Handreiking kan-bepaling - Vereniging BWT Nederland

Handreiking kan-bepaling 51 VoorwoordNaar aanleiding van een recent regeringsbesluitmoeten alle gemeenten de regels op het gebied vanwelstandsadvisering opnieuw tegen het licht houden.Vanaf januari 2013 is het niet langer vereist om elkbouwplan om advies voor te leggen aan eenonafhankelijke welstandscommissie. Door een op hetoog kleine wijziging van het Besluit omgevingsrecht(Bor) krijgt het bevoegd gezag – het college van b&w– de mogelijkheid om zelf vast te stellen, of het welof niet aan de welstandscommissie om advies vraagtof een bouwplan aan de criteria uit de welstandsnotavoldoet. Gemeenteraden zijn als bevoegd orgaanverantwoordelijk voor het formuleren vanwelstandsbeleid en de benoeming van dewelstandscommissie. Uit een oogpunt van behoorlijkbestuur is het wenselijk dat gemeenteraden beleidvaststellen dat regelt wanneer, en onder welkevoorwaarden, ambtelijke welstandsbeoordelingplaatsvindt, en wanneer een advies van dewelstandscommissie gewenst is.Deze handreiking is in de eerste plaats bedoeld omhen bij het formuleren van beleid bij te staan. Maarde handreiking is tevens een middel om het eigenbeleid nog eens goed te doordenken. Is dit beleid hetmeest effectief om het ambitieniveau van degemeente te vertolken, of moeten er nieuwe stappengezet om dat doel te bereiken?Op dit moment biedt de Woningwet slechts éénadviesmogelijkheid, namelijk de onafhankelijke, doorde gemeenteraad benoemde welstandscommissie (ofstadsbouwmeester). 1 Dat blijft zo, maar de ‘kanbepaling’komt erop neer dat het bevoegd gezag kanbesluiten geen advies te vragen.1 In niet-stedelijke gebieden wordt deze figuur vaak‘dorpsbouwmeester’ genoemd. De wet kent die term niet.In deze handreiking gebruiken we deze evenmin. Ook alswe alleen de welstandscommissie of kortweg ‘decommissie’ noemen, verstaan we daaronder tevens destads- of dorpsbouwmeester of de adviescommissieruimtelijke kwaliteit.In de brief hierover van november 2011 van deminister van BZK aan de Tweede Kamer (bijlage 1) iseen tweede verandering aangekondigd, die op eenwat langere termijn speelt: de welstandsregels zullenvanuit de Woningwet en de Wet algemene bepalingenomgevingsrecht (Wabo) worden overgeheveld naar deOmgevingswet, die ‘alle’ wet- en regelgeving omtrentde inrichting en het gebruik van de fysiekeleefomgeving gaat bundelen. Niet alleen is ditinhoudelijk een zeer ambitieus project, ook deplanning van deze mega-operatie opwetgevingsgebied getuigt van hoge ambities.Inmiddels is duidelijk geworden dat dezeOmgevingswet gefaseerd zal worden ingevoerd,tussen 2014 en 2018 of later. Waarschijnlijk zalechter de regelgeving op het gebied vanwelstandszorg al in de eerste fase in deOmgevingswet worden opgenomen – afhankelijk vande parlementaire behandeling is dat op zijn allervroegst in 2014.Een bijkomende reden om deze handreiking op testellen is dat ook na 1 oktober 2010 (deinvoeringsdatum van de Wet algemene bepalingenomgevingsrecht – Wabo) ambtenaren in veelgemeenten een deel van de bouwplannen zijn blijvenbeoordelen op welstandsaspecten (volgens desneltoetscriteria), terwijl dat wettelijk niet meer istoegestaan. Zodra de ‘kan-bepaling’ een feit is,vervalt deze ‘weeffout’ in de Wabo.