8 - academisch ziekenhuis Maastricht

magazine voor het azM en de UM-faculteiten geneeskunde en gezondheidswetenschappen
jaargang 1 / nummer 8 / augustus 2006
Stamcellen tegen borstkanker
Maagoperatie via de slokdarm
Halsslagaderstimulator fopt lichaam
Superstudent is in vier jaar klaar

colofon
2
SUMMUM is een gemeenschappelijke uitgave voor
de medewerkers en externe relaties van het academisch
ziekenhuis Maastricht en de faculteiten der
Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van
de Universiteit Maastricht.
Kijk ook op www.summum.mumc.nl
Uitgever stafdienst Communicatie azM
Wnd. hoofdredacteur Martin Lehmann
Eindredactie Ellen Kennes
De redactie is gevestigd bij de stafdienst
Communicatie azM op niveau 1, voorbij de
Guddezaal.
Postbus 5800, 6202 AZ Maastricht
T 043 387 51 12, F 043 387 51 14
E summum@mumc.nl
Deze keer werkten mee Jos van Cann / Lieke
Muyris / Jolanda ter Horst / Willy Janssen
Foto’s Henny Allis / Appie Derks / Geertjan van
Zonneveld
Illustraties Aad Goudappel / Ruben L.
Oppenheimer
Basisvormgeving Zuiderlicht, Maastricht
Grafisch design Zuiderlicht, Maastricht
Druk Drukkerij Rosbeek, Nuth
ISSN: 1871-1758
SUMMUM wordt gedrukt op EMAS milieugecertificeerd
papier.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen
of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de stafdienst Communicatie van
het azM. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid
voor schade, mogelijk geleden door informatie
uit dit blad, dat met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
wordt samengesteld.
inhoud
nr 8
08.06
Maagoperatie via de slokdarm
Als eerste ter wereld neemt het azM een
chirurgisch instrument in gebruik dat via
de slokdarm de natuurlijke overgang van
de slokdarm naar de maag herstelt bij
patiënten met en ernstige vorm van
terugvloeiend maagzuur.
4
Grenzeloos
‘Health Valley Limburg’, een uniek
medisch wellness concept in de
Euroregio, wil medische zorgverlening
en daarop aansluitende services op top
niveau bieden aan patiënten uit de hele
wereld.
6
Patiënt centraal
Mevrouw Konings was al dertig jaar
suikerpatiënte toen ze bij een controle
te horen kreeg dat haar nieren slechts
voor 10% functioneerden. Sinds juli
2005 moet ze dialyseren. “Gelukkig
hebben ze hier geweldig fijn personeel
op de afdeling.”
8
Proefschrift
Promovendus Ilse Swinkels-Meewisse
volgde een half jaar lang ruim 600
personen met acute lage rugpijn en
ontdekte dat patiënten met een hoge
mate van bewegingsangst anderhalf
keer meer risico lopen op aanhoudende
rugpijn en langdurige beperkingen in
hun dagelijkse activiteiten.
15 16 18 20
24
In de draaideur
James Herman, associate professor
aan de prestigieuze Johns Hopkins
University in Baltimore, is voor één
jaar verbonden aan de genees-
kundefaculteit als TEFAF oncolo-
giehoogleraar. “Officieel duurt het
hoogleraarschap één jaar, maar
ook daarna zullen we waarschijnlijk
samen dingen blijven doen.”
Superstudenten
Master voor superstudenten
De nieuwe Master of Science-opleiding
van Genesekunde leidt dertig uitverkoren
studenten in vier jaar op tot
basisarts en klinisch onderzoeker.
Maastricht vult de studie op geheel
eigen wijze in: met veel flexibiliteit en
innovatie.
Ik en mijn…
Benn Stegerman werkt als kok in de
keuken van het azM. “Met het WK
hadden we WK-menu’s. Er stonden
speciale gerechten op de kaart die
ik ook niet kende. Maar dat maakt
het koken juist leuk.”
10
Stamcellen tegen borstkanker
In muizen onderzocht Ariane Vanclée
of donorstamcellen borstkanker-
cellen kunnen opruimen. Muizen
met borstkanker kregen donorstamcellen
waarmee als het ware ook
het donorimmuunsysteem werd
ingebracht. De donorcellen speuren
en ruimen de kankercellen op.
Halsslagaderstimulator
fopt lichaam
Het azM is gestart met een geheel
nieuwe behandeling voor patiënten
met een sterk verhoogde bloeddruk
die niet (meer) behandelbaar is met
medicijnen. Zij kunnen geholpen worden
met de Baropacer; een stimulator
rond de halsslagader die de bloeddruk
via een elektrisch stroompje reguleert.
12
Gefopt!
3
summum ©
nr 1 / 09.05
Aan de ene kant
Marlieneke van Winsen dook in
2001 voor het eerst, op Bonaire.
“Het is een cliché, maar het is
zo’n wonderbaarlijke wereld daar
beneden. En het is heel relaxed,
je zweeft als het ware in het water
te midden van prachtige natuur.”

Maagoperatie via de slokdarm
4
5
Chirurg dr. Nicole Bouvy en gastroenteroloog
Ger Koek van het azM waren
bij de eersten die de nieuwe ingreep uitvoerden.
De bedenker van de operatietechniek,
de endoluminale fundoplicatie,
is dr. Stefan Kreamer uit de V.S..
Samen met het Amerikaanse bedrijf
EndoGastric Solutions heeft hij het
bijbehorende chirurgische instrument
ontwikkeld: de EsophyX. Nicole Bouvy:
“Het instrument is een buis die door
de mond, keel en slokdarm tot in de
maag wordt geschoven. Daar klapt
het onderste gedeelte van de buis
om en ‘kijkt’ dan omhoog naar de
verbinding tussen slokdarm en maag.
Eenmaal precies op zijn plaats, wordt
de buis vastgezogen aan de slokdarm,
zodat hij tijdens de ingreep niet kan
verschuiven.”
Bij de operatieve ingreep wordt de
maagwand rond de slokdarmopening
vijf centimeter naar binnen (de maag in)
geplooid en met ankertjes vastgezet.
Wereldprimeur voor het azM
summum © summum ©
1 op de 10 Nederlanders heeft er last van: maagzuur dat via de maagingang terug de slokdarm invloeit. Bij 1 op de
1000 Nederlanders leidt dat tot serieuze gezondheidsklachten, die een operatieve ingreep rechtvaardigen. Als eerste
ziekenhuis in de wereld heeft het azM een chirurgisch instrument in gebruik genomen waarmee de ingreep via de
slokdarm uitgevoerd kan worden. Hoewel de nieuwe techniek nog maar zeer kort wordt toegepast, zijn chirurgen en
internisten van het azM bijzonder enthousiast over de resultaten.
Ger Koek: “Op die manier herstel je
de natuurlijke overgang van de slokdarm
naar de maag. Eén van de grote
voordelen van deze techniek is dat de
werking van de maagsluitspier weer
wordt zoals die hoort te zijn. Bij de
conventionele technieken ontstaan hier
vaak problemen: het voedsel zakt niet
goed naar de maag of de patiënt kan
niet meer boeren of overgeven.”
De nieuwe operatiemethode heeft meer
dan één voordeel ten opzichte van de
oude techniek. Nicole Bouvy: “Je hoeft
geen snedes in de buikholte te maken,
maar je gebruikt een natuurlijke lichaamsopening
– de mond en slokdarm –
en je richt in de buik geen schade aan.”
