20.06.2019 Views

De maatschappij dat ben JIJ niveau voor BBL en BOL 2019_20

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

DE MAATSCHAPPIJ DAT BEN <strong>JIJ</strong> • <strong>BOL</strong> EN <strong>BBL</strong><br />

Oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> – bij<strong>voor</strong>beeld krachttraining –<br />

die je spier<strong>en</strong> <strong>en</strong> bott<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong> zijn ook<br />

heel gezond. En heb je e<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>d beroep?<br />

Haal dan altijd zelf koffie, thee of water, dan<br />

heb je weer e<strong>en</strong> loopje.<br />

je dit e<strong>en</strong>voudig uitrek<strong>en</strong><strong>en</strong>. <strong>De</strong> uitkomst is<br />

e<strong>en</strong> getal. Is <strong>dat</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>20</strong> <strong>en</strong> 25 dan heb je<br />

e<strong>en</strong> gezond gewicht. E<strong>en</strong> getal onder 18,5<br />

is te laag <strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> getal bov<strong>en</strong> 30 heb je<br />

overgewicht.<br />

Energiebalans<br />

Je lichaam is te vergelijk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> machine<br />

die brandstof nodig heeft. Die brandstof is<br />

voedsel. Gaan er net zoveel calorieën in<br />

als eruit, dan blijf je op gewicht. Je bereikt<br />

de <strong>en</strong>ergiebalans. Wil je afvall<strong>en</strong>, dan moet<br />

je minder calorieën naar binn<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong><br />

(minder et<strong>en</strong>), of meer calorieën verbrand<strong>en</strong><br />

(meer beweg<strong>en</strong>). Je gewoont<strong>en</strong> verander<strong>en</strong>,<br />

kost soms tijd <strong>en</strong> moeite. Maar het kan je veel<br />

oplever<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> gezonder <strong>en</strong> fitter lijf, waarin<br />

je je beter voelt.<br />

Of je op e<strong>en</strong> goed gewicht <strong>b<strong>en</strong></strong>t, te licht of<br />

te zwaar, kun je nagaan met behulp van de<br />

BMI, de ‘body mass index’. Met e<strong>en</strong> formule<br />

berek<strong>en</strong> je of je e<strong>en</strong> gewicht hebt <strong>dat</strong> past<br />

bij je l<strong>en</strong>gte. Op verschill<strong>en</strong>de websites kun<br />

Seks <strong>en</strong> gezondheid<br />

<strong>De</strong> meeste vrouw<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> anti ­<br />

conceptie: de pil, e<strong>en</strong> spiraaltje, condooms<br />

of meerdere tegelijk. Condooms bied<strong>en</strong>,<br />

naast bescherming teg<strong>en</strong> zwangerschapp<strong>en</strong>,<br />

ook bescherming teg<strong>en</strong> soa's. <strong>De</strong> meest<br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>de soa’s zijn chlamydia, gonorroe,<br />

g<strong>en</strong>itale wratt<strong>en</strong> <strong>en</strong> syfilis.<br />

Bij e<strong>en</strong> soa bestaat er kans op besmetting<br />

als sperma, vaginaal vocht of bloed van de<br />

één in aanraking komt met slijmvlies van de<br />

ander, bij<strong>voor</strong>beeld in de mond, de vagina of<br />

de p<strong>en</strong>is. Weet je niet zeker of jij of de ander<br />

wel of niet e<strong>en</strong> soa heeft, wees dan heel<br />

<strong>voor</strong>zichtig. Zorg <strong>dat</strong> er ge<strong>en</strong> lichaamsvocht<br />

tuss<strong>en</strong> jullie wordt uitgewisseld <strong>en</strong> <strong>dat</strong> er<br />

ge<strong>en</strong> contact is tuss<strong>en</strong> de geslachtsorgan<strong>en</strong>.<br />

BMI<br />

BMI<br />

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!