Duits in de sectoren-handout - Lernen vom Nachbarn
Duits in de sectoren-handout - Lernen vom Nachbarn
Duits in de sectoren-handout - Lernen vom Nachbarn
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NTR/SchoolTV: “<strong>Duits</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>sectoren</strong>”<br />
(Maja Broekema/Arjan Krijgsman/Kees van Eunen)<br />
Kernpunten<br />
‘Karen <strong>in</strong> Action’ en‘Willi wills wissen’ zijn populaire <strong>Duits</strong> jongerenserie’s van steeds een krap half<br />
uur. Heel bruikbaar dus voor gebruik <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e les.<br />
De voor het schooljaar 2011-‐2012 bewerkte zes films zijn – voorzien van <strong>Duits</strong>e on<strong>de</strong>rtitels – <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>cember 2011 door NTR uitgezon<strong>de</strong>n en wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> maart en april 2012 herhaald. Ze zijn daarnaast<br />
op dvd beschikbaar, met een werkboek, kant en klaar op werkbladniveau gedidactiseerd. Het<br />
materiaal is nadrukkelijk geselecteerd op attractiviteit en relevantie voor leerl<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het<br />
beroepsgeoriënteer<strong>de</strong> vmbo. Het is gerelateerd aan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> beroeps<strong>sectoren</strong> <strong>in</strong> het vmbo<br />
(han<strong>de</strong>l & economie/techniek/verzorg<strong>in</strong>g/groen) en geschikt vanaf het twee<strong>de</strong> jaar <strong>Duits</strong>. Maar ook<br />
havo-‐, vwo-‐ en mbo-‐leerl<strong>in</strong>gen kunnen er goed mee uit <strong>de</strong> voeten. Elke film kan <strong>in</strong> één lesuur<br />
afgewikkeld wor<strong>de</strong>n. Maar er zijn ook opdrachten beschikbaar voor een twee<strong>de</strong> lesuur of zelfstandig<br />
werken. Een onl<strong>in</strong>e quiz is standaard bij elke film op <strong>de</strong> NTR-‐website “Eigenwijzer” beschikbaar.<br />
Ter on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g van leerl<strong>in</strong>gen die moeite hebben met het volgen van <strong>de</strong> tekst is voorzien <strong>in</strong> een<br />
t.o.v. <strong>de</strong> orig<strong>in</strong>eel gesproken tekst verkorte en vereenvoudig<strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e on<strong>de</strong>rtitel<strong>in</strong>g.<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen van het pakket<br />
Uiteraard is <strong>de</strong> eerste doelstell<strong>in</strong>g van het pakket <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g en ver<strong>de</strong>re ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
luister-‐ en kijkvaardigheid. Omdat on<strong>de</strong>rzoek heeft uitgewezen dat een uitgebrei<strong>de</strong> verwerk<strong>in</strong>g van<br />
wat leerl<strong>in</strong>gen gehoord en gezien hebben tot een bewustere luisterhoud<strong>in</strong>g kan lei<strong>de</strong>n en daardoor<br />
<strong>de</strong> luistervaardigheid ten goe<strong>de</strong> komt, komen rond <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n documentaires ook <strong>de</strong> lees-‐,<br />
spreek-‐, en schrijfvaardigheid aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>. Daarnaast beogen we met <strong>de</strong>ze opzet vorm te geven aan<br />
het <strong>in</strong>zicht, dat het geïntegreerd werken rond alle vier vaardighe<strong>de</strong>n het taalleerproces sterk<br />
on<strong>de</strong>rsteunt. Wat niet betekent dat <strong>de</strong> didactiser<strong>in</strong>gen steeds hetzelf<strong>de</strong> stramien hebben.<br />
Integen<strong>de</strong>el: ze vertonen grote on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge verschillen, wat <strong>de</strong> variatie voor <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen groter<br />
maakt en hun motivatie ten goe<strong>de</strong> komt.<br />
Opzet van het materiaal<br />
Het materiaal is steeds zo opgezet dat er zowel één, als ook twee lesuren mee kan wor<strong>de</strong>n gewerkt.<br />
Als men er voor kiest om er één uur mee bezig te zijn, zal men over het algemeen na een <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
opdracht <strong>de</strong> film kunnen tonen, waarna een aantal vragen over <strong>de</strong> film samen met <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen kan<br />
wor<strong>de</strong>n bekeken. Wanneer men langer met het materiaal bezig wil zijn, kan men <strong>in</strong> het twee<strong>de</strong> uur<br />