Ten slotte is er ook nog een financieel
voordeel. Bouvy: “Ik denk dat zorgverzekeraars
patiënten zelfs in de richting
van deze ingreep gaan sturen, in plaats
van langdurig medicijnen te vergoeden.”
Zij verwacht dat de ingreep op den duur
ook met alleen dagopname mogelijk is.
Een week voor de eerste operaties in
Nederland, ging een team van het azM
bestaande uit Nicole Bouvy, Ger Koek
en hun collega’s chirurg dr. Ronald van
Dam en gastro-enteroloog dr. Wim
Hameeteman, op training in Seattle.
Het team van het azM blijft betrokken
bij de doorontwikkeling van de Esophyx.
“We blijven feedback geven naar aanleiding
van onze ervaringen”, aldus
Bouvy. Ook worden de eerste 600
patiënten die volgens de nieuwe
methode zijn geopereerd gedurende
twee jaar gevolgd. •

grenzeloos
6
summum ©
‘Health Valley Limburg’
wordt begrip in Europa
Medisch toerisme lijkt steeds meer een trend want een sterk groeiende
groep mensen wil medische hulp op niveau combineren met een aangenaam
verblijf. Zij kunnen in de toekomst terecht in de ‘Health Valley
Limburg’; een uniek medisch wellness concept in de Euroregio dat
medische zorgverlening en daarop aansluitende services op top niveau
wil bieden aan patiënten uit de hele wereld. Valkenburg is een concentratiepunt
in de toeristische regio Zuid Limburg, ligt in het hart van
de Euregio met drie belangrijke academische ziekenhuizen binnen
een straal van 30 kilometer en vormt dus een ideale locatie voor de
‘Health Valley Limburg’.
De realisatie van een ambitieus euregionaal medisch wellness concept
is bovendien één van de speerpunten in de Versnellingsagenda; het
economisch stimuleringsprogramma van Limburg. Met dit medisch
wellness concept wil Zuid-Limburg uitgroeien tot een belangrijke, internationale
zogeheten healthcare hub met grote economische
waarde en uitstraling voor de regio. De healthcare hub voorziet in de
allerbeste medische behandelingen en technieken, kosteneffectieve
gezondheidszorg en nieuwe technologieën. Voor het realiseren van
top medische zorgverlening, zal ondermeer worden samengewerkt
met het azM, het Universitätsklinikum Aachen, het academisch ziekenhuis
in Luik en het Maaslandziekenhuis in Sittard.
Drijvende kracht achter de Health Valley is onder meer de nieuwe
onderneming CyGenics Life Sciences N.V. (CLS) – die zich met haar
hoofdkantoor zal vestigen in Valkenburg aan de Geul. CyGenics, uit
Singapore, is een belangrijke pionier op het gebied van ‘top medisch
toerisme’, waarbij specifieke medische specialismen op wereldtopniveau
worden aangeboden, plus de daarop aansluitende opvang
in comfortabele hotel- en vakantieaccommodaties met permanente
medische bewaking op afstand. •
Lees over de Versnellingsagenda op: www.versnellingsagenda.nl
Stichting
voor diffuse
longaan-
doeningen
opgericht
Onlangs is in Maastricht officieel
de ILD Care Foundation opgericht.
Deze management- en ondezoeksstichting
stelt zich ten doel de zorg
te optimaliseren voor patiënten met
interstitiële longaandoeningen (ILD,
ook wel confettilongen genoemd)
inclusief sarcoïdose en beroeps- en
omgevingsgerelateerde longaandoeningen.
De stichting wil de kennis
over ILD verbreden, de therapeutische
mogelijkheden verbeteren en
onderzoek doen naar de impact van
de aandoening voor patiënten en
betrokkenen, de mogelijke oorzaken
en invloed van erfelijke aanleg.
KNAW erkent
GROW als
onderzoekschool
Interstitiële, diffuse longaandoeningen
kunnen onder meer ontstaan door
contact met organisch materiaal,
maar ook door het inademen van ei-
witten of schimmels kunnen sommige
personen een soort overgevoeligheidsreactie
vertonen. Bij daarvoor
gevoelige personen ontspoort dit
proces, treedt een te heftige afweerreactie
op en ontstaat er een longafwijking.
Bij deze aandoeningen
worden vooral het longweefsel zelf
aangetast. In Nederland lijden naar
schatting 20.000 mensen aan één
of andere vorm van een dergelijke
diffuse longaandoening.
Onderzoeksinstituut GROW van azM/UM is door de Erkenningscommissie
Onderzoekscholen (ECOS) van de Koninklijke Nederlandse Academie van
Wetenschappen (KNAW) erkend als onderzoekschool. Het onderzoek binnen
GROW richt zich op normale en abnormale groei en is onderverdeeld in de
divisies Ontwikkelingsbiologie en Oncologie. De erkenning door de KNAW heeft
geen directe (wel indirecte) financiële consequenties en is vooral een kwaliteitsstempel
voor het opleidingstraject van promovendi en het verrichte onderzoek.
Een erkenning geldt voor zes jaar, daarna wordt het instituut opnieuw beoordeeld.
Prof.dr. Jelte de Haan, wetenschappelijk directeur van GROW, is zeer verheugd
over de erkenning. “Het was een grote dag toen het bericht binnen kwam, het
vormt de kroon op het werk van iedereen die bij GROW is betrokken. We hebben
dit in zes jaar voor elkaar gekregen, en meteen bij de eerste aanvraag en op
eigen kracht vanuit Maastricht. GROW bevindt zich als onderzoeksinstituut op
de grens van klinisch en basaal onderzoek met een hoog translationeel karakter.
Daarin is de kwaliteit van de mensen die dit voor hun rekening nemen van niet
te onderschatten betekenis.”
Gelijktijdig met de erkenning van GROW, is de Netherlands School of Primary
Care met onderzoeksinstituut Caphri van de UM als penvoerder opnieuw erkend.
In de onderzoekschool parti-ciperen naast Caphri onder andere instituten van
de Vrije Universiteit Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen. CaRe
richt zich op eerstelijns gezondheidszorg, transmurale zorg, volksgezondheid
en -gezondheids-beleid, de toepassing van deze kennis en de evaluatie van de
kwaliteit van afspraken in deze gebieden. Het is de enige onderzoekschool in
Nederland op dit terrein. Volgens het ECOS-rapport steekt CaRe ‘ver boven de
middenmoot uit’. •
Lees meer op
www.summum.mumc.nl
De ILD Care Foundation werd opgericht
door longarts dr. Marjolein
Drent van het azM die recentelijk is
benoemd tot bijzonder hoogleraar
Longziekten, in het bijzonder ‘interstitiële
longaandoeningen’, aan de
UM. De heer L. Frissen, commissaris
van de koningin, Provincie Limburg,
is lid van het comité van aanbeveling
van de stichting. In de raad van
toezicht heeft onder andere Felix
Rottenberg zitting. •
Lees meer op
www.summum.mumc.nl
Buitenlandse stages zijn van groot
belang voor een carrière op de
internationale arbeidsmarkt.
Op weg naar een carrière op de
internationale arbeidsmarkt dient
de wetenschappelijke opleiding
zowel publieke als private doelen.
Afgestudeerden leveren een
maatschappelijke bijdrage aan de
vergroting van het concurrentievermogen,
de sociale cohesie,
de culturele diversiteit en de duurzame
groei en ontwikkeling. Maar
de wetenschappelijke opleiding
is tevens van groot belang voor
de persoonlijke ontwikkeling van
studenten, docenten en onderzoekers.
