal.
Huldig daarbij het KISS-principe (Keep It
Simple Stupid). Soms zegt een beeld meer dan
duizend woorden. In onze huidige maatschappij
waarin communicatie vluchtiger wordt, is
het belangrijk om een boodschap te laten nazinderen.
Probeer na te denken over manieren
om dit te bereiken. Afbeeldingen kunnen een
handige trigger zijn.’
facebook.com/Preventiedienstmenen
twitter.com/preventiedienst
4
BESAFE

BESAFE
Dossier social media
Brandweer Antwerpen
‘Facebook is ideale kanaal voor
brandweergevoel’
De Antwerpse brandweer is
sinds 2011 actief op Facebook
en Twitter. Daarnaast hebben ze
een YouTube-kanaal. Ze kiezen
bewust voor een beperkt aantal
kanalen, die ze dezelfde lookand-feel
geven en heel goed
beheren.
‘In het verleden werd via de klassieke kanalen
al heel sterk ingezet op preventiecampagnes.
De boodschappen van toen zijn nog steeds
actueel’, zegt Bert Brugghemans, majoor bij
Brandweer Antwerpen. ‘De inhoud is dus
altijd voorhanden. Campagnes worden zo
breed mogelijk getrokken om een maximaal
bereik te realiseren. Preventiecommunicatie,
maatschappelijke preventie en brandveilig
samenleven worden daarom getrokken vanuit
zowel de communicatiedienst als de preventiedienst.’
De Antwerpse brandweer communiceert het
hele jaar door over bijvoorbeeld rookmelders
en evacuatie. In de winter focussen ze daarnaast
op CO-intoxicaties en in de zomer op
open vuren. Ze proberen ook in te spelen op
de actualiteit en koppelen boodschappen aan
belangrijke gebeurtenissen.
Website voor meer
achtergrond
Bert Brugghemans: ‘Elk kanaal dat de communicatiedienst
gebruikt, wordt anders ingezet.
Twitter wordt eerder als ‘lokkanaal’ gebruikt.
We plaatsen een eenvoudige wervende
boodschap en verwijzen naar meer inhoud op
de website. Facebook kan iets meer content
bevatten, hoewel onderzoek uitwijst dat je
ook daar de berichten beter beperkt houdt.
Een link naar de website is nog steeds de
Onze onthaalmedewerkers krijgen de informatie van de operationelen en vertalen dit naar een vlot leesbaar
en leuk bericht dat begrijpbaar is voor de burger.
Facebook is voor
crisiscommunicatie beter
geschikt dan Twitter.”
Bert Brugghemans,
majoor bij Brandweer Antwerpen
beste manier om de geïnteresseerde lezer
meer achtergrond te geven.’
Behalve bij de maandelijkse rookmeldertest
gebruikt de Antwerpse brandweer Twitter
amper voor preventie. ‘Facebook is dan weer
het kanaal bij uitstek om ‘het brandweergevoel’
weer te geven. Zo bind je mensen aan
je ‘merk’ en krijgt je preventieboodschap
automatisch meer impact. Beide kanalen
worden ook gebruikt voor crisiscommunicatie.
In tegenstelling tot wat de meeste mensen
denken is Facebook daarvoor beter geschikt
dan Twitter.’
Te volgen
Liken, delen en retweeten zorgen ervoor dat uw boodschap
nog meer aandacht krijgt. Wie een twitteraccount onderhoudt,
weet dat boodschappen retweeten even belangrijk is als
eigen berichten verspreiden. Wie inspiratie zoekt, vindt die
bijvoorbeeld op de talrijke accounts van politiezones en
brandweerkorpsen. Ook Besafe heeft een twitteraccount:
@BeSafe_tweet. U vindt er allerlei tips die u kunnen
inspireren. Op @speelntmetvuur vindt u honderden
tips over brandveiligheid en brandpreventie. U kunt deze
twitteraccounts integreren in uw eigen website.
Sociale media zijn niet gratis
‘Het is volgens mij wel een misvatting dat sociale
media ‘gratis’ zijn. Een goed bereik krijgen
kost vaak toch wat inspanningen op langere
termijn of zelfs investeringen in ‘aangekocht’
bereik. Zo werken we bij de Antwerpse brandweer
steeds meer met betalende Facebookberichten.