aan <strong>de</strong> gang met verschillen<strong>de</strong> activiteiten, zoals kle<strong>in</strong>e games, een onl<strong>in</strong>e quiz (die <strong>de</strong>sgewenst ook<br />
als voorkennischeck kan wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong>gezet), schrijfopdrachten en <strong>in</strong>ternetopgaven. De onl<strong>in</strong>e quiz is<br />
standaard bij elke film op <strong>de</strong> NTR-‐website “Eigenwijzer” beschikbaar.<br />
Overzicht van <strong>de</strong> titels<br />
Karen <strong>in</strong> Action<br />
Wie gießt man große Glocken?<br />
Karen is <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze aflever<strong>in</strong>g te gast bij klokkengieterij Perner <strong>in</strong> het Zuidduitse Passau. Ze wil graag<br />
weten hoe grote kerkklokken gegoten wor<strong>de</strong>n. Dat krijgt ze te zien. Haar gids is Rudolf Perner, die <strong>de</strong><br />
eeuwenou<strong>de</strong> gieterij leidt. Stap voor stap krijgt Karen te zien hoe e.e.a. <strong>in</strong> z’n werk gaat. Ook helpt ze<br />
zelf mee.<br />
De gieterij produceert niet alleen kerkklokken. Ook <strong>de</strong> torenklok van <strong>de</strong> Passauer dom bijvoorbeeld<br />
wordt door het bedrijf on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n. Vanzelfsprekend gaat Karen mee <strong>de</strong> toren op om <strong>de</strong> wijzers van<br />
<strong>de</strong> klok te smeren. Kortom: volop actie voor Karen.<br />
Hand aufs Herz<br />
- 1 -
Jongeren <strong>de</strong>nken bij het begrip ‘hart’ meestal aan verliefd zijn en hartklopp<strong>in</strong>gen daarvan krijgen. In<br />
<strong>de</strong>ze aflever<strong>in</strong>g gaat het echter vooral over het levensbelang van ons hart. Hoe werkt <strong>de</strong> motor van<br />
ons lijf eigenlijk? Om daar achter te komen gaat Karen naar het <strong>Duits</strong>e Hartcentrum <strong>in</strong> München.<br />
Want <strong>de</strong> artsen daar weten er alles van.<br />
Chef-‐arts dr. Hager laat haar <strong>de</strong> geheimen van het elektrocardiogram (ECG) zien. Waarbij Karen het<br />
hele ziekenhuis lopend, rennend en fietsend doorgejaagd wordt en haar hartslag steeds weer wordt<br />
opgemeten.<br />
Vervolgens gaat ze naar <strong>de</strong> tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g van veelbeloven<strong>de</strong> jonge voetballers van <strong>de</strong> FC Bayern. Het<br />
laatste beetje luie zweet wordt er daar door tra<strong>in</strong>er Andi met een paar uitgezochte oefen<strong>in</strong>gen bij<br />
haar uitgeperst.<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>rcardioloog dr. Siaplaouras vertelt Karen over <strong>de</strong> vele uitdrukk<strong>in</strong>gen rond het hart en <strong>in</strong><br />
hoeverre het hart van iemand breken met het orgaan zelf te doen heeft.<br />
Tenslotte spreekt Karen nog met <strong>de</strong> 10-‐jarige Suna. Die heeft een aangeboren hartafwijk<strong>in</strong>g en wordt<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> hartpoli gecontroleerd. Tijd voor Karen om nog een paar d<strong>in</strong>gen te vragen die ze op het hart<br />
heeft.<br />
Willi wills wissen<br />
Wer kauft das Kaufhaus aus?<br />
Willi is <strong>in</strong> het KaDeWe <strong>in</strong> Berlijn, het Kaufhaus Des Westens, het grootste warenhuis op het Europese<br />
vasteland. Voordat <strong>de</strong> klanten komen zijn <strong>de</strong> 2400 personeelsle<strong>de</strong>n al vol <strong>in</strong> actie, al om 6 uur ‘s<br />
morgens. Willi maakt het mee <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen en moet zelf ook helpen. Waarbij <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>licatessenaf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g wel heel erg verlokkend is. Om 9 uur gaat <strong>de</strong> zaak open en moet alles klaar zijn.<br />
Willi gaat ook z’n verkoopkunsten beproeven, en wel als kled<strong>in</strong>gverkoper. Z’n coach is <strong>de</strong> bebaar<strong>de</strong><br />
meneer Hille.<br />
W<strong>in</strong>keldiefstal komt ook <strong>in</strong> het KaDeWe voor, tot Willi’s verbaz<strong>in</strong>g veel vaker dan hij dacht. Dus<br />
maakt hij kennis met wat men er allemaal tegen probeert te doen.<br />
Ondanks <strong>de</strong> w<strong>in</strong>keldieven zijn <strong>de</strong> kassa’s ‚s avonds behoorlijk gevuld. Hoe vol ze zijn krijgt Willi aan<br />
het slot van <strong>de</strong> film te zien.<br />