Bovendien draagt ze
bij aan de voorbereiding op een
duurzaam arbeidsleven. De laatste
jaren staat vooral dit laatste in de
aandacht van universiteiten en
beleidsmakers. Als gevolg van de
globalisering opereren werknemers
en ondernemers in toenemende
mate in een internationale omgeving.
Omdat wetenschappelijke
opleidingen zijn ingebed in nationale
onderwijsstelsels, verdient
het verwerven van interculturele
vaardigheden binnen de opleidingen
speciale aandacht. Een stage
in het buitenland is daarom een
uitstekend middel twee vliegen
in één klap te slaan: een student
verwerft ervaring en deskundigheid
op de arbeidsmarkt én doet
dat in een internationale omgeving.
Eigenlijk kan je in deze tijd niet
buiten een stage in het buitenland.
Ed d’Hondt
Voorzitter van de Vereniging
van Nederlandse Universiteiten
(VSNU)
column 7
summum ©

Dialyse valt echt niet mee
8 9
Van alle dialyse-patiënten heeft tien
tot twintig procent last van ernstige
bloeddrukdalingen tijdens de dialyse.
Uit onderzoeken van de internistnefrologen
Leunissen, Van der Sande, en
Kooman van het azM, blijkt dat dit
grotendeels kan worden voorkomen
door aanpassing van de temperatuur
van de dialysaat-vloeistof. In het algemeen
wordt een temperatuur van
37 °C toegepast. Dit blijkt echter te
leiden tot een stijging van de lichaamstemperatuur
van de patient, waardoor
er verwijding van de bloedvaten kan
optreden. Dit kan weer leiden tot een
daling van de bloeddruk. De nieuwste
dialyseapparatuur stelt op grond van
de azM-onderzoeksresultaten de temperatuur
van de dialysaat-vloeistof
automatisch bij, om te voorkomen dat
de lichaamstemperatuur van patient
daalt of stijgt.
Aanvankelijk viel het dialyseren mevrouw
Konings zeer zwaar. Vooral
omdat behalve drie keer per week dialyseren,
ook allerlei andere medische
ingrepen noodzakelijk bleken. Zeker de
Stabiele dialyse door lagere temperatuur
summum © summum ©
Mevrouw Konings was al dertig jaar suikerpatiënte toen ze bij een controle in december 2004 te horen kreeg dat haar
nieren slechts voor tien procent functioneerden. “Ik voelde me al een tijdje slecht toen dit ontdekt werd. In juli 2005
moest ik al beginnen met de dialyse.”
herhaaldelijke bloeddrukverlagingen
tijdens de dialyse ervoer mevrouw
Konings als zeer belastend. Steeds
opnieuw moest ze weer plat gaan
liggen om de bloeddrukdaling te compenseren.
Ze mocht de hele ochtend
niets warms drinken omdat daardoor
de lichaamstemperatuur stijgt en
daardoor vervolgens de bloeddruk
daalt. Door de temperatuur van haar
dialysaat-vloeistof (derivaat) gaandeweg
te verlagen tot 35,5 °C namen
de bloeddrukdalingen bij mevrouw
Konings aanzienlijk af.
“Drie keer per week vier uur aan de
dialyse valt echt niet mee”, erkent mevrouw
Konings. “Ik heb nog regelmatig
complicaties. Zo moest het aansluitpunt
onder de huid van mijn arm, onlangs
operatief aangepast worden omdat het
niet goed meer zat. Dat soort dingen
kunnen gebeuren. In het dagelijkse leven
voel ik me ondertussen wel al veel beter.
Ik ben er niet meer voortdurend mee
bezig.” Vooral de ijzeren regelmaat van
de dialyses ervaart mevrouw Konings
als vervelend. Ze moet toch steeds
weer een ochtend reserveren om naar
het ziekenhuis te komen. “Gelukkig
hebben ze hier geweldig fijn personeel
op de afdeling. Ik heb mijn vaste plek
in de hoek en een heel aardige buurvrouw.
Met haar kan ik nog eens kletsen
tijdens die saaie dialyse-uren.” •
patiënt centraal

10
summum ©
Experimentele
dermatologie onderzoekt
chronisch eczeem
In samenwerking met experts van
Dundee University (Schotland) werkten
dermatologen van Experimentele
Dermatologie azM mee aan de ontrafeling
van een gen dat chronische
eczeem, droge huid (ichthyosis vulgaris)
en astma veroorzaakt. De onderzoekers
toonden aan dat een verandering in
het gen een tekort veroorzaakt van
het eiwit filaggrine (FLGN), dat de
buitenste en beschermende huidlaag
helpt vormen. Deze huidbarrière houdt
bacteriën en virussen buiten en water
binnen het lichaam. Wanneer het
FLGN-eiwit niet of onvoldoende aanwezig
is, ontstaat als het ware een ‘lek’
in de buitenste huidlaag waardoor het
immuunsysteem overgevoelig reageert
op omgevingsinvloeden.
Nieuw bloedkweekbeleid
bij oncologiepatiënten
Het azM heeft een bloedkweekbeleid ontwikkeld voor opgenomen
oncologiepatiënten. Dit nieuwe bloedkweekbeleid is patiëntvriendelijker
en kostenbesparend.
Oncologiepatiënten hebben door de
chemotherapie een laag aantal witte
bloedcellen (leukocyten). De periode
waarin de leukocyten (en dan voornamelijk
de neutrofielen) laag zijn,
heet de neutropene fase. Deze fase
kan een aantal dagen aanhouden.
Patiënten zijn dan erg vatbaar voor
infecties waardoor snel koorts op
kan treden. Volgens het huidige azMprotocol
worden bij patiënten met
koorts standaard bloedkweken afgenomen
om te kijken of bacteriën in
het bloed aanwezig zijn. Zolang de
patiënt koorts heeft, worden elke dag
bloedkweken afgenomen. Aangezien
patiënten in de neutropene fase dagenlang
koorts kunnen blijven houden,
betekent dit dat dagelijks bloedkweken
worden afgenomen. Uit onderzoek blijkt
echter dat dit geen meerwaarde heeft.
Daarom is een nieuw bloedkweek-
Drie tot tien procent van de wereldbevolking
heeft in meer of mindere
mate last van chronisch eczeem (ook
atopische of constitutionele eczeem
genoemd). De Schotse onderzoekers
ontdekten dat de genmutaties per
etnische bevolkingsgroep verschillen.
Om de werking van het gen beter
te kunnen begrijpen, willen zij de
verschillende genmutaties binnen de
Europese bevolking in kaart brengen.
De Maastrichtse dermatologen nemen
daarbij de mutaties binnen de Nederlandse
bevolking voor hun rekening.
Zij hopen zo te ontdekken welke mutaties
welke ziektebeelden veroorzaken.
Verder onderzoeken ze of iedereen
met chronisch eczeem inderdaad een
genmutatie heeft en andersom.
protocol ontwikkeld voor deze groep
patiënten. Zij worden bij de eerste
koortsperiode gekweekt en starten
blind, voordat de uitslag bekend is,
met antiobiotische therapie. Vervolgens
worden zij pas 48 en 72 uur na start
van de antibiotica opnieuw gekweekt.
Als patiënten daarna nog steeds koorts
hebben, worden zij alleen nog gekweekt
wanneer een eerder afgenomen bloedkweek
positief is of de toestand van de
patiënt verslechterd. Dit gebeurt overigens
altijd in opdracht van een arts.
Alleen als een patiënt een koude rilling
krijgt, worden er altijd bloedkweken afgenomen.
