Bouwen voor het onderwijs - Bouwend Nederland

Kwalitatieve versus financiële normenIn het primair onderwijs groeit een discrepantie tussen (gewenste) functioneleen technische kwaliteit en door gemeenten gehanteerde normbedragen.Vanaf 2008 worden de maten van klaslokalen niet meer voorgeschreven.Voor de decentralisatie naar gemeenten hanteerde het Rijk een behoeftevan 2 m 2 per leerling. In de oude VNG modelverordening werd de koppelingmet het leerlingaantal losgelaten: 56 m 2 per groepsruimte (115 m 2 bvo).Door onderwijskundige ontwikkelingen en verschillen in onderwijssysteemzijn deze genormeerde groepsruimten achterhaald. Door invoering vanpassend onderwijs zou vaker voor leerlingen met een beperking ruimte inreguliere klaslokalen gereserveerd moeten worden. Inmiddels wordt doorde PO sector aan een kwaliteitskader gewerkt: een standaard uitgangsdocumentom gewenste gebouwprestaties te definiëren (bouw-verbouw) en of teevalueren (bestaande bouw). Dit kwaliteitskader dient schoolbesturen engemeenten vanuit hun gezamenlijke verantwoordelijkheid houvast tegeven bij het bepalen van een juiste en doelmatige besteding van middelenin relatie tot de (maatschappelijk) gevraagde kwaliteit van huisvesting.Het Frisse Scholen-concept, gestart in 2005, stimuleert scholen om minderenergie te verbruiken en het binnenmilieu te verbeteren. Het conceptbeoogt onder andere de CO 2-emissie te reduceren en de ventilatie teverbeteren. Dit is van belang omdat meer frisse lucht leidt tot betereonderwijsprestaties. Ook vanuit het Bouwbesluit wordt de maatschappelijkgewenste technische kwaliteit steeds verder opgeschroefd.Tegenover deze functionele wensen staan de normbedragen uit de VNG-(model)verordening. Deze zijn bij de decentralisatie overgenomen uit hetLondo-vergoedingenstelsel van het Rijk uit 1985. Dit stelsel was georiënteerdop nieuwbouw met minimale investering en een lage functionele entechnische kwaliteit. Bijstellingen worden gebaseerd op de Outputprijsindexvan nieuwbouwwoningen en de Consumentenprijsindex (CBS). Denormbedragen bewegen dus mee met de conjunctuur wat, door dedoorlooptijd tussen planvorming en aanbesteding, tot significante meevallersén overschrijdingen kan leiden.In de praktijk is vooral sprake van overschrijdingen van de normbedragen.Duurzaamheid, een gezond binnenmilieu en multifunctioneel gebruik zijngeen onderdeel van de norm. Het Frisse Scholen-concept heeft de normbedragendus niet verhoogd. Functionele en technische wensen wordenalleen gerealiseerd als een gemeente bereid is de normbedragen los te laten.De Onderwijsinspectie heeft in 2010 geconstateerd dat een deel van descholen geld bedoeld voor onderwijs besteed heeft aan huisvesting. Ditlijkt (deels) te verklaren met voornoemde discrepantie tussen wensen ennormbedragen. Bovendien hebben duurzaamheidsmaatregelen de potentiede exploitatie te verlagen en daarmee rendabel te zijn. Dat geeft eensterke prikkel, in weerwil van wetgeving, toch in huisvesting te investeren.Bron: M. van Zandwijk (Ruimte OK); T.A.L. Peek (Stichting BDB), ‘Normbedragen en werkelijkekosten scholenbouw lopen steeds verder uiteen’, Bouwmarkt november 2012.29