jaarverslag 2021

Kwaliteits-

Jaarverslag

2021

vzw Begeleidingscentrum Stappen

Westveldstraat, 1

9040 Sint-Amandsberg

09/228.26.57

directie@stappenvzw.be – www.stappenvzw.be

vzw Begeleidingscentrum Stappen – kwaliteitsverslag-jaarverslag 2021 2

Inhoudsopgave

1 Voorwoord .................................................................................................................... 5

2 Inleiding ....................................................................................................................... 7

3 De erkenning en modulering van vzw Stappen ......................................................................... 8

4 Pedagogische en organisatorische werking ............................................................................. 9

4.1 Visie en missie, gekoppeld aan strategische doelstellingen ......................................................... 9

4.2 Operationele doelstellingen ............................................................................................. 10

4.2.1 Overheen de organisatie ................................................................................................. 10

4.2.2 Residentieel team: hoe het positief leefklimaat en de zelfdeterminatie theorie met elkaar samenhangen11

4.2.3 Context team: inspirerend contextueel werken in diverse omstandigheden ................................... 12

4.2.4 CBAW/KWE team: Nieuwe Autoriteit als verbinding ................................................................ 13

4.2.5 Projectteam: een jaar projectwerken op 4 locaties ................................................................ 15

5 Het kwaliteitsverslag ..................................................................................................... 18

5.1 Visie op kwaliteit .......................................................................................................... 18

5.2 Kerncijfers .................................................................................................................. 19

5.2.1 Inleiding ..................................................................................................................... 19

5.2.2 Bezetting .................................................................................................................... 20

5.2.3 Benutting .................................................................................................................... 21

5.2.4 Uitstroom Gemeenschapsinstelling (GI) ............................................................................... 24

5.3 Zelfevaluatie ............................................................................................................... 27

5.3.1 De scores van de groeiniveaus .......................................................................................... 27

5.3.2 Duiding bij de organisatie van de zelfevaluatie ...................................................................... 27

5.3.3 Duiding bij de scores ...................................................................................................... 28

5.4 Kwaliteitsthema ........................................................................................................... 29

5.5 Tot slot ...................................................................................................................... 29



1 Voorwoord

We staan niet voor een tijdperk van verandering maar voor een verandering van tijdperk. Dit is het uitgangspunt

van het boek van Jan Rotmans (2014). Hij heeft het over een grote transitieperiode met structurele

veranderingen op domeinen zoals maatschappij en economie. Perioden waarin mensen botsen met

systemen. Perioden waarin de mens uitgedaagd wordt om de systemen die bedoeld zijn om te steunen

heruit te vinden.

Het lijken profetische woorden, een pandemie, een dreigende oorlogssituatie, een op hol geslagen klimaat,…

Het voorbije jaar waren we getuige van diverse ingrijpende gebeurtenissen die voor deze generatie

nieuw zijn.

Ook in Stappen voelen we de spanning tussen mens en systeem groter worden en moeten we zoeken naar

nieuwe omgangsvormen. Het wordt als jeugdhulporganisatie steeds moeilijker – indien we dat al zouden

willen - om de focus uitsluitend te leggen op hulpverlening aan / met jongeren. In onze visie focussen we

op de kwaliteit van bestaan van de jongeren. Dit hangt nauw samen met een rechtenbenadering waarbij

we de sociale grondrechten van de jongeren willen waarborgen maar zien dat deze sterk in het gedrang

komen. Jongeren in kwetsbare situaties ervaren grote drempels bij het realiseren van sociale grondrechten

als woonrecht, leerrecht, arbeidsrecht, recht op psychisch welbevingen. Het zijn deze drempels waar wij

ook vanuit de jeugdhulp willen aan werken. We doen dit aan de hand van diverse projecten, verweven met

hulpverlening maar veel meer nog verankerd in het gewone leven.

Met Nestinvest willen we het verschil te maken op het vlak van woonrecht voor jongeren die uitstromen uit

de jeugdhulp. Deze Patrimoniumstructuur met een besloten vennootschap en een vzw is opgericht samen

met 2 andere jeugdhulporganisaties en wil op vlak van woonrecht voor deze jongeren een kwaliteitsvol

woonaanbod realiseren. De ‘Kazematten werkt’ bouwt aan bewegings- en arbeidstrajecten voor jongeren

die buiten het schoolsysteem staan zonder opleiding of diploma, zonder inzicht in hun competenties of

goesting om voor iets te gaan. Arbeidsrecht en leerrecht staan hier in de kijker. Zo staan nog een aantal

initiatieven in de steigers: In Beeld (Buiten Beeld in de stad) wil kijken hoe jongeren zich beter in hun vel

kunnen voelen, waar hun veerkracht nog zit. Zorgzame Buurten wil concreet in het Westveld werk maken

van buurtverwevenheid, een sociaal netwerk creëren tussen oude en nieuwe buurtbewoners, aan buurtbetrokkenheid

gestalte geven.

Vanuit Stappen doen we dit niet alleen, de partners worden talrijker, de verbindingen diepgaander en

telkens worden in de realisatie van de doelstellingen van deze initiatieven de jongeren betrokken. De

nieuwe initiatieven die we ontwikkelen, projecten waar we op inzetten hebben vertakkingen in de brede

wereld. Ze raken aan kansarmoede, aan ongelijkheid, aan onrechtvaardigheid. Het is een verhaal van impact

hebben, van vormgeven aan de samenleving en van beleidsbeïnvloedend werken. Als organisatie moeten

we ons hierop aanpassen. Dit vergt structuren die dit mee dragen, vormgeven en in de praktijk mogelijk

maken.

Zo is vzw Stappen aan het evolueren naar een structuur met deelwerkingen met elk een eigen mate van

autonomie en eigenaarschap. Er wordt gezocht naar verwevenheid en meerwaarde tussen de deelwerkingen.

Zo is er de residentie op het Westveld, het contextteam, de cohousing in Gentbrugge en de projectwerking

met Compot als locatie voor Buiten Beeld, de ‘Kazematten werkt’, Parcoeur en het Verhalenatelier

in cultuurhuis De Kazematten. Medewerkers kunnen in diverse deelwerkingen betrokken zijn, jongeren

evenzeer.

De evolutie van de organisatie, de ontwikkeling, gaat razendsnel. Eenmaal een weg ingeslagen is het moeilijk

halt toe te roepen of een ommekeer te maken. Het overzicht houden, de verbondenheid cultiveren, de

rijkheid van samenwerkingen koesteren,…. Het is voor iedereen in de organisatie aanpassen. We willen


impact hebben op cruciale processen en systemen, we willen de samenleving mee vormgeven om zo de

kwaliteit van bestaan van jongeren te verbeteren.

Om deze uitdaging aan te gaan en Stappen als organisatie grondig voor te bereiden op de toekomst hebben

we steun gezocht bij een consultancy organisatie Wilde Zwanen.

Ook bij de overheid merken we veel onrust. Er is vanuit een mooie droom van het Agentschap Opgroeien

een breed denken opgestart met als doel ‘een geïntegreerd jeugd en gezinsbeleid’. Continuïteit van hulpverlening,

inclusie, co-creatie, normaliseren, innovatieve samenwerkingsmodellen en arbeidsorganisatie, …

het zijn principes waar we ons voluit kunnen achter zetten.

We merken echter dat de subsidiërende systemen en de regelgeving de ontwikkelingen in de realiteit niet

volgen. Sedert jaar en dag worden werkingsmiddelen niet geïndexeerd. Dit leidt tot zware financiële verantwoordelijkheden

voor de organisaties die met beperkte middelen toch willen innovatief blijven. Het

samenwerken met lokale actoren leidt tot een toename van complexiteit van financiering en een toename

van de onzekerheid naar verduurzaming van nieuwe initiatieven in de toekomst. Iedereen kijkt naar iedereen

op dat cruciale moment. Sociaal ondernemerschap wordt zwaar bejubeld met tot nu tot alleen mooie

woorden. Ook op dit vlak hebben we als organisaties verwachtingen naar commitment van de overheid,

naar een partnerschap.

Met de reconversienota die op het einde van het jaar werd gelanceerd hopen we dat vanuit de overheid

hierop wordt ingezet. Het biedt een kans om de organisatie structureel een vorm te geven die nauwer

aansluit bij onze ambities, die dichter aanleunt wij de realiteit van wat we nu zijn en doen.

Dit jaarverslag is op een nieuwe manier opgemaakt, vanuit de deelwerkingen wordt verslag uitgebracht.

We willen zo de realiteit van alledag concreter voorstellen. We werken ook op deze manier aan de uitbouw

van de organisatie. Zoekend tussen zelfsturing en hiërarchie, tussen eigenaarschap en aansturing, tussen

autonomie en verbinding, op weg naar een fluïde organisatie.

Een organisatie die om kan gaan met transities, die verandering omarmt en uitnodigt tot bewustwording,

engagement en betrokkenheid van iedereen.

‘ Iedereen kan een verschil maken. Denk groot, handel klein. Zo zijn revoluties begonnen’.

