Klankjuwelen 2022

10
Welke andere interesses hebt u, naast de muziek?
Helaas geen tijd voor iets anders... Maar muziek zelf kan wegen openen naar meerdere dingen. Toen
ik bijvoorbeeld de orgelwerken van Messiaen opnam, heb ik onderzoek gedaan naar de interesses van
de componist: vogels, natuur, Gregoriaans, enz.. Ik las veel, daardoor ontdekte ik onverwachts nieuwe
dingen. Voor elk nieuw project doe ik nu hetzelfde.
Welke lessen van uw muziekdocenten zijn u vooral bijgebleven?
Teveel om op te noemen! Ik herinner me de lessen van mijn eerste orgelleraar, die echt gepassioneerd
was. Hij droeg zijn passie op mij over. We luisterden samen naar muziek en vergeleken interpretaties.
Hij was heel open-minded. Ik herinner me ook Gaston Litaize. Door zijn persoonlijkheid had hij veel te
bieden, zowel tijdens de lessen als in het gewone dagelijkse leven.
Mijn eerste solorecital was
» op 15-jarige leeftijd «
Hoe hebt u uw functie als organist in de Notre-Dame gekregen?
Het was een competitie, maar ik had me er niet voor aangemeld! Ik deed wel mee aan een andere
competitie, georganiseerd door het bisdom Parijs. Die competitie was bedoeld om een groslijst te maken
van organisten die later konden solliciteren naar een functie ergens in de stad. De Notre-Dame
had een eigen competitie. Ik overwoog dat, als een Parijse organist van zijn kerk naar de Notre-Dame
zou verhuizen, ik zou kunnen solliciteren naar zijn vroegere functie. Maar ik werd uitgenodigd voor
de competitie voor de Notre-Dame! Ik ging er helemaal ontspannen heen, omdat ik niet verwachtte
dat het zou lukken. Maar het lukte toch!
Hoe vult u uw functie als kerkorganist in, nu de Notre-Dame niet wordt gebruikt voor diensten?
De diensten van de kathedraal worden nu gehouden in de kerk van Saint-Germain l›Auxerrois. Mijn
collega›s en ik spelen daar soms, maar de kerk heeft zelf ook een titulair organist. Dat betekent dat
we niet zo vaak spelen als in de Notre-Dame.
Wat gebeurt er nu met het orgel uit de Notre-Dame? Wanneer verwacht u dat het orgel weer te horen zal
zijn?
Het orgel is gedemonteerd omdat de muren achter het orgel moeten worden schoongemaakt, net als
trouwens het hele gebouw. Het instrument moet zelf ook worden gereinigd; het lag vol stof. De restauratie
van acht jaar geleden moet worden overgedaan…Het is de bedoeling dat het orgel weer terug is
bij de heropening van de kathedraal in 2024.
Op welke leeftijd begon u met het geven van concerten? En wat waren voor u als concertgever de
hoogtepunten?
Mijn eerste solorecital was op 15-jarige leeftijd. En mijn eerste recital buiten Frankrijk… was in
Nederland! Ik was 19 toen ik in de Abdij in Heeswijk speelde. Na 2200 concerten over de hele wereld
is het moeilijk te zeggen wat de hoogtepunten zijn. Er zijn er zoveel... En elk concert is een geweldige
ervaring, zowel menselijk als muzikaal. Bij het spelen op een onbekend orgel ontdekken we bekende
muziek soms opnieuw, ook al speelden we het al honderden keren. Als we goed luisteren, voelen we
dat orgels ons veel kunnen leren. Ik laat me graag verrassen en ontroeren door een instrument!
U bent ook docent aan het conservatorium. Wat probeert u uw leerlingen vooral te leren?
Alles wat een organist moet weten op het gebied van techniek, muzikaliteit, geschiedenis, musicologie
enz.. Maar vooral: de passie voor muziek!
Welke orgelmuziek spreekt u het meest aan?
Ik heb echt geen voorkeur. Het is het stuk dat ik speel of dat ik hoor. Tijdens mijn lessen die ik geef op
het conservatorium ben ik vaak heel enthousiast omdat ik een stuk al een tijdje niet hoorde, of gewoon
omdat het een heel leuk stuk is. Het is dan alsof ik het voor het eerst hoor!
Hetzelfde gebeurt ook als ik zelf speel, vooral tijdens concerten.
U bent ook componist en improvisator. Zoekt u aansluiting bij een bepaalde stijl of componist?
Ik ben niet echt een componist: ik heb maar één orgelstuk geschreven, dat is alles. Ik denk niet aan een
bepaalde stijl als ik improviseer. Ik laat me liever leiden door het orgel, het thema, de akoestiek, de sfeer
die het publiek geeft.
Improviseren tijdens een mis is anders: dan volg ik de tekst en de lezingen. En als er een koor is, volg ik
de stijl van het stuk dat zij zingen.
Welk type orgel in Europa spreekt u het meeste aan?
Wat ik leuk vind aan het orgel is het feit dat elk orgel anders is, uniek. Bovendien bestrijkt ons instrument
600 jaar aan muziek! Daarom heb ik geen voorkeur voor slechts één orgel of een beperkt aantal
orgels of stijlen. Als ik ergens kom om te spelen dan luister ik, dan ontdek ik, en dan ben ik vaak aangenaam
verrast. Het helpt me om de beste verbinding te krijgen met het instrument.
Hoe bereidt u zich voor op een concert zoals dat in de Mariakerk van Uithuizermeeden?
Eerst beluister ik de afzonderlijke registers. Dan ga ik uitzoeken hoe ik de registers het beste kan combineren.
Ook ga ik in de kerk het orgel beluisteren, want de plek waar de organist zit is vaak de slechtste
plek… Vervolgens kies ik de registraties voor elk stuk van het programma.
Tijdens het concert werken we samen met de registranten. Zonder hen zou het niet mogelijk zijn om
een concert te spelen. Een orgelconcert op een mechanisch instrument is altijd een team-ervaring! De
componist Jean-Louis Florentz, die prachtige stukken voor het orgel schreef, sprak over de “piloot” en
zijn “copiloten”. Ik hou van dat idee.
Hoe kunnen we de orgels benutten nu de kerken niet of nauwelijks worden gebruikt voor diensten?
Er zijn verschillende mogelijkheden; gebruik ze allemaal! Stel het orgel open, geef concerten, geef er
les op. Betrek ook andere kunsten erbij, zoals dansen en schilderen. Hier en daar worden met grote
verbeeldingskracht totaal nieuwe en onverwachte projecten ontwikkeld. Zoals in het Orgelpark in
Amsterdam en bij Toulouse les Orgues in Frankrijk.
Hoe krijgen we jongeren geïnteresseerd in orgelmuziek?
Sociale media zijn heel belangrijk. Maar het belangrijkste is: breng de passie over, op elk niveau!
Iedereen die geïnteresseerd is in het orgel zou ambassadeur voor het instrument moeten zijn!
Vertaling: Dirk Rosier
11