Arbeid (1942) nr. 10 - Vakbeweging in de oorlog

More documents

Recommendations

Info

De vraagstukken van dezeweekDoordat in „Arbeid' van 13 Februaride damrubriek niet is meegegaan, zoude wedstrijd van de maand Februariin beide klassen twee problemen- te.kort komen. Daarom is besloten devraagstukken van deze week nog totde Februari-wedstrijd te rekenen, diedaarmede op het vooraf bepaaldeaantal problemen komt. De inzendingstermijnvan de vraagstukken ltot en met 8 is nu verlerigd- en weltot 24 Maart.Een klassieke eindstellingEnige lezers stelden de vraag, waarophet antwoord voor vele beginnendedammers van belang is. Aan het slotvan een proWeem kwamen zij tot devolgende eindstelling.Zwart: drie Sch. op 16, 26 en 36.Wit: één schijf op 49. Dam. op 19.Daar zwart, die hier moet beginnen,drie schijven kan brengen op 27, 31en 36, wordt gevraagd, hoe wit danmoet beletten, dat zwart twee stukkenoffert en met schijf 36 doorlooptnaar dam, met remise als slot.Deze stand bevat een slot", dat tot dez.g. klassieke eindstellingen behoort,een winst n.L, die al vrij vroeg werdontdekt. Het spelverloop is als volgt:Zwart 26—31, wit 49—43, zwart 16—21,wit 43—38. zwart 21—27. Wit speeltnu met de dam op veld $2 en zwartheeft alleen 31—37 of 36—41, waaropWit naar 46 slaat en wint.Als men het eenmaal weet. voorkomthet een hoop teleurstelling!HtoKlasse A.No. 7.G. Laurent, Olonne. •ZwartWitZwart: 14 sch. op 3, 6, 7.-8, 9, 10, 12,14. 15, 16, 17, 22, 26 en 32.Wit: 14 sch. op 20, 23, 24, 25, 29, 33,36, 39, 41, 42, 43, 47, 48 en 50.No. 8.G. Brunet. Bordeaux.ZwartWitZwart: 13 sch. op 2, 4, 6, 8, 9, 10, 12,13, 14, 17, 18, 19 en 36.Wit: 13 sch. op 24, 27, 28, 30, 31, 33,34, 38, 44, 46, 48, 49 en 50.eel veel liefhebbers hebben eenbroeibakje in de tuin waarin menin normale jaren allerlei bloemenplacht te zaaien. Nu kan men zo'nbakje ook heel goed gebruiken voorhet kweken van groenten. Zijn we inhet bezit van zo'n bakje, dan gravenwe het ongeveer zestig centimeterdiep uit en vullen de gemaakte dieptemet blad of ander broeimateriaal op,tot op ongeveer tien centimeter vanhet glas. Het blad trappen we flinkvast, zodat het niet meer zo sterkkan zakken. De uitgegraven aardebewaren we om aan de buitenkanteen aarden walletje aan te brengen,hetgeen de warmte In het bakje betervasthoudt.Voor een broeibakje heeft men ookeen paar rietmatten nodig., dit om detemperatuur 's nachts een beetje oppeil te houden, daar een al te sterkeafkoeling niet anders dan nadeligvoor de te zaaien geivassen kan zijn.Ook het luchten van zo'n bakje isvan veel belang, daar de meestegroenten niet zo'n hoge warmte verdragen.Staat'-het gewas er dus eenmaalop, dan moei men geregeldluchten. Natuurlijk kan $e ene soortveel meer warmte verdragen dan deandere. Zo verdragen sperde- ensnijbonen .al een tamelijke warmte,spinasie, sla, raapstelen en radijsmoei men echter tijdig iuchten. wilmen een gezond gewas oogsten. -Hoe-*cec de temperatuur natuurlijk nietprecies is aan te geven, kan men welzeggen riai bij een thermometffstandva." 