Deel 2 / <strong>Visio</strong> Onderwijs GraveDeel 2 / <strong>Visio</strong> Onderwijs GraveOnze schoolAdres <strong>Visio</strong> Onderwijs GraveJan van Cuykdijk 15361 HM GraveT 088 585 82 50onderwijsgrave@visio.orgwww.visio.orgDirecteur en adjunct-directeurDomeindirecteur onderwijsMarcel JanssenAdjunct-directeurWilly SmitsLocatie en gebouw<strong>Visio</strong> Onderwijs Grave heeft een ruim opgezetschoolgebouw net buiten het centrum van hethistorische stadje Grave. Binnen de school zijner twee afdelingen: speciaal onderwijs (so) envoortgezet speciaal onderwijs (vso). Naast hetschoolgebouw liggen Wonen & Dagbestedingvan <strong>Visio</strong> en de gebouwen waar de ondersteunendediensten gevestigd zijn.Aantal leerlingen per 1 januari 2011Soort onderwijs Aantal leerlingen per 1 januari 2011-----------------------------------------------------------------speciaal onderwijs 83voortgezet speciaal onderwijs 49De ontwikkeling van het onderwijsAlgemeenDe maatschappij verandert in hoog tempo. Alsschool willen wij zo goed mogelijk inspelen opdie veranderingen. De leerlingen verwerkenleerstof en ontwikkelen vaardigheden op eenwijze die zoveel mogelijk bij hen past. Bij dekeuze van de methoden en materialen lettenwe erop dat ze geschikt zijn voor onze leerlingenmet een visuele beperking, en dat zewaar nodig op maat aangepast kunnenworden.De medewerkers blijven op de hoogte van delaatste ontwikkelingen doordat zij cursussenvolgen en vakliteratuur lezen.Beleid<strong>Visio</strong> werkt met een beleidscyclus en metmeerjarenplannen. Het doel van de beleidscyclusis om per jaar een richtinggevendebeleidslijn op te stellen en deze, met eenbegroting per werkeenheid, te vertalen inconcrete plannen. Deze dynamische maniervan beleid maken zorgt ervoor dat een organisatiesnel op veranderingen kan inspelen.Ieder schooljaar evalueren de teams hetbeleid van <strong>Visio</strong> Onderwijs.De domeindirecteur en adjunct-directeurenonderwijs hebben tijdens enkele bijeenkomstengewerkt aan een nieuwe visie voorhet onderwijs. In het voorjaar van 2011 is hetnieuwe Instellingsplan gereed gekomen. Hierinstaat onze visie beschreven, evenals onzeplannen voor de komende vijf jaar. Hoe zietde school er over vijf jaar uit? Welke deskundigheidheb je dan nodig? Welke kinderenzullen dan onze school bezoeken? Ook binnende teams speelt de discussie over de toekomstvan het onderwijs. Wat is goedonderwijs? Welke functies en deskundighedenworden daarbij verlangd? Hoe kun je het eenen ander realiseren?Extra voor onze leerlingenSamenwerken met zorgLeerlingen van onze school kunnen gebruikmaken van de diensten van Wonen & DagbestedingGrave van <strong>Visio</strong>. Van maandag toten met vrijdag, of een deel daarvan, kunnenze wonen op deze locatie. Ze kunnen erook voor kiezen om mee te doen aan dewoensdagmiddagactiviteiten bij de dagbesteding.Voor “wonen” en “woensdagmiddagactiviteiten”is wel een indicatie nodig.Voor de leerlingen die gebruik maken vanwonen en/of dagbesteding zijn er kernteamsgevormd met medewerkers van Wonen &Dagbesteding en school. Op die manier willenwe ervoor zorgen dat iedere leerling de bestmogelijke begeleiding krijgt, waarbij iederonderdeel op elkaar afgestemd wordt.Wonen & Dagbesteding in Grave biedt ookmogelijkheden voor weekendopvang envakantieopvang. Informatie hierover kunt ukrijgen bij de regiomanager van <strong>Visio</strong> Wonen& Dagbesteding, Mevrouw Iris Schreurs.Taal voor allochtone leerlingenBij <strong>Visio</strong> Onderwijs Grave zijn diverse nationaliteitenonder de kinderen vertegenwoordigd.Leerlingen die de Nederlandse taalnog onvoldoende beheersen, krijgen van deleerkrachten, en indien wenselijk van