Mogelijkheden op de arbeidsmarkt - SBCM

InternationaalKlaar voor psychische beperkingenOp het moment dat doorstroming een succes is, betekent hetook dat er een groep overblijft met een grotere afstand totarbeidsmarkt. Frans van der Valk: “Mensen met een meervoudigehandicap en/of een psychiatrische beperking makeneen behoorlijk deel van de wachtlijst uit. Meer dan de helft valtterug op beschut werken. Dat betekent dat doordat de ernst vande handicap toeneemt, het doorstromingsproces wordt belemmerd.”De aanwezigen beamen dat de SW-sector nog niet volledigis ingericht op mensen met een psychische beperking. Opdit punt is nog te leren. Waar ze dan ook achter staan is samenwerkingmet instanties zoals de GGZ. Geef ook niet te snel op.Betrek ook de werkgevers in het bedenken van concepten voordeze groep mensen. Tegelijkertijd is de realiteit dat er altijd eengroep mensen blijft aangewezen op beschut werken.Belang arbeidsmarktbeleidDe nieuwe rolverdeling in veel sociale wetgeving legt eenbelangrijke verantwoordelijkheid bij gemeenten. Zij gaan overalle regelingen waar mensen bij betrokken zijn met een grotereafstand tot de arbeidsmarkt. Geef als gemeente aan wat jedaarmee wilt en zet vervolgens deskundige partijen aan hetwerk om het te realiseren. SW-bedrijven kunnen daar een rolTips voor de SW-sectorFrans van der Valk:Theo van Kroonenburg:Jan de Boer:Harry Wesseling:Mario van Mierlo:Arie van Dijk:“Ga de boer op! Vertel wat een SW-bedrijf kan, velen weten dat niet”in spelen, zij kennen de mensen en de werkgevers in de regio.Jan de Boer ziet in de toekomst drie specialismen in zijn bedrijf:een kenniscentrum, een productiebedrijf en een bemiddelingsbedrijf.Het bemiddelingsbedrijf wellicht geprivatiseerd. Hetkenniscentrum kan gemeenten prima helpen in het realiserenvan arbeidsmarktbeleid. De aanwezigen zijn het erover eensdat het ook zou helpen als er een landelijk systeem zou zijn omloonwaarde te bepalen. Dit scheelt veel discussie en tijd.“Het is niet belangrijk wie wat doet, als je het maar doet. Mens en procesresultaat zijn belangrijkerdan instituties”"Geef als gemeente aan wat je daarmeewilt en zet vervolgens deskundigepartijen aan het werk om het terealiseren""Ga vanuit visie aan de slag, schrijf geen dikke nota’s. Los problemen op als je tegenkomt"“Maatwerk is in de sector belangrijk, voor zowel de werkgever als de werknemer””Houd contact met de werkgever, ken zijn bedrijf en haal onnodige ballast weg"”Denk vanuit de mens. Bied hem of haar ontwikkelingskansen en plezier in het werk"Wsw-voorzieningen in het buitenlandSociale werkvoorzieningen worden nietlanger meer als een geïsoleerde voorzieningbeschouwd, maar als aanvullingbinnen het arbeidsmarkt- en participatiebeleidvoor arbeidsgehandicapten meteen Wsw-indicatie. De focus ligt op hetbegeleiden van deze mensen van eenbeschutte naar een onbeschutte plaatsbinnen de SW-sector of naar een regulierewerkomgeving.In hoeverre komt deze trend voor in derest van Europa of is Nederland hierinuniek? Het blijkt dat de doorstroomvanuit de beschutte werkplekken naareen reguliere werkomgeving binnenEuropa (Denemarken, Groot-Brittannië,Oostenrijk, Zweden) en Australië nietaltijd even soepel verloopt.De vormen van sociale werkvoorzieningin deze landen komen globaal overeenmet de Nederlandse Wsw-voorzieningen.De nuances zitten meer in de instrumentenen de manier waarop de Wsw dedoorstroom van arbeidsgehandicaptenbevordert.In Nederland ligt de nadruk meer op beschutwerken dan in de overig