Goed opgeleid voor de Wabo? - Vereniging BWT Nederland

Goed opgeleid voor de WABO?Handreiking voor leidinggevenden en P&O voor invoeringvan de Wabo in de ambtelijke organisatieVereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland

nager(s) Wabo – om de interne processen en afstemming met externe partijen beter te laten verlopen ende klanten beter te kunnen bedienen? Elke gemeente, provincie en waterschap worstelt op dit momentmet deze vragen. Met deze notitie willen we een handreiking bieden aan leidinggevenden, P&O-ers enopleidingsinstituten voor de implementatie van de Wabo.AandachtspuntenDe volgende aandachtspunten moeten in elk geval worden meegenomen bij het opstellen van een opleidingsplanvoor de Wabo.• Kennis Wabo-regelgevingUitgangspunt van de Wabo is het verbeteren van de klantgerichtheid bij de overheden. De Wabo helptom de relevante wetgeving en bijbehorende procedures meer te stroomlijnen. Daarom is kennis van regelgevingdie omtrent de Wabo is opgesteld een belangrijk vereiste. Dit betreft de Wabo zelf, de Invoeringsweten het Besluit en de Ministeriiële regeling omgevingsrecht (Bor en Mor).• Kennis van overige regelgevingDaarnaast mag niet uit het oog worden verloren dat naast de Wabo de kennis van de wet- en regelgevingde diverse vakdisciplines (bouw, milieu, brandveiligheid, monumentenzorg, etc.) gewoon noodzakelijk blijft.De vraag naar deze specialistische kennis blijft aanwezig. Dit blijkt ook uit de vacatureteksten van overhedenop dit gebied. De opleidingsinstituten zullen hiervoor dus hun reguliere aanbod moeten blijven houden.Ook kunnen overheden ervoor kiezen om medewerkers een combinatie van functies te laten uitvoeren,bijvoorbeeld op het gebied van controle en toezicht. Daarbij is dan naast kennis van het eigen vakgebiedeen bepaalde basiskennis vereist van andere vakgebieden (bijvoorbeeld bouw, milieu, brandveiligheiden/of openbare werken).• Organisatie van de WaboDe wijze waarop iedere overheidsorganisatie met de Wabo en haar gevolgen omgaat is verschillend. Tochzijn er wel grote lijnen te ontdekken die voor alle organisaties gelden.Uiteraard is de omvang van het ambtelijk apparaat en de capaciteit die beschikbaar is voor vergunningverlening,procedures, toezicht en handhaving wel van invloed op de detaillering van de invulling van de functiesen de competenties die daaraan hangen. Een grote gemeente of een provincie zal bijvoorbeeld vakerwerken met onderscheiden, zoals junior, medior en senior medewerkers. Waarbij in veel gevallen de seniorende junioren en medioren begeleiden. (een voorbeeld hiervan is de organisatie van de handhaving bijde gemeente Hoogeveen, zie o.a. de VROM-uitgave: De Omgevingsvergunning in 10 stappen). Specialismenzullen uiteraard ook blijven voorkomen. In kleine gemeenten zal dit onderscheid veel minder aanwezigzijn en zal sneller sprake zijn van meer taken en verantwoordelijkheden binnen een functie en somszelfs binnen een persoon. Sommige kleinere gemeenten kiezen voor een of andere vorm van samenwerkingmet een of meer andere gemeenten om de kwetsbaarheid en gebrek aan specialismen op te vangen.Hoewel deze handreiking is geschreven vanuit de gemeentelijke praktijk, is deze ook goed bruikbaar voorprovincies. Bij provincies gaat het meestal om meer complexe situaties. Bij de inrichting van de organisatieen ontwikkelen van competenties zal hier vooral ook aandacht moeten zijn voor de regie van het vergunningen-en handhavingproces en de afstemming en coördinatie met externe partijen. Hoewel de inhoudvan functies hier wellicht soms anders zal zijn, biedt de handreiking een goede basis om tot een nadere invullingvan deze functies te komen.Scheiding vergunningverlening en handhavingReeds enige jaren bestaat er een voorkeur voor scheiding tussen vergunningverlening en toezicht enhandhaving. Zowel vanuit de bouw- als de milieuregelgeving (o.a. handhaven met effect en professionali-6 Handreiking WABO

sering van de milieuhandhaving) wordt dit gepropageerd. Dit betekent niet dat onderling geen afstemmingplaatsvindt tussen vergunningverlener en handhaver, omdat ook van elkaar geleerd kan worden enafstemming ook noodzakelijk is bij het uitgangspunt dat de ‘klant centraal’ staat.Scheiding Frontoffice-Vergunningverlening-HandhavingOm de klant meer centraal te stellen, kunnen nieuwe functies in het leven worden geroepen. Een van defuncties waarover veel wordt gesproken is de functie van accountmanager/ regisseur/vergunningenmanager.De taken die aan een dergelijke functie worden gehangen bepalen ook mede het niveau en decompetenties die noodzakelijk zijn voor een dergelijke functie. Dit houdt ook verband met de zwaarte enomvang van de taken die worden neergelegd in de Frontoffice. Als ervoor wordt gekozen om alleen demeer eenvoudige taken neer te leggen in de Frontoffice, zal een zwaardere belasting (hoger niveau) vande backoffice of een accountmanager het gevolg zijn. Wanneer meer taken bij de Frontoffice worden gelegden de FO-medewerkers meer zaken zelfstandig kunnen afdoen, zal de druk op de backoffices afnemen.Feitelijke fungeren de FO-medewerkers dan als accountmanager. Dit vraagt echter wel om een bepaald(hoger) niveau van kennis en ervaring en de daarbij passende inschaling.Bestaande medewerkers en nieuw aan te trekken medewerkersTen aanzien van de opleidingen kan verder nog onderscheid worden gemaakt tussen bestaande (reedsaanwezige) medewerkers en de toekomstige medewerkers die nog volledige opleiding moeten volgen.De reeds aanwezige medewerkers zijn nu in veel gevallen specialist op een bepaald terrein (bijv. bouwplantoetserof vergunningverlener milieu) of zelfs een deelterrein (bijv. constructeur of brandpreventist). Inde toekomst zullen dit soort functies deels blijven bestaan, maar ook is er de mogelijkheid dat medewerkersdoorgroeien naar een meer integrale, generalistische functie (bijv. accountmanager/vergunningenmanager)binnen de Wabo-organisatie.Bij de bestaande medewerkers gaat het dan enerzijds om bijscholing of omscholing. Ook basiskennis van anderevakgebieden zal aanwezig moeten zijn om het denken en handelen aan te passen en een integrale behandelingte waarborgen. Bij specialisten gaat het om bijscholing van de laatste ontwikkelingen op het eigenvakgebied, bijscholing in kennis van andere vakgebieden (op hoofdlijnen) en algemene kennis van de Wabo.Erkenning van verworven compententies (EVC)Bij de selectie van bestaande medewerkers naar een integrale functie (bijv. accountmanager/ vergunningenregisseur)zal moeten worden gekeken welke competenties noodzakelijk zijn voor de nieuwe functie.Maar ook voor bestaande functies worden extra competenties gevraagd. De zittende medewerkers die allangere tijd werkzaam zijn, hebben reeds jarenlange kennis en ervaring opgedaan in hun vakgebied. Mogelijkbezitten zij ook reeds bepaalde competenties op een bepaald niveau, waardoor her- of bijscholingslechts op een beperkt aantal terreinen noodzakelijk is.Uiteindelijk zal de waarde van deze eerder verworven kennis en vaardigheden getoetst moeten wordenom in aanmerking te komen voor een dergelijke vrijstelling. Dit is nog een relatief nieuwe ontwikkeling inoverheidsland, die vraagt om het goed bijhouden van de cursussen en opleidingen welke gevolgd zijndoor een medewerker. Ook kan dit bijvoorbeeld door middel van een toets door het opleidingsinstituut ofdoor het verzamelen van een portofolio, waarin de gevolgde cursussen en opgedane ervaringen (concreetafgehandelde zaken, resultaten, beleidsnota’s, etc.) zijn verwerkt. De POP-matrix die is bijgevoegd in bijlage3 kan ook op medewerkers-niveau worden gebruikt om dit op te nemen en bij te houden. Een aantalopleidingen in Nederland maakt reeds gebruik van een beoordelingssysteem van Eerder (erkenning of elders)Verworven Competenties (EVC’s).Door te kijken naar de kennis en ervaring van medewerkers kan ook op het gebied van opleidingen beterworden aangesloten bij de behoeften van de medewerker en de organisatie. Competenties die reeds aanwezigzijn hoeven niet betrokken te worden in de opleiding, waardoor maatwerk geleverd kan worden.Functieprofielen 7

Nieuw aan te trekken medewerkers moeten de volledige opleiding nog volgen. De nieuwe eisen die aaneen opleiding worden gesteld zijn als het goed is in lijn met de laatste ontwikkelingen van de Wabo enoverige relevante wet- en regelgeving.Uitgangspunt: houding- en gedragsveranderingAl eerder is aangehaald dat het uitgangspunt van de Wabo is dat de overheidsorganisaties de klant meercentraal zetten. Dit veronderstelt dat dit op dit moment onvoldoende gebeurt. Daar vanuit gaande volgtdat ten opzichte van de huidige praktijk een duidelijke verandering moet plaatsvinden. Niet de bouw- ofmilieuaanvraag staat centraal, maar het bedrijf of activiteit van de initiatiefnemer/aanvrager. Dit vraagt omeen verandering in gedrag en houding van de medewerkers en dit is tegelijkertijd ook het belangrijkstenieuwe aandachtspunt van de opleidingen met betrekking tot de Wabo.Hieronder ter illustratie een plaatje van de ‘ijsberg’ van McClelland, waaruit volgt dat bij ontwikkeling vancompetenties niet alleen aandacht moet worden besteed aan kennis en vaardigheden (boven de waterlijn),maar ook aan hetgeen onder de waterlijn zit.Kennis_____________________Gedragsvaardigheden_______________________ZelfbeeldNormen en waardenEigenschappenMotievenKerncompetentiesIedere medewerker die te maken heeft met de Wabo moet beschikken over een aantal kerncompetenties.Daarom is ervoor gekozen om bij alle functiebeschrijvingen tenminste drie kerncompetenties te laten terugkomen.Het betreft de volgende competenties:• Klantgerichtheid• Politiek-bestuurlijke organisatiesensitiviteit• SamenwerkendNiveau van competentieontwikkeling en gedragsvoorbeeldenDe competenties zijn nader uitgewerkt bij de functiebeschrijvingen. Daarbij zijn de competenties onderverdeeldin verschillende niveaus en gedragsvoorbeelden. In de bijlage zijn deze niveaus en gedragsvoorbeeldenopgenomen. Ter illustratie volgt hieronder een voorbeeld (tabel pagina 9).Het voordeel hiervan is dat onderscheid kan worden gemaakt per functie. De buitendienstmedewerker ende jurist moeten allebei aan enkele identieke competenties voldoen. De jurist moet echter op een anderniveau voldoen aan deze compententies dan de buitendienstmedewerker. Door dit onderscheid naar niveauen gedragsvoorbeelden is een mooi feedbackinstrument ontwikkeld, waarmee duidelijker kan wor-8 Handreiking WABO

