Mogelijkheden op de arbeidsmarkt - SBCM

Vragen aanStaatssecretarisAhmed AboutalebHet streven in de SW-sector medewerkers zo veel mogelijk op reguliere werkplekken teplaatsen heeft ook een politieke dimensie. Reden om de staatssecretaris, Ahmed Aboutaleb,enkele vragen vanuit de sector voor te leggen.Thema 1:Consequenties beweging van binnen naar buitenBetrokkenen vanuit de SW-bedrijven schetsen een aantaldilemma’s die ontstaan als een SW-bedrijf er echt voor kiestde beweging van binnen naar buiten in gang te zetten. In deultieme vorm bijvoorbeeld vraag je medewerkers hun eigenorganisatie en daarmee baan op te heffen. Ook de opvang voormedewerkers die voor kortere of langere tijd terugkomen vaneen externe werkplek wordt kleiner. Daarnaast wordt de kwaliteitvan het werk voor internen (beschut werken) lager en doetdaarmee geen recht aan de capaciteiten van de medewerkers.Tot slot is de druk om mensen buiten te laten werken niet altijdhet beste voor de arbeidsontwikkeling van een medewerker.Op basis van deze overwegingen zijn de Staatssecretaris devolgende vragen voorgelegd:• Hoe ziet de Staatssecretaris de ideale invulling van de bewegingvan ‘binnen naar buiten’. Gaat hij voor 100% of is hetzoeken naar een balans? Welke aspecten zijn daarbijvan belang?• Hoe ziet de Staatssecretaris de borging van de arbeidsontwikkelingvan SW-medewerkers die alleen beschut kunnenwerken?• In hoeverre past de ‘druk’ om buiten het SW-bedrijf te gaanwerken bij de wens ‘de juiste man op de juiste plaats’?De reactie van staatssecretaris Aboutaleb:“Doel van de Wsw is om zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten diezijn geïndiceerd voor de Wsw, aangepast werk te bieden dat aansluitbij hun capaciteiten en mogelijkheden. Meer werkplekken bijeen reguliere werkgever is dus geen doel op zich, maar een middelom arbeidsplaatsen te realiseren die zo goed mogelijk aansluitenbij de capaciteiten en mogelijkheden van de Wsw-geïndiceerden.Dit is de afgelopen jaren onvoldoende van de grond gekomen endaarom voor verbetering vatbaar.Overigens is zo regulier mogelijk werken iets anders dan regulierwerken. Het gaat in de Wsw in alle gevallen om arbeidsplaatsen diezijn aangepast aan de beperkingen van de Wsw-geïndiceerde werknemer.Met Wsw-subsidie kunnen aangepaste arbeidsplaatsen metalles wat daar bij hoort speciaal voor Wsw-geïndiceerden wordengecreëerd. Dat kan ook bij een reguliere werkgever die bereid iseen SW-werknemer in dienst te nemen met een loonkostensubsidie,een vergoeding voor eventueel noodzakelijke werkplekaanpassingenen financiering van de begeleiding op de werkvloer.Degenen voor wie, ook met behulp van het Wsw-budget, de stapnaar buiten via detachering of begeleid werken niet mogelijk iskunnen een beroep doen op een meer beschutte werkplek binnenhet SW-bedrijf.Ook het SW-bedrijf is geen doel op zich, maar een middel om deWsw-doelgroep aan de slag te helpen. Het kan dus niet zo zijn datuit financieel belang van het SW-bedrijf de beste mensen binnengehoudenworden terwijl zij ook bij een gewone werkgever aan deslag kunnen. Mensen die regulier kunnen werken via detacheringenof begeleid werken moeten die kans ook krijgen!”Thema 2:Inzet kwaliteiten SW-bedrijvenDe beweging van ‘binnen naar buiten’ betekent dat SW-bedrijvenervaring hebben in het extern plaatsten en detacheren vanmedewerkers. SW-bedrijven signaleren nu twee ontwikkelingen.Op de eerste plaats mogen gemeenten de plaatsing vanSW-medewerkers ook elders uitbesteden in het kader van deuitvoering van de Wsw. Tegelijkertijd kunnen gemeenten de SWbedrijvenen het bijbehorende netwerk ook inzetten voor anderetrajecten in relatie tot de WWB.Deze observaties leiden tot de volgende vraag: Hoe kijkt deStaatssecretaris tegen deze ontwikkelingen aan? Op welke manierpast voor hem het netwerk van SW-bedrijven in het strevenparticipatie maximaal te stimuleren zonder dat het gevaar vanverdringing voor SW-medewerkers ontstaat?De staatssecretaris geeft hierop de volgende reactie:“Ten aanzien van