genoemdelanden. Dit komt voornamelijk omdat erin Nederland gewoonweg meer wordtgeïnvesteerd in beschutte werkplaatsendan in detachering en begeleid werken.Neem bijvoorbeeld Australië. Hier zijnnagenoeg geen beschutte werkplaatsenbeschikbaar. Het is een feit dat er binnenEuropa en in Australië diverse innovatieveen efficiënte instrumenten ontwikkeld zijnten behoeve van detachering en begeleidwerken. Denk hierbij aan loonkostensubsidies,welke je in Nederland ookhebt, aan giften voor het opzetten vaneen eigen bedrijf en speciale banen voorarbeidsgehandicapten.Oostenrijk uitgelichtIn Oostenrijk wordt onderscheid gemaakt tussen de reguliereen gesubsidieerde arbeidsmarkt. De gesubsidieerde arbeidsmarktheeft betrekking op de werkgelegenheidsvoorzieningvoor arbeidsgehandicapten die gedeeltelijk worden betaaldmet overheidssubsidies. Oostenrijk heeft een grote variatieaan instrumenten en voorzieningen voor de gesubsidieerde arbeidsmarktgericht op kwalificatie (verbetering van kennis envaardigheden), werkgelegenheid (werkgelegenheid bevorderen)en begeleid werken (begeleiden naar een reguliere baan).Hiervoor zijn in Oostenrijk de programma’s 'Arbeitsassistenz','geïntegreerde advisering', 'clearing' en 'detachering' opgezet.'Arbeitsassistenz' richt zich meer op beroepsadvies, welketot doel hebben reguliere banen te werven en te beschermen.Centraal staat de persoonsgerichte benadering, die moetresulteren in een optimale match tussen de werknemer enwerkgever. Bij geïntegreerde advisering wordt onderscheidgemaakt tussen baanadvies en outplacement. Een cliënt kanbaanadviezen krijgen als hij op zoek is naar werk, maar ookals hij al werkzaam is. Outplacement vindt plaats als de cliëntbehoefte heeft aan ondersteuning bij het leggen van contact metbedrijven. Het doel is hier wederom het verwerven en behoudenvan reguliere banen. 'Clearing' is een programma voor loopbaanbegeleidingvan jonggehandicapten gedurende hun laatsteschooljaar. Vergelijkbaar met het zogenaamde Wajongnetwerkenvan het UWV. De opzet van dit programma is dat jonge schoolgaandegehandicapten samen met hun ouders, onderwijskrachten,arbeidsmarktexperts en andere specialisteneen persoonlijkloopbaanplan opstellen en uitvoeren. Op deze wijze wordt aaneen aantal voorwaarden voldaan voor een succesvol begin vande loopbaan. Bij detachering worden arbeidsgehandicapten aanbedrijven uitgeleend, met als doel het uitleencontract om tezetten in een vaste dienstbetrekking zoals we deze in Nederlandook kennen.Door het gebruik van dit soort middelen verloopt de doorstroomnaar regulier werk in de bestudeerde Europese landen overhet algemeen soepeler dan in Nederland. De kunst zit het in deafstemming van de beperkingen/mogelijkheden van deSW-medewerker en de baan.Public Relations en Marketing ter ondersteuningOostenrijk, maar ook Australië en Denemarken besteden meeraandacht aan de marketing van de voorzieningen voor begeleidwerken. Zij brengen verschillende programma’s van begeleidwerken door middel van campagnes bij werkgevers en arbeidsgehandicaptenonder de aandacht. Dergelijke campagnes spelenbovendien een niet te verwaarlozen rol bij het veranderen van dehouding, zowel bij werkgevers als bij cliënten. Het gevolg is datdeze programma’s betrekkelijk bekend zijn en de bereidheid omerin te participeren zowel voor de werkgever als de cliënt groot is.Bron: Werkgelegenheidsvoorzieningen voor de Wsw-doelgroep: buitenlandseervaringen, J. van Genabeek, A.M. Hazelzet, W.S. Zwinkels (door TNO Arbeid)1110