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4KlantgerichtheidOnderzoeken vanwensen en behoeftenvan deklant en hiernaarhandelen. Anticiperenop behoeftenvan klanten.Hoge prioriteitgeven aan servicebereidheidenklanttevredenheid.Verleent serviceen reageert alertop verzoeken vande (interne) klant.Zoekt actief naarwensen en behoeftenvan (interne)klanten enmaakt nog niethelder gedefinieerdewensen/behoeften van deklant expliciet.Draagt eraan bijdat anderen alertzijn op de behoeftenen wensenvan (interne) klantenen het verhogenvan de klanttevredenheid,mede door demanier waarophij/zij zelf metklanten omgaat.Zorgt via afsprakenen communicatiedat de organisatieerop isingericht te handelennaar wensen,behoeften en tevredenheidvan (interne)klanten, enonderhoudt zelfcontact met de belangrijkeklanten.den aangegeven wat van een medewerker wordt verlangd. Bovendien kan een medewerker duidelijk zienop welke gebieden hij zich nog verder moet of kan ontwikkelen om op een hoger niveau uit te komen.Als bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de competenties en de diverse niveaus en gedragsvoorbeeldengebaseerd op de PI (Personal Inventory) standaard. Om de ontwikkeling van een medewerker goed inbeeld te houden, is een POP-matrix toegevoegd. Daarmee kunnen de leidinggevende, de medewerker enP&O de ontwikkelingskansen en mogelijkheden van een medewerker in de gaten houden. Ook biedt heteen overzichtelijk organisatie- en formatieoverzicht, inclusief functie-eisen, opleidingen, etc. De formatvan de POP-matrix (bijlage 3), die bij dit document is gevoegd, is ter beschikking gesteld door Yacht. In dePOP-matrix zijn meerdere functiebenamingen opgenomen om de herkenbaarheid van de functies te vergroten.Ook is het mogelijk om naast het organisatieplaatje ook op het niveau van individuele medewerkersafspraken te maken en deze vast te leggen. Zoals al eerder aangehaald kan de POP-matrix ook dienenals checklist op medewerkersniveau om de ontwikkeling van een medewerker bij te houden. Daarbijkan elke overheidsinstelling maatwerk toepassen voor onder meer de functies, functie-eisen, taakomschrijvingenen te volgende opleidingen en cursussen.Het ministerie van VROM heeft eerder een handreiking laten opstellen genaamd: ‘de omgevingsvergunninggeorganiseerd’. Deze is ook te gebruiken als een handig naslagwerk. Voor de handhaving heeftVROM ook een handreiking geschreven. Daarnaast wordt momenteel een integale Wabo opleiding ontwikkeldin opdracht van VROM.LeeswijzerDeze handreiking is opgebouwd uit 3 delen: Allereerst wordt beschreven welke functies betrokken zijn bijde ontvangst en verwerking van een aanvraag van een klant (burger of bedrijf). Vervolgens is beschrevenwelke functies zijn betrokken bij de behandeling van de vergunning in de Back Office. Tenslotte zijn defunctie beschreven die behoren bij het toezicht en de handhaving.Het mag voor zich spreken dat de handreiking niet bedoeld is om uitputtend te zijn, maar puur de leidinggevendenen P&O-ers ten dienste wil zijn bij de voorbereiding op en uitvoering van de Wabo.DankwoordHet proces om te komen tot deze handreiking waarbij meerdere private partijen en gemeenten met elkaarin overleg zijn getreden was bijzonder en erg waardevol. Het feit dat marktpartijen bereid waren om teoverleggen en bereid zijn geweest tot een open debat met collega’s en gemeenten heeft geleid tot eenpositieve sfeer en inbreng. Danzij de bijdragen van alle deelnemende partijen is deze handreiking tot standgekomen. Ook de inbreng van andere overheden en beroepsorganisaties is bijzonder waardevol geweest.In het bijzonder wordt Joost Duffhues van Yacht bedankt voor zijn inspanningen. Ook Koos van Driel van degemeente Leiden heeft een belangrijke bijdrage geleverd. Dank gaat uit naar de gemeenten Utrecht en Hilversumen Yacht voor het ter beschikking stellen van vergaderlocaties in het afgelopen jaar.Functieprofielen 9

Overwegingen aangaande de Front OfficeVragen die van belang zijn om functie-eisen en functieniveau te kunnen bepalen:• Wat behoort tot de frontoffice: fysieke loket, telefoon, post, mail, (website)?• Wat verwacht men van frontoffice?• Verstrekken folders en formulieren;• Algemene informatie over regelgeving en proces;• Informatie over regelgeving en proces voor specifieke aanvraag;• Antwoord op specifieke inhoudelijke vragen;• Toetsing en afhandeling van eenvoudige aanvragen• Is er verschil in benadering tussen burgers en bedrijven?• Wie controleert de indieningsvereisten?• Welk serviceniveau wil de overheidsinstelling bieden?• Informatie verstrekken over regels in algemene zin;• Overleg over regels t.a.v. een specifieke aanvraag;• Meedenken met aanvrager over alternatieven als iets niet past;• Vanaf het begin meedenken met aanvrager;• Wie communiceert met een klant (tijdens voor overleg of tijdens behandeling)?• Alleen de eerste Frontoffice-medewerker die de klant te woord staat;• Zo nodig een tweede (meer deskundige) Frontoffice-medewerker;• Accountmanager (zit in front office of back office)?• Specialist (uit backoffice).Gemeente Utrecht: organisatie vergunningen, toezicht en handhavingIn de gemeente Utrecht is de afdeling vergunningen gescheiden van die van toezicht en handhaving.Bij de afdeling Front Office & Vergunningen werken ruim 40 medewerkers die de volgendevergunningen behandelen; bouwen, sloop, reclame, onttrekking, horeca en vele productendie hiermee samenhangen zoals principeverzoeken, verklaringen van bestemming engebruik.Ook worden veel klanten rechtstreeks en met of zonder afspraak bij de Balie Bouwen Wonen enOndernemen geïnformeerd over allerlei zaken op het gebied van horeca, bestemmingsplannen,(procedures over) bouwen en verbouwen en dergelijke. De gebruiksvergunning wordt opdit moment nog door de Brandweer afgehandeld. De behandeling van vergunningen in deopenbare ruimte vindt vanaf april 2008 ook bij de afdeling FrontOffice & Vergunningen plaats.De afdeling Toezicht & Handhaving kent drie verschillende teams:• Team Regulier Toezicht; voert controle uit op de bouw (uitvoering volgens vergunning),het zogenaamde bouwtoezicht;• Team Programmatisch Handhaven; houdt zich bezig met projectmatig toezicht en woningtoezicht;en• Team Bijzondere Handhaving; dat handhavingszaken oppakt, te denken valt aan onrechtmatigebewoning, horecacontrole, illegale bouw en klachten.10 Handreiking WABO

Globaal kan voor frontoffice-medewerkers worden gedacht aan 3 niveaus:Frontoffice-medewerker A• Verstrekken folders en formulieren• Algemene informatie over regelgeving en proces• Specifieke informatie over regelgeving en proces voor eenvoudige aanvragenFrontoffice-medewerker B• Inhoudelijke informatie over regelgeving en proces• Specifieke informatie over regelgeving en proces voor aanvragen,met uitzondering van de complexe aanvragen• Toetsing en afhandeling van eenvoudige aanvragenFrontoffice-medewerker C• Specialistische informatie over regelgeving• Specifieke informatie over regelgeving en proces voor complexe aanvragenAls niet wordt gekozen voor frontoffice medewerkers B en C dan kan de betreffende informatievraag wordenopgelost door terug te vallen op medewerkers uit de backoffice.Dit kan ad hoc (oproepen), op afspraak, of in de vorm van een vaste detachering bij de frontoffice (aantaldagdelen, evt. roulerend).Front Office overwegingen 11

Algemene functiebeschrijving: Medewerker FrontofficeFunctienaamMedewerker FrontofficeOpleidingsniveauMBO / HBOWerkervaring2 – 5 jaarNiveauOperationeelAndere functiebenamingenMedewerker PubliekszakenMedewerker PubliekscentrumBaliemedewerkerWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 2)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 2)Functiespecifieke competenties Mondelinge Communicatie (niveau 2)Oordeelsvorming (niveau 2)Discipline (niveau 2)Omgevingsbewustzijn (niveau 2)Inhoud functieTot de taken van de frontoffice behoren het verstrekken vaninformatie over de aanvraag (het aanvraagformulier, indieningsvereisten),het adviseren over procedures en registrerenvan de intake (inclusief doorsturen naar bevoegd gezag)en het zelf leveren van diensten in de vorm van afhandelingvan eenvoudige vergunningen. Daarbij moet dan met namegedacht worden aan (afwegingloze /interpretatieloze besluiten):Bijvoorbeeld:• Kapvergunning (bijv bij aanwezigheid van een bomenregister);• Evenementenvergunning (bijv lichte evenementenvergunningen/-meldingen;)• Lichte bouwvergunningen (onder bepaalde voorwaarden)In sommige gevallen kan ervoor gekozen worden om eenbeperkte toetsing van de ontvankelijkheid bij de Frontofficemedewerker neer te leggen. Daarbij wordt wel een groterekennis verwacht van de FO-medewerker. Datzelfde geldtoverigens ook voor het verstrekken van informatie over bestemmingsplannen.12 Handreiking WABO

Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)MBO / HBO opleiding (Bouw, Milieu, RO) nivo 4Basiscursus Wabo (inclusief processen t.b.v. het klantadvies)Medewerker PubliekszakenTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelBasiskennis Bouw, Milieu en ROWettelijk KaderInzicht in bestuurlijk bestelAmbtenaar Bouw- en WoningtoezichtBouwregelgeving voor milieukundigenMilieuregelgeving voor bouwkundigenWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigKlantgericht benaderenConflicthanteringTelefoon trainingNVTNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenActualiteitenAdviesvaardighedenBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coachingFront Office overwegingen 13

Overwegingen aangaande de Back OfficeDe overheidsinstelling staat voor de keuze om te bepalen of een aparte Front Office (Publiekscentrum,Gemeentewinkel, etc.) wordt ingericht en welke taken en functies hier thuishoren. Bij het onderdeel overde Front Office zijn vragen opgenomen die kunnen helpen deze keuzes te maken. Daarmee kan ook eenvoudigworden vastgesteld welke functies in de Back Office terecht komen (of blijven). Sommige (kleinere)overheidsinstellingen kiezen ervoor om de backoffice-medewerkers bij toerbeurt plaats te laten nemen inde Frontoffice en hier geen aparte functies of organisatieonderdelen voor te maken. Met uitzondering vanenkele meer eenvoudige beschikkingen, zullen de meeste beschikkingen worden afgehandeld in de BackOffice.De beschikking kan (net als in het huidige stelsel) bestaan uit een of meer onderdelen die allen behandeldworden door deeladviseurs beschikkingen (vergunningverleners). Dit zal in het gros van de gevallen eenfunctie zijjn die in de Back Office plaatsvindt.De regiefunctionaris zal meestal de spil zijn tussen Front Office en Backoffice en de coordinatie vervullenvoor de in behandeling zijnde aanvraag, zeker daar waar het meervoudige vergunningen betreft. Het ligtdaarom voor de hand om deze functie bij de de Back Office op te nemen, maar zou eventueel ook bij deFront Office kunnen worden ingedeeld.Ook de juridische functies bevinden zich in de Back Office net als de handhaving. Ten aanzien van dehandhavingsfuncties is er nog een bijzonderheid, omdat de inspecteurs en handhaver in veel gevallen bijde burgers en bedrijven op bezoek gaan en daarmee ook competenties moeten bezitten die voorkomenbij de Front Office.In de omschrijving van de verschillende functies zijn nog enkele meer functiespecifieke overwegingen opgenomendie van toepassing zijn op deze functies en taken. Ook dit zal natuurlijk per overheidsinstellingverschillen en is puur ter illustratie opgenomen. Het is zeer wel mogelijk dat functies gecombineerd voorkomen,waarbij bijvoorbeeld een deeladviseur beschikkingen ook een gedeeltelijke taak heeft als regiefunctionaris. Hij zal dan aan enkele aanvullende competenties moeten voldoen, op een hoger niveau moetenacteren, of zich hierin verder moeten ontwikkelen en/of scholen.Gemeente Midden Drenthe: Dubbelrollen voorkomenBij kleinere gemeenten worden de verschillende rollen vaak binnen één functie gecombineerd.Midden-Drenthe (ca. 33.600 inwoners) vindt functiescheiding belangrijk. Indien de rol van accountmanagergecombineerd wordt met die van bijv. de toetser, moeten dubbelrollen in hetzelfdeproces voorkomen worden. In de praktijk zal de medewerker in het vergunningverleningsprocesdan de rol van accountantmanager of de rol van toetser uitvoeren. Hiermee wordtvoorkomen dat je je eigen processen aanstuurt.14 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: Regie functionarisFunctienaamRegie functionarisOpleidingsniveauHBO / WOWerkervaring5 – 8 jaarNiveauOperationeel, Tactisch en StrategischAndere functiebenamingenAccount ManagerCase ManagerVergunningen ManagerCoördinator VergunningenWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 4)Samenwerken (niveau 3)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 3)Functiespecifieke competenties Mondeling & schriftelijk communiceren (niveau 3)Proces- en resultaatgerichtheid (niveau 3)Sociabiliteit (niveau 4)Discipline (niveau 3)Oordeelsvorming / Analytisch Vermogen (niveau 3)Plannen en Organiseren (niveau 3)Voortgangsbewaking (niveau 4)Inhoud functie‘Je vergunt niet je eigen vergunning maarje houdt het overzicht’De regiefunctionaris krijgt complexe (enkel- en meervoudige)aanvragen van omgevingsvergunningen toebedeeld en fungeertvoor deze aanvragen als contactpersoon richting deaanvrager. Hij is aanwezig bij de gesprekken, die in het kadervan het vooroverleg worden gevoerd en vervult hierin de rolvan gastheer en coördinator. Hij volgt de aanvragen tot enmet de besluitvorming. Deze functie heeft geen technisch inhoudelijkerol in de aanvraagprocedure, die ligt bij de beoordelaarsvan de vakdisciplines (adviseurs deelbeschikkingen).Hij j is procesbewaker en voortgangsbewaker. Dat houdt indat hij de termijnen in de gaten houdt, aan de bel trekt als hetproces staakt en zorgt voor de activering van de vakdisciplinesindien nodig. Wanneer een bepaald omgevingsaspect dat vereistschakelt hij ook externe partijen in. De regisseur heeft weleen rol als probleemoplosser. Alleen als een procedure hapert,moet de regisseur ingrijpen door de juiste personen teactiveren. Hij of zij beschikt daartoe over een ‘overall view’.Back Office overwegingen 15

Een combinatiefunctie (50% regiefunctionaris / 50% toetser)zou bij meerdere overheidsinstellingen kunnen ontstaan, afhankelijkvan de reeds aanwezige kennis, het aantal te verwachtencomplexe aanvragen en de risicospreiding in kennisen ervaring van de bestaande medewerkers.In veel gemeenten is een bedrijvencontactfunctionaris aanwezig.Deze zou wellicht de rol van regiefunctionaris goedkunnen uitvoeren. Wel verdient dan de kennis van wet- enregelgeving waarschijnlijk extra aandacht.Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)HBO / WO opleidingBasiscursus WaboBasiscursus GREXBasiscursus AwbTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelBasiskennis Bouw, Milieu en RO (procedures)Wet- en RegelgevingInzicht in bestuurlijk bestelBestuurlijke verhoudingenWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigConflicthantering (klachten, weerstand, slechtnieuwsgesprek)Gesprekstechnieken in communicatieProjectmanagementNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenAdviesvaardighedenBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching16 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: Adviseur (Deel)beschikkingenFunctienaamAdviseur (Deel)beschikkingenOpleidingsniveauMBO / HBO / WOWerkervaring2 – 10 jaarNiveauOperationeelAndere functiebenamingenToetserSpecialistVergunningverlenerConstructeurPreventistAdviseur VakdisciplineWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 2)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 2)Functiespecifieke competenties Mondeling & schriftelijk communiceren (niveau 2)Proces- en resultaatgerichtheid (niveau 2)Discipline (niveau 2)Oordeelsvorming / Analytisch Vermogen (niveau 3)Plannen en Organiseren (niveau 2)Inhoud functieDe vakdisciplines zullen na ontvangst de deelaanvragentoetsen op hun volledigheid (afhankelijk van de gesteldeoverwegingen voor de Front office) Beoordeeld wordt ofalle benodigde stukken er zijn en of ze voldoen aan de indieningsvereisten.Nadat in overleg met de regiefunctionariseen definitief positief of negatief ambtelijk besluit is genomenover de aanvraag, zullen de beoordelaars van devakdisciplines de deelaspecten verder voorbereiden en opeen zo gelijktijdig mogelijk ogenblik beschikken.Ieder bureau zal voor zijn deelvergunning de benodigdetoetsingen uitvoeren. De verschillende adviseurs van devakdisciplines leveren hun adviezen aan de regiefunctionarisen houden hem tussentijds op de hoogte van de voortgang.Back Office overwegingen 17

Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)MBO / HBO / WO opleiding (Bouw, Milieu, RO)Basiscursus WaboTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelBasiskennis Bouw, Milieu en ROWet- en RegelgevingInzicht in bestuurlijk bestelBestuurlijke verhoudingenAmbtenaar Bouw- en Woningtoezicht 1 en/of 2PostHBO Bouwregelgeving in de PraktijkBouwregelgeving voor milieukundigenMilieuregelgeving voor bouwkundigenPlanologieMilieukundeWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateBouwbesluit, Milieu, Wro, etcTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigKlantgericht benaderenBasiscursus Projectmanagement?Nederlands in woord en geschrift; klantgericht schrijvenTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenBijv Constructies, brandveiligheid, bouwfysica, milieuBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching18 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: Juridisch Adviseur OmgevingszakenFunctienaamJuridisch Adviseur OmgevingszakenOpleidingsniveauHBO / WOWerkervaring5 – 10 jaarNiveauTactisch / StrategischAndere functiebenamingenVergunningopstellerJuridisch Medewerker OmgevingszakenWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 3)Samenwerken (niveau 3)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 4)Functiespecifieke competenties Mondeling & schriftelijk communiceren (niveau 4)Discipline (niveau 3)Oordeelsvorming / Analytisch Vermogen (niveau 4)Overtuigingskracht (niveau 3)Besluitvaardigheid (niveau 3Inhoud functieUiteindelijk moeten de aangeleverde deelproducten dievoor een omgevingsvergunning van belang zijn ook getoetstmoeten worden, alvorens ze worden verstuurd. Wanthet kan natuurlijk niet zo zijn dat er door de deelproducteneen nietje gaat en dit verstuurd wordt.Vanuit verschillende vakdisciplines worden deelproductenaangeleverd en deze kunnen inhoudelijk of juridisch tegenstrijdigzijn. Het aan elkaar schrijven van de deelproductentot een leesbare, goed lopende en juridisch houdbare vergunning,is een taak van de juridisch adviseur.Het zou kunnen dat deze extra functie bestaat of wordt gecreëerd.Ook kan een dergelijke extra takenpakket wordentoebedeeld aan een accountmanager met gevoel voor juridischezaken.De juridisch adviseur heeft over het algemeen een vaardigepen, is kritisch en kan toetsen of diverse voorwaarden in devergunning al of niet kloppen en tegenstrijdig zijn.De juridisch adviseur maakt dus een belangenafweging tussende verschillende voorwaarden en belangen. Hij zal danBack Office overwegingen 19

in overleg met de accountmanager en evt. de inhoudelijkspecialisten overleggen of en zo ja, welke voorwaardenmoeten worden geschrapt, aangevuld of herschreven.Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)WO opleiding BestuursrechtHBDO Algemeen Juridische ZakenHBO JuridischTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelVerdiepingscursus AwbVerdiepingscursus WaboWet- en Regelgeving (procedures en vergunningverlening)Inzicht in bestuurlijk bestel & bestuurlijke verhoudingenWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateBouw, Milieu, RO etcTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenBezwaar- en beroepsprocedures voerenActualiteiten in wet- en regelgevingBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching20 Handreiking WABO