Jan Rotmans – De Morgen 14/12/21


2 Inleiding

Laat ons hopen dat 2021 het laatste jaar was waarin de gevolgen van de corona epidemie zulk een invloed

hebben op de werking.

Het is een intens jaar geweest waarin verbinding niet evident was. Het was extra uitdagend voor zowel

onze jongeren als onze medewerkers. Onze jongeren die het al niet evident hebben om aansluiting te vinden

met de samenleving, botsten hier nog harder op. Al onze medewerkers staan minder nauw in contact met

elkaar doordat groepsbijeenkomsten niet konden en daar bovenop werd op elke medewerker veel appél

gedaan om quarantaines en isolaties op te vangen.

2021 was dan ook het jaar waar we op vele alternatieve manieren vorm gegeven hebben aan deze verbinding.

Dit lees je ook in een nieuwe rubriek binnen ons jaarverslag: elk pedagogisch team heeft een terugblik

op 2021 en een vooruitblik op 2022 geformuleerd.

We vinden de insteek van verbinding cruciaal in onze ontwikkeling waarbij we alle medewerkers willen

laten meedenken over onze ontwikkeling als organisatie en willen stimuleren om zich als team en stappen

als organisatie kritisch tegen het licht te houden. Het is één van de initiatieven die gegroeid zijn uit de

grote zelfevaluatie van 2021 als onderdeel van onze 5-jaarlijkse cyclus vanuit kwaliteitszorg. Ook dit wordt

uitgebreider toegelicht binnen het kwaliteitsverslag.

Onder meer vanuit onze visie ontwikkeling, onze groei als organisatie, onze zelfevaluatie, het snel ontwikkelende

hulpverleningslandschap, zijn we op veel fronten aan verandering onderhevig. Om al deze evoluties

in goede banen te leiden en ons klaar te maken voor de toekomst, gaan we in 2022 aan de slag met een

consultancy bureau met de prikkelende naam “De Wilde Zwanen”. Je komt hun naam meermaals tegen

doorheen dit jaarverslag.

Het kwaliteitsverslag is hierdoor enigszins anders opgebouwd. De thema’s komen aan bod zoals vastgelegd

door het Agentschap Opgroeien. Voor 2021 zijn een aantal luiken, zoals de kwaliteitsplanning, weggelaten

uit de boomstructuur. In het pedagogisch verslag staan we stil bij een aantal opgestarte en/of lopende

trajecten.


3 De erkenning en modulering van vzw Stappen

Vzw Stappen is een begeleidingscentrum in de rand van Gent voor meisjes vanaf 14 jaar tot 18 jaar. De

begeleiding kan op vrijwillige basis en mits goedkeuring van de Afdeling Continuïteit en Toegang (ACT),

verlengd worden tot maximaal 25 jaar.

Vzw Stappen heeft een erkenning voor volgende modules:

Op 01/01/2019 hebben we een projectfinanciering toegekend gekregen voor de opstart van een Kleine

Woon Eenheid (KWE). Hiervoor zijn 3 modules KWE toegekend en is er een module CBAW van onze bestaande

erkenning omgebouwd naar een KWE module. Dit maakt volgend beeld:

23 modules contextbegeleiding kortdurend intensief (CBKI) waarvan:

o 8 modules in functie van uitstroom gemeenschapsinstelling

5 modules contextbegeleiding in functie van autonoom wonen (CBAW) waarvan:

o 4 modules lage intensiteit

o 1 module midden intensiteit

4 modules Kleine Woon Eenheden (KWE)

13 modules verblijf 1 bis (V)

3 modules ondersteunende begeleiding (O)

Vzw Stappen is een CANO-organisatie (Centrum voor Actieve Netwerkontwikkeling en Omgevings-ondersteuning).

Het pedagogisch concept van vzw Stappen is een vertaling van de CANO-visie die terug te vinden is

in de CANO basistekst en het CANO protocol. De CANO basistekst is op de website van vzw Stappen

(www.stappenvzw.be) en op de overkoepelende website van CANO (www.canovlaanderen.be) terug te

vinden.


4 Pedagogische en organisatorische werking

4.1 Visie en missie, gekoppeld aan strategische doelstellingen

In 2020 hebben we mede onder het proces dat we doorlopen hebben vanuit het innovatief project, onze

visie en missie grondig herzien omdat we vaststelden dat onze visie en missie niet meer dekt hoe we aan

de slag gaan binnen onze hulpverleningsopdracht.

Dit heeft geresulteerd in een herwerkte visietekst welke integraal opgenomen is in het kwaliteitsverslag

van 2020. De inhoudelijke voedingsbodem voor deze herwerking komt vanuit de rechtenbenadering en de

capability benadering.

Een aantal thema’s zijn veel explicieter op de voorgrond gekomen zoals een verruiming van onze (enge)

hulpverlenende opdracht naar een meer maatschappelijk, de rol van (kans)armoede en welke rol we hier

kunnen in opnemen, het geloof in krachten van de jongeren en in het bijzonder van hun omgeving.

De strategische doelstellingen zijn nauw verweven met de visie en missie:

strategische doelstellingen gelinkt aan de cliëntondersteuning

1. We vertrekken vanuit de aanwezige krachten bij jongeren en hun omgeving

2. We vertrekken vanuit een volwaardigheid/gelijkwaardigheid in de samenwerking met ouders,

jongeren en breder netwerk

3. We focussen maximaal op de mogelijkheden om een kind te laten opgroeien in een eigen omgeving

4. We zetten in op verbinding en relaties

strategische doelstellingen gelinkt aan de organisatie in de samenleving

5. We zetten in op verbinding en relaties

6. We geven actief mee vorm aan een inclusieve samenleving

Deze strategische doelstellingen vormen de grote lijnen voor zowel onze organisatorische als pedagogische

werking. Deze zijn opgesplitst volgens strategische doelstellingen die eerder gelinkt zijn aan de clientondersteuning

en deze die eerder gelinkt zijn aan de bredere organisatie. Deze opsplitsing is enigszins

artificieel want beide zijn ook nauw verweven met elkaar. Daarom dat de strategische doelstelling “We

zetten in op verbinding en relaties” terug te vinden is onder beide.

De strategische doelstellingen zijn vrij standvastig in de tijd en worden geëvalueerd (en eventueel bijgestuurd)

op het moment van de 5-jaarlijkse zelfevaluatie uit het kwaliteitssysteem.

Tevens vanuit het kwaliteitssysteem worden deze elementen aangevuld met de thema’s die komen uit de

5-jaarlijkse zelfevaluatie. Deze thema’s worden toegelicht in het kwaliteitsverslag. Je zal vaststellen dat

deze nauw verbonden zijn met zowel de strategische als de operationele doelstellingen.


4.2 Operationele doelstellingen

4.2.1 Overheen de organisatie

de nieuwe visie omzetten naar de dagdagelijkse praktijk

In 2021 zijn we aan de slag gegaan met de herwerkte visie met alle pedagogische medewerkers in 5 thematische

werkgroepen. De opdracht van de werkgroepen is de nieuwe visie en missie kritisch te leggen

over onze huidige werking. Waar zijn we reeds sterk met aan de slag? Waar ligt nog onontgonnen terrein?

De 5 thematische werkgroepen zijn geclusterd rond volgende puzzelstukken:

Puzzelstuk Intakebeleid: (intake gesprek, verslaggeving) willen we zo vorm geven dat maximaal

ingezet wordt op plaatsing vermijden. En als dit toch noodzakelijk is, deze vorm gegeven wordt

met nauwe betrokkenheid van opvoedingsfiguren.

Puzzelstuk Oriëntatiefase: We zetten maximaal in om na 3 maand, in nauwe samenwerking met

de jongere, de opvoedingsfiguren, en de verwijzer, verblijf te realiseren met maximale benutting

van de mogelijkheden binnen de eigen context en bewuste inzet van 1 of meerdere van onze eigen

residentiële of alternatieve vormen van verblijf.

Puzzelstuk positief leefklimaat: Het mogelijk maken van een positief samenleven, gericht op het

creëren persoonlijke groeikansen, binnen een open residentiële werking waarin ontmoeting centraal

staat.

Puzzelstuk rol IB en CB: de IB geeft explicieter mee vorm aan het traject en de contextverbondenheid.

Hij/zij staat in het traject van een jongere aan haar zijde. De IB werkt nauw samen met

CB rond betrokkenheid van opvoedingsfiguren tijdens de residentiële plaatsing. De IB neemt de

psychosociale begeleiding van een jongere op zich.

Puzzelstuk persoonlijke groei: Groeien naar zelfstandigheid, gekoppeld aan verantwoordelijkheid,

vanuit een gefaseerd en opgevolgd systeem, los van de verblijfplaats of formule

De puzzelstukken vormen samen een puzzel. Eind 2021 hebben de werkgroepen gepuzzeld aan hun thema.

In 2022 moeten de puzzelstukken samengelegd worden. De thema’s raken elkaar aan, beïnvloeden elkaar.

Die uitdaging wacht ons op in 2022.

Het einddoel is een pedagogische werking die doordrongen is van onze visie. Dit gaat ruimer dan deze 5

puzzelstukken. Er komt hierbij nog het puzzelstuk van het werken in en met de samenleving.