55 giaden F. in de bak, zeker geluchtmoet worden.'Door overdag bijgoed weer te luchten, is : het verschil.tussen dagen nachttemperatuur ookniet zo groot.Natuurlijk zal men de meeste gewassenook moeten gieten, vooral alsze pas opkomen. Men moet dat liefstin de morgen doen; het gewas heeftdan nog gelegenheid voor de avondweer op te drogen. Alleen als hetwarm weer is, mag tegen de avondgegoten worden. Bepaalde groentenzal men eenmaal na opkomst niet zo•veel meer behoeven te gieten. Zo verdraagtpostelein het gieten niet zoheel best: éénmaal na opkomst zal inde meeste gevallen wel voldoendezijn. Spinazie en wortelen kan mengerust met d'e broesgieter watergeven; sla en bloemkool doen weliefst met de pijpgieter. we gietendan tussen de planten door. Natuurlijkbehoeft men op alle grondenlang niet evenveel te gieten, daar ditgeheel van de grondsoort afhangt;•• een bepaald schema is er dan ookniet voor op te geven. Natuurlijk moetde grond in het bakje van een goedekwaliteit zijn, de nodige mest moetmen er dus wel ondei brengen, hetzijmen dat met kunst- of met natuurmestdoet.Wat we nu aan zo'n bakje hebben?Wel we kunnen er van alles in zaaien.Niet alleen, dat we in het voorjaarmet bepaalde groenten veel vroegerzijn, doch ook in het najaar kunnenwe er van profiteren. Zo kunnen weer in de herfst nog heel laat spinazie,wortelen en andijvie in hebben, opeen tijd, dat buiten het meeste al bevrorenis- Bovendien kan 'men er ookm de winter plezier van hebben, wantWe kunnen er dan in de herfst gezaaidebloemkool en slartianten in bewafen,waardoor men in het voorjaarKlasse B.No. 7.C. Kroonen, Heliendoorn.ZwartWitZwart: 8 sch. op 12, 13, 16, 22, 24, 25,35 en 37. *Wit: 9 sch. op 26, 32, 33, 38, 39, 41,44, 48 en 50.•/No. 8.R. de Vries, Nw.-Weerdinge.Zwart'-•"'•'-WitZwart: 8 sch. op 8, 9, 11, 13, 15, 18,24 en 36.Wit: 8 sch. op 22, 25, 32, 33, 35, 37,41 en 47.Voor alle problemen geldt: „Wit beginten wint".Oplossingen worden ingewacht totuiterlijk 24 Maart.Adresseren: Redactie Weekblad „Arbeid",Postbus 100, Amsterdam.Op adres duidelijk Damrubriek vermelden.met deze teelten weer een heel eindvoor is.Is men niet in de gelegenheid om aanblad- of padrdenmest te komen, is%a£ in het geheel geen bezwaar, wantook zonder deze bodemverwarming,kan men heel veel groenten in zo'nbakje kweken, in een zogenaamdekoude bak dus. Een koude bak isvooral geschikt voor het te kiemenleggen van enoten. peulen en tuinbonen;zou men dat op een warmebak doen, dan kwam er niets van• terecht, omdat deze gewassen in hetgeheel geen bodemwarmle verdragen.Men legt de zaden in een vierkanthoekje in de bak, kort bij elkaar enbedekt ze met een laagje aarde vanzo ongeveer vijf centimeter. We moetenwel om de muizen denken, diekunnen in één nacht een ware verwoestingin het zaaisel aanbrengen.Het is dan ook gewenst gelijk maarven paar valletjes te zetten; vooykomenis hier beter, dan genezen Aangezienmen over het algemeen metveldmuizen te doen heeft en spek nueenmaal niet voor het grijpen ligt,kan men een beetje icit slazaad op devalletjes leggen, dut gaat ook heelgoed. Met -het te kiemenleggen vandeze enoten en tuinbonen kan inmiddelsdirect begonnen worden.Wortelen kunnen nu ook uitgezaaidworden, men neemt daarvoor de Amsterdamschebak. •Men heeft per raam ongeveer tweeen een half gram zaad nodig. Latenwe het zaad eerst vierentwintig uurin het water weken, om het daarnaeen dag of vier in een .verwarmd vertrekte plaatsen, dan ontkiemt hetveel vlugger. Het zaad in een linnenzakje in een emmer water