Dat is een bewuste keuze om met een
beperkt budget toch een heel grote impact te
hebben. Om dit te illustreren: ooit hebben we
met een post die als target ‘Antwerpen’ had, de
helft van de Antwerpse bevolking bereikt. Bij
een nakende storm maken we onze stormlijn
bijvoorbeeld wel eens bekend via een betalend
bericht. Af en toe zetten we betalende
berichten ook in bij grote preventiecampagnes,
bijvoorbeeld naar studenten. We doen dit
wel gericht, doordacht en met mate, want we
willen mensen uiteraard niet spammen’, zegt
Bert Brugghemans.
Vlot leesbare berichten
Veel berichten van de openbare diensten zijn
ouderwets geschreven of doordrongen van
een bepaald jargon. De Antwerpse brandweer
kiest er bewust voor om Facebook en Twitter
te laten beheren door twee onthaalmedewerkers
die geen uren preventiecursus hebben
gevolgd. Ze krijgen de informatie van de
operationelen en vertalen dit naar een vlot
leesbaar en leuk bericht dat begrijpbaar is
voor de burger.
facebook.com/brandweerantwerpen
twitter.com/BWAntwerpen
FOTO © BRANDWEER ANTWERPEN
BESAFE 5

ESAFE
Dossier social media
B
Politiezone Mons-Quévy
‘Een directe communicatielijn
naar de bevolking’
Ruim 10.000 volgers heeft de politiezone van Mons-Quévy op haar
socialemediakanalen. Dat is meer dan tien procent van het aantal
inwoners van Mons. ‘Een mooi resultaat, maar er is meer dan alleen
maar het aantal volgers’.
Stéphanie Coupez:
‘Het grote voordeel
van delen en
retweeten is dat
iedereen dezelfde
uniforme boodschap
brengt.’
De politiezone Mons-Quévy heeft 1.400 volgers
op Twitter en 9.000 op Facebook. ‘Dat is
op zich al behoorlijk veel, maar het werkelijke
aantal personen dat onze boodschappen
leest, ligt uiteraard hoger, omdat veel boodschappen
gedeeld of geretweet worden. Op
die manier worden ze ook door niet-volgers
gelezen. En we bereiken vooral veel jongeren,
een groep die veeleer internet gebruikt dan
traditionele media zoals kranten, radio of tv’,
vertelt Stéphanie Coupez, pr-verantwoordelijke
bij de politiezone Mons-Quévy.
Charlie Hebdo
Dat de berichten geretweet of doorgestuurd
worden, heeft trouwens nog een groot voordel.
‘Na de aanslagen tegen Charlie Hebdo
in Parijs vroegen onze politiemensen om
een algemene boodschap te sturen om hun
medeleven te betuigen met alle slachtoffers
en met hun Parijse collega’s. De boodschap die
we daarover postten, werd veel gedeeld. Het
grote voordeel bij zo’n actie is dat iedereen
dezelfde uniforme boodschap brengt.’
Mons 2015
De organisatie van Mons 2015 is ook een
mooie kans om de socialemediakanalen van
de politiezone volop in te zetten. ‘De organisatie
brengt een hoop praktische problemen
met zich mee. Via Twitter en Facebook kunnen
Waar is Instagram?
Instagram is een social medium dat zich uitstekend leent om foto’s
te delen. Ideaal dus voor tips over preventie en veiligheid. Toch valt
het op dat geen enkele Belgische politiezone of brandweerkorps
een instagram-account heeft. In Nederland wordt Instagram
wel ijverig gebruikt. De politie van Noord-Nederland startte
in november vorig jaar met een proefproject met als duidelijk
omschreven doel ‘burgers en ondernemers via Instagram te
betrekken bij de veiligheid in de buurt, om zodoende samen
criminaliteit aan te pakken’. De instagrampagina is terug te vinden
op http://instagram.com/politienoordnederland en heeft
1500 volgers. De instagrampagina van de politiezone Maarssen
heeft zelfs bijna 1900 volgers.