De continuering van het innovatief project rond woonrecht/alternatieven op verblijf

Binnen de nieuwe convenant die loopt vanaf 01/01/2021 gedurende 2 jaar zijn 2 thema’s weerhouden.

Enerzijds is er de oprichting van Nest invest, anderzijds is er de samenwerking met pleegzorg rond gastgezinnen.

Het innovatief project is eind 2021 afgestemd met de beleidsmedewerker van Opgroeien Oost-

Vlaanderen en het RAO. Een volgend tussentijds verslag wordt opgesteld in het najaar van 2022.

Nest Invest:

Met de oprichting van Nest Invest willen we kwalitatieve en betaalbaar partimonium verwerven en deze ten

dienste te stellen van jongvolwassenen in een kwetsbare positie. De Nieuwe vzw en BV is opgericht waarbij

vzw Martens Sotteau en vzw aPart meegestapt zijn als investeerder en inhoudelijke trekker in het project.

De Raad van Bestuur is opgericht. De eerste contacten voor de eerste aankopen van vastgoed zijn gemaakt


en zullen in 2022 resulteren in het eerste patrimonium en de toewijzing van deze aan de eerste jongvolwassenen.

Gastgezinnen ism pleegzorg

In samenwerking met pleegzorg Oost-Vlaanderen willen we een alternatief op residentieel verblijf organiseren

onder de vorm van gastgezinnen. Eind 2021 zijn de voorbereidende werkafspraken zo goed als rond

(screening, samenwerking, matching, …) en zijn er 2 concrete matchings lopende. Eind 2022 willen we

minimaal 5 matchings gerealiseerd hebben.

De verbetertrajecten voor de komende 5 jaar uit de zelfevaluatie

Vanuit de 5-jaarlijkse zelfevaluatie welke plaats vond in 2021 kwamen volgende 4 verbetertrajecten aan

bod:

Effect van hulpverlening: we willen een beter zicht hebben op de impact van ons pedagogisch werk. We zijn

sinds enige jaren nauw betrokken bij de ontwikkeling van Quality of Life vanuit Hogent. In de loop van 2021

zijn we met ondersteuning van Hogent gestart met een implementatieproces. In 2022 zal dit zijn vertaling

kennen in ons begeleidingswerk.

Het thema betrokkenheid: we stellen vast, mede door corona dat betrokkenheid/verbinding een uitdaging is.

Zoals ook aangegeven in de inleiding, gaat het voor ons wel ruimer dan corona: verbondenheid in een evoluerende

en groeiende organisatie binnen een heel dynamisch jeugdlandschap, binnen een snel evoluerende samenleving,

maakt dat we in 2022 in samenwerking met het consultancy bureau “Wilde Zwanen” aan de slag

gaan hierrond. Ook de teambijdrages binnen de operationele doelstellingen zijn een eerste initiatief hierin.

We besteden hierbinnen ook bijzonder aandacht aan de verbondenheid in het continuüm van Raad van Bestuur-dagelijks

Bestuur-coördinatieteam-beleidsteam-teams per werkvorm.

Klachtenbehandeling: we stellen vast dat deze procedure te weinig gekend is voor zowel begeleiders, jongeren

en contexten. We maken deze kenbaar.

Een laatste actiepunt is organisatie en visie als verbetertraject. Dit sluit wat aan bij betrokkenheid. We zijn hier

in 2021 reeds met aan de slag gegaan via de werkgroepen rond de herwerkte visie. We integreren dit ook

meteen in de ondersteuning van “De Wilde Zwanen”.

4.2.2 Residentieel team: hoe het positief leefklimaat en de zelfdeterminatie theorie

met elkaar samenhangen

Vanuit de hernieuwde visie al aan de slag met het concept positief leefklimaat. Uitdaging blijkt het vinden

van balans tussen creëren van een veilige haven waar jongeren kunnen landen en zich warm omringd voelen

(1) en het stimuleren van jongeren om hun vleugels uit te slaan, volop deel uit te maken van het maatschappelijk

leven buiten Stappen (2)

(1): In dit kader werd de keuze gemaakt voor een ‘open leefgroep’. Maw, de living die vroeger enkel toegankelijk

was voor jongeren in de basisgroep, op gezette tijden ook openzetten voor andere woonformules.

Alle kamers in basisstudio kregen ook een grondige opknapbeurt, de kamers in basisgroep volgen.

(2): Hoewel we geloven dat een veilige haven om naar terug te keren een noodzaak is om dat tweede in vol

vertrouwen te kunnen doen, moeten we alert zijn voor de valkuil dat het comfort van die veilige haven de

goesting om uit te vliegen (school te lopen, hobby’s uit te oefenen, een netwerk buiten Stappen uit te


bouwen), niet in de weg staan. Het is dan ook belangrijk dat we tegelijk inzetten op eigenaarschap, motivatie

en skills bij jongeren om (binnen de marges van waar een jongere op dat moment ruimte voor heeft)

een volwaardig bestaan buiten Stappen uit te bouwen. Hiertoe gingen we in zee met Joris Piot voor een

traject ervaringsleren, met initieel 2 doelstellingen: een opleiding ervaringsleren voor de residentiële begeleiders,

en teamontwikkeling/verbinding binnen het residentiële team.

(1)+(2). Het kader waar we op Stappen voor kiezen om dit evenwicht te handhaven is Nieuwe Autoriteit en

Geweldloos Verzet. Blijvend inzetten op het voorzien van een basisopleiding voor alle medewerkers en dus

ook voor elke nieuwe medewerker staat standaard op de agenda.

Valkuilen en struikelblokken: Corona heeft een grote impact gehad. Het residentieel team heeft in 2021

veel met zowel tijdelijke uitval als het definitief vertrekken van collega’s te kampen gehad. Vandaag is er

een teamsamenstelling van jonge mensen met veel potentieel en goesting, maar met weinig ervaring op de

teller. Opnieuw een groep die nog wat gevormd moet worden (extra uitdaging binnen een residentiële

werking waar mensen elkaar vooral aflossen in plaats van samen op de werkvloer te staan) en waar terechte

honger naar opleiding leeft.

2022

De Zelf-Determinatie Theorie stelt dat mensen – naast hun fysieke behoeften – ook drie essentiële psychologische

basisbehoeften hebben: de behoefte aan Autonomie, Betrokkenheid en Competentie (ABC).

Wanneer deze behoeften vervuld zijn, zijn medewerkers kwalitatief goed gemotiveerd, voelen ze zich

goed in hun vel en presteren ze beter.

hiertoe:

- Vacante plaatsen zo snel mogelijk opvullen via gerichte vacatures, stabiel uurrooster voorzien. Door het

bestaan van een duidelijke en duurzame basis ontstaat er ruimte voor de teamleden om het fragmentarische

van de diensten te overstijgen, duurzamere projectjes op te zetten.

- Toewerken naar een meer zelfsturend team ism De Wilde Zwanen.

- Inzetten op expertise en competentie door: basisopleiding Nieuwe Autoriteit voor het voltallig team te

voorzien – ruimte maken op teamvergaderingen om aan intervisie te doen, met maximale inzet van de

ervaring die op Stappen in andere teams aanwezig is – aanwezigheid óp de werkvloer van mensen met

meer jaren op de teller als klankbord en ondersteuning tijdens diensten.

- Formele en informele momenten om verbindend te werken binnen het team aan te grijpen. Op teamvergaderingen

tijd en ruimte creëren om open en eerlijk met elkaar in dialoog te gaan. Informele

momenten om elkaar beter te leren kennen aangrijpen en benutten.

- De brug tussen het residentieel leven en het leven daarbuiten levend houden en versterken. Blijvend

verbinden met doelstellingen die het residentieel leven overstijgen. Bij vormingen en informatie-overdracht

alertheid om het ruimer verhaal te blijven schetsen en mee ingang te laten krijgen in de residentiële

context.

4.2.3 Context team: inspirerend contextueel werken in diverse omstandigheden

In 2021 zijn we vanuit het contextteam vooral bezig geweest met onze kernopdracht, vaak gehinderd door

de corona-maatregelen die we echter nooit echt ons streven naar kwaliteitsvol maatwerk in de weg hebben

laten staan. Naast heel veel zijsporen die op verschillende fronten werden genomen is het opzetten van

een samenwerking met pleegzorg een actie die toch wel wat bijzondere aandacht verdient ook al hopen we

dat werk nog verzilverd zien in praktijkexperimenten.

Thema drugs is er één die doorheen de jaren in golven nogal bepalend is geweest en dat is doorheen het

voorbije jaar niet anders geweest. Het is dan steeds een schipperen tussen, en combineren van groeps- en

individuele aanpak, tussen grenzen stellen en ondersteunen, waarbij dan ook telkens opnieuw ons drugbeleid

kritisch onder de loep genomen wordt.


Ook het thema slachtoffers van tienerprostitutie is helaas weer heel aanwezig geweest: de combinatie van

jongeren in verblijf die linken hebben of gehad hebben met tienerpooiers lijken nooit eerder zo talrijk

geweest. De voortdurende inschatting of de aangeboden ondersteuning nog opweegt tov de risico’s, mbt

zichzelf maar ook andere jongeren, binnen ons open kader is bijzonder moeilijk en een constant gegeven.

