4 Denk mee over kostenbesparingen vervoer 6 Tien jaar ... - Talant

2in deze InZicht33 Kort4 Nieuws5 Van de Centrale Verwantenraad6 10 jaar laterOntmoetingscentra van TalantDe inmiddels afgeblazen plannen voorinvoering van een inkomensafhankelijkezorgpremie leidden in november tot eenware protestgolf. Maar intussen staan erzaken in het Regeerakkoord waarvan degevolgen voor grote groepen cliënten, dieafhankelijk zijn van langdurende zorg, nogwel eens veel ingrijpender kunnen zijn.Ongeveer 5 miljard euro moet er dekomende vier jaar worden bezuinigd op deAWBZ. Dat gaat niet zonder pijn. Een van8 De week van Johannes de Jong11 Triple C voor fijner leven IBG-cliënt11 René Hofman gebruikt Beeldhorloge12 ABN AMRO vervult hartewensencliënten13 WMO-bijeenkomsten voor verwantende maatregelen van het kabinet is hetscheiden van wonen en zorg. Dit doen zeonder meer door een belangrijk deel vande zorg die nu nog in de AWBZ zit over tehevelen naar de gemeenten (WMO) methet idee dat meer mensen langer thuiskunnen blijven wonen met de juisteondersteuning. Dit gaat niet alleen meerom ZZP 1, 2 en 3, maar nu ook om ZZP 4,bijvoorbeeld mensen met een verstandelijkebeperking en gedragsproblemen.Het is niet zonder risico die groep ineensover te dragen aan de gemeenten. Veelgemeenten geven aan nog niet goed in tekunnen schatten wat dit betekent. Het gaatook nog eens gepaard met een fiksekorting. Dit is geen eenvoudige opgave enwe willen graag met de gemeentenmeedenken over nieuwe manieren vanbegeleiding en ondersteuning.Foto voorpagina René Hofman is een tevreden en trotse gebruiker van het Beeldhorloge. Kijk verder op pagina 11.13 Beeldzorg verrijkt ambulanteondersteuning14 Gerrit: Ontmoetingsplekken15 Ander nieuws16 Tweespraak: Tiny Faberen Aaltje Buisman-EekhofKabinetsplannenraken de AWBZ hardZo zal er vaker een beroep worden gedaanop familie, vrienden en vrijwilligers. Dat isop zich goed en kan bijdragen aan beterezorg dichtbij en het goedkoper maken vandie zorg. Maar daar zit ook een plafond aan.Nu al zijn veel mantelzorgers overbelast.Jullie mogen van ons verwachten dat we onsde komende tijd tot het uiterste zulleninzetten om deze voorstellen te verzachtenen de gevolgen voor onze cliënten tebeperken. Tegelijk ook moeten we met z’nallen beseffen dat het de komende jarenanders wordt. De overheveling naar de WMOvan begeleiding en ambulante zorg gaatdoor. Daar bereiden we ons op voor, zodatdie overgang zo soepel mogelijk verloopt ener geen mensen tussen wal en schip vallen.Erik Kuik,Raad van BestuurColofon InZicht is het blad voor ouders en verwanten van cliënten van Talant. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relatiesen locaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Redactie Cecile Huitenga, Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AHHeerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 – 643777, e-mail c.huitenga@talant.nl Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Harm Flootman en Wieke de Haan Teksten Berber Binsma, Hilde Koopmans,Cecile Huitenga en andere medewerkers van TalantFotografie Fotobureau Het Hoge Noorden, Team Horsthuis, Peter Adler en Henk Jan Dijks Columns Erik Kuik/Wilfred Juurlink en Gerrit MiedemaOntwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.Talant wint prijsmet BeeldhorlogeTalant heeft met het Beeldhorloge deJenneke van Veen-verbeterprijsgewonnen. De jury noemde hetBeeldhorloge een hulpmiddel datzelfstandigheid biedt aan meerderedoelgroepen, ook bijvoorbeeld voorouderen. Verder is het makkelijk ommee te werken en toegankelijk voorprofessionals en ouders/verwanten.Het Beeldhorloge helpt mensen metweinig tijdsbesef of met behoefte aanextra structuur om hun dag in te delen.Talant is trots op het Beeldhorloge energ blij met deze eerste prijs.Beeldhorloge gratis via TalantIn tegenstelling tot eerdere berichtenkunnen cliënten van Talant hetBeeldhorloge geheel kosteloosgebruiken en is hiervoor geen indicatienodig. Behalve dat zij het Beeldhorlogevan Talant in bruikleen kunnen krijgen,neemt Talant ook de abonnementskostenop zich. Meer informatie staatop www.talant.nl/beeldhorloge.Op pagina 12 ziet u hoe René Hofmanhet Beeldhorloge gebruikt.Doorstart voor RakmakIn het jaar waarin Talants belevingstheaterRakmak het tienjarig bestaan viert, stopt hetook in de huidige vorm. Per 1 januari 2013gaat Rakmak in een ander jasje verder.Twee van de drie