VO-magazine-jaargang-9-nr-5-mrt-2015

360° THEMA Sociale veiligheid
De school ademt rust uit, vindt hij. Dat is bijvoorbeeld
te merken bij de leswisseling, als 2700 leerlingen naar
andere lokalen gaan. Hoe is dat te bereiken? “Zorg
voor een goed rooster met korte stromen en zorg dat
er genoeg leraren in de gang en voor hun lokaal staan,
zo houd je het relaxt. Wij zorgen bewust voor duidelijkheid:
in gedragsregels, maar ook door zo veel mogelijk
met vaste plekken in de school te werken. Bijvoorbeeld
een taallokaal, de EHBO-post en de plek waar je je moet
melden als je eruit wordt gestuurd.”
Schoolwijkagent
Voor een veilige school zijn rust en duidelijkheid in
de school belangrijk, evenals tijd en ruimte voor docenten.
Maar een school staat niet op een eiland. Joeri van Duijn,
schoolwijkagent in Den Haag, merkt dat dagelijks als hij
met leerlingen praat. Den Haag was een van de eerste
gemeenten die ongeveer tien jaar geleden speciale schoolwijkagenten
aanstelde. Enkele gemeenten in de regio zijn
gevolgd. Van Duijn werkt in Segbroek, een veelzijdige
Haagse buurt, bevolkt door kakkers en rakkers en alles
wat daar tussenin zit. Samen met een collega heeft hij
acht middelbare scholen onder zijn hoede.
De schoolwijkagent is het aanspreekpunt voor de veiligheidscoördinatoren
en de schakel tussen de politie, de
wijk en de school, bijvoorbeeld bij een incident. Van
Duijn geeft een voorbeeld: “Er was een klap uitgedeeld
door een leerling. Samen met het slachtoffer, maat schappelijk
werk en de veiligheids coördinator hebben we de
mogelijkheden besproken. Is bemiddelen beter, of
aangifte doen? In dit geval kozen we voor de aangifte,
want het was niet de eerste keer. Voor mij staat steeds
voorop: wat helpt in deze situatie? Soms bereik je met
een gesprek meer dan met een aangifte. De gevolgen
van een strafblad kunnen immers groot zijn.”
Van Duijn is iemand die graag met leerlingen in de
puber leeftijd praat. “In de pauzes ga ik vaak naar
school of naar winkels waar ze rondhangen. Ik geef
aan waarom ik ze daar niet wil hebben en dat doe ik
op mijn manier: met humor, niet al te strak, maar wel
duidelijk. Sommige jongens reageren extra stoer op
mijn uniform, maar over het algemeen zijn leerlingen
gevoelig voor oprechte belangstelling.”
Structureel streng
Nu er ook politieke aandacht is voor de inzet van de
schoolwijkagent om radicalisering tegen te gaan, is de
vraag actueel: is dat een praktische oplossing? Als
leerlingen dreigen af te glijden naar criminaliteit zeker
wel, vindt Van Duijn. “Onze politie-expertise voegt veel
toe. Zo maakten docenten zich onlangs zorgen over een
leerling. Als schoolwijkagent kan ik onderzoeken waar
dit kind zich naast school mee bezighoudt, in welke
vriendenkring hij zich beweegt. Ik ben op huisbezoek
gegaan en heb met de ouders gesproken. Als schoolwijkagent
kun je een goed gesprek voeren en tegelijkertijd
streng zijn. Het mooie is dat de gescheiden werelden
van school en thuis daardoor meer bij elkaar komen.
Naar mijn mening zouden scholen dat ook vaker
moeten doen. Met een goed beeld van de thuissituatie
kun je een kind beter op het rechte spoor zetten.”
Voorlichting over wat wel en niet strafbaar is, blijft hard
nodig, aldus Van Duijn. “Leerlingen onderschatten de
impact en gevolgen van een bedreiging die via een app
zo gemakkelijk wordt geuit. Veel scholieren weten niet
precies hoe het zit met verboden wapenbezit. Iemand
HEFTIG DEBAT IN DE KLAS
Nieuwsberichten bespreken in de klas: er zijn
docenten die het uit de weg gaan, want het roept
heftige emoties op. Voor je het weet wordt de
Holocaust ontkend, discrimineren leerlingen elkaar
en ontaardt een debat in een scheldpartij. Hoe leid
je actuele discussies in goede banen? De organisatie
Nieuws in de klas helpt docenten om nieuwsmedia
in hun lesprogramma te gebruiken. Het is heel goed
mogelijk om aan de hand van nieuwsberichten met
leerlingen te werken aan taalvaardigheid, mediawijsheid
en burgerschap. Tips en handleidingen staan op
www.nieuwsindeklas.nl Ook de website Leraar 24
geeft veel praktische tips (www.leraar24.nl).
SEKSUELE DIVERSITEIT IN DE LES
In opdracht van de VO-raad ontwikkelden SLO en
Edudivers een handreiking met tips voor leraren
en uitgevers om seksuele diversiteit in lessen en
leermiddelen te integreren. Uit interviews met
scholen blijkt dat lang niet altijd onderwijs wordt
gegeven over seksualiteit en seksuele diversiteit,
terwijl dat wel in de kerndoelen staat. Sommige
leraren zeggen vaardigheden te missen, ze zijn
bang voor kwetsende opmerkingen van leerlingen
of voor religieuze bezwaren van ouders en leerlingen.
De handreiking geeft tips om zulke valkuilen te
omzeilen. Meer informatie in het themadossier
Veiligheid op www.vo-raad.nl.
28 VO-magazine 5 / maart • april 2015