Nieuw leven in Nederland - Huis en Erf

10 •Buurten December 2010Buurten December 2010 • 11DekenBaekershofwint SmartHomes AwardSlimme huizen. Ze bestaan. En Huis & Erf is zoslim om ze te bouwen. 55 appartementen inwoongebouw Deken Baekershof in Schijndel.In deze appartementen, waarvan er zestien inmiddelsruim een jaar bewoond zijn, heeft Huis& Erf domotica en beeldschermcommunicatiegeïntegreerd. Op die manier kunnen bewoners‘beeldbellen’ met buren, hun kinderen en(mantel)zorgers, maar ook alarmeren. Verder islooprouteverlichting geïnstalleerd. Dat voorkomtvalongelukken bij nachtelijk toiletbezoek.Zo kunnen met name ouderen langer zelfstandigblijven wonen in hun vertrouwde omgeving.Met ‘slimme huizen-technologie’ wil Huis & Erfhet woonplezier vergroten en de leefbaarheidversterken. Want laten we wel wezen: de samenlevingis er voor alle generaties.Dat vindt ook de onafhankelijke jury van deSmart Homes Award oftewel – op z’n Hollands– de Slimme Huizen Prijs. Zij nomineerde drieprojecten: de Deken Baekershof en twee projectenin Gemert en Enschede. Op 17 novemberkwam Huis & Erf als winnaar van Nederland uitde bus. De jury heeft met name lof voor het uitvoerigeonderzoek naar de bewonerswensen.Verder prijst de jury Huis & Erf voor haar beleidom andere partijen bij het project te betrekken,waaronder Verenigde Zorgcentra Schijndel,Welvaarts en Smart Homes.Het project Deken Bakershof is een proefprojectom te kijken of de gebruikte ict ook in bestaandebouw valt toe te passen. Al eerder is dit projectuitgeroepen tot een voorbeeldproject van SlimmeZorg, een initiatief van de provincie. Brabantwil immers voorbereid zijn op de groeiendezorgvraag.De Beemd is een ruim opgezette wijkten zuidoosten van het centrum vanSchijndel. Het accent ligt op eengezinswoningen,zowel huur als koop,maar er zijn ook zorgwoningen. Dewijk telt zo’n duizend huishoudens.Wat het leven in De Beemd extra kleurgeeft, is wijkvereniging Beemd Aktief.Zij organiseert talloze evenementen:van fietstocht en kaartavond tot jeudes boules en paaseieren zoeken. Deactiviteiten zijn gericht op bevorderingvan ontmoetingen, wat de leefbaarheidversterkt. Verder behartigtBeemd Aktief de wijkbelangen in decontacten met instanties.Vrolijke onthullingGestelse buurtbankjesElfenbankjes, voedselbanken, databanken.Nee, er is geen tekort aanbanken in de wereld. Alhoewel: hadde gemeente Sint-Michielsgestel albuurtbankjes? Nog niet. Maar nu wel.Op 25 november vond de feestelijkeonthulling van de buurtbankjes plaats.Burgemeester Pommer en bewonersnamen ze officieel in gebruik, samenmet de ontwerpers van het vrolijkestraatmeubilair. Schenker van de zesbankjes is Huis & Erf. Haar verwachtingis dat deze mozaïekbankjes uitnodigentot ontmoeting en sociaalcontact. Aan de onthulling dedenhonderden kinderen en buurtgenotenmee. Ook fietsten circa dertigmensen in een ‘slinger’ langs debuurtbankjes, die verspreid staan overhet gemeentelijk grondgebied. Aande hand van de Buurtbankjesroute,die Huis & Erf heeft samengesteld, bezochtende fietsers Maaskantje, waardansende kinderen van Basisschoolde Wegwijzer het publiek welkomheetten. Ook Karin Bruers, bedenkervan de buurtbankjes, was aanwezig.Zij gooide bollen wol tussen de belangstellendenom te symboliserenhoe eenvoudig het leggen van contactis: “Roep gewoon je naam als je ’mvangt en maak een praatje: makkelijkzat.”Alle buurtbankjes zijn ontworpendoor kinderen of volwassenen uitde ‘eigen’ buurt. Bovendien heeft elkbankje een eigen thema. De kinderenvan de Sint-Lambertusschool inGemonde zetten hun tanden in hetthema ‘vriendschap’. Hun leeftijdgenotenvan De Touwladder uit Sint-Michielsgestel gingen met het thema‘Samen’ aan de slag. De Wegwijzerzag het bankjesthema ‘vakantie’ welzitten – zelfs letterlijk. Andere thema’sen hun ontwerpers: ‘ontmoeten’ (GestelseVrouwenontmoetingscentum),‘samen spelen’ (Dorpshuis De Moerkoal)en ‘jong en oud’ (BSO de Bolderburen).Betrokkenheid? Niet vreemd in BeemdHamvraag: hoe krijg je op een herfstigedag zo veel mogelijk bewoners opde been? Beemd Aktief verzon een origineleactie. Op 8 november 2010 nodigdezij buurtbewoners uit om eenfrietje te komen eten bij een van devier snack-walhalla’s in de buurt. “Vetinitiatief!”, klonk het goedkeurend onderde bezoekers. Zo’n 200 bewoners‘hapten’ toe. Circa 40 van hen woondenlater die avond de bijeenkomst‘Beemd Onderneemt’ bij. “Een erg geslaagdeavond”, concludeert Mari vander Aalsvoort, een van de kartrekkersvan het initiatief. “Er zijn vier bewonersgroepenuit voorgekomen. Op