Toespraak Karel van Rosmalen ter gelegenheid van de ... - Zuyd

Toespraak Karel van Rosmalen ter gelegenheid van de opening van het hogeschooljaar
2013-2014 op woensdag 4 september 2013, Parkstad Limburg Theater
Beste Gouverneur, burgemeesters en wethouders, leden van de Raad van Toezicht, collega
bestuurders van de universiteit en ROC’s, relaties, collega’s - in het bijzonder de
genomineerde voor de maatwerkprijs - en onze speciale gast van vandaag: Maxime
Verhagen…. welkom allemaal!
Vanmiddag ga ik de opening verrichten van het nieuwe schooljaar. Maar eerst wil ik een
aantal zaken met jullie delen. De afgelopen maanden hebben we bij Zuyd gewerkt aan onze
nieuwe strategie. Wat hebben we de afgelopen jaren bereikt? Welke ontwikkelingen komen op
ons af? Wat gaan we de komende jaren doen om onze maatschappelijke doelen te realiseren
en aan de verwachtingen van al onze stakeholders te voldoen?
De laatste weken hebben we hierover gesproken met studenten, alumni, docenten, lectoren,
ondersteuners, ondernemers, strategische partners en bestuurders. Met jullie dus. Hoe kijken
jullie naar de ontwikkelingen die op ons af komen? Wat betekenen ze voor jullie?
En wat betekent dat voor de relatie die we met elkaar hebben?
Dit waren zeer aangename en uiterst waardevolle ontmoetingen. We hebben volop
waardering en complimenten gekregen en minstens zoveel kritiek en goede raad. Een rode
draad bij alle groepen was, dat we aan de ene kant uiteenlopende belangen hebben, maar aan
de andere kant gezamenlijke doelen.
Heel duidelijk is dat we elkaars hulp steeds nodig hebben om die gezamenlijk doelen te
bereiken. Studenten willen snelle terugkoppeling van hun resultaten of een vlotte herkansing.
dat kan niet zonder de hulp van docenten. We kunnen een extra taal aanbieden, maar
studenten zullen zelf de extra inspanning moeten leveren.
Uit alle gesprekken hebben we 5 beloften afgeleid. Beloften die onze doelen verbinden met
jullie verwachtingen.

De eerste belofte: we helpen studenten om gewilde professionals of kansrijke startende
ondernemers te worden.
Dat studenten heel tevreden zijn is prettig maar niet het belangrijkst. We zijn flink strenger
geworden op het eindniveau en dat leidt niet tot staande ovaties. Het is wel nodig, want de
eisen worden hoger.
Het gaat daarbij niet alleen om kennis, maar voor een belangrijk deel om houding, instelling,
flexibiliteit en ondernemerschap. Het gaat om het leren werken in teams. Het gaat om een
onderzoekende, nieuwsgierige houding. Anders kunnen ze geen bijdrage leveren aan de
ontwikkeling van hun beroep. Wij kunnen helpen, maar de studenten moeten het doen.
Als ik met onze studenten praat, geven ze zelf aan dat ze best meer uitgedaagd willen worden
en dan ook meer tijd aan hun studie besteden. Hebben we in het verleden misschien teveel
rekening gehouden met bijbanen, verenigingen en feestelijkheden? En wat kunnen we zelf
beter doen, bijvoorbeeld in de roostering? Als het nodig is nemen we een dip in de
tevredenheid voor lief om naar een nieuwe werkelijkheid te gaan waarin studenten in vier jaar
hun diploma halen. Maar die dip zou wel eens mee kunnen vallen.
De tweede belofte is: professionals helpen om waardevol te blijven.
De vraag verandert en kennis gaat steeds korter mee. De huidige crisis laat maar weer eens
zien hoe belangrijk het is dat een professional niet te smal wordt opgeleid en ook zichzelf blijft
ontwikkelen om waardevol te blijven voor de arbeidsmarkt. In de loop van een carrière
veranderen ook de benodigde vaardigheden en competenties. Zuyd wil niet alleen de
professionals in onze omgeving hierbij van dienst zijn, ook voor onze eigen professionals is
voortdurende ontwikkeling belangrijk om waardevol te blijven.
We doen ook al veel. Onze docenten volgen de literatuur, bezoeken congressen en praten met
collega’s in binnen en buitenland om ontwikkelingen te volgen en trends te signaleren. Ook
onze lectoren zijn voortdurend bezig om met studenten en docenten onderzoek te doen naar
nieuwe kennis. Maar van onze alumni horen we dat ze hier best meer bij betrokken willen
worden. Om kennis te delen, in te brengen of te bespreken. Dat zij graag nu en dan een
gastcollege willen geven, maar dat niemand ze vraagt en dat ze niet weten waar ze moeten
zijn.

