Hussar vloeibaar:breedwerkend en trefzekerHussar vloeibaar bestrijdt een groot scala aan breedbladige en grasachtigeonkruiden. Daaronder vallen ook de ‘lastige klanten’ windhalm enkleefkruid.Hussar®vloeibaar is een zeer breedwerkend herbicide in de teelt van wintertarwe, roggeen triticale. Het bestrijdt meer dan 50 soorten breedbladige onkruiden, waaronder kleefkruid,herderstasje, kamille en muur. Bovendien biedt het - onder goede spuitomstandigheden- een goede bestrijding van windhalm.Toepassing & doseringHussar vloeibaar kan toegepast worden vanaf einde winter tot het tweede knoopstadium.Bij inzet tegen windhalm ligt het toepassingsoptimum op midden uitstoeling.Wanneer voornamelijk kamille, muur en herderstasje bestreden moet worden is deadviesdosering 50 ml/ha + 1 l/ha Actirob. Voor bestrijding van kleefkruid en/of windhalmmoet de dosering omhoog naar 100 ml/ha + 1 l/ha Actirob.In grondwaterbeschermingsgebieden - waar Hussar vloeibaar niet toegelaten is - kanHussar WG worden ingezet. Hussar WG bevat de helft minder actieve stof en safenerdan Hussar vloeibaar. De dosering is daardoor het dubbele van Hussar vloeibaar: 100tot 200 g/ha.Alles in de strijd tegen duist,,Ik tolereer geen duist in mijn tarwe, want ik weet wat voor eenellende het geeft en hoeveel opbrengst het kan kosten'', zegt LudolfFledderman, bedrijfsleider op het graanbedrijf Johannes Kerkhovenpolderin Woldendorp. Voor hem is Atlantis daarom een onmisbare schakel in destrijd tegen duist.,,De herfstbespuitingen lijken aardig goed gewerkt te hebben. Het kan dit jaardus wel eens meevallen met de duist'', zegt Ludolf Fledderman tijdens een rondjeover één van zijn tarwepercelen. Samen met teeltadviseur Hindrik Jan Boven vanRobertus' zaadhandel speurt hij naar piepkleine duistplantjes die voor een ongeoefendoog amper zichtbaar zijn.Hoewel de eerste tekenen goed zijn, weten beide uit ervaring dat duist nooitonderschat mag worden. ,,Duist is er altijd, en vaak meer dan je denkt'', zowaarschuwt Boven. ,,Vooral in het vroege voorjaar kan het veel voedsel en lichtweghalen voor de tarwe. Al bij vier plantjes per vierkante meter moet je rekeninghouden met een opbrengstverlies van enkele procenten. Het loont dus altijd omduist zo goed mogelijk te bestrijden.''Najaarbespuiting blijft belangrijkOp de Johannes Kerkhovenpolder begint de onkruidbestrijding altijd met het afbranden van alle onkruiden vóór het zaaien. Directna het zaaien volgt een bespuiting met bodemherbiciden. Tot nu toe vormde IP Flo daarbij altijd de basis, maar omdat dit middelkomend seizoen niet meer gebruikt mag worden zullen andere bodemherbiciden, waaronder Javelin, een prominentere plaatskrijgen. Afhankelijk van het resultaat van de najaarbespuitingen wordt in het voorjaar bekeken welke percelen nog een keer methet specifieke duistmiddel Atlantis gespoten moeten worden.Hoewel met IP Flo een zeer vertrouwd en goedkoop middel wegvalt, benadrukt Fledderman dat de najaarsbespuiting ook dekomende jaren een belangrijk wapen blijft bij de bestrijding van kleine, kiemende duist. ,,Met bodemherbiciden in de herfst kunnenwe een hele belangrijke eerste klap uitdelen aan jonge duist. Zeker op de sterk vervuilde percelen is dit absoluut noodzakelijk omdit onkruid onder de duim te houden'', zo stelt hij.Atlantis spaarzaam inzettenAtlantis heeft op het bedrijf vooral de rol van 'afmaker' in het voorjaar. Op basis van de actuele duistbezitting (en soms ook de perceelsgeschiedenis)bepaalt Fledderman op welke percelen hij Atlantis inzet. Afgelopen voorjaar werd vanwege de matige werkingvan bodemherbiciden op het hele tarweareaal Atlantis toegepast. ,,Daarmee hebbenwe gelukkig veel duistschade kunnen voorkomen'', zo blikt hij terug. Toch hoopt hijdat een dergelijk massale inzet niet altijd nodig zal zijn. ,,We moeten voorkomen datwe alle kaarten op Atlantis zetten, want daarmee lopen we veel teveel kans op resistentievorming.Dat mag niet gebeuren, want daarvoor is het middel veel te belangrijkvoor dit gebied.''Dit voorjaar ook Hussar/AtlantisDit seizoen zullen naast de percelen