Arbeid (1941) nr. 43 - Vakbeweging in de oorlog

„Kleren maken denman en de vrouw"Dit is een bekende Nederlandseuitdrukking, maar deze zegswijzezou niet gebruikt kunnen worden, alseerst niet de man en de vrouw dekleren hadden gemaakt. Wij kunnennog verder gaan. Het „maken" vankleren kan weer op verschillendemanieren worden opgevat. De eigenlijkebetekenis is: vervaardigen,scheppen,.., maar ook gebruikt men,.maken" vaak voor het herstellen enheel maken van onze kleding. En overdit laatste willen -wij het nu hebben.Zeker in deze tijd, nu wij de waardevan elk voorwerp, hoe gering ook,leren inzien, is het herstellen vanvoorwerpen, die niet zo gemakkelijkmeer vervangbaar, zijn, een uiterstbelangrijk werk geworden. Wanneerdat goed wordt verricht, bereiken wijdaarmee, dat de levensduur aanmerkelijkvergroot wordt. Stel u voor,dat de mooie Chinese Vaas, die uwschoorsteen zo een aardige aanblikgeeft, door een ongeluk kapot zouvallen. Een zeer geduldige knutselaarzou misschien in staat zijn, om devaas weer heel te maken, maar delijm- en scherflijnen zullen toch hetgeheel ontsieren en de oude schoonheidzal een gevoelige knak gekregenhebben. Een stoelpoot kan vernieuwdworden, maar in de meeste gevallensteekt het i nieuw aangezette deel afbij het oude verwerkte hout.Er zijn maar weinig voorwerpen, diena een beschadiging zo hersteld kunnenworden, dat zij er na deze bewerkingweer geheel als nieuw uitkomen te zien. Daarom moeten wrjdegenen, die er hun beroep van makenom beschadigingen onzichtbaarte herstellen in ere houden.We «ouden als een der eersten, diewij daaronder kunnen rekenen, noemen...den dokter, — want in de meestegevallen slaagt hij er in den patiëntweer zo te „repareren", dat vande ziekte geen merkbare slechte gevolgenoverblijven. Doch de strekkingvan dit artikel betreft dingen en geenmensen. Op dit terrein noemen wedan in de eerste plaats hen, die onzekleren herstellen en wel in het bijzonderde specialisten, die eventuelebeschadigingen zo goed weten terepareren, dat er van de schade nietste zien blijft.Wij bedoelen de beoefenaars vankunst-stoppage. de tovenaars metnaald en draad, de mensen, die methun handen het werk van weefgetouwennabootsen./-c)U is vast wel eens met uw ZondagseJas aan een spijker of aan een _gemeenuitsteken^ ount blijven hs.ken.'Krak, deed de jas met een verraderlijkritsen en juist op de plaats, diezo erg in het gezicht valt zat eengrote winkelhaak. Nu zijn onze huisvrouwenwel erg handig met naalden draad en zij kunnen het kledingstukwel weer toonbaar maken, maarhet nieuwe is dan toch van de jasaf. En het nare van het geval is. datu door verschillende oorzaken wel nietin de gelegenheid zult zijn, om eennieuwe jas te kopen -- niet om depunten en niet om de duiten. Hetenige,. waartoe wij in zo een gevalonze toevlucht kunnen nemen, is destoppage.•"O'Stoppage is in hoofdzaak vrouwenwerk.Mannenkleding wordt — tenminsteals het maatwerk is — doormannen gemaakt, want vrouwen kunnendit volgens de mening van deheren der schepping niet goed, maarhet sigaretten-brandgat in de nieuwebroek en de scheur in de regenjasvan mijnheer moeten door eenvrouw, 'die daar haar speciale werkvan maakt, onzichtbaar gestopt worden.Dit woord „onzichtbaar" betekentniet, dat dit-werk onzichtbaar, dusop een verborgen plaats, niet in hetopenbaar, wordt verricht.Niets is minder waar. "Er zijn weinigberoeripn nip 7ozeer in het ooglopenden voor net puouek zichcoaarworden uitgeoefend. U kent toch allenae winkels in onze hoofdstraten,waar de kunstenaressen in het stoppenvlak voor de grote winkelramen,hun