acteurs (Onno Sprey en Elja van der Meer) stoppen met Rakmak. Zij hebbenhiermee voor een ander perspectief in hun loopbaan gekozen. Belevingstheater Rakmak zoalshet bestond, zal daardoor ophouden te bestaan. Rakmak wordt vanaf 2013 onderdeel van hetcursusaanbod van Talants Open Leercentrum Fyrslân. Daarbij zal een belangrijke rol weggelegdzijn voor Josephina Bakker, de overgebleven acteur. Samen met een cursusleider kan zij theater,beleving en spel inzetten om vorm te geven aan de cursussen en modules voor cliënten. Medio2013 wordt onderzocht of Rakmak themagerichte, kleine voorstellingen kan blijven bieden aankinderen en volwassenen met een beperking binnen en buiten Talant.Gerrit Stelpstra liepstage bij CambuurGerrit Stelpstra, cliënt bij Talant, mocht26 oktober 2012 een dag stage lopen bijzijn favoriete voetbalclub SC Cambuur. Cambuurverloor, de vreugde was er niet minder om!Oud-Cambuurspeler René van Rijswijk stelde een mooi programma samen voor Gerrit.Om 17.00 uur werd Gerrit verwacht in de keuken. Hier mocht hij maar liefst honderdzestigliter koffie zetten en de koffiekopjes klaarzetten. Later kreeg hij een rondleiding door debierkelder, met een opslag voor vierduizend liter bier. Om 19.00 uur werd hij door dehoofdsteward opgehaald en kreeg hij instructies om bezoekers te controleren op huntoegangsbewijs. Natuurlijk kreeg hij hiervoor een echte stewardjas. Toen iedereen in hetstadion was, kon ook Gerrit genieten van de wedstrijd van zijn favoriete club. Nou ja,genieten. Cambuur verloor met 1-3. Gerrit: “Het was een mooie stage, maar Cambuur magwel beter gaan voetballen.”Gerrit kwam in de krant. Kijk op www.talant.nl/clienten > Nieuws.Cliënten actief met‘Kies je sport’Clienten van Talant konden in oktober ennovember weer kennismaken met verschillendesporten, tijdens ‘Kies je sport’.Belangstellenden konden gratis kennis maken met onder meer hockey, dansen, korfbal, judo envoetbal. De sportavonden werden georganiseerd met Frysas, in het kader van Talants leefstijlproject‘Voel je goed!’. Actief bezig zijn is gezond, maar het plezier in het sporten staat voorop.InZicht • winter 2012InZicht • winter 2012

410JAARVan de Centrale Verwantenraad5Wat een feest!Het was feest van begin tot eind: Talants verjaardagsfeestop vrijdag 23 november in De Lawei hadniet beter kunnen slagen. Tweeduizend cliënten enmedewerkers hebben er met elkaar een fantastischeavond van gemaakt: “Het was geweldig”,“Voor elk wat wils”, “Boven verwachting”,“Volgend jaar weer?”, “Superfeest”!Al bij binnenkomst zat de stemming er bij iedereenmeteen in en dat bleef de rest van de avond zo. Wegenshet tienjarig bestaan had Talant een feest georganiseerdin de Drachtster schouwburg. Het waren eigenlijkverschillende feestjes onder één dak, waarbij rekeningwas gehouden met de verschillende mogelijkheden enbeperkingen van de gasten. In de foyer volgdenenthousiaste bands elkaar op; in de grote zaal wasfeest met dj’s van Radio 538; gasten konden zich latenverwennen met make up of door een kapper ofnagelstyliste; even ‘chillen’ kon in een loungebar,verschillende ‘walking acts’ zorgden voor vertier enmedewerkers en cliënten zorgden ook zelf voor vermaak:er was een karaokebar waar, net als in de foyer, menigpolonaise werd ingezet en de kleine zaal fungeerde alsopen podium. Hier lieten cliënten en medewerkers hunzang- en acteerkunsten zien en was tevens de Zandtovenaarvan de partij. Zo vrolijk en verwachtingsvol alsde binnekomst was geweest, zo uitgelaten en tevredenvertrok iedereen weer aan het eind van de avond. Hetgezamenlijk feest vieren had iedereen geweldiggevonden. Kijk voor een sfeerimpressie opwww.talant.nl > Nieuws.Talant onderzoekt ervaringencliënten en verwantenTalant wil graag weten hoe cliënten en hun ouders en verwanten de zorg enondersteuning door Talant ervaren. In november zijn daarom korte vragenlijstengestuurd naar ouders en verwanten van cliënten die dagbesteding hebben bijTalant of bij Talant wonen. Met de uitkomsten wil Talant haar zorg en ondersteuningblijven verbeteren.Het onderzoek wordt uitgevoerd door Effectory, een onafhankelijk onderzoeksbureau.Het onderzoek maakt deel uit van de metingen waaraan Talant meedoet in het kadervan het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Sinds begin dit jaar wordt hiermee dekwaliteit van zorg landelijk gemeten.Meer metingenTalant is bezig met mogelijkheden om de kosten