12.07.2015 Views

cr report 2010 - RWE.com

cr report 2010 - RWE.com

cr report 2010 - RWE.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

30 – Duurzaamheid en leveringszekerheidgaan hand in hand6 — In dialoog met desamenleving45 — Een centrale die Europaefficiënter maakt14 — In gesprek met WillemFerwerda, voorzitter CR Council“We zitten in eentransitiefase.Stilzitten is geenoptie”61 — Essent als bedrijfsburger


5EssentCR Report <strong>2010</strong>InhoudsopgaveInhoudsopgave1 In dialoog met de samenlevingPagina 6Voorwoord Peter Terium2 Profiel EssentPagina 93 Strategie en BeleidPagina 13Corporate ResponsibilityEssent levertPagina 244 "Ik ben geen man van de zijlijn, ik wil meedoen"Pagina 27Tweegesprek Willem Ferwerda, voorzitter CR Councilen Marga Edens, CR Director Essent5 Duurzaamheid en leveringszekerheid gaan hand in handPagina 30Kolen, biomassa en de Eemshavencentrale6 Corporate Responsibility: ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Pagina 507 Afbakening CR Report <strong>2010</strong>Pagina 648 Assurance rapportPagina 68ColofonPagina 70


6EssentCR Report <strong>2010</strong>1In dialoog metde samenleving1Voorwoord Peter TeriumIn dialoog met de samenleving<strong>2010</strong> is het eerste volledige jaar dat Essentopereert onder de vleugels van <strong>RWE</strong>. Deverwachtingen die we vooraf hadden over dezesamenwerking zijn uitgekomen: Essent profiteertvan de inkoopkracht en van de sterke financiëlepositie van <strong>RWE</strong>. <strong>RWE</strong> heeft voordeel van hetinnovatieve vermogen van Essent op terreinen alsbiomassa meestook en projectmanagement, envan haar maatschappelijke contacten met milieuorganisaties,wetenschappers en overheden.In <strong>2010</strong> hield Essent zich bezig met enkele groteenergievraagstukken die met elkaar samenhangenen die ook nu nog actueel zijn. Welkegevolgen heeft het energiebeleid van het nieuwekabinet voor het handelen van Essent? Waaromis de Eemshavencentrale noodzakelijk in de transitiefasevan traditionele naar duurzame elektriciteitsopwekking?Hoe belangrijk is de herkomstvan onze kolen? Op welke manier betrekken weonze medewerkers bij ons Corporate Responsibilitybeleid? Over al deze onderwerpen hebben wein <strong>2010</strong> een dialoog gevoerd met belanghebbendenin de samenleving.EnergiebeleidOnze maatschappij bevindt zich momenteel inde overgangsfase naar een meer duurzame enCO 2-arme energievoorziening. Essent neemt zijnverantwoordelijkheid voor deze energietransitie.Net als zestig andere grote Europese energiebedrijvenstreven wij ernaar in 2050 een CO 2-neutrale elektriciteitsvoorziening te realiseren enonderschrijven we de klimaat- en energiedoelstellingenvan het kabinet. We zetten daaromfors in op energiebesparing en proberen onzeenergieproductie aanzienlijk te vergroenen.De overgang naar een schonere en meerduurzame energievoorziening gaat helaas nietvanzelf. De overheid moet de juiste randvoorwaarden<strong>cr</strong>eëren zodat energiebedrijven deenergietransitie vorm kunnen geven. Duurzameenergie is immers nog steeds niet concurrerendmet conventionele energieopwekking.Op dit moment wordt de productie van duurzameenergie gesubsidieerd vanuit de StimuleringsregelingDuurzame Energie Plus (SDE+). Essentsteunt de gedachte achter de SDE+, die uitgaatvan concurrentie tussen verschillende techniekenom zo op de meest efficiënte manier duurzameenergie te produceren. Maar wij geloven nietdat we de kabinetsdoelstelling van een aandeelduurzame energie van 14 procent in 2020 opdeze manier zullen halen. Essent is daarom voorstandervan een hybride leveranciersverplichtingvoor duurzame energie, ofwel een ‘verplichtpercentage duurzaam’ voor alle energieleverendebedrijven in Nederland. Zo kan het wisselende,


7EssentCR Report <strong>2010</strong>1In dialoog metde samenlevinginstabiele en daarmee onbetrouwbare subsidiesysteemvoor duurzame energie ingeruild wordenvoor een stabiele, betrouwbare en marktgerichteverplichting. Op die manier ontstaat langjarigezekerheid voor energiebedrijven voor duurzameinvesteringen. Duurzame technieken worden opdie manier sneller rendabel en de op de marktopererende bedrijven kunnen de technologiekiezen die het beste bij hen past. Subsidie is danalleen nog, tijdelijk, nodig voor de meest duretechnieken of echte innovaties tot het momentdat ook die rendabel genoeg zijn.EemshavencentraleIn <strong>2010</strong> was de in aanbouw zijnde energiecentralein de Eemshaven in Groningen onderwerpvan publieke en politieke discussie. Wij realiserenons maar al te goed dat de bouw van dezekolen-biomassa centrale gevoelig ligt. Toch zijnwij ervan overtuigd dat de Eemshavencentralenoodzakelijk is voor de betrouwbare, betaalbareen duurzame energievoorziening van detoekomst.Want hoe graag we het ook zouden willen, methet vergroten van de hoeveelheid duurzameenergie in Nederland alleen zijn we er niet. Zelfsals Nederland erin zou slagen om een spectaculairegroei van het aandeel duurzame energiete realiseren en de kabinetsdoelstelling van14 procent in 2020 zou halen, dan nóg zal 86procent van onze energie in 2020 op conventionelewijze moeten worden opgewekt. Dat moetenwe natuurlijk zo efficiënt mogelijk doen. Ookmoeten we voorkomen dat we afhankelijk vanéén bepaalde energiebron worden. Dat brengtgeopolitieke risico’s met zich mee en heeft ookinvloed op de betaalbaarheid van onze energievoorziening.De Eemshavencentrale wordt één van de schoonsteen meest efficiënte centrale in zijn soort. Ookwordt de centrale opgeleverd met de mogelijkheidom een CO 2–afvang installatie te plaatsenen om een aanzienlijk percentage biomassa meete stoken. Hiermee draagt de Eemshavencentralebij aan de modernisering van het Nederlandseproductiepark. Oudere, minder efficiënte endaardoor minder schone centrales zullen hierdoorop termijn van het elektriciteitsnet af gaan.KolendialoogIn <strong>2010</strong> is, naar aanleiding van Kamervragen,op initiatief van branchevereniging Energie-Nederland een dialoog gestart over de herkomstvan steenkool. Deze vond plaats onder voorzitterschapvan voormalig staatsse<strong>cr</strong>etaris voorEconomische Zaken Frank Heemskerk. De dialoogheeft als doel de lokale mensenrechten enmilieuomstandigheden te verbeteren bij mijnen


10EssentCR Report <strong>2010</strong>2ProfielEssentOrganisatieDe organisatie van Essent is gevormd rondomeen tweetal clusters en een kolom Staff servicesdie in dienst staat van de twee clusters. Het organogramop deze pagina geeft dit weer.DoelenOm het best presterende energiebedrijf teworden, heeft Essent zichzelf ambitieuze doelengesteld ten aanzien van klanten, technologie,duurzaamheid en organisatie. Meer hierover is telezen in het CR dashboard op pagina 20 en 21.KernwaardenEssent heeft vier kernwaarden die als uitgangspuntdienen voor al haar doen en laten. Het gaatom waarmaken; Essent komt haar beloftes na.Om inventiviteit, wat inhoudt dat binnen Essentde aanwezige kennis op een slimme en <strong>cr</strong>eatievewijze wordt ge<strong>com</strong>bineerd en dat er wordtsamengewerkt aan simpele en efficiënte oplossingen.Essent is transparant: klanten, medewerkersen andere stakeholders komen niet voorverrassingen te staan. Sympathiek leiderschapstaat voor de oprechte interesse die medewerkersvan Essent tonen voor klanten, de omgeving envoor elkaar.Organogram Essent n.v.Executive BoardStaff services Commercial cluster Technology clusterHRITEssent ServiceOverigenMarketingSales portfolio managementBusiness-to-businessBusiness-to-consumerSMEBusiness DevelopmentProjects 1ProductionNew EnergyEssent Local Energy SolutionsEssent Belgium1 — Per 1 januari 2011 geïntegreerd in <strong>RWE</strong> Technology.Waardeketens<strong>RWE</strong> koopt op de mondiale markt brandstoffenin zoals kolen, gas en biomassa die Essentgebruikt in haar centrales voor de productie vanelektriciteit en warmte, of voor de verkoop vangas. Essent is zich bewust van de vraagstukkenrondom ketenverantwoordelijkheid en van de impactvan haar handelen op mens en milieu.Mede door haar lidmaatschap van UN GlobalCompact en door te handelen volgens de richtlijnenvan deze organisatie, legt Essent op eentransparante manier verantwoording af over deherkomst van de gebruikte brandstoffen.Door haar investeringen en door de in het


11EssentCR Report <strong>2010</strong>2ProfielEssentCR dashboard geformuleerde doelstellingen,werkt Essent aan verlaging van haar emissies envergroting van haar duurzame energieproductie.Door duurzame alternatieven aan te bieden voorfossiel opgewekte energie en door het inzettenvan adviesdiensten stimuleert Essent devermindering van emissies en verlaging van hetenergieverbruik bij haar klanten.Over <strong>RWE</strong>Essent is sinds 30 september 2009 100 procentonderdeel van <strong>RWE</strong>, één van de vijf grootsteenergiebedrijven van Europa. <strong>RWE</strong> is actief ophet gebied van opwekking, verkoop, transport enlevering van elektriciteit en gas. Enkele kerngetallen:meer dan 70.000 werknemers. Elektriciteit:16,2 miljoen klanten. Gas: 7,9 miljoenklanten. Omzet <strong>2010</strong>: 53 miljard euro.<strong>RWE</strong> is in Duitsland de grootste energieproducent,in Nederland de op één na grootste en inhet Verenigd Koninkrijk de op twee na grootste.Daarnaast is <strong>RWE</strong> actief in Midden- en Zuidoost-Europa.De belangrijkste basis voor de toekomstige groeivan het <strong>RWE</strong>-concern vormen haar energiecentralesen het investeringsprogramma voor deontwikkeling van nieuwe milieuvriendelijke enflexibele opwekkingscapaciteit. Duurzame energiespeelt daarbij een belangrijke rol.Dankzij de vooraanstaande positie van <strong>RWE</strong>in de Europese energiehandel kan zij haarenergiecentrales optimaal inzetten. Met nieuweproducten voor huishoudens en bedrijven speelthet concern in op veranderende behoeftenvan klanten. Klimaatbescherming en efficiëntomgaan met energie worden daarbij steedsbelangrijker. Het doel van <strong>RWE</strong> is duurzamewaarde te <strong>cr</strong>eëren voor investeerders, klanten enwerknemers. Daarom is haar strategie gericht oporganische groei, aangevuld met acquisities diede waarde van het bedrijf verhogen.Integratie <strong>2010</strong>De overname door <strong>RWE</strong> heeft voor Essent groteorganisatorische consequenties gehad. In <strong>2010</strong>hebben we onder leiding van CEO Peter Teriumen in nauw overleg met de Ondernemingsraaddan ook hard gewerkt om die veranderingenvorm te geven en Essent te laten integreren in<strong>RWE</strong>.De belangrijkste veranderingen zijn dat het inGenève gevestigde Essent Trading is ondergebrachtbij <strong>RWE</strong> Supply & Trading en dat EssentWind, verantwoordelijk voor de ontwikkeling enbeheer van windparken in Nederland en Duitsland,onderdeel is geworden van <strong>RWE</strong> Innogy,dat binnen <strong>RWE</strong> verantwoordelijk is voor alleduurzame energieontwikkelingen. De activiteitenvan <strong>RWE</strong> Nederland zijn geïntegreerd in dievan Essent. De in aanbouw zijnde centrale inEemshaven, een door <strong>RWE</strong> geïnitieerd project,behoort na de overname door <strong>RWE</strong> ook tot deactiviteiten van Essent.KernenergieDe kerncentrale in Borssele, onderdeel van energieproducentEPZ N.V., maakt na de overnamevan Essent door <strong>RWE</strong> geen deel meer uit van Essent.Toch sluit Essent (deelname aan) de bouwvan een nieuwe kerncentrale in Nederland nietuit. We onderzoeken serieus de mogelijkheden,maar we zetten geen onomkeerbare stappen engaan ook geen vergaande verplichtingen aan.Het maatschappelijk draagvlak weegt zwaar voorEssent bij het maken van een keuze. We moetende kernenergievraagstukken over veiligheiden radioactief afval afwegen tegen het feit datelektriciteitsopwekking met kernenergie geenCO 2-uitstoot tot gevolg heeft.


13EssentCR Report <strong>2010</strong>3Strategie enBeleid3Corporate ResponsibilityStrategie en BeleidCorporate Responsibility (CR) is een integraalonderdeel van de bedrijfsvoering van Essent.Het speelt een belangrijke rol in het denken enhandelen van management en medewerkers.In dit hoofdstuk beschrijven we onder meer deCR-structuur van Essent en de rol van de CRCouncil. Verder komt onze gedragscode aan boden gaan we dieper in op de CR-speerpunten en-doelen van Essent. De voortgang met betrekkingtot het Duurzaamheidscontract, dat <strong>RWE</strong>in 2009 met Essent heeft gesloten, krijgt eenaparte plaats in dit hoofdstuk.CR-structuurBinnen Essent is de Raad van Bestuur verantwoordelijkvoor het CR-beleid. CEO Peter Teriumis CR-portefeuillehouder en namens de Raad vanBestuur opdrachtgever van de afdeling CR vanEssent. CR Director Marga Edens geeft leidingaan deze afdeling en is als zodanig verantwoordelijkvoor de vormgeving, sturing en implementatievan het CR-beleid binnen ons bedrijf. Voorhet CR-beleid en de rapportage daarover zijn deuitgangspunten van UN Global Compact en hetGlobal Reporting Initiative (GRI) leidend.De CR Director rapporteert rechtstreeks aan deCEO. Hij legt weer verantwoording af over hetdoor Essent gevoerde CR-beleid aan de Raad vanCommissarissen van Essent en aan <strong>RWE</strong>.CR CouncilEssent sprak in het MVO Verslag 2009 deambitie uit om een MVO-adviesraad in te stellen.We hebben <strong>2010</strong> gebruikt om een duidelijke rolen opdracht te formuleren voor deze CR Councilzoals we de MVO-adviesraad gaan noemen, omeen reglement op te stellen en mensen te vindendie in de CR Council zitting gaan nemen.De leden van de CR Council gaan de Raad vanBestuur en de CR Director advies geven, ideeënaandragen, aandachtspunten signaleren en hunvisie geven op de CR-ambities en -dilemma’s vanEssent. De CR Council is een klankbord én eenonafhankelijk adviseur.Essent staat midden in de maatschappij en het islogisch dat de maatschappelijke terreinen die Essentbelangrijk vindt: natuur en milieu, politiek,klanten, wetenschap en bedrijfsleven elk dooreen onafhankelijke deskundige gerepresenteerdworden in de CR Council.De CR Council is een afspiegeling van demaatschappij waar Essent deel van uitmaakten een dialoog mee wil voeren. De genoemdemaatschappelijke gebieden hebben allen eengrote invloed op de bedrijfsvoering, strategie enmaatschappelijke acceptatie van Essent. Het isdaarom voor ons ook van belang dat de leden vande CR Council grote kennis en ervaring hebbenop het terrein dat zij vertegenwoordigen en het