De samenwerking met Payoké en de politie is een rode draad geworden doorheen verschillende begeleidingen.

Voor de contextbegeleiders zijn gedeelde trajecten met GI De Zande maar ook met bvb Yidam (pc Gent-

Sleidinge), De Branding (pc Karus) ook doorheen 2021 een realiteit geweest. Ook de samenwerking met

Radar Care is in verschillende begeleidingstrajecten, zowel residentieel als ambulant, een feit geweest en

als een grote meerwaarde ervaren.

2021 was het jaar waarin we voor het eerst de roddelronde hebben toegepast als methodiek in ons hernieuwd

evaluatiesysteem.

In het voorjaar hebben we als team een kleine aardschok gevoeld wanneer op korte tijd 2 ervaren rotten

met sterke schouders ons tijdelijk verlieten om zich voor te bereiden op de komst van hun kleine wondertjes.

Die gapende leegte is verdienstelijk opgevuld door 2 nieuwe tijdelijke collega’s die intussen zelf in de

laatste etappe van hun Stappen-rit terechtgekomen zijn. In de loop van 2022 vervoegen onze kersverse

mama’s opnieuw de rangen en nemen we een nieuw teamlid op in ons contextteam.

2022

In het lopende jaar zullen onze foci als team sterk mee bepaald worden door 2 belangrijke lopende processen,

namelijk de verdere uitwerking van onze hernieuwde visie en missie en het organisatorisch/inhoudelijk

proces met “Wilde Zwanen”. Onderstaande lijst van foci voor het contextteam in 2022 is een belangrijke

greep uit het geheel van zaken waarmee we als team bezig (zullen) zijn maar is per definitie onvolledig en

is, afhankelijk van de vele beïnvloedendende factoren, voortdurend in evolutie.

Herwerken van het functieprofiel van de “CB” (contextbegeleider) op basis van de operationele doelstellingen

vanuit de lopende werkgroepen visie-missie.

Verdiepen van ons contextgericht werken, onder meer door het herintroduceren en verankeren van het systeemtheoretisch

gedachtengoed in het werken met en spreken over onze jongeren en netwerken onder supervisie

van Willem Beckers (Interactie Academie).

Samenwerking met ons residentieel team optimaliseren dmv onder meer gemeenschappelijke teamtijd, gemeenschappelijke

casusvoorstelling,…

Performanter registreren van onze contacten en opvolging via de teamvergadering plus individuele opvolging

via kwartaalcijfers.

Uitbouwen van en experimenteren met de praktijk van gastgezinnen als ondersteuning in begeleidingstrajecten.

Contexten meer naar Stappen brengen én mogelijkheden creëeren waarbinnen contexten mekaar organisch

kunnen ontmoeten.

4.2.4 CBAW/KWE team: Nieuwe Autoriteit als verbinding

Binnen de KWE hebben het we afgelopen jaar sterk ingezet op de groepsdynamiek en het installeren van

een co-housing cultuur waar we volgende zaken centraal gezet hebben:

Wederzijds respect naar alle bewoners en medewerkers (Nieuwe Autoriteit):


We hebben het laatste jaar ingezet op een cultuur waar wederzijds respect centraal staat. We hebben oog

voor de groepssamenstelling bij nieuwe opstarten maar voorlopig vinden al nieuwe bewoners snel hun plek

in de groep. De cultuur wordt mede gezet tijdens de bewonersvergadering en de activiteiten waar ruimte

is voor feedback rond het samenwonen. Daarnaast zetten we sterk in op de basishouding van nieuwe autoriteit

waarbij ook wederzijds respect en geweldloosheid centraal staan. In het afgelopen jaar hebben we

sterker ingezet op warm verzet en verhoogde nabijheid als bepaalde afspraken herhaaldelijk niet nageleefd

werden. Onze verhoogde aanwezigheid en uitnodiging om tot een gedeeld plan te komen en eigenaarschap

op te nemen heeft er mede voor gezorgd dat jongere zelf meer verantwoordelijkheid hebben om te werken

aan een eigen uitgewerkt plan. Daarnaast heeft deze aanpak de samenwerking tussen de medewerkers en

bewoners enkel versterkt.

Dagbesteding op maat in functie van persoonlijke ontwikkeling:

We zijn actief aan de slag rond het thema woonrecht omdat we vaststellen dat er een rechtstreekse link is

tussen een eigen warme thuis hebben en een duurzame dagbesteding.

Zowel binnen CBAW als KWE zetten we vanaf de intake in op het thema dagbesteding. Dit maakt momenteel

dat alle bewoners in de KWE een invulling op maat hebben, gaande van secundaire onderwijs tot een alternatieve

dag invulling in combinatie met therapie. Ook hierin staat de basishouding binnen nieuwe autoriteit

centraal als jongere het tijdelijk even moeilijk hebben. Ook binnen CBAW zien we dat steeds meer jongere

de nood voelen om aan hun toekomst te werken wat zicht vertaald in regulier werk en/of studies. Hierin

willen ook benadrukken dat ons intern project ‘Kazenmatten werkt!’ (alternatief dagbestedingsproject die

inzet op het aanleren van werkcompetenties) bijdraagt aan een duurzame invulling voor jongvolwassenen

die nog volop aan het zoeken zijn of waar de drempel voor een reguliere dag invulling tijdelijk te hoog is.

Lokale verankering in de straat en de buurt:

We hebben na de intense corona periode wel terug binding kunnen maken met de buurt. Rond de kerstperiode

hebben we een buurtfeestje georganiseerd wat een startschot was voor onze buurtwerking. Zowel

de medewerkers als de bewoners zitten in de Whatsapp groep verbonden aan de straat wat maakt dat onze

bewoners actief betrokken worden bij de initiatieven van de buurt (stoepaperitief) en kunnen ze ook een

centje bijverdienen door te gaan babysitten.

Daarnaast zijn we terug opgestart met het CBAW café. Het opzet van CBAW café is het netwerk van de

jongvolwassene die we begeleiden te versterken. Ook eigenaarschap van de jongvolwassene staat hier centraal.

In dit project werken we samen met Lionshulp en vzw Apart. De maandelijkse bijeenkomsten gaan

door in de kazematten foyer en heeft een kruisbestuiving met ‘Kazematten werkt!’.

Bijwerken van interne afspraken en procedures:

Vanuit de visieteams is er een nieuwe intakeprocedure uitgewerkt welke we geïmplementeerd hebben in

de co-housing.

We hebben onze KWE en CBAW afspraken en procedures bij breekpunten verder op punt gezet. We hebben

in de afgelopen periode vooral ingezet op het proces en hoe we dit inhoudelijk overbrengen naar de bewoners

met voldoende transparantie, duidelijke grens, voldoende kansen tot eigenaarschap en oog op verbinding.

2022:

In het de komende jaar willen we graag, waar mogelijk, de context een actievere rol laten opnemen in de

trajecten en vaker uitnodigen in onze co-housing.

Daarnaast willen we 4 maandelijks een evenement organiseren met de bewoners en de buren voor de buurt.

We willen hier graag een link maken tussen de wekelijkse activiteit met de bewoners en bekijken of er

ruimte is voor een buurtcomité. Het eerstvolgende project voor de buurt is een huiskamerconcert.


Daarnaast willen we QOL (Quality of life) implementeren in onze trajecten.

We willen een duidelijk CBAW kader opstellen waar de jongere duidelijk weten welke ondersteuning ze

kunnen krijgen en wat er minimaal verwacht wordt binnen een CBAW begeleiding met hoge intensiteit.

4.2.5 Projectteam: een jaar projectwerken op 4 locaties

Compot

COMPOT is een ervaringsgerichte plek beheerd door vzw Stappen en vzw LEJO, waar ontmoeting en verbinding

centraal staan. Een plek voor jongeren in een maatschappelijk kwetsbare positie, vrijwilligers, buurtbewoners,

teams en nieuwsgierige bezoekers. Alles gebeurt er vanuit gelijkwaardigheid en de kracht van

authentieke bewegingen. Zo organiseren vzw Stappen en vzw Lejo drie dagen per week Buiten Beeld. Tijdens

vakanties gaan er vaak kampen van LEJO door. En af en toe, enkele keren per jaar, hangt er een

speciale sfeer. Want dan is het CAMPING COMPOT, flankerend aan Rock For Specials. Daarnaast wil COMPOT

ook een toegankelijke plek zijn voor mensen met projecten of plannen die nauw aansluiten bij de filosofie

van de site.

De rijkdom en breedte van wat allemaal op Compot gebeurt is heel moeilijk in dit kort bestek te vatten.

We geven voorbeelden van activiteiten maar het zijn net de verbindingen tussen die activiteiten en de

mensen die ze uitvoeren die Compot maken tot wat Compot is.

Groeps- en individuele werking van Stappen en Lejo

Vergader- en Vormingssessies voor teams van Lejo, Stappen en externe organisaties

Verbouwingswerken uitgevoerd door jongeren die stage lopen in het kader van deeltijds onderwijs, bouwkampen

via de bouworde, vrijwilligers, teambuildings van bedrijven,..