Het nieuwe bloedkweekbeleid
is patiëntvriendelijker omdat patiënten
minder worden geprikt. Wat natuurlijk
minder belastend is voor hen. Bovendien
zijn verpleegkundigen minder tijd kwijt
met prikken waardoor het nieuwe protocol
ook kostenbesparend is. •
Momenteel kan chronisch eczeem
alleen behandeld worden met zalven
die de huid vet houden in combinatie
met ontstekingsremmende medicijnen.
De ontdekking van het gen biedt hoop
op een betere behandeling van de
ziekte, maar volgens de onderzoekers
kan het nog jaren duren voordat zij het
gen volledig begrijpen.
Het onderzoek werd onlangs gepubliceerd
in Nature Genetics. •
Lees meer op:
http://www.nature.com/ng/journal/
v38/n4/full/ng1767.html
Blijvende pijn door
bewegingsangst
Ilse Swinkels-Meewisse, promovendus
bij Gezondheidswetenschappen
(departement voor Medische, Klinische
en Experimentele Psychologie),
volgde een half jaar lang ruim 600
personen met acute lage rugpijn.
Lage rugpijn is een pijnlijke, onaan-
gename aandoening. Mensen kunnen
zich erdoor beperkt voelen in hun
dagelijkse activiteiten. Meestal gaat
de pijn weer over, maar bij een relatief
kleine groep mensen blijft de pijn
langdurig aanhouden. Een van de
factoren die invloed uitoefenen op het
verloop van de rugpijn is bewegingsangst:
de angst voor activiteiten
waarvan personen denken dat ze
schadelijk zijn voor de rug, ontdekte
Ilse Swinkels.
Uit de resultaten in haar proefschrift
blijkt dat rugpijnpatiënten met een
hoge mate van bewegingsangst
anderhalf keer meer risico lopen
op aanhoudende rugpijn en op langdurige
beperkingen in hun dagelijkse
activiteiten. Zij ontdekte dat deze
mensen pijn vaak verkeerd interpreteren
en daardoor vermijdingsgedrag
gaan vertonen om pijn te voorkomen.
De juistheid van deze gedachten
kunnen zo niet gecontroleerd worden.
Bijvoorbeeld wanneer de rugpijn is ontstaan
na een tilbeweging, redeneren
patiënten dat tillen gevaarlijk is voor
hun rug. Of een heftige rugpijn wordt
door hen geïnterpreteerd als afkomstig
van een hernia die volgens de patiënt
geopereerd dient te worden of waartegen
alleen bedrust helpt.
Dit ‘veiligheidsgedrag’ heeft op de
lange termijn een paradoxaal effect.
In plaats van het verminderen van pijn
houden deze gedragingen de vrees
en pijn in stand. Huisartsen en fysiotherapeuten
zouden dan ook, tijdens
een eerste consult voor lage rugpijn,
aandacht moeten besteden aan een
verhoogde mate van bewegingsangst,
raadt de promovendus aan. •
proefschrift
11
summum ©

12
summum ©
Halsslagaderstimulator fopt lichaam
Veel mensen hebben last van hypertensie ofwel hoge bloeddruk. Ongeveer tien procent van hen reageert niet (meer)
op bloeddrukverlagende medicijnen. Het azM is gestart met een geheel nieuwe behandeling voor patiënten die een
sterk verhoogde bloeddruk hebben en die niet (meer) behandelbaar zijn met medicijnen. Zij kunnen geholpen worden
met de Baropacer; een stimulator rond de halsslagader die de bloeddruk via een elektrisch stroompje reguleert.
De Baropacer van de firma CVRx ® bestaat
uit een ‘handje’ met elektroden
dat rond de halsslagader wordt gelegd.
De elektroden stimuleren met een
elektrisch stroompje een gebied in
de halsslagader waar veel bloeddrukreceptoren
zitten. Ze ‘foppen’ als het
ware het lichaam: stimulatie van de
baroreceptoren leidt via het centrale
zenuwstelsel tot bloeddrukverlaging
door onder andere een verwijding van
de bloedvaten en een verlaging van de
hartslag. De elektrodes zijn aangesloten
op een batterij die qua omvang vergelijkbaar
is met een pacemaker en die
onder de huid van de borstkas wordt
geplaatst. De frequentie en intensiteit
van het stroompje kunnen per patiënt
worden aangepast met behulp van een
uitwendige detector die verbonden is
met een computer.
Tot nu toe kregen wereldwijd 46
patiënten een Baropacer, allemaal
met buitengewoon goed resultaat.
Bij gelijkblijvende medicatie ontstond
Baropacer is redmiddel bij
levensgevaarlijk hoge bloeddruk
een bloeddrukdaling tot wel 50 mmHg.
Van de vijfentwintig Europese ingrepen
vonden twaalf plaats in het azM door
de hierin gespecialiseerde vaatchirurg
dr. Jan Tordoir. Daarmee is het azM
wereldwijd koploper. Als de Baropacer
geplaatst is, zorgen prof. dr. Peter de
Leeuw en dr. Bram Kroon voor de verdere
bijstelling van het apparaat en de
controle van de patiënten. Kroon: “We
zien dat patiënten in toenemende mate
therapieresistent worden. Er zijn zelfs
mensen die, ondanks dat ze meerdere
medicamenten slikken, een bovendruk
van 180 à 200 hebben. Levensgevaarlijk,
want daardoor lopen ze een groot risico
op een hartaanval of herseninfarct. Bij
alle geopereerde patiënten is de bloeddruk
gedaald en ze vinden allemaal
dat hun kwaliteit van leven verbeterd
is door de stimulator.“ Kroon verwacht
dan ook dat de registratie van de FDA
(Food and Drug Administration) niet
lang op zich zal laten wachten en dat
de Baropacer medio volgend jaar een
standaard behandeling zal worden.
In een vervolgstudie wordt onderzocht
of patiënten na implantatie van de
Baropacer minder medicijnen hoeven
te slikken. Ook wordt onderzocht of
de halsslagaderstimulator bij andere
aandoeningen kan worden ingezet.
Volgens Kroon kan de Baropacer op
termijn waarschijnlijk gebruikt worden
bij cardiologische problemen zoals
hartfalen.
Omdat het implanteren van een halsslagaderstimulator
een uiterst complexe
ingreep is, wordt deze ingreep
uitsluitend in academische centra
verricht. Het azM blijft voorlopig het
enige centrum in Nederland dat deze
behandeling uitvoert. •
Lees meer op: www.cvrx.com
13
summum ©

14
Minder rokers door financiële steun
Als in Nederland de ondersteuning bij
het stoppen met roken financieel zou
worden vergoed, dan zou jaarlijks het
aantal stoppers toenemen met 144.300.
Dit blijkt uit een vervolgonderzoek dat
UM-onderzoeksinstituut Caphri (Care
and Public Health Research Institute)
uitvoerde voor een rookvrije toekomst
in samenwerking met de GGD Fryslân
en De Friesland Zorgverzekeraar in
opdracht van Stivoro (Stichting Volksgezondheid
en Roken). Naar aanleiding
van deze uitkomsten drong het College
voor zorgverzekeringen er al eerder
op aan bij de minister van Volksgezondheid
een aantal effectief gebleken stopmethoden
voor maximaal drie jaar te
financieren. Het onderzoek vond plaats
op verzoek van het Ministerie van VWS.