delogopediste, begeleiding bij het beter lerenvan de Nederlandse taal. Dit kan in de klas,maar soms kiezen we ervoor om een intensiefprogramma buiten de groep uit te voeren.Tijdens gesprekken met ouders over hethandelingsplan van hun kind, kan het prettigzijn als er een tolk aanwezig is. Van tevorenkunnen we overleggen, en ouders, die deNederlandse taal niet helemaal machtig zijn,vragen om een tolk mee te brengen naaroudergesprekken.TherapieënVoor veel leerlingen zijn therapieën belangrijk,bijvoorbeeld om motorisch beter te lerenfunctioneren (oefentherapie) of om beter teleren communiceren (logopedie). Binnen deonderwijstijd stellen we leerlingen in degelegenheid therapie te volgen. De therapiestaat altijd in het teken van een onderwijskundigdoel. De leerlingen verlaten de groepvoor therapie. Aan het aantal therapieënonder schooltijd is een limiet gesteld, omdatleerlingen anders te veel onderwijstijd missen.Dit zou ten koste gaan van andere aspectenvan de ontwikkeling. We kijken in zo’n gevalof de therapie ook op een andere tijd kanplaatsvinden. Een en ander gaat altijd inoverleg met ouders tijdens de handelingsplanbespreking.Voor sommige therapieën iseen indicatie nodig van een zorgverzekeraar ofzorgkantoor.1213
Deel 2 / <strong>Visio</strong> Onderwijs GraveDeel 2 / <strong>Visio</strong> Onderwijs GraveSpeciaal onderwijs in het kort<strong>Visio</strong> Onderwijs Grave is in de eerste plaatseen gewone school waar kinderen spelen,leren en zich ontwikkelen. Toch is het óók eenheel speciale school. De visuele beperking vande leerlingen vraagt om een aanpassing vanhet onderwijs. In het regulier onderwijs wordtsteeds meer gebruik gemaakt van visueelaantrekkelijke materialen en methoden. Voorkinderen en jongeren met een visuelebeperking kan dat problemen opleveren. Onzedocenten staan dagelijks voor de taak deziende wereld voor onze leerlingen begrijpelijkerte maken. Daarbij houden we rekeningmet de mogelijkheden en beperkingen vaniedere leerling. Behalve een visuele beperking,hebben onze leerlingen ook vaak een anderebeperking. Bijvoorbeeld leer- of gedragsproblemen,of een ziekte die aanpassingenvergt. Dat maakt het onderwijs speciaal énaangepast aan de mogelijkheden van iedereleerling. Voor iedere leerling stellen we,samen met de ouders, een handelingsplan op.Daarin staan de afspraken die we maken voorde komende periode. Voordat kinderen instaat zijn iets te leren, moeten zij zich veiligvoelen op school. Daarom besteden we daarook veel aandacht aan. Iedere leerling heefteen vaste leerkracht of mentor. Deze is voorde leerling (meestal) de eerste vertrouwenspersoon.Ook besteden we aandacht aan hetmaken van afspraken, over hoe we met elkaaromgaan, over pesten en over sociaalemotioneleontwikkeling. We benaderen deleerlingen met respect en ondersteunen ze bijhet opgroeien naar zelfstandige en gelijkwaardigedeelnemers aan de samenleving.Binnen de grenzen van hun mogelijkhedenspreken wij onze leerlingen hierop aan endagen hen uit om, de soms moeilijke, stappenhierin te nemen. Al jarenlang krijgen blinde enslechtziende kinderen de meeste lessensamen. Waar nodig passen we de lessen aan.Bij sommige vakken kiezen we in het onderwijsaanbodnadrukkelijk voor een onderscheidtussen slechtziende leerlingen en leerlingendie zijn aangewezen op braille. Onze schoolheeft naast de so- en de vso- afdelingen ooknog een mb afdeling, voor onze leerlingen meteen meervoudige beperking.LeerstofOnze leerlingen volgen de leerstof van dereguliere basisschool. Als het nodig is, passenwe materiaal en tempo aan. We kiezenbijvoorbeeld voor een andere methode, eenaangepast programma, een andere wijze vanleren of de inzet van individuele begeleiding.Uitgangspunt