hangen,daarna met wit zang. vermengen enin ae warme kamer zetten, het zandmag niet droog worden. Vóór hetzaaien, het zaad goed door het zandheen werken, we kunnen dan het'zaad Veter over het raam verdelen.Na het zaaien moet het zaad onderde grond gewerkt worden, waarna deoppervlakte een weinig wordt -aangedrukt,.daarna gieten, later nogeens een'paar maal. Gelijk met hetuitzaaien, kunnen we er een beetjeradijszaad door mengen, die zijn allang oogstbaar voordat de worteltjeser last van gaan krijgen. Het is gewenstzodra het jonge goedje eenmaalopkomt, veel te luchten. Houdenwe ze te warm, dan krijgen we welveel loof, doch geen wortels. Tussende wortels kan men direct na het"zaaien, ongeveer .twintig slaplantenper raam uitzetten. We moeten daarvoorweeuwen hebben, dat zijn planten,die de kwekers in de afgelopenherfst al uitgezaaid hebben, die kanmen nu wel kopen. De sla wordt nade radijs, doch voor de worteltjes geoogst.Na de worteltjes kunnen erweer andere gewassen in uitgezaaidof geplant worden, doch daar kom iJcte zijner tijd wel op terug. Inplaatsvan worteltjes kunnen de ramen ookmet spinazie bezaaid worden, tussende spinazie kunnen weeuwen vanbloemkool
Iedere Hollander kent het verschijnseluit vroeger jaren, hoe troepen,al of niet gebrilde buitenlanders, volgeproptin een autobus, met iemandvoorin als reiziger in rariteiten, die ingrammofoonplaat-trant verschillendebijzonderheden opdreunde, ons landin één- of twee dagen „deden". Velenvoelden hierdoor hun spotlust, anderenhun gramschap opgewekt, maarbeide groepen deden als de pot, d'ede ketel verwijt dat hi.i zwart ziet.Neem bijvoorbeeld eens de musea. Onsland is er vele rijk, die ieder afzonderlijkgedurende vele dagen de aandachtvragen, wil men enigszins op deristen die ons land bezochten.In tekst err'beeld 's getracht, om alleszoveel mogelijk duidelijk te verklaren,maar de meeste bezoekers bekijkeneen onderdeeltje, dat hun aandachttrekt — „kijk eens. wat doddig" —en worden dan plotseling aangetrokkendoor een artikel in een volgendeafdeling, waardoor zij de zo belangwekkendeen voor een goed inzicht 10noodzakelijke stadia overslaan. Wijstonden bijvoorbeeld bij een spinnewielnaast een juffrouw, die het toestelniet thuis kon brengen. De tekstenlezen deed zij niet, de controleursvragen durfde zij niet. Het ge-van De Bijenkorf; wanneer er rondleidingenkonieij ,ue . geürbaniseerd,waarbij de bezoekers, oijvoorbeeld ingroepen van twintig, steeds' door -lengids van de ene afdeling aan diei^vandevolgende worden overgegeven.' ?alde tentoonstelling in cultureel opzicht,in onderwijzend opzicht betertot haar recht komen, dan wanneermen de mensen maar rond laat slenterenen het al of niet van de interesseen de vrijmoedigheid af laathangen, om het een eri ander tevragen.Het is aardig, om de bevolking vanverschillende delen van ons land,waarvan de volkskunst hier getoondwordt, over de tentoonstelling te ziendwalen. Bewoners van Staphorst enGelderland, Urkers en Friezen, dieallen nog echt in de sfeer leven endie de verschillende uitingen vanvolkskunst nog instinctief in zichvoelen, zijn de dankbaarste bezeekers.Naar onze rondleider ons mededeelde,zijn over het algemeen slechts kleinebedrijven van ons land onder deloupe genomen. In de grotere bedrijvenzijn de op