voorvervoer te drukken; vanaf januari 2013 krijgen zorgorganisatiesongeveer de helft minder budget voor cliëntenvervoervan en naar dagbesteding. Talant vraagt ook ouders,verwanten en medewerkers naar hun ideeën.Doordat Talant als grote zorgaanbieder en als lid van ZorggroepAlliade een buffer heeft, kan Talant het zich veroorlovenniet direct per januari de halvering van de vervoersuitgavenvolledig door te voeren. Dat neemt niet weg dat de gevolgenvanaf januari en in de loop van het jaar merkbaar zullen zijn.Daarbij komen ook ingrijpende veranderingen door andereontwikkelingen, zoals de WMO. Talant heeft besloten hetvervoersvraagstuk te combineren met de plannen die nodigVoor het kwaliteitskader worden verschillende metingen gedaan. In januari werdgestart met de meting van de zorginhoud rond de cliënt. Gemeten wordt of deinhoud van het ondersteuningsplan voldoet aan de regels die hiervoor gelden.Onderwerpen waren medicatie, vrijheidsbeperking, veiligheid en lichamelijkegezondheid. De meting wordt jaarlijks voor alle cliënten uitgevoerd. In februariwerd de meting van de zorginhoud binnen de organisatie uitgevoerd. Gemetenwordt of de organisatie en het beleid voldoen aan de gestelde regels. Eenorganisatie moet bijvoorbeeld een klachtenregeling hebben. Ook deze metingwordt elk jaar uitgevoerd. De resultaten worden gepresenteerd in het jaarverslagvan Talant dat is te vinden op www.jaarverslagenzorg.nl.Resultaten meting zorginhoudOp zorginhoud heeft Talant op de meeste onderdelen gemiddeld gescoord. Talant wiltot de beste zorgaanbieders gaan behoren. Daarom gebruiken we de resultaten omgericht te werken aan verbetering van de kwaliteit van de zorg en ondersteuning.Inmiddels is er al een aantal verbeteracties gestart, zoals medicatieveiligheid. Ook heeftelke cliënt een ondersteuningsplan dat jaarlijks wordt geëvalueerd. Voor de andereonderwerpen worden verbeterplannen voorbereid.Denk mee over kostenbesparingen op vervoerzijn wegens de veranderingen in de WMO per januari 2014.Zodoende zullen de eventueel eerst tijdelijke oplossingen voorhet vervoer in de loop van 2013 duidelijker gestalte krijgen.We hebben en nemen zo de tijd die nodig is om tot goedeplannen te komen, maar uiteindelijk zal het een aantal cliëntenraken, zoals wie ver weg woont van werk of dagbesteding.Voor die cliënten zullen mogelijk oplossingen dichter bij huisworden gezocht. Cliënten, ouders en verwanten voor wie ietsverandert, worden geïnformeerd.IdeeënSamen weet je meer dan alleen en kom je vaak tot slimmereideeën. Heeft u een idee voor kostenbesparing op vervoer vanen naar dagbesteding? Laat het weten via de teamleider.Cliënten Talantdoen mee aanonderzoekpijnbelevingTwaalf cliënten van Talant doenmee aan een onderzoek naarpijnbeleving bij mensen met hetDownsyndroom, door de VrijeUniversiteit van Amsterdam. Hetis moeilijk om pijn op te merkenbij mensen met Downsyndroom.Het onderzoek kan begeleidershelpen bij het herkennen van enomgaan met pijn van cliënten.Mensen met het syndroom vanDown geven zelf zelden of in eenlaat stadium aan dat ze pijnhebben. Bovendien reageren zijtrager op pijn door bijvoorbeeldwarmte of kou. Mogelijk drinkenze daardoor te hete thee ofnemen ze een te hete douche.Onderzocht wordt of en hoe depijnbeleving van volwassenen metDownsyndroom anders is dan dievan volwassenen zonder beperking.Ook onderzoeken dewetenschappers de invloed vanpijn op hersenfuncties, zoalsaandacht en geheugen. Verder zijnze benieuwd of bij Downsyndroomde pijnbeleving verandert als erdementie bij komt.InvloedHet is mijn gewoonte een woord waarvan ik debetekenis denk te kennen, toch nog eens evenop te zoeken in een woordenboek. Vooral als ikhet woord als thema wil gebruiken. Voor hetwoord ‘Invloed’ vond ik veel verschillendebetekenissen. Een heel oude vond ik het mooist.Kennelijk stamt deze uit 1864 en luidt ”werkingvan den eene zaak op den andere”. Ik zie indeze uitleg ook een vorm van verbondenheid enrespect. Heel anders dan bijvoorbeeld de uitleg“macht uitoefenen op de ander”.Waarom nu dit thema? Welnu, omdat ik deindruk heb dat wat er gebeurt in de wereld omons heen, ver weg en dichtbij, ons soms nietvrolijk stemt. Het lijkt alsof het ons overkomt,alsof wij er geen invloed op hebben. Vaakhebben we dat echter wel, als wij het maarwillen zien.Nu terug naar de omgeving waarin wij, cliëntenen verwanten van Talant, ons bevinden. Eenomgeving