Pedagogisch kader

gisch handelen. De orthopedagogiek
onderscheidt zich van behandelingsdisciplines
als psychologie en psychiatrie
doordat zij de jeugdige plaatst in
een pedagogische context. Het gaat
niet alleen om gerichte interventies,
maar ook om het scheppen van pedagogische
voorwaarden waaronder
de jeugdige zich verder kan ontwikkelen
(Van der Ploeg, 2005).
Orthopedagogisch handelen is in
feite te zien als uitdrukking van de essentie
van het (algemeen) pedagogische.
Orthopedagogiek begint en
eindigt in de dagelijkse opvoedingspraktijk
(Van der Doef, 2012).
Hieruit kunnen we concluderen dat
het handelen van medewerkers
in Gastenhof gebaseerd is op de
(hiervoor geschetste) inzichten op het
gebied van ontwikkeling en opvoeding.
Uitgangspunt is dat er voor
de doelgroep van Gastenhof in de
eerste plaats extra aandacht nodig
is voor de pedagogische relatie en
het pedagogisch klimaat om zo de
voorwaarden te scheppen voor een
gunstige perspectief biedende ontwikkeling
van de jeugdige. Dit is de
voorwaarde voor de verdere behandeling.
4.4.3 Methodische benaderingen
Binnen het pedagogisch klimaat en
de relatie medewerker-jeugdige zijn
verschillende methodische benaderingen
bruikbaar om het (orthopedagogisch)
handelen en behandelen
inhoud te geven. We beschrijven
hieronder de benaderingen die
aansluiten bij de visie van Gastenhof
op ontwikkeling, opvoeding en
behandeling. Binnen de behandelgroep
of het behandelproduct, dient
de visie verdere verdieping van het
pedagogisch kader vorm gegeven
te worden, van waaruit de werkwijze
voor de groep of het product gedestilleerd
kan worden. Binnen Gastenhof
gebeurt dat middels een van de
onderstaande benaderingen:
Orthopedagogisch model van Kok
Kok was een van de eersten die
vanuit een orthopedagogisch perspectief
uiteenzette hoe residentiële
behandeling voor kinderen gestalte
zou kunnen krijgen. Hij ontwikkelde
een orthopedagogisch model voor
jeugdigen die vastlopen, waarbij hij
aan de ene kant het ontwikkelingsproces
van de jeugdigen plaatste
Opvoeding moet
zijn afgestemd op
de ontwikkeling
van het kind,
zodat het tot
optimale
ontwikkeling
kan komen.
en aan de andere kant het proces
van het opvoeden. Daarbij was zijn
theorie gebaseerd op het idee dat
de opvoeding moet zijn afgestemd
op de ontwikkeling van het kind, zodat
het tot optimale ontwikkeling kan
komen. Wanneer er ontwikkelingsproblemen
ontstaan, is het van belang
dat er naar een goede verhouding
wordt gezocht tussen de opvoeding
en de ontwikkeling van het kind.
Kok introduceert daarbij het begrip
‘orthopedagogische vraagstelling’.
Hij bedoelt daarmee de bijzondere
vraag die de opvoeding van een
kind met bijzondere kenmerken stelt
aan de opvoeder. Het gaat om het
aanbrengen van extra accenten in
het opvoedingsproces, zodat het kind
zich optimaal kan ontwikkelen.
Kok onderscheidt drie hoofdaspecten
van ontwikkeling: het affectieve
aspect (de emotionele ontwikkeling
van het kind), het cognitieve aspect
(kennis verwerven en verwerken) en
het conatieve aspect (ontplooiing
van de eigenheid).
In de opvoeding introduceert Kok
drie dimensies:
1. relatie aangaan en onderhouden
2. klimaat scheppen en aanpassen
3. situatie hanteren
Daarmee biedt Kok een bruikbaar
ordeningsmodel voor de specifieke
opvoeding van kinderen die vastgelopen
zijn in hun ontwikkeling.
In de behandeling onderscheidt Kok
3 strategieën waarop de behandeling
gebaseerd moet zijn. Deze zijn
van invloed op bovenstaande. Deze
worden binnen Gastenhof gehanteerd
en vormen de basis van het
24 25