Die uitwisseling tussen onze docenten en alumni is waardevol voor beide, en bovendien voor
onze studenten en de bedrijven van de alumni. Zuyd moet hier meer werk van maken door
communities of practice te ontwikkelen, waardoor elkaar ontmoeten, kennisdelen en
bespreken veel makkelijker wordt.
De derde belofte: met bedrijven invulling geven aan hun kennisontwikkeling.
Een van onze primaire taken is het opleiden van de toekomstige medewerkers voor bedrijven
en organisaties, veelal in deze regio. (de gewilde professionals, weet u nog) ook dat kunnen we
alleen met jullie samen. Vandaar ook dat we afgelopen zomer niet alleen onze afgestudeerden
feliciteerden in de krant, maar ook de bedrijven en instelling bedankten die dat mogelijk
hebben gemaakt.
Ook via stages, projecten en onderzoeken helpen wij bedrijven, door nieuwe kennis en
inzichten aan te reiken of samen te ontwikkelen. We brengen kansen van nieuwe markten in
kaart, realiseren besparingen door processen te verbeteren. Hierdoor ontwikkelen studenten
zich tot professionals, komen docenten aan inspirerende lesstof en blijken managers en
ondernemers talentvol als docent.
Tenslotte zal - met de terugloop van het aantal jongeren - voor veel bedrijven het up to date
houden van de eigen professionals steeds belangrijker worden. En zelfs als uw bedrijf zover
voorop loopt op uw vakgebied dat onze docenten er wat kunnen leren, kunnen zij u vaak
helpen die kennis beter te delen en over te dragen in uw organisatie, zodat de kennis niet op
een slecht moment de deur uitloopt.
Ook hier hebben de gesprekken van de afgelopen tijd ons geleerd, dat we elkaars
mogelijkheden en behoeften vaak nog onvoldoende kennen. Dat een zorginstelling wel
tientallen zorgstagiairs heeft rondlopen, maar er niet bij stilstaat dat wij ook een bijdrage
kunnen leveren aan hun programma’s op het gebied van financiën en ICT. Of dat wij nieuw
ontwikkelde kennis soms zo goed verstoppen dat niemand die kan vinden. We moeten
duidelijk maken wat we doen en meer weten over wat speelt in de organisatie in onze regio.

Onze vierde belofte zal niemand verbazen. De afgelopen jaren hebben we duidelijk gekozen
om de agenda van deze regio te ondersteunen. Wij willen de aanjager zijn van de
praktijkgerichte kennisontwikkeling rond de zwaartepunten van deze regio.
Regelmatig duikt de vraag op of onze zwaartepunten alleen van de faculteiten Bèta en
Gezondheidszorg zijn? Wat moeten wij dan, van de andere faculteiten? Ik kan niet genoeg
benadrukken dat de zwaartepunten van de regio en daarmee van Zuyd zijn, van ons allemaal,
en we vullen ze zelf in. Het gaat om chemie en materialen; innovatieve zorg en technologie en
transitie naar een duurzaam gebouwde omgeving. En er is een vierde in de maak.
Een paar voorbeelden. Ondernemersonderwijs kun je beter op Chemelot geven dan in de
kelder van een onderwijsgebouw, de grootste problemen in de zorg hebben te maken met
financiering en verzekeringsarrangementen, we willen wel zonnepanelen, maar waarom
moeten die zo lomp op je dak geschroefd worden? Het Academisch ziekenhuis wil in de
preventie van ziekten graag toegang tot wijken krijgen, toegang die onze faculteiten Sociale
Studies en Gezondheidszorg al hebben.
De wereld en de wereldproblemen houden zich niet aan faculteitsgrenzen, opleidingen of
zwaartepunten. Nee, de zwaartepunten zijn Zuydbreed. Verderop in het programma brengen
we ze nog eens voor u in beeld.
Ook op dit punt hebben we elkaar nodig om te slagen. Onze Centers of Expertise hebben we
gekregen door onze eigen trekkracht en door erkenning en ondersteuning van de regionale
partners. Het is voor mij leuk om te zien hoe belangrijke decision makers onder de indruk
zijn van onze medewerkers, van ons werk, van de inzet van onze studenten.
Rondom de agenda van Brainport 2020, Koers op Limburg en
Limburg Economic Development, is me duidelijk geworden dat we gezien worden als een
belangrijke speler, die dicht aan zit tegen de praktijk van bedrijven, met name het MKB en
innoverende instellingen - denk aan de zorg.