14EssentCR Report <strong>2010</strong>is vooral belangrijk dat zij ieder vanuit het eigenperspectief en met de eigen inzichten het CRbeleidvan Essent onder de loep nemen.We zijn blij dat we de mensen hebben gevondendie helemaal in dit profiel passen. Het zijnallemaal zwaargewichten op hun eigen gebied.Dat de voorzitter uit de natuur- en milieuhoekkomt, tekent het belang dat we aan natuur enmilieu toekennen.Het instellen van de CR Council zal het CRbeleidvan Essent versterken, mede vanwege depermanente dialoog tussen deze Council, Raadvan Bestuur en CR Director. In 2011 komt de CRCouncil voor het eerst bijeen.De ledenInmiddels is de samenstelling van de CR Councilbekend. De leden zitten op persoonlijke titel inde Council en vertegenwoordigen niet de organisatiewaar ze voor werken. Voorzitter is WillemFerwerda, hij belichaamt natuur en milieu. Ferwerdais algemeen directeur van de Nederlandseafdeling van IUCN, the International Union forConservation of Nature, in 1948 opgericht met alsdoel ‘natuurbehoud in een rechtvaardige wereld’.IUCN Nederland ‘vormt de brug tussen maatschappelijkeorganisaties, overheid, bedrijfslevenen de wetenschap op allerlei onderwerpen die temaken hebben met het tegengaan van het verliesaan biodiversiteit’, er zijn 35 lidorganisaties bijaangesloten waaronder: De Waddenvereniging,Natuur en Milieu, Both ENDS, het ministerie vanEconomische Zaken, Landbouw en Innovatie, deANWB en het Wereld Natuur Fonds Nederland.In hoofdstuk 4 van dit CR Report staat hetverslag van een gesprek dat CR Director MargaEdens had met Willem Ferwerda. Hij verteltdaarin onder meer over de verwachtingen diehij heeft van de CR Council en hoe hij tegen deenergiesector aankijkt.Wim Turkenburg is hoofd van de sectie Natuurwetenschap& Samenleving van het DepartementScheikunde van de Faculteit Bètawetenschappenvan de Universiteit Utrecht, en directeur van hetCopernicus Instituut van dezelfde universiteit.Hij vertegenwoordigt de wetenschap in de CRCouncil.Als representant van de (zakelijke) klanten zitLeendert-Jan Visser in de CR Council. Hij isdirecteur van MKB Nederland. Voormalig staatsse<strong>cr</strong>etarisvoor Verkeer en Waterstaat en ministervan VROM Tineke Huizinga belichaamt depolitieke invalshoek. En Manon van Beek representeerthet bedrijfsleven. Zij is executive partnervan Accenture (een wereldwijd opererende consultancyfirma), waar zij verantwoordelijk is voorde Benelux Utilities sector.<strong>RWE</strong> GedragscodeHet CR-beleid van Essent heeft sinds <strong>2010</strong> extrafundament gekregen met de <strong>RWE</strong> Gedragscode,die eveneens het UN Global Compact als richtsnoerheeft. De gedragscode geeft onze principesweer, onze uitgangspunten en onze waarden:vertrouwen, toekomstgericht, betrouwbaar,prestatiegericht en klantgericht.Het belang van deze Gedragscode komt duidelijknaar voren als het om wezenlijke zaken gaat,bijvoorbeeld de herkomst van steenkool, ziehoofdstuk 5.1. Essent verplicht haar zakelijkerelaties om zich te houden aan de uitgangspuntenvan de Gedragscode en kan dit controleren.Intern ziet Essent erop toe dat alle medewerkersgelijke kansen hebben en dat collega’srespectvol met elkaar omgaan. Medewerkers ensollicitanten mogen geen nadelen ondervindenvanwege geslacht, burgerlijke staat, ras, nationaliteit,leeftijd, religie of seksuele geaardheid. Zieook hoofdstuk 6.


15EssentCR Report <strong>2010</strong>3Strategie enBeleidBinnen Essent hebben we uit de <strong>RWE</strong> Gedragscode10 Essentiële Afspraken gedestilleerd.Het is een samenvatting van de regels die wevan onszelf, van onze medewerkers en van onzezakelijke partners verwachten. In <strong>2010</strong> zijn dezeafspraken breed ge<strong>com</strong>municeerd binnen deonderneming.10 Essentiële AfsprakenOnderstaande afspraken stimuleren medewerkersverantwoordelijkheid te nemen voor hunhandelen:• We respecteren de internationaal aanvaardemensenrechten.• We handelen integer en transparant.• We handelen in het belang van de klant.• We tonen maatschappelijke betrokkenheid.• We gaan zorgvuldig om met het milieu.• We staan voor vrij ondernemerschap en eerlijkeconcurrentie.• We houden ons continu bezig met het verbeterenvan de kwaliteit van onze prestaties.• We behandelen elkaar gelijkwaardig en metvertrouwen.• We zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving.• We stellen aan onze zakelijke relaties dezelfdeeisen als aan onszelf.DashboardAls energiebedrijf dat verankerd is in de maatschappijwaarin we opereren, leggen we in onsCR-beleid de nadruk op negen speerpunten dieduidelijke raakvlakken hebben met diezelfdemaatschappij en die nauw aansluiten bij deuitgangspunten van <strong>RWE</strong>. Het gaat om emissiereductie,het aandeel duurzame energie in deenergiemix, energiebesparing, innovatie, Health,Safety & Environment (HSE), goed werkgeverschap,klanttevredenheid, mensenrechten enbedrijfsburgerschap.In <strong>2010</strong> hebben we voor deze speerpunten voorhet eerst prestatiemetingen (kpi’s, key performanceindicators) gedefinieerd en daar doelstellingenaan verbonden. Zie ook het CR dashboardop pagina 20 in dit CR Report.Dankzij dit dashboard zijn de CR-doelstellingenvan Essent helder, meetbaar en beter stuurbaar.Essent heeft het voornemen dit dashboardtenminste één keer per jaar te actualiseren,waarbij <strong>2010</strong> het startjaar en referentiejaar is.Gegevens uit het dashboard zijn afkomstig uitreguliere management- en rapportagesystemen.De definities en doelstellingen zijn geformuleerdin samenspraak met verantwoordelijke medewerkers,specialisten en managers van betrokkenbedrijfsonderdelen, en goedgekeurd door deRaad van Bestuur.AmbitieusDe in het CR dashboard opgenomen doelen zijnveelal ambitieus. Dit geldt in het bijzonder voorde doelstellingen rondom emissiereductie en vergrotingvan het aandeel duurzame energie. Hetdenken hierover is in 2008 gestart en sindsdienis er veel gewijzigd. Zo is de Nederlandse doelstellingvoor duurzame energie teruggeschroefdvan 20 procent naar 14 procent, is er nog altijdonduidelijkheid over een nieuw subsidiesysteemvoor duurzame energie en heeft de Nederlandseregering zich uitgesproken tegen CO 2-opslag opland. Verder is Essent door de overname door<strong>RWE</strong> veranderd. De windparken van Essent zijnovergedragen aan <strong>RWE</strong> Innogy en de door <strong>RWE</strong>geïnitieerde kolencentrale in de Eemshaven isonderdeel geworden van het Essent projectenportfolio.Dit en de verslechterende economischeomstandigheden maken deze doelstellingenextra <strong>com</strong>plex en uitdagend.


17EssentCR Report <strong>2010</strong>3Strategie enBeleidbedrijfsvoering hebben we ook allerlei energiebesparingsprogramma’s,gericht op huisvestingen vervoer. Daarbij meten we de voortgang vande CO 2-reductie per gram per voltijdsbaan (fte).Ons doel is een verlaging te realiseren van 5procent per jaar in de periode 2011-2013.InnovatieEssent onderzoekt veelbelovende technologischeontwikkelingen en initieert pilotprojecten ophet grensvlak van onderzoek en <strong>com</strong>merciëleexploitatie. Verder investeren we in fondsen dieverschillende onderzoeksprojecten financierengericht op emissiereductie, energieopslag, energiemanagement,duurzame energieopwekking,alternatieve brandstoffen en energie-efficiency.We meten de innovatiedoelstellingen aan dehand van het aantal initiatieven dat tot pilotprojectenuitgroeit. In de periode 2011-2012moeten dat er op zijn minst vier zijn.Health, Safety & EnvironmentEssent doet er alles aan om haar werknemersgezond, veilig en milieubewust te laten werken.Zowel op de productielocaties als in kantoorgebouwen.En het betreft niet alleen de eigen medewerkers,maar ook medewerkers van bedrijven enorganisaties die we contracteren.We meten de HSE doelstellingen op drie manieren:1. in het aantal bedrijfsongevallen metverzuim per miljoen gewerkte uren, inclusief dievan aannemers en inhuurkrachten van Essent (isLTIF, Lost Time Injury Frequency ), 2. in het aantalgerapporteerde bedrijfsongevallen die leiden toteen dodelijke afloop, verzuim, aangepast werk ofeen professionele medische behandeling per miljoengewerkte uren, inclusief die van aannemersen inhuurkrachten van Essent (is TRCF, TotalRecordable Case Frequency) en 3. in het percentageziektedagen op het totale aantal te werken dagen.De respectievelijke doelen voor 2011 zijn minderdan 1,54 voor de LTIF, minder dan 3,87 voorTRCF en maximaal 3,7 procent ziekteverzuim.In <strong>2010</strong> waren de resultaten voor deze cijfersachtereenvolgens 0,48, 3,04 en 3,5 procent.De doelstelling op milieugebied is om in 2011al onze werkzaamheden uit te voeren op basisvan de principes van de internationale standaardISO 14001.Goed werkgeverschapWe willen dat Essent bekendstaat als een aantrekkelijkewerkgever. We meten dit aan de handvan onze positie als topwerkgever in de jaarlijkselijst van Beste Werkgevers in Intermediair.We willen structureel een plaats innemen bijde 25 beste bedrijven.Verder vinden we dat ons personeelsbestandin alle lagen van het bedrijf een goede afspiegelingmoet zijn van de maatschappij waarin wijopereren. Dat meten we aan de hand van hetpercentage vrouwen in de top en subtop vanEssent. In 2013 moet een kwart van diemanagers vrouw zijn.KlanttevredenheidOnze klanten willen we producten en dienstenaanbieden die helemaal passen bij hun energiebehoeften.Verder promoten we Groene Stroomen Groen Gas als alternatieven voor fossielebrandstoffen. We meten de klanttevredenheidin het percentage ontevreden klanten per jaar.In 2011 moet dat percentage zes of lager zijn.MensenrechtenWe passen de principes van UN Global Compactop onszelf toe en op onze businesspartners.We meten dit aan de hand van de overeenstemmingvan ons gedrag en van onze partners metde <strong>RWE</strong> Gedragscode. In beide gevallen is onsstreven een volledige naleving van de Code.


18EssentCR Report <strong>2010</strong>3Strategie enBeleidBedrijfsburgerschapEssent streeft ernaar haar licence to operate teversterken door 1. een actief lid te zijn van UNGlobal Compact en door 2. haar medewerkerste stimuleren vrijwilligerswerk te doen in deNederlandse samenleving. Punt 1. meten we aande hand van het aantal projecten waaraan wedeelnemen, die bijdragen aan de principes vanUN Global Compact. In 2011 moet dat minimaaléén project zijn. Punt 2. meten we aan de handvan het aantal medewerkers dat via het programmaCompanius vrijwilligerswerk uitvoert.De doelstelling voor 2011 is dat vijf procent vanalle Essent werknemers vrijwilligerswerk doet.Om te waarborgen dat doelstellingen uit hetCR-beleid worden gerealiseerd, is aan despeerpunten Klanttevredenheid en HSE eenbeloningsstructuur gekoppeld voor senior managementen leden van de Raad van Bestuur.Klachten en vragenKlachten, meldingen en/of vragen rondom hetdoor Essent gevoerde CR-beleid kunnen gesteldworden via het e-mailadres <strong>cr</strong>@essent.nl.Of via onze website www.essent.nl. Beantwoordingvindt in principe plaats op individuele basisen, daar waar noodzakelijk, in samenspraakmet relevante bedrijfsonderdelen. Klachten enmeldingen van interne stakeholders (personeel)vinden hun weg via de klokkenluidersregeling,de klachtenregeling en de diverse vertrouwenspersonen.StakeholderdialogenEssent hecht belang aan actieve betrokkenheid vanstakeholders bij haar CR-beleid. Om die reden voerenwe op verschillende niveaus stakeholderdialogen.Sommige dialogen zijn structureel, anderehebben een incidenteel karakter. Voorbeelden vandergelijke dialogen zijn niet alleen de CR Councilen de Nederlandse steenkolendialoog, maar ook deEssential Conferences en het Essent MedewerkersOnderzoek (EMO). Zie hoofdstuk 6.We betrekken medewerkers ook op een anderemanier bij ons CR-beleid en dat is door de inzetvan zogeheten Pressenters. Dat zijn Essentmedewerkers die op vrijwillige, maar niet vrijblijvendebasis <strong>com</strong>municeren over ons CR-beleid,zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Metname in onze How on Earth… medewerkerscampagne(zie hoofdstuk 6) spelen ze een belangrijkerol. Pressenters geven lezingen, schrijvenartikelen of wonen discussiebijeenkomsten bij.Tegelijkertijd zijn ze de ogen en oren van deafdeling CR. Zij pikken signalen op en koppelendie terug.