Was unternimmt e<strong>in</strong> Unternehmer?<br />
Willi gaat het <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze film bij wijze van experiment met welgeteld 500 euro en 1 cent proberen als<br />
zelfstandig on<strong>de</strong>rnemer: hij beg<strong>in</strong>t een bedrijfje <strong>in</strong> ‘Gummibärchen’, een gelief<strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>rlekkernij. Zo<br />
wil hij er achter komen wat je als on<strong>de</strong>rnemer allemaal moet doen om succes te hebben. Tips en<br />
goe<strong>de</strong> raad krijgt hij van Herbert Me<strong>de</strong>rer, <strong>de</strong> chef van <strong>de</strong> Gummibärchen-‐fabriek <strong>in</strong> Fürth. Na een<br />
rondleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> fabriek gaat Willi aan <strong>de</strong> slag. Zo’n eigen zaak is niet zo simpel. Je moet bijvoorbeeld<br />
een slim plan hebben. Willi komt uite<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk op het i<strong>de</strong>e Gummibonbons <strong>in</strong> W-‐vorm te gaan<br />
verkopen. Maar al gauw is <strong>de</strong> kassa leeg.<br />
Dus gaat Willi naar <strong>de</strong> bank om een zakelijk krediet te regelen. Dat lukt hem ook. Gummibärchen-‐<br />
chef Me<strong>de</strong>rer biedt aan <strong>de</strong> W-‐bonbons voor ’n zacht prijsje te produceren, op voorwaar<strong>de</strong> dat ‘ie<br />
mee<strong>de</strong>elt <strong>in</strong> <strong>de</strong> w<strong>in</strong>st. Blijft nog een leuke verpakk<strong>in</strong>g en ’n pakken<strong>de</strong> reclamespot en Willi’s bedrijfje<br />
kan van start gaan …<br />
Mit welcher Formel geht’s zum Rennen?<br />
Deze aflever<strong>in</strong>g speelt op <strong>de</strong> Norisr<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Nürnberg. Daar v<strong>in</strong>dt een race-‐weekend plaats en Willi wil<br />
weten hoe je eigenlijk autocoureur wordt en hoe het is om zo’n supersnel racemonster te besturen.<br />
Om te beg<strong>in</strong>nen praat Willi met het opkomen<strong>de</strong> talent Max Wissel en z’n ou<strong>de</strong>rs die ‘m helpen. Met<br />
z’n racelicentie mag <strong>de</strong> pas 16-‐jarige Max maar liefst 220 km/uur rij<strong>de</strong>n maar naar z’n werk op z’n<br />
brommer hoogstens 60.<br />
Willi mag even <strong>in</strong> <strong>de</strong> blauwwitte racewagen van Max, maar dan moet Max aan een kwalificatieron<strong>de</strong><br />
beg<strong>in</strong>nen om straks bij <strong>de</strong> race een zo goed mogelijke startpositie te krijgen.<br />
Intussen spreekt Willi met <strong>de</strong> raceleid<strong>in</strong>g en hoort alles over het circuit, tij<strong>de</strong>n, vlaggen en EHBO.<br />
- 2 -
In <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> kwalificatieron<strong>de</strong> rijdt Sebastian Vettel die <strong>in</strong>tussen groot aan het wor<strong>de</strong>n is <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
formule 1 en al sneller gere<strong>de</strong>n heeft dan Michael Schumacher.<br />
Net als <strong>de</strong>ze twee is ook Max begonnen met karten. En dat kan Willi ook: <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> dag rijdt hij<br />
tegen Sebastian Vettel. Het licht wordt groen en …. vroemmmmmmmmm.<br />
Wer ist beim Hund <strong>de</strong>r Herr im Haus?<br />
Willi <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r geval niet. Zelfs een nest welpen heeft hij niet eens on<strong>de</strong>r controle. Met <strong>de</strong> kle<strong>in</strong>e<br />
vierpoters is hij on<strong>de</strong>rweg naar <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>nschool „Hot Dogs“ <strong>in</strong> Sauerlach bij München. Daar leert hij<br />
<strong>de</strong> eerste beg<strong>in</strong>selen van het tra<strong>in</strong>en van hon<strong>de</strong>n, bijvoorbeeld hoe je ze “zit!” bijbrengt.<br />
Een paar kilometer ver<strong>de</strong>r v<strong>in</strong>dt net een hon<strong>de</strong>ndressuurwedstrijd plaats, het Beierse<br />
kampioenschap, aan <strong>de</strong> Ammersee. Willi begeleidt Verena, met haar hond G<strong>in</strong>ger kampioen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
jeugdklasse tot 15 jaar.<br />
Willi mag het ook even proberen maar brengt er niets van terecht tot groot plezier van <strong>de</strong><br />
toeschouwers. Verena en G<strong>in</strong>ger laten zien hoe het wél moet en verlengen hun titel.<br />