handenarbeid gerichtebewerk'ngswijzen veelal vervangenQOÓI machinale.De verschillende inkopers van DeBijenkorf hebben, met medewerkingvan het departement van Volksvoorlichtingen Kunsten het hele land afgereisden zijn er in geslaagd eenvoor deze tentoonstelling zo passendeverzameling bijeen te brengen. Het isdaarbij opmerkelijk, dat zelfs deze inkopers,die toch wel het één eflander van de bedrijven in hun brancheaf moeten weten, versteld stonden- toen zij bemerkten, hoeveelartikelen er in eigen land vervaardigdworden.Rest ons nog mede te delen, dat detentoonstelling in eigen beheer gemaaktis. De prachtige vergrotingenvan den fotograaf Merjboorrl zijnonder eigen regie opgenomen en deetalage- en reclamekunstenaars vanDe Bijenkorf hebben voor de aankledingzorggedragen.„Ambacht en Sierkunst in Beeld enBedrijf" trekt vele bezoekers — in deeerste week werd een schatting gemaaktvan 30.000 — en dat is niet zoonbegrijpelijk, want, zoals gezegd:deze tentoonstelling verricht baanbrekendwerk op cultureel terreinvoor brede lagen van de bevolking.Mogen zij er iets van geleerd hebben!De afsluiting en tevens één der aardigste hoekjes van de tentoonstelling ibordtgevormd door een ,vrij nagebootst Twents ,.lös hoes". Dit lype geldl als éénder oudste boerenwoningen van ons land Het „iösse hoes" wordt ooJc wel het„halle-huis" genoemd, omdat het in wezen bestaat, uit één grote halle methoog dak, waar mens en dier zonder enige afscheiding leven. In dat deelvan de tentoonstelling klinken leuke Gelderse liedjes, want de. echte Achterhoeker,dien men op de foto ziet. houdt zich naast het vlechten van de uitbraamstruiken en stro vervaardigde „huven" bezig met het stemming brengenonder de bezoekers Vooral de jeugd laat zich niet lang vragen, om een liedje •mee te zingen(Foto: A.P.-Charles Breyer)hoogte komen van wat daar vertoondwordt. Maar hoevelen zijn er niet, dieevenals op de bovengeschetste wijzein een uurtje de hele verzameling vaneen museum bekijken en beweren, datzij daarmede alles van het tentoongesteldeafweten. Het zou te ver voeren,om de oorzaken van dit slechte„uit de. ogen kijken".'op een museumof een tentoonstelling naar voren tebrengen. Een der voornaamste ishoogstwaarschijnlijk, dat de mens inhet algemeen te gemakzuchtig is, omvan datgene, wat nu niet speciaal inzijn belangen-sfeer ligt. op de hoogtete willen komen, als het niet eindeloosvele malen voorgekauwd wordt.Dit viel ons wederom op gedurendeons bezoek aan' de goed verzorgde tento>^stelling „Ambacht en Sierkunstin Beeld en Bedrijf" welke op hetogenblik in het gebouw van De .Bijenkorfte Amsterdam gehouden wordt.Deze tentoonstelling geeft een beeld,van wat er in Nederland op het ge-Bied van vak- en volkskunst vervaardigdwordt. Uiteraard - deze tentoonstellingheeft een commerciëlegrondslag - - is zij onvolledig, maarzoals de zaak hier aangepakt is, kanzij ten behoeve van vele bezoekersbaanbrekend werk verrichten, daar demeesten weinig of niets afweten vande oude, nog levende ambachten,welke in ons land beoefend worden.Wij gebruiken hier juist,het woord„kan", omdat het op deze tentoonstellingweer net zo gaat als met de tou-volg was, dat deze juffrouw maar verderging, omdat iets, wat zij- nietkende, haar geen belangstelling inboezemde.Deze tentoonstelling