Het opstellen van een provinciale vergunningBij provincies zijn vaak geen aparte juridische medewerkers die de vergunning opstellen, maar doet detoetser dit zelf. Het is dan ook b.v. in de provincie Fryslân de bedoeling dat de toetser milieu straks deOmgevingsvergunning op gaat stellen (samenvoegen met de aangeleverde deelbijdragen van andere toetsers).Een jurist doet hier dan nog een eindtoets. Overigens stellen in vrijwel elke gemeente de plantoetsersvoor bouw of gebruik ‘hun’ vergunningstekst op en spelen juristen daarbij alleen in bijzondere situaties eneventueel voor het ‘vier-ogen-principe’ een rol.Back Office overwegingen 21

Overwegingen aangaande toezicht en handhavingInleidingHoewel de scheiding tussen vergunningverlening en toezicht en handhaving ook met de komst van deWABO zal blijven bestaan, heeft de komst van de Wabo wel grote gevolgen voor het toezicht en de handhaving.De Wabo stelt namelijk concrete eisen wat betreft handhaving aan de overheidsinstellingen:1 De overheidsinstelling moet gecoördineerd toezicht (kunnen) organiseren;2 De overheidsinstelling moet (kunnen) optreden als één bestuursrechtelijk handhavingsorgaan.De handhavers zullen gelet op de eerder besproken wijzigingen van de organisatie die het vergunningentrajectverzorgt ook nog eens met ‘andere’ medewerkers c.q. functies om de tafel komen te zitten. Ook indie zin is sprake van een nieuwe situatie.In een AMvB (Besluit Omgevingsrecht (Bor) zijn onder meer de kwaliteitseisen opgenomen voor handhavingsorganisaties.Zo zal een handhavingsbeleid moeten zijn vastgesteld voor alle beleidsvelden die in deWabo integreren of aanhaken, met daarin een beschrijving van de prioriteiten, de doelen, strategieën ende activiteiten, gebaseerd op een probleemanalyse. Het beleid moet zijn afgestemd met andere betrokkenbestuursorganen en strafrechtelijke partners. Ook moet de organisatie buiten kantooruren bereikbaaren beschikbaar zijn. In de gewijzigde Woningwet (april 2007) en de nieuwe Wro (1 juli 2008) zijn eveneenseisen gesteld aan de handhaving. Daarbij is vooral het accent gelegd op het vastleggen van de beleidsvoornemensen het daarover verantwoording afleggen. Het gecoördineerd handhaven en de nieuwe wijzevan handhaving biedt kansen voor een andere indeling ten opzichte van de traditionele handhavingsorganisatie.Zo kan door de integrale benadering een knip worden gemaakt tussen controle, toezicht, en handhaving.Deze functies vragen elk om een eigen competentiepakket.Belangrijk is om de verschillende fases in een project te duiden:Bouwfase: controle door de vakspecialist Bouwen en signaalfunctie naar collega’s ( in staat vergunningte kunnen interpreteren en basiskennis van de andere vakgebieden) kunnen vervullen (andere vakgebieden).Gebruiksfase: aandacht ligt bij controle op bestaande vergunningen (bv. milieu & gebruik). Deze handhaverdient in staat te zijn om andere zaken – bv. illegale bouw of gebruik in strijd met bestemming, te signalerenen intern terug te koppelen.Sloopfase: aandacht ligt bij de controle op de verleende sloopvergunning (eventueel asbest aanwezig) eneventueel specifieke milieuvoorschriften uit milieuvergunning of milieumelding. Accent ligt bij toezichthouderBouw- en woningtoezicht. Deze toezichthouder dient in staat te zijn om milieuzaken mee te nemenen de signalen intern terug te koppelen.Een (omgevings)handhavingszaak kan op verschillende manieren binnenkomen bij de handhaver.1 Via een melding (klacht of vraag) (komt vaak binnen de meldingencoördinator, een Frontoffice functie)2 Via een meer formeel verzoek om handhaving (bijv. van een buurman)3 Via een reguliere controle (bijv. in het kader van een controle van milieu of bouwtoezicht)4 Via een melding n.a.v. controle van een collega (bijvoorbeeld een surveillant)Gelet op het feit dat overheidsinstellingen veelal een aparte afdeling of organisatieonderdeel handhavinghebben, zal de organisatie wat dat betreft niet of nauwelijks hoeven te wijzigen.22 Handreiking WABO

Als ervoor wordt gekozen om verzoeken om handhaving ook bij de Frontoffice te laten binnenkomen zullende Frontofficemedewerkers een algemene kennis van de betreffende vakgebieden moeten hebbenom een dergelijk verzoek op zijn juiste merites te kunnen beoordelen.Het handhavingstraject zelf (keuze dwangsom/bestuursdwang, etc) behoeft geen wijziging, althans dekomst van de WABO geeft geen aanleiding tot verdere behandeling. Wel zal bij het constateren van meerdereovertredingen een integrale behandeling van handhavingszaken en afstemming van optreden ensancties de voorkeur genieten.Het ministerie van VROM heeft een handreiking geschreven voor de handhaving in het kader van deWabo.In het kader van het project ‘Handhaven op niveau’ heeft het Ministerie van Justitie een folder opgesteldmet competenties en gedragsvoorbeelden.Gekozen is nu voor wat betreft de uitvoering van de handhavingstaken voor de volgende knip:1 de inspecteur (toezichthouder);2 de handhaver;3 de juridisch adviseur handhaving.Bij het onderdeel Back Office is opgemerkt dat een combinatie van twee functies kan voorkomen. Dat isook voor de handhaving mogelijk, waarbij wel rekening gehouden moet worden met de scheiding tussenvergunningverlening en handhaving. Het zou bijvoorbeeld mogelijk kunnen zijn om een juridisch adviseurhandhaving verantwoordelijk te maken als regiefunctionaris bij handhavingszaken. Het zal voorkomen datde inspecteur en handhaver een functie vormen en niet gescheiden zijn, zoals opgenomen in deze handreiking.Naar aanleiding van de ervaringen die zijn besproken in de overleggroep en gezien het doel vande handreiking, hebben we besloten beide functies wel apart te benoemen en de keuze te laten aan elkeoverheidsinstelling.Hilversum: Integraal toezicht met behulp van signaalkaartenDe gemeente Hilversum heeft ervoor gekozen om het integraal toezicht te stimuleren door hetontwikkelen van zogenaamde signaalkaarten. Voor bouwen, milieu, brandweer, de openbareruimte en sociale zaken zijn signaalkaarten ontwikkeld. Met behulp van deze kaarten kunnentoezichthouders en handhavers op eenvoudige wijze toezicht houden op andere handhavingsgebieden.Door middel van foto’s en tekeningen kan gecheckt worden of sprake is van eenovertreding en welke bepaling van toepassing is.Toezicht en handhaving 23

De Vereniging Milieuhandhaving heeft in het kader van BARIM competenties beschreven voor de handhaversin het kader van het programma ‘Train the coach’. Ter illustratie volgt hierbij de volgende beschrijving:Competenties van de handhaverOm senior handhavers in staat te stellen om hun collega´s te coachen op het gebied van gedragsvaardighedendie relevant zijn voor het handhavingsvak, dienen allereerst de competenties van de handhaver endie van de coach/mentor duidelijk beschreven te zijn.Competenties van handhaversIn het rapport over een onderzoek van Berenschot voor de Stuurgroep Handhaven op Niveau is eencompetentieprofiel voor ‘de’ handhaver vastgesteld:• Onafhankelijk en integer• Overtuigend/motiveren (op basis van de regels)• Oordelend• Omgevingsbewust (vrij eng gedefinieerd)• Doel/resultaatgerichtDeze competenties sluiten aan bij andere bekende compententieprofielen zoals die van MD IJmond.Het hierboven geschetste competentieprofiel is eenzijdig. In het boek ‘Handhaving, het spel tussen inspecteuren inspectee’ worden twee uiterste stijlen van handhaving beschreven. In de 5 competenties isvooral de stijl van het ene uiterste van dat boek te herkennen: de sanctionerende stijl.‘Bij deze stijl staat de gedachte centraal dat de overtreding van regels moet worden bestraft, opdatde inspectee zich vervolgens aan de regels houdt. De handhaving van de regel staat centraal. Er isminder aandacht voor de relatie met de inspectee.’Het andere uiterste op die schaal is de pedagogische stijl.‘Handhaving is een proces van overleg en onderhandeling waarbij de inspecteur de inspectee trachtop te voeden tot normconform gedrag. Er is veel aandacht voor de relatie met de inspectee, in deveronderstelling dat de effectiviteit van de handhaving voor een belangrijk deel afhankelijk is van dekwaliteit van deze relatie.’De pedagogische stijl is te typeren aan de hand van de volgende competenties:• Inlevend / empathisch• Kan goed luisteren• Overtuigend/motiverend op basis van win-win• Duidelijk en zorgvuldig• Op de relatie gerichtVerschillende bedrijven en situaties vragen om verschillende stijlen. Het al geciteerde boek geeft dat ook aan:‘De stijlen van pedagogiek en sanctionering kunnen tegelijkertijd worden gehanteerd. Hierdoorkunnen de strategieën elkaar versterken.’Met andere woorden: de ultieme handhaver heeft beide stijlen tot zijn beschikking. Hij beschikt in voldoendemate over alle tien de genoemde competenties en weet de bijbehorende gedragsvaardighedenin te zetten in de situaties die daarom vragen. We noemen dit ‘situationeel handhaven’. Deze stijl zal voorelke toezichthoudende organisatie grote voordelen hebben in effectiviteit, probleemoplossend vermogenen klant- en relatiegerichtheid.Elke handhaver heeft zijn voorkeurstijl. Doel van dit traject is om die inzichtelijk te maken / en een bewegingnaar ‘situationeel handhaven’ te maken.24 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: InspecteurFunctienaamInspecteurOpleidingsniveauLBO / MBOWerkervaring3 jaarNiveauOperationeelAndere functiebenamingenSurveillant handhavingToezichthouderWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 2)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 2)Functiespecifieke competenties Mondeling communiceren (niveau 2)Omgevingsbewustzijn (niveau 2 tot 3)Sociabiliteit (niveau 2)Overtuigingskracht (niveau 2 tot 3)Stressbestendigheid (niveau 2)Oordeelsvorming (niveau 2)Besluitvaardigheid (niveau 2)Vasthoudendheid (niveau 2)Inhoud functie• Informeren over wet- en regelgeving (voorlichting)• Signaleren• Inspecteren• Beoordelen uitvoering wet- en regelgeving• Confronteren/optreden• Bevindingen rapporteren, overtredingen meldenSurveillanten kunnen voorts op straat toezicht houden op deleefbaarheid en helpen problemen te voorkomen. Bij constateringenvan onregelmatigheden, zullen zij mededeling doenaan de overtreder (indien mogelijk) en vervolgens indien hetillegale bouw betreft:1 melding doen aan de bevoegde toezichthouder (of Bijzondereopsporingsambtenaar (BOA)2 Bouw stilleggen / aanschrijven (dit zal dan waarschijnlijk eensenior zijn en dit zal vooral voorkomen in grotere steden. Inandere gevallen zal deze bevoegdheid op een hoger niveauliggen (bij de handhaver of coördinator / afdelingshoofd)Behalve toezicht op zaken die de omgevingsvergunning raken,Toezicht en handhaving 25

