Bijlage 1: de ANKER-model toetsen - a+o-vvt

Bijlage 1: de ANKER-model toetsen
1. De toets Nalevingbereidheid
De toets kan alleen afgenomen worden door medewerkers die hiervoor een specifieke training
(gericht op deze toets) hebben gevolgd in fraude-alertheid.
De toets bestaat uit twee onderdelen:
a. op grond van een kleine set van specifieke kenmerken wordt vastgesteld of een klant in
een risicogroep valt of niet (het statistische deel);
b. de klant die in een risicogroep valt krijgt in het eerste gesprek een kort, gestructureerd
interview gericht op nalevingbereidheid (het professionele deel). Dit gesprek duurt
enkele minuten.
De klant wordt op basis van de uitslag in een kleurgroep geplaatst.
Het interview (ad.b) biedt structuur bij het doorvragen op diverse onderwerpen zoals: actuele
omstandigheden, beschikbaarheid, bijklussen,zoekgedrag, motivatie, et cetera. Een belangrijk deel
van het interview komt terug in de Motivatietoets. Of omgekeerd: de Motivatietoets is een
belangrijk onderdeel van de toets Nalevingbereidheid.
De klant die in oranje wordt geplaatst moet verplicht een Workshop Rechten en Plichten volgen en
wordt door het CWI met een hogere frequentie en intensiever begeleid.
De klant die in groen wordt geplaatst krijgt een “contract” aangeboden (zie bijlage) waarin
afspraken worden vastgelegd over zijn sollicitatie activiteiten (welk sollicitatiedoel, hoe vaak, welk
type werkgever, welke type actie, hoe te verantwoorden, et cetera).
2. De Motivatietoets
De motivatietoets is in eerste instantie ontwikkeld door met een groep zeer ervaren Casemanagers
vast te stellen hoe een gemotiveerde klant er uit ziet en zich gedraagt. Maar ook: wat de specifieke
kenmerken van een niet gemotiveerde klant zijn. Deze kenmerken zijn beschreven en vertaald in
een vragende vorm.
De motivatietoets wordt een professionele toets genoemd omdat hij een groot beroep doet op het
beoordelingsvermogen van de professional in de keten. De toets richt zich op motivatie in de
verschillende uitingsvormen:
a. Inzicht in de eigen situatie (kansen, mogelijkheden);
b. Beschikbaarheid;
c. Houding / Gedrag;
d. Kleding;
e. (Realistisch) sollicitatiedoel;
f. Persoonlijke omstandigheden;
g. Gezondheid;
h. Instelling.
Los van hetgeen de klant vertelt over zich zelf, zijn omstandigheden en mogelijkheden, moet de RC
WW (of CWI adviseur) tot een oordeel komen of het verhaal klopt met wat de klant direct of
indirect of laat zien. Het gaat daarbij om kennis van non verbale communicatie, mensenkennis,
feitelijke kennis van gedragspatronen, een stukje praktische, algemene kennis van psychologie en
het kunnen herkennen van signalen bij een klant die wijzen op één of meerdere van deze aspecten.
Afgezien van het waarnemen van afwijkingen, dient de RC WW (of CWI adviseur) vervolgens op
grond van dit waargenomen signaal te weten hoe hij kan doorvragen op die aspecten en tot een
besluit kan komen of de klant nu wel of niet of deels is gemotiveerd. Dat besluit bepaalt vervolgens
weer of een klant intensief geactiveerd resp. gevolgd gaat worden of niet.
3. De Arbeidsmarkttoets
De Arbeidsmarkttoets wordt eveneens door het CWI afgenomen, in combinatie met de
Motivatietoets. De Arbeidsmarkttoets zegt iets over de statistische kans op werkhervatting binnen
het eerste jaar van werkloosheid van een klant. De toets is gebaseerd op een analyse van 11 jaar
statistische gegevens van WW klanten. Er zijn een paar opvallende zaken:
a. gebleken is dat wisselingen in de economische situatie (hoog- of
laagconjunctuur) niet leiden tot significante afwijkingen t.a.v. de
werkhervattingkansen van WW gerechtigden;
b. specifieke kenmerken leiden tot differentiatie van het beeld:
• bedrijfstak
1

• leeftijd
• geslacht
De lijst met differentiërende kenmerken kan groter worden gemaakt, waardoor een nog
individueler beeld ontstaat. De reden dat daarvoor niet is gekozen komt voort uit de omvang van
de onderzoeksgroep die dan ontstaat. Met een te kleine onderzoeksgroep wordt de
betrouwbaarheid van de meting te gering.