In het Münchense dierenasiel hoort Willi vervolgens van hon<strong>de</strong>nkenner Karl-‐He<strong>in</strong>z hoe hon<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het<br />
asiel terecht komen.<br />
Spannend wordt het voor Willi bij het redd<strong>in</strong>gshon<strong>de</strong>nteam Starnberg. Bij een oefen<strong>in</strong>g moet hij voor<br />
slachtoffer spelen. De labrador Paul v<strong>in</strong>dt hem prompt. Ook Pancho, een an<strong>de</strong>re redd<strong>in</strong>gshond blijkt<br />
een prima neus te hebben: hij wordt getra<strong>in</strong>d als “mantrailer” en kan sporen kilometers lang volgen.<br />
Willi is zwaar on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> <strong>in</strong>druk: Wow, …eh… waf!<br />
II Eer<strong>de</strong>re series <strong>Duits</strong> bij NTR<br />
‘Willi wills wissen’ is voor docenten die met NTR-‐materiaal werken geen onbeken<strong>de</strong>: al eer<strong>de</strong>r<br />
wer<strong>de</strong>n er aflever<strong>in</strong>gen van bewerkt en uitgezon<strong>de</strong>n, die met een opdrachtenboekje beschikbaar<br />
zijn. Meer <strong>in</strong>formatie hierover en <strong>de</strong> nodige achtergron<strong>de</strong>n en quizzes v<strong>in</strong>dt u op<br />
www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2274460/willi-‐wills-‐wissen/2274466/home.<br />
“37 Grad” is een nog steeds door het ZDF uitgezon<strong>de</strong>n documentaireserie voor (jong)volwassenen<br />
en erg geschikt voor <strong>in</strong>zet <strong>in</strong> <strong>de</strong> bovenbouw havo/vwo. Door NTR zijn enkele jaren achtereen<br />
aflever<strong>in</strong>gen hiervan bewerkt, uitgezon<strong>de</strong>n en van opdrachten voorzien. Met name <strong>de</strong> film over<br />
‘Mobb<strong>in</strong>g’ heeft daarbij opzien gebaard. Op Eigenwijzer v<strong>in</strong>dt u <strong>de</strong> nodige <strong>in</strong>formatie over ’37 Grad”:<br />
www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/2274460/willi-‐wills-‐wissen/2274466/home.<br />
III Eigenwijzer<br />
De schooltv-‐site Eigenwijzer bevat niet alleen <strong>in</strong>fo over <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> NTR-‐filmseries voor <strong>Duits</strong> en<br />
an<strong>de</strong>re vakken maar heeft ook een hele aardige zoekfunctie. Typ <strong>in</strong> het zoekveld rechtsboven maar<br />
eens ‘<strong>Duits</strong>land’ <strong>in</strong> als zoekbegrip. Er verschijnen dan tal van bronnen die stuk voor stuk <strong>de</strong> moeite<br />
waard zijn voor uw leerl<strong>in</strong>gen: www.schooltv.nl/eigenwijzer.<br />
IV SchoolTV-‐beeldbank<br />
Op <strong>de</strong> site van SchoolTV-‐beeldbank staan meer dan 2800 korte clips over heel veel verschillen<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwerpen. Leuk voor <strong>in</strong> <strong>de</strong> les of een spreekbeurt! Tik <strong>in</strong> een zoekvenster gewoon Ne<strong>de</strong>rlands,<br />
Engels, Frans of <strong>Duits</strong> <strong>in</strong> en er volgt een hele lijst met vaak <strong>de</strong> nodige attractieve verrass<strong>in</strong>gen! Er kan<br />
ook per schooltype op vakgebied wor<strong>de</strong>n gezocht. Dat kunnen leerl<strong>in</strong>gen heel goed zelf doen.<br />
Daarnaast is er een docentenrubriek: SchoolTV-‐beeldbank Plus. Naast educatieve clips staan hier ook<br />
quizzes, werkbla<strong>de</strong>n etc. over heel veel verschillen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerpen. U v<strong>in</strong>dt ze met <strong>de</strong> zoekfunctie of<br />
het vakkenmenu. Zie www.schooltv.nl/beeldbank.<br />
V Teleblik: bronnen voor het on<strong>de</strong>rwijs<br />
Teleblik gaat ver<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> beeldbank. Het is eveneens een gratis website voor docenten en<br />
leerl<strong>in</strong>gen. De site bevat duizen<strong>de</strong>n uren actuele en historische televisie-uitzend<strong>in</strong>gen; ook voor het<br />
vak <strong>Duits</strong>. De vi<strong>de</strong>o’s zijn snel en gemakkelijk te doorzoeken en af te spelen. Bovendien kunt u met <strong>de</strong><br />
digitale snijmach<strong>in</strong>e zelf fragmenten uit programma’s snij<strong>de</strong>n of eenvoudige montages maken.<br />
- 3 -
Zie www.teleblik.nl.<br />
VI Onl<strong>in</strong>e NTR-‐talencursussen<br />
NTR biedt op http://vrijetijdtv.ntr.nl/course/view.php?id=25 <strong>in</strong>tussen maar liefst zeven gratis onl<strong>in</strong>e<br />
talencursussen aan: Ch<strong>in</strong>ees, <strong>Duits</strong>, Frans, Italiaans, Portugees, Spaans en Turks. Elke cursus bestaat<br />