eenrijtje: Groen, Veiligheid, Recreatie enSociale Omgeving – van zout strooienop de stoep bij winterse gladheid totaan post of planten van de buren verzorgenin de vakantie.” Vanzelfsprekendondersteunde Huis & Erf dezeavond: we zijn immers een buurtcorporatie.Juist ontmoetingen met bewonersmaken helder wat de wensen,zorgen, klachten en krachten in eenbuurt zijn. Zie ook: www.debeemdaktief.nlLeve de50-plusserElke mens heeft zo’n 110 miljard hersencellen. Veel? Genoeg. Als je ze maar gebruikt, vindt Sonja Bekker[35]. Ze is onderzoekster. En weet alles van arbeid en leren. Gesprek met een vrouw die je bij de leshoudt.Zo’n twee jaar werkt ze nu bij ReflecT,het onderzoeksinstituut van de UniversiteitTilburg waarin de faculteitenRechten, Economie en Sociale Wetenschappensamenwerken. Sonja bijtzich vooral vast in vragen over arbeiden Europa. Actueel, want ook in Brabantkom je Poolse aspergeplukkers,Engelse havenarbeiders en Portugesebetonvlechters tegen. Even wennen?Misschien. Maar Nederland is geentuintje met een hek erom. Sowieso ishet verstandig om over de grens teblijven kijken: “De economischemacht verschuift naar China en India”,stelt Sonja. “Maar waar wij sterk in zijn– en in kunnen concurreren – is kennis.Tenminste, als we die vergroten.”En dat is net de kneep. In minder vettejaren snakt het bedrijfsleven niet naarinvesteren in kennis. Spijtig, vindtSonja. Want het loont voor beide partijen.Wat haar wel opvalt: “Vooraljonge, hogeropgeleide, vaste krachtenkrijgen scholingskansen. Oudere, ‘losse’krachten, op mbo-niveau, vallenvaak buiten de boot. Gelukkig zie je intoenemende mate CAO-afsprakenover scholing.”RegieZe nipt van haar thee – de drank diehet leervermogen versterkt, vooralgroene thee. Of elke werknemer dorstheeft naar extra kennis en vaardigheden?Lachend: “Veel mensen vinden‘leren’ beangstigend klinken. Ze ervarendat als een hoge lat. Maar als jemeer kennis hebt, krijg je meer regieover je leven. Dan kun je ook makkelijkervan functie of werkgever veranderen.Uiteindelijk wil je toch met plezierhet werk doen dat echt bij je past.” Welvergt scholing maatwerk, stelt ze. “Zet50-plussers niet in een klasje waar zerijtjes uit het hoofd moeten stampen.En zet ook geen jonge knul voor deklas die wel-even-uitlegt hoe ’t moet.”WaardevolOver een spraakmakend onderzoek:“Begin jaren negentig lag de piekleeftijdin productiviteit op 40 jaar.Nu blijkt die rond de 50 jaar te liggen.Ook is 50 een goede leeftijd om nogzaken aan te leren. Dat onderzoek laatzien dat ouderen erg waardevol kunnenzijn – en blijven. Ten onrechtehebben ze vaak een slecht imago opde arbeidsmarkt. ‘Ze zijn duur’, zeggenwerkgevers. Of: ‘Ze hebben minderfysieke kracht en snelheid.’ Maar als jezegt: ‘Ze zijn productiever’, dan groeitde interesse. Andere pluspunten?Oudere werknemers kunnen, in vergelijkingmet jongere collega’s, processenbeter overzien. Hun communicatieis sterker. Ze zijn meer ervaren inconflicten oplossen. En ze pakkenproblemen vaak doortastend aan. ‘Isdie machine kapot? Ligt waarschijnlijkdaar-en-daar aan’, ‘Is er dit aan dehand? Moet je dat doen’. In een economiewaarin het vooral aankomt opslimheid, komen die kwaliteiten extravan pas.”In het Bossche stationscafé waar hetgesprek plaatsvindt, klinkt ‘Down Under’,een oud ‘Arbeidsvitaminen’-hitje.Men at Work heette de groep. Werkenmannen – maar ook vrouwen – graag?Daar lijkt het op. Sonja: “Ooit had ikeen gesprek met een Deense onderzoeker.Zijn land heeft een uitstekendsociaal stelsel. Bij werkeloosheid krijgje soms maar liefst 90% van je laatstverdiendeloon uitbetaald – en lang.Dan denk je: waarom kiezen veelDenen niet voor werkeloosheid?Vermoedelijk omdat ze van oorsprongprotestant zijn. Maar ook omdatwerken voldoening en eigenwaardekan opleveren.”ZelfrespectWat de trots over jezelf ook kan vergroten,is een EVC-certificaat. Het staatvoor Erkenning van Verworven Competenties.“Een zinvol initiatief, metname voor schooluitvallers en anderendie amper diploma’s hebben, maarwél een berg ervaring. Met het EVCkun je die ervaring laten vastleggen.Zo’n 38.000 mensen hebben die stapal gezet. Het vergroot je kansen op dearbeidsmarkt en je zelfrespect.”Heeft Sonja ook leerzame raad voor devolgende generatie? Haar dochtertje ispas zeven maanden – eerst lerenlopen, dan pas de maatschappelijkeladder op. Maar nu al weet Sonja wathaar advies zal zijn: “Ga vooral werkdoen dat je leuk vindt. Hou ook in degaten dat wat je leuk vindt, kan veranderen.Als je blijft leren, kun je dieverandering bijbenen.”