De Arbeidsmarkttoets zegt iets over de statistische kans op werkhervatting binnen het eerste jaar
van werkloosheid. Om die kans te kunnen berekenen is gebruik gemaakt van de Odds
Ratiotechniek: een statistische rekentechniek waarbij de kans dat een bepaalde situatie zich
voordoet wordt afgezet tegen de kans dat diezelfde situatie zich niet zal voordoen. In dit geval de
kans op werkhervatting afgezet tegen de kans dat er géén werkhervatting plaatsvindt. De kans
wordt weergegeven in een percentage.
Binnen de Arbeidsmarkttoets is gekozen voor een grens bij 20% kans op werkhervatting binnen
het eerste jaar van werkloosheid. Dus als de kans minder dan 20% is (er is één vacature en er
zijn 5 sollicitanten) zal de klant niet op eigen kracht en met hulp van het CWI aan een baan
kunnen komen; er is zwaardere dienstverlening nodig. De klant wordt dan overgedragen naar
UWV.
De Arbeidsmarkttoets is een tabel waarin simpel afgelezen kan worden in welke maand de klant
onder de 20% grens komt en dus overgedragen moet worden. De 20% grens is om twee redenen
gekozen: omdat hij reëel is, maar ook omdat met 20% de 6 maanden termijn van fase 1 niet
overschreden wordt. M.a.w. de nieuwe werkwijze werkt nooit vertragend en dus bijna altijd
versnellend t.a.v. werkhervattingproces van de klant. Daarmee komen de SUWI regels t.a.v. de
Sluitende Aanpak niet in het geding.
Maar, statistiek zegt niets over een individuele klant en de individuele mogelijkheden. Daarom
dient de toets gepaard te gaan met een Motivatietoets én met een individuele beoordeling van de
lokale situatie. Welke mogelijkheden heeft deze individuele klant, afgezet tegen de vraag op de
lokale arbeidsmarkt.
Met andere woorden: de Toets zegt wel degelijk iets over een risico, maar moet altijd gepaard
gaan met de Motivatietoets en de individuele inschatting van kansen op de lokale arbeidsmarkt.
4. De Reïntegratietoets
Om te bepalen welke dienstverlening voor de klant kan worden ingezet (beeldvorming) is een
aantal toetsen ontwikkeld die de reïntegratiecoach WW ter voorbereiding van zijn gesprek met de
klant uitvoert.
Als eerste wordt de Reïntegratietoets (RI-toets) gedaan. Deze toets bevat statistische informatie
over de kans om binnen één jaar na start van een traject werk te vinden en dus uit te stromen uit
de uitkering. Deze toets geeft op basis van bedrijfstak, geslacht en leeftijd aan wat statistisch
gezien de kans op succes van een traject is. Als uitgangspunt is de gemiddelde kans op uitstroom
naar werk na afloop van een reïntegratietraject genomen. Degene die boven het gemiddelde
scoren zitten in groen, degene die gemiddeld scoren komen in oranje en degene die onder het
gemiddelde zitten komen in rood. Er worden dus 3 categorieën onderscheiden:
1. zeer waarschijnlijk succesvol : groen
2. gemiddeld succesvol : oranje
3. zelden succesvol : rood
Wanneer uit de toets blijkt dat de klant in de categorie ”zelden succesvol” (rood) valt, kan de RC
WW beter kiezen voor een andere vorm van dienstverlening (bijvoorbeeld sociale activering of een
werkervaringsplaats).
5. De Toets blijfrisico in de uitkering
Dit is de derde statistische toets in het Anker model. Het blijfrisico drukt het risico uit dat een
uitkering na een bepaalde periode nog loopt of weer loopt.
Voor het project reïntegratiecoaching zijn voor diverse periodes de blijfrisico's berekend ( 3, 6, 12
en 18 maanden). Ook deze toets is gebaseerd op geslacht, leeftijd en bedrijfstak.
Zodra de groene stoplichtperiode uit de arbeidsmarkttoets van een specifieke klant is verstreken en
de klant is overgedragen aan UWV, geeft de Toets Blijfrisico in de Uitkering duidelijkheid over het
risico dat de klant langdurig in de uitkering zal blijven.
