Verbreding Wilhelminakanaal: grotere schepen ... - Port of Rotterdam

Tekst:Christel BosFOTOGRAFIE:Norbert24 VoskensWilhelminakanaalWilhelminakanaal 25Het Wilhelminakanaalelke dag op en neer“Ik heb geenbaas die op mijnvingers kijkt.Er zit er één opkantoor, maardaar hebben wegeen last van.”nam Henk afscheid van school en de vriendjes die hij nethad gemaakt. Maar Henk vond het niet erg. Hij deed nietsliever dan varen en wist al jong dat zijn toekomst op hetwater lag.Toen hij veertien was begon hij als matroos op een schipdat over de Rijn naar Duitsland voer. Dat heeft hij eenkwart eeuw gedaan. “Ik was vaak weken onderweg enwas meer in Duitsland dan in Nederland.” Hij kende Wiltoen nog niet en werkte en leefde alleen op de boot.Met 550 ton zand uit de Noordzeevaart schipper Henk Bijl al tienjaar over het Wilhelminakanaal.Op pad metschipper HenkZandhandelDe laatste 22 jaar werkt Henk voor zandhandel en overslagbedrijfVan der Waal in Papendrecht. Het zand dat hijvervoert komt uit de Noordzee en bevat veel zout. Omdathet slecht is voor beton en asfalt, wordt tijdens de reiszoetwater in het ruim rondgepompt. Daarmee wordt hetzoutgehalte omlaag gebracht. De eerste jaren bij Van derWaal voer Henk op het schip Oosterschelde. Met die zuigerheeft hij zand gebracht naar Vogeleiland in Breskens.Daarna heeft hij jarenlang andere schepen volgeladenmet zand. Dat werk werd wat eentonig en zwaar. ToenHenk de overstap kon maken naar de Grevelingen greephij die kans met beide handen aan.Vergezeld van zijn vrouw Wil entwee honden beziet hij de wereldvanaf het water. Het schip kanniet volledig worden geladen,dan zou het de bodem raken. Ookde snelheid is om die reden extralaag. Dat maakt Henk niet uit: zekomen er toch. Dag in, dag uit.IIn de stuurhut van de Grevelingendraait schipper Henk Bijleen shagje, terwijl zijn blik overhet Wilhelminakanaal dwaalt.Hij wacht op de deuren van sluis II,die langzaam open gaan. Geconcentreerdstuurt hij het beunschip bij.De Grevelingen past maar net in desluis. Oorspronkelijk was het schip69 meter lang, maar vanwege debeperkte afmetingen van de sluizenin het Wilhelminakanaal moest hetschip op maat worden gemaakt enis er zes meter tussenuit gehaald.Vijf dagen in de week vervoertHenk zand, dat afkomstig is uit deNoordzee, van Rotterdam naar aannemingsbedrijfVan Casteren in Tilburg.Al tien jaar vaart hij op en neerover het Wilhelminakanaal. Eigenlijkhad zijn vracht gisteren al op bestemmingmoeten zijn, maar vanwege dedichte mist in Papendrecht koos hijervoor pas ‘s middags te vertrekken.De boordradar, waarmee hij ook inmist kan varen, vertrouwt hij aanzienlijkminder dan zijn eigen ogen.De nacht heeft hij doorgebracht aande Dongense Kanaaldijk, bij sluis II.ScheepshondjesHet luide geblaf van de twee scheepshondjesLayla en Rendy in de roef isgoed te horen. Ze zijn boos, omdatze niet in de stuurhut mogen komenals er bezoek is. Normaal gesprokenhouden ze Henk gezelschap tijdenshet varen. En dat is wel zo gezellig,want Henk is de hele dag in de stuurhut.“Overdag kom ik nooit beneden.”De laagstaande zon schijnt inzijn ogen, maar het deert hem niet.Aan het plafond bungelen een paarongebruikte zonnebrillen. Het varengeeft hem vrijheid en daar houdtHenk van. “Ik heb geen baas die opmijn vingers kijkt. Er zit er één opkantoor, maar daar hebben we geenlast van”, lacht hij. “Maar het werkmoet wel goed gedaan worden; optijd op en af.”Tijdens het varen is hij graag aan hetknutselen. De Grevelingen heeft hijachter het stuur nagebouwd. Zijnvrouw Wil, die een thermoskan metkoffie heeft gebracht, laat hem zien.“Helemaal van kleine latjes gemaakt.Een ander exemplaar staat op hetkantoor in Papendrecht”, vertelt ze.Naast schepen bouwt Henk ook pop-penhuizen, compleet met behang enmeubeltjes. Knutselen kan alleen opde brede rivieren, als het schip op deautomatische piloot vaart.Smalle gedeeltesOp het kanaal is veel meer concentratienodig, omdat er vanwege desmalle gedeeltes veel moet wordenbijgestuurd. “We varen nu over hetslechtste gedeelte van het kanaal, tussensluis II en III. Op de rivier varenwe twintig kilometer per uur, maarhier kunnen we maar zes kilometer,omdat we anders over de bodemschuren”, legt Henk uit. Het is maarvijfentwintig kilometer van sluis Iin Oosterhout naar industrieterreinLoven, maar Henk doet er vier uurover. Zonder vracht gaat de terugwegeen stuk sneller. Binnen zes uur zijnHenk en Wil weer in de haven vanRotterdam.In februari wordt Henk 68 jaar. Aanstoppen denkt hij af en toe wel, maarvrolijk wordt hij er niet van. “Zolangik kan, ga ik door, maar op eengegeven moment ontkom ik er nietaan.” Voor de schipper, die geborenis op het water, is een leven op dewal bijna ondenkbaar. De vader vanHenk was ook binnenvaartschipperen vervoerde suikerbieten in hetnoorden van het land. Het gezin metvijf kinderen leefde op het schip. Meteen roef van krap zes vierkante meterwas het passen en meten. Henk gingnaar school als het schip een weekof vier stil lag in de stad Groningen.Als het schippersgezin weer vertrok,