Samenwerking in crisisbeheersing - NIFV

jaar van start gegaan. 8 Initiatieven om tot samenwerking te komen zijndaarmee een belangrijk onderdeel van onze samenleving geworden.Samenwerken is echter ook een applaus-term 9 geworden: oplossingenvoor problemen worden als vanzelfsprekend in samenwerking gevonden.10 De vraag of samenwerking tussen verschillende actoren ook echtnoodzakelijk is, is één. Of de gewenste samenwerking vervolgens ookdaadwerkelijk tot stand komt, is een geheel andere vraag. Zoals wel vakerhet geval is, is de praktijk weerbarstig. De praktijk leert dat samenwerkeneen vak apart en helemaal niet zo eenvoudig is. 11 Er blijken tal van vaakonverwachte fundamentele barrières te bestaan die een goede samenwerkingbij de daadwerkelijke uitvoering uiteindelijk toch in de wegstaan. Deze barrières worden onder meer gevonden in cultuurverschillentussen de betrokken partijen, tegenstrijdige belangen, grote verschillenin doelstellingen, werkwijzen en dagdagelijkse routines. Een verschil inlogica kan volgens Twist ook een barrière zijn: “(…) zodra het concreterwordt, hebben organisaties een eigen logica die soms botst met de logicavan de ander.” 12 Maar ook een beperkte bereidheid of zelfs totale onwilhoort nadrukkelijk in het rijtje van barrières thuis. De keerzijde van desamenwerkingsmedaille is dan ook dat resultaten nogal eens achterblijvenof zelfs uitblijven bij de verwachtingen die vooraf werden gekoesterd.De focus op samenwerking is overigens niet iets van de laatste jaren. In1980 schreven Greve en Vrakking al dat samenwerking tussen organisaties‘in’ is. Associaties die samenwerking toentertijd opriepen, varieerdenvan gewenst tot onmogelijk, van maatschappelijk verplicht tot onnodigen van uitdagend tot frustrerend. 13 Associaties die na bijna dertig jaar nogsteeds herkenbaar zijn.De reden dat ik mij in mijn lectorale rede – en meer in het algemeen in hetonderzoeksprogramma van ons lectoraat – richt op het aspect samenwerken,is dat samenwerken als essentieel onderwerp in de klassieke rampenbestrijdingen in de hedendaagse crisisbeheersing wordt beschouwd.Of het nu gaat om de intensivering van de civiel-militaire samenwerking,de oprichting van de veiligheidsregio’s of een landelijk multidisciplinairoefencentrum, het mogelijk vormgeven van een ministerie voor veiligheidof de samenwerkingsconvenanten 14 die tussen verschillende veiligheidsinstitutenworden gesloten – ook het lectoraat Crisisbeheersing is daar eenuitvloeisel van – het kernbegrip in deze ontwikkelingen is samenwerken,ook wel aangeduid als multidisciplinair samenwerken.Deze – in mijn beleving – massale focus op het onderwerp multidisciplinairsamenwerken, en de daarmee samenhangende ingezette wijzigingen8