Op grond van specifieke, reeds van de klant bekende kenmerken kan het risico van langdurig
verblijf in de WW in beeld worden gebracht. Indien die kans klein is zal een lichtere dienstverlening
wenselijk zijn. Indien de kans groot is zal een zwaardere vorm nodig zijn.
2

Inzicht in de blijfrisico's in de WW voor de verschillende groepen kunnen een besparing op de
reïntegratiekosten bewerkstelligen. Indien de blijfrisico's laag zijn, kan de reïntegratiecoach ervoor
kiezen, om geen extra begeleiding in te zetten, ook al blijkt uit de arbeidsmarkttoets dat het
kritische punt snel bereikt is en dat reïntegratie succesvol kan zijn. In de beslissingen van de
reïntegratiecoach spelen, naast financiële, uiteraard ook sociaal-maatschappelijke argumenten een
rol.
Daarbij is het van belang om inzicht te krijgen in de doorstroom naar de bijstand. Immers een
werkloze met lage blijfrisico's, kan een besparing zijn voor de WW, maar zal bij doorstroming naar
de bijstand uiteindelijk voor de hele SUWI-keten toch tot hogere uitkeringskosten leiden.
6. De Competentietoets
Al heel lang bestaat er behoefte aan een mogelijkheid om vast te kunnen stellen of iemand voor
een bepaald beroep geschikt is, of geschikt is te maken. En stel dat hij geschikt gemaakt moet
worden, op welke onderdelen dat moet geschieden.
De Competentietoets is een extern ingekocht instrument. Het bestaat uit een vragenlijst van ruim
170 vragen. De klant kan die geautomatiseerd invullen (duurt ongeveer een half uur), de gegevens
gaan naar de centrale applicatie en worden gematcht met vele 10.000 profielen van eerdere
klanten en de standaard bij een beroep horende competenties.
De uitslag biedt een helder beeld van welke competenties een match opleveren en welke
competenties een beneden- of boven gemiddelde score opleveren. In de opdracht- formulering kan
de opdrachtgever kiezen voor een ruime opdracht (kijk naar geschiktheid voor de horeca) of juist
voor een heel specifieke opdracht (kijk of deze klant geschikt is (te maken) voor het beroep van
programmeur). Er kunnen meerdere beroepen gevraagd worden, maar ook een combinatie van
beroepen en bedrijfssectoren.
De uitslag van de test (zowel schriftelijke rapportage door het externe bureau als een toelichtend
gesprek, afhankelijk van een te maken keuze door UWV of daar intern medewerkers voor worden
opgeleid, dan wel dat het externe bureau dat verzorgt) kan gebruikt worden om vast te stellen of
een door de klant gekozen beroep realistisch is qua competenties, maar ook als input voor een
opdracht aan een Reïntegratiebedrijf: bijvoorbeeld: “deze klant moet bijgespijkerd worden op het
gebied van samenhang van zelfstandig werken t.o.v. leiding ontvangen van een baas”.
7. De WWB toets
Deze toets is ontwikkeld om een goede koppeling te kunnen maken in de procesgang voor die
klanten die na einde WW recht mogelijk recht hebben op WWB. Vanuit de ketengedachte is het
belangrijk tijdig aan een Gemeente aan te kunnen geven dat er een klant aan komt en welke
reïntegratiepogingen reeds zijn ondernomen.
De WWB toets is een korte vragenlijst die snel antwoord geeft op de vraag “heeft deze klant
mogelijk recht op WWB”? Indien die vraag met ja beantwoord wordt kijkt de RC WW naar de
restduur van het WW recht en de door hem gewenste dienstverlening. Indien de in te zetten dienst
voorbij het einde van het WW recht gaat, dient de RC WW contact op te nemen met de Gemeente
en de vraag voor te leggen of de Gemeente kan instemmen met die dienstverlening. Als de
Gemeente een ander voorstel heeft, is er reden het gesprek met elkaar aan te gaan.
Wellicht heeft de Gemeente een beter aanbod. In dat geval kan bezien worden of de Gemeente
reeds in de WW periode dienstverlening kan aanbieden aan deze klant.
Sommige gemeentes zullen er de voorkeur aan geven de klant op het moment van WWB recht zelf
op te pakken. Enkele gemeentes hebben reeds aangekondigd standaard in de WW periode
dienstverlening van de Gemeente aan te willen bieden.
3