Jaargang 7 nr 2 juni 2008 - Wijkraad Steyl

JEUGDHERINNERINGEN
VAN FRANS CLEOPHAS (DEEL 3)
Wandelen
Met vader hebben
mijn broer
Louis en ik veel
gewandeld. Als
‘s zondags het
lof uit was en
het weer mooi,
pakte vader
een paar sigaren
en ging dan
met ons op
stap. Bijna altijd
liepen wij richting
Nabben.
Onder het
spoor door,
langs de watermolen
richting
Duitse grens.
Voor moeder
was zo’n tippel
van een paar
uur te ver. Achter het viaduct aan de linkerkant tegenover
de molen ligt het geboortehuis van vader. Nu is
het een café (JC: zie hetgeen in het parenteel bij hem
beschreven staat). Misschien trok deze omgeving hem
daardoor aan, misschien ging hij ook deze kant uit
omdat het de mooiste streek is in de verre omtrek.
Mijn grootvader was een molenaar. Bij de molen,
waarin hij de kost verdiende voor zijn gezin, lag een
grote plas, waarin eenden en zwanen stonden te wachten
op een versnapering van de gulle wandelaars. De
vijver werd gevoed door de bronnen, die aan de voet
van de lange heuvel, die de grens vormde tussen
Nederland en Duitsland, aan de oppervlakte kwamen.
In die heuvel lagen leemlagen. ‘t Regenwater drong
door de bovenste zandlagen naar beneden. Bij een
leemlaag aangekomen borrelde het dan aan de voet
omhoog, verzamelde zich tot een brede beek, die de
vijver voedde. Deze was tientallen meter lang en breed
en stond aan de oostzijde in verbinding met de brede
grachten rondom het kasteel van Van Basten-Batenburg.
Dit was een adellijk slot, goed onderhouden. De
watermolen hoorde er bij. Vlak tegen de molen aan was
een bruggetje over de sluis van ongeveer een meter
breed. Werd deze open gedraaid, dan viel het water
12
langs een smallere geul naar beneden op de schoepen
van het grote wiel, dat daardoor ging draaien en de
molen in beweging zette. Als “Aolsbék” dreef het water
dan door Nabben en verder onder de Rijksweg door
langs de zuidkant van het Sint Josefklooster in de Maas.
De watermolen was oorspronkelijk een graanmolen,
die diensten verrichtte voor de boerderij, de Bakenbosch,
die ook bij het complex van het kasteel
behoorde. De boerderij was een kleine dertig hectaren
groot. De grond was niet van beste kwaliteit. Sef Beaumont
uit Neerbeek heeft er met zijn ouders op
gewoond. Later, toen de financiële toestand van de
familie van Basten achteruit ging, werd het een houtmolen.
In de oorlog 1914-1918 leverde ze electrische
stroom. De lampen floepten soms uit en aan. In de
zestiger jaren is ze uitgebrand.
Bij de Bakenbosch sloegen we linksaf, precies tegenover
de ingang van de boerderij. Langs deze weg konden
we rondom het landgoed heen lopen. Aan de rechterkant
van deze landweg kwam een zandweggetje
naar beneden, ongeveer tegenover een weidepoort,
met opzij hoge pilaren. Over dit zandweggetje liep een
rail, die verder de randweg volgde. De rail diende om er
kipwagentjes met leem uit de leemkuilen te vervoeren
naar Tiglia, een steenfabriek tegenover het station in
Tegelen.
De leembanken waren verschillend van dikte, soms wel
meer dan een meter. Met laddertjes klommen de leemstekers
van de ene verdieping naar de andere. Was het
leemsteken in de kuil niet meer nodig, dan groeven ze
op een andere plaats weer een nieuw gat. Er lagen veel
kuilen, sommige zo groot en diep, dat je er huizen in
kon bergen.
Soms sloegen we bij het kruispunt niet de weg in naar
de randweg, maar liepen nog een eind door, draaiden
dan links af en kropen tussen dichte struiken over een
smal paadje naar de Snelle Sprong, één van de grootste
bronnen. Hij leverde veel water, dat werd verzameld. In
een fabriek perste men er koolzuur in en dan werd het
in kleine kogelflesjes als “spuitwater” in de handel
gebracht. Op de flesjes stond : S.S, “Snelle Sprong”. De
afzet was groot.
Over de kam van de heuvel liep een prachtige wandelweg
met aan weerskanten bossen, een paar honderd
meter van de Duitse grens. Hij kwam uit op de Kaldenkerkerweg
van Tegelen naar Kaldenkerken. Langs deze
WIJKKRANT Steyl ■ Jaargang 7 ■ nr. 2 ■ juni 2008