E-pal nr. 22 sept 2009 - V&VN Palliatieve Zorg

Het lijkt misschien overbekende informatie, maar ik vind het persoonlijk verhelderendom apart aandacht te vragen voor de patiënten met een psychiatrische stoornis alscomorbiditeit. Mijn ervaring is dat de zorgverleners elkaar zoeken als er al veelgepasseerd is en als er meerdere mensen moeiten hebben in het contact met dezepatiënten. Dit is een pleidooi om patiënten multidisciplinair te bespreken .JK4. De “Moe-meter”Andrykowski MA ea. Magnitude and Correlates of Response Shift in Fatigue Ratingsin Women Undergoing Adjuvant Therapy for Breast cancer.J Pain and Symptom Manage 2009; 37: 341-351Samenvatting.De laatste vijftien jaar is vermoeidheid een belangrijk onderwerp in de oncologie ende palliatieve zorg. “Moe” blijkt een veel voorkomende klacht. Tijdens ziekte enbehandeling geven veel mensen aan dat hun vermoeidheid het symptoom is dat henhet meest beperkt.De wetenschappelijke benadering blijkt niet simpel. Het vertalen van het subjectievegevoel naar een objectief getal is lastig. Een getalsmatige benadering lijktnoodzakelijk om het beloop van de klacht te vervolgen en het effect van interventieste meten.De Fatigue Symptom Inventory (FSI) is een gevalideerd meetinstrument. Patiëntengeven aan op een schaal van 0-10 hoe moe zij gemiddeld en maximaal zijn geweestin de afgelopen week.In de huidige studie wordt bij 102 vrouwen met borstkanker de FSI afgenomen voorstart van de adjuvante behandeling (dus na chirurgie), bij 73 vrouwen meteen na deeerste behandeling: chemotherapie (CT) of radiotherapie (RT) en bij 39 vrouwen naCT én RT. En volgens nog twee maal in de follow-up. Hun gemiddelde scores piekenmeteen na de behandeling, maar dalen vervolgens en zelfs onder deuitgangswaarde. Als hen echter gevraagd wordt om hun vermoeidheid voorbehandeling opnieuw te scoren ( de zg Then-test) dan geven zij een lager cijfer dantevoren. Het verschil tussen hun initiële score en de Then-test wordt gezien als deresponse-shift. Deze responseshift blijkt aanzienlijk en is in de hele groep statistischsignificant.Commentaar.Dit onderzoek is van belang om ons opnieuw te realiseren hoe moeilijk het is omsubjectieve ervaringen om te zetten in getallen. De FSI is gevalideerd voor hetheden. Ons geheugen voor subjectieve klachten als pijn en vermoeidheid isonbetrouwbaar. Een vergelijking tussen een huidige score en een herinnerde scorelijkt dan ook niet zinvol.Wij vinden het niet aanvaardbaar dat de patiënt voor de behandeling even moe wasals erna. Ook de patiënt geeft aan meer moe te zijn. Maar ons instrument is nietgeschikt om dit verschil helder te maken. Kortom we moeten ons realiseren dat weniet over een “moe-meter” beschikken.MB