Tegelijkertijd is volstrekt helder dat we zonder samenwerking met grote spelers als de
Universiteit Maastricht en het Academisch Ziekenhuis niet bij de enorme hoeveelheid kennis
kunnen die vertaald moet worden naar de praktijk. Steeds meer blijkt dat ook Euregionale
partners als Fachhochschuhle Aachen, de Hogeschool Hasselt, de Associatie Leuven,
belangrijke en duurzame partners voor ons zijn.
Dat is ook nodig omdat we in de toekomst minder middelen uit Den Haag krijgen en meer
middelen uit Europa moeten verwerven. Bovendien zitten we in een zeer internationaal
georiënteerde regio, met Maastricht als Europees icoon; daar kunnen we wat me.
Daarmee heb ik het gehad over de economische ontwikkeling van de regio, maar de regio
heeft ook op een heel andere manier betekenis voor Zuyd. Namelijk als gebied waar onze
studenten studeren, wonen sporten en ontspannen. Willen we studentensteden hebben of een
studentenregio zijn?
Het helpt ons zeer dat de gemeenten, in elk geval de grote drie - Heerlen, Maastricht, Sittard -,
beter met elkaar samenwerken en elkaar wat gunnen. Wij hebben niets aan een
concurrentiestrijd. Maastricht is een magneet voor studenten die van verder wegkomen,
Heerlen en Sittard bieden studentenhuisvesting die aanmerkelijk goedkoper is dan in
Maastricht en het cultureel en sociaal aanbod vult elkaar steeds meer aan. Veel studenten
wonen in één plaats en studeren in een andere. Is het geen tijd voor een snelle verbinding
tussen de steden die ook s’ nachts af en toe rijdt, of mag dat alleen in de Randstad?
Dan tot slot de vijfde belofte: efficiënt en maatschappelijk verantwoord omgaan met onze
middelen. Een hele logische belofte, maar ook een met de nodige dilemma’s.
Efficiënt betekent dat een zo groot mogelijk deel van ons geld naar onderwijs moet gaan.
Tegelijk hebben we prestatieafspraken gemaakt over de verhouding tussen het aantal mensen
dat les geeft en het aantal dat ondersteunt. Maar is een roosterraar nou een ondersteuner of
draagt hij rechtstreeks bij aan het onderwijs? Dat is ingewikkelde materie. Ik ben er trots op
dat onze ondersteuners zelf een grote bijdrage leveren om deze efficiëntieslag te laten slagen.

Met maatschappelijk verantwoord bedoelen we het volgende.
Je kan met nieuwbouw tijd en kosten kan besparen met een simpele snel klaar oplossing in
een buitengebied. Maar wil je niet liever een oplossing met andere partijen midden in een
stad? Lastig, maar met veel meerwaarde voor de dynamiek van die stad en de leeromgeving
van je studenten? Investeer je geld in introducties die met elkaar concurreren of probeer je ze
aanvullend te laten zijn?
Veel vragen waarop we de antwoorden nog niet hebben. We zoeken intensief het gesprek op
met onze omgeving om ook op dit gebied tot succesvolle samenwerkingen te komen.
Gewilde professionals, blijvend waardevolle professionals, met bedrijven en organisaties de
kennisbehoefte invullen met focus op de zwaartepunten van de regio en op een efficiënte en
verantwoorde wijze. Dat is waar wij van zijn. Om het succesvol te doen hebben we jullie
nodig. En daarom ben ik blij dat jullie er zijn!
Dan geef ik nu graag het woord aan een man die ons allemaal gaat helpen Limburg nóg beter
op de kaart te zetten: Maxime Verhagen.