Het is al langer bekend dat wanneer
rokers ondersteuning gebruiken bij
het stoppen met roken, het succespercentage
aanzienlijk kan stijgen. Nu is
onderzocht of het vergoeden van die
ondersteuning leidt tot meer stoppogingen,
een daadwerkelijke afname
van het aantal rokers en wat de kosten
hiervan zijn.
Aan het onderzoek namen 1.266 rokers
deel. De helft van hen kreeg geen
vergoeding en werd ook niet over die
mogelijkheid geïnformeerd. De andere
helft kon gedurende zes maanden
volledige vergoeding ontvangen voor
het gebruik van effectief gebleken
hulpmiddelen en stopmethoden. Het
totaal aantal gestopte rokers na één
jaar was in de groep die een vergoeding
kreeg drie tot vier procent hoger.
Omgerekend naar landelijke cijfers
zou met een dergelijk vergoedingensysteem
het aantal stoppers jaarlijks
met 144.300 toenemen. De conclusie
van de onderzoekers op basis van
het vervolgonderzoek is dan ook dat
het vergoeden een geschikt en kosteneffectief
instrument is. •
Vernieuwingsimpuls
Acht onderzoekers van de UM ontvangen
een subsidie in het kader van
de Vernieuwingsimpuls van de Nederlandse
Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek (NWO). Het gaat om
de zogeheten Venisubsidies voor jonge,
pasgepromoveerde wetenschappers
met een opvallend en origineel talent
voor het doen van vernieuwend wetenschappelijk
onderzoek en Vidi-subsidies
voor jonge, excellente wetenschappers
die na hun promotie een
aantal jaren onderzoek op postdocniveau
hebben verricht en tot de beste
tien à twintig procent van hun vakgebied
behoren.
De gehonoreerde UM-projecten richten
zich op risicofactoren voor trombose
(Vidi, Elisabetta Castoldi), verdeling
van schaarste (Vidi, Bettina Klaus),
psychose als gevolg van stress (Vidi,
Inez Myin-Germeys), de reactie van
gezonde hersenen op verstoringen
(Vidi, Alexander Sack), de werking
van hersenen bij meertaligen (Veni,
Ingrid Christoffels), besluitvorming
bij meningsverschillen (Veni, Franz
Dietrich), ontstekingsmechanismen
van leverschade bij obesitas (Veni,
Ronit Sverdlov) en moleculaire processen
bij pijn als gevolg van zenuwbeschadiging
of -beklemming (Veni,
Marc Daemen).
Veni-onderzoekers krijgen in totaal
maximaal 208.000 euro verspreid over
drie jaar. De Vidi-subsidie bedraagt
maximaal 600.00 euro verspreid over
vijf jaar. NWO betaalt bijna zeventig
procent van elke subsidie. De universiteit
draagt ruim dertig procent bij. •
Kijk ook op
www.unimaas.nl
‘Oevreprijs’ voor azM-dermatoloog
Dermatoloog dr. Maurice van Steensel
van het azM heeft een prijs voor al zijn
wetenschappelijke publicaties tot nu
toe ontvangen. Hij ontving in Berlijn de
tweejaarlijkse prijs van de Stiftung
Dermatologie voor jonge onderzoekers
die zich op grond van hun persoonlijke
en wetenschappelijke prestaties hebben
weten te onderscheiden op het terrein
van de Dermatologie. “Het is dus een
prijs voor mijn werk tot nu toe, zeg
maar een oeuvreprijs”, aldus de trotse
winnaar.
De Maastrichtse dermatoloog Van
Steensel kreeg de prijs – een bedrag
van 10.000 euro – uitgereikt tijdens
een symposium dat ter gelegenheid
daarvan werd gehouden.
De Stiftung Dermatologie in Berlijn
stimuleert dermatologisch (klinisch
en experimenteel) onderzoek, met
name op moleculair-biologisch en
farmacologisch vlak. Daarnaast streeft
de stichting naar het ‘vertalen’ van
fundamenteel onderzoek naar klinische
toepassingen in diagnosen en behandelingen
en het bevorderen van dermatologische
onderzoek. Zij doet dit onder
meer door internationale uitwisseling
van dermatologische onderzoekers
en het toekennen van beurzen. •
Kijk ook op
www.stiftung-dermatologie.de
“Verder bouwen op hetgeen
anderen weten en ontdekken”
James Herman, associate professor aan de
prestigieuze Johns Hopkins University in
Baltimore V.S., is voor één jaar verbonden aan
de geneeskundefaculteit als TEFAF oncologiehoogleraar.
“Onderzoekster Manon van Engeland,
afdeling Pathologie van de UM, trainde
in mijn laboratorium in 2000/ 2001. Sindsdien
hebben we samen aan verscheidene projecten
gewerkt. Zij vertelde me over de TEFAF
Oncologieleerstoel. Het is interessant nauwer
samen te werken met mensen waar ik al
uitstekend mee heb samengewerkt. Officieel
duurt het hoogleraarschap één jaar, maar ook
daarna zullen we waarschijnlijk samen dingen
blijven doen. In wetenschappelijk onderzoek
is steeds meer sprake van samenwerking en
multidisciplinariteit. Het is belangrijk contacten
aan te knopen en verder te bouwen op hetgeen
anderen weten en ontdekken. Ik kan de werkzaamheden
in mijn lab thuis continueren. Als
ik hier ben communiceren we via email. Een
van de leuke dingen aan het niet in mijn eigen
lab zijn, is dat ik hier veel meer betrokken ben
bij het lab. Normaal houd ik vooral toezicht. In
Maastricht zal ik colleges geven, onderzoek
opzetten en ik ben bezig een PhD-cursus in
Epigenetics te organiseren in de herfst samen
met Willem Voncken, van Moleculaire Genetica,
en Manon van Engeland. Verder hoop ik specifieke
onderzoeksprojecten te realiseren in
de pathologie en genetica, en wil ik zien hoe
oncologie hier wordt beoefend. Ik ben ook
geïnteresseerd in hoe het azM en het Maastrichtse
onderwijssysteem functioneren.
Dat laatste verschilt nogal van John Hopkins.
Ons systeem bevat wel een stukje probleemgestuurd
onderwijs, maar is nog een oud model.
Én ik wil ook een beetje Nederlands leren.
Ik was twee keer eerder in Maastricht en kon
toen al iets van de stad zien. De UM heeft me
nu een fiets gegeven. Ik ben gek op fietsen,
dat ben ik niet gewend. In de zomer wil ik mijn
familie meebrengen.” •
summum © summum ©
draaideur
15

16
Nieuwe onderzoeksmaster arts-klinisch onderzoeker
Superstudent is in
vier jaar klaar 17
summum © summum ©
Het is weliswaar nog even wachten op groen licht van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie, maar verder
staat niets een nieuwe Master of Science-opleiding tot arts-klinisch onderzoeker in Maastricht in de weg. Iedereen
staat in de startblokken om ervoor te zorgen dat in september 2007 dertig uitverkoren studenten kunnen beginnen
aan de vierjarige, sterk geïntegreerde opleiding tot basisarts en klinisch onderzoeker; een brugfunctie tussen
patiëntenzorg en wetenschap. Maastricht moet de eer van de eerste zijn met deze nieuwe opleiding laten aan de
Universiteit Utrecht, maar gaat de studie wel op geheel eigen wijze invullen: met veel flexibiliteit en innovatie.