de eerste genoemde ontwikkeling, het uitbestedenvan de plaatsing van SW-medewerkers, het volgende:Gemeenten voeren de Wsw in medebewind uit en zijn verantwoordelijkvoor het realiseren van aangepaste arbeidsplaatsen voorhun Wsw-geïndiceerden. Gemeenten hebben daarbij de ruimteom de ‘uitvoeringsmodaliteit’ te bepalen die het beste past bij dewijze waarop zij hun verantwoordelijkheid voor hun Wsw-ers willenwaarmaken. Zo bestaan er zelfstandig uitvoerende gemeenten,werkvoorzieningsschappen, SW-bedrijven als onderdeel van degemeente of het schap, private SW-bedrijven, en gemeenten enschappen die andere organisaties zoals re-integratiebureausinschakelen. Hieraan heeft de wetswijziging niets veranderd.Dat geldt ook voor samenwerking door gemeenten in schapsverband:gemeenten die dit willen kunnen dat nog steeds. Het is dusaan de gemeenten om te bepalen voor welke modaliteit wordtgekozen. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het realiserenvan de Wsw-plaatsen die aansluiten bij de mogelijkheden van deWsw-geïndiceerden ligt echter altijd in publieke handen. Het zijndan ook de gemeenten die de subsidie van het rijk ontvangen endaarover verantwoording afleggen.Het staat SW-bedrijven vrij om naast Wsw-geïndiceerden ookandere medewerkers in dienst te hebben. Gemeenten en SWbedrijvenkiezen er in toenemende mate voor om de infrastructuurvan het SW-bedrijf in te zetten voor de re-integratie van andere,niet-Wsw-doelgroepen. Het risico van verdringing van deWsw-doelgroep door plaatsing van niet-Wsw-geïndiceerden opWsw-plaatsen is niet aan de orde, omdat gemeenten de Wswsubsidiealleen voor Wsw-geïndiceerden kunnen inzetten enmet het beschikbare budget ten minste een minimumaantalWsw-plaatsen dienen te financieren. De Wsw-subsidie kan dusniet worden ingezet voor andere doelgroepen ten koste van plaatsenvoor Wsw-geïndiceerden. Voor zover SW-bedrijven naastWsw-plaatsen voor geïndiceerden ook andere arbeidsplaatsenaanbieden geldt bovendien de voorwaarde dat sprake moet zijnvan een gescheiden transparante boekhouding.”Thema 3:Eigen inspanning RijksoverheidIn 2006 waren bij de Rijksoverheid op ongeveer 100.000 mensen65 SW’ers werkzaam. Is erg weinig, ook al spreken bewindsliedensteeds goede voornemens uit. Dit leidt tot de vraag aan deStaatssecretaris hoe hij de mogelijkheden ziet om de inzet vanSW-medewerkers de Rijksoverheid te vergroten?Staatssecretaris Aboutaleb geeft aan dat er momenteel negenSW-ers werken bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.SZW heeft daartoe een convenant gesloten methet SW-bedrijf in Den Haag, de Haeghe Groep. De ervaringendie het ministerie heeft opgedaan zijn opgetekend in een boekjedat breed verspreid is onder andere departementen en onderde gemeenten. Het boekje heet: 'SW'ers aan het werk bij SZW'.Verder heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken dat verantwoordelijkis voor het personeelsbeleid voor het rijk onder meerinformatiebijeenkomsten georganiseerd en een brochure overdit onderwerp gemaakt voor alle departementen.Thema 4:Ontschotting en SWDe laatste vraag aan de staatssecretaris richt zich op detoekomst: Hoe ziet in de ogen van de staatssecretarisde Sociale Werkvoorziening er over 10 à 15 jaar uit? Dit medein het perspectief van de context van gesubsidieerde arbeid ende gewenste ontschotting.Staatssecretaris Aboutaleb: “In februari van dit jaar is deCommissie-De Vries van start gegaan met een fundamentele herbezinningop de Wsw. De commissie kijkt daarbij niet alleen naarde Wsw, maar ook naar de samenhang met andere regelingen voorarbeidsgehandicapten. Zo heeft bijvoorbeeld de groei van het aantalmensen met een Wajonguitkering ook gevolgen voor de vraagnaar Wsw-arbeid. De commissie is gevraagd voor deze zomer meteen probleemanalyse te komen. Op basis daarvan kunnen we decontouren voor de toekomst schetsen. Het is de bedoeling dat hetkabinet na de zomer van 2008 met een standpunt komt. Zover ishet nu nog niet en ik kan daar helaas ook niet op vooruitlopen.”14 15