oo_nr_6_def-pdf - VOS/ABB

Schoolprogramma aangepast aan bioritme van kinderen‘Met een lange lunchpauze leren ze“Veel kinderen zijn nog niet helemaal wakker als ze om half negen ’s ochtends de school binnenkomen”,zegt Anja Wortman, directeur van basisschool De Oosterweide in Gouda. Daarombeginnen haar leerlingen ’s ochtends met iets rustigs, zoals lezen. Maar dat is niet alles. Sindsseptember is het hele schoolprogramma aangepast aan het natuurlijke bioritme van kinderen.“Zo leren ze meer”, is de overtuiging van Wortman.Basisschool De Oosterweide ligt in de Goudse achterstandswijkOosterwei; veel jaren 60-flats met aan de rand eenwat afgeragd schoolgebouw in noodlokalen. De school teltleerlingen van 24 verschillende nationaliteiten: kinderen uitMarokko, Turkije en Polen maar ook uit oorlogsgebieden alsBurundi of Bosnië.Binnen is het verrassend rustig, al is het even na twaalf uur.Alle klassen zijn aan het lunchen. Op de tafels melk, hagelmix,kaas en appelstroop. De kinderen smeren zelf hun brooden zelfs bij de kleintjes in groep drie gaat dat heel georganiseerd.Dat komt misschien omdat er minstens twee begeleidersvoor elke klas zijn; een moeder en een beroepskrachtvan de kinderopvangorganisatie Quadrant.Op de Oosterweide duurt de lunchpauze tegenwoordigtweeëneenhalf uur: van twaalf tot half drie. Er is dus na heteten ruimschoots de tijd voor andere activiteiten. Kinderengaan het schoolplein op of ze gaan naar een van de tweeoverblijflokalen om daar te ‘chillen’ op de bank of een spelletjete spelen. Maar ze kunnen ook naar zwemles, muziekles,sport of kinderyoga. De activiteiten die ‘gewone’ brede scholenna schooltijd plannen, zijn hier in de lange lunchpauze.De schooldag eindigt daardoor pas om half vijf.Leren tussen tien en twaalf uurSchooldirecteur Anja Wortman is de drijvende kracht achterde nieuwe dagindeling. Zij erfde het plan voor de langeschooldag van haar voorgangster toen ze vijf jaar geledenop de school kwam werken. Er lag al een aanvraag bij hetESF, het Europees Sociaal Fonds, voor extra geld. Het ideewas toen dat witte ouders voor de school zouden kiezen alsde schooldag langer zou zijn. “Onzin natuurlijk”, oordeeltWortman nu.“Er wonen hier helemaal geen witte ouders”.Wortman omarmde het idee voor de lange schooldag omheel andere redenen. “Kinderen hebben last van een fiksemiddagdip en nemen kennis het beste op tussen tien entwaalf uur en tussen half drie en half vijf. Die uren moet jedus benutten.” Toen zij zich verder in het biologisch ritmeging verdiepen, ontdekte ze dat het uitmaakt welk deel vanhet geheugen je aanspreekt.“s Ochtends kunnen ze de stof goed in het korte termijngeheugenopnemen en ‘s middags werkt het lange termijngeheugenbeter.” Daarom leren ze op De Oosterweide ’sochtends nieuwe werkwoordsvormen of nieuwe tafels en ’smiddags herhalen ze eerder geleerde stof.Van twaalftot tweegeenintellectueleprestatiesFranse ervaringenUit het onderzoek ‘Biologisch ritme en schoolprogramma’blijkt dat de oude vertrouwde schooltijden inderdaad nietovereenkomen met de momenten waarop kinderen vannature het beste leren. Het Nederlands Instituut voor Zorgen Welzijn (NIZW) zette op verzoek van de school de wetenschappelijkekennis over het bioritme op een rij.Een paar conclusies. Kinderen moeten op school de tijdkrijgen om hun ochtendtraagheid te overwinnen. De periodetussen 12 en 14 uur is het slechtst voor intellectueleprestaties. Vooral voor zwakke leerlingen is het belangrijkom tijdens de middagdip te rusten of te recreëren. Slimmerekinderen zetten zich makkelijker over de middagdip heen.Het onderzoek is grotendeels gebaseerd op informatie uitFrankrijk, waar de middagpauzeenkele jaren geleden al werd aangepast.De nieuwe schooltijden zijn op DeOosterweide geleidelijk ingevoerd.Vorig jaar duurde de pauze al anderhalfuur maar deelname was toennog vrijwillig. Dit jaar is de overstapgemaakt naar tweeëneenhalf uur enalle kinderen moeten nu op schooloverblijven.Wortman:“Die verplichting hebbenwe ingevoerd omdat we het belangrijkvinden dat de hele klas erbij is. We bieden bijvoorbeeldeen training sociale vaardigheden aan en daar kan je dan inde lessen op voort borduren.”Verplicht overblijven, gaf dat geen problemen met deouders? “Dat viel reuze mee. We hebben het wel heel goeduitgelegd op de ouderavond en uiteindelijk waren alleouders voor. Alleen het overblijven van de kleuters zagen zeniet zitten, dus die mogen tussen de middag naar huis.”De kinderen vinden de lange overblijf op school fijn. “Datmerk je op vrijdag”, zegt Nesada uit groep acht. “Op die dagmogen we wel naar huis, maar niemand gaat, het is hier veelgezelliger.”LeerkrachtenIn de pauze zitten de meesters en juffen rustig te lunchen,een paar zijn naar de stad, ze hoeven niet op school te blijvenals er geen vergadering is. Ze reageren terughoudend,10 over onderwijs