die behoorlijk onder druk lijkt te staan.Voor een deel hebben we daarop geen invloedmeer. Politieke beïnvloeding vindt plaats in eenandere omgeving. De uitwerking van depolitieke besluitvorming vindt echter wél plaatsbinnen onze invloedssfeer. Een groot deel vande zorgplicht van de overheid wordt immersbij gemeenten neergelegd. Daarmee is debesluitvormende omgeving dichter bij ons,de belanghebbenden, terecht gekomen.We hebben dus kansen.De gemeente waarin ik woon heeft datbegrepen en een vorm van verbondenheidgevonden in het instellen van een overlegorgaanmet de burgers die een beroep doenop ondersteuning. Eén van onze verwantenheeft zitting in dit orgaan en daarmee zijnwe verzekerd van het beïnvloeden van debelangen van “onze zaak” tussen al de anderezaken die ook een beroep doen op demiddelen die beschikbaar zijn.Waar liggen dichterbij onze kansen? U hebtgekozen voor een zorgverlener. Er is verbondenheid.U bepaalt gezamenlijk, cliënt, verwant enzorgverlener hoe het leven van uw kind, broer ofzus zo leefbaar mogelijk kan worden gemaakt.Wij noemen dit ook wel regie over eigen levenof zeggenschap. Er is respect. U legt één enander vast in een zorg- of ondersteuningsplan enhebt daarmee invloed. De belangen van beidekanten zijn op elkaar afgestemd. Er is “werkingvan den eene zaak op den andere”.Bij Talant zijn er veel mogelijkheden voorcliënten en verwanten om invloed uit teoefenen op de verschillende niveaus. Het gaatdan over collectieve belangen en we noemendat medezeggenschap. Dit is georganiseerd inmedezeggenschapsraden. U mag het ookcommissies noemen die met de zorgverleneroverleg hebben over zaken die een groepcliënten aangaan, of gaan over het beleid.Op deze plaats wil ik u ook nog wijzen op demogelijkheid om invloed uit te oefenen op dewerkwijze van de zorgverlener. Sinds enkelejaren maken we gebruik van het ‘Verwantenpanel’.Een instrument, passend in deze tijd,waarmee op verantwoorde wijze de meningvan verwanten over belangrijke zorginhoudelijkeonderwerpen wordt gevraagd, zoals tevredenheidover de zorg, het beeldhorloge, systeemgerichtwerken, vermaatschappelijking van zorgen vrijwilligerswerk. U kunt als lid van hetVerwantenpanel zelf ook onderwerpenaandragen.Verwanten kunnen deelnemen middels eenschriftelijke vragenlijst die per post wordttoegezonden of via internet. De resultatenworden geanalyseerd en de deelnemerskrijgen een rapportage waaruit blijkt hoe demening van de deelnemers over het vraagstukis. Op dit moment bestaat het Verwantenpaneluit zo’n tweehonderd ouders en verwanten.Wilt u ook meedoen? Vul dan het onlineaanmeldings-formulier in! Zie: www.talant.nl/verwantenpanel. U kunt ook het telefoonnummervan de CVR bellen: 0513 - 64 39 31of mailen naar verwantenpanel@talant.nl.de Centrale Verwantenraad, Tj. BoonstraBustour 2012InZicht • winter 2012

6 710JAARKommerusdel tien jaar geleden,met een maltbiertje aan de bar.Ontmoetingscentra van TalantTien jaar geleden was de redactievan InZicht op bezoek bij ontmoetingscentrumKommerusdel inDrachten. Het ontmoetingscentrumbestond net een jaar en was eengezamenlijk initiatief van Talant,de JP van den Bentstichting enHumanitas. Bestaan de biljartcompetitieen de sjoelavond nog?Kunnen bezoekers er nog steedsvijf dagen per week binnen lopen?De redactie zocht het uit.Er blijkt het nodige veranderd te zijn in deafgelopen tien jaar. “Kommerusdel heeft geeninloopuren meer, maar is alleen geopend alser een activiteit is.” Aan het woord is JudithKrediet, begeleider B en sinds anderhalf jaarcoördinator van Kommerusdel. Dat betekentdat het ontmoetingscentrum niet meer vijfdagen per week geopend is, zoals tien jaargeleden, maar standaard drie avonden perweek. “Daarnaast werken we niet meersamen met de JP van den Bentstichting enHumanitas. Wat dat betreft is het allemaal welwat minder geworden.”Activiteiten als middel voornetwerkontwikkelingDe biljartcompetitie en de sjoelavond vanKommerusdel hebben de tand des tijdsdoorstaan. Beide worden nog steeds goedbezocht op de respectievelijk maandag- enBij de eetclub op dinsdagavond- met hulp van vrijwilligers -zit Kommerusdel altijd vol.woensdagavond. Elke dinsdagavond rondetenstijd zit Kommerusdel helemaal vol. Eenbegeleider kookt dan met hulp van vrijwilligersvoor zo’n twintig tot vijfentwintigcliënten die de maaltijd samen nuttigen.Judith: “Vanwege het succes is de eetclub inDrachten uitgebreid. Naast de