Slechts dertig WO-bachelors kunnen elk jaar met de nieuwe
opleiding beginnen. Dat mogen bovendien géén geneeskundebachelors
zijn – anders wordt de totale opleiding volgens
de minister te duur – maar wel bachelors van bio-medische
signatuur. Dat wil zeggen dat die studenten binnen de vierjarige
masteropleiding drie jaar bachelor Geneeskunde
moeten ‘inhalen’. De uitverkoren studenten moeten daarom
ambitieus én getalenteerd zijn om het zware programma
met succes te doorlopen. Overigens is de nieuwe opleiding
niet ‘op slot’ voor geneeskundebachelors: aan honours-
studenten zullen de relevante modules worden aangeboden.
Datzelfde geldt voor masterstudenten uit andere medische
wetenschapsprogramma’s. Maar ook in die gevallen gaat
het om de heel goede en gemotiveerde studenten.
Het opzetten van de nieuwe opleiding heeft een aantal
redenen. Genoemd is al de brugfunctie tussen patiëntenzorg
en wetenschap: enerzijds moet de opleiding artsen afleveren
die in de zorg wetenschap gebruiken en onderzoek doen,
anderzijds moeten er wetenschappelijk onderzoekers uit
voortkomen die weet van de zorg hebben. Een andere
belangrijke reden is dat de UM getalenteerde en ambitieuze
studenten gelegenheid wil geven zich te profileren. Onder
het motto ‘wil een student iets extra, dan doen wij iets extra’
biedt de nieuwe master flexibele trajecten die aansluiten
op de diverse vooropleidingen, belangstelling en talenten
van de studenten. Bovendien worden de studenten intensief
begeleid door coaches. De eindtermen voor de opleiding
zijn overigens wel voor iedereen gelijk.
Verder wordt de opleiding een proeftuin voor vernieuwing,
want innovatie is een ander belangrijk motto voor Maastricht.
Dat geldt onder meer voor de flexibele trajecten, het toetsprogramma
en de praktijkstages. Ten slotte wil de UM beter
aansluiten op de bachelor-master-structuur door studenten
uit verschillende WO-bacheloropleidingen naar de masteropleiding
Geneeskunde te laten gaan.
Hoewel de onderzoeksmaster een zware opleiding is, wordt
een grote belangstelling verwacht. Studenten die aan de
opleiding willen beginnen, staat een strenge stapsgewijze
selectieprocedure te wachten, met onder andere een
sollicitatie, een toets en een interview. Wie wordt toegelaten,
mag zich dus met recht ‘uitverkoren’ noemen. •

ik en mijn...
18
high speed cooker
Hoewel de schappen in de supermarkt
anders doen vermoeden, is er nog altijd
onvoldoende bewijs dat gezonde mensen
baat hebben bij het gebruik van probiotica
summum © summum
nr 1 / 09.05
© summum ©
Benn Stegerman werkt als kok in de
keuken van het azM. Tijdens het koken
gebruikt hij regelmatig een high speed
cooker. “Een high speed cooker kun je
in feite vergelijken met een hogedrukpan,
maar dan veel groter. Net zoals alle
apparatuur hier veel groter is. We gebruiken
de high speed cooker voornamelijk
voor groenten. Daar is de cooker
ook voor bedoeld.
Ik kook de meest uiteenlopen dingen
van pap, soep, maaltijden voor patiënten
tot echte diners. Iedere dag koken
we maaltijden voor circa 600 patiënten
en tussen de 1100 en 1500 medewerkers.
We hebben regelmatig themaweken
in het personeelsrestaurant en
dan kom je wel eens rare gerechten
tegen. Dan zie je wel eens een vis
die je nog nooit eerder hebt gezien
bijvoorbeeld. Met het WK hadden
we WK-menu’s. Er stonden speciale
gerechten op de kaart die ik ook niet
kende. Maar dat maakt het koken juist
leuk.
Ik ben net als veel collega’s als weekendhulp
in de keuken begonnen.
Eigenlijk heb ik autotechniek gestudeerd,
maar in die tijd heerste grote werkloosheid.
Ze vroegen of ik vijf maanden in
de keuken wilde werken. Die vijf maanden
zijn dertig jaar geworden. Ik heb
inmiddels een kokdiploma en diploma’s
voor instellingskok en dieetkok. Koken
voor het personeelsrestaurant vind ik
het leukst, want dan heb je de grootste
vrijheid. Bij patiënten zijn we bijna altijd
gebonden aan een dieet, maar voor
het personeelsrestaurant kunnen we
in principe maken wat we willen.” •
Voor: Dominique Goossens Tegen: dr. ir. George de Bekker
De stelling uit het proefschrift van Dominique Goossens
Volgens Dominique
Goossens, promovendus
Faculteit der Gezondheidswetenschappen,
is het nog
altijd onbekend of de consumptie
van zogenaamde
goede bacteriën (probiotica)
in gezonde personen raadzaam
is. “Ik onderzocht in
het azM of het probioticum
L. plantarum 299v de darmflora
gunstig kan beïnvloeden,
onder andere bij gezonde
personen. Al na één week
probioticum inname werd
een grote toename gezien
van deze melkzuurbacteriën
in ontlastingsmonsters, maar
verder was er geen enkele
verschuiving in de darmflora.
Ook de stofwisseling van de
darmflora veranderde niet.
Het lijkt er dus op dat de
geconsumeerde melkzuurbacteriën
de darm passeren
zonder een effect te hebben
op de darmflora. Diverse
voorgaande studies lieten
dezelfde resultaten zien.
In een ander onderzoek
werd de darm van patiënten
schoon gespoeld als voorbereiding
op een kijkoperatie.
Onmiddellijk na de darmspoeling
begonnen zij met
de consumptie van het probioticum.
Ook in dit onderzoek
werd geen verschuiving
in de darmflora gemeten.
Dit laat zien dat de darmflora
stabiel is en zich niet of nauwelijks
laat manipuleren door
bijvoorbeeld consumptie van
een probioticum.”
Volgens dr. ir. George de
Bekker, Nutrition Manager
bij Danone, hebben ook
gezonde mensen baat bij
het gebruik van probiotica.
“Deze goede bacteriën vormen
een goede aanvulling
op de dagelijkse voeding,
en kunnen dus wel degelijk
gezondheidsvoordelen
bieden. Hiertoe dient voldoende
wetenschappelijke
onderbouwing overlegd te
kunnen worden. Danone
investeert fors in het weten-
schappelijk onderbouwen
van de door haar gevoerde
gezondheidsclaims. Danone
brengt twee probiotische
producten op de markt,
Actimel en Activia die beide
op basis van gerandomiseerd,
klinisch onderzoek
een bewezen gezondheidseffect
hebben.
Voor Actimel geldt dat het
de weerstand helpt te verhogen.
Deze werking is
afdoende bewezen geacht
door de Franse Voedsel
Autoriteit AFSSA. De werking
van Actimel houdt in dat het
de natuurlijke verdedigingsmechanismen
in de darmen
versterkt. Hierdoor zijn we
beter ‘bewapend’ voor juist
die momenten dat onze
weerstand wat meer op de
proef wordt gesteld; zoals
bijvoorbeeld bij perioden
van vermoeidheid, zware
geestelijke en lichamelijke
inspanningen.
Activia voert als claim
‘bevordert de stoelgang’
en heeft met succes de
Nederlandse ‘Gedragscode
Gezondheidseffecten’ doorlopen.
Dit houdt in dat een
panel van onafhankelijke,
wetenschappelijke experts
de werking van Activia
afdoende bewezen heeft
geacht. Daarmee is Activia
in Nederland het enige pro-
biotische zuivelproduct dat
deze status bereikt heeft.
