nr. 5 - KGK Deinze

3096familienaam Lahier(s) zou volgens Fr. Debrabandere (blz. 827) een variante zijn van “Laillier =l’aillier” (ail = look), dus met de betekenis lookkweker, lookverkoper.Processie met de miraculeuze “spunne van Mariën” (1533)In de stadsrekening over de jaren 1532-1534 (rek. nr. 33971, f° 51r°) staat te lezen dat “uponzer vrauwen dach in piemaent (sic) 1533” in Deinze een processie uitging met “de spunnevan Mariën, ende es spunne van miraculen”. Op diezelfde dag speelden de gezellen van “deRetorijken van Deijnse een nijeuw ghedicht spel vander spunne van ma(riën) ende hoedat bijmiraculen quam te Deijnze”. Aan de maker of “facteur” van dit “zeer wel ghedicht endeghemaect” spel werd voor zijn dichtwerk twee pond parisis betaald en aan “de gheheeleRetoricke diet spel speelden” ook zes pond, of in totaal acht pond parisis.Een alleszins curieus gegeven is dit, want “spunne” is niets anders dan moedermelk, zog (WNT, dl. 14,kol. 2922, s.v. sponne; DE BO, Wvl. Wdb., s.v. speuns; KILIAEN, sponne = succus, lac). Wat ditverhaal over de miraculeuze spunne van Maria specifiek inhield en op welke (historische oflegendarische?) gebeurtenissen de aanwezigheid daarvan in Deinze zou kunnen teruggaan, is ons nietbekend. Werd die wonderbare Maria-relikwie naar Deinze meegebracht door een van de vijfDeinzenaars die in 1532 naar het Oosten trokken om er tegen de Turken te gaan vechten? (Vgl. met dekruisvaarders die het H. Bloed naar Brugge meebrachten). Wie weet hier meer over? We zoeken in elkgeval verder. Misschien dat we iets vinden bij Cornelius Columbanus Vrancx (1531-1602), de auteurvan “De wercken, de mirakelen, het heyligh leven, de ghebeden en lofzanghen van de Moeder GodsMaria”, een Gentse druk (bij Gaultier Manilius) uit 1602. Het WNT geeft immers van Vrancx een paar“spon”-citaten, nl. “Als Jesus u(w) maech(d)elick spon ontfinck” en “Dat Maria hem met maechelickspon heeft ghesoocht”. Nog dit: A. Cassiman (a.w., blz. 186) vermeldt, naast dit “Spel der Spunne”van 1533, ook andere opvoeringen van Maria-stukken in Deinze, nl. een “Spel van Onser Vrauwen” in1522 en 1525 en een “Miracule van Onser Vrauwen” in 1530. Ging dit laatste ook over hetzelfdemoedermelk-gegeven? Indien ja, dan kon het mirakelstuk van 1530 niets te maken hebben met deDeinse Turkenbevechters van 1532! De vragen blijven voorlopig zonder antwoord…De hoogbaljuw woont een toneelopvoering bij in Petegem (1533)Niet alleen in Deinze, maar ook in Petegem (Knok?) hadden toneelopvoeringen plaats.Blijkens dezelfde stadsrekening (nr. 33971, f° 52r°) werd op 17 augustus 1533 in Petegem“een spel ghespeelt” waarvan de opvoering werd bijgewoond door Joos vanden Heede, dehoogbaljuw van Deinze “met zijner huusvrauwe ende de dochters van mijn(en) heere vanOlsene (= van de familie Lanchals?) ende andere goede mannen”. Na de opvoering werd,zoals dat blijkbaar hoorde, “hemlieden eenen bankette ghepresenteert”. Het kostte de stadskas4 ponden 16 schellingen parisis.Koningin Maria van Hongarije, landvoogdes, bezoekt Deinze (1533)Nog altijd blijkens diezelfde stadsrekening (nr. 33971, f° 52 r°-v°) was op 16 september 1533“ons ghenadighe vrauwe, de Conijnghinne van Honghern, Regente ende Gouvernante etc. teDeijnse” op bezoek. Zij werd “int clooster (= Sint-Margrieteklooster) ghelogiert ende bleefdaer snaechs ghelogiert ende heuren staet (= haar gevolg) was int zelve clooster ende indestede van Deijnse”. Aan Koningin Maria van Hongarije, onze landvoogdes (daatoe in 1531aangesteld door haar broer, Keizer Karel V), werd “ghepresenteert 24 cannen wijns, ten 6 sch.par. den stoop”, of in totaal een tractatie van 14 pond 8 sch. parisis.Tot haar gevolg behoorden uiteraard hoge edellieden, m.n. de graaf van Bueren, de heer van“Simpy” (sic) en de heer van Molembays. Ook deze drie heren kregen, samen, een tractatievan 24 kannen wijns aangeboden, hetzij nogmaals 14:8:0 pond par.Deze stadsrekening werd naderhand “ghehoort, ghexamineert ende ghesloten” (=goedgekeurd) door Jan Wouters, Raed ordinair in sKeysers Raedcamere, en door de Deinsehoogbaljuw Joos vanden Heede.