biedt in haarverschillende afdelingen een afwisselendbeeld. Wij vinden er meubelmakerskunsten smeedwerk uit Brabant.meubelmakerskunst uit Hindelopen,keramiek van Tegeien, Makkumen Workum leveren hun typischaardewerk. De bekende weverij: „DeKnipscheer". waar o. a. het beroemdegobelin van de raadzaal van Hu : zenvervaardigd is, en dat op de tentoonstellingte zien is. laat tot in onderdelenzien, hoe van ruwe onbewerkteschapenwol de prachtigste kledingstukkengemaakt kunnen worden.Pottenbakkers, klompenmakers, oiezenmattenvlechters.meisjes die kantklossenen spinnen en weven — enzoveel anderen, te veel om op ,te noemen— allen werkers uit de verschil-Jende bedrijven, welke op deze tentoonstellingvertegenwoordigd zijn,Jaten de bewerkingswijzen van de doorhen vervaardigde voorwerpen op overduidelijkewijze zien.Bij deze afdelingen valt het op, dat debelangstelling hier zoveel groter isdan bij de „stille" bedrijven. Het gesprokenwoord en dat, wat het oogboeit, spreekt tot de bezoekers. Ditlijkt ons een wenk voor de directieVvangis eenan tijd tot tijd bespreken wij in ons blad, in het kader van de huisvlijt-actie.hoe verschillende mensen van allerlei slag, beroep enleeftijd hun vrije tijd besteden. De adressen van deze knutselaars krijgenwij meest van kennissen en bewonderaars.Zo ontvingen wij enige dagen geleden een mededeling betreffende eenpasteltekenaar in Rotterdam, den heer G. J. Teuling.Op onderstaande foto zien wij een proefje van zijn kunnen. Het schilderijstelt voor een oud stadsgezicht van Rotterdam. Het onderwerp isnaar een klein plaatje uit de krant gemaakt. Deze huisvlijt-beoefenaarhëeH iarenlang alle mogelijke plaatjes van Rotterdamse stadsgezichtenuit de kranten geknipt, met het aardige gevolg, dat hij naar ö/ie plaatjesop het ogenblik nog schilderijen maakt van oude gedeelten in Rotterdam,die al niet meer bestaan. Bij ons bezoek sagen wij — evenals bij démeeste knutselaars, die wij in de loop des tijds bezochten — de kamersvol hangen en staan met de producten van zijn liefhebberij. En evenalsbij die knutselaars konden wij ook hier in werk en uitvoering de grotetekortkomingen in voorlichting en opleiding constateren.De grote Jout is deze, dat de meesten in hun jeugd een bepaalde kantuitgestuwd zijn zonder dat voldoende rekening werd gehouden met hunaanleg en liefhebberij.Wij willen hiermede nu niet zeggen, dat de vrijetijd-besteder t dien wijhier bespreken, als hij maar een goede teken- of schilderopleiding hadgenoten, een groot schilder zou zijn geworden, maar wel is het jammer,dat door onvolkomenheden in de maatschappelijke opvoeding dergelijkesoorten aanleng gedoemd zijn een aanleg in de strikte betekenis van hetwoord te blijven, terwijl daarvan tevens het gevolg is, dat waarlijk grotetalenten niet tot ontplooiing kunnen worden gebracht.Deze krachten behoren onze samenleving ten goede te komen.(Foto: A.P. — Breyer)
Page 1: VRIJDAG 6 MAART 1942 TWEEDE JAARGAN
Page 4 and 5: MEDISCHE VRAGENVragen voor deze rub
Page 6 and 7: BEZIGE HANDENi/lLEDIGEURE>Een jeugd
Page 8 and 9: In harde arbeid, vaak met meer ofmi
Page 12 and 13: S3VOyeS
Page 14 and 15: Smoeltjevan Oom NiekM'n beste neven

Arbeid (1942) nr. 10 - Vakbeweging in de oorlog

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?