Tevens wordt de werking
van Activia door de wetenschappelijke
adviesraad
van de Maag Lever Darm
Stichting erkend.” •
de stelling 19

20
Nieuwe hoop op genezing
Uitgezaaide borstkanker kan niet worden geopereerd en bestraling en chemokuren werken meestal maar tijdelijk.
Een mogelijke oplossing is stamceltransplantatie waarbij het immuunsysteem van de patiënt wordt vervangen door
het immuunsysteem van een donor. Het donorafweersysteem herkent de kankercellen als slechte cellen en ruimt ze
op. Een vergelijkbare techniek is al succesvol bij leukemie. Onderzoekster Ariane Vanclée, Hematologie-Oncologie
azM, ontwikkelde in een muismodel een techniek die ook toepasbaar is bij borstkanker.
Stamcellen tegen borstkanker
summum © summum ©
In muizen onderzocht Ariane Vanclée of donorstamcellen
borstkankercellen kunnen opruimen. Dat blijkt inderdaad
het geval. Muizen met borstkankercellen die zich hetzelfde
gedragen als menselijke borstkankercellen, kregen eerst
een lage dosis chemotherapie en bestraling en vervolgens
werden donorstamcellen geïmplanteerd. “Daarmee breng
je als het ware ook het immuunsysteem van de donor het
lichaam binnen”, legt Ariane Vanclée uit. “Het donorafweersysteem
herkent de tumorcellen als ‘vreemd’ en ruimt de
tumor op. In sommige gevallen duurt het langer voordat
tumoren terugkomen.”
Door de behandeling steeg de overlevingskans met 75
procent. Ter controle kreeg een groep muizen ook eigen
stamcellen, maar dan werkte de therapie niet. Vanclée:
“Blijkbaar herkennen alleen donorcellen de kankercellen
als ‘vreemd’. In een vervolgstudie onderzoeken we wélke
donorstamcellen de tumorcellen herkennen/opruimen
zodat we alleen die cellen aan de patiënt kunnen geven.
Bovendien is die kennis nodig voor een optimale donorselectie.”
“Het bijzondere aan het muismodel is dat zogenoemde
halfidentieke donoren worden gebruikt. Bij klassieke
donortransplantaties zijn alleen broers of zussen met een
identieke chromosomencombinatie geschikt als donor.
Met deze techniek zijn ook ouders, kinderen en verdere
familieleden geschikt”, voegt dr. Gerard Bos, internist/
haematoloog en begeleider van het onderzoek, toe.
De veelbelovende techniek heeft als nadeel dat een intense
chemokuur en bestraling nodig zijn om het eigen afweer-
systeem uit te schakelen zodat het lichaam het donor-
materiaal accepteert. Deze kuren zijn vaak zo zwaar dat
patiënten daaraan kunnen overlijden. Vanclée onderzoekt
of de transplantatie eenvoudiger kan, liefst zonder bestraling
en chemo. “We willen de afweerreactie onderdrukken door
het lichaam ongevoelig te maken voor een afweerreactie
zodat het de stamcellen accepteert, vergelijkbaar met de
desensibilisatietherapie bij hooikoorts waarbij men patiën-
ten ongevoelig maakt voor pollen.” Voor dit laatste is de
onderzoekster inmiddels afgereisd naar Bergamo, Italië.
De universiteit aldaar is namelijk gespecialiseerd in de
transplantatiebiologie.
Het duurt waarschijnlijk enkele jaren voordat klinisch onderzoek
in mensen kan plaatsvinden. Of de stamceltherapie even
veel belovend is bij mensen als bij muizen durft Vanclée niet
te zeggen. “Dat is afwachten. Het is een heel nieuw concept,
maar het biedt in ieder geval hoop op een mogelijke genezing
van borstkanker.”
Het onderzoek van Ariane Vanclée is onlangs gepubliceerd in
het vooraanstaande tijdschrift Bone Marrow Transplantation.
In november verwacht zij te promoveren op haar onderzoek. •
Het abstract van het onderzoek is te vinden op http://www.
nature.com/bmt/journal/v37/n11/abs/1705383a.html
21

enoemingen
22
promoties
Het Nederlandse Huisartsen
Genootschap heeft prof.dr.
R. Grol per 18 oktober 2005
tot 1 oktober 2007 herbenoemd
als bijzonder hoogleraar
Kwaliteitsbevordering
en -bewaking in de Huisartsgeneeskunde.
Orthopeed dr. Geert
Walenkamp is benoemd
tot erelid van de European
Bone and Joint Infection
Society (EBJIS); het Europees
netwerk van gesubspecialiseerde
orthopeden,
traumatologen, microbiologen
en infectiologen.
Prof.dr. E.J.L. Griez is
herbenoemd tot bijzonder
hoogleraar Experimentele
Psychiatrie tot 1 april 2011.
7 september 2006
Promotie van mw.drs. G.
Kraag in de Faculteit der
Gezondheidsweten-
schappen
Promotores: prof.dr. H.
Huyer Abu-Saad; prof.dr.
G. Kok
Titel: “Learn Young, Learn
Fair – development and
evaluation of a stress
management programme
for fifth and sixth graders”
8 september 2006
Promotie van drs. N.
Patberg in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotores: prof.dr. H.
Crijns; prof.dr. M. Rosen,
Columbia Univ., New York;
dr. L. van Loon
Titel: “From aberrancy to
memory… Insights into the
mechanisms leading to the
expression of cardiac
memory”
8 september 2006
Promotie van mw.drs. J.
Giesen-Bloo in de
Faculteit der Gezondheids-
Ir. John Hendriks is per
1 juni 2006 benoemd tot
‘hoofdverantwoordelijke
ICT azM vanuit de Raad van
Bestuur’. Hij neemt deze
taak over van Lou Brans
Brabant, wiens portefeuille
verder ongewijzigd blijft.
Prof. dr. ir. Annemie
Schols is per 1 augustus
benoemd tot wetenschappelijk
directeur van het
onderzoeksinstituut NUTRIM
van de Universiteit Maastricht.
Sinds 1 september
2005 vervult ze deze functie
al ad interim. De benoeming
geldt voor drie jaar.
Prof. dr. Arjan Griffioen is
benoemd tot hoogleraar
Experimentele Oncologie en
Angiogenese in de Faculteit
der Geneeskunde.
wetenschappen
Promotores: prof.dr. A. Arntz;
prof.dr. P. Spinhoven, UL;
prof.dr. R. van Dyck, VUA
Titel: “Crossing Borders:
Theory, Assessment and
Treatment in Borderline
Personality Disorder”
13 september 2006
Promotie mr. O. Stüve
M.D. in de Faculteit der
Geneeskunde
Promotor: prof.dr. J. Cohen
Tervaert
Co-promotor: dr. M. de Baets
Titel: “Immune Therapies of
Central Nervous System
Disorders”
14 september 2006
Promotie drs. P. Caljé in de
Faculteit der Cultuurwetenschappen
Promotores: prof.dr. A.
Labrie; prof.dr. K. van Berkel,
RUG
Titel: “Groningse studenten
en hun academie; de inbedding
van de universiteit in
de samenleving in de negentiende
eeuw”
Jan Glatz is met terug-
werkende kracht per 1 mei
2006 benoemd tot mastercoördinator
Moleculaire
Levenswetenschappen.
Henk Benjamins is per
1 mei 2006 benoemd tot lid
van de Raad van Toezicht
van het azM. Hij volgt daarmee
Mieke Officiers-Van de
Wiele op. De benoeming
geldt tot 1 mei 2010.
Michel Foppen is per
1 oktober 2006 benoemd
tot directeur van het
stafdirectoraat Strategie &
Projecten van het azM.