dinsdag kunnencliënten nu ook één keer per maand opdonderdag eten bij Kommerusdel.” Daarnaastis er elke laatste zaterdagavond van demaand een bingo en organiseert Judithregelmatig losse, vaak seizoensgebondenactiviteiten, zoals een Sinterklaas- ofKerstfeest. Waar oud-vrijwilligster Tineke deVries tien jaar geleden terughoudend was ommeer activiteiten te organiseren, Kommerusdelwas immers opgezet voor netwerkontwikkeling,ziet Judith dat anders. “Activiteitenorganiseren is een middel om netwerkontwikkelingmogelijk te maken.”Integratie stapje voor stapjeIn Kommerusdel blijft netwerkontwikkelingbeperkt tot de eigen groep; andere mensenmet een verstandelijke beperking. Judithvermoedt dat de locatie van het ontmoetingscentrumdaar ook mee te maken heeft.“In de flat waar wij zitten, wonen eigenlijkalleen cliënten van Talant.” Bij ontmoetingscentrumDe Bining in Burgum, waar Judithook coördinator is, worden wel kleine stapjesgemaakt op het gebied van integratie. ”Sindsdrie jaar organiseren we vlak voor kerst eenzogenaamde Kerstsprokkel (geïnspireerd opde welbekende Prokkel: een prikkelendeontmoeting tussen iemand met eenbeperking en iemand zonder), waarbijwe echt uitpakken met vuurkorven, eenKerstman, muziek en lekkernijen. We nodigenbuurtbewoners ook uit voor onze Kerstsprokkel.Het eerste jaar kwam er niemand,het tweede jaar een paar. Ik reken erop dater dit jaar weer meer buren komen!”Een eetclub of andere mogelijkheid omsamen te eten voorziet trouwens niet alleenin een behoefte van veel cliënten, het kanook een middel zijn om integratie testimuleren. Dat kwam naar voren uit eenonderzoek dat Judith in het kader van haarscriptie uitvoerde onder buurtbewoners inBurgum. Zij stonden positief tegenover hetidee om ook als buurtbewoner de mogelijkheidte hebben om aan te schuiven in eeneetgelegenheid van Talant. “Samen eten kaneen mooi startpunt zijn voor integratie,omdat het laagdrempelig is”, aldus Judith.Over het bestaansrecht voor ontmoetingscentravoor mensen met een verstandelijkebeperking bestaat volgens Judith geen twijfel.“Veel van onze bezoekers gaan absoluut nietnaar gewone ontmoetingsplekken zoals eencafé. Ontmoetingscentra voorzien echt in eenbehoefte, met name in een plaats alsBurgum waar voor de rest ook niet veelactiviteiten voor mensen met een beperkinggeorganiseerd worden. Wat dat betreft is erin Drachten wel meer te doen. Daar heb jebijvoorbeeld ook stichting Pypskoft die vanalles organiseert.”Eten en ontmoetenBinnen Talant zijn op verschillende plaatsen initiatieven ontstaan om samen te eten.In een ontmoetingspunt of in een restaurant, zelf koken of voor je laten koken, methulp van een begeleider of met vrijwilligers: de initiatieven zijn divers. We lichten ereen aantal toe.Samen = Gezellig! in JoureIn september is het zevende seizoen gestart van de eetgroep ‘Samen = Gezellig!’. Uitgezonderdde zomerperiode en de decembermaand eet een groep van tien á vijftien personenmaandelijks bij een ander restaurant in Joure. Een etentje kost altijd € 15,- inclusief éénconsumptie. Mensen met én zonder beperking komen eten bij ‘Samen = Gezellig!’.Breuningslaan in WolvegaDe behoefte van cliënten om samen te eten én de noodzaak van begeleiders omefficiënter te werken, zorgden ervoor dat het ontmoetingspunt van de Breuningslaanin Wolvega werd omgetoverd tot ‘restaurant’: eerst alleen in het weekend, nu zevendagen per week! Het aantal cliënten dat dagelijks komt eten varieert van twee tot vijf.Een begeleider kookt met hulp van een cliënt.Eetcafé De Dijk in LeeuwardenCafé De Dijk in Leeuwarden is vijf avonden per week geopend. Elke vrijdag is het eetcafé.Twintig tot vijfentwintig mensen met een beperking, meest cliënten van Talant, nuttigendan samen de maaltijd. Er wordt niet zelf gekookt in De Dijk, een restaurant uit de buurtlevert het eten kant-en-klaar af. In de wintermaanden is er regelmatig een stamppotbuffet.Na de maaltijd kunnen de bezoekers blijven hangen, want dan is het inloopavond.Atalanta in DokkumSinds drie jaar hebben cliënten van locatie De Berken en het Fasenhuis in Dokkum demogelijkheid om samen te eten in ontmoetingscentrum Atalanta. Van donderdag toten met zondag is er een begeleider die samen met cliënten het menu samenstelt,boodschappen haalt en kookt. Er was geen formatieruimte om ook op maandag,dinsdag en woensdag een begeleider in te zetten, terwijl de behoefte om ook op diedagen samen te