Barneveld Magazine 5e jaargang nummer 4

Woning (ver)kopen
via WhatsApp
Het zijn hectische tijden op de woningmarkt.
Vroeger was het kopen van een woning vaak een
kwestie van een lange adem voor de verkoper en een
juiste inschatting van de koper. Tegenwoordig is de
woningmarkt soms redelijk overspannen, vooral in
de grote steden. Samen met anderen een woning
bezichtigen, lange wachtlijsten en biedingen (ver)
boven de vraagprijs: het gebeurt gewoon. Gevolg
kan zijn dat je als verkoper of koper snel tot zaken
wilt komen op het moment dat je een akkoord hebt
bereikt. Wat is dan van belang? Gedane uitspraken
van rechters zijn vaak een baken in zee.
Schriftelijkheidsvereiste
In een recente procedure bereikten een particuliere koper en
verkoper overeenstemming over de (ver)koop van een woning.
Omdat voor de koop van een woning in de wet een vormvoorschrift
geldt, moet daaraan voldaan worden. Dat vormvoorschrift houdt
in dat sprake moet zijn van een door beide partijen ondertekende
koopovereenkomst. Dat wordt ook wel het schriftelijkheidsvereiste
genoemd en dat staat in artikel 7:2 van het Burgerlijk Wetboek. Na
ontvangst van de ondertekende koopakte gaat de bedenktijd van drie
dagen in voor de koper.
In deze zaak ondertekende de koper de koopovereenkomst en stuurde
die toe aan de verkoper. De verkoper geeft vervolgens per WhatsApp
zijn akkoord. Enige tijd later verandert de verkoper van standpunt en
weigert toch de woning te verkopen aan de koper. Dat leidt tot een
procedure waarbij de rechter duidelijkheid moet verschaffen.
De koper stelt zich op het standpunt dat sprake is van een ‘perfecte’
koopovereenkomst waaraan beide partijen gebonden zijn nu partijen
beiden over en weer toch akkoord hebben gegeven. Voldaan is aan
het schriftelijkheidsvereiste, aldus de koper en hij had geen gebruik
gemaakt van de bedenktijd. De verkoper zegt echter dat, nu zijn
handtekening ontbreekt, daarvan helemaal geen sprake is. De koper
wilde de verkoper voor de rechter tot nakoming bewegen. Dat bleek
minder eenvoudig dan gedacht.
De rechter citeert een arrest van de Hoge Raad, ons hoogste
rechtscollege, om het kader aan te geven. Dat komt erop
neer dat beide partijen een beroep mogen doen op het
schriftelijkheidsvereiste, dus niet alleen de koper. Vervolgens zegt hij:
“Het voorgaande brengt mee dat de particuliere verkoper of koper die,
in het geval als omschreven in art. 7:2 lid 1, weigert zijn medewerking
te verlenen aan schriftelijke vastlegging van de met zijn wederpartij
bereikte wilsovereenstemming met betrekking tot de koop en verkoop
van een woonhuis, daartoe niet door een rechterlijk vonnis kan
worden gedwongen, omdat uit de wet volgt dat hij niet tot zodanige
medewerking is verplicht (vgl. art. 3:296 lid 1 BW). Voor toewijzing
van een vordering tot schadevergoeding is om dezelfde reden geen
ruimte.”
WhatsApp
Vervangt het WhatsApp-bericht de schriftelijke ondertekening van
de koopovereenkomst? De rechter meent van niet. Volgens hem
is een schriftelijke koopovereenkomst een “onderhandse akte”
oftewel een stuk papier met afspraken en twee handtekeningen
van partijen daarop. Ondertekening is dus vereist. Het WhatsAppbericht
voldoet daar niet aan. Dat moet volgens de rechter slechts
worden gezien als een toezegging dat verkoper het concept van
de koopovereenkomst zou ondertekenen. De toezegging is niet
hetzelfde als de handtekening. Omdat de koopovereenkomst
dus niet door de verkoper is ondertekend, is niet voldaan aan
het schriftelijkheidsvereiste. Verder staat volgens de rechter in
de te tekenen overeenkomst uitdrukkelijk vermeld dat uit de
koopovereenkomst pas verplichtingen voortvloeien wanneer beide
partijen deze hebben ondertekend. Daar mocht de verkoper een
beroep op doen, want dat was niet het geval.
De koop ging dus niet door. Zowel de verkoper als de koper
mocht zich erop beroepen dat geen sprake is van een geldige
koopovereenkomst. Ook een gang naar de rechter over de toezegging
maakt dan dus geen kans.
Koopt of verkoopt u een woning en bent u er blij mee? Zorg dan dat
u het niet alleen mondeling, maar ook schriftelijk en ondertekend
eens wordt. Dan kunt u van harte gelukgewenst worden met de
aan- of verkoop, want alleen dan hebt u iets in handen waar u iets
mee kunt. Alleen wie zijn ondertekende afspraken over de verkochte
woning niet nakomt, kan aangesproken worden.
mr. dr. J.J.H. (Jan) Post
is werkzaam bij Post Advocaten in Barneveld
Post Advocaten
Stationsweg 123, Barneveld
Tel. 0342 – 400 622
j.post@postadvocaten.nl
www.postadvocaten.nl
COLUMN
Barneveld Magazine 39