CR dashboard


emissiereductieAandeel duurzameenergie inde energiemixenergiebesparinginnovatiedoel status CR Speerpunten<strong>2010</strong>Een CO 2-neutrale energievoorzieningin 2050GemiddeldeCO 2-emissie in <strong>2010</strong>was 568 g/kWh568g/kWhGemiddelde CO 2-emissieverlagen naar minder dan 500g/kWh in 2012 en tot minderdan 400 g/kWh in 2020


Health, Safety& EnvironmentGoed werkgeverschapklanttevredenheidmensenrechtenbedrijfsburgerschapZorgen voor een gezondeen veilige werkomgevingEssent staat bekend alsaantrekkelijke werkgevermet oog voor diversiteitNakomen wat we beloven:betrouwbaar, betaalbaar enzo duurzaam mogelijkRespect voor mensenrechtenin mondialegrond- en brandstofketensSteun voormaatschappelijke projecten,goede doelen envrijwilligerswerkIn <strong>2010</strong> bedroeg de LTIF0,48 en de TRCF 3,04. Hetziekteverzuim was3,5%.In <strong>2010</strong> eindigdeEssent 15 e in top 25 BesteWerkgevers OnderzoekIntermediair. 19% vrouwenin (sub)toppositiesHet percentageontevreden klanten wasin <strong>2010</strong> 5%We passen de principesvan UN Global Compacttoe op onszelf en onzepartnersVoor <strong>2010</strong> is geendoelstellinggeformuleerd0,48LTIF3,04TRCF3,5%ziekteverzuim15 eplaats19%vrouwenin (sub)topposities5%- -Voor 2011 zijn de doelen1,54 voor de LTIF, 3,87voor de TRCF en voor hetziekteverzuim 3,7%.Structurele plaats in top25 Beste WerkgeversOnderzoek Intermediair.25% vrouwen in(sub)topposities in 2013Percentage ontevredenklanten in 2011 ligt onderof is gelijk aan 6%Volledige naleving<strong>RWE</strong> GedragscodeIn 2011 is 5% van onzemedewerkers vrijwilliger viaCompanius en is een projectgeïnitieerd dat bijdraagt aanUN Global Compact1,54LTIF3,87TRCF3,7%ziekteverzuimtop 2525%vrouwenin (sub)toppositiesin 2013≤ 6%in 2011100 %naleving<strong>RWE</strong>Gedragscode5%van demedewerkers in 20111project in 2011


Met de Energie Index van Essent ziet u in één oogopslag alle ontwikkelingen op de energiemarkten bepaalt u zelf het optimale inkoopmoment. De Energie Index is voor iedereen toegankelijk enbovendien geheel kosteloos. Maak vandaag nog een account aan op essent.nl/grootzakelijk.De Energie Index. Essent levert.08601087 ad Energieindex 210x285_WT_nieuw.indd 1


CR Council:klankbord enonafhankelijk adviseurIn gesprekmet WillemFerwerda,voorzitter CRCouncil


27EssentCR Report <strong>2010</strong>4Ik ben geen man van de zijlijn,ik wil meedoen4Tweegesprek Willem Ferwerda, voorzitter CR Council Essenten Marga Edens, CR Director Essent:"Ik ben geen man van de zijlijn,ik wil meedoen"Willem Ferwerda, algemeen directeur van deNederlandse afdeling van IUCN, the InternationalUnion for Conservation of Nature, is ecoloog eneen natuur- en milieuman in hart en nieren. Ophet eerste oog lijkt dat niet samen te gaan met eenenergiebedrijf dat geassocieerd wordt met kolencentralesen CO 2-uitstoot. Waarom wordt hij dantoch voorzitter van de CR Council van Essent?Welke verwachtingen heeft hij? En wat vindt hijsowieso van de energiesector? CR Director MargaEdens van Essent vroeg het aan Willem Ferwerdain de Amercentrale te Geertruidenberg, kort naeen rondleiding door plantmanager EtienneVollebregt.Marga:Toen ik net bij Essent in dienst was, kreeg ik ookeen rondleiding in de kolencentrale. Het duurdeeen hele middag. Na afloop snapte ik pas echtbij wat voor een bedrijf ik werkte. Ik kreeg begripen waardering voor het hele <strong>com</strong>plexe proces datnodig is om een centrale goed te laten draaien enhet enthousiasme en het vakmanschap van demensen die er werken. Wat was jouw ervaringvan vandaag?Willem:Allereerst wilde ik ook graag zo’n centrale meteigen ogen zien. Om de schaal en cijfers tot medoor te laten dringen. De Amercentrale is eenschakel in wat ik het grote energiespel noem.Ik vind het belangrijk te zien hoe de mensendaarmee omgaan. Ik zie hoe intens Etienne bezigis met de centrale, hoe gedreven hij is en hoe hijvertelt over de mogelijkheden van SO 2- en NO x-afvang, biomassa bijstook, het aanbrengen vantechnische verbeteringen, alsook zijn ideeën omhet terrein zelf te vergroenen.Marga:In de zomer van <strong>2010</strong> hebben we je gevraagdvoorzitter te worden van de CR Council van Essent.Je vroeg toen om bedenktijd. Dat stelde mewel gerust, het betekende dat als je ‘ja’ zou zeggenhet een weloverwogen ‘ja’ zou zijn. Vanwaardie aarzeling?Willem:Om twee redenen. Op de eerste plaats heb ik geengedetailleerde kennis van de energiewereld. Ikben vooral bekend met de hoofdthema’s: CO 2,klimaatverandering, grootschalige en kleinschaligeenergieopwekking, de effecten van grootschaligebiobrandstoffen op de voedselvoorziening,ecosystemen en biodiversiteit. De tweede redenis mijn positie als spil in de nationale natuur-


28EssentCR Report <strong>2010</strong>4Ik ben geen man van de zijlijn,ik wil meedoenen milieubeweging. Ik ken alle mensen en allestandpunten. Ik wilde met enkele lidorganisatiesvan IUCN sparren over het idee voorzitter te wordenvan de CR Council van Essent. Dat is toch eenbedrijf dat op milieugebied niet zo’n goede naamheeft, zeker niet na de overname door <strong>RWE</strong>. Hoekijken mensen uit de natuur- en milieuwereld ertegenaan? Overigens zit ik op persoonlijke titel inde CR Council.Marga:En toch heb je ja gezegd?Willem:Om zaken te helpen veranderen. In mijn idealewereld wil ik geen kolenwinning, wil ik geencentrale bij de Waddenzee, geen kerncentrales,wil ik geen CCS, maar wil ik dat iedereen zonnecollectorenen windmolentjes op het dak heeften dat bedrijven op een CO 2-neutrale manier huneigen energie opwekken. Zover is het helaas noglang niet. We zitten in een transitiefase en stilzittenis geen optie. Ik ben geen man van de zijlijn,ik wil vanuit mijn waarden, kennis en netwerkbijdragen en de CR Council biedt me een mooiegelegenheid daartoe.Doorslaggevend waren de door Essent gebodenvoorwaarden: onafhankelijk, directe toegang totde Raad van Bestuur, gevraagd en ongevraagdadvies geven, zaken signaleren, alles is bespreekbaar.Voor mij is dat essentieel. Alleen onderdie voorwaarden kan ik iets helpen veranderen.Daarbij bekijk ik elk jaar of het voldoende heeftopgeleverd.Marga:Wat vind je van de duurzame ambities van Essent?Willem:Essent heeft grote ambities voor de toekomst enambities binnen <strong>RWE</strong>. Dat vind ik heel interessant.Als je hier rondloopt op de Amercentrale enje ziet en hoort hoe <strong>com</strong>plex de energiewereld is:lange en korte termijn denken, wereldwijde vraagen aanbod, wel of geen subsidies, wel of geenoverheidsbeleid, hoe om te gaan met de limiet dieer uiteindelijk zit op bioreststoffen om bij te stoken,enzovoort, enzovoort. Ik ben me er bewustvan dat er meerdere kanten aan de zaak zitten.Neem als voorbeeld <strong>RWE</strong> met zijn vervuilendeen landschapvernielende bruinkoolmijnen. Datbedrijf heeft tegelijkertijd ook heel veel kennisen ervaring in huis om die oude mijngebiedente herstellen. Die kennis en ervaring kunnen zeook elders in de wereld toepassen. En dat is hardnodig. Zo’n 25 procent van het aardoppervlak isgeërodeerd en moet hersteld worden. <strong>RWE</strong> zoubijvoorbeeld zijn kennis en ervaring kunnen delenop dat gebied. Ik hoop dat ik aan dat proces ietskan bijdragen.Marga:Wat vind je van het CR-beleid van Essent als jekijkt naar de speerpunten op het CR dashboard,de kpi’s en de doelstellingen?Willem:Het valt me op dat er alleen wordt gekeken naartechnische oplossingen, terwijl het om eenveel breder spectrum gaat. Bijvoorbeeld: onderemissiereductie zou ik ook natuurherstel willenplaatsen. Het is goedkoper en effectiever danbijvoorbeeld CCS. Bosherstel is een vorm vanemissiereductie; breng de C van CO 2op eennatuurlijke manier terug in de bodem. Als hetgaat om bedrijfsburgerschap, ben ik van meningdat de samenleving en op den duur ook overhedenaan bedrijven zullen vragen terug te gaangeven aan de maatschappij en de planeet. Datgaat veel verder dan een aardige PR-actie voor hetbedrijf of vrijwilligerswerk. Het gaat uiteindelijkom verandering van de ‘genen’ van het bedrijf.Het zou goed zijn als we daar in de CR Council


29EssentCR Report <strong>2010</strong>4Ik ben geen man van de zijlijn,ik wil meedoengedachten over kunnen vormen die interessantzijn voor Essent.Marga:Essent profileert zich als de grootste duurzameenergieproducent van Nederland met groteambities op het gebied van duurzaamheid entransparantie. Daarmee lopen we voorop binnen<strong>RWE</strong>. Zeker met het instellen van een CR Council.Ook voor <strong>RWE</strong> is deze vergaande vorm vantransparantie een experiment."Transparantielevert Essent ende maatschappijveel op"Willem:In de zeer nabije toekomst zal de samenlevingdie kwetsbaarheid en openheid meer zien als eenpositieve kracht. Hoe transparanter een bedrijfzich opstelt, hoe beter. Alle informatiezal immers altijd en overal beschikbaar zijn engoed geïnformeerde mensen accepteren geenPR-praatjes meer. Als een bedrijf als Essent inalle openheid durft na te denken over de toekomsten daarbij kritisch durft te kijken naar zijneigen business model, stimuleer je mensen ommee te denken. Uiteindelijk zal die transparantiede samenleving en dus ook de positie van Essenten collega-energiebedrijven heel veel opleveren.van grote visies op de toekomst, zaken ter discussiestellen, maar ook van praktische adviezenwaar we direct mee aan de slag kunnen. Hetmoet niet blijven steken in dromen met openogen.Willem:Daar ben ik het mee eens. De kracht van deCR Council ligt in de samenstelling ervan metmensen uit verschillende disciplines, waaronderwetenschappers. Ik zie het als onze taak duidelijkaan te geven wat in de ogen van de CR Councilde kansen en de knelpunten zijn voor Essent.Daarbij zullen we ook kritische opmerkingenplaatsen. Het mag best schuren als het maarconstructief is. En het is zeker niet mijn bedoelingom de organisatie of mensen in het defensiefte drukken. Ik wil mensen uitnodigen mee tedoen, enthousiast maken. Ik denk dat ik dankzijmijn kennis, ervaringen en contacten een verschilkan maken.Marga:Ik weet zeker dat er binnen Essent ruimte enopenheid is voor kritische opmerkingen enenthousiaste ideeën. Dat blijkt bijvoorbeeld ookuit het feit dat de kolendialoog die we voeren metallerlei organisaties, intern breed wordt gesteunden dat we ook de intentie hebben in 2011 constructiefverder te praten.Willem:Het is mijn ambitie om, als na een jaar blijkt datde CR Council een succes is, <strong>RWE</strong> het zal overnemenen dat vervolgens ook andere energiebedrijveneen CR Council zullen instellen. Dat dekennis die we hebben verworven wordt gedeeldmet anderen.Marga:We hopen dat de CR Council een mix kan zijn


30EssentCR Report <strong>2010</strong>5Duurzaamheid en leveringszekerheidgaan hand in hand5Duurzaamheid en leveringszekerheidgaan hand in handAls producent en leverancier van energiehebben we te maken met alle facetten van desamenleving. Ons handelen heeft enerzijds eennegatieve impact, bijvoorbeeld de uitstoot vanCO 2, maar anderzijds leveren we een positievebijdrage door onder meer duurzame energie teproduceren en emissies te reduceren. We hebbenverantwoordelijkheden en verplichtingen,die mede zijn vastgelegd in het Duurzaamheidscontractdat <strong>RWE</strong> met Essent heeft gesloten.Die verplichtingen liggen op het gebied vanduurzaamheid, betaalbaarheid en leveringszekerheid.Het is niet voor niets dat Essent in<strong>2010</strong> nadrukkelijk bezig is geweest met thema’sdie hier direct aan raken: kolen, biomassa en deEemshavencentrale in de provincie Groningen.Schoner en efficiënterDeze thema’s zijn nauw met elkaar verbondenen komen ook letterlijk bij elkaar in deEemshavencentrale. Het is een kolencentraledie veel schoner en efficiënter en dus duurzameris dan bestaande kolencentrales. De centrale isook geschikt voor biomassa meestook. Essentheeft het voornemen om op termijn ook in deEemshavencentrale grootschalig biomassamee te stoken. Want zonder biomassa kunnennationale duurzame ambities niet waargemaaktworden. Daar zijn we van overtuigd.Vandaar ook dat we investeren in de Biobasedeconomy, een economie waarin fossielebrand- en grondstoffen worden vervangen doorgroene grondstoffen ofwel biomassa. Het is welbelangrijk dat de overheid de mogelijkheden vanbiomassa onderkent en stimuleert.Met de bouw van een kolencentrale kiezenwe ook voor diversiteit in ons productiepark.Een keuze voor alleen gasgestookte centralesof windparken brengt risico’s met zich mee.Want hoe garanderen we leveringszekerheid enbetaalbaarheid als we op een bepaald momentzonder gas komen te zitten of als het niet voldoendewaait? De Eemshavencentrale vormt eenideale <strong>com</strong>binatie met windparken, want doorzijn snelle opstartkwaliteiten kan hij meteen ingeschakeldworden tijdens windluwe periodes.LuisterenHet is niet vanzelfsprekend dat we van iedereensteun krijgen voor de keuzes die we maken. Debouw van een nieuwe kolencentrale roept bijsommige stakeholders grote weerstanden op.Die plaatsen bijvoorbeeld vraagtekens bij deherkomst van de kolen die we gebruiken of bijde locatie van de centrale nabij de Waddenzee.Dat is hun goed recht.We staan open voor discussie over alle door onsgemaakte keuzes. Sterker, we zoeken de dialoog


31EssentCR Report <strong>2010</strong>5.1Kolenop. Via speciale websites, door het organiserenvan Essential Conferences, door convenanten tesluiten, door bij te dragen aan de stakeholdersdialoogover de herkomst van kolen, door deelte nemen aan een hoorzitting van de TweedeKamer, door één op één gesprekken te voeren,door brieven te schrijven, door politieke caféste bezoeken en bijvoorbeeld ook door een CRCouncil te installeren.Dit alles doen we niet alleen om de zienswijzevan Essent kenbaar te maken en onze keuzestoe te lichten, maar ook om te luisteren naaranderen in de samenleving. Hoe kijken zij tegenallerlei vraagstukken aan, wat zijn hun oplossingenvoor de problemen waarmee we geconfronteerdworden? En wat kunnen wij daarvanleren? Dit hoofdstuk gaat over essentiële vragenwaar Essent en de samenleving een antwoord opmoeten vinden.De thema’s kolen, biomassa en Eemshavencentralehebben een grote onderlinge samenhangen raakvlakken met velerlei maatschappelijkeontwikkelingen. In het vervolg van dit hoofdstukgaan we daar dieper op in.5.1KolenEen discussie over kolenEssent heeft ambitieuze duurzame doelstellingen.Zo willen we in 2050 helemaal CO 2-neutraal energie leveren. Dat kan volgens onsalleen door diverse vormen van energie in tezetten en te investeren in duurzame technieken:efficiënte fossiele technieken en schoonfossieletechnieken. Daarbij sluiten we geenenkele optie uit.De vraag naar elektriciteit blijft ook de komendejaren verder groeien. Deze groei kunnen we nietopvangen met duurzame energie alleen. Wantzelfs als we in Nederland de 14 procent doelstellingvoor duurzame energie van het Kabinet voor2020 zouden halen, dan nog zal 86 procent vanonze energie in 2020 van conventionele fossielebronnen afkomstig zijn.Deze energie moet zo schoon en efficiëntmogelijk worden opgewekt en nieuwe gas- enkolencentrales zijn daarom hard nodig, ook inde nabije toekomst. De modernisering van hetNederlandse productiepark is minstens zo belangrijkvoor het verlagen van de CO 2-uitstoot alshet vergroten van het aandeel duurzame energie.EemshavencentraleBinnen <strong>RWE</strong> investeert ons zusterbedrijf <strong>RWE</strong>Innogy grootschalig in windparken. Essent iszelf verantwoordelijk voor het moderniserenvan haar bestaande centrales, zoals de Clauscentrales in Maasbracht, en de bouw van nieuwecentrales. De Eemshavencentrale in Groningenis daar een voorbeeld van.Het gebruik van kolen in elektriciteitscentrales isniet onomstreden. Met name milieuorganisatiesprotesteren tegen de bouw van nieuwe kolencentralesin Nederland. Op de eerste plaats vanwegede uitstoot van CO 2en andere vervuilende stoffen.Daarnaast noemen ze ook sociale en ecologischemisstanden bij de winning van steenkool alsredenen om tegen kolencentrales te zijn. MilieuorganisatieGreenpeace publiceerde hieroverin 2008 al een rapport. Essent reageerde toendoor transparant te zijn over de herkomst van dedoor haar gebruikte kolen en door een rondetafelconferentieover ketenverantwoordelijkheidte organiseren met andere kolenverbruikendeenergiebedrijven.In de zomer van <strong>2010</strong> zond het televisieprogrammaNetwerk twee <strong>report</strong>ages uit over deherkomst van kolen. Volgens Netwerk was er