met veel resistente duist ook een aantal percelenworden meegenomen die vanwege het late zaaitijdstip niet meer met bodemherbicidengespoten konden worden. Om hierop ook de breedbladige onkruiden goed meete kunnen pakken, wordt de combinatie Hussar/Atlantis toegepast.Volgens teeltadviseur Boven heeft Hussar als voordeel dat het al bij lage temperaturenwerkt. Hierdoor kan de combinatie al vroeg in het voorjaar worden ingezet.,,Met Hussar/Atlantis kun je niet alleen duist, maar ook ereprijs en paarse dovenetelredelijk goed in een zeer vroeg stadium aanpakken. Hiermee voorkom je dat ze uitkunnen groeien en - nog erger - zaad kunnen vormen'', zo vat Boven de kracht vande combinatie samen.2 <strong>Graan</strong> <strong>Koerier</strong>Ludolf Fledderman (rechts) is bedrijfsleider bijJohannes Kerkhovenpolder B.V. in Woldendorp.Hindrik Jan Boven is teeltadviseur bij Robertus'zaadhandel BV in Winschoten.<strong>Graan</strong> <strong>Koerier</strong> <strong>pag</strong>2-3.indd 2 12-02-2009 13:28:25
Atlantis: dé allrounder tegen grassenAtlantis is een na-opkomstherbicide voor de bestrijding van grassen en breedbladige onkruiden in wintertarwe,rogge, triticale en spelt. Het heeft een zeer breed werkingsspectrum tegen vrijwel alle grassen waaronder duist(incl. resistente duist), windhalm, straatgras en raaigras. Daarnaast heeft het een goede werking tegen breedbladigeonkruiden zoals kamille, muur, herderstasje, witte krodde en hennepnetel.GebruiksadviesAtlantis® kan toegepast worden tot en met de eerste knoop. Dit betekent dat het al vroeg na de winter ingezet kan worden, vanafhet ogenblik dat de onkruiden aan de groei zijn. De dosering varieert van 300 tot 500 gram per hectare (zie tabel). Voor een goedewerking van Atlantis moet 1 l/ha Actirob, Robbester of een andere veresterde koolzaadolie aan de spuitoplossing worden toegevoegd.MengingenAtlantis kan met een groot aantal gewasbeschermingsmiddelen gemengd worden. Dit zijn onder andere de onkruidbestrijders Hussar,florasulam of fluroxypyr, de groeiregulator CCC en de meeste insecticiden en fungiciden. Bepaalde middelen kunnen niet gemengdworden met Atlantis. Uw leverancier beschikt over een overzicht van deze middelen.Opmerkingen• De opname van Atlantis is optimaal bij groeizaam weer en een luchtvochtigheid van minimaal 60%. Toepassing bij koud, schraalen droog weer wordt niet aanbevolen.• Om resistentieopbouw te voorkomen mag Atlantis (of andere sulfonyl-ureumverbindingen) niet vaker dan één keer per teeltseizoengebruikt worden.Dosering Atlantis per onkruidsoortOnkruidDuistDosering per ha*Atlantis 300 - 500 g*) Wintertarwe, spelt en triticale: max. 500 gram. Rogge: max. 300 gram.Bij alle toepassingen altijd 1 l/ha Actirob, Robbester of een andereveresterde koolzaadolie toevoegen**) verbrede toepassing tegen breedbladige onkruidenAlbert Goethals over Hussar/Atlantis:'Met één bespuitingis het helemaal af',,Met één keer spuiten ben je alle onkruiden helemaal kwijt, dus ook straatgrasen duist'', zo geeft Albert Goethals zijn ervaringen met Hussar/Atlantisweer. Nog een belangrijke plus van deze combi vindt hij dat de tarwe er nietonder lijdt, iets dat met voorgaande middelen nog wel eens het geval was.Duist en straatgras. Dat waren tot voor kort dé probleemonkruiden in Goethals' tarwepercelen.Maar met de komst van Hussar/Atlantis spelen ze nauwelijks meer een rol vanbetekenis. ,,Met één vroege bespuiting ben je echt alle onkruid kwijt. Ik weet dat dit eenbehoorlijk rigoureuze uitspraak is, maar ik heb de afgelopen twee jaar geen overblijvendonkruid meer gevonden'', zo vat Goethals zijn ervaringen met beide middelen samen.Voordat hij twee seizoenen geleden op advies van middelenleverancier Van Overloopoverstapte op Hussar/Atlantis, moest er - na een najaarstoepassing van IP-Flo - altijd nogeen extra correctie tegen duist in het voorjaar worden uitgevoerd. Vanwege toenemendeproblemen met resistente duist viel het resultaat hiervan steeds vaker tegen. ,,Elk jaarbleven er meer gezonde duistplantjes over; we kregen het steeds minder onder