nr. 5 - KGK Deinze

3088Nauwelijks te onderschatten zijn ook de impulsen voor de studie en het behoud van hetindustrieel erfgoed vanuit oudheidkundige genootschappen, de heemkundige kringen enerfgoedverenigingen, waarvan de werking, zeker in kleine steden en landelijke gemeentenbijna uitsluitend gedragen wordt door de onbetaalde vrijwilligers en de belangeloze inzet vanindividuele personen.De jarenlange inzet van de heer Laurent Vanhaesebroeck voor de geslaagde redding van demetalen spoorwegbrug te Grammene (de spreekwoordelijke aversie van de NMBS-directietegen het behoud van bepaalde onderdelen van haar patrimonium indachtig) verdient ons allerbewondering en verdient navolging.Het behoud van het industrieel erfgoed is een boeiende, nobele zaak maar ook een veelzijdigeen moeilijke taak. Moeilijk en veel doorzettingsvermogen vergend, door het interdisciplinairkarakter van elke reddingsoperatie, moeilijk ook door het heterogeen karakter van de her ender verspreide industriële relicten (typisch voor Deinze maar ook voor tal van andere Oost-Vlaamse steden en gemeenten, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de situatie in hetsteenkoolbekken van de Borinage, de wolstad Verviers of de havenstad Antwerpen). Dit allesbiedt een verklaring waarom de zorg voor het industrieel erfgoed in Oost-Vlaanderen (enVlaanderen in het algemeen) nogal schoorvoetend tot ontwikkeling kwam. Ook anderefactoren zoals de hoge maar terechte eisen van de overheid inzake de inrichting van oudenijverheidsgebouwen, bepaalde fiscale lasten bij hergebruik, de complexe regelgeving inzakeruimtelijke ordening (bijvoorbeeld omtrent de “zonevreemdheid van gebouwen”) steken somsstokken in de wielen.De leegstand van de merkwaardige voormalige Fabriek Beeusaert (“Romico”) in Petegem, deleegstand en afbraakplannen van de Mouterij Agneessens nabij de Markt van Deinze,nochtans voortreffelijk gerenoveerd omstreeks 1980 tot een dynamisch jeugdhuis zijn slechtseen paar illustraties hiervan...Anderzijds houden al deze moeilijkheden en beperkingen ook relatieve voordelen in:“initiatiefnemers-projectontwikkelaars” slagen er steeds meer in hun reddingsacties eenduidelijk maatschappelijke profilering te geven. De bevolking voelt zich vaak sterk betrokkenworden bij de herbestemmingsinitiatieven in hun buurt, stad, of gemeente. Maar ook hier is ernog veel nood aan bijkomende sensibilisering.Met het oog op een sterkere coördinatie tussen de industrieel-erfgoed actoren in Vlaanderenstartte de Stichting Industrieel en Wetenschappelijk Erfgoed in 1997 haar werking. Dezevereniging, waarvan ik beheerder en ondervoorzitter ben, werd intussen erkend door deVlaamse overheid als platformvereniging. Ons werkingsveld bestrijkt geheel Vlaanderen.Onze lokalen en uitvalsbasis bevinden zich in de, in extremis van de sloop geredde,graanmaalderij Van Orshoven aan de Vaartkom in Leuven, een site die zeer recentelijk alsMonument beschermd werd en nu uitgebouwd wordt tot een jong en dynamischcultuurcentrum en ook ruimte biedt aan ons documentatiecentrum en een bescheiden museumvoor industrieel en wetenschappelijk erfgoed. U bent er uiteraard welkom!Sinds 1980-1990 werd de broze industrieel-erfgoedbeweging in Vlaanderen dusgeconsolideerd. De tijd van praten en theoretiseren is voorbij. Elke vereniging werkt dejongste jaren met meer middelen op meer efficiënte en professionele manier dan voorheen,hoewel vrijwilligers onmisbaar blijven…