33EssentCR Report <strong>2010</strong>5.1Kolensparant overvan kolen


34EssentCR Report <strong>2010</strong>5.1Kolenin Zuid Afrika sprake van grootschalige milieuverontreinigingmet ernstige gevolgen voor degezondheid van de lokale bevolking. In Colombiawerden volgens de actualiteitenrubriek mensenrechtengeschonden, zoals het vermoorden enintimideren van vakbondsleiders en -leden. Ookhier zou volgens Netwerk de winning van kolenten koste gaan van de gezondheid van de lokalebevolking. In de uitzendingen werden Nederlandseenergiebedrijven, waaronder Essent, medeverantwoordelijk gesteld voor de mensenrechtenschendingenen milieuverontreiniging in degenoemde landen. Essent deelde dit standpuntniet. Temeer daar duidelijk werd dat een deel vande in de <strong>report</strong>ages opgevoerde problemen enkelejaren terug speelde of maar beperkt op feiten herleidbaarwas. In reactie op de uitzendingen heeftbranchevereniging Energie-Nederland samenmet de energiebedrijven een dialoog met NGO’sopgezet over de herkomst van kolen.TransparantEssent gebruikt kolen als brandstof in de Amercentraleen vanaf 2013 zal ook de Eemshavencentralemet kolen worden gestookt. Zoalsweergegeven in het op de website van Essentgepubliceerde Stroometiket, is ruim 15 procentvan de elektriciteit die we leveren opgewekt metsteenkool.Essent is open en transparant over het gebruikvan kolen. Niet alleen publiceren we het aandeelkolen in onze leveringsmix, we maken ook bekendwaar de kolen voor onze centrales vandaankomen. Zo kwam het gros van de kolen die wein <strong>2010</strong> gebruikten uit Colombia. Op pagina 37staat een volledig overzicht.Verder gaan we met alle maatschappelijkepartijen in gesprek die de discussie op basis vanfeiten willen voeren. Zo gaf CEO Peter Teriumeen toelichting op de handel in kolen tijdens eenhoorzitting in de Tweede Kamer, georganiseerddoor de vaste <strong>com</strong>missie voor EconomischeZaken, Landbouw en Innovatie. CR DirectorMarga Edens zette in <strong>2010</strong> de standpunten vanEssent uiteen tijdens een Politiek Café van BothENDS, een NGO die kritisch staat ten opzichtevan kolenwinning.Handel in kolen door<strong>RWE</strong> Supply & TradingEssent doet er alles aan om een verantwoordeherkomst van de door haar gebruikte steenkoolte garanderen. De steenkool voor onze centraleswordt ingekocht door <strong>RWE</strong> Supply & Trading.<strong>RWE</strong> is net als Essent lid van UN GlobalCompact. Alle zakelijke relaties en bedrijfsactiviteitenvan <strong>RWE</strong> Supply & Trading vallen onderde <strong>RWE</strong>-gedragscode. De principes van UNGlobal Compact vormen daarin het belangrijksterichtsnoer. Partijen waar <strong>RWE</strong> Supply & Tradingzaken mee doet, ondergaan een zogehetenCounterparty Risk Assessement die bestaat uit eenlange checklist over zaken als milieubewustzijn,sociaal gedrag en kredietwaardigheid.<strong>RWE</strong> bezoekt haar zakenpartners en betreffendelocaties om te controleren of de verstrekte informatieklopt. Daarbij moet worden opgemerktdat we ons ervan bewust zijn dat inzicht in deherkomst van kolen niet in alle gevallen mogelijkis. Zo zijn er met name geen waarborgen in devorm van controlemechanismen voor kolen dieniet rechtstreeks van mijnen worden betrokken,maar worden ingekocht op de wereldhandelsmarkt.Die handel is internationaal en afsprakenover de herkomst van de kolen moeten ook opdat niveau worden gemaakt. Mede om die redenvoert <strong>RWE</strong>, samen met andere grote energiebedrijven,momenteel een steenkolendialoog inDuitsland in afstemming met mijnbouwbedrijvenen NGO’s.


35EssentCR Report <strong>2010</strong>5.1KolenNederlandse kolendialoogMede naar aanleiding van de publiciteit over deherkomst van kolen en vragen daarover in deTweede Kamer is in augustus <strong>2010</strong> een start gemaaktmet de Nederlandse kolendialoog over deherkomst van kolen. Een initiatief van de gezamenlijkeenergiebedrijven, dat wordt gefaciliteerddoor brancheorganisatie Energie-Nederland.Deelnemers zijn onder meer Nederlandseenergiebedrijven met kolencentrales, waaronderEssent, grootverbruikers van kolen zoals TataSteel (het voormalige Corus), vakbonden, mijnbouwbedrijvenen NGO’s.De dialoog stond in <strong>2010</strong> onder leiding vanFrank Heemskerk, voormalig staatse<strong>cr</strong>etarisEconomische Zaken. In het eerste deel, dat eind<strong>2010</strong> is afgerond, zijn constructieve gesprekkengevoerd en is, dankzij het uitwisselen van kennisen ervaring, het onderlinge begrip verbeterd overde onderscheiden rollen in de kolenketen en dezorgen van stakeholders daarbij.Alle deelnemers waren het erover eens dat er eenvervolg moet komen in 2011. Het doel voor devervolgfase is om de assurance processen te versterken,om - waar nodig - de omstandighedenvan lokale gemeenschappen, werknemers en milieute verbeteren en meer inzicht te geven in dekolenketen richting Nederlandse consumenten.Voorzitter Heemskerk noemde de kolendialoog“een waardevol initiatief, dat niet alleen voorNederland van belang is maar ook internationaalvoorop loopt”.


Overig EssentGeertruidenberg36EssentCR Report <strong>2010</strong>CO 2-emissiesenergieproductie 1 (kton)20.00016.00014.99914.32212.00010.9349.9968.0004.0000200720082009<strong>2010</strong>DeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenberg1 — Emissies van joint ventures en minderheidsdeelnemingenbedroegen 1.444 kton in <strong>2010</strong>.2-emissies SO 2 -emissiesergieproductie (ton) energieproductie (ton)NO x -emissies NO x -emissiesenergieproductie (ton) energieproductie (ton)99072.49020083.5003.0002.5002.000 1.5371.5001.000500020092.6991.0412007 <strong>2010</strong>2.49020081.53720091.041<strong>2010</strong>16.00014.00012.00010.0008.0006.0004.0002.000013.705200710.593200816.00014.000 13.70512.00010.0008.000 7.051 6.5856.0004.0002.00002009 2007 <strong>2010</strong>10.59320087.051 6.582009201eelnemingenaasbrachtoerdijkverig EssenteertruidenbergDeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenbergDeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenbergDeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenbergKijk op www.essent.nl/<strong>cr</strong> voor meer informatie over de emissies en een uitgebreide toelichtingper grafiek.stof emissies Fijnstof emissiesergieproductie (ton) energieproductie (ton)CO 2-emissies CO 2-emissiesenergieproductie 1 energieproductie (kton)1 (kto


37EssentCR Report <strong>2010</strong>800700CO 2 -emissiesenergieproductie 1 (g/kWh)SO 2 -emissiesenergieproductie (ton)Essent excl. deelnemingenEssent incl. deelnemingenGeertruidenbergMaasbrachtMoerdijkNO x -emissiesenergieproductie3.5006003.0002.5005002.0001.5004001.00050030002002.69920072.49020081.53720091.041<strong>2010</strong>16.00014.00012.00010.0008.0006.0004.0002.000013.705200710.59320087.05<strong>2010</strong>00DeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenbergDeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenberg200720082009<strong>2010</strong>1 — <strong>2010</strong> is inclusief <strong>RWE</strong> Innogy Benelux(voorheen Essent Wind Nederland).300250200150100500Fijnstof emissiesenergieproductie (ton)24320071562008DeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenberg1412009103<strong>2010</strong>KolenconsumptieKolenconsumptieherkomstIn percentagesen herkomst<strong>2010</strong>In procenten Zuid Afrika: 8%<strong>2010</strong>Rusland: 26%Zuid Afrika: 8%Colombia: 66%Colombia: 66%Rusland: 26%20.00016.00012.0008.0004.000Totale kolenconsumptie Amercentrale 2,18miljoen ton kolen voor elektriciteitsproductieEssent klanten in <strong>2010</strong>.0CO 2-emissiesenergieproduc14.999200714.3222008DeelnemingenMaasbrachtMoerdijkOverig EssentGeertruidenberg1


38EssentCR Report <strong>2010</strong>Duurzame energieproductie 1in GWh<strong>2010</strong> 2009 2008 2007Windenergie 367 3 1.067 2 843 755Waterkracht 31 26 30 34Zonne-energie — — — 0,01Stortgas en biogas 0 0 42 48Stand alone schone biomassa 85 153 164 158Fossiel vervanging door schone biomassa 1.646 1.669 1.512 1.135waarvanVaste biomassa 1.646 1.669 1.149 1.069Vloeibare biomassa 0 0 363 66Overige biomassa (o.a. afvalverbranding) 0 0 465 386TotaalLangjarige windenergie inkoop contracten2.129 2.915 3.055 2.519262 4———1 — Door wijzigingen in de organisatie- enrapportageuitgangspunten, voor tkomende uit deovername door rwe, zijn de cijfers voor 2009 en<strong>2010</strong> niet direct vergelijkbaar met voorgaandejaren. Zie ook hoofdstuk 7.2 — Waarvan 606 GWh in Duitsland3 — Exclusief <strong>RWE</strong> Innogy Duitsland4 — Rapportage met ingang van <strong>2010</strong>.Houtpellets Green Gold Label(GGL) gecertificeerdIn percentagesHoutpelletsconsumptieen herkomstIn percentages<strong>2010</strong>Niet gecertificeerd: 8%GGL gecertificeerd:92%<strong>2010</strong>Letland: 2%Nederland: 3%Onbekend: 1%VerenigdeStaten: 30%Australië: 4%Canada: 60%Geïmporteerde houtpelletsTotale biomassaconsumptie Amercentrale 1,03 miljoen tonvoor elektriciteitsproductie voor Essent klanten in <strong>2010</strong>.Ruim 75 procent hiervan betrof (geïmporteerde) houtpellets.


People, Planet, Profit, Power 1 <strong>2010</strong> 2009 2008 200739EssentCR Report <strong>2010</strong>PeopleAantal medewerkers 2 5.872 5.480 10.324 10.223% vrouwen 34 35 25 27% vrouwen in leidinggevende functies 19 16 17 14% ziekteverzuim 3,5 3 3,7 3,9 4,3ltif (dart-score) 4 0,48 (0,40) (0,82) (0,97)PlanetDonaties (in euro’s, circa) 130.000 300.000 380.000 300.000Profit 5 (bedragen in miljoenen euro’s)Netto-omzet 6.120 5.710 9.038 7.378Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders 762 4.391 887 2.594Totaal eigen vermogen 6.847 6.274 5.253 5.175Totaal rentedragende verplichtingen 24 109 1.186 724Geïnvesteerd vermogen 7.572 7.387 7.830 8.204PowerTotale duurzame productiecapaciteit (mw) 532 6 1.076 1.098 1.042% duurzame energie in totale productie 12,1 14,8 12,1 10,0Aantal Groene Stroom + Windkracht 220 +1.000.000 7 920.000 916.000 927.000Groen Zakelijk klanten in NederlandAantal Groen voor Gas klanten in Nederland 32.500 34.800 35.000 25.000CO 2 -uitstoot (kton) 8 9.996 10.934 14.322 14.625% vaste biomassa met Green Gold Label 92 9 73 68 481 — Door wijzigingen in de organisatie- enrapportageuitgangspunten, voortkomendeuit de overname door rwe, zijn de cijfersvoor 2009 en <strong>2010</strong> niet direct vergelijkbaarmet voorgaande jaren. Zie ookhoofdstuk 7.2 — Aantallen (eigen plus ingehuurde)medewerkers in fte.3 — Essent N.V. minus de onderdelenEnergie:Direct, Essent België, ELES-extendeden Energieproductie Geleen (EPG).4 — In <strong>2010</strong> zijn de veiligheidscijfers binnenEssent gerapporteerd middels ltif. Hiermeezijn de prestaties van Essent beter vergelijkbaarmet die van andere bedrijven.5 — Profitcijfers <strong>2010</strong> zijn ontleend aande geconsolideerde jaarrekening <strong>2010</strong> vanEssent n.v..6 — Inclusief windactiviteiten van <strong>RWE</strong>Innogy Benelux. Zie ook hoofdstuk 7.7 — Inclusief klanten <strong>RWE</strong> Nederland.8 — Emissies voortkomende uit deproductie van elektriciteit en warmte.9 — Betreft alleen geïmporteerde houtpellets.Zie ook hoofdstuk 3 en 5.


40EssentCR Report <strong>2010</strong>5.2Biomassa5.2BiomassaBiomassa heeft een mooietoekomstDe Nederlandse regering heeft de nationaleduurzaamheidsdoelstelling afgelopen jaarverlaagd van 20 procent naar 14 procenthernieuwbare energie in 2020. Die verlagingbetreuren wij. Essent zet hoog in en wil, binneneconomisch acceptabele randvoorwaarden, haarbijdrage leveren aan de verdere verduurzamingvan Nederland. Wij ondersteunen ambitieuze,maar toch realistische doelstellingen. Essenthoudt zelf vast aan het vergroten van haar aandeelduurzame energieproductie en streeft naareen percentage tussen 20 en 25 in 2020.Ondertussen is Essent de grootste producent vanduurzame energie in Nederland en leveren weeen substantiële bijdrage aan de verwezenlijkingvan die nationale duurzaamheidsdoelstelling.Een groot deel van onze leveringsmix bestaatuit duurzame brandstoffen. Ongeveer tweederdedaarvan is biomassa. Biomassa is duserg belangrijk om bovenstaande doelstelling teverwezenlijken. Sterker, zonder biomassa gaathet niet lukken.Een mijlpaalEssent is in Europa een vooraanstaande spelerals het gaat om biomassa meestook in kolencentrales.In Eenheid 9 van de Amercentrale wordtcontinu 35 procent biomassa meegestookt alsvervanging van kolen. Dat is niet vanzelfsprekend,want biomassa brandt heel anders dan steenkool.Essent heeft in de loop der jaren veel kennis enervaring opgedaan met het meestoken van allerleivormen van biomassa. Jaarlijks ontvangen we danook vele deskundigen vanuit de hele wereld diemet eigen ogen willen zien hoe Essent dat doet.In <strong>2010</strong> is een nieuwe mijlpaal bereikt en ishet aandeel biomassa meestook in de Amer 9,tijdens een pilotperiode, met succes tot 50 procentopgevoerd. Dat is wereldwijd een ongekendpercentage voor meestook van biomassa in eenconventionele, maar aangepaste kolencentrale.Het voornemen van Essent is om in 2015 datpercentage biomassa continu mee te stoken,zodat de Amer 9 een hybride centrale wordt.Daar zijn de komende jaren nog enkele extrainvesteringen voor nodig. De centrale levert danGroene Stroom voor zo’n 750.000 huishoudens.Een duidelijke en con<strong>cr</strong>ete stap om enkelebelangrijk doelen uit ons CR dashboard teverwezenlijken. Overigens zal na de ingebruiknamein 2013 ook in de Eemshavencentrale inGroningen biomassa worden meegestookt.Houtpellets en biocoalDe biomassa die Essent inzet om elektriciteit opte wekken zijn voornamelijk zogeheten houtpellets.Die zijn nu vooral nog gemaakt uit reststromenvan productiebossen. In de toekomstzullen ze meer en meer worden geproduceerdmet het schone hout van snelgroeiende naaldbomenuit speciaal aangelegde productiebossenvan <strong>RWE</strong> in Georgia (VS). Die bomen nementijdens hun groei CO 2op, dat door verbrandingin de centrale weer vrijkomt. Het is een korteCO 2-kringloop en de gehele keten is dan ookbijna CO 2-neutraal. Overigens worden bij dezebewering vraagtekens geplaatst. In de zogehetencarbon debt-discussie zijn er geluiden te horendat het proces veel minder CO 2-neutraal is.Essent laat hier onderzoek naar doen.Na de oogst wordt het hout versnipperd envervolgens tot cilindervormige pellets geperst.Omdat zo het meeste water uit het hout wordtgehaald, neemt het volume sterk af en dat levertweer voordelen op bij het transport.Essent is in <strong>2010</strong> ook een langjarige proefgestart met de meestook van zogeheten biocoal.