Vroeger stuurden we
veel persberichten, nu
communiceren we rechtstreeks
aan de bevolking.”
Stéphanie Coupez,
communicatieverantwoordelijke
we heel wat richtlijnen communiceren. Op
Twitter is dat kort en beperkt zich dat tot een
boodschap met een link naar een artikel op de
website van de stad, de organisatie, de politie
of zelfs de pers. Op Facebook mag dat wat
meer body hebben. Je kunt er de folder aan
toevoegen of een link om de volledige pdf te
downloaden.’
Feedback
De onderwerpen van de boodschappen op
beide socialemediakanalen zijn trouwens heel
verscheiden. ‘Snelheidscontroles vermelden
we altijd, maar we posten ook tips over diefstalpreventie,
mobiliteit, algemene informatie,
anekdotes, tips, informatie over nieuwe wetten
en nieuwe maatregelen. Dikwijls spelen
we in op de actualiteit. Zo communiceerden
we onlangs verschillende keren rond de plaag
van diefstallen met list. In de zomer sporen we
de volgers herhaaldelijk aan om hun huizen
veilig achter te laten wanneer ze op vakantie
gaan. Ze kunnen dan aan de politie vragen
om een oogje in het zeil te houden in de buurt
van hun huis. Een klein berichtje met een link
naar de website waar men die aanvraag moet
doen, meer is het vaak niet.’
‘Mijn collega’s leveren me soms input en
ideeën voor de boodschappen die ik post,
maar ik haal ook inspiratie uit de feedback of
uit de vragen die we krijgen van onze volgers.
Hoe pakt de stad de parkeerproblemen aan nu
ze Culturele Hoofdstad wordt? Hoe zit het met
parkeren voor de buurtbewoners? Meestal
hadden we daarover al eerder gecommuniceerd,
maar sommigen hadden die communicatie
blijkbaar niet gezien en dus berichten we
daar opnieuw over. Het is belangrijk dat de berichten
meermaals herhaald en geïntegreerd
worden op de verschillende kanalen.’
Autonomie
Stéphanie Coupez kan de berichten waarover
ze communiceert volledig zelf kiezen. ‘Ik werk
met het volle vertrouwen van mijn directe
verantwoordelijke en hij laat me dan ook
volledig autonoom werken; maar hij houdt de
berichten natuurlijk wel in het oog.’
Die zelfstandigheid heeft een pr-verantwoordelijke
ook nodig, want twee van de belangrijkste
eigenschappen van sociale media zijn
efficiëntie en snelheid. ‘Twitter en Facebookberichten
zijn efficiënter dan persberichten,
omdat de pers die berichten gemakkelijk
oppikt’, zegt Stéphanie Coupez. ‘Vroeger
stuurden we veel meer persberichten rond via
mail. Het nadeel daarvan was dat journalisten
de boodschappen soms zodanig herwerkten
dat ze niet helemaal meer overeenstemden
met de oorspronkelijke bedoeling. Dankzij de
sociale media hebben we nu één directe communicatielijn
naar de bevolking. Ideaal.’
facebook.com/PoliceMonsQuevy
twitter.com/PoliceMonsquevy
6
BESAFE

ESAFE
Beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse Zaken
‘Veiligheid vraagt om een totaalaanpak. We werken daarom een integraal veiligheidsbeleid uit, gericht
op samenwerking, preventie en een doortastend optreden van de veiligheidsdiensten.’ Dat staat te lezen
in de Algemene beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse Zaken die minister Jan Jambon in december
2014 presenteerde. Hieronder zetten we enkele passages op een rij die van belang zijn voor het lokale
veiligheids- en preventiebeleid.
Klemtonen in het veiligheidsbeleid
van de komende jaren
Strategische veiligheids- en
preventieplannen
De strategische veiligheids- en preventieplannen
(SVPP) zullen worden geëvalueerd. Dat moet leiden
tot het optimaliseren van de samenhang tussen
de acties, het in kaart brengen en ontplooien
van de goede praktijken en het garanderen van
een doeltreffende aanwending van de openbare
middelen. De evaluatie zal afgerond worden vóór
de verlenging van de plannen in 2017.
