Handreiking kan-bepaling - Vereniging BWT Nederland

Handreiking kan-bepaling 25overhevelen naar ambtelijke toetsing (scenario C)brengt wel enige deregulering met zich mee, maarvoegt op andere punten weer regels toe. Zo moetende criteria wel geschikt worden gemaakt om doorminder professioneel opgeleide personen te wordentoegepast en zijn maatregelen nodig om dekwetsbaarheid van de toetsende ambtenaar tebeperken.Als een gemeente (raad of college) minder belanghecht aan de zorg voor (en grip op) de ruimtelijkekwaliteit zal dat ook betekenen, dat dewelstandsbeoordeling soberder wordt vormgegeven.De opstellers van deze handreiking zijn geenvoorstander van zo’n benadering, maar het valt niette ontkennen, dat de ‘kan-bepaling’ gemeenten dieruimte biedt. Het afschaffen of minimaliseren vanonafhankelijke en professionele welstandstoetsing zalin zulke gemeenten worden gezien als ontzorgingvoor bestuur, organisatie en burger. Toch pleiten wehier voor terughoudendheid, omdat eventueleontsporingen niet of nauwelijks te repareren zijn enomdat de speelruimte die men als gemeente heeftprijsgegeven, slechts met een veelvoud aaninspanning en tijd terug te winnen is. Bovendienleveren de sores waar de gemeente en de gebouwdeomgeving in zo’n geval in blijken te zijn verzeildgeraakt, allerminst de beoogde ontzorging op.Indien een gemeente ervoor kiest om deverantwoordelijkheid voor ruimtelijke kwaliteit inhoge mate aan de burgers zelf over te laten, danpleiten wij ervoor flankerend beleid te ontwikkelenwaardoor die burgers daartoe ook werkelijk in staatgesteld worden. Te denken valt aan bouwbegeleiding,een actief lokaal architectuurcentrum dat over eenruim budget beschikt, folders en brochures over deruimtelijke kwaliteit en bijvoorbeeld een spreekuurvan ambtelijke of externe experts op het gebied vanruimtelijke kwaliteit, architectuur eninpassingsmaatregelen – in navolging van sommigegemeenten die ook nu al voor vergunningvrijebouwwerken dergelijke spreekuren hebbeningericht. 14Het scenario A vergt aanvullende regulering, omdatde ‘kan-bepaling’ vraagt om een uitgesprokenbestuurlijke keuze welk type bouwwerken om adviesaan de commissie wordt voorgelegd, terwijl in dehuidige situatie (2012) de Woningwet voorschrijftdat dit voor alle vergunningplichtige bouwwerkengeldt. In scenario A kan de gemeente ervoor kiezenalleen op hoofdlijnen regels te stellen, die despeelruimte voor de commissie bepalen, en af te zienvan hele gedetailleerde gebiedsgerichtewelstandscriteria. De nadere interpretatie van diehoofdlijnen kan aan de commissie wordenovergelaten. Dat is qua besluitvorming lichter enmaakt het mogelijk flexibeler te reageren op het14 De gemeente Emmen bijvoorbeeld, adviseert inwoners omvoor vergunningvrije bouwwerken een adviesgesprek met dewelstandscommissie aan te vragen.planaanbod. Echter, om willekeur te voorkomen,moet ook die nadere interpretatie wel voldoen aaneisen van openbaarheid en transparantie, en dus goedgemotiveerd wordenAls ‘alles’ wordt overgelaten aan ambtelijke toetsing(scenario C) zijn b&w daarvoor ook rechtstreeksverantwoordelijk. De plussen en vooral minnendaarvan zijn al onder andere overwegingenbesproken. Het aanvaardbaar maken van dezeoplossing in het spanningsveld van onafhankelijkheid,professionaliteit, openbaarheid, enzovoort vergt hoedan ook aanvullende spelregels en bestuurlijkeaandacht. Ook de keuze voor dit scenario brengt persaldo geen deregulering en ontzorging teweeg,eerder het tegendeel.XIIIKostenbesparingHet is ondoenlijk om te zeggen welke variant leidt totwelke besparing op de kosten. Er bestaan geenbetrouwbare cijfers over de (maatschappelijke)kosten en baten van welstandsadvisering, en alhelemaal niet over het verschil tussen ambtelijketoetsing en advisering door een commissie.Bij de overwegingen op dit punt moeten een aantalzaken worden bedacht.- De kosten van de welstandsadvisering makentot dusverre deel uit van de leges voor deomgevingsvergunning. Indien de leges thans