2014 Steyaert Kwekkeboom gesteund door zelfhulp

en rouw. De hospitalisatiefrequentie van chronisch psychiatrische patiënten lijkt afte nemen wanneer ze deelnemen aan een zelfhulpgroep. Deelname aan zelfhulpinternetgroepenvertoond in een eerste studie een stijging van psychisch leed.Effecten op groepsleidersIn zelfhulpgroepen nemen leiders uit de groep een aparte plaats in. Beeble & Salem(2009) stelden vast dat leiders een grotere winst rapporteerden dan de ‘gewone’ leden opalle hersteldimensies: bewustwording van het probleem; herdefiniëring en verandering;verhoogd welbevinden en levenskwaliteit. Als verklaringen zien de auteurs dat deleiders sterker betrokken zijn bij de zelfhulpgroep, dat ze hoger opgeleid zijn en vakerarbeidsactief. Wellicht spelen er ook persoonlijkheidsfactoren mee.Onderzoek naar zelfhulpgroepen voor familieleden van mensen met een mentaleaandoening of kanker toont aan dat de belasting van de mantelzorger afneemt, terwijlde kennis van de problematiek groter wordt. Bovendien scoren leden beter op het vlakvan relaties en activisme. De effecten worden positiever geëvalueerd naarmate iemandzich minder depressief voelt, langer deelneemt en zelf steun verleent aan andere leden.Ook een actieve copingstijl is van belang.Waarneembare effecten voor de samenlevingDe samenleving lijkt voordeel te halen uit de werking van zelfhulpgroepen, blijkt uiteen aantal studies en onderzoeken.In de onderzoeksliteratuur zijn heel wat effecten van zelfhulpgroepen beschreven metbetrekking tot een efficiënter gebruik van zorgvoorzieningen: lotgenoten gebruikenminder vaak hulpmiddelen en doen dat op een efficiëntere manier. Ze delen ook vakerhulpmiddelen of kopen ze in een groep aan, wat de kostprijs drukt. Lotgenotencontactvermindert het aantal opnames in ziekenhuizen of verpleeginrichtingen. Het draagt ookbij aan minder en kortere consulten bij huisartsen en specialisten. De deelnemers aaneen zelfhulpgroep rond chronische psychiatrische problemen lieten zich in een periodevan 32 maanden significant minder opnemen dan een vergelijkbare controlegroepzonder lotgenotencontact. Andere positieve effecten van lotgenotencontact zijn datde deelnemers minder ‘shoppen’ op het vlak van zorg- en hulpverlening. Ze maken ookminder maar effectiever gebruik van hun medicatie.De deelname aan zelfhulpgroepen heeft aantoonbare positieve effecten opde kosteneffectiviteit. Leden maken op een efficiëntere manier gebruik van dezorgvoorzieningen. Ze bezoeken minder vaak en korter een behandelaar, deleninformatie en hulpmiddelen en zijn therapietrouwer. Ze worden minder vaakgehospitaliseerd en hun behandelingskosten zijn lager.* * *44 Gesteund door zelfhulp