Camerawetgeving
De wetgeving voor het gebruik van bewakingscamera’s
is aan een evaluatie en herziening toe.
De minister streeft naar een flexibel wetgevend
kader dat technologische evoluties toelaat in het
vaststellen en opsporen van criminaliteit. Hierbij
wordt er gezorgd voor een evenwicht tussen
effectiviteit, efficiëntie en de bescherming van de
private levenssfeer.
Vergunningen voor
ondernemingen
De lokale bestuurlijke overheden worden
geconfronteerd met schijnbedrijven en malafide
drankslijterijen. Daarom moeten ze, conform het
regeerakkoord, kunnen beschikken over verschillende
soorten informatie van gerechtelijke en
administratieve overheden. Op die manier kunnen
ze de malafide ondernemingen weren in het
kader van een bestuurlijke aanpak, bijvoorbeeld
door het weigeren van vergunningen. In 2015 zal
de minister de nodige wetgevende initiatieven
laten onderzoeken en voorbereiden.
GAS
Op basis van een evaluatie van de GAS-reglementering
zullen de noodzakelijke correcties
worden doorgevoerd. Hierbij wordt ook rekening
gehouden met het arrest van het Grondwettelijk
Hof, dat binnenkort uitspraak zal doen over de
GAS-regelgeving. Bovendien zal het wettelijk
vereiste tweejaarlijkse verslag aan het parlement
over de toepassing van deze wet in overleg met
de commissie eind 2015 of begin 2016 voorgelegd
worden.
Voetbal
Via de Voetbalcel zal de komende jaren alles
in het werk gesteld worden zodat mensen op
een veilige en aangename manier een voetbalevenement
kunnen bijwonen. De overgrote
meerderheid van goedmenende supporters mag
volgens de minister niet het slachtoffer worden
van (potentieel) wangedrag van een minderheid.
Daarom wordt werk gemaakt van een geïntegreerde
en integrale aanpak, gekoppeld aan een
lik-op-stuk beleid voor zij die zich niet kunnen
gedragen zoals het hoort. Daarnaast wordt de
strijd tegen het racisme voortgezet. Een proportionele
private-publieke inspanning inzake de
veiligheidsinspanningen moet het uitgangspunt
zijn. Omdat geregeld ernstige problemen opduiken
in lagere afdelingen, inclusief het jeugdvoetbal,
zal een gecoördineerd beleid worden
uitgewerkt om de veiligheid en het respect bij
sportwedstrijden te verhogen.
Taakverdeling publieke en
private actoren
Zowel publieke als private actoren staan in voor
de veiligheid van de burger. Er zal gezocht worden
naar een betere taakverdeling tussen beiden
en er zullen samenwerkingsverbanden worden
opgezet. De reglementering betreffende de private
veiligheid zal geëvalueerd worden in samenwerking
met de sector en andere betrokkenen.
Op basis van die evaluatie en het kerntakendebat
bij de politie zal er een nieuwe en vereenvoudigde
wetgeving worden voorgesteld.
Radicalisering en terrorisme
De regering zal werk maken van een integrale
aanpak van radicalisering en terrorisme, waarbij
zowel reactief als preventief wordt opgetreden.
Daarbij wordt gestreefd naar meer samenwerking
met de deelstaten, zullen er expertvergaderingen
met alle actoren worden georganiseerd
en wordt het coördinatieoverleg met het lokale
beleid en de praktijk versterkt. De vertegenwoordiging
in nationale, Europese en internationale
overlegstructuren wordt voorgezet.
De lokale overheden zullen, als regisseurs van
het lokale veiligheidsbeleid, worden gecoacht
bij de uitwerking van hun preventiebeleid
inzake gewelddadige radicalisering. Ze kunnen
hiervoor rekenen op ondersteuning vanuit een
methodologische insteek, het ter beschikking
stellen van bewezen praktijken en/of financiële
impulsen, meer bepaald via pilootprojecten.