kunnen zij ook overlast aanpakken door het opleggen van bijvoorbeeldlik-op-stuk boetes voor bijvoorbeeld vernieling, foutparkeren,geluidsoverlast, zwerfafval en hondenpoep.Hiervoor is overigens wel een Boabevoegdheid benodigd.Deze werkzaamheden vallen ook buiten de omgevingsvergunningmaar gelet op de knip is het wel degelijk het overwegenwaard om surveillanten breed in te zetten.Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)LBO / MBO / HBO opleiding (Bouw, Milieu, RO)Basiscursus WaboTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelToezichtprotocolConstructies, Brandveiligheid, Milieu, BouwfysicaWelstand, Bestemmingsplan, MonumentenBOA opleidingWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateRollenspel met toneelspelersPraktijkdagen (voor milieu op de bouw, voor bouw in een inrichting,voor drank en horeca bij een kapvergunning of inrit etc.)PraktijkcasussenUpdate BOATrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigKlantgericht benaderenOmgaan met agressieNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching26 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: HandhaverFunctienaamHandhaverOpleidingsniveauMBO / HBOWerkervaring> 3 jaarNiveauOperationeelAndere functiebenamingenControleur (in het kader van professioneel handhaven)WABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 2)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 2)Functiespecifieke competenties Mondeling communiceren (niveau 2)Omgevingsbewustzijn (niveau 3)Sociabiliteit (niveau 2)Overtuigingskracht (niveau 2)Stressbestendigheid (niveau 3)Oordeelsvorming (niveau 3)Plannen en Organiseren (niveau 2)Besluitvaardigheid (niveau 2)Vasthoudendheid (niveau 2)Inhoud functie‘signalering, constatering, bemiddelingen rapport’De handhaver controleert het ‘werk in uitvoering’ voorzover het zijn specialiteit betreft.• De complexiteit van de vergunning is relevant;• Enkelvoudige vergunning: toezicht door betreffendekennisveld en signaleren voor elkaar;• Meervoudig regulier (m.n. kleine bedrijvigheid): toezichtdoor 1 integrale handhaver;• Meervoudig complex (m.n. grootschalige bedrijvigheid):toezicht is gecoördineerd en de controle wordtgezamenlijk door specialisten uitgevoerd;• Toezicht houden op de uitvoering van de diverse vergunningen(wetten);• In grote lijnen de WABO procedure kunnen schetsenmet de daarbij behorende termijnen;• Signaalfunctie en probleemherkenning diverse wetgevingsterreinen;• Handhaving bij geconstateerde overtredingen;• Coördineren van de bestuursdwang uitvoering;Toezicht en handhaving 27

• Rapporteren en ambtelijke vooraankondiging maken;• Inmeten en schetsen van erf/bebouwingssituaties.Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)MBO of HBO Bouw / Milieu / ROBasiscursus WaboTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtToezichtprotocolConstructies, Brandveiligheid, Milieu, BouwfysicaWelstand, Bestemmingsplan, MonumentenOptioneelBOA opleidingWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateRollenspel met toneelspelersPraktijkdagen (voor milieu op de bouw, voor bouw in een inrichting,voor drank en horeca bij een kapvergunning of inrit etc.)PraktijkcasussenUpdate BOATrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigKlantgericht benaderenOmgaan met agressieNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenAanschrijvenBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching28 Handreiking WABO

Algemene functiebeschrijving: Juridisch Adviseur HandhavingFunctienaamJuridisch Adviseur HandhavingOpleidingsniveauHBO / WOWerkervaring3 – 10 jaarNiveauOperationeel / TactischAndere functiebenamingenHandhavingsjuristJuridisch medewerker HandhavingWABO generieke competenties Klantgerichtheid (niveau 3)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit (niveau 4)Functiespecifieke competenties Mondeling & schriftelijk communiceren (niveau 4)Overtuigingskracht (niveau 3)Besluitvaardigheid (niveau 3)Discipline (niveau 3)Oordeelsvorming / Analytisch Vermogen (niveau 4)Inhoud functieDe juridisch adviseur handhaving ondersteunt de inspecteursen handhavers. Hij kan goed luisteren en moet helderen duidelijk kunnen argumenteren. Hij kent de begrenzingvan zijn bevoegdheden (en die van de overheidsinstelling)en weet wat hij wel en niet kan zeggen. Hij is in staat omgoed te luisteren en indien nodig conflictbeheersing toe tepassen. Hij houdt de laatste ontwikkelingen op het gebiedvan wet- en regelgeving en jurisprudentie bij. Hij draagt tevenszorg voor de verspreiding van deze kennis richting collega’s(handhavers, vergunning-verleners e.a.). Indien nodigworden ook werkprocessen of -werkwijzen aangepast i.v.m.de laatste ontwikkelingen. Hij voert en begeleidt (complexe)handhavingsprocedures en adviseert over juridische vraagstukken,op het terrein van het omgevingsrecht. Hij vertegenwoordigtzelfstandig de overheidsinstelling bij de bezwarencommissie,de rechtbank en Raad van State. Hij moet eenafweging kunnen maken tussen belangen (bijv. bouwstop: isovertreding zwaar genoeg om bouwstop te rechtvaardigen).Tevens moet de juridisch adviseur handhaving bereid en instaat zijn over de grenzen van de ‘eigen’ wetgeving te kijken.Toezicht en handhaving 29

Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat per niveau verwachtwordt dat mensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen worden opgedaanin huis hebben. Vanuit verleden ofdoor volgen van genoemde opleidingen)WO opleiding BestuursrechtHBDO Algemeen Juridische ZakenHBO JuridischTrainingen (vakinhoudelijk)VerplichtOptioneelVerdiepingscursus AwbVerdiepingscursus WaboWet- en Regelgeving (procedures en vergunningverlening)Inzicht in bestuurlijk bestel & bestuurlijke verhoudingenWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateBouw, Milieu, RO etcTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenProjectmanagementvaardighedenOverigNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen (specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenAanschrijvingen, bestuursdwang, boetesBezwaar- en beroepsprocedures voerenActualiteiten in wet- en regelgevingBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coaching30 Handreiking WABO

Bijlage 1: ContactpersonenContactpersonen gemeenten en private partijenVereniging BWT Nederland Dhr. A.M. WolthuisGemeente SlochterenDhr. A.M. WolthuisGemeente UtrechtMw. T. van NesGemeente LeidenDhr. A.H. KarbetGemeente BronckhorstDhr. A. van HoutGemeente VoorstDhr. T. OvereemGemeente HilversumDhr. R. OostGemeente Midden-Drenthe Dhr. G.K. MaringGemeente AmersfoortDhr. P. Bal en A. LambooGemeente Emmen Dhr. N. v.d. Akker (tot zomer 2007)YachtSaxionKluwerBOBBANBAZN/FontysPRC BouwcentrumROODZuidDhr. J. Duffhues / Dhr. M. de Vries / Dhr. A. BaggermanDhr. G. SaleminkDhr. J. Spitters / mw. M. KleinekoortDhr. E. de Groot / dhr. J. VreugdenhilDhr. R. Groetelaers / mw. M. van Peer / H. PloegDhr. A. TuhuteruDhr. J. Pothuis / mw. M. van DiemenMw. M. van DiemenBijlage 1 31

Bijlage 2: CompetentieniveausCompetentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Doelmatig blijven handelen doorzich aan te passen aan veranderdeomstandigheden, taken, verantwoordelijkhedenen/of mensen.Stelt werkzaamheden en gedragbereidwillig bij wanneer verantwoordelijkhedenzich wijzigen ofmet nieuwe collega’s moet wordensamengewerkt.Wijzigt op eigen initiatief snel eneffectief zijn werkzaamheden engedrag wanneer nieuwe projectenen/of organisatieveranderingendat noodzakelijk maken.Geeft anderen feedbackover de manier waarop ze opveranderende omstandighedenreageren, mede doorzichtbaar te maken hoe hijdaar zelf zijn eigen gedragen werkzaamheden op aanpast.Schept binnen de organisatievoorwaarden waarondermensen op alle niveaus nieuwerollen of taken op zichnemen wanneer de omgevingdat vereist. Doet zelf concretevoorstellen tot wijziging vanstrategie bij wijziging vanmarktpositie.AmbitieGedrag vertonen dat erop gerichtis hogerop te komen ofmeer verantwoordelijkheden teverkrijgen.Laat zien dat hij/zij graag nieuweverantwoordelijkheden op zichneemt, grijpt mogelijkhedenvoor training en ontwikkeling directaan.Zoekt actief naar nieuwe verantwoordelijkheden,en trainingsenontwikkelingsmogelijkheden,draagt extra bij aan activiteitendie voor de organisatie van bijzonderbelang zijn.Stimuleert anderen nieuweverantwoordelijkheden opzich te nemen en zich verderte ontwikkelen, en trekt zelfbinnen teams nieuwe verantwoordelijkhedennaar zichtoe.Creëert binnen de organisatiede voorwaarden waarondermensen geïnformeerd wordenen de mogelijkheid krijgennieuwe verantwoordelijkhedenop zich te nemen en zichte ontwikkelen, en neemt zelfde verantwoordelijkheid voorde belangrijkste activiteiten enAanpassingsvermogenBesluitvaardigheidBeslissingen nemen door middelvan het ondernemen van actiesof zich vastleggen door middelvan het uitspreken van oordelen.Neemt een duidelijke beslissingwanneer anderen dat vragen ofde situatie een beslissing vereistNeemt beslissingen wanneerhij/zij dat zelf nodig acht, ook alsnog niet alle informatie voorhandenis en zonodig zonder overlegmet anderen.Draagt er in de samenwerkingmet anderen aan bij datzij zelf verantwoordelijkheidnemen voor beslissingen diezij zelf nodig achten en daarook zelf de verantwoordelijkheidvoor dragen.Draagt eraan bij dat binnende organisatie benodigde beslissingentijdig en duidelijkvoor alle betrokkenen wordengenomen.Richting en sturing geven aanCoachen een medewerker in het kader vandiens taakvervulling; stijl vancoachen aanpassen aan medewerkeren situatie zodat betrokkenmedewerker zich optimaalkan ontwikkelen.Geeft anderen begeleiding enfeedback wanneer zij daaromverzoeken of er een andere directeaanleiding voor is.Neemt zelfstandig het initiatiefom een ander richting, steun enfeedback te geven op een manierdie de ander motiveert zichoptimaal te ontwikkelen.Stimuleert in de samenwerkingmet anderen onderlingefeedback en ondersteuningom de ontwikkeling vanmensen te bevorderen, endraagt daar zelf actief aanbij.Draagt in de organisatie bijaan voorwaarden waarondermensen elkaar richting geven,steunen, feedback geven enmotiveren zodat iedereen inde organisatie zich optimaalkan ontwikkelen, en is daarvoorzelf een zichtbaar voorbeeld.32 Handreiking WABO

