Pedagogisch kader

Ouderschap is de zijnsverantwoordelijkheid
tegenover het kind.
4.2.2 Ouderschap
Bij een opname of start behandeling
is in feite sprake van het samen uitvoeren
van de opvoedingstaken van
de (professionele) opvoeders met de
ouders. Als jeugdigen een behandeling
starten betekent dat niet dat er
iets in het ouderschap verandert. Het
is belangrijk een verschil te maken
tussen de begrippen opvoeding en
ouderschap. Opvoeden is een onderdeel
van het ouderschap.
Ouderschap is de zijnsverantwoordelijkheid
tegenover het kind. Alice van
der Pas (2002) benoemt het besef
van verantwoordelijk-zijn als centraal
kenmerk van ouderschap. Dat betekent
een tijdloos en onvoorwaardelijk
willen behartigen van de lichamelijke
en geestelijke belangen van het kind.
Deze vloeit voort uit het feit dat het
kind uit zijn of haar ouders is geboren.
De band van kind en ouders bestaat
onvoorwaardelijk, ongeacht hoeveel
problemen er ook binnen de ouderkind
relatie zijn en ongeacht hoeveel
andere opvoeders een kind ook
heeft. Van der Pas wijst op het belang
om als hulpverlener altijd aandacht
te hebben voor de kwetsbaarheid
van ouders in hun ouderschap. Het
ouderschap is in hoge mate verbonden
met de ouder als persoon en
raakt aan fundamentele waarden.
Opvoedingsproblematiek is volgens
van der Pas per definitie ouderschapsproblematiek.
Juist vanuit
het gevoel van verantwoordelijk zijn
voor hun kinderen, is het erg pijnlijk
voor ouders te ervaren dat ze tekort
schieten.
Voor medewerkers van Gastenhof
betekent dit, dat zij altijd de rol van
de ouders in het leven van de jeugdige
erkennen en respecteren en uitgaan
van de zorg en betrokkenheid
die ouders voor hun kind hebben. Dit
dient een centrale rol te spelen in de
behandeling.
4.3 Het ontstaan van problemen
4.3.1 Beschermende- en
risicofactoren
Bij de ontwikkeling van probleemgedrag
is er doorgaans niet een oorzaak
aan te wijzen. Er is sprake van
een aantal risicofactoren die er allen
tezamen voor zorgen dat het probleemgedrag
heeft kunnen ontstaan.
Naast deze zogenaamde risicofactoren,
de factoren die een bedreiging
vormen voor een positieve ontwikkeling,
bestaan er ook factoren die
kinderen beschermen tegen een
problematische ontwikkeling. Dit zijn
beschermende factoren. Of probleemgedrag
ontstaat, hangt af van
de balans tussen risico- en beschermende
factoren. Sommige risicofactoren
hebben een groter aandeel in
het ontstaan van probleemgedrag
dan andere, en dat geldt ook voor
beschermende factoren. Ook kunnen
combinaties van risico- en beschermende
factoren ervoor zorgen dat
probleemgedrag zich ontwikkelt of
juist niet. Ook als het aantal risicofactoren
groot is, kunnen beschermende
factoren er toch voor zorgen dat
er geen problemen ontstaan in de
ontwikkeling. Maar andersom; weinig
risicofactoren, en geen beschermende
factoren, kunnen toch leiden tot
problemen.
20 21