41EssentCR Report <strong>2010</strong>5.2BiomassaDat is hout dat tot 300°C wordt verhit en vervolgenssamengeperst (dit noemt men torrefactie)totdat het houtskooleigenschappen krijgt die tevergelijken zijn met steenkool. Het voordeel vandeze brandstof is dat het een hoge calorischewaarde per kilogram heeft en daarmee meer opsteenkool lijkt dan houtpellets. De komende vijfjaar verwachten we 400.000 ton biocoal mee testoken in de Amer 9 als vervangende brandstofvoor steenkool.Voor de levering van biocoal heeft Essent in<strong>2010</strong> een contract gesloten met StramproyGreen Coal in Steenwijk en met Topell Energyin Duiven. Dit laatste bedrijf is een joint venturevan <strong>RWE</strong> Innogy en Topell Energy dat in <strong>2010</strong> isgestart met de bouw van een biocoalfabriek diein 2011 operationeel moet zijn.CertificeringZo’n 80 procent van de door Essent ingekochtebiomassa – overwegend geïmporteerde houtpelletsen overige biomassa – is gecertificeerdvolgens het Green Gold Label (GGL). Dat houdtin dat de herkomst van de biomassa duidelijkis en de duurzaamheid gewaarborgd. Er zijnbijvoorbeeld dus geen beschermde bossen voorgekapt. Niet alle partijen hout kunnen echtergecertificeerd worden. Het volume is daarvoorsoms te klein of de herkomst te divers. Het gaatdan met name om Nederlands snoei- en dunningshout,gebruikt hout en getorrificeerd hout.Om die reden is in <strong>2010</strong> de definitie achter onzecertificeringdoelstelling aangepast. We richtenons nu alleen nog op geïmporteerde houtpelletsvoor wat betreft het cijfermatige doel voorhet Green Gold Label. Dit valt te rechtvaardigenomdat onduidelijkheden over herkomst en winningveelal buiten Nederland liggen. Het doelhierbij is 100 procent, volgens het Green GoldLabel, gecertificeerde geïmporteerde houtpelletsin 2015. Onze eerste mijlpaal is dat 90 procentvan de geïmporteerde houtpellets in 2012 GGLgecertificeerdis. Met 92 procent GGL-gecertificeerdegeïmporteerde houtpellets in <strong>2010</strong> lijkthet als of wij deze doelstelling al gehaald hebben.Echter, omdat wij streven naar een uitbreidingvan de duurzame energieproductie zal ookhet ingekochte volume houtpellets de komendejaren stijgen. Het blijft ook onze doelstellingom zo goed mogelijk de duurzaamheid van allebiomassastromen te waarborgen, ook wanneerdat niet via het Green Gold Label mogelijk is.Op pagina 38 staat een volledig overzicht van dedoor Essent gebruikte biomassa, onderverdeeldnaar herkomst en volume.Relatief goedkoopDoor op grote schaal biomassa in te zetten kande uitstoot van CO 2snel en relatief goedkoopworden teruggedrongen. Het gebruik van biomassais namelijk goedkoper dan windenergieop land, veel goedkoper dan windenergie op zeeen heel veel goedkoper dan zonne-energie.Toch is biomassa als brandstof nog altijd duurderdan fossiele brandstoffen. Essent kan hetalleen op een rendabele manier inzetten dankzijoverheidssubsidies. Echter, die lopen in deperiode 2012-2015 af.In mei <strong>2010</strong> heeft Essent al de bio-energiecentralein Cuijk moeten stilleggen, omdat desubsidieregeling eindigde en de centrale metverlies draaide. We onderzoeken nu of hetmogelijk is de brandstofkosten te verlagen doorandere producten in te zetten dan de houtsnipperswaarvoor de installatie ooit gebouwd is. Innovember <strong>2010</strong> startte in Cuijk daarvoor eenproef met vier andere soorten biomassa.Essent is er overigens voorstander van dat subsidiesvoor het opwekken van duurzame energiedeels worden afgeschaft. Naast subsidie zou deoverheid energiebedrijven moeten verplichtenom jaarlijks een bepaald percentage aan duurzameenergie te leveren aan hun klanten. Eenonafhankelijke organisatie zou daarop toezichtmoeten gaan houden.


Biomassamooie to42EssentCR Report <strong>2010</strong>5.2BiomassaHoutpellets op de loskade voor biomassavan de Amercentrale in Geertruidenberg


43EssentCR Report <strong>2010</strong>5.2Biomassaheeft eenekomst


44EssentCR Report <strong>2010</strong>5.2BiomassaAls de overheid het wil kan zo’n hybrideleveranciersverplichting in 2015 een feit zijn,na het aflopen van de huidige subsidieregeling.Daarmee zijn we minder afhankelijk vanoverheidssubsidies en regeringsbesluiten. Hetkan binnen Nederland worden geregeld. Inverschillende andere landen is er al een dergelijksysteem. Daarnaast kan een subsidiestelselblijven bestaan voor investeringen in duurderevormen van duurzame energie zoals wind op zeeen zonne-energie.Biobased EconomyEssent vindt biomassa zo belangrijk dat we inNederland een voortrekkersrol willen spelen omde Biobased economy (BBE) te ontwikkelen. Ineen BBE worden fossiele grondstoffen, waarvande voorraad eindig is en het gebruik negatievemilieueffecten heeft, vervangen door duurzamegrondstoffen, die ook wel biobased grondstoffen,groene grondstoffen of biomassa wordengenoemd. Met name in de chemische, papier- enagro-industrie en in de energiesector liggen daargrote kansen.“Door zijn hogerendement enflexibiliteit is deEemshavencentraleeen onmisbareschakel binnen onsstreven naar eenduurzaam, efficiënten zorgvuldigsamengesteldproductiepark”Nina Skorupska,Chief TechnologyOfficer EssentWij zijn ervan overtuigd dat ontwikkeling vande BBE van groot belang is voor de versterkingvan de Nederlandse kenniseconomie en voor detransitie naar hernieuwbare energiebronnen.Het biedt Nederland kansen op hoogwaardigeeconomische groei met een positieve invloed opde werkgelegenheid.Het idee achter de BBE is dat je biomassa optimaalkunt uitsplitsen in verschillende hoogwaardigegrondstoffen voor toepassing in allerleiproducten uit verschillende sectoren. En datvervolgens de laagwaardige bulkmassa wordtbenut om energie mee op te wekken.Bijvoorbeeld: een farmaceutisch bedrijf haalt uitde biomassa een <strong>com</strong>ponent dat nodig is om medicijnente produceren, het chemiebedrijf haaltuit dezelfde biomassa stoffen voor haar producten,enzovoort. Als alle hoogwaardige <strong>com</strong>ponentenuit de biomassa zijn gehaald, blijft er eenlaagwaardig residu over dat uitermate geschiktis voor biomassa meestook in onder andere dekolencentrales van Essent. Dankzij de energiesectoris de keten gesloten en is er geen afval. Ditproces wordt cascadering genoemd en kan opeen centrale locatie in Nederland plaatsvinden.In de BBE is samenwerking met bedrijven uitallerlei verschillende sectoren erg belangrijk.Essent gaat dan ook graag partnerschappen aanmet bedrijven die eenzelfde ambitie hebben alswij: het ontwikkelen van duurzame waardeketensdie de BBE op gang helpen.De overheid kan helpen door financiële ondersteuningbij investeringen of een garantieregelingvoor technologische innovatie. Ook kan deoverheid partijen stimuleren samen te werken,regelgeving rond afval opstellen, mondialeduurzaamheids<strong>cr</strong>iteria op de agenda zetten enpleiten voor een level playing field voor biobasedactiviteiten in de Europese Unie.


45EssentCR Report <strong>2010</strong>5.3De Eemshavencentrale5.3De EemshavencentraleCentrale maakt Europa efficiënterDe vraag naar elektriciteit zal de komende jarenflink stijgen. Om in die toenemende vraag tekunnen voorzien en niet afhankelijk te wordenvan stroomimport uit andere landen zijn nieuweelektriciteitscentrales nodig. De Nederlandseoverheid heeft enkele jaren geleden de Maasvlakteen het gebied bij de Eemshaven aangewezenals locaties voor nieuwe centrales. DeEemshaven is dankzij de nabijheid van eenaanvoerhaven een geschikte locatie voor eenkolencentrale. Het is niet voor niets dat verschillendegrote Europese energiebedrijven een keuzevoor de Eemshaven hebben gemaakt voor debouw van een nieuwe centrale. <strong>RWE</strong> is hier in2008 gestart met de bouw van een kolencentralemet een vermogen van 1.600 MW. Na deovername van Essent door <strong>RWE</strong> werd de centraleaan Essent overgedragen. Wij verwachten dat de<strong>com</strong>merciële exploitatie van de centrale in 2013van start gaat.Zeer efficiëntDe Eemshavencentrale van Essent is een moderne,zeer efficiënte steenkolencentrale waarinde meest recente en bewezen technieken wordentoegepast. Bij oplevering is de centrale voorbereidom 10 procent biomassa mee te stoken enkan hij uitgerust worden met een CO 2-afvanginstallatiemet een jaarlijkse capaciteit van eenmiljoen ton CO 2. Dit gas kan na bewerking onderde grond worden opgeslagen (CCS). Tenminste,als de overheid hier de voorwaarden voor <strong>cr</strong>eëert.CCS is in onze ogen een belangrijke methode omde CO 2-uitstoot van elektriciteitscentrales terugte dringen en zo internationale klimaatdoelstellingente halen.In de Eemshavencentrale zal worden gestooktin zogeheten Ultra Super Critical kolenketels. Zijzorgen niet alleen voor het hoge rendement en delage emissies, ze zijn ook uitermate geschikt voorload following. Dat betekent dat we de centraleveel sneller dan traditionele kolencentraleskunnen opregelen of afregelen en indien nodigkunnen uitschakelen. In de transitiefase naarvolledig duurzame elektriciteitsopwekking is daterg belangrijk, want ook als de zon niet schijnt ende wind niet waait is er behoefte aan elektriciteit.Leveringszekerheid is net zo belangrijk alsduurzaamheid. De Eemshavencentrale vormtzodoende een goede en noodzakelijke <strong>com</strong>binatiemet windparken op land en op zee.Daar komt bij dat ingebruikname van deEemshavencentrale ertoe zal leiden dat elders inEuropa oude (vuile) centrales eerder dan geplandzullen moeten sluiten, omdat ze niet tegen dezecentrale kunnen concurreren. Die produceert immersveel meer stroom met dezelfde hoeveelheidkolen. Essent vindt mede dankzij de Eemshavencentraleaansluiting bij de elektriciteit producerendekoplopers van Europa.WeerstandDe Eemshavencentrale stuit op weerstand in desamenleving. Greenpeace heeft in <strong>2010</strong> een keerde bouwplaats bezet, een groep vooraanstaandeprofessoren schreef een brief met argumententegen kolencentrales, om de centrale tegen tehouden hebben NGO’s gesuggereerd dat dewinning van kolen ten koste gaat van mensenrechtenen milieu, in politiek Den Haag werd doorsommige politici geopperd een producentenbelastingin te stellen en NGO’s hebben de bouwstil proberen te leggen door middel van juridischeprocedures.Essent wil met alle partijen een open en transparantedialoog voeren op basis van argumenten.Mede om die reden hebben we een specialewebsite in het leven geroepen.


Een goede <strong>com</strong>windparken o46EssentCR Report <strong>2010</strong>5.3De EemshavencentraleDe Eemshavencentrale in aanbouw


47EssentCR Report <strong>2010</strong>5.3De Eemshavencentralebinatie metp land en zee


48EssentCR Report <strong>2010</strong>5.3De EemshavencentraleOp www.essenteemshaven.nl staat veel feitelijkeinformatie over de Eemshavencentrale en overde duurzame ambities van Essent. Voor- en tegenstandersvan de centrale kunnen aan de handvan stellingen ook hun mening kenbaar maken.Inmiddels hebben meer dan 4.000 mensen datgedaan.De dialoog met de samenleving wordt ookzichtbaar in de rubriek veelgestelde vragen opde website. De teneur is dat mensen duurzameverwachtingen hebben van Essent en dat zeteleurgesteld zijn dat we in een kolencentrale investeren.Er ontstaat meer begrip voor de keuzesvan Essent als we uitleggen dat een kolencentralenodig is om in de stijgende vraag naar betaalbareelektriciteit te kunnen voorzien en om op termijngrootschalig biomassa mee te kunnen stoken.En dat we ook investeren in twee grote, zeer efficiëntegascentrales.E-Pact convenantOp de speciale website is verder te lezen dat <strong>RWE</strong>vóór de bouw van de Eemshavencentrale samenmet verschillende andere partijen in de Eemshavenregioafspraken heeft gemaakt met natuurorganisatiesals Stichting Het Groninger Landschap,de Waddenvereniging, Natuur- en MilieufederatieGroningen, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheeren Stichting WAD over het reduceren vanCO 2-uitstoot, verduurzaming van de industriëleontwikkeling en natuurherstel in het Eemshavengebied.Die afspraken zijn eind <strong>2010</strong> vastgelegdin het zogeheten E-Pact convenant dat door allebetrokken partijen is ondertekend.Mede als gevolg van deze afspraken werd inseptember <strong>2010</strong> een nieuw natuur<strong>com</strong>pensatiegebiedvan 50 hectare land en 23 hectare kwelderin de Eemshavenregio aangelegd. Eerder al nam<strong>RWE</strong> natuur<strong>com</strong>pensatiemaatregelen, zoals het<strong>cr</strong>eëren van een stiltegebied van 5.000 hectare inde Waddenzee en natuurherstelmaatregelen op deWaddeneilanden Ameland en Schiermonnikoog.ProfessorenbriefIn december <strong>2010</strong> schreven zestien professoren,waaronder Wubbo Ockels en Lucas Reijnders,een open brief aan Essent en vier andere energiebedrijvenmet daarin een oproep te stoppen metde bouw van nieuwe kolencentrales. Zij verwijtende energiebedrijven te kiezen voor de meest vervuilendebrandstof om energie op te wekken endaarmee voor extra uitstoot van met name CO 2.Dat heeft in hun ogen grote negatieve gevolgenvoor het klimaat en voor de economie.Zij schrijven dat als we nu kiezen voor investeringenin duurzame energieopwekking we opkorte termijn duurder uit zijn, maar dat Nederlandop de middellange termijn wint dankzijinnovaties op het gebied van duurzame energie,de export van technologie en banengroei. Oplangere termijn (2050) zal duurzame energieopwekkingook belangrijk goedkoper zijn dande methoden die nu gangbaar zijn. Volgens dehoogleraren moeten we kiezen voor duurzameenergie en moeten overheid en energiebedrijvenhun verantwoordelijkheid nemen door nu dejuiste keuzes te maken.


50EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Essent speelt verschillende rollen in de maatschappij:we zijn bedrijfsvoerder, marktspeler,werkgever en bedrijfsburger. In <strong>2010</strong>, het eerstevolledige jaar dat Essent opereert als dochter van<strong>RWE</strong>, is er op al deze terreinen veel gebeurd. Indit hoofdstuk geven we een overzicht van allerelevante CR-ontwikkelingen. Daarnaast komenenkele bijzondere CR-projecten aan bod.Essent als bedrijfsvoerderInvesteringenEssent investeerde ook in <strong>2010</strong> in haar productielocaties.Zo zijn we begonnen met hetconceptontwerp voor de ombouw van de ClausA centrale in Maasbracht. Door deze moderniseringzal het rendement van de centrale, diena de ombouw Claus D gaat heten, met bijna50 procent toenemen. Dat betekent dat metdezelfde hoeveelheid gas, anderhalf keer zoveelelektriciteit kan worden opgewekt. Ondertussenis de volledig gemoderniseerde Claus Ccentrale bijna klaar voor gebruik. In <strong>2010</strong> ishard gewerkt om deze centrale medio 2011 opte leveren. Verder is er in <strong>2010</strong> volop gewerktaan de bouw van de Eemshavencentrale in deprovincie Groningen, die volgens verwachtingin 2013 in gebruik wordt genomen. Zie ookhoofdstuk 5.3.Vorig jaar werd ook het Windpark Sabinapolderin de gemeente Moerdijk heropend. <strong>RWE</strong> Innogyverving hier zeven verouderde windturbines doorzeven nieuwe. Dit project is het sluitstuk van eengrote vervangingsoperatie van windturbines opBrabantse windparken.In <strong>2010</strong> hebben we ook de beslissing genomenom in enkele projecten niet meer te investeren.Zo gaan we niet verder met de gasgestookte elektriciteitscentralein het Belgische Genk. Ook zienwe af van investeringen in een LNG Terminalbij de Eemshaven. Tenslotte gaat ook het planniet door om samen met Shell een CO 2-armeelektriciteitscentrale te bouwen. Voor deze drieprojecten geldt dat het economisch niet verantwoordwas om er mee door te gaan.Energie liveEssent is een groot voorstander van meer transparantieop de energiemarkt. Om die reden wasEssent in <strong>2010</strong> de eerste, en tot nu toe enige,energieproducent in Nederland die de totaledirect beschikbare vrije capaciteit van haar energiecentralesop uurbasis inzichtelijk maakt. Opwww.essent.nl/energielive kan iedereen de actuelestand van zaken zien. Ook is er informatiebeschikbaar van alle grote centrales en data overgeplande en ongeplande productiebeperkingenals gevolg van revisies, onderhoud of storingen.


51EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Meer transparantie leidt tot een meer open enliquide markt en dat komt alle partijen ten goede.Cradle to <strong>cr</strong>adleEssent is geïnteresseerd in de mogelijkheden vanCradle to Cradle (C2C) in <strong>com</strong>binatie met energie.Het concept achter C2C is ‘dat alle gebruiktematerialen na hun leven in een gebruikt product,nuttig ingezet moeten kunnen worden in eenander product, zonder kwaliteitsverlies en zondernutteloze restproducten’. Binnen de C2C-theorieontbreekt nog een welomlijnde beschrijving vande rol van energie.In <strong>2010</strong> heeft de Raad van Bestuur van Essenteen dialoog gehad met Michael Braungart, éénvan de bedenkers van het C2C-concept. Hetresultaat van die dialoog is dat we in 2011 zullenonderzoeken wat de mogelijkheden zijn in relatietot C2C-energie.EnergieManagementIn <strong>2010</strong> is Essent gestart met een praktijktestvoor het gebruik van een EnergieManagementsysteemdoor consumenten. Met zo’n systeemkunnen klanten thuis op een meter hun (actuele)energieverbruik aflezen. De meter geeft ook aanhoe ze hun energieverbruik kunnen verlagen. Hetis een methode om slimmer met energie om tegaan.Demonstratieproject HoogkerkEssent is één van de initiatiefnemers voor hetSmart Energy Collective, www.smartenergycollective.<strong>com</strong>dat onder meer een grootschaligdemonstratieproject met een slim netwerkopzette in het Groningse Hoogkerk. Dat ging in<strong>2010</strong> van start. Voor het eerst wordt elke denkbaretechnologie ingezet om de 25 deelnemendehuishoudens zo goedkoop en duurzaam mogelijkvan energie te voorzien.In sommige woningen wordt decentraal energieopgewekt met mi<strong>cr</strong>o wkk’s, andere woningenzijn voorzien van zonnepanelen. Dit wordtge<strong>com</strong>bineerd met een hybride warmtepompsysteem,elektrische auto’s, slimme (af)wasmachinesen diepvriezers die zijn gekoppeld aan eenwindturbinepark. Met behulp van intelligentesoftware van het EnergieManagementsysteemkan een optimaal rendement worden gehaald uiteen <strong>com</strong>binatie van windenergie, zonne-energieen fossiele brandstoffen. Belangrijk onderdeelin deze constructie is de PowerMatcher, een<strong>com</strong>putergestuurde, virtuele stroomhandelaardie vraag en aanbod bij elkaar brengt en continuzoekt naar mogelijkheden om tegen de laagsteprijs energie in te kopen en tegen de hoogste prijste verkopen.In dit project is Essent programmaverantwoordelijke,dat wil zeggen dat we vraag en aanbod vanenergie op elkaar afstemmen. In de proef wordtook onderzocht of het mogelijk is vraag en aanbodte beïnvloeden aan de hand van prijsprikkels.FLOWWindparken op zee bouwen blijft moeilijk en iszeer kostbaar. In <strong>2010</strong> is het zogeheten FLOWprojectgestart. FLOW staat voor Far and LargeOffshore Wind en bestaat uit een consortiumvan bedrijven onder voorzitterschap van EssentCEO Peter Terium. De doelstelling van FLOW isom binnen enkele jaren (2015) de kosten voorwindenergie ver op zee met 20 procent terug tebrengen ten opzichte van <strong>2010</strong>. Andere doelenvan FLOW zijn de betrouwbaarheid van dergelijkewindparken te vergroten en de ontwikkelingte versnellen.FLOW past helemaal in de ambities van <strong>RWE</strong>om zeer grootschalig te investeren in windenergieop zee. Zo heeft het bedrijf in <strong>2010</strong> eenvergunning gekregen van de Britse overheid voorde ontwikkeling van offshore windenergieprojectenvoor de Britse kust met een totale capaciteitvan circa 4.000 MW.


Dezelfde hoeanderhalf keer m52EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Nieuwbouw Claus C centrale in Maasbracht


53EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>veelheid gas,eer elektriciteit


54EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Een con<strong>cr</strong>eet uitvloeisel van het FLOW-programmais de bouw door <strong>RWE</strong> van een honderdmeter hoge onderzoeksmast, 75 kilometer uit dekust van IJmuiden. De mast gaat de meteorologischeinvloeden op zee meten. De uitkomsten vanhet onderzoek naar windsnelheden, zeestromingenen golfslag zullen onder meer wordengebruikt in het R&D programma van FLOW.Om op land ervaring op te doen met de bouw enexploitatie van windturbines op zee gaat <strong>RWE</strong>in het Eemshavengebied twee offshore windturbinesbouwen. Het zijn supergrote molens metelk een vermogen van zo’n 6 MW, dat is ruim hetdubbele van een normale windturbine aan land.Voor <strong>RWE</strong> is dit een referentieproject voor het in2012 geplande offshore windpark Nordsee Ost,een voormalig project van Essent in het Duitsedeel van de Noordzee, dertig kilometer bovenHelgoland.Elektrisch rijdenEssent is één van de initiatiefnemers vanelektrisch rijden in Nederland. In <strong>2010</strong> hebbenwe gewerkt aan de verdere uitbreiding van deoplaadinfrastructuur voor elektrische voertuigen.Onder meer door te starten met de aanleg vaneen landelijk netwerk voor snellaadpunten. Heteerste punt werd geplaatst in Leeuwarden, hettweede in Amsterdam.Een actie met een knipoog was de door Essentgeorganiseerde eerste Nederlandse rally voorelektrische voertuigen. Het was een ludieke toertochtwaar onze ambassadeurs van het elektrischerijden aan deelnamen.Verder presenteerde Essent in <strong>2010</strong> nieuwe productenvoor de Nederlandse markt: een oplaadpaalvoor de openbare ruimte en een oplaadpuntvoor thuis of op kantoor. In het kader van Proeftuinenvoor hybride en elektrisch vervoer van hetministerie van Economische Zaken, Landbouwen Innovatie, realiseerde Essent oplaadpunten inDen Haag, Rotterdam, Utrecht en Amsterdam.We zullen ook deelnemen aan aanbestedingstrajectenvoor de realisatie van oplaadpunten inandere steden.Essent was in <strong>2010</strong> één van de initiatiefnemersvoor DC-TEC, het Nederlandse inkoopconsortiumvoor elektrische auto’s. DC-TEC wilongeveer 3.000 elektrische auto’s aanschaffenten behoeve van het wagenpark van Nederlandsebedrijven en de overheid. Met 25 elektrischevoertuigen heeft Essent zelf één van de grootsteelektrische wagenparken in Nederland.Nieuwe brandstoffenOm onze duurzame doelstellingen te halen, ziedaarvoor het CR dashboard op pagina 20 en 21,onderzoekt Essent continu nieuwe brandstofvormen.Zo bestuderen we al enige tijd de mogelijkhedenvan algen.In onze biomassacentrale in Cuijk testen we in<strong>2010</strong> en 2011 vier nieuwe soorten biomassa opverbranding, reststoffen en emissies. Om watvoor biomassa het gaat, maken we om concurrentieredenenniet bekend. Wel is duidelijk datde kennis en ervaring die we met deze proevenopdoen, ons helpen verdere stappen te zetten inde verduurzaming van onze energieopwekking.De nieuwste vorm van biomassa die we in deAmercentrale gaan gebruiken is biocoal.Zie voor meer informatie over dit onderwerphoofdstuk 5.2.


55EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Essent als marktspelerElektriciteitsklantenEssent is het grootste energiebedrijf van Nederland.We verkopen onze producten en dienstenaan bedrijven en consumenten in Nederland enBelgië. In <strong>2010</strong> werden de Nederlandse klantenvan <strong>RWE</strong> administratief ondergebracht bijEssent. Daarmee kwam het aantal elektriciteitsklantenvan Essent op bijna 2,3 miljoen. Ruimeen miljoen Nederlandse klanten (consumentenen zakelijke klanten) namen Groene Stroom,Groen Zakelijk en Windkracht 220 van ons af.In totaal maakt bijna de helft van onze electrikiteitsklantengebruik van duurzame energieproducten.Essent garandeert dat het aantal verkochteGarantie van Oorsprong certificaten, behorendbij de producten, gecanceld (afgeboekt) wordtin de daarvoor opgezette systemen van CertiQ.(www.certiq.nl)Windkracht 220Windenergie is één van de schoonste manierenom elektriciteit op te wekken, omdat er geen CO 2vrijkomt. Windkracht 220 is een nieuw productvan Essent. Het garandeert dat de opgewekteelektriciteit afkomstig is van Nederlandsewindmolens (on/off shore). Mede om die redenheeft Windkracht 220 van KEMA de allerlaagsteCO 2-uitstootfactor gekregen van alle stroomproductenop de CO 2-prestatieladder. Het is evengroen als groene energie met het Stichting MilieuKeurmerk (SMK). Dat maakt het erg interessantvoor onze klanten om dit product af te nemen.Met Windkracht 220 kunnen bedrijven namelijkhun CO 2-footprint verlagen en daarmee bijdragenaan een stijging op de CO 2-prestatieladder. Datmaakt ze aantrekkelijke toeleveranciers vooraanbestedende bedrijven die duurzaamheidseisenstellen.StroometiketUit het op de website van Essent gepubliceerdeStroometiket <strong>2010</strong>, dat energieleveranciersverplicht elk jaar moeten publiceren, blijkt dathet aandeel geleverde duurzame energie in onzebrandstoffenmix voor de consumentenmarkt isgestegen van 46,6 procent in 2009 naar 50,3procent in <strong>2010</strong>. Ook het aandeel duurzameenergie in de brandstoffenmix van de totale EssentN.V. Groep is gestegen van 35,5 procent in2009 naar 39,5 procent in <strong>2010</strong>. Deze ontwikkelingenpassen in de doelstelling van Essentom meer duurzame energie te produceren. Ziehiervoor het CR dashboard op pagina 20 en 21.Groen GasEssent had in <strong>2010</strong> 1,9 miljoen gasklanten.Een klein deel van onze zakelijke klanten


56EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>gebruikt Groen Gas. Groen Gas is organischmateriaal dat door vergisting wordt omgezet ingas. Het komt bijvoorbeeld van stortplaatsen,waterzuiveringsinstallaties en industriële vergisters.Essent is marktleider op het gebied vanGroen Gas. Wij willen aanbieders en afnemers bijelkaar brengen, technologie delen en zorgen voorde <strong>com</strong>merciële afwikkeling.SchoteroogEen mooi voorbeeld daarvan is ons project opde voormalige vuilstort Schoteroog in Haarlemen de naastgelegen afvalwaterzuivering waar wein <strong>2010</strong> aan hebben gewerkt. Volgens planningwordt daar vanaf het najaar 2011 biogasgewonnen door Essent in samenwerking metGastreatment Services (GtS). Dat gas wordt doorGtS opgewaardeerd tot Groen Gas met aardgaskwaliteiten geleverd aan het aardgasnet.Busbedrijf Connexxion in Haarlem koopt het gasin door middel van Groen Gas Certificaten vanEssent en laat dus haar aardgasbussen op GroenGas rijden.FrieslandCampinaEssent heeft in <strong>2010</strong> een contract getekendmet FrieslandCampina voor de levering vanzonne-energie, windenergie en biogas doormelkveehouders die lid zijn van deze coöperatie.Inmiddels hebben tientallen boeren interessegetoond in het project. De rol van Essent is hetgeven van begeleiding bij het opzetten van lokaleinitiatieven en het verkopen van Groene EnergieCertificaten aan FrieslandCampina. De samenwerkingpast in de afspraak die de Nederlandsezuivelindustrie heeft gemaakt om in 2020honderd procent duurzame energie in te kopen,bij voorkeur geproduceerd door eigen melkveehouders.Gold Standard LabelSinds <strong>2010</strong> biedt Essent haar zakelijke klanteneen CO 2-calculator aan, waarmee snel inzichtelijkwordt wat de CO 2-uitstoot van een bedrijf is.Klanten kunnen die uitstoot direct <strong>com</strong>penserenmet ‘Gold Standard Label-certificaten’. Metdit product wordt de CO 2die vrijkomt door hetgasverbruik, ge<strong>com</strong>penseerd door investeringenin projecten die duurzame energie stimuleren.Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heefthet Gold Standard Label-certificaat uitgeroepentot het enige CO 2-<strong>com</strong>pensatieproduct datvoldoet aan de strengste <strong>cr</strong>iteria. Daarnaastkozen in <strong>2010</strong> 32.500 klanten voor Groen voorGas, een product waarvan de CO 2-emissies zijnge<strong>com</strong>penseerd met behulp van dit certificaat.Het terugdringen van emissies sluit aan bij onzedoelstellingen in het CR dashboard. Zie hiervoorpagina 20 en 21.Energie besparenIn het kader van Essent levert bieden we diverseproducten aan waarmee klanten hun energierekeningkunnen verlagen. In samenwerkingmet Greenloans (onderdeel van Alfam ConsumerCredit in Bunnik), een bedrijf dat groeneinvesteringen van particulieren financiert, gevenwe consumenten bijvoorbeeld de mogelijkheideen aantrekkelijke groene lening af te sluiten,waarmee ze de isolatie van hun huis kunnenfinancieren. Dat zorgt voor een energiebesparingdie kan oplopen tot 30 procent per huishouden.Het geld voor de groene lening is afkomstig uitgroene fondsen.Essent biedt klanten ook zonnepanelen aan insamenwerking met het Duitse bedrijf Wirsol.Als uitvloeisel van ons partnerschap met MKBNederland is Essent in <strong>2010</strong> een samenwerkingsverbandaangegaan met Stichting EnergiecentrumMidden- en Kleinbedrijf. Het doel isom met de kennis van het Energiecentrum onze


57EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>klanten in het MKB te adviseren over energiebesparing.Onder meer via de online energiescan.Carbon Management PlanNiet alleen stimuleren we onze klanten energiete besparen, we hebben zelf ook doelstellingenop dit gebied. Het doel van het in 2008 ingevoerdeCarbon Management Plan is om jaarlijkseen CO 2-reductie van 5 procent te realiseren ophuisvesting en wagenpark van Essent. Dit doel isook opgenomen in de Balanced Score Card en gekoppeldaan beloningen. In <strong>2010</strong> kwamen we uitop een CO 2-reductie van 2,7 procent. Als reactiehierop heeft Essent besloten om de realisatievan deze doelstelling in 2011 meer te integrerenin overige veranderingsprocessen zoals @nderswerken en een groener leaseautobeleid.Groene ITEssent presteert goed op het gebied van groeneIT. Sterker, in een benchmarkonderzoek vanhet vooraanstaande onderzoeksbureau Gartnerkwam Essent naar voren als één van de groensteIT-organisaties van Europa. Gekeken werd naarpunten als corporate responsibility, IT policiesen technology optimization. Essent IT levert eengrote en belangrijke bijdrage aan het duurzaamheidsbeleidvan Essent. Zie voor meer informatieover Green IT en IT for Green pagina 63.Overigens merken we ook zelf dat de klanttevredenheidtoeneemt. Jaarlijks meten we hetaantal ontevreden klanten. Ons streven was eenmaximum van 7,3 procent ontevreden klanten.In <strong>2010</strong> kwam dat percentage uit op 5. Redenom de norm voor 2011 aan te scherpen tot eenmaximum van 6 procent ontevreden klanten. Zieook het CR dashboard op pagina 20 en 21.“Naast reductievan emissies doorhuisvesting en vervoeren verhogingvan onze flexibiliteitgeeft @nders werkenook een impulsaan onze efficiency.Dit draagt bij aaneen sterkere financiëlepositie vanEssent”Arjan Blok,Chief FinancialOfficer EssentKlanttevredenheidEssent is continu bezig haar dienstverlening ende klanttevredenheid te verbeteren. Dat beleidwerpt zijn vruchten af. Uit onderzoek onder5.000 kritische consumenten door de RijksuniversiteitGroningen kwam Essent naar vorenals één van de beste drie dienstverleners in deenergiesector. In de totale top 100 neemt Essenteen 35 e plaats in, een stijging van elf plaatsenten opzichte van 2009. Ter vergelijking: Nuoneindigde op plaats 50 en Eneco op plaats 72.


58EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Essent als werkgeverVrouwen in de topEssent staat midden in de maatschappij en wewillen dan ook dat ons medewerkersbestandeen afspiegeling is van de samenleving waarinwe opereren. Daarom werken we in ons bedrijfaan een cultuur waarin verschillen in leeftijd, geslacht,etnische achtergrond, religie en seksuelegeaardheid worden gewaardeerd en waar mensenzich gerespecteerd, verbonden en betrokkenvoelen.We richten ons met name op de verhoudingman/vrouw en op culturele diversiteit. Onzedoelstelling is om in 2013 25 procent vrouwenin de subtop en top van het bedrijf te hebben. In<strong>2010</strong> was dat nog 19 procent. In dat jaar werdeen belangrijke stap gezet door de benoemingvan de eerste vrouw in de Raad van Bestuur.Het vrouwennetwerk Women’s Energy groeidein <strong>2010</strong> tot honderd vrouwen. Women’s Energyorganiseerde vorig jaar verschillende bijeenkomsten.Een hoogtepunt was de ontvangst in’s-Hertogenbosch van zeventig senior managementvrouwen uit alle <strong>RWE</strong> landen, ter gelegenheidvan de <strong>RWE</strong> Senior Women’s NetworkAnnual Meeting.Om meer vrouwen naar de top te laten doorstromennam Essent in <strong>2010</strong> deel aan hetBoardroom coaching Programma en het CrossMentoring Programma van Opportunity inBedrijf, een expertise- en netwerkorganisatie diezich sterk maakt voor meer diversiteit en meervrouwen in het management en de top van hetbedrijfsleven, organisaties en de overheid.Essent besteedt ook steeds meer aandacht aanculturele diversiteit binnen het bedrijf. In <strong>2010</strong>zijn er op dat gebied verschillende (netwerk)bijeenkomsten gehouden. Bij één ervan wasNebahat Albayrak, voormalig staatsse<strong>cr</strong>etarisvan Justitie, eregast. Daarnaast steunde Essentin <strong>2010</strong> de verkiezing van The Other BusinessMan, de beste allochtone zakenman en de besteallochtone manager. CEO Peter Terium maaktedeel uit van de jury van deze verkiezing.Man/vrouw verhoudingIn <strong>2010</strong> was de man/vrouw verhouding binnenhet medewerkersbestand van Essent 66 procentten opzichte van 34 procent. We willen die verhoudingmeer in balans brengen. Daar hebbenwe verschillende maatregelen voor genomen.Zo streven we ernaar dat één op de drie voorgesteldekandidaten voor een vacature vrouw is.Verder zorgen we ervoor dat sollicitatie<strong>com</strong>missiesdivers zijn samengesteld. Voor traineeshipsbinnen Essent geldt in <strong>2010</strong> een man/vrouwverhouding van 50/50 procent.@nders werkenDe invoering van @nders werken (het nieuwewerken) maakt Essent aantrekkelijker voor vrouwenén mannen, omdat het bijdraagt aan eengoede werk-privébalans. Het principe achter@nders werken is dat leidinggevenden medewerkerssturen op output en niet op aanwezigheidof zichtbaarheid. Medewerkers kunnen daardoorflexibeler hun werkplek kiezen en bijvoorbeeld(deels) vanuit huis werken. Ook in de top vanEssent is het mogelijk parttime te werken.Uit pilotprojecten bleek dat @nders werkenertoe leidt dat de productiviteit van medewerkerstoeneemt en het ziekteverzuim daalt. Ook hetaantal kilometers woon/werkverkeer is minder,wat leidt tot een verbetering van de veiligheiden tot minder CO 2-uitstoot.Aantrekkelijke werkgeverEssent wil een aantrekkelijke werkgever zijn voormedewerkers en potentiële medewerkers. Datwe goed aan de weg timmeren blijkt uit diverseonderzoeken en verkiezingen in <strong>2010</strong>.Zo drong Essent met een vijftiende plaats voor heteerst door in de top 25 van beste werkgevers van


59EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>Nederland, volgens het Beste Werkgevers Onderzoekvan Intermediair. Het is een stijging vanmaar liefst tien plaatsen ten opzichte van 2009.In <strong>2010</strong> hebben we daarmee onze doelstellinggehaald; een plaats in de top 25 van deze lijst. Zieook het CR dashboard op pagina 20 en 21 van ditReport.Verder neemt Essent in de Barometer van MeestFavoriete Werkgevers een 36 e plaats in. We zijndaarmee het hoogst scorende energiebedrijf. Essentstaat ook in de Loflijst van <strong>2010</strong>, de honderdBeste Werkgevers voor Werkende Ouders <strong>2010</strong>.De lijst geeft weer hoe werkgevers scoren op degebieden verlof, kinderopvang, flexibel werken,cultuur, voorlichting en beleid.In de Management Team lijst van de 101vrouwvriendelijkste bedrijven van Nederlandheeft Essent een notering op plaats 33. We zijndaarmee het best presterende energiebedrijf vanNederland.In <strong>2010</strong> is tijdens het seminar Succesvol Wervende prijs voor de Beste Re<strong>cr</strong>uitementwebsite, eeninitiatief van de Intelligence Group, uitgereikt aanEssent. Ook wonnen we vorig jaar, voor de derde


60EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>keer op rij, de titel Best Management Traineeshipvan Nederland, een initiatief van Nobiles Media.HSEEen aantrekkelijke werkgever betekent ook eenwerkgever die veel waarde hecht aan Health,Safety & Environment (HSE). Essent doet er allesaan om haar medewerkers en de medewerkersvan bedrijven en organisaties waar we meesamenwerken veilig en gezond te laten werken.We betreuren het dan ook zeer dat in december<strong>2010</strong>, voor het eerst in vijf en een half jaar,binnen het bedrijf een dodelijk ongeval heeftplaatsgevonden. Een Duitse werknemer vaneen onderaannemer van Essent Projects, dat inopdracht van <strong>RWE</strong> uitbreidingswerkzaamhedenuitvoert op het terrein van <strong>RWE</strong> Gasopslag Epe(Duitsland), is tijdens werkzaamheden verongelukt.Het aantal bedrijfsongevallen die leiden tot verzuim,is sterk gedaald, van 21 in 2009 naar 6 in<strong>2010</strong>. Als gevolg daarvan is de LTIF gedaald van2,00 in 2009 naar 0,48 in <strong>2010</strong>. Het aantal bedrijfsongevallendie leiden tot dodelijke afloop,verzuim, aangepast werk of een professionelemedische behandeling (TRCF) nam toe van 31 in2009 naar 38 in <strong>2010</strong>, waardoor het TRCF-cijfersteeg van 2,99 in 2009 naar 3,04 in <strong>2010</strong>. Invoorgaande jaren rapporteerde Essent haar veiligheidscijfersdoor middel van de DART-score.LTIF, TRCF en DART zijn alle drie indicatoren,die passen binnen de OSHAS 18001 standaardvoor veiligheidsrapportage. Met een overgangnaar rapportage middels LTIF, zijn de prestatiesvan Essent beter internationaal vergelijkbaarmet die van andere bedrijven.Essent opereert in het maatschappelijk verkeeren kan boetes krijgen voor het niet naleven vanHSE-vergunningen, HSE-wet- en regelgevingen dergelijke. In <strong>2010</strong> was dat niet het gevalen hebben we geen enkele sanctie opgelegdgekregen.HSE AwardsIn <strong>2010</strong> vierde Essent het eerste lustrum vanhaar HSE Awards, een interne prijs voor hetbeste initiatief om gezondheid, veiligheiden/of milieu binnen het bedrijf te verbeteren.Voor het eerst ging de prijs naar een milieugerelateerdproject. Het was een samenwerkingtussen de Business Units Productie en ELESen betrof de koppeling van een warmtekrachtcentralevoor stadverwarming in Twente aan denaastgelegen afvalverbrandingsinstallatie vanafvalverwerker Twence. Het resultaat is efficiënterewarmtelevering en gunstige milieueffecten,omdat er minder CO 2wordt uitgestoten.De Contractor Safety Award, de HSE Awardvoor externe partijen, ging naar General ElectricEnergy, die bij de aanleg van een nieuwe gasturbinecentralein Moerdijk met zeer gedegen veiligheidsplannenen –maatregelen werkt, waarvanandere partijen, inclusief Essent zelf, ook kunnenleren. Beide Awardwinnaars ontvingen eenbedrag van 5.000 euro, te besteden aan een goeddoel naar keuze.KlachtenEssent heeft zowel een klachtenregeling als eenklokkenluidersregeling. Medewerkers kunnenvoor klachten terecht bij een zevental vertrouwenspersonen.Klachten worden behandeld dooreen klachten<strong>com</strong>missie. In <strong>2010</strong> waren er vijftienmeldingen, waarvan er twee zijn doorgezet alsklacht. Het totale aantal ingediende klachten in<strong>2010</strong> was vijf. Die betroffen vooral intimidatie,pesten en agressie. Uiteindelijk is één klachtgegrond verklaard. In <strong>2010</strong> waren er geen klokkenluidersmeldingen.EMOEssent onderzoekt jaarlijks de mening vanhaar medewerkers door middel van het EssentMedewerkers Onderzoek (EMO). Om te zorgenvoor een maximale deelname, doneert Essent per


61EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>ingevulde vragenlijst een geldbedrag aan goededoelen. In <strong>2010</strong> waren dat Villa Pardoes, hetColombinehuis en Stichting Wigwam Vallei.Van de 5.000 verstuurde vragenlijsten, kwam 81procent ingevuld terug. De hoogste score in degeschiedenis van het EMO. Over het algemeenwaren de uitslagen wat minder positief dan in2009. Medewerkers voelen zich door Essentgestimuleerd, maar ze vinden tegelijkertijd dathet management tekortschiet als het gaat ominteresse in hun welzijn. Ook de kwaliteit van deklantenservice ligt volgens medewerkers lager.Verder scoort Essent niet zo goed als het gaatom de <strong>com</strong>municatie van de bedrijfsplannenen bedrijfsprestaties. De oorzaak van de lagereEMO-score ligt, naar mag worden aangenomen,in de turbulentie en de veranderingen als gevolgvan de overname van Essent door <strong>RWE</strong>. Allescores liggen overigens ruim boven de TowersWatson Nederlandse Nationale Norm.Hierin worden onderzoeksresultaten van Nederlandsebedrijven onderling vergeleken.Essent als bedrijfsburgerBusiness en MensenrechtenHet bedrijfsburgerschap van Essent vullen wemondiaal onder meer in door middel van onslidmaatschap van UN Global Compact. In <strong>2010</strong>nam Essent bijvoorbeeld deel aan een ronde tafelbijeenkomst van UN Global Compact in Kopenhagen,over het thema Business en Mensenrechten.Daarbij kwam onder meer de vraag aan bod hoeeen bedrijf respect voor mensenrechten explicieterkan opnemen in zijn ketenverantwoordelijkheid.CompaniusOp lokaal niveau geven we onder meer inhoudaan ons bedrijfsburgerschap via het vrijwilligersprogrammaCompanius. Dit is een in 2007gestart initiatief van <strong>RWE</strong> waaraan al 8.000(Duitse) collega’s hebben deelgenomen.Companius faciliteert medewerkers van Essentter ondersteuning van het vrijwilligerswerk datze doen met een bijdrage tot 500 euro en/of eenhalve dag vrij per jaar. Het is onze doelstelling datin 2011 vijf procent van alle Essent-medewerkersvrijwilligerswerk doet. Zie ook het dashboardelders in dit CR Report op pagina 20 en 21.SchaatsenEssent en schaatsen horen al jaren bij elkaar. In<strong>2010</strong> werd het sponsoringcontract voor de ISUWorld Cup met vier jaar verlengd. Het is eenserie van acht wereldbekerwedstrijden die sameneen internationale schaats<strong>com</strong>petitie vormen,verspreid over het hele seizoen. Essent is en blijftverder sponsor van alle Europese- en wereldkampioenschappenlangebaanschaatsen. Momenteelonderzoekt Essent samen met andere partijen demogelijkheden om de schaatssport voor kijkersaantrekkelijker te maken.Donaties en sponsoringEssent spendeerde in <strong>2010</strong> 130.000 euro uit hethiervoor ingerichte donatiebudget aan honderd


62EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>uiteenlopende projecten op maatschappelijk,cultureel, natuur en sportief gebied. Dat is eenverlaging ten opzichte van de 300.000 euro uitvoorgaande jaren. Dit lagere bedrag is afgestemdop de nieuwe, kleinere omvang van Essent nade afsplitsing van netwerkbedrijf Enexis en deovername door <strong>RWE</strong>.KlimaatstraatfeestEen bijzonder project waar Essent hoofdsponsorvan is, is het Nationale Klimaatstraatfeest,een initiatief van de HIER Klimaatcampagne.Duizenden straten strijden om de titel Besteklimaatstraat van Nederland. De vijfhonderdstraten die de meeste energie besparen winneneen straatfeest. Essent steunt energiebesparingen biedt ook producten aan zoals zonnepanelenom het energiegebruik van consumenten teverduurzamen. In 2011 gaat Essent onderzoekenwat ze nog meer kan doen met HIER op hetgebied van energiebesparing en bewustwording.Close the GapEssent levert ook een bijdrage aan Close the Gap,een non-profit organisatie die afgeschreven ITapparatuurinzet voor IT-ontwikkelingsprojectenin Derde wereldlanden. In <strong>2010</strong> doneerde Essentruim 1.300 laptops en pc’s. Daarmee passeerdenwe de grens van 10.000 gedoneerde IT-apparatensinds we in 2007 een contract sloten metClose the Gap. Inmiddels hebben we het contractmet deze organisatie verlengd tot 1 september2013. Apparatuur die niet kan worden gebruiktof is versleten, wordt door Close the Gap op eenmilieuvriendelijke manier gerecycled.Macha ZambiaEssent doneerde in <strong>2010</strong> 55.000 euro aanMacha een dorp in Zambia. Dit geld werd gebruiktvoor de aanleg van een jatrophaplantage.Met de bio-olie uit de vruchten van deze boompjeskan de lokale gemeenschap over enkelejaren een dieselgenerator laten draaien. Deze


63EssentCR Report <strong>2010</strong>6Corporate Responsibility:ontwikkelingen in <strong>2010</strong>dieselgenerator is betaald met de giften die detoenmalige bestuursvoorzitter Michiel Boersmain 2009 mocht ontvangen ter gelegenheid vanzijn afscheid.Bijzondere CR-projectenEssential ConferencesAls grootste energiebedrijf van Nederland voelenwe ons mede verantwoordelijk voor de samenlevingwaarin we actief zijn en willen we graag eenbijdrage leveren aan de verduurzaming ervan. Datdoen we onder meer door met de maatschappij ingesprek te zijn over onderwerpen die een raakvlakhebben met onze core business.In <strong>2010</strong> is Essent gestart met het organiserenen faciliteren van conferenties rond dezeonderwerpen. Tijdens deze zogeheten EssentialConferences willen we onze kennis, inzichtenen ervaringen delen met anderen. We nodigentoonaangevende partijen uit met ons mee te doen,zodat we door middel van gesprekken en discussiessamen tot nieuwe inzichten kunnen komen.Green ITDe eerste Essential Conference ging over GreenIT en IT for Green. IT is verantwoordelijk voortwee procent van het totale mondiale energieverbruik.Green IT gaat over energietoepassingendie energiezuinig zijn en/of gebruik maken vangroene energie. Dezelfde IT, maar dan efficiënteren met oog voor het milieu. De voordelen zijn eengrote CO 2-reductie en flinke kostenbesparingen.IT for Green houdt in: IT-toepassingen gebruikenom duurzamer te wonen, te leren en te werken.Voorbeelden zijn teleconferencing, domoticatoepassingenen datacenters waarvan de afvalwarmtewordt gebruikt voor de verwarming vanbijvoorbeeld kantoren.Tijdens de conferentie werd eveneens gesprokenover IT for Green Buildings: het vergroenen enenergiezuinig maken van woningen met behulpvan Green IT en IT for Green. Precies zoalsmomenteel in het demonstratieproject in hetGroningse Hoogkerk gebeurt. Zie pagina 51.Nogal wat bedrijven en organisaties aarzelenom met Green IT aan de slag te gaan. Het zou temoeilijk zijn of te duur. Maar dat is niet zo. Tijdensde Essential Green IT Conference kondigdeEssent een portal op internet aan, www.opengreenitpolicy.org,waar iedereen gratis informatievandaan kan halen over Green IT en IT for Green.Van eenvoudige quick wins voor beginners totge<strong>com</strong>pliceerde zaken voor bedrijven die al verderzijn in het verduurzamen van hun IT.How on EarthIn <strong>2010</strong> is Essent in eigen huis gestart met deHow on Earth-campagne. Met deze campagnedaagde Essent alle medewerkers uit om het eigen(duurzame) handelen tegen het licht te houdenonder het motto: een duurzame samenleving begintbij jezelf. Medewerkers kregen via intranet,personeelsmagazine, filmpjes en zeepkistsessiesinformatie over praktische manieren om verantwoordte werken, te reizen, te wonen en te leven.Het doel van How on Earth is bewustwording te<strong>cr</strong>eëren bij medewerkers, ze te motiveren en teengageren, zodat ze zichzelf duurzame doelengaan stellen en die ook gaan realiseren. Aande campagne leverden ook de Pressenters (ziehoofdstuk 3) een aandeel. Tijdens reflectie- eninspiratiebijeenkomsten vertelden zij medewerkersover nut en noodzaak van CR binnen Essent.Uit het Essent Medewerkers Onderzoek blijkt datde How on Earth Campagne is aangeslagen bij demedewerkers.Essent organiseerde in <strong>2010</strong> ook de eigen Dagvan de Duurzaamheid. Doel van de dag is ommensen te laten zien dat er (wellicht ongemerkt)al heel veel gebeurt op het gebied van duurzaamheiden dat iedereen kan meehelpen om dieduurzame ontwikkelingen in een stroomversnellingte brengen.


64EssentCR Report <strong>2010</strong>7AfbakeningCR Report <strong>2010</strong>7Afbakening CR Report <strong>2010</strong>In <strong>2010</strong> is het eerste verslagjaar waarin EssentN.V. volledig onderdeel uitmaakt van <strong>RWE</strong>AG. De activiteiten van <strong>RWE</strong> Nederland zijnondergebracht bij Essent. De in aanbouw zijndecentrale in de Eemhaven, een door <strong>RWE</strong> geïnitieerdproject, behoort na de overname door <strong>RWE</strong>ook tot de activiteiten van Essent. Verder zijnenkele bedrijfsactiviteiten, welke voorheen deelwaren van Essent, ondergebracht bij <strong>RWE</strong>. Ditbetreft de windactiviteiten van Essent in Nederland(overgegaan in <strong>RWE</strong> Innogy Benelux), dewindactiviteiten van Essent in Duitsland welkeonderdeel zijn geworden van <strong>RWE</strong> Innogy en deinkoop van brandstoffen door Essent Tradingwelke onderdeel is geworden van <strong>RWE</strong> Supply& Trading.De basis voor het door Essent in <strong>2010</strong> gevoerdebeleid vormen de in 2006 geformuleerde viermaatschappelijke rollen van Essent en de hieraanverbonden negen speerpunten. Om het CR-beleidverder te verduidelijken en om beter aansluitingte vinden bij het door <strong>RWE</strong> gevoerde CR-beleid,zijn in <strong>2010</strong> bij de speerpunten gekwantificeerdedoelstellingen geformuleerd. Deze speerpuntenen doelstellingen zijn samengevat in een in hetCR Report opgenomen dashboard. Essent zal devoortgang van elke van deze doelstellingen intoekomstig rapportage opnemen.GRIEssent gebruikt de Global Reporting Initiative(GRI) G3-rapportagerichtlijnen als richtsnoervoor haar maatschappelijke verslaglegging. Voorde bepaling van de op te nemen gegevens en deafbakening van het CR Report is het GRI boundaryprotocol het vertrekpunt geweest. Hierbij is uitgegaanvan rapportage van de voor een energiebedrijfbelangrijkste waarden. Een volledig overzichtvan alle GRI indicatoren en bijbehorende datawordt medio 2011 gepubliceerd op de internetsitevan Essent.Opname gegevensHet CR Report geeft het gevoerde maatschappelijkebeleid en belangrijkste ontwikkelingenweer in het kalenderjaar <strong>2010</strong>. Bij het vaststellenvan de onderwerpen is gekeken naar de betekenisvan ontwikkelingen voor stakeholders, relevantie,de actualiteit en continuïteit ten aanzien van invoorgaande rapportagejaren gestarte activiteitenen eerder gerapporteerde gegevens. Bij de opnamevan gegevens is primair gekeken naar Essent alsenergieproducent en verkoper van energiegerelateerdeproducten en diensten. Een weergavevan de duurzame energieproductie, belangrijksteemissies, investeringen in productiemiddelenen hieraan in <strong>2010</strong> verbonden maatschappelijkevragen, vormen de kern van het Report.


66EssentCR Report <strong>2010</strong>7AfbakeningCR Report<strong>2010</strong>Toekomstige rapportageHet CR Report <strong>2010</strong> wordt alleen gepubliceerdals zelfstandig document op de website vanEssent. Een gedrukte versie is niet beschikbaar,gebruikers worden echter wel in de gelegenheidgesteld een kopie van het CR Report <strong>2010</strong>te downloaden of te printen. Aanvullende enachtergrondinformatie over Essent en het CRbeleidwordt tevens via de website van Essentbeschikbaar gesteld. In 2011 zal Essent volledigovergaan naar het internet als enige publicatievormvoor haar maatschappelijke verslaglegging.Externe assuranceMet het CR Report streeft Essent naar eengetrouwe weergave van haar maatschappelijkeinspanningen en impact. Om deze reden hebbenwij PricewaterhouseCoopers AccountantsN.V. (PwC) verzocht een assurance rapport opte stellen bij het CR Report <strong>2010</strong> en de daarinweergegeven tekst en kwantitatieve informatie.Het volledige assurance rapport van PwC is oppagina 68 opgenomen.


67EssentCR Report <strong>2010</strong>8AssurancerapportOnze missie:Essent isleidend, dooronze energie


68EssentCR Report <strong>2010</strong>8Assurancerapport8Assurance rapportAan de Raad van Bestuur van Essent N.V.Rapport betreffende het CR ReportOpdracht enverantwoordelijkhedenWij zijn door de Raad van Bestuur van EssentN.V. te ‘s-Hertogenbosch (hierna: ‘Essent’) aangesteldom het CR Report te beoordelen waarinEssent rapporteert over het beleid, de activiteitenen de resultaten van de onderneming in relatietot Corporate Responsibility in <strong>2010</strong> (hierna:‘het Verslag’).Een beoordeling is gericht op het verkrijgen vaneen beperkte mate van zekerheid op basis vanwerkzaamheden die minder diepgaand zijn danbij een controleopdracht. De mate van zekerheiddie wordt verkregen naar aanleiding van beoordelingswerkzaamhedenis daarom ook lager dande zekerheid die wordt verkregen naar aanleidingvan controlewerkzaamheden.De Raad van Bestuur van Essent is verantwoordelijkvoor het opstellen van het Verslag. Wij zijnverantwoordelijk voor het verstrekken van eenassurance-rapport inzake het Verslag.Verslaggevings<strong>cr</strong>iteriaEssent heeft verslaggevings<strong>cr</strong>iteria ontwikkelddie zijn gebaseerd op de G3 Richtlijnen van hetGlobal Reporting Initiative (‘GRI’), zoals toegelichtin hoofdstuk 7 van het Verslag. Wij achtende verslaggevings<strong>cr</strong>iteria relevant en toereikendvoor ons onderzoek.Reikwijdte en werkzaamhedenWij hebben onze beoordeling verricht in overeenstemmingmet Nederlands recht, waaronderStandaard 3410N ‘Assurance-opdrachten inzakemaatschappelijke verslagen’.Wij geven geen zekerheid bij de vooronderstellingenen de haalbaarheid van toekomstgerichteinformatie in het Verslag, zoals doelstellingen,verwachtingen en ambities.Onze uitgevoerde werkzaamheden hebben inhoofdzaak bestaan uit:• het uitvoeren van een omgevingsanalyse enhet verkrijgen van inzicht in de branche, relevantemaatschappelijke thema’s en kwesties,relevante wetten en regels en de kenmerkenvan de organisatie;• het beoordelen van de aanvaardbaarheid vanhet verslaggevingsbeleid van Essent en deconsistente toepassing hiervan, in relatie totde informatiebehoeften van stakeholders;• het beoordelen van de systemen en processenvoor dataverzameling en de aggregatie van


69EssentCR Report <strong>2010</strong>8Assurancerapportgegevens tot informatie zoals opgenomen inhet Verslag;• het beoordelen van de interne en externedocumentatie om te bepalen of de informatiein het Verslag adequaat is onderbouwd;• het evalueren van het algehele beeld van hetVerslag in lijn met Essent’s verslaggevings<strong>cr</strong>iteria;Wij zijn van mening dat de door ons verkregenassurance-informatie voldoende en geschikt isals basis voor onze conclusie.ConclusieOp grond van ons onderzoek hebben wij geenreden te concluderen dat het Verslag geen, inalle van materieel belang zijnde opzichten,betrouwbare en toereikende weergave bevat vanhet Corporate Responsibility beleid van Essent,alsmede van de bedrijfsvoering en de resultatenvan de onderneming in <strong>2010</strong> ten aanzien vanCorporate Responsibility, in overeenstemmingmet de verslaggevings<strong>cr</strong>iteria van Essent.Den Haag, 5 mei 2011PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.Origineel getekend door drs. W.H. Jansen RA


70EssentCR Report <strong>2010</strong>ColofonColofonEssent N.V.Willemsplein 45211 AK ’s-HertogenboschPostbus 6895201 AR ‘s-HertogenboschTelefoon 088 8511000www.essent.nlRedactie & CoördinatieEssent N.V.Chris ArthersMarga EdensStijn VercauterenEduard Wijnoldij DaniëlsRealisatie verslagtekstenHet FabulaatGodfried van der HeijdenFotografieBart Willemsen (Castel Media)Hollandse Hoogte (cover)Hollandse Hoogte (pagina 46-47)Essent N.V. (pagina 52-53)Essent N.V. (pagina 55)Verschijningsdatum5 mei 2011Dit CR Report wordt uitgegeven in hetNederlands. Het CR Report <strong>2010</strong> wordt alleengepubliceerd als zelfstandig document op dewebsite van Essent: www.essent.nl. Een gedrukteversie is niet beschikbaar. Gebruikers wordenechter wel in de gelegenheid gesteld een kopievan het CR Report <strong>2010</strong> te downloaden of teprinten. Ook is er een Engelse samenvattingbeschikbaar. De op de website van Essentgepubliceerde Nederlandse versie is leidend.Concept, design & beeldredactieMattmo, Amsterdamwww.mattmo.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!