uit 10 hoofdstukken, die elk weer 3 situatieve blokken tellen. Elk apart blok is een sequens van<br />
<strong>in</strong>foteksten, luistermateriaal, verwerk<strong>in</strong>gsopdrachten, grammatica-‐ en idioomtra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, gelar<strong>de</strong>erd<br />
met blokjes kennis van land en volk. Al met al dus een fikse hoeveelheid materiaal: maar liefst 30<br />
units. Waarbij alle antwoor<strong>de</strong>n onl<strong>in</strong>e gecorrigeerd wor<strong>de</strong>n. De cursussen zijn <strong>de</strong>els als start bedoeld,<br />
<strong>de</strong>els als opfriss<strong>in</strong>g, bijvoorbeeld voor wie naar één van <strong>de</strong> betrokken lan<strong>de</strong>n op vakantie gaat. De<br />
thema’s richten zich dui<strong>de</strong>lijk op toeristen. Het ERK-‐niveau ligt op A2 met soms een uitstapje naar B1,<br />
zeker bij het materiaal voor Frans en <strong>Duits</strong>. Voor leerl<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> bijvoorbeeld het examenjaar vmbo<br />
biedt <strong>de</strong> cursus een prachtige mogelijkheid om <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rbouwstof nog eens te herhalen. Gezien het<br />
feit dat vrijwel elke leerl<strong>in</strong>g ook thuis het <strong>in</strong>ternet op kan, is <strong>de</strong> toegankelijkheid ook al geen<br />
probleem.<br />
Kortom: vraag niet hoe het kan, maar profiteer er van!<br />
VII Directe l<strong>in</strong>ks<br />
-‐ Voor het totaal beschikbare NTR-‐materiaal <strong>Duits</strong> zie<br />
www.schooltv.nl/eigenwijzer/2199654/duits.<br />
-‐ Meer weten over “Dsuits <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>sectoren</strong>”? Ga naar<br />
www.schooltv.nl/docent/project/3295185/duits-‐voor-‐<strong>de</strong>-‐<strong>sectoren</strong>/3295277/aflever<strong>in</strong>gen.<br />
-‐ Ga voor bestell<strong>in</strong>gen van “<strong>Duits</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>sectoren</strong>” naar<br />
http://www.primawebshop.nl/yfront/project/teleac/P0172/page.jsf (kopieerbaar<br />
lesmateriaal: € 17,50; dvd met alle films: € 32,50.<br />
VIII Lesmateriaal uit “<strong>Duits</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>sectoren</strong>”<br />
Karen <strong>in</strong> Action<br />
Hand aufs Herz<br />
Vóór het kijken<br />
1) Probeer <strong>de</strong> juiste betekenis bij <strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e z<strong>in</strong>nen te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n.<br />
1. Er hat e<strong>in</strong> kaltes Herz. a. Zij is zwanger.<br />
2. Er hat se<strong>in</strong> Herz verschenkt. b. Das is me veel waard.<br />
3. Dort hat sie ihr Herz verloren. c. Hij heeft geen gevoel.<br />
4. Das liegt mir am Herzen. d. Hij heeft iets op zijn hart.<br />
5. Er hat etwas auf <strong>de</strong>m Herzen. e. Hij is verliefd gewor<strong>de</strong>n.<br />
6. Sie trägt e<strong>in</strong> K<strong>in</strong>d unter <strong>de</strong>m Herzen. f. Daar heeft zij haar hart verloren.<br />
1 ............. 4 ..................<br />
2 ............. 5 .................<br />
3 .............. 6 .................<br />
2) Kijk naar <strong>de</strong> trui op het plaatje en schrijf op wat <strong>de</strong> 'tekst' betekent.<br />
.................................................................................................................<br />
Tij<strong>de</strong>ns het kijken<br />
Let op: Voor elke vraag staat aangegeven of je het antwoord kunt v<strong>in</strong><strong>de</strong>n door te luisteren (�) of<br />
door te kijken (�).<br />
- 4 -
1) Kijk en luister naar 'Hand aufs Herz' en beantwoord <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> vragen.<br />
1 �� Hoe groot is een hart ongeveer?<br />
a) Zo groot als twee han<strong>de</strong>n<br />
b) Zo groot als een vuist<br />
c) Ongeveer vijf centimeter hoog<br />
2. �Wat betekent het Griekse woord 'Kardio'?<br />
a) Hart<br />
b) Electriciteit<br />
c) Hartmet<strong>in</strong>g<br />
3. �Wat kun je zeggen over hartslag en polsslag?<br />
a) De hartslag is sneller dan <strong>de</strong> polsslag.<br />
b) De polsslag is sneller dan <strong>de</strong> hartslag.<br />
c) Ze zijn allebei even snel.<br />
4. �� Wat is <strong>de</strong> hartslag van een walvis?<br />
a) 35 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
b) 60 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