controle'',zo blikt Goethals terug. Ook leverde de najaarsbespuiting altijd wel wat schadein tarwe op. ,,Vooral op de lichtere zandplekken had de tarwe soms behoorlijk last vande bodemwerking. Je kwam na het spuiten altijd wel wat lichte plekken in de tarwetegen''. Op lichtere perceelsdelen probeerde de akkerbouwer de schade binnen de perkente houden door met iets minder druk te spuiten. ,,Dat hielp wel, maar ideaal was hetnatuurlijk niet. Met de combinatie Hussar/Atlantis ben ik hier gelukkig weer vanaf.''Gezien de goede resultaten in 2007 en 2008 ziet Goethals geen reden om dit jaar vanstrategie te veranderen. ,,De combinatie Hussar/Atlantis doet zijn werk prima en geeftgeen schade in de tarwe. Waarom zou je dan veranderen?''Resistente duistWindhalmStraatgrasRaaigrasAtlantis 500 gAtlantis 300 gAtlantis 500 gAtlantis 300 g + Hussar 75 ml of 150 g**Atlantis 500 gAtlantis 300 g + Hussar 75 ml of 150 g**Albert Goethals heeft een akkerbouwbedrijf in Sas van Gent.Hij verbouwt o.a. 20 ha wintertarwe en 20 ha zomergerst.DON-cast voorspelt concentratie DON in graan<strong>Bayer</strong> <strong>CropScience</strong> werkt aan een rekenmodel waarmee de concentratieDON in graan kan worden voorspeld. Doel van deze 'DON-cast' is dattelers al vóór de bloei inzicht kunnen krijgen in het verwachte DON gehaltebij de oogst en hier vroegtijdig maatregelen tegen kunnen nemen.Een van de mensen die nauw betrokken is bij de ontwikkeling van DON-cast is technischspecialist Patrick Piessens. Hij vertelt dat het rekenmodel enkele jaren geledenin Canada is ontwikkeld. Omdat de eerste ervaringen met de DON-voorspeller ronduitgoed waren, is besloten om het ook in Europa op te starten. Frankrijk is het eerste landwaar de DON-cast gaat draaien. Zijn de ervaringen hier goed, dan zal Nederland in2010 volgen, zo verwacht Piessens.Weersomstandigheden wegen zwaarMet de DON-cast kan al in een vroeg stadium een voorspelling worden gedaan vanhet DON-gehalte bij de oogst. Telers krijgen daardoor de mogelijkheid om tijdens debloei een bespuiting uit te voeren tegen aarfusarium, de schimmel die het zeer giftigedeoxynivalenol (DON) produceert.Om een goede voorspelling te kunnen maken moet de teler onder andere de voorvrucht,de manier van grondbewerking en het ras op een website invullen. Deze gegevensworden gekoppeld aan regionale weervoorspellingen, waarna het programma eenvoorspelling doet van het DON-gehalte bij de oogst. Van alle parameters is het weerde belangrijkste, maar tegelijkertijd ook de moeilijkste variabele. ,,In algemene zin isvochtig weer rondom de bloei gunstig voor de ontwikkeling van aarfusarium en dusook voor DON. Maar als het direct daarna weer snel droog wordt, kan het even zogoed meevallen'', zo geeft Piessens de zwakke plek van de DON-voorspeller aan. Dit isook de reden waarom er voorlopig geen concreet spuitadvies aan de voorspelling wordtgekoppeld. Een ander punt dat een concreet spuitadvies in de weg staat is dat feit datde handel (nog) geen sancties hanteertvoor partijen tarwe met een te hoogDON gehalte. ,,De komende jaren zal hetdus vooral een beslissing ondersteunendsysteem zijn, maar wie weet zit er naeen aantal seizoenen meer in'', zo vatPiessens de vooruitzichten samen.Invullen bij het uit de aarkomenHoewel de DON-cast naar verwachtingpas volgens seizoen operationeel wordtin Nederland, heeft Piessens al wel voorogen hoe de telers deze het beste kangebruiken. ,,De beste resultaten wordengehaald wanneer de teler bij het uitde aar komen de benodigde teelt- enweersgegevens invult. Hij krijgt dan al eenaardige voorspelling van het mogelijkeDON-gehalte. Is de situatie kritiek, danis het raadzaam om bij het begin van debloei de DON-cast nog een keer te raadplegen.In de regel kan de teler hiermeeeen redelijk goede inschatting maken ofeen bespuiting met bijvoorbeeld Prosarozinvol is of niet.''Patrick Piessens is technisch specialist voor zuidwest Nederland3 <strong>Graan</strong> <strong>Koerier</strong><strong>Graan</strong> <strong>Koerier</strong> <strong>pag</strong>2-3.indd 3 12-02-2009 13:29:11