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Creativiteit Met oorspronkelijke oplossingenkomen voor problemen die metde functie verband houden.Nieuwe werkwijzen bedenken tervervanging van bestaande.Komt op verzoek met nieuweideeën en doet voorstellen voornieuwe werkwijzen. Staat openvoor originele ideeën van anderen.Komt uit zichzelf met nieuweideeën, associeert gemakkelijken doet voorstellen voor nieuwewerkwijzen.Helpt teamleden met nieuweideeën of werkwijzen te komen.Moedigt hen aan en denkt methen mee.Schept voorwaarden binnen de organisatiedie mensen stimuleren ommet nieuwe ideeën of werkwijzen tekomen, komt zelf met innovatievebijdragen en waardeert zichtbaar dievan anderen.Delegeren Eigen taken, beslissingsbevoegdhedenen verantwoordelijkhedenop duidelijke wijze toedelen aande juiste medewerkers; effectiefgebruik maken van tijd en vaardighedenvan de medewerkers.Draagt op correcte wijze takenaan anderen over indien de dagelijksewerkzaamheden daartoedirecte aanleiding geven.Beslist naar eigen inzicht welkeeigen taken hij / zij aan anderenkan overdragen, en doet dat vervolgenseffectief.Draagt in de samenwerking metanderen taken aan anderen overop een wijze die de verschillendeindividuele kwaliteiten optimaalbenut.Draagt bij aan voorwaarden binnende organisatie waaronder anderenop effectieve en efficiënte wijzetaken kunnen delegeren.Discipline Zich voegen naar het beleiden/of de procedures van de organisatie.Bij onduidelijkheid of veranderingenbevestiging zoekenbij de juiste autoriteit.Conformeert zich aan het beleiden de procedures van de organisatieen gedraagt zich daarnaar,zoekt bij onduidelijkheid.de juisterichtlijn alvorens actie te ondernemen.Is op de hoogte van het beleiden de procedures van de organisatie,houdt hier ook onder werkdrukof strijdigheid met eigenbelangen rekening mee enneemt daarvoor verantwoordelijkheid.Stimuleert anderen met wie hij /zij samenwerkt hun wijze vanwerken in overeenstemming tehouden met het beleid en deprocedures van de organisatie,en geeft daarin zelf het voorbeeld.Draagt binnen de organisatie bij aanhet expliciteren en communicerenvan het beleid en de procedures vande organisatie en aan een cultuurwaarin mensen daarop worden aangesproken,stelt zichzelf als openaanspreekbaar daarvoor op.Flexibel gedrag Indien zich problemen of kansenvoordoen de eigen gedragsstijlveranderen teneinde het gesteldedoel te bereiken.Schakelt wanneer daar directeaanleiding toe is, gemakkelijkvan formeel naar informeel, vaninhoud naar persoon, van overtuigennaar argumenten uitwisselen.Verandert op eigen initiatief zijngedrag wanneer dat het meesteffectief is voor het bereiken vanzijn/haar doel, sluit daarbij op hetjuiste moment aan op wat de gesprekspartnerbeweegt.Helpt anderen te leren hoe enwanneer ze het meest effectiefvan gedragsstijl kunnen veranderen,geeft daarvoor binnenteams zelf het voorbeeld endraagt zo bij aan de effectiviteitvan het team onder veranderingvan situatie.Creëert in de organisatie voorwaardenwaaronder mensen elkaar helpeneffectief van gedragsstijl te wisselenen is binnen de organisatiezichtbaar als iemand die in belangrijkegesprekken dat zelf succesvoldoet.GroepsgerichtleidinggevenRichting en sturing geven aaneen groep medewerkers in hetkader van hun taakvervulling; samenwerkingsverbandentot standbrengen en handhaven teneindeeen gesteld doel te bereiken.Geeft richting en sturing aan eenkleine groep wanneer daar in dedagelijkse werkzaamheden directeaanleiding voor is.Geeft richting en sturing aan eengroep / team op een manier dieleidt tot een optimaal groepsresultaat.Geeft richting en sturing aan verschillendegroepen/teams opeen manier die leidt tot optimaleonderlinge resultaten en afstemming.Draagt bij aan voorwaarden binnende organisatie waaronder onderdelen/groepensamenwerken op eenmanier die maximaal bijdraagt aande gezamenlijke resultaten van de organisatie.Bijlage 2 33

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4ImpactEen vertrouwenwekkende eersteindruk op anderen maken endeze weten te handhaven.Hanteert in een nieuwe situatiezonder aarzeling een stijl vancommuniceren die bij de situatiepast. Kiest daarbij de juiste toonen uiterlijke verschijning.Blijft gesprekspartners boeiendoor enthousiast en levendig aante sluiten bij wat hen beweegt,en realiseert daarmee vervolgcontacten.Leert anderen hoe ze gesprekspartnersblijvend kunnen boeienen beïnvloeden, zowel doorrechtstreekse feedback als doorde manier waarop hij/zij zelf anderenweet te boeien en voorzijn/haar ideeën weet te winnen.Draagt eraan bij dat anderen in deorganisatie op alle niveaus de vaardigheidkunnen verwerven om zelfals representant van de organisatiegezien te worden, en vervult daarvoorintern en extern een voorbeeldfunctie.InitiatiefKansen signaleren en ernaar handelen.Liever uit zichzelf beginnendan passief afwachten.Informeert naar nieuwe mogelijkhedenvoor een eigen bijdragewanneer hij/zij daar ruimte voorziet, brengt verbetermogelijkhedenonder de aandacht.Benut zelfstandig kansen ennieuwe mogelijkheden die zichvoordoen, zoekt actief naar verbetermogelijkhedenen neemtdaarop actie.Stimuleert anderen in een teamzelfstandig actie te ondernemenom nieuwe kansen te benutten,neemt daarin zelf ook actief hetvoortouw.Draagt eraan bij dat binnen de organisatiehet zelfstandig nemen van initiatievenwordt beloond en neemt bijvitale kansen en mogelijkheden zichtbaarzelf het initiatief tot actie.Integriteit Handhaven van algemeen aanvaardesociale en ethische normenin activiteiten die met defunctie te maken hebben.Verstrekt aan verschillende personengeen onderling strijdigeinformatie, houdt niet onnodiginformatie achter en laat anderenbij onenigheid in hun persoonlijkewaarde.Stelt zichzelf persoonlijk verantwoordelijkevoor het eigen handelen,bewaart vertrouwelijkheidvan verkregen informatie, is internen extern eerlijk over mogelijkhedenen risico’s.Spreekt anderen aan op persoonlijkeverantwoordelijkheid voorhun eigen handelen, bewaakt inteams het eerlijk omgaan met informatieen de persoonlijke waardevan anderen en is zelf daarineen zichtbaar voorbeeld.Draagt bij aan een cultuur en aan eenopenheid van informatie binnen deorganisatie waarbinnen het vanzelfsprekendis dat mensen persoonlijkverantwoordelijkheid nemen voorhet eigen handelen en elkaar daar opaanspreken, stelt zichzelf daarvoorzichtbaarInzetStellen van hoge eisen aan heteigen werk en daarnaar handelen.Laten zien niet tevreden tezijn met een gemiddelde prestatie.Voert zijn/haar taken grondigeruit dan van hem/haar verwachtwerd, werkt daarvoor indiennodig over en doet extra werkwanneer daartoe directe aanleidingis.Trekt werkzaamheden naar zichtoe die niet direct binnenzijn/haar pakket horen, paktnoodzakelijke activiteiten op dieanders blijven liggen, brengt verbeteringenin het werk aan dieeen ander niet verwacht.Maakt anderen alert op mogelijkhedentot het verbeteren van deeigen prestaties, enthousiasmeerthen daar toe en is in teams daarineen voorbeeld.Draagt er in de organisatie aan bijdat het steeds verbeteren van prestatiesop alle niveaus wordt gestimuleerden zichtbaar gewaardeerd,zijn/haar eigen gedrag is daarvoorhet voorbeeld.KlantgerichtheidOnderzoeken van wensen en behoeftenvan de klant en hiernaarhandelen. Anticiperen op behoeftenvan klanten. Hoge prioriteitgeven aan servicebereidheiden klanttevredenheid.Verleent service en reageert alertop verzoeken van de (interne)klant.Zoekt actief naar wensen en behoeftenvan (interne) klanten enmaakt nog niet helder gedefinieerdewensen / behoeften vande klant expliciet.Draagt eraan bij dat anderen alertzijn op de behoeften en wensenvan (interne) klanten en het verhogenvan de klanttevredenheid,mede door de manier waarophij/zij zelf met klanten omgaat.Zorgt via afspraken en communicatiedat de organisatie erop is ingericht tehandelen naar wensen, behoeften entevredenheid van (interne) klanten,en onderhoudt zelf contact met debelangrijke klanten.34 Handreiking WABO

