nr. 5 - KGK Deinze

3085“ Ik dank de organisatoren van deze tentoonstelling over het Industrieel Erfgoed in Deinze enin Oost-Vlaanderen, voor de unieke kans die zij mij vanavond bieden om in dit prestigieusmuseumkader een korte toespraak te houden over mijn zorgenkind en passie: het industrieelerfgoed. In deze preverkiezingstijd geef mijn verhaal graag een sprekende titel, namelijk:Omdat ons industrieel erfgoed belangrijk is!Deze slogan maakt meteen duidelijk, denk ik, dat er op het gebied van de studie, hetonderzoek over, en nog meer op het gebied van de waardering en de zinvolle herbestemmingvan het industrieel erfgoed in Deinze en de Oost-Vlaamse regio nog heel wat werk aan dewinkel is. Hoewel de industrieel-erfgoedtrein in Vlaanderen na ruim een kwarteeuw van“proefritjes en rodage” op kruissnelheid begint te rijden, stuit de studie, het behoud en hetherbestemmen van het industrieel patrimonium bij het grote publiek, niet het minst bij veelvan onze Vlaamse ondernemers helaas nog steeds op weerstand en onbegrip.“Industrieel – erfgoed” is nog voor velen nog steeds een soort “contradictio in terminis”.Waarom dat zo is, valt niet moeilijk te omschrijven. Bij de industrie van weleer doemt hetbeeld op van schroothopen, van vervuilde bodems, van troosteloze leegstand, sluikstorten,deprimerende restanten van stilgelegde machines, de herinnering aan penibelearbeidsomstandigheden en de uitbuiting van de kleine man en vrouw door het industrieelpatronaat van vroegere tijden. Wat moeten we vandaag met al dat oud ijzer? Het is eensynoniem voor overlast, een rem voor nieuwe economische impulsen, zeker in een regio alsde onze, waar elk stuk ruimte kostbaar is en optimaal benut dient te worden.Conclusie : zo snel mogelijk slopen, weg ermee, met die oude troep !Wie zo denkt gaat voorbij aan de waarde, aan de potenties van een belangrijk enonvervangbaar deel van ons cultuurpatrimonium. De waarde van het industrieel erfgoedsitueert zich op het historisch vlak, op het technologische niveau, op het volkskundig ensociaal vlak, maar ook op het economische en cultureel niveau, zeker bij zinvolleherbestemming ervan voor nieuwe functies.Dat het industrieel erfgoed een historische waarde heeft, zou anno 2003 toch stilaan eenevidentie moeten zijn : zonder de 200 jaar lange ontwikkeling in Vlaanderen van nijverheid,techniek, comfort en mobiliteit, zouden we hier vandaag nog vertoeven in de natijd van de18 e -eeuwse standenmaatschappij, rondschrijden in slecht verwarmde kastelen metgeparfumeerde allongepruiken, zijden habijten en spannende crinolines, of (zoals de meestenvan onze voorouders) het moeten stellen met een hongerloon, met een vochtige en donkereéénkamerwoning, omgeven door een ondervoed en analfabeet kroost.Meer dan klassieke componenten van ons bouwkundig erfgoed met grote K (kathedralen,kerken en kapellen, kazernes, kastelen, enz.) staat het industrieel erfgoed dicht bij de gewonemensen. Industriële relicten in steen en ijzer illustreren de fundamentele maatschappelijkeontwikkelingen en de emancipatiegolven vanaf het einde van de Ancien Régime-tijd tot onzeactuele laatindustriële, postindustriële leefwereld : de concentratie van de arbeid, de socialeontvoogding, de uitbouw van de dienstensector, de toename van het huishoudelijk comfort, devrije tijd en de mobiliteit.Maar industriële relicten hebben ook een technologische en wetenschappelijke waarde.Vanaf het einde van de 18 e -eeuw deden zich fenomenen voor, die ons werk en onzeomgeving in al hun aspecten sneller en grondiger omvormden dan ooit voordien geschiedde.