c) 16 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
5. �� Wat is <strong>de</strong> hartslag van een muis?<br />
a) 160 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
b) 600 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
c) 60 slagen per m<strong>in</strong>uut<br />
6. �� Wat gebeurt er <strong>in</strong> je longen met je bloed?<br />
a) Daar wordt <strong>de</strong> zuurstof er uit gehaald.<br />
b) Daar wordt <strong>de</strong> zuurstof er <strong>in</strong> gebracht.<br />
c) Daar wordt het bloed schoongemaakt.<br />
7. � Hoeveel liter bloed pompt het bloed op een dag door het lichaam?<br />
a) 72 liter<br />
b) 7200 liter<br />
c) 720 liter<br />
8. �� Bij welke voetbalverenig<strong>in</strong>g speelt Matthias Schwarz?<br />
a) Schalke 04<br />
b) Borussia Dortmund<br />
c) Bayern München<br />
9. � Waarom is <strong>de</strong> hartslag van Kar<strong>in</strong> zo veel hoger dan die van Matthias?<br />
a) Die is bij vrouwen altijd hoger dan bij mannen.<br />
b) Matthias is beter getra<strong>in</strong>d.<br />
c) Kar<strong>in</strong> had heel slecht geslapen.<br />
10. � Hoe v<strong>in</strong>dt Matthias conditietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g?<br />
a) Hij doet liever oefen<strong>in</strong>gen met een bal.<br />
b) Dat v<strong>in</strong>dt hij leuker dan oefen<strong>in</strong>gen met een bal.<br />
c) Hij v<strong>in</strong>dt conditietra<strong>in</strong><strong>in</strong>g en oefen<strong>in</strong>gen met een bal even leuk.<br />
- 5 -
11. � Waardoor gaat het hart niet alleen sneller kloppen als je je <strong>in</strong>spant?<br />
a) Soms gaat je hart vanzelf sneller kloppen.<br />
b) Soms reageert je hart op teveel eten en dr<strong>in</strong>ken.<br />
12. �Hoe veel k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n er per jaar <strong>in</strong> <strong>Duits</strong>land met een hartafwijk<strong>in</strong>g geboren?<br />
a) 600<br />
b) 60000<br />
c) 6000<br />
Na het kijken<br />
1) Lees <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> tekst en beantwoord <strong>de</strong> vragen.<br />
Herztransplantation<br />
Bei e<strong>in</strong>er Herztransplantation bekommt e<strong>in</strong> herzkranker Patient e<strong>in</strong> gesun<strong>de</strong>s Herz von e<strong>in</strong>em<br />
an<strong>de</strong>ren Menschen.<br />
Im Jahr 2008 wur<strong>de</strong>n <strong>in</strong> Deutschland 382 Herztransplantationen <strong>in</strong> 24 Kl<strong>in</strong>iken durchgeführt. Im<br />
gleichen Jahr wur<strong>de</strong>n 719 Patienten neu zur Transplantation angemel<strong>de</strong>t. Patienten auf <strong>de</strong>r<br />
Warteliste müssen mit e<strong>in</strong>er Wartezeit von sechs bis zwölf Monaten rechnen.<br />
1. Hoeveel harttransplantaties waren er <strong>in</strong> <strong>Duits</strong>land <strong>in</strong> 2008?<br />
a) 24 b) 382 c) 719<br />
2. Hoe veel mensen kwamen er <strong>in</strong> 2008 op <strong>de</strong> wachtlijst voor een transplantatie terecht?<br />
..............................................................................................................................................<br />
3. Hoe lang moeten <strong>de</strong>ze mensen op een nieuw hart wachten?<br />
a) 6 maan<strong>de</strong>n b) 12 maan<strong>de</strong>n c) tussen 6 en 12 maan<strong>de</strong>n<br />
Exra<br />
1) Lees <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> songtekst van Rammste<strong>in</strong>. Bekijk en beluister <strong>de</strong> groep, bijvoorbeeld op<br />
YouTube. Beantwoord daarna <strong>de</strong> vragen.<br />
Herzeleid<br />
Bewahret e<strong>in</strong>an<strong>de</strong>r vor Herzeleid<br />
<strong>de</strong>nn kurz ist die Zeit die ihr beisammen seid<br />
Denn wenn euch auch viele Jahre vere<strong>in</strong>en<br />
e<strong>in</strong>st wer<strong>de</strong>n sie wie M<strong>in</strong>uten euch sche<strong>in</strong>en<br />
Bewahret e<strong>in</strong>an<strong>de</strong>r vor <strong>de</strong>r Zweisamkeit<br />
1 Hoe zou je <strong>de</strong>ze tekst kunnen samenvatten?<br />
a. Wees aardig voor elkaar, want <strong>de</strong> tijd die je samen hebt, lijkt altijd te kort.<br />
b. Ga liever maar niet van een an<strong>de</strong>r hou<strong>de</strong>n, want vaak loopt het verkeerd af.<br />
2. Welk niet echt bestaand woord wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> tekst gebruikt?<br />
...........................................................................<br />