eten er wel was. De oplossing was simpel. Cliënten nemen nu huneigen eten mee, warmen dat op en tafelen samen. Het is dat er echt niet meer danzeventien mensen in de ruimte passen, anders kwamen er zeker meer cliënten eten!De behoefte is groot. Ook elders in Dokkum, bij het Dienstencentrum van de Gritmûnebijvoorbeeld, kunnen cliënten samen eten.Vrijheidshof in OosterwoldeIn Oosterwolde schuiven elke vrijdagavond vijfentwintig tot dertig cliënten van Talantaan voor een gezamenlijke maaltijd in de Vrijheidshof. Voorheen in het Kremlin werder zelf gekookt, maar daar is de ruimte in de Vrijheidshof eigenlijk wat te klein voor.Desondanks koken de vrijwilligers af en toe zelf een eenvoudige maaltijd. Anderekeren halen zij een kant-en-klare maaltijd bij bijvoorbeeld de plaatselijke Chinees.De Vrijheidshof is om de week ook op zondag open. Cliënten kunnen er dan terechtvoor gezamenlijke activiteiten en een lunch.Het artikel over Kommerusdel uit InZicht winter 2002 kunt u lezen opwww.talant.nl > Over Talant > Tijdschrift InZicht.InZicht • winter 2012 InZicht • winter 2012

8 Johannes de Jong9NaamJohannes de JongWoonplaatsHeerenveenJohannes woontzelfstandig begeleid in ZorgcentrumHeremastate, een locatie vanMeriant. Johannes krijgt hier zorgvan Meriant en begeleiding vanTalant. Huishoudelijke hulp wordtverzorgd door Zorgkompas. Alle driestichtingen maken deel uit vanZorggroep Alliade.Vrijdag’s Ochtends komt de zorg van Meriant mij wegen en de bloeddrukmeten. Daarna ga ik boodschappen doen. Vanmiddag ben ik metmijn begeleidster van Talant naar het centrum geweest om nieuweoverhemden te kopen. Ik ben goed geslaagd, we hadden vlot drieprachtige overhemden, bretels en tot slot kreeg ik een mooie mutscadeau mee. Na het winkelen even gerust. Normaal ga ik opvrijdagmiddag altijd Cara zwemmen, maar mijn gezondheid laat ditniet altijd toe, vandaar dat ik vandaag niet ben geweest. Vanavondgeen plannen dus weer genieten van de tv. Maar regelmatig moetik helpen bij ijshockey. Ik help dan bij de strafdeur of bedien de klok.Er waren vanavond geen trainingen van het voetbal of ijshockey, dusfijn thuis gebleven.Het Heremastatekoor.Werk/dagbestedingVrijwilliger bij de Kringloopwinkel inHeerenveen.ZaterdagIn het weekend ga ik ’s morgens altijd naar mem. Vanmorgen was ikVrije tijdLeider bij het 2e van VV Heerenveen;ijshockey; schutjassen; zingen in hetHeremakoor.Talant-cliënt Johannes de Jong thuis inMeriant-zorgcentrum Heremastate.niet zo fit, dus ga ik zondag bij haar op bezoek. Zij woont op de Wentein Heerenveen, ook bij Meriant. ’s Middags ga ik bij mooi weer naarvoetbal en ook nog wel aan het einde van de dag naar ijshockey omte kijken. Om te helpen bij de strafbank of de klok. Ik heb vandaagopgebakken aardappels met appelmoes klaargemaakt en lekkeropgegeten.MaandagMijn dag begint altijd vroeg, ik ben geen uitslaper. Er komt elkeWoensdag’s Morgens eerst om boodschappen. Tussen de middag heb ik mijnZondagOp zondag speelt mijn team, het 2e van VV Heerenveen. Als ze thuismoeten ben ik de leider en help met het klaar zetten van deJohannes is vrijwilliger bij de Kringloopwinkel in Heerenveen.ochtend/dag een zorgmedewerker van Meriant bij mij langs voor deeigen eten gekookt. Op woensdagmiddag ga ik naar Marijkehiemspullen. Op dit moment staan ze eerste, ik ben dus supertrots op ditmedicatie en het aantrekken van mijn steunkousen. In de loop vanom te schutjassen. Schutjassen is een soort klaverjassen. Dit gaatteam! Als ze uit moeten ga ik eigenlijk nooit mee. Vanmorgen bende morgen ga ik zingen in het Heremakoor. Daarna naar demij erg goed af!ik bij mem geweest. Het is altijd fijn om naar haar toe te gaan. Laterfysiotherapie voor de nodige beweging en oefeningen. Soms lukt ditheb ik pizza klaargemaakt. ’s Avonds komt de zorg van Meriant meeven niet, dan sla ik een keer over. Tussen de middag kook ik altijdmijn eigen maaltijd. Ik let goed op een gevarieerd en gezond menu.Voor mijn begeleiding koken vind ik ook erg leuk! Als het beloftenteam(voetbal) speelt, ben ik daar altijd te vinden, ik ga hier zelfstandignaar toe met mijn scootmobiel. Anders kijk ik graag televisie.DonderdagVanmorgen ga ik eerst naar de fysiotherapie. Daarna ben ik tevinden bij de Kringloopwinkel. Hier doe ik allerlei klussen, maarover het algemeen sorteer ik de boeken die binnenkomen en plakik stickers op cd’s. ‘s Zomers zorg ik voor het buitenterrein. Ik