is dat iedere leerling in zijneigen tempo de leerstof van de basisschooldoorwerkt. Hiervoor maken we gebruik vandag- en weektaken waarbij de leerling eenactieve rol heeft in de planning van de leerstof.Leerlingen kunnen bij ons niet blijvenzitten. Een leerling kan wel twee jarenachtereen in dezelfde groep zitten, maar datbetekent niet dat we de leerstof herhalen. Ineen nieuw schooljaar gaat het kind verderwaar het gebleven is. Naast aandacht voor decognitie werken we ook aan sociale enemotionele vaardigheden, zelfstandigheid enzelfredzaamheid.Moeilijk lerende kinderen (mlk)Voor de moeilijk lerende leerlingen spitsen wehet programma van de basisschool nogexplicieter toe op de individuele mogelijkheden.De leerlingen werken door middel vaneen weektaak ieder op eigen niveau aan decognitieve vakken. Hiernaast is er veel ruimteom met elkaar te “Leren door te doen”. Deleerlingen werken gezamenlijk aan productenvoor de verkoop tijdens onze Kerst- envoorjaarsmarkt. Deze markten wordenbezocht door betrokken mensen als ouders,broertjes, zusjes, opa en oma, en de taxichauffeurskomen ook graag. Bij het makenen verkopen van deze producten komenverschillende creatieve vaardigheden entechnieken aan bod, en wordt er bovendien opeen praktische manier gewerkt aan bijvoorbeeldrekenvaardigheden als geldrekenen,meten en wegen. Door de cognitieve vakkenin praktische situaties aan de orde te latenkomen, krijgen ze voor de leerlingen meerbetekenis en dit verhoogt vaak de motivatie.Naast aandacht voor cognitieve en praktischevaardigheden werken we aan sociale enemotionele vaardigheden, zelfstandigheid enzelfredzaamheid.Leerroute, groepsplan, handelingsplan<strong>Visio</strong> heeft gekozen voor het werken methandelingsplannen en een handelingsplancyclus.Deze cyclus begint met deleerroute. Het so in Grave kent twee routes:normaal lerend en mb. In de normaal lerendroute maken we voor de moeilijk lerendeleerlingen aanpassingen. In deze routes staathet onderwijsproces beschreven dat een kindgedurende de basisschoolloopbaan aangebodenkrijgt. Afgeleid van deze route maaktde groepsleerkracht jaarlijks een groepsplan,met daarin de doelen voor het komendeschooljaar. Ook de vakleerkrachten maken eengroepsplan voor iedere groep. Daarnaast heeftieder kind een individueel handelingsplan.Hierin staan de individuele doelen van deleerling, mits ze afwijken van de leerroute ofhet groepsplan. In de laatste maanden vanieder schooljaar wordt het handelingsplangeëvalueerd. Met de ouders wordt een nieuwhandelingsplan opgesteld voor het volgendschooljaar. Tijdens tussentijdse besprekingenkan het handelingsplan worden bijgesteld.KerndoelenEen landelijke werkgroep heeft kerndoelenontwikkeld die zijn afgeleid van de kerndoelenvoor het primair onderwijs. Deze kerndoelenzijn officieel door de minister erkend. Somszijn de kerndoelen voor het primair onderwijsniet haalbaar voor onze leerlingen. Voorsommige vakken betekent het dat er extraaandacht is voor onderdelen. Bij anderevakken worden delen ervan weggelaten omdatze minder van toepassing zijn voor onze doelgroep.Voor de zeer moeilijk lerende leerlingenzijn aangepaste leerlijnen geschreven.Uitgangspunt hierbij is dat de cognitievevakken ondersteunend zijn voor de praktijkvakken.Samen waar het samen kanIn alle groepen van het so kunnen slechtziendeen blinde leerlingen zitten.Uitgangspunt voor het onderwijs is: samenwaar het samen kan. Toch vraagt hetonderwijs aan blinde leerlingen vaak eenandere benadering. Dat heeft ertoe geleid dateen aantal vakken of onderdelen daarvanwordt gegeven aan groepjes slechtziende énblinde leerlingen en andere vakken aan beidegroepen apart. Goede voorbeelden daarvan1415