3. Hoe zou je dat <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlands vertalen?<br />
...........................................................................<br />
2) Be<strong>de</strong>nk samen met je buurman/-‐vrouw een passen<strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e z<strong>in</strong> bij <strong>de</strong> teken<strong>in</strong>g.<br />
…………………………………………………………………………………………<br />
- 6 -
…………………………………………………………………………………………<br />
Willi wills wissen<br />
Wer kauft das Kaufhaus aus?<br />
Na het kijken<br />
1) Je kunt <strong>in</strong> veel warenhuizen een zogenaamd ‘Etagenplan’ v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, meestal bij <strong>de</strong> roltrappen. Daar<br />
staan alle af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen op en waar ze precies zijn.<br />
Bekijk het on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> ‘Etagenplan’ van Galeria Kaufhof Alexan<strong>de</strong>rplatz <strong>in</strong> Berlijn eens.<br />
Er staan heel wat woor<strong>de</strong>n bij die je niet kent. Maar toch ook heel veel waar je wel iets van kan<br />
maken. Want meestal weet je meer dan je zelf <strong>de</strong>nkt.<br />
On<strong>de</strong>rstreep alles wat je snapt.<br />
GALERIA home<br />
Bil<strong>de</strong>rrahmen | Heimtextilien | Gard<strong>in</strong>en | Bettwaren<br />
| Kurzwaren | Elektrogeräte | Rund um die Küche |<br />
Rund um <strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>ckten Tisch<br />
Partner<br />
Restaurant DINEA | Friseursalon<br />
GALERIA SPORTS<br />
Ba<strong>de</strong>mo<strong>de</strong>n | Golf | Sportbekleidung | Sportschuhe |<br />
Sportartikel<br />
Dessous-Welt<br />
Dessous | Tag- und Nachtwäsche<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>r-Welt<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>rmo<strong>de</strong> | K<strong>in</strong><strong>de</strong>rschuhe | Spielwaren<br />
Schreibwaren und Bücher-Welt<br />
Bücher | Bürobedarf | Ranzen<br />
GALERIA SPIELEN<br />
Spielwaren | Elektronik<br />
Damen-Welt<br />
Damenschuhe<br />
Junge Mo<strong>de</strong>-Welt<br />
Junge Mo<strong>de</strong> Herren<br />
Herren-Welt<br />
Herrenkonfektion | Herrenartikel | Herrenwäsche |<br />
Herrenschuhe<br />
Schuh-Welt<br />
Damenschuhe | Herrenschuhe | Freizeitschuhe<br />
GALERIA TRAVEL<br />
Reise- und Bus<strong>in</strong>essgepäck<br />
Damen-Welt<br />
Damen-Mo<strong>de</strong> | Trachtenmo<strong>de</strong><br />
Junge Mo<strong>de</strong>-Welt<br />
Junge Mo<strong>de</strong> Damen<br />
Partner<br />
Ticketshop<br />
GALERIA TRAVEL<br />
Kle<strong>in</strong>le<strong>de</strong>rwaren<br />
Welt <strong>de</strong>r schönen D<strong>in</strong>ge<br />
Sonnenbrillen | Mo<strong>de</strong>-Accessoires | Parfümerie |<br />
Pflege | Kosmetik | Uhren | Schmuck |<br />
Damentaschen | Strümpfe | Mo<strong>de</strong>schmuck |<br />
Schirme<br />
GALERIA gourmet<br />
Süßwaren | Fe<strong>in</strong>kost: Lust auf Genuss<br />
- 7 -
Wist je veel<br />
woor<strong>de</strong>n thuis te<br />
brengen? Hoe goed was je? Omcirkel:<br />
Stel je voor, dat je een dief bent.<br />
Op welke verdiep<strong>in</strong>g zou je je dan het liefst laten<br />
<strong>in</strong>sluiten? Waarom?<br />
……………………………………………………………….<br />
En welke 5 artikelen zou je dan <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r geval meenemen? Schrijf ze op <strong>in</strong> het <strong>Duits</strong> en Ne<strong>de</strong>rlands.<br />
Gebruik een woor<strong>de</strong>nboek.<br />
Je hebt alleen een schooltas bij je Je bent met een grote koffer gekomen<br />
Willi wills wissen<br />
Mit welcher Formel geht’s zum Rennen?<br />
Vóór het kijken<br />
Formule 1, maar ook formule 3, is <strong>de</strong> naam voor spectaculaire racesport. Je hebt vast wel eens een<br />
wedstrijd of een stukje ervan op tv gezien. Of misschien zelfs wel <strong>in</strong> het echt.<br />
1) Zoek <strong>de</strong> namen van <strong>de</strong> teams bij <strong>de</strong> plaatjes.<br />
A B C<br />
1. Red Bull, foto ........<br />
2. Ferrari, foto .......<br />
3. Renault, foto ......<br />
2) Ken je ook <strong>de</strong> bekendste<br />
racers? Probeer <strong>de</strong> juiste naam maar bij <strong>de</strong> foto's hier te zetten.<br />
A B C<br />
1. Sebastian Vettel foto ...................<br />
2. Michael Schuhmacher foto ...................<br />
3. Fernando Alonso foto ...................<br />
- 8 -
TOEGIFT<br />
