JONGE SPECIALIST

24 • toekomst en innovatie •
Auteurs
Fleur van den Heijkant,
bestuurslid en aios urologie
Marjolein Kremers,
bestuurslid en aios interne geneeskunde
Jesse Habets,
bestuurslid en aios radiologie
Taakherschikking
sinds 2012:
de ervaringen van aios
Taakherschikking in de zorg is een hot item. Maar wat wordt hier nou eigenlijk mee bedoeld? En is
deze nieuwe verdeling van de zorg ook een verbetering voor de opleiding van aios? De Jonge Specialist
vroeg om jullie mening en ervaringen.
Achtergrond
Sommige routinematige medische
handelingen die door artsen worden
uitgevoerd, kunnen ook door hiervoor
specifiek opgeleide beroepsbeoefenaren
worden verricht. Hierdoor wordt werk
van artsen verplaatst naar goedkopere
zorgprofessionals, wat een besparing van
de zorgkosten moet opleveren. Dit proces
wordt taakherschikking genoemd. Sinds 1
januari 2012 hebben verpleegkundig specialisten
(VS) en physician assistants (PA)
de bevoegdheid om zelfstandig bepaalde
voorbehouden handelingen te indiceren
en te verrichten.
Taakherschikking kan voordelig uitpakken
voor arts en patiënt: er is vaak meer
tijd en aandacht voor de patiënt en de
medisch specialist heeft door het verlies
van routinehandelingen meer tijd voor
specialistische zorg. De vraag is of taakherschikking
voor aios ook zulke positieve
gevolgen heeft, of dat dit juist een bedreiging
voor de opleiding kan vormen. Leidt
taakherschikking tot veranderingen binnen
de medische vervolgopleiding? Is er
door taakherschikking minder ruimte voor
bekwaming gedurende de medische vervolgopleiding
in de routinezorg? En gaan
VS’en en PA’s de anios vervangen waardoor
er minder werkgelegenheid is voor
basisartsen? Dat zou een groot probleem
kunnen zijn, want een anios-plek is door
het opdoen van ervaring en connecties de
ideale opstap naar een aios-plek. Aan de
andere kant kan het voor ervarener aios
handig zijn als een VS/PA taken overneemt
die hij /zij al beheerst, waardoor er
meer tijd is voor verdieping en complexe
patiëntenzorg.
Onderzoek
De Jonge Specialist voerde een oriënterend
onderzoek uit naar de mening van
aios over de huidige ontwikkelingen op
het gebied van taakherschikking. Ruim
1200 aios van verschillende specialismen,
verdeeld over alle OOR’s, vulden de
online enquête in. Dit is 17% van het landelijk
totaal. Tweederde van de aios geeft
aan te maken te hebben met taakherschikking
en verpleegkundig specialisten
en/of physician assistants. 75% van de
aios vindt dat de inzet van PA’s / VS’en
een verbetering is voor de continuïteit
van zorg. Ook vindt 65% van de aios de
taakherschikking een verbetering voor de
patiëntenzorg. De meerderheid van de
ondervraagde aios vindt dus dat taakherschikking
de patiënt ten goede komt.
Vervolgens vroegen we of taakherschikking
voordelen biedt voor de aios. 38%
van de aios vindt de inzet van PA’s /VS’s
een verbetering, 48% heeft hierover een
neutrale mening en 10% vindt het een verslechtering
voor zijn opleiding. De ruime
meerderheid van de aios (63%) vindt het
wel een verbetering dat de PA/VS administratieve
taken overneemt. Maar dat een
PA/VS zelfstandig medische handelingen
verricht, vindt slechts 23% een verbetering
en 22% vindt dit een verslechtering van de
opleiding.
Op de vraag of er door de ontwikkeling
van taakherschikking a(n)ios plekken
worden vervangen, antwoordt 18% ja,
33% weet dit niet en 45% geeft hierop
nee als antwoord. Concluderend kunnen
we stellen dat aios taakherschikking
een verbetering voor de patiëntenzorg
vinden. De meerderheid van de aios ziet
de komst van PA’s en VS-en niet als een
bedreiging voor hun opleiding, maar een
minderheid maakt zich zorgen over het
overnemen van medische handelingen
en het mogelijk verdwijnen van werkplekken
voor anios.
Komende jaren zal taakherschikking
binnen zorginstellingen verder worden
uitgewerkt en ingevoerd. DJS zal deze
ontwikkelingen met interesse volgen. Als
de positie en opleiding van aios in het
gedrang dreigen te komen, zal DJS hier
expliciet aandacht voor vragen.
De Jonge Specialist - juni 2016