hebhelpen met douchen.Dinsdag’s Ochtends komt de zorg van Meriant mij wegen en de bloeddrukmeten. In de ochtend krijg ik ook huishoudelijke ondersteuningvanuit Zorgkompas. Deze mevrouw helpt mij met de grote klussenzoals strijken, dweilen, stofzuigen. Zelf kan ik nog veel, ik doe mijnwas zelf en ook kan ik dus goed koken! Op dinsdag ga ik ’s middagsmijn eigen, vaste werkzaamheden en kan dus zelfstandig daarwerken. ’s Middags doe ik vaak boodschappen. En daarna rust iklekker even uit. ’s Avonds geen plannen, dus tv kijken. Ik heb sindskort Eredivisie live, kan dus altijd de wedstrijden zien, ook deherhalingen als ik die gemist heb! ’s Avonds komt de zorg vanMeriant bij mij om mij te helpen met douchen.Een fotocollage bij Johannes thuis: ijshockey!vier uren naar de Kringloopwinkel. Ook nu heb ik weer veel plezieren mag er erg graag naar toe gaan.InZicht • winter 2012InZicht • winter 2012

10Triple C voor fijner leven IBG-cliëntenHoe moeilijk het ook is, hoe ondersteun je mensen met ernstige gedragsproblemen zo goed mogelijk in hunleven? Deze vraag stelt Talant zich constant. Sinds kort werkt Talant bij een aantal IBG-groepen met een nieuwebegeleidings- en behandelmethode: Triple C. Het is geen wondermiddel, maar wel een methode die een grootverschil vraagt en maakt. “Je moet wel lef hebben.”René Hofman,gebruiker van hetBeeldhorlogeRené Hofman gebruikt het“Er gaan hier stoelen door de kamer”, schetst Klazien van derMeulen de doelgroep: mensen met een verstandelijke beperkingZe hebben jou altijd nodig.” Uitzonderlijk is dat ook weer niet, vindtKlazien. “Ik heb ook anderen nodig.”Beeldhorloge tijdens dagbestedingop De Morra in Drachten. Zijn09:31 - 10:00en ernstige gedragsproblemen. Kort gezegd de mensen op wie deKoffieBeeldhorloge geeft zijn activiteitenmedia dol lijken te zijn wanneer het eens misgaat. Klazien van der Klazien geeft een voorbeeld hoe een andere benadering het levenMeulen is coach Triple C voor begeleiders op ’t Rond 27 en de aangenamer kan maken. “Een man at van alles, zoals plastic envan de dag aan. De begeleiding10:05 - 10:15Beetsterweg op De Wissel in Beetsterzwaag. Dit zijn twee van de schroeven en hij was agressief. Mensen vonden het eng om met hemTafel schoonmakenvoert op een computer de agendalocaties waar Talant sinds een poosje werkt met Triple C. In septemberte werken. Hij at altijd op zijn kamer en niet met de andere bewoners.”hebben de laatste medewerkers de benodigde cursus gevolgd Zijn gedrag leek die keus te bevestigen: de begeleider moest de manin via een website, met door Réne10:30 - 11:15en in november is gestart met de vervolgscholing. Ondertussen tijdens het eten even alleen laten en toen smeerde hij het eten op deKeukenkastzelfgekozen pictogrammen enwordt Triple C ingevoerd in de praktijk. Coaches zijn er voor vragen muren. “Waarom deed hij dat toch? Het bleek een schreeuw omof ondersteuning en ook worden de ouders erbij betrokken. Aan de aandacht: hij had het nodig dat er iemand bij hem was.” Nu eet defoto’s. Het horloge piept en trilt bij11:25 - 11:40hand van de resultaten wordt de methode wellicht toegepast op man toch met de groep mee. Klazien: “Hij zit lekkerder in zijn vel enTafeldekkeneen nieuwe activiteit en laat danmeer locaties. De eerste ervaringen zijn hoopvol.vertoont daardoor minder agressie. Het werkt twee kanten op: jouwen zijn gedrag spiegelen.”een afbeelding en de tijd zien.11:45 - 12:15Anders kijken, denken en doenLunchDe naam (driemaal C) staat voor cliënt, coach en competentie. SpannendHet vraagt een heel andere manier van kijken, denken en doen.Triple C gaat ervan uit dat gedrag sterk beïnvloed wordt door deomgeving waarin je leeft. Belangrijk zijn daarom een goede relatiemet de begeleider, een betekenisvolle daginvulling en het belangrijkstis misschien wel om niet het probleemgedrag centraal te stellen, maarkijken naar de oorzaak en het vergroten van wat de cliënt wél kan.“Voorheen werkten we heel beheersmatig”, legt Klazien uit, die zelfook op ’t Rond 27 heeft gewerkt. “Alle focus lag op het probleemgedrag.Het doorbreken van het oude denken - wat onder meer resulteerde inbij voorbaat al uitgaan van mogelijke agressie, wat die agressie juist kanaanwakkeren - klinkt makkelijker dan het is. “En wat doe je als je weleen mep krijgt?” Klazien vertelt over hoe op weg naar een carnavalsfeest,een cliënt al naar buiten ging waar hij een verplaatsbaarbasketbalnet omgooide. Vanaf dat moment kon het makkelijk escaleren.