Organisaties zoals Forta Kune die de site gebruiken

Jazzconcertjes voor de buren waarbij jongeren onthaal en bar bemannen.

Meisjes uit de residentie op time out

De buurtschool die appels komt plukken

Mensen van Obra Baken die klusjes komen doen in de tuin

…

https://www.compot.be/

Buiten Beeld

Buiten Beeld is een plaats en een tijd waar jongeren kunnen zoeken, afwachten, proeven en experimenteren.

Op een spontane manier, zonder oordeel. Het is in die betekenis dat we spreken van “ervaringsgerichte

daginvulling”, in de betekenis die zij zelf geven aan die dag. Op Buiten Beeld werken we op een ervaringsgerichte

manier en bieden we jongeren een veilige ruimte om (opnieuw) in beweging te komen.

Buiten Beeld gaat door op dinsdag, donderdag en vrijdag. ’s Ochtends komen alle deelnemers van de dag

(jongeren, vrijwilligers, begeleiders) samen rond een vuurtje in de tipi, om te bespreken hoe we de dag

samen organiseren. We nodigen iedereen uit om zijn of haar goesting te volgen: bezig te zijn met waar hij

of zij op dat moment graag mee bezig is. Jongeren kunnen ervoor kiezen om zelf een activiteit aan te

vatten, om aan te sluiten bij het aanbod van een vrijwillige medewerker, of om af te wachten wat de dag

hen zal brengen.

In 2021 viel op dat de uitdaging om voldoende vrijwilligers te vinden voor de werking steeds groter en groter

werd. De jongeren vonden daarentegen vlot de weg naar Buiten Beeld.


Naast de gebruikelijke werking van Buiten Beeld op Compot organiseerden we in de zomer Buiten Beeld op

locatie. Tijdens de maanden juli en augustus spraken we elke woensdag af aan St. Pietersstation en trokken

telkens naar een andere locatie: dorp, bos, zee, stad, bouwspeelplaats, Leie-arm.

Op het einde van het jaar kregen we de vraag om een werking in het centrum van de stad op te richten. Na

de nodige overleg- en onderzoekstijd gaan we in 2022 van start met In Beeld. Een afgeleide van Buiten

Beeld, in het stadscentrum, in het Caermerklooster.

https://www.compot.be/buiten-beeld

Westveld

Het Westveld, de thuishaven van de residentiële werking van vzw Stappen. De projectwerking zet daar in

op ondersteuning van zowel de individuele trajecten als het ‘residentiele leven’.

In individuele trajecten organiseren we dagbesteding en time outs in al zijn mogelijke vormen. We volgen

mee incidenten en herstelacties op. We zoeken mee naar studio’s en vakantiewerk. Of we gaan aan de slag

met een thematiek en zetten daar een proces rond op.

In het residentiele leven ondersteunen we het creëren van een positief leefklimaat. We zijn aanwezig,

pikken signalen op en gaan er mee aan de slag. We zetten ons in om bewegingsmogelijkheden te creëren

voor die meisjes die geen andere dagbesteding hebben.

Aangevuld met buurtgerichte activiteiten. Bijvoorbeeld een pizzabakdag in onze antieke houtoven waarbij

de nabijgelegen crèche langskomt met pizza te bakken met de kindjes en enkele buren een pizza aan huis

geleverd krijgen door onze jongeren.

2021 werd gekenmerkt doordat er op uit trekken of naar school gaan sterk ingeperkt was. We focusten ons

op beweging in huis. Op hoe bruisend een residentie in tijden van een pandemie kan en mag zijn.

Kazematten

‘De Kazematten Werkt’ is een project waarin we met steun van OCMW Gent jongeren van 17 tot 25 jaar,

die door uiteenlopende omstandigheden hun school niet hebben kunnen afwerken, activeren met als doel

hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten en hun levenskwaliteit te verhogen.

We doen dit in samenwerking met De Kazematten, een gebouw nabij Dampoort met onder meer repetitieruimtes,

kantoren, een theaterzaal en een foyer. Op basis van een gesprek over de vaardigheden die ze

hebben opgedaan in hun leven worden jongeren ingezet in verschillende diensten: vb. het café uitbaten,

de kleuters onthalen, de jongeren van het Larf! Atelier begeleiden, de theatertechnicus assisteren, affiches

verspreiden, of aan de slag gaan bij een winkel, restaurant, kapper, … in de buurt.

Beperkingen om horeca open te houden zorgden voor de uitdaging om genoeg werk te vinden voor de jongeren.

Het is ook een nog jong project dus ging er nog veel tijd en energie naar opbouwen van een aanmeldnetwerk.

En intern in de werking van de Kazematten afspraken maken en een samenwerkingsrelatie

opbouwen.


2022:

Typisch aan projectwerking is dat er veel keuzes gemaakt kunnen worden. Een dag in de residentie, op

Compot, in de Kazematten of op Buiten Beeld biedt een waaier aan mogelijkheden om op in te pikken en

mee aan de slag te gaan. Een resem aan mogelijke acties en interventies. Over alle locaties en de gehele

projectwerking heen hebben we voor 2022 drie focussen bepaald. Drie leidraden om ons handelen richting

te geven. Drie startpunten van onze reflecties.

Creëren

Aan platgetrapte paden hebben de jongeren die wij begeleiden geen behoefte. Die kennen ze al en die

hebben voor hen gefaald. We willen nieuwe kansen creëren door het net eens anders aan te pakken. We

buiten onze positie als projectwerker uit om het traject vanop wat afstand te kunnen bekijken. En we

hebben net wat meer bewegingsruimte zodat we ook eens iets anders kunnen proberen. We gaan het experiment

aan. We creëren een begeleiding, in proces en in samenspraak.

Hefboom: verheffen-optillen

We zoeken waar en hoe onze inzet als projectwerking een hefboomeffect kan bereiken. We focussen ons

op die projecten en acties die de potentie hebben om “de boel” in beweging te krijgen.

Waar zit het ‘em

We gaan op zoek naar het achterliggende en doen daar ook iets mee. We stellen vragen. We stellen in

vraag. Bij een aanmelding of bij de opdracht om een time out te organiseren gaan we aan de slag met de

vragen die het bij ons oproept. Op zoek naar de grond van de zaak.


5 Het kwaliteitsverslag

5.1 Visie op kwaliteit

Het kwaliteitshandboek in vzw Stappen is als volgt opgebouwd:

Kwaliteitsbeleid als overkoepelend thema: organisatie en visie, betrokkenheid, methodieken en

instrumenten, verbetertrajecten

Basisvereisten: met in begrip van leiderschap, personeelsbeleid, beleid en strategie, de middelen

en de partners, de kernprocessen

De resultaten: voor de medewerkers, de cliënten en de samenleving

De (zelf) evaluatie en bijsturing: op basis van de basisvereisten en de resultaten

Het kwaliteitsbeleid krijgt vorm via het EFQM model. Dit model garandeert dat alle belangrijke aspecten

relevant voor (zelf)evaluatie hierin vervat zitten. Het heeft betrekking op de organisatie als geheel, de

medewerkers, het cliëntsysteem en de ruimere samenleving.

Een aantal methodieken en instrumenten ondersteunen het kwaliteitsbeleid: een bruikbaar en raadpleegbaar

kwaliteitshandboek, een kwaliteitsplanner, een kwaliteitsverantwoordelijke, een kwaliteitsgroep, een

zelfevaluatie instrument, … Deze methodieken en instrumenten zijn ontwikkeld en in gebruik.

Het opstellen van verbetertrajecten als resultaat van de (zelf)evaluatie, is de garantie van het continu

streven naar het optimaliseren van de zorg binnen de hulpverlening. Elk verbetertraject wordt zo opgesteld

en opgevolgd dat dit voldoet aan de SMART-criteria en de PDCA cyclus.

We maken een onderscheid tussen 2 vormen van zelfevaluatie en bijsturing die vervat zitten in een 5-jarig

weerkerend systeem:

Jaar 1: zelfevaluatie via het zelfevaluatie instrument. Het 1 ste jaar staat in functie van een ruimere

zelfevaluatie. Hierin is bijzondere aandacht voor het thema kwaliteitszorg. De samenlevingsresultaten

komen in dit jaar ook aan bod.

Jaar 2-3-4-5: constante evaluatie van de kernprocessen, pedagogisch profiel en de cliënt- en medewerkersresultaten

via de kwaliteitsplanner. Implementatie van de verbetertrajecten. De kwaliteitsplanner

is een document dat per jaar aangeeft wat dat jaar geëvalueerd, uitgevoerd en bijgestuurd

dient te worden. De thema’s uit de kernprocessen, pedagogisch profiel en de cliënt- en medewerkersresultaten

liggen vast voor elk jaar, aangevuld met de verbetertrajecten uit de zelfevaluatie.

2021 was een bijzonder jaar: voor het eerst na de opstart van ons nieuw kwaliteitssysteem, is de 5-jarige

cyclus rond en hebben we het zelf evaluatie jaar gehad. Onder “6.3 zelfevaluatie” gaan we hier dieper op

in.


