JONGE SPECIALIST

22 • buitenland •
Afrika is
groter
AIOS in het
buitenland
dan je denkt
Niet alleen Afrika wordt getekend
door een gigantisch hiaat
tussen vraag en aanbod van
zorg. In Azië en Latijns-Amerika
lijkt dit tekort niet kleiner. Er is
genoeg te doen in de wereld
voor een tropendokter.
Auteur
• Jacob van der Ende, tropenarts
Tellen tropenjaren dubbel? Dat ligt aan
de omschrijving van het begrip. Hard
werken, lange dagen en een onuitputtelijke
stroom van patiënten zijn de terechte
kenmerken van een doktersbestaan in
Afrika. Echter, het verschil dat je voor je
patiënten kunt maken is mogelijk ook
twee keer zo groot.
Rekening tot in de vier cijfers
In Nederland word je tijdens je heelkundedienst
uit je zompige piketbed gebeld
voor een patiënt die zich presenteert op
de spoed. Een trauma capitis die groen
is getriëerd. Dan weet je het wel. Meest
waarschijnlijk een man van middelbare
leeftijd die twaalf eenheden alcohol te
veel heeft genuttigd en met z’n fietsje in
de tramrails is gekomen en eigenlijk niet
kan vertellen of z’n schedel nu wél of níet
de klinkers heeft geraakt. Zucht. Sloffend
van de tegenzin loop je naar de spoed,
terwijl je jezelf afvraagt waarom de heelkunde
ook alweer bekend stond als een
vak voor stoere mannen die met het mes
in de hand aan de lopende band levens
aan het redden zijn. Deze nacht zal je het
mes niet aanraken, noch de kocher, noch
het pincet. Uiteindelijk gaat de betreffende
patiënt aan het einde van de ochtend
naar huis met twee paracetamol en een
ziekenhuisrekening tot in de vier cijfers.
Zijn DNA rammelt nog na van de straling,
maar alle mogelijke risico’s zijn gelukkig
weer geminimaliseerd. Ondankbaar werk?
Zeker niet, het moet nu eenmaal gebeuren.
De volgende nacht sta je gelukkig
weer twee hoogenergetische trauma’s
met instabiele patiënten op te vangen.
Angstige ogen
In Sierra Leone ervaar je in eerste instantie
dezelfde emotie als de telefoon midden
in de nacht gaat. De presentatie is echter
anders: een jongetje dat zo anemisch
van de malaria is dat hij een transfusie
nodig heeft. Je voelt je irritatie jegens de
ouders opborrelen. Waarom moeten ze
uitgerekend ’s nachts komen, terwijl hun
kind al zeker twee dagen heel ziek moet
zijn? Je sloft naar je pick-up en hobbelt
naar het ziekenhuis. De eerste aanblik van
hetgeen je dan ziet, trekt je emoties direct
binnenstebuiten: een klein hoopje ellende
op de schoot van zijn vader. De angstige
ogen van het patiëntje schreeuwen HIV. Je
voelt nu een schuldgevoel dat je in eerste
instantie nog die irritatie hebt gevoeld.
Gevaarlijke cocktail
Hoe groter de ellende, des te immenser
het gevoel dat je het meest waanzinnige
vak ter wereld hebt. Je ziet het eigenlijk
niet eens meer als je baan. Er zijn namelijk
ook geen tijden van begin en einde van
het spreekuur. Het gaat altijd maar door.
Je hebt de ene bevalling net gedaan en
De Jonge Specialist - juni 2016