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Hoge eisen stellen aan kwaliteitvan producten en diensten endaarnaar handelen.Houdt zich aan vastgelegde kwaliteitseisen,checkt daarop regelmatigen herstelt fouten.Doet zelfstandig voorstellen enonderneemt actie om een hogekwaliteit van eigen producten endiensten te realiseren, en vraagtregelmatig feedback over dekwaliteit daarvan.Draagt er in de samenwerkingmet anderen aan bij dat zij voorstellendoen en acties ondernemenom de kwaliteit van productenen diensten te verhogen, enneemt daarin zelf het voortouw.Stelt door systemen, procedures encommunicatie anderen binnen de organisatiein staat de kwaliteit van productenen diensten te verhogen, en isin zijn eigen activiteiten daarvoor eenvoorbeeld.Leervermogen Nieuwe informatie en ideeën inzich opnemen en effectief toepassen.Toont interesse in nieuwe informatiedie voor het eigen werkvan belang is en past die effectieftoe.Past nieuwe inzichten snel en efficiënttoe, en maakt gebruik vanfeedback van anderen voor verbetering..Helpt anderen nieuwe informatiesnel en efficiënt toe te passen endaarbij te leren van elkaars feedbacken van nieuwe informatie.Draagt er zorg voor dat binnen de organisatiede leden snel en efficiëntnieuwe informatie over alle niveauskunnen delen en toepassen, en draagtdaar zelf actief aan bij.Leidinggeven Richting en sturing geven aanmedewerkers in het kader vanhun taakvervulling; stijl en methodevan leidinggeven aanpassenaan betrokken medewerker /groep medewerkers en situatie.Geeft richting en sturing aan anderenwanneer daar in de dagelijksewerkzaamheden directeaanleiding voor is.Geeft zelfstandig richting en sturingaan anderen in het kader vanhun taakvervulling.Draagt eraan bij dat anderen richtingen sturing geven op een wijzedie maximaal bijdraagt aan de resultatenvan de organisatie, in hetbijzonder door de wijze waarophij/zij hen zelf sturing geeft.Schept voorwaarden en geeft richtingen sturing aan de organisatie op eenmanier die eraan bijdraagt dat anderenbinnen de organisatie ook gericht sturenop een maximale bijdrage aan hetresultaat.Luisteren Tonen belangrijke informatie opte pikken uit mondelinge mededelingen.Doorvragen; ingaan opreacties.Geeft zichtbare tekenen zoalsknikken en een op de ander gerichtehouding dat hij/zij naar anderenluistert. Onderhoudt oogcontact,onderbreekt niet.Vraagt op het juiste momentdoor en vat correct in eigenwoorden samen wat hij / zij gehoordheeft. Toetst of hij/zij deander begrepen heeft.Helpt teamleden interesse inideeën en meningen alsmedegoed begrip van de discussie tetonen, en bevordert door zijn /haar eigen reacties de effectiviteitvan de discussie.Draagt binnen de organisatie bij aande voorwaarden die mensen ondersteunenom begripvol en met respectnaar elkaar te luisteren, zowel door hetbereikbaar maken van technieken enhulpmiddelen als door zichtbaar voorbeeldgedrag.KwaliteitsgerichtheidMarktgerichtheidMondelingecommunicatieLaten blijken goed geïnformeerdte zijn over ontwikkelingen in demarkt en technologie.Ideeën en meningen aan anderenduidelijk maken, gebruikmakendvan duidelijke taal, gebarenen non-verbale communicatie.Taal en terminologie aanpassenaan de anderen.Informeert zich in globale lijnenover ontwikkelingen in de markten technologie.Spreekt tegen anderen verstaanbaaren gebruikt daarbij correcteen voor hen begrijpelijke taal.Zoekt actief naar relevante informatieover ontwikkelingen in demarkt en technologie voor toepassingin het werk.Past tijdens gesprekken zijn taalgebruiken toelichtingen aan dereacties van de ander aan zodatdeze hem/haar goed en aandachtigblijft volgen.Draagt eraan bij dat anderen zichop de hoogte houden van ontwikkelingenin de markt en technologie,mede door daar zelfmet hen over te communiceren.Geeft anderen feedback op demanier waarop zij zich efficiënten begrijpelijk in gesprekken metanderen kunnen uitdrukken enhelpt hen met voorbeelden.Draagt eraan bij dat de organisatie opalle niveaus op de hoogte is van de recenteen relevante ontwikkelingen inde markt en technologie en deze volgt.Benadrukt op alle niveaus in de organisatiehet belang van helder en efficiënttaalgebruik en waardeert openlijk hetbelang daarvan in gesprekken, mededoor zelf helder op alle niveaus tecommuniceren.Bijlage 2 35

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Proberen anderen te overtuigenvan een bepaald standpunt entrachten instemming te verkrijgendoor gebruik te maken vande juiste argumenten en methode.Beargumenteert zijn / haarstandpunt helder en logisch opeen manier waaruit blijkt dat hij /zij er zelf in gelooft.Speelt actief in op de argumentenen gevoelens van de anderals aanknopingspunten voor heteigen argument, expliciteertdaarbij de voordelen op een manierdie voor de ander acceptabelis.Ondersteunt anderen in eenteam om met respect verschillenin standpunten en argumentente expliciteren en af te wegen enbrengt door zijn/haar eigen gedragde argumenten op een lijn.Draagt binnen de organisatie bij aanhet leren en waarderen van logischeen respectvolle argumentatie enweet op alle niveaus door zijn eigenstijl van argumenteren regelmatig anderenvoor zijn standpunt te winnen.Plannen enorganiserenOp effectieve wijze doelen enprioriteiten bepalen en benodigdetijd, acties en middelen aangevenom bepaalde doelen tekunnen bereiken.Maakt onder begeleiding eenhaalbare en effectieve planningvan de eigen werkzaamheden.Maakt zelfstandig een haalbareen effectieve planning, en bepaaltzelf benodigde tijd, acties,middelen en bijbehorende prioriteitenin relatie met activiteitenvan anderen.Stimuleert anderen om op eeneffectieve wijze het plannen enorganiseren van projecten en activiteitenop elkaar af te stemmen,in samenhang met planningvan zijn/haar eigen activiteiten.Schept voorwaarden en draagt erdoor eigen coördinatie aan bij dat dedoelen en activiteiten van de organisatieop een effectieve en efficiëntewijze worden gepland en georganiseerd.Signaleren van problemen; herkennenvan belangrijke informatie;verbanden leggen tussen gegevens.Opsporen van mogelijkeoorzaken van problemen; zoekennaar ter zake doende gegevens.Onderscheidt hoofd- van bijzaken.Signaleert waar informatieontbreekt.Verzamelt informatie, beoordeeltde relevantie van informatie enkomt zelfstandig tot een analysevan de probleemsituatie.Draagt er in de samenwerkingmet anderen aan bij dat zij problemeneffectief en met gebruikvan alle relevante informatie analyseren.Draagt bij aan een organisatie waarinwaarde wordt gehecht aan een uitgebreideprobleemanalyse als basisvoor meningsvorming of beslissingen,mede door de manier waarophij/zij communiceert over zijn/haareigen wijze van problemen oplossen.OvertuigingskrachtProbleemanalyseResultaatgerichtheidHet actief gericht zijn op het behalenvan resultaten en doelstellingenen de bereidheid om in tegrijpen bij tegenvallende resultaten.Werkt doelgericht aan het tijdigen volgens afgesproken criteriabehalen van afgesproken resultaten.Neemt beslissingen en stelt prioriteitenmet het oog op het voldoenaan resultaatafspraken,grijpt tijdig in wanneer het bereikenvan het resultaat in gevaarkomt.Bewaakt in de samenwerkingmet anderen dat alle activiteitenen beslissingen bijdragen aan hetteamresultaat, stimuleert hen totingrijpen waar nodig en neemtzelf actie als het bereiken van hetresultaat in gevaar komt.Draagt er via systemen, proceduresen communicatie aan bij dat iederbinnen de organisatie effectiefzijn/haar activiteiten op het bereikenvan resultaten blijft richten, zorgt ervoor dat de manier waarop hij/zij datzelf doet een zichtbaar voorbeeld is.38 Handreiking WABO

