Zetmeel en zetmeelderivaten - Chemische Feitelijkheden
Zetmeel en zetmeelderivaten - Chemische Feitelijkheden
Zetmeel en zetmeelderivaten - Chemische Feitelijkheden
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Zetmeel</strong> 197–17<br />
lulosevezels) e<strong>en</strong> gemodificeerde zetmeeloplossing toegevoegd die<br />
de cellulosevezels stevig aan elkaar plakt. Omdat de cellulosevezels<br />
zelf licht negatief gelad<strong>en</strong> zijn, wordt hiervoor kationisch zetmeel<br />
gebruikt. Daarin zijn de zetmeelmolecul<strong>en</strong> positief gelad<strong>en</strong> door e<strong>en</strong><br />
behandeling met bijvoorbeeld hydroxypropyltrimethylamoniumhydrochloride<br />
(HPTAC). Om het papier vervolg<strong>en</strong>s beschrijfbaar te<br />
mak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de poriën gevuld met e<strong>en</strong> geconc<strong>en</strong>treerde zetmeeloplossing.<br />
Voor echt glad papier volgt nog e<strong>en</strong> coating van calciumcarbonaat<br />
in e<strong>en</strong> geconc<strong>en</strong>treerde zetmeeloplossing als bindmiddel.<br />
Kleefstoff<strong>en</strong><br />
<strong>Zetmeel</strong> is terug te vind<strong>en</strong> in vele kleefstoff<strong>en</strong> zoals in postzegellijm,<br />
behangplaksel, kartonlijm <strong>en</strong> etikett<strong>en</strong>lijm. Behangplaksels zijn verdunde<br />
oplossing<strong>en</strong> van 2 à 3% zetmeel. Om het plaksel makkelijk te<br />
verwerk<strong>en</strong> moet het e<strong>en</strong> zekere viscositeit hebb<strong>en</strong>: pasteus <strong>en</strong> goed<br />
smeerbaar. E<strong>en</strong> oplossing van gelijkmatig verdeelde geldeeltjes voldoet<br />
hier aan. Het natieve zetmeel wordt in oplossing verknoopt <strong>en</strong><br />
voorzi<strong>en</strong> van negatief gelad<strong>en</strong> acetaatgroep<strong>en</strong>. Dit geeft e<strong>en</strong> plaksel<br />
met e<strong>en</strong> kort karakter als gevolg van maximale zwelling van de verknoopte<br />
clusters. De lijm die e<strong>en</strong> snelle <strong>en</strong> directe plakkracht kan<br />
lever<strong>en</strong>, bijvoorbeeld voor het plakk<strong>en</strong> van postzegels, heeft e<strong>en</strong> zeer<br />
hoog droge stofgehalte nodig (circa 80%). Hiervoor word<strong>en</strong> de zetmeelket<strong>en</strong>s<br />
in de korrels met behulp van zuur afgebrok<strong>en</strong> tot korte<br />
suikermolecul<strong>en</strong> (dextrines) van <strong>en</strong>kele glucose-e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>.<br />
Textiel<br />
Om snel te kunn<strong>en</strong> wev<strong>en</strong> zonder draadbreuk word<strong>en</strong> in de textielindustrie<br />
gar<strong>en</strong>s vaak tijdelijk versterkt. Dat gebeurt door de drad<strong>en</strong><br />
door e<strong>en</strong> warme kleverige zetmeeloplossing (afgebrok<strong>en</strong> <strong>en</strong> gecarboxymethyleerd)<br />
te trekk<strong>en</strong>, waardoor het oppervlak glad wordt. Na<br />
het wev<strong>en</strong> moet het versterkingsmiddel weer zo volledig mogelijk<br />
verwijderd word<strong>en</strong> om het textiel soepel te mak<strong>en</strong>. Dit kan <strong>en</strong>zymatisch<br />
of door wass<strong>en</strong> met bas<strong>en</strong>. Enzym<strong>en</strong> brek<strong>en</strong> selectief de α-(1,4)glycosidische<br />
binding<strong>en</strong> af <strong>en</strong> laat de β-(1,4)-glycosidische binding<strong>en</strong><br />
van cellulose ongemoeid. Door het wass<strong>en</strong> met bas<strong>en</strong> wordt zowel<br />
het zetmeel als de cellulose negatief gelad<strong>en</strong> <strong>en</strong> stot<strong>en</strong> ze elkaar af.<br />
41 <strong>Chemische</strong> Feitelijkhed<strong>en</strong> september 2003 tekst_141/197
Change language