De serie “neune<strong>in</strong>halb” -‐ handleid<strong>in</strong>g voor kijken en luisteren <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e les<br />
Inleid<strong>in</strong>g<br />
Het toenemend gebruik van <strong>in</strong>ternet en smartboards zorgt er voor dat het steeds gemakkelijker<br />
wordt om ook niet direct op het on<strong>de</strong>rwijs toegesne<strong>de</strong>n materiaal <strong>in</strong> <strong>de</strong> klas te gebruiken.<br />
Een goed voorbeeld daarvan is ‘neune<strong>in</strong>halb’, een jeugdjournaal-‐achtig programma rond één actueel<br />
thema van <strong>de</strong> ARD.<br />
Neune<strong>in</strong>halb<br />
Neune<strong>in</strong>halb wordt elke zaterdagochtend uitgezon<strong>de</strong>n via <strong>de</strong> ARD. Elke aflever<strong>in</strong>g duurt 9,5 m<strong>in</strong>uten.<br />
S<strong>in</strong>ds 2007 zijn alle uitzend<strong>in</strong>gen ook als vi<strong>de</strong>o te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n op het <strong>in</strong>ternet: via <strong>de</strong> zoekwoor<strong>de</strong>n<br />
‘neune<strong>in</strong>halb’ en ‘archiv’ of rechtstreeks op http://neune<strong>in</strong>halb.wdr.<strong>de</strong>/sendungen/<strong>in</strong><strong>de</strong>x.php5.<br />
Voorbeel<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> doelgroep vmbo-‐leerl<strong>in</strong>gen<br />
Sector Economie: K<strong>in</strong><strong>de</strong>rarmut (04.10.2008) en unsere Firma (16.07.2011)<br />
Sector Techniek: Erf<strong>in</strong><strong>de</strong>rbörse (05.04.2008) en Electro-‐Autos (21.05.2011)<br />
Sector Zorg: Weg mit <strong>de</strong>m Speck (06.06.2009)<br />
Sector Groen: Massentierhaltung (02.07.2011)<br />
Elke uitzend<strong>in</strong>g wordt toegelicht met een korte omschrijv<strong>in</strong>g.<br />
Bij <strong>de</strong> uitzend<strong>in</strong>g van 2 juli 2011 met <strong>de</strong> titel ‘Massentierhaltung – e<strong>in</strong> Huhn für 2,35 Euro?’<br />
staat bijvoorbeeld <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> beschrijv<strong>in</strong>g:<br />
Viele Menschen essen gerne Hähnchenfleisch. Ob gegrillt, im Salat o<strong>de</strong>r auf <strong>de</strong>m Burger. Dabei soll<br />
das Hähnchen möglichst billig und gut se<strong>in</strong>. Im Supermarkt kostet e<strong>in</strong> tief gefrorenes Hähnchen<br />
2,35 €. Im Biola<strong>de</strong>n ist es aber pro Kilo mehr als fünfmal so teuer. Warum s<strong>in</strong>d die Preise so<br />
unterschiedlich? Um das heraus zu f<strong>in</strong><strong>de</strong>n, besucht Johannes <strong>in</strong> dieser Woche zwei Hühnerhöfe: E<strong>in</strong>en<br />
Bio-‐Hof und e<strong>in</strong>en Großbetrieb. Wo <strong>de</strong>r Unterschied ist? Wie Hühner <strong>in</strong> Massentierhaltung leben und<br />
was du tun kannst, um die Situation <strong>de</strong>r Hühner zu verbessern? All das siehst du <strong>in</strong> dieser Folge von<br />
neune<strong>in</strong>halb.<br />
Didactisch mo<strong>de</strong>l: een voorbeeld<br />
1. Zoek een passen<strong>de</strong> aflever<strong>in</strong>g uit.<br />
2. Zorg er voor dat <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen zich kunnen <strong>in</strong>leven <strong>in</strong> het on<strong>de</strong>rwerp: aan <strong>de</strong> hand van een<br />
actuele gebeurtenis, een krantenbericht of met behulp van een woordsp<strong>in</strong>.<br />
Laat eventueel vooraf ‘moeilijke’ <strong>Duits</strong>e woor<strong>de</strong>n en hun Ne<strong>de</strong>rlandse betekenis bij elkaar<br />
zoeken.<br />
3. Lees <strong>de</strong> <strong>Duits</strong>e toelicht<strong>in</strong>g samen met <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen. Laat hen aanteken<strong>in</strong>gen maken of<br />
woor<strong>de</strong>n die zij herkennen on<strong>de</strong>rstrepen.<br />
4. Door mid<strong>de</strong>l van uitwissel<strong>in</strong>g met me<strong>de</strong>leerl<strong>in</strong>gen kunnen zij mogelijk een samenvatt<strong>in</strong>g<br />
geven. Wat valt op? Kennen wij dat <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland ook?<br />
5. Vertoon het filmpje.<br />
6. Enkele mogelijk opdrachten aan <strong>de</strong> leerl<strong>in</strong>gen:<br />
-‐ antwoord geven op gerichte (w-‐)vragen: wie, wat, waarom, hoe?<br />
-‐ verschil aangeven met <strong>de</strong> zelf ervaren realiteit<br />
-‐ welke woor<strong>de</strong>n kwamen bekend voor? Betekenis?<br />
-‐ geef je eigen men<strong>in</strong>g over dit on<strong>de</strong>rwerp.<br />
- 9 -