5.2 Kerncijfers

5.2.1 Inleiding

Vzw Stappen is erkend voor volgende modules:

modules

intensief kortdurende Contextbegeleiding

(CB)

intensief kortdurende contextbegeleiding

in functie

van uitstroom GI

begeleiding in Kleine Woon

Eenheid (KWE)

contextbegeleiding in functie

van autonoom wonen

(CBAW) lage intensiteit

contextbegeleiding in functie

van autonoom wonen

(CBAW) midden intensiteit

aantal

modules

gewicht/

module

totaal

gewicht

uren/

week

uren/jaar

15 3 45 45 2340

8 3 24 24 1248

0 (4) 2 0 (8) 0 (8) 0 (416)

4 1 4 4 208

2 (1) 2 4 (2) 4 (2) 208 (104)

verblijf 1-bis (V) 13 4,5 58.5

ondersteuning (O) 3 5 15

totaal 45 (48)

150,5

(156,5)

77 (83) 4004 (4316)

Op 01/01/2019 heeft vzw Stappen een bijkomende projectfinanciering toegekend gekregen voor de oprichting

van een Kleine Wooneenheid (KWE). Deze projectfinanciering loopt tot eind 2021. Bij het schrijven van

dit kwaliteitsverslag is de projectfinanciering ingekanteld in de reguliere erkenning.

Voor 2021 was de KWE nog steeds binnen een projectfinanciering en vind je de cijfers terug in het overzicht

van de erkende modules: Deze cijfers staan tussen haakjes.

De KWE project erkenning bestaat uit 3 bijkomende modules KWE en de ombouw van één bestaande CBAW

module midden intensiteit. Dit brengt het aantal KWE modules op 4 modules en het aantal CBAW modules

midden intensiteit op 1 module.

In het kwaliteitsverslag van 2022 zal de KWE als erkende module opgenomen zijn in het overzicht. Bij de

tabellen rond bezetting en benutting zal bij het gewogen gemiddelde dan ook de kolom “excl. KWE” verwijderd

worden.


5.2.2 Bezetting

totale bezetting op organisatieniveau

2017 2018 2019 2020 2021

gewogen gemiddelde voor alle typemodules 89.8% 90.9% 86.4% 81.2% 90.4%

bezetting per typemodule

2017 2018 2019 2020 2021

kleinschalige wooneenheid 49.4% 65.5% 73.1%

contextbegeleiding ifv autonoom wonen 114.9% 125.5% 205.5% 179% 180.5%

ondersteunende begeleiding 426.7% 169.2% 123.9% 73.9% 118.2%

verblijf 98.3% 84% 69.0% 64.3% 80.4%

contextbegeleiding kortdurend intensief 75% 82.9% 75.2% 72.5% 78.4%

cluster alle vormen van contextbegeleiding

2017 2018 2019 2020 2021

kleinschalige wooneenheid 49,4% 65.5% 73.1%

contextbegeleiding ifv autonoom wonen 114.9% 125.5% 205.5% 179% 180.5%

contextbegeleiding kortdurend intensief 75% 82.9% 75.2% 72.5% 78.4%

gewogen gemiddelde 82.2% 91.7% 92,4% 88.2% 93.7%

gewogen gemiddelde excl. KWE 98,5% 91.5% 96.6%

cluster alle typemodules inclusief ondersteunende module

2017 2018 2019 2020 2021


contextbegeleiding ifv autonoom wonen 114.9% 125.5% 205,5% 179% 180.5%

ondersteunende begeleiding 426.7% 169.2% 123,9% 73.9% 118.2%

verblijf 98.3% 84% 69,0% 64.3% 80.4%

contextbegeleiding kortdurend intensief 75% 82.9% 75,2% 72.5% 78.2%



cluster alle typemodules exclusief ondersteunende module

2017 2018 2019 2020 2021


contextbegeleiding ifv autonoom wonen 114.9% 125.5% 205,5% 179% 180.5%

verblijf 98.3% 84% 69,0% 64.3% 80.2%

contextbegeleiding kortdurend intensief 75% 82.9% 75,2% 72.5% 78.4%




Interpretatie:

Algemeen:

De bezetting geeft weer in welke mate alle erkende modules ook effectief ingezet zijn: zijn de erkende

modules effectief gekoppeld aan de begeleiding van jongeren?

Met een gemiddelde bezetting van 90,4 % overheen alle typemodules, zitten we mooi boven de minimaal

verwachte bezetting van 80 %. Behalve voor 2020, schommelden de vorige jaren de bezetting telkens rond

de 90 %. Dit lijkt ons vermoeden te bevestigen dat de lagere bezettingscijfers van 2020 gekoppeld waren

aan de lock downs ten gevolge van corona. We zien vooral een toename bij de module verblijf en de

ondersteunende module

Duiding bij de bezetting van de module KWE:

De bezetting van de KWE is toegenomen tot 73 %. In overleg met het agentschap opgroeien is overeengekomen

om 1 van de 4 studio’s ter beschikking te stellen aan een studente die niet begeleid wordt door vzw

Stappen. Dit maakt dat de bezetting niet boven de 75 % kan gaan. Begin 2022 zal een 5 de studio afgewerkt

worden zodat we opnieuw 4 studio’s ter beschikking stellen binnen onze erkenning.

Duiding bij de bezetting van de modules CBAW:

Een ander cijfer dat in het oog springt is de hoge bezetting van de CBAW module. We kunnen dit als een

structurele overbezetting benoemen als we dit overheen de jaren bekijken. De verklaring is eenvoudig:

jongeren starten gemiddeld rond de leeftijd van 16 jaar op in vzw Stappen. Als er geen perspectief is om

contextverblijf te realiseren, oriënteren we ons op CBAW (of KWE). De wachtlijsten bij de Gentse autonome

CBAW diensten zijn ontzettend lang. Zo ook binnen het CAW. Bijkomend kan het CAW niet de aanklampende

en intensieve vorm van begeleiding bieden die dikwijls aangewezen is voor onze doelgroep. Om de continuïteit

van de hulpverlening te garanderen voor de ons toegewezen jongeren, starten wij zo goed als altijd

de CBAW op.

Een belangrijk gevolg hiervan is dat de CBKI modules niet volledig bezet kunnen zijn op structurele basis

aangezien deze ingezet worden als CBAW module.

5.2.3 Benutting

Benutting per typemodule en cluster: contextbegeleiding

typemodule

contextbegeleiding

kortdurend intensief

contextbegeleiding

in functie van

autonoom wonen

begeleiding in een

kleinschalige

wooneenheid

cluster contextbegeleiding

% theoriepraktijk

2017: 84.6%

2018: 74.5%

2019: 57,9%

2020: 52.6%

2021: 54.7%

2017: 210%

2018: 240.3%

2019: 516,3%

2020: 406.1%

2021: 295.2%

2019: 111,5%

2020: 76.7%

2021: 83.5%

2017: 96.2%

2018: 92.7%

2019: 91,1%

2020: 76.5%

2021: 72.2%


Interpretatie:

De berekening van de benutting gebeurt steeds op basis van een theoretische volledige bezetting van elke

module. Zoals blijkt uit de bezettingscijfers, zijn sommige modules in overbezetting en andere modules in

onderbezetting. Dit geeft een vertekend beeld. Om een juiste interpretatie te maken van de verhouding

van de benutting, dient dit tegen de effectieve bezetting geplaatst te worden. De impact van de berekening

op basis van de effectieve bezetting, geeft een volledig ander beeld op de benutting. In het jaarverslag van

2019 wordt dit omstandig aangetoond.

Voor 2021 geeft een berekening van de benutting op de effectieve bezetting dit beeld:

typemodule

contextbegeleiding

kortdurend intensief

contextbegeleiding

in functie van autonoom

wonen

begeleiding in een

kleinschalige

wooneenheid

benutting

berekend op

effectieve

bezetting

69.8% 163.6% 112.4%

De berekening van de benutting op basis van de effectieve bezetting geeft een genuanceerder beeld. Het

maakt de toppen en dalen veel minder uitgesproken. Het geeft ook correcter weer of elke unieke jongere

de nodige en erkende begeleidingstijd ontvangt.

We zien dat dit voor de modules CBAW en KWE klopt. Voor de module CBKI zien we dat dit niet gerealiseerd

wordt. Als we dit abstraheren, realiseren we gemiddeld 2u face to face begeleiding, terwijl we erkend zijn

om 3u face to face te realiseren.

Een deel van de verklaring voor de lage benutting is vrij gelijkaardig voor de residentiële benutting: op het

moment een jongere langdurig in fugue is, of voor langere tijd in hospitalisatie is (opname psychiatrie), of

op time out is, daalt de (mogelijkheid tot) face to face contacten. Deze situaties doen zich constant voor

in onze begeleidingstrajecten en wegen inderdaad door op de benutting.

Binnen het team van contextbegeleiders zal in 2022 een analyse gemaakt worden van de face to face contacten

om van daaruit gerichte acties te ontwikkelen. Wordt er onzorgvuldig geregistreerd? Zetten we te

weinig in op face to face contacten met jongeren en hun omgeving? De eerste aanzet hiertoe is te vinden

bij de operationele doelen van het contextteam.