Bovenop de lokale aanspreekpunten voor de
steden en gemeenten in het kader van SVPP
komen er regiocoördinatoren, die in een tweede
lijn de gemeenten en regio’s kunnen adviseren en
faciliteren.
De geïntegreerde politie moet volgens de minister
kunnen beschikken over het luik bestuurlijke
politie van de Algemene Nationale Gegevensbank.
Op die manier wordt een standaardregistratie
en proactieve gegevensuitwisseling
tussen relevante veiligheidspartners mogelijk.
De betrokkenheid van en de informatiedoorstroming
naar de lokale politiezones wordt versterkt,
onder meer door de oprichting van gemengde
teams met de federale politie en door specifieke
opleidingsprogramma’s.
Brandpreventie
Er wordt een kader gecreëerd waarin federale
overheden, gewesten en gemeenschappen constructief
overleggen over een uniforme aanpak
van de reglementering inzake brandpreventie,
zodat de basisnormen uit het koninklijk besluit
van 7 juli 1994 en de specifieke normen inzake de
brandpreventie van de deelstaten beter op elkaar
zijn afgestemd. Er wordt ook gezorgd voor efficiente
handhaving van de brandpreventienormen
door de invoering van administratieve sancties
om inbreuken op deze voorschriften te bestraffen
en door een extern nazicht van het ontwerp en
de uitvoering van specifieke brandveiligheidssystemen.
Er komt ook een actieplan voor
brandpreventie dat de aandacht vestigt op zowel
bewustmaking van de burger als adviesverlening
en controle van de regelgeving.
Volledige nota
Dit is slechts een zeer beknopte weergave van
de beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse
Zaken. De volledige nota vindt u op
www.dekamer.be: klik op ‘Documenten’
- ‘Parlementaire stukken van de Kamer’ -
‘Volledig overzicht’ en ga dan naar document
588 - 016. Op de website van de Kamer is
ook de Beleidsverklaring Veiligheid, Politie en
Binnenlandse Zaken beschikbaar (document
20 - 025), die aandacht heeft voor onder andere
de hervorming van het politiestatuut.
BESAFE 7

ESAFE
GAS-platform
Sinds eind vorig jaar bestaat er een federaal
overlegplatform rond de gemeentelijke
administratieve sancties (GAS).
Dat platform kwam er op initiatief van de FOD
Binnenlandse Zaken. ‘Via dat overlegplatform
willen we enerzijds informatie vergaren en
input krijgen over de toepassing van de GASwetgeving
in de gemeenten en anderzijds
die informatie ook verspreiden’, zegt Ann De
Backer van ADVP (FOD Binnenlandse Zaken).
‘En het is ook de bedoeling dat via het platform
goede praktijken tussen gemeenten en
tussen sanctionerende ambtenaren worden
uitgewisseld.’
Deelnemers
In het platform zetelen de verschillende
gesprekspartners die de GAS-wetgeving op
het terrein mee vorm geven. ‘In de eerste
plaats nemen de vertegenwoordigers van
de verschillende verenigingen van steden en
gemeenten deel.’ Voor Vlaanderen is dat de
Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
(VVSG), voor Wallonië de Union des Villes
et Communes de Wallonie (UVCW) en voor
Brussel de Vereniging van de Stad en de
Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest (VSGB). Daarnaast zetelen ook de
dossierbeheerders ‘bemiddeling’ van de Cel
Grootstedenbeleid bij de POD Maatschappelijke
Integratie in het platform en een vertegenwoordiger
van de Vaste Commissie van de
Lokale Politie. Ten slotte nemen er ook nog
sanctionerende ambtenaren aan het platform
deel. Wat betreft de steden wordt dat aantal
Input en output over
GAS-toepassing
beperkt tot één vertegenwoordiger van een
grote en één vertegenwoordiger van een middelgrote
stad, telkens zowel voor Vlaanderen
als voor Wallonië. Ook de provinciale sanctionerende
ambtenaren zetelen in het GASoverlegplatform.
Voor de Vlaamse provincies
zijn dat de drie sanctionerende ambtenaren
van de provincies die zo’n ambtenaar hebben,
voor Wallonië is dat een vertegenwoordiger
van de Vereniging van de Waalse Provincies.