inspannend werk verrichten.Dat kunnen zij dan ook gerust doen,want er is toch niemand, die hetwerk kan afkijken om het later zelfte 'kunnen doen. Daar is het veel temoeilijk voor. Het is daarmee, alsmet de toeschouwers, die op de han-• den kijken van een goochelaar. Zijzien hoe het kunststuk tot standkomt, maar hoe het precies gaat enwat de bezige handen- doen, ja. datblijft het geheim van den smid. ofliever van den goochelaar, respectievelijkstopster.'"DHet onzichtbaar stoppen vereist eengrote geduldigheid en een goed stelogen Stel het-u voor. De machinaleweef gestoelten hebben de stof geweven.De draden kunnen in het patroonrecht, in een diagonaal, of ineen visgraatpatroon lopen. Op eenbepaalde plaats is nu een gat of eenscheur ontstaan. De dradenreeksenzijn onderbroken, afgeknapt. En opdie plaats gaatnu de arbeidsterin het kunststoppage-bedrijfhetwerk van de machine,dat nu nogveel moeilijker is,nu eens overdoen. En wel zó,dat er na hetstoppen niet eensmeer te zien is,waar of het gatgezeten heeft.Onzichtbaar stoppenis duur, d.w.z.voor de meestenis het een groteuitgave. Van eenscheur wordt éénc.M stoppen-^ongeveerberekendop vijftig cent,terwijl de minstebeschadiging tochaltijd op f 1.50komt. De onoplettendheidofhet ongeluk metuw kledingstuk,kan u dus iri letterlijkezin duurte staan komen.Wij moeten echterbedenken, datdit soort werkzeer .tijdrovend is en dit kunnen wijbegrijpen, als wij zien. hoe klein desteekjes wel gemaakt moeten wordenen welk precies werk voor het navolgenvan het ingewikkelde patroonvereist wordt.Het is aardig om te weten, hoe hetkomt, dat het garen, waarmee hetgat gestopt wordt, altijd zo preciesovereen komt met dat van het betreffendekledingstuk. Iedereen weet,hoe moeilijk het is, om garen van eenbepaalde kleur bij te krijgen.Dit éne geheim willen wij u wel verklappen.Dat garen wordt gerafelduit b.v. de binnennaden van het zelfdekledingstuk.In de laatste tijd hebben wij overalde winkeltjes, waar dameskousen onzichtbaargestopt worden als paddenstoelenuit de grond zien rijzen Ditwerk geschiedt in tegenstelling methet onzichtbaar stoppen van-kledingstukkenmet een speciale machine.Deze soort winkels zijn een echt toonbeeldvan onze tijd en zij zullen ookalleen maar huja grote bloei blijvenbeleven, zolang deze tijdsomstandighedenaanhouden.Een ongeluk zit in een klein hoekje.Een kleine oorzaak kan voor uw, indeze tijd. zo kostbare kleding, — hoegoedkoop deze ook kan zijn — grotenadelige gevolgen hebben.Laten wij op deze plaats een woordvan hulde brengen aan alle kunstenaressenin het -stoppen, de vrouwelijkekteding-dokters met naald endraad en ons in de uiterste nood —tenminste als de scheur niet te grootis, want dan wordt het te duur — tothen wenden.Zij stellen ons in staat, om in dat gevalnog netjes bij te blijven lopen.De vakorganisatie 'heeft tot nu toejammer genoeg geen invloed gehadop de arbeiders in net stoppagebedrijf,Zij wórden echter beschouwd als volwassenkrachten in het kledingbedrijf.De lonen zullen zich dan ook moetenverhouden tot die van de geldende inhet kledingbedrijf en wel f 15— ƒ 26a ƒ 28 per week.BI J DE FOTO'S:Boven: De werkzame handenvan de vrouwelijke kledingdokter.Zo-worden de draadjesopnieuw geregen, zoals deweefgetouwen ze geweven hebben.Midden: Meisie uit de „Kousenstop-centrale".Deze bedrijvenzijn de laatste tijd als uitde grond verrezen en m'ogenzich in een grote toeloop verheugen.Onder: Achter de winkelramenin de' drukke hoofdstraten vande grote steden. Zij kunnen erwel tegen, dat er op hun handengekeken wordt.f Foto's: Griek)