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Samenwerken Actieve bijdrage leveren aan eengezamenlijk resultaat of probleemoplossing,ook wanneer desamenwerking een onderwerpbetreft dat niet direct van persoonlijkbelang is.Denkt en werkt met anderenmee als daar aanleiding voor is,ook als het niet direct het eigenbelang betreft.Initieert zelf samenwerking metanderen, vraagt hen om input,deelt op eigen initiatief kennis,informatie en ideeën en informeertactief waar hij / zij van nutkan zijn.Stimuleert anderen om in samenwerkingsverbandtot resultatenkomen door het delen vanideeën en het doen van concessiesaan eigen wensen of belangen,en heeft daarin binnen eenteam een voorbeeldrol.Bevordert in de organisatie de voorwaardendie samenwerking stimuleren,waardeert openlijk concrete samenwerkingen initieert organisatiebreedsamenwerkingsinitiatieven.SchriftelijkecommunicatieIdeeën en meningen duidelijkmaken in een rapport of documentdat de juiste opzet enstructuur heeft, grammaticaalcorrect is en dat de juiste taal enterminologie voor de lezer bevat.Stelt schriftelijke documentengoed gestructureerd en zonderfouten op en maakt efficiënt gebruikvan aanwijzingen en suggestiesvan anderen.Schrijft zelfstandig teksten meteen op het lezerspubliek aangepastestructuur en woordkeuze,zonder overbodige informatie ofonnodig ingewikkelde zinnen.Wordt binnen de eigen omgevinggeraadpleegd over structuur,stijl en taalgebruik van verschillendesoorten teksten, enbegeleidt anderen daar actief indoor correctie en amenderingvan hun teksten.Draagt binnen de organisatie bij aande totstandkoming en het nakomenvan afspraken over structuur en vormgevingvan documenten, en vervultdaarvoor regelmatig in externe publicatieseen voorbeeldfunctie.Sensitiviteit Zich bewust tonen van anderemensen en de omgeving alsmedede eigen invloed hierop. Gedragdat getuigt van het onderkennenvan de gevoelens en behoeftenvan anderen.Toont zich belangstellend voorde gevoelens en behoeften vananderen wanneer hij/zij daarmeegeconfronteerd wordt.Laat zien in contacten met anderener op te letten wat hun gevoelensen behoeften zijn en reageertdaar tactvol en met begripop, ook als die op anderewaarden en gewoonten dan dievan hem/haarzelf berusten.Geeft anderen feedback op deeffectiviteit waarmee ze op verschillenin behoeften en gevoelensreageren en maakt gevoelensen behoeften van anderen inteams effectief bespreekbaar.Draagt er zorg voor dat binnen de organisatieop alle niveaus de gevoelensen behoeften van anderen worden gewaardeerden gerespecteerd en laatdat zelf ook in verschillende contextenen op verschillende niveaus zien.Sociabiliteit Zich zonder moeite onder anderemensen begeven. Gemakkelijknaar anderen toestappen en zichgemakkelijk in gezelschap mengen.Voert zonder aarzeling en ontspanneneen gesprek met anderendie bij hem haar in de omgevingzijn, en praat gemakkelijkover een willekeurig onderwerpmee.Gaat op eigen initiatief gemakkelijkgesprekken aan met personendie hij/zij niet eerder heeftontmoet, en praat daarin zonderaarzeling op een persoonlijkemanier over veel verschillendeonderwerpen.Stelt mensen aan elkaar voor,draagt door de eigen communicatieaan een ontspannen gesprekbij en geeft anderen feedbackover hun wijze van informeelcommuniceren.Draagt bij aan een organisatievormen –cultuur waarin mensen gemakkelijkeen informeel gesprek met elkaaraangaan, en draagt daar mede aan bijdoor zelf zichtbaar op alle niveaus,binnen en buiten de organisatie, hetinitiatief tot een informeel gesprek tStressbestendigheidEffectief blijven presteren ondertijdsdruk, bij tegenslag, teleurstellingof tegenspel.Blijft effectief prestaties leverenbij tegenslag, persoonlijke kritiekof bij veel verschillende taken.Blijft onder tijdsdruk en/of veelgelijktijdige wensen van anderengestructureerd en effectief werken,mede door op eigen initiatiefzijn/haar prioriteiten bij testellen en te bewaken.Geeft anderen feedback op hunreacties op tegenslag, kritiek ofwerkdruk, en draagt eraan bij datteams bij tegenslag effectief blijvenwerken.Draagt binnen de organisatie eraanbij dat anderen effectief worden gesteundte blijven presteren onder tegenslagen inspireert zelf de organisatieop alle niveaus door zijn/haareigen veerkracht.Bijlage 2 39

Competentie Definitie Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4Bij een bepaald actieplan of opvattingblijven totdat het beoogdedoel bereikt is of ophoudt redelijkerwijzebereikbaar te zijn.Houdt vast aan eenmaal ingenomenstandpunt of werkwijze alshij/zij nog kans op succes ziet,ook als daar weerstand of kritiekop komt.Blijft doorwerken en nieuwe initiatievennemen om een doel tebereiken, waar nodig met nieuweeigen argumenten of door kritiekop argumenten van anderen.Stimuleert anderen bij hun eenmaalvoorgenomen plan te blijven,helpt hen met argumentenen acties en brengt een teamertoe om ook bij weerstand aanvoorgenomen plannen te blijvenwerken.Stuurt er binnen de organisatie opalle niveaus op aan dat voorgenomenprojecten ondanks tegenslag volgensplan worden uitgevoerd, spreektopenlijk waardering uit voor hen diehun doelen ondanks weerstand bereikenen is daarin zelf een voorbeeldVisieAfstand nemen van de dagelijksepraktijk; zich concentreren ophoofdlijnen en lange-termijnbeleid.Kent de visie van de eigen organisatieen communiceert daarovermet anderen.Draagt bij aan de visie van deeigen organisatie door zelfstandigideeën over toekomstperspectiefte formuleren en communiceren.Maakt om tot een heldere visiete komen effectief gebruik vande ideeën van anderen, en toetstzijn/haar ideeën aan die van hen.Draagt er zorg voor dat binnen de organisatiealle relevante personen eenbijdrage aan de visieontwikkeling leveren,mede door het duidelijk enbreed communiceren van de eigenvisie.Opstellen en bewaken van proceduresom de voortgang vantaken of activiteiten van medewerkersen van de eigen taken enverantwoordelijkheden te bewakenen zeker te stellen.Komt afspraken na en informeertanderen tijdig over zijn / haarvoortgang.Bewaakt zelfstandig de voortgangvan eigen taken, checkt enrapporteert over de benodigdemiddelen en anticipeert op verstoringenin de voortgang.Draagt er in de samenwerkingmet anderen aan bij dat zij op effectievewijze de voortgang vanprojecten / activiteiten bewaken,mede door de samenhang metzijn/haar eigen activiteiten te bewaken.Geeft de werkzaamheden binnen deorganisatie zodanig vorm dat op effectieveen efficiënte wijze organisatiegegevensbeschikbaar zijn voor debewaking van projecten en activiteitenop alle niveaus.VasthoudendheidVoortgangsbewakingZelfontwikkelingInzicht hebben in eigen sterktesen zwakten. Op basis hiervan actiesondernemen om eigen kennis,vaardigheden en competentieste vergroten/verbeteren enzodoende beter te presteren.Vraagt feedback over zijn/haarbijdrage, informeert naar mogelijkhedenvoor persoonlijke ontwikkelingen kijkt hoe ervaren anderenhun werk doen.Werkt planmatig aan de eigenontwikkeling, benoemt de eigensterke en zwakke punten en gaatactief op zoek naar relevante ontwikkelingsactiviteiten.Geeft anderen feedback op desterke en zwakke punten in hunprestaties en bespreekt mogelijkhedenvoor persoonlijke ontwikkeling,gebruikt daarbij het besprekenvan zijn/haar eigen activiteitenvoor persoonlijke ontwikkelingals voorbeeld.Draagt in de organisatie bij aan middelenen een cultuur die stimulerendat individuen op alle niveaus zichpersoonlijk ontwikkelen, maakt deeigen persoonlijke ontwikkelingsactiviteitenals voorbeeld zichtbaar.40 Handreiking WABO

Bijlage 3: POP-Matrix voor de ontwikkeling van medewerkersPOP-Matrix voor ontwikkelingmedewerkerBeschrijving functie(voorbeeld beschreven)Evaluatie / beoordeling /functioneren (+ datum)Naam medewerkerFunctienaamMedewerker Frontoffice(evt. in combinatie met beoordelings-of functionersverslag)OpleidingsniveauMBO / HBO(niveau medewerker)Werkervaring2 – 5 jaar(werkervaring medewerker)NiveauOperationeelWABO generieke competentiesKlantgerichtheid (niveau 2)Samenwerken (niveau 2)Politiek / Bestuurlijke Organisatiesensitiviteit(niveau 2)(niveau medewerker opnemen)Functiespecifieke competentiesMondelinge Communicatie(niveau 2)Oordeelsvorming (niveau 2)Discipline (niveau 2)Omgevingsbewustzijn (niveau 2)(niveau medewerker opnemen)Inhoud functieTot de taken van de frontoffice behorenhet verstrekken van informatieover de aanvraag (het aanvraagformulier,indieningsvereisten), het adviserenover procedures en registrerenvan de intake (inclusief doorsturennaar bevoegd gezag) en het zelf leverenvan diensten in de vorm van afhandelingvan eenvoudige vergunningen.Daarbij moet dan met namegedacht worden aan (afwegingloze/interpretatieloze besluiten): Bijvoorbeeld:• Kapvergunning (bijv bij aanwezigheidvan een bomenregister);• Evenementenvergunning (bijvlichte evenementenvergunningen/-meldingen;)• Lichte bouwvergunningen(onder bepaalde voorwaarden)(Beschrijving taken van medewerker)Bijlage 3 41

In sommige gevallen kan ervoorgekozen worden om een beperktetoetsing van de ontvankelijkheid bijde Frontoffice medewerker neer teleggen. Daarbij wordt wel een groterekennis verwacht van de FO-medewerker.Datzelfde geldt overigensook voor het verstrekken van informatieover bestemmingsplannen.Vakopleiding (standaard)Verplicht (dit wil zeggen dat perniveau verwacht wordt datmensen kennis & vaardighedendie in de opleidingen wordenopgedaan in huis hebben. Vanuitverleden of door volgen vangenoemde opleidingen)MBO / HBO opleiding (Bouw,Milieu, RO) nivo 4Basiscursus Wabo (inclusief processent.b.v. het klantadvies)Medewerker Publiekszaken(Gevolgde vakopleidingen doormedewerker opnemen (naam,niveau, opleidingsinstelling,jaartal, diploma)+ evt. geplande trainingen (wat,wanneer (periode, datum gereed),waar, kosten, omschrijving,studiekosten regeling, etc.)Trainingen (vakinhoudelijk)VerplichtBasiskennis Bouw, Milieu en ROWettelijk KaderInzicht in bestuurlijk bestel(Gevolgde trainingen door medewerkeropnemen (naam, niveau,opleidingsinstelling, jaartaldiploma)+ evt. geplande trainingen (wat,wanneer (periode, datum gereed),waar, kosten, omschrijving,studiekosten regeling, etc.)OptioneelAmbtenaar Bouw- en WoningtoezichtBouwregelgeving voor milieukundigenMilieuregelgeving voor bouwkundigenidemWorkshops (vakinhoudelijk)Korte, periodieke updateidemTrainingen (algemeen)Persoonlijke vaardighedenKlantgericht benaderenConflicthanteringTelefoon trainingidemProjectmanagementvaardighedenNVT42 Handreiking WABO

OverigNederlands in woord en geschriftTrainingen / Opleidingen(specialistisch)VakinhoudelijkPersoonlijke vaardighedenActualiteitenAdviesvaardighedenidemBegeleiding (optioneel)Vakinhoudelijke coachingPersoonlijke coachingidemAfspraken en actiepunten(Omschrijving, datum gereed,kosten, wie verantwoordelijk)Bijlage 3 43

ColofonFoto’s omslagBureau BouwCommunicatie, Frank de GrootOntwerpAperta, Jan Johan ter PoortenDrukAeroprintVereniging Bouw- en Woningtoezicht NederlandSecretariaat:Postbus 4166710 BK EdeTel. 0318 438340E-mail info@vereniging-bwt.nlwww.vereniging-bwt.nl44 Handreiking WABO