Het overlegplatform wil informatie vergaren en
input krijgen over de toepassing van de GASwetgeving
Communicatie
Voor de verspreiding van de informatie die in
het platform wordt samengebracht, rekent het
platform op de verenigingen van de steden en
gemeenten. ‘Zij hebben goede contacten met
hun leden en eigen informatiekanalen
Het overlegplatform kwam een eerste keer
samen op 18 november van vorig jaar.
Voortaan wil het twee of drie keer per ja ar
samenkomen.
FOTO © BETTY BEX
Postuum
Jo Vanhecke, de man die van voetbal weer een feest maakte
Jo Vanhecke, het belang
van zijn inzet kan moeilijk
overschat worden
Op 9 januari overleed Jo Vanhecke, directeur
van de voetbalcel van Binnenlandse Zaken.
Hij was niet alleen een gewaardeerd expert
voetbalveiligheid in binnen- en buitenland,
hij was ook voorzitter van het Standing
Committee of the European Convention on
Spectator Violence.
Jo had een duidelijk motto: voetbal
moest een feest zijn en dat voor de hele
familie. Daarvoor werkte hij sinds 2002
een zeer succesvol beleid uit. Zo leidde
een zeer consequente toepassing van de
voetbalwet tot een efficiëntere inzet van
de politiediensten met een daling van de
politiekosten als gevolg. Minder amokmakers
in en rond de stadions kwam ook de
sfeer ten goede. Er kwam meer volk, ook
vrouwen en kinderen, naar de stadions en
daar werden de clubs dan weer beter van.
Kenmerkend voor Jo’s beleid was zijn
eeuwige zoektocht naar het evenwicht
tussen de belangen van alle partners. Ook
die van supporters die zich verenigden
in o.a. een Belgische supportersfederatie.
De veiligheid van de supporters stond
immers altijd centraal. Jo liet de controles
uitvoeren in de stadions van eerste- en
tweedeklasseclubs. Zo wees hij de organisatoren
op hun verantwoordelijkheid voor
de veiligheid van de toeschouwers. Een
van zijn aandachtpunten was trouwens
de toegankelijkheid voor mensen met een
beperking.
Maar ook hier was overleg met de clubs
belangrijk. Hij ondersteunde hen met
medewerking inzake veiligheid bij de
realisatie van plannen rond nieuwe voetbalstadions.
Preventie kreeg een belangrijke plaats in
Jo’s visie. Hij werkte samen met clubs in
hun campagnes tegen o.a. spreekkoren
en racisme. Hij begreep de meerwaarde
van de sociale rol die voetbal in de buurt
kon leveren. Onder zijn impuls ontstond
het Fairplaykrediet, later overgenomen
door de football+ foundation, een subsidie
die clubs ondersteunde bij hun sociale
inspanningen.
Op Europees niveau streefde Jo naar een
uniform beleid. Hij stond mee aan de basis
van het National Football Information
Point, dat er toe leidde dat voetbalbeleid
een van de meest vooruitstrevende en effectieve
domeinen was voor internationale
politiesamenwerking.
Jo sprong er uit omwille van zijn passie
en toewijding voor het grote doel dat hij
voor ogen had: veilig voetbal, toegankelijk
voor iedereen. Dat doel heeft hij voor een
groot deel ook bereikt. Zijn collega’s en de
partners zullen er nu alles aan doen om
in zijn herinnering zijn levenswerk verder
te zetten.
Colofon
Abonnement en redactieadres: FOD Binnenlandse Zaken, Algemene Directie Veiligheid en Preventie, Ann Cossement, Waterloolaan 76,
1000 Brussel, ann.cossement@ibz.fgov.be, 02 557 33 05 Verantwoordelijke uitgever: Philip Willekens, directeur-generaal Veiligheid en
Preventie, Waterloolaan 76, 1000 Brussel Teksten en realisatie: Wolters Kluwer (Tom Depla, Catherine Goffaux, Sofie Strubbe, Johan
Papen) Redactieraad: Bianca Boeckx, Ann Cossement, Ann De Backer, Tim Renders, Ailien Stove
www.besafe.be