15 september 2006
Promotie van mw.drs.
E. Rutten in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotor: prof.dr.ir. A.
Schols; prof.dr. E. Wouters.
Co-promotor: dr. M. Engelen
Titel: “Glutamate metabolism
and supplementation in
COPD”
20 september 2006
Promotie van mw.drs. L.
Meuwissen in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotores: prof.dr. J.
Knottnerus
Co-promotor: dr. A. Gorter,
Managua, Nicaragua.
Titel: “Het verbeteren van
sexuele en reproductieve
gezondheidszorg voor
kansarme tienermeiden”
21 september 2006
Promotie van drs. R.
Minnaard in de Faculteit
der Gezondheidsweten-
schappen
Promotores: prof.dr. H.
Kuipers; prof.dr. A.
Wagenmakers, Birmingham
Co-promotores: dr. M.
Hesselink; dr.ir. M. Drost
Titel: “Muscle wasting; the
role of the ubiquitin-proteasome
pathway in muscle
atrophy and remodelling”
21 september 2006
Promotie van mrs. J.
Sargeant in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotores: prof.dr. C. van
der Vleuten; prof.dr. K. Mann,
Dalhousie University, Canada;
prof.dr. J. Metsemakers
Titel: “Multi-source feedback
for physician learning and
change”
22 september 2006
Promotie van drs. J. van
Berlo in de Faculteit der
Geneeskunde
Promotores: prof.dr. Y. Pinto;
prof.dr. H. Crijns
Titel: “When lamin A/C fails,
the heart suffers”
22 september 2006
Promotie van mw.drs. N.
Vogels in de Faculteit der
Gezondheidsweten-
Zorgvernieuwingsprijs
Iedereen is anders. Die verscheidenheid speelt een belangrijke
rol bij hoe mensen hulp zoeken, verzorgd willen worden,
hun leefstijl ontwikkelen, etc. De Nationale Zorgvernieuwingsprijs
gaat dit jaar naar een vernieuwend project dat nadrukkelijk
rekening houdt met deze verschillen. Kom met een
voorstel en maak kans op € 70.000 om uw project uit te
voeren. Elk idee is welkom. Of het nu gaat om welzijn of
zorg, pubers of ouderen, voorlichting of revalidatie, mantelzorg
of specialistische hulp. De Zorgvernieuwingsprijs is
een initiatief van ZonMw en VSBfonds.
Lees meer op: www.nationalezorgvernieuwingsprijs.nl
Inbev-baillet Latour Health Prize
In 2007 wordt de Inbev-baillet Latour Health Prize uitgereikt
met een geldbedrag van € 150.000. Nominaties zenden aan:
dr.ir. Elisabeth Monard, algemeen secretaresse Foundation
for Scientific Research, Egmontstraat 5, B-1000 Brussels
(België) voor 15 september.
Kijk voor meer info op:
www.inbev.baillet.latour.be en www.fwo.be
Corrie Hermann Prijs 2007
De VNVA heeft de aanmelding voor de Corrie Hermann Prijs
2007 opengesteld. De VNVA kent deze prijs periodiek toe
schappen
Promotores: prof.dr. M.
Westerterp-Plantenga; prof.
dr. E. Mariman
Titel: “On the weighty issue
of obesity: Physiological,
behavioural and genetic
aspects”
22 september 2006
Promotie van mw.drs. I.
Friesema in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotores: prof.dr. J.
Knottnerus; prof.dr. M. Drop
Co-promotores: dr. P.
Zwietering; dr. P. Lemmens
Titel: “Alcohol and Cardiovascular
Disease: a longitudinal
study on impact of
intake measurement and
health status”
28 september 2006
Promotie van mw.drs. E.
Evers in de Faculteit der
Geneeskunde
Promotor: prof.dr. J. Jolles
Co-promotor: dr. F. van der
Veen
Titel: “Serotonin and cognitive
flexibility”
28 september 2006
Promotie van drs. T. van
Brakel in de Faculteit der
Geneeskunde
Promotores: prof.dr. J.
Maessen; prof.dr. M. Allessie
Co-promotor: dr. J. Hermans.
Titel: “Epicardial Treatment
of Atrial Fibrillation”
29 september 2006
Promotie van mw.drs. R.
Huver in de Faculteit der
Gezondheidsweten-
schappen
Promotor: prof.dr. H. de
Vries; prof.dr. R. Engels,
Radboud Universiteit
Nijmegen
Titel: “Papa Don’t Preach”
29 september 2006
Promotie van mw.drs. P.
Quaedvlieg in de Faculteit
der Geneeskunde
Promotor: prof.dr. P. Steijlen
Co-promotores: dr. G.
Krekels; dr. M. Thissen
Titel: “From actinic keratosis
to squamous cell carcinoma;
A guideline for the clinician”
aan vrouwelijke artsen die zich binnen hun werk profileren en
daarmee bijdragen aan de realisering van de doelstellingen
van de vereniging. Kandidaten dienen vóór 1 oktober aangemeld
te zijn bij het secretariaat van de VNVA, t.a.v.
Commissie Corrie Hermann Prijs, Postbus 432, 4200 AK
Gorinchem of E-mail vnvamail@vnva.nl (o.v.v. genoemde
commissie). Het initiatief voor aanmelding kan nadrukkelijk
óók van de kandidaat zelf uitgaan. De prijs wordt uitgereikt
tijdens een symposium dat de VNVA organiseert in het voorjaar
van 2007, gekoppeld aan de jaarvergadering van de
vereniging. Het thema van het symposium wordt in overleg
met de winnaar bepaald.
Talent voor de Toekomst
Het College van Bestuur en het Bestuur van de Faculteit der
Gezondheidswetenschappen stellen onder de titel ‘Talent
voor de Toekomst’ in 2006 wederom middelen ter beschikking
voor talentontwikkeling onder jong wetenschappelijk
talent. Aspirant promovendi en aspirant postdocs binnen
deze faculteit worden uitgenodigd een aanvraag in te dienen
voor een ‘talentbeurs’. Om in aanmerking te komen, moeten
studenten en promovendi uiterlijk op 1 september 2006 een
verzoek richten aan het bestuur van de Faculteit der Gezondheidswetenschappen.
Lees meer op www.summum.mumc.nl
29 september 2006
Promotie van drs. J. Boots
in de Faculteit der
Geneeskunde
Promotor: prof.dr. J. van
Hooff
Co-promotor: dr. M.
Christiaans
Titel: “Calcineurin-based
immunosuppression in renal
transplantation: Focus on
efficacy, the role of steroids,
and the cardiovascular risk”.
prijzen
23
summum ©
Kijk voor de actuele
agenda en nieuws op
www.summum.mumc.nl

aan de andere kant
24
aan de ene kant
duikster
office-manager Klinische Farmacie en Toxicologie azM
Marlieneke van Winsen
office-manager Klinische Farmacie en Toxicologie azM
46 jaar
getrouwd met Epi
bestemmingen.”
In deze periode gaan we er geregeld heen. In onze vakanties duiken we veel op exotische
tige natuur. Mijn man en ik duiken ook veel in Nederland. De Oosterschelde is schitterend.
beneden. En het is ook heel relaxed: je zweeft als het ware in het water te midden van prach-
duiken. Dat beviel uitstekend. Het is een cliché, maar het is zo’n wonderbaarlijke wereld daar
“In 2001 dook ik voor het eerst op Bonaire. Ik had al eerder gesnorkeld, maar ik wilde nu echt