Benutting per typemodule en cluster: verblijf

type module

verblijf hoge

frequentie

verblijf lage

frequentie

nachten effectief

2017

nachten effectief

2018

nachten effectief

2019

nachten effectief

2020

nachten effectief

2021

43.9% 35.5% 22.7% 12.6% 22.1%

0% 0.8% 0.5% 3.3% 0.4%

kamertraining 25.9% 20.7% 9.9% 20.8% 10.4%

kortdurend

crisisverblijf

ver-

cluster

blijf

crisisverblijf

via crisismeldpunt

1.2% 0% 0.6% 0% 0%

0.2% 1.1% 0% 0.3% 0.2%

71.2% 58.2% 33.8% 37% 33.1%


Interpretatie:

In theorie kunnen op jaarbasis 13 verblijfsmodules gedurende 365 dagen georganiseerd worden. De benutting

geeft weer hoeveel nachten de jongeren effectief overnacht hebben in de voorziening. De benutting

komt uit op 33% Dit is vrij stabiel voor de voorbij 3 jaar.

Ook voor de benutting van het verblijf, wordt net als bij de benutting van de contextmodules, deze berekend

op een volle bezetting. De bezetting van de verblijfsmodule staat op 80%. Als we de benutting berekenen

op basis van de effectieve bezetting, dan komen we uit op een benutting van 42%.

Dit wil zeggen dat een jongere die residentieel in Stappen verblijft, minder dan 1 nacht op de 2 in de

organisatie overnacht. De redenen dat een jongere die residentieel begeleid wordt, niet in de organisatie

overnacht zijn (korte) verblijven in context, gedeelde verblijven met de GI, fugues, time outs of hospitalisaties.

In 2021 waren een 4-tal bijzondere trajecten met vormen van gedeeld verblijf. Er was één jongere die

meerdere weken in fugue was.

Overheen de voorbije 3 jaar zien wat dat deze bijzondere trajecten eerder regel dan uitzondering zijn. Dit

heeft te maken met ons engagement dat we opnemen om de meest kwetsbare jongeren te begeleiden. We

zien de voorbije jaren een toename van de begeleidingen die tegenwoordig gevat worden onder de noemer

“geblokkeerde ontwikkelingstrajecten”.

Benutting per typemodule en cluster: ondersteunende module

type module 2016 2017 2018 2019 2020 2021

ondersteuning 487% 427% 169.2% 123.9% 73.9% 118.2%

Interpretatie:

Voor 1 ondersteunende module dienen op jaarbasis voor 12 jongeren 10 dagen gerealiseerd worden. Dit

staat voor 120 dagen op een jaar. Voor de ondersteunende module is bezetting en benutting hetzelfde

cijfer. We zien dat de bezetting/benutting zich opnieuw ‘hersteld’ heeft na het bijzondere jaar van 2020.

We realiseren opnieuw meer dan onze erkenning.

Onze ondersteunende module wordt vorm gegeven door het projectteam. Hun opdracht (en dus hoe de

ondersteunende module inhoudelijk vorm krijgt) staat omschreven bij de operationele doelstellingen.


5.2.4 Uitstroom Gemeenschapsinstelling (GI)

Vzw Stappen engageert zich reeds vele jaren om de jongeren die in de GI verblijven, een vervolgtraject

aan te bieden.

Tot 01/07/2018 kon dit volgens onze erkenning op 2 manieren gebeuren:

Via de Bijkomende Erkenning: we zijn erkend om op jaarbasis 7.5 jongeren op te starten.

Via intensief kortdurende contextbegeleiding in functie van uitstroom GI. We hebben een erkenning

voor 8 plaatsen.

Vanaf 01/07/2018 is de bijkomende erkenning opgenomen in de reguliere erkenning. De subsidiëring gebeurt

niet meer apart, en is onderdeel geworden van de enveloppefinanciering.

In de praktijk wordt dit onderscheid ook niet meer gemaakt. In nauw overleg met de GI wordt elke vrije

plaats binnen vzw Stappen afgetoetst bij de GI. De GI bekijkt of er jongeren zijn die in aanmerking komen.

Indien dit het geval is, starten we een begeleiding op waarbij we samen met de GI de inschatting maken of

verblijf in Stappen (tijdelijk) ingeschakeld moet worden.

Indien er geen kandidaten zijn vanuit de GI, wordt een opstart gerealiseerd met een jongere van de wachtlijst.

Dit gaat dan veelal om prior- of fase 3 aanmeldingen.

Het Jeugdsanctierecht heeft een aantal gevolgen voor de samenwerking met de GI. De GI zal binnen afzienbare

tijd enkel nog jongeren opnemen omwille van een delict. Tot op heden nemen zij ook jongeren op in

een VOS situatie waarbij beveiliging noodzakelijk is. Binnen de private organisaties zal de veilig verblijf

vorm krijgen voor de jongeren in een VOS. Met de opbouw van dit aanbod, zal de GI hun aanbod voor

jongeren in een VOS, afbouwen.

Voor vzw Stappen is de praktijk van deze evoluties op heden onduidelijk. We stellen vast dat de focus ligt

op het vorm geven van delictgerichte interventies: Er is de ontwikkeling van het draaiboek voor de gedeelde

forensische trajecten en er is de delictgerichte contextmodule ifv uitstroom GI. Voor 2022 hebben we aangegeven

om een aantal CBKI moduels ifv van uitstroom GI, om te bouwen naar delictgerichte contextbegeleiding.

De aandacht voor de gedeelde trajecten voor de jongeren binnen een VOS zijn sinds 2019 op een zijspoor

beland. Nochtans is de uitstroom van de jongeren uit de GI niet enkel via de delictgerichte contextmodule

mogelijk. De vervolghulp na verblijf GI kan vorm krijgen vanuit een VOS situatie. Binnen het nieuwe jeugdsanctierecht

wordt dit benoemd als de derde vorderingsgrond. Ook zal er voor de jongeren die vanuit een

VOS begeleid worden binnen veilig verblijf, ook nood zijn aan uitstroompartners

Het is hier dat wij de toekomst zien van onze organisatie: om voor deze gekwetste meisjes die al dan niet

in aanraking geweest zijn met veilig verblijf, zowel binnen de GI als binnen de private organisaties, een

gepaste en intensieve begeleiding aan te bieden.


Cijfers

Opnames GI

Via de bijkomende erkenning (residentiële

opstart)

Via de intensief kortdurende contextbegeleiding

(CBKI)

7 3 4

In 2020 zijn 7 jongeren vanuit de Gemeenschapsinstelling een begeleidingstraject opgestart via vzw Stappen.

Deze opgestarte begeleidingen zijn allemaal binnen een gedeeld traject gerealiseerd.

4 trajecten zijn via de module intensief kortdurende contextbegeleiding opgestart, 3 trajecten via de bijkomende

erkenning (met residentiële begeleiding).

Binnen het gedeeld traject zoeken we samen met de GI rond de inzet van verblijf. Een belangrijke beperking

hierin is dat er niet steeds de ruimte is om verblijf flexibel in elk traject te kunnen aanbieden omdat het

verblijf soms volzet is.

We betreuren tevens dat binnen de module intensief kortdurende contextbegeleiding geen beroep kan gedaan

worden op de time out mogelijkheid binnen de GI. Dit zou in ondersteuning van de context een meerwaarde

zijn.

Overzicht van opgestarte begeleidingen via Bijkomende Erkenning / Intensief Kortdurende Contextbegeleiding

in functie van uitstroom GI

Jongere 1: Jongere 2:

Geslacht: vrouwelijk vrouwelijk

Geboortedatum: 11/09/2005 01/10/2004

Verwijzende instantie: JRB Gent JRB Brugge

Gemeenschapsinstelling van herkomst: GI De Zande GI De zande

Gebruik van TO binnen GI): neen neen

Datum van aanmelding: december 2020 Juni 2021

Datum van opstart: 05/01/2021 12/10/2021

Datum van afronding: lopende lopende

Opmerking: CBKI ifv uitstroom GI CBKI ifv uitstroom GI



Geboortedatum: 25/10/2005 24/12/2005

Verwijzende instantie: JRB Gent JRB Gent

Gemeenschapsinstelling van herkomst: GI De Zande GI De Zande

Gebruik van TO binnen GI: neen neen

Datum van aanmelding: april 2021 maart 2021


Datum van afronding: 23/12/2021 lopende

Opmerking: CBKI ifv uitstroom GI Bijkomende Erkenning




Geboortedatum: 26/09/2003 08/08/2007

Verwijzende instantie: JRB Dendermonde JRB Gent

Gemeenschapsinstelling van herkomst: GI De Zande GI De Zande

Gebruik van TO binnen GI: ja Neen

Datum van aanmelding: Januari 2021 November 2021


Datum van afronding: lopende lopende

Opmerking: Bijkomende erkenning CBKI ifv uitstroom GI

Jongere 7:

Geslacht:

vrouwelijk

Geboortedatum: 19/08/2005

Verwijzende instantie:

JRB Gent

Gemeenschapsinstelling van herkomst: GI De Zande

Gebruik van TO binnen GI:

neen

Datum van aanmelding: April 2021

Datum van opstart: 16/06/2021

Datum van afronding:

lopende

Opmerking:

CBKI ifv uitstroom GI


5.3 Zelfevaluatie

5.3.1 De scores van de groeiniveaus

ZELFEVALUATIE 2017 2018 2019 2020 2021

kwaliteitszorg

organisatie en visie (3)

2

3

3

3

3

betrokkenheid (3)

1

1

1

1

2

methodieken en instrumenten (3)

2

3

3

3

3

verbetertrajecten (3)

2

2

2

2

3

kernprocessen

onthaal van de gebruiker (3)

2

3

3

3

3

doelstellingen en handelingsplan (3)

2

2

2

2

2

afsluiting en nazorg (3)

2

2

2

3

3

pedagogisch profiel (3)

2

2

2

2

3

dossierbeheer (3)

2

2

2

3

3

gebruikersresultaten

klachtenbehandeling (3)

2

2

3

3

3

gebruikerstevredenheid (3)

3

3

3

3

3

effect van de hulpverlening

/

1

2

2

2

medewerkersresultaten

personeelstevredenheid (3)

3

3

3

3

3

indicatoren en kerngetallen (3)

2

2

3

3

3

samenlevingsresultaten

waardering strategische partners (2)

2

2

2

2

2

maatschappelijke opdrachten en tendensen

(3)

2

2

3

3

4

5.3.2 Duiding bij de organisatie van de zelfevaluatie

Het zelfevaluatie instrument:

Het zelfevaluatie instrument is het document waarin per (sub)thema, zoals vastgelegd binnen het EFQMmodel,

de groeiniveaus omschreven worden. Vzw Stappen heeft voor zichzelf vastgelegd wat het minimale

groeiniveau dient te zijn per (sub)thema. Elke 5 jaar doet de kwaliteitsgroep de zelfevaluatie. Elk


(sub)thema dat onder het minimale groeiniveau gescoord wordt, komt in aanmerking voor een verbetertraject.

In samenspraak met de leidinggevenden worden hieruit maximaal 5 verbetertrajecten geselecteerd.

Deze worden opgenomen in de kwaliteitsplanner.

De scores geven aan welk groeiniveau volledig bereikt is. Voor de meeste (sub)thema’s geldt dat de score

zich effectief bevindt in een groeiniveau hoger maar dat niet voldaan is aan alle voorwaarden van dat

hogere groeiniveau.

Bij elk (sub)thema staat er een score tussen haakjes. Dit is het minimale groeiniveau zoals vzw Stappen

voor zichzelf heeft vooropgesteld. Ook hier dezelfde opmerking als bij de scores: het minimale groeiniveau

kan vastgelegd zijn op een aantal voorwaarden van een hoger groeiniveau maar niet voldoen aan alle voorwaarden

gekoppeld aan dit groeiniveau.

5.3.3 Duiding bij de scores

Na de opstart waarbij de eerste zelfevaluatie in 2016 het resultaat was van een meting bij het coördinatieteam,

is 2021 de eerste keer dat de zelfevaluatie gebeurd is zoals beschreven in ons kwaliteitssysteem.

Vanuit elk team is een afgevaardigde nauw betrokken bij de zelfevaluatie:

Er is een kwaliteitsgroep samen gesteld, bestaande uit 7 deelnemers

Er zijn 4 bijeenkomsten geweest

Elke deelnemer heeft de zelfevaluatie ingevuld.

De resultaten zijn samen verwerkt

De verbetertrajecten zijn geselecteerd

De verbetertrajecten worden onderschreven door het coördinatieteam

De verbetertrajecten zijn opgenomen binnen de kwaliteitswerking voor de komende 4 jaar

De verbetertrajecten zijn opgenomen onder de strategische en operationele doelstellingen.

We willen nog aanvullen dat er ook initiatieven zijn genomen om de betrokkenheid van alle medewerkers

te verhogen binnen het kwaliteitssysteem dit vanuit de vaststelling dat:

De (pedagogische) medewerkers onvoldoende gebruik maken van de procedures en de hieraan gekoppelde

checklisten

De (pedagogische) medewerkers bijgevolg weinig feedback geven op onvolledigheden, of nood aan

actualisering van deze procedures en checklisten.

Om dit te ondervangen zijn:

Alle procedures en checklisten makkelijker toegankelijk gemaakt op het intranet

Is er bij elke procedure en checklist de mogelijkheid om opmerkingen toe te voegen

sluit de kwaliteitsverantwoordelijke tweemaal per jaar aan op elk pedagogisch team om het kwaliteitssysteem

toe te lichten, en samen te werken aan het actualiseren van de checklisten.

Is er jaarlijks een gemeenschappelijk team waar kwaliteitszorg op geagendeerd staat

De groeiniveaus van de thema’s betrokkenheid, pedagogisch profiel en maatschappelijke opdracht zijn gestegen

in 2021. Een korte toelichting:


Betrokkenheid: zoals aangegeven zijn hier (na de zelfevaluatie) reeds allerlei initiatieven rond opgezet:

de opbouw van dit jaarverslag met teambijdrages, de samenwerking met De Wilde Zwanen,

de initiatieven om kwaliteitszorg samen vorm te geven, … zijn hier de eerste speerpunten in.

Pedagogisch profiel: alle onderdelen van het pedagogisch profiel zijn geactualiseerd en scoren op

minimaal groeiniveau 3.

Maatschappelijke opdracht: het werken vanuit een brede maatschappelijke opdracht, vanuit een

brede maatschappelijke visie, is terug te vinden in onze herwerkte visie en missie. Binnen de verschillende

teams is dit een wezenlijk onderdeel van hun opdracht. Zo is er zowel binnen het CBAW

team als binnen het residentieel team iemand vrijgesteld om initiatieven in en met de buurt vorm

te geven wat tot allerlei mooie verbindende acties leidt. Een heel bijzonder initiatief dat ontwikkeld

is vanuit een maatschappelijke opdracht is de opstart van Nest Invest, onze alternatieve leerplek

Buiten Beeld staat ondertussen al meer dan 10 jaar op de kaart, …

In 2022 start onze 5 jarige cyclus opnieuw op.

Voor de herneming staan er voor 2022 volgende thema’s op de kwaliteitsplanner:

uitvoering en opvolging van de verbeteracties zoals vastgelegd door de kwaliteitsgroep

gebruikersresultaten: gebruikerstevredenheid:

kernproces: onthaal van de gebruiker

pedagogisch profiel: visie op hulpverlening, gezonde voeding, verslavingsproblematiek

5.4 Kwaliteitsthema

Het Agentschap Opgroeien kiest ervoor om op regelmatige momenten een centraal thema naar voor te

schuiven waarvan de stand van zaken binnen elke organisatie opgenomen moet worden in het kwaliteitsverslag.

Voor 2019 en 2020 is het thema “het effect van de hulpverlening” voorop gesteld voor 2021 is er geen thema

voorop gesteld, deels ten gevolge van de corona epidemie.

We blijven vanuit vzw Stappen wel verder inzetten op het effect van hulpverlening in kaart te brengen via

het Quality of Life instrument, in samenwerking met Hogent.

5.5 Tot slot

Het woord dat doorheen dit jaarverslag een rode draad is, is verbinding.

Tal van factoren dagen ons uit om nieuwe wegen te zoeken in oude verbindingen te hernieuwen of nieuwe

verbindingen aan te gaan.

Enerzijds zijn we een grotere maar vooral een meer diverse organisatie geworden. We zoeken en vinden

nieuwe manieren om toch verbonden te blijven. Dit zowel tussen alle collega’s binnen en overheen de

teams alsook binnen het continuüm van Raad van Bestuur – dagelijks bestuur – coördinatieteam – beleidsteam

– teams per werkvorm.


Anderzijds is het als organisatie ook een uitdaging om in verbinding te blijven en in verbinding te gaan met

een snel evoluerend jeugdhulplandschap, maar ook met een snel evoluerende maatschappij. Meer als ooit

profileren we ons in en met de maatschappij. Getuige hiervan is dat dit nu gevat zit in onze herwerkte visie

en missie, maar ook in sterke deelwerkingen als Compot, Kazematten, de cohousing, In Beeld, …

Maar dat dit geen evidentie is om in verbinding te blijven met jezelf, met je context en met de bredere

samenleving, dat weten we. Ook voor onze jongeren vorm dit een grote uitdaging. Ook voor ons als organisatie

vormt dit een uitdaging.

En daarom zoeken we support en hebben deze gevonden bij het consultancy bureau “De Wilde Zwanen”.

We zijn benieuwd waarheen we met hen zullen vliegen in 2022…

Werkten mee aan dit jaarverslag/kwaliteitsverslag:

Gunilla Michiels, Maureen Pollentier, Meike Verbeke, Filip Vercauteren, Filip Joos, Stijn de Meulenaere,

Frederik Goossens, Maarten Floré


jaarverslag 2021

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?