“Je eerste reactie is om een stap achteruit te doen. Bij Triple C doe je eenstap naar hem toe. Ik vroeg: ‘Wat is er? Is hij vies?’ ‘Ja!’ ‘Zullen we hemschoonmaken of naar het carnaval?’ ‘Naar het carnaval.’ Zo liep het goedBegeleider Brand Jonker merkt dathet Beeldhorloge René zelfredzaam entrots maakt: hij hoeft niet steeds te vragenwat hij gaat doen, maar weet het nu zelf.“We hoeven nu minder op René te letten,hij kan het zelfstandig. We printen zijnagenda ook uit, zodat we weten wat Renéaan het doen is. En in het voorbijgaanvragen we even wat het horloge nu zegt.”12:16 - 12:28Tandenpoetsen12:29 - 12:34Tafel schoonmaken12:35 - 13:00PauzeAls we wandelden met een cliënt en hij beschadigde een af. Het was ook een succeservaring voor de cliënt, wat ook erg belangrijk13:01 - 13:25auto, dan gingen we niet meer wandelen. Daardoor werd zijn wereld is. Je moet daarom ook steeds zorgen dat je iemands dagroutine zoveelMoeder Tine Hofman ziet hoe René Wat en hoe?Vaatwasserwel steeds kleiner. En als we een escalatie hadden meegemaakt,moesten we een OG-formulier invullen (ongewenste gebeurtenis), inbepaalde gevallen de politie bellen, en ook de omgang met de cliëntwas er altijd op gericht dat gedrag de kop in te drukken. Die maniermogelijk voortzet, ook nadat er iets misgaat. Het gaat dan niet om detijden, maar om de activiteiten en de volgorde.”“Je moet wel lef hebben, soms is het heel spannend. Belangrijk is omsteeds te bedenken dat de cliënt het niet doet om jou een hak tealtijd glundert wanneer het Beeldhorloge tersprake komt. Hij doet ook meer op een dag.Dat ziet ze in de map met pictogrammenvan de activiteiten van die dag, die hijHet Beeldhorloge helpt mensen met weinigtijdsbesef of met behoefte aan extrastructuur om hun dag in te delen. Sommige13:30 - 14:00Vuilnis en wasvan denken is niet één-twee-drie weg - er staat drie jaar voor het zetten. Je kunt stellen dat de omgeving verantwoordelijk is voor hetdagelijks mee naar huis neemt en die sinds gebruikers dragen hem de hele dag, andere14:15 - 14:28volledig eigen maken van Triple C - en het is ook geen wondermiddel, gedrag, of dat nu de begeleider of de ruimte is. Behalve lef heeft dehet Beeldhorloge steeds veel voller is. Het bijvoorbeeld alleen tijdens werk of dagbesteding.Stofzuigenmaar het is nu al anders. Met Triple C zet je het probleemgedrag nietaan de kant, maar je legt er niet langer de nadruk op, je probeert tekijken naar wat erachter zit. Deze cliënten hebben verstandelijk eenlichte tot ernstige beperking, een aantal kan lezen en schrijven. Maarbegeleider daarom ook competenties nodig als sensitief, doorzettingsvermogen,creativiteit en zelfreflectie.”Een verschil is ook dat begeleiders nu aan elkaar kunnen toegeven dathorloge gaat trouwens niet mee naar huis.Daar geeft niet het Beeldhorloge, maarvader of moeder aan wat de volgendeactiviteit is. Er is een vaste volgorde, maarHet horloge is eenvoudig in gebruiken eenvoudig in te stellen, afgestemd op depersoon. Via Talant kunnen cliënten hetBeeldhorloge kosteloos gebruiken: Talant14:30 - 14:28Koffiehun sociale onwikkeling varieert van negen tot zensendertig maanden. ze soms bang zijn. Voorheen was de stelling dat je dan niet geschikt wasgeen vaste tijden, vandaar. Het is ook niet neemt de aanschafkosten en - in tegenstellingtot eerdere berichten - ook de maande-Tafel schoonmaken14:56 - 15:00Dat maakt dat je snel overschat wat ze aankunnen. Ze hebben een voor dit werk. Nu krijg je coaching en veel intervisie. Al gebeurt er nognodig, zijn ouders hebben alle tijd voorbelangrijk iemand nodig om compleet te worden. Bijvoorbeeld een wel eens wat, het werpt al zijn vruchten af, merken de begeleiders.hem. “Misschien is het wel handig wanneer lijkse abonnementskosten voor haaractiviteit als kleren wassen, doen ze niet uit zichzelf, jij moet sturen. Ze vinden het vooral mooi om te zien dat cliënten zich ontwikkelen.hij over een poosje het huis uitgaat.” Hoe rekening. Een indicatie is niet meer nodig.15:01 - 15:20“Triple C zou eigenlijk voor alle cliënten goed zijn.”dan ook: “We zijn heel trots op René.”Map vullenKijk voor meer informatie op www.talant.nl/beeldhorloge. Ook op www.beeldhorloge.nlInZicht • winter 2012staat informatie, inclusief gebruikersverhalen.InZicht • winter 201209:00 - 09:15Koffie zetten09:16 - 09:28Koffieblad11