Archicomm (B) 2023 03
01.09.2023 • Views
Share Embed Flag

Archicomm (B) 2023 03

ePAPER READ
lmediagroep

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Platform voor de architect | nr 3 <strong>2023</strong> | september - oktober<br />

Platform voor de architect | www.archicomm-online.be |<br />

| | <strong>2023</strong> |<br />

3 Duurzaam en<br />

circulair bouwen<br />

Doordachte<br />

verlichting<br />

Van kraanwerk<br />

tot wastafel<br />

www.archicomm-online.be

Eén simpel handgebaar<br />

Novy verlicht de keuken,<br />

designverlichting met Gesture Control.<br />

Novy. novy.fr<br />

Gesture Control<br />

Bediening van de<br />

verlichting d.m.v.<br />

handgebaar<br />

Gesture Control Pro<br />

Uitbreiding op Gesture<br />

Control om breedte lichtbundel<br />

aan te passen<br />

novy.com

Massief latten<br />

op acou vilt<br />

Stalen, catalogus of bezoek ?<br />

Bel onze akoestische specialist<br />

Ruben Lannoo : 0475 55 55 90<br />

Print Acoustics by TRIPLACO<br />

T +32 56 22 62 17 | info@printacoustics.be<br />

www.printacoustics.be

BUILD BUILD A HIVE A HIVE O FO FAC ACTIVIT TIVITY.<br />

Y.<br />

B E INSPIRED BY NATURE.<br />

B E INSPIRED BY NATURE.<br />

I N SPI RED B Y N ATURE<br />

I N SPI RED B Y N ATURE<br />

Laat jouw creativiteit de vrije loop met de esthetische,<br />

Laat jouw innovatieve creativiteit en kwalitatieve de vrije loop geveloplossingen met de esthetische, van Kingspan<br />

innovatieve<br />

Facades.<br />

en kwalitatieve geveloplossingen van Kingspan<br />

Facades. Bij het ontwerpen van een project staat de emotionele en<br />

visuele impact van een gebouw voorop, zodat het gebouw<br />

Bij het past ontwerpen in de omgeving. van een Het project is daarom staat belangrijk de emotionele dat niets en in<br />

visuele het impact ontwerpproces van een gebouw die impact voorop, beperkt zodat of belemmert. het gebouw Dat<br />

past in weten de omgeving. wij bij Kingspan Het is maar daarom al te belangrijk goed. Ontwerpvrijheid dat niets in<br />

het ontwerpproces staat bij ons dan die ook impact centraal. beperkt of belemmert. Dat<br />

weten wij bij Kingspan maar al te goed. Ontwerpvrijheid<br />

Met de gevelcassettes van Kingspan Facades hoef je niet in<br />

staat bij<br />

te leveren<br />

ons dan<br />

op<br />

ook<br />

de esthetiek<br />

centraal.<br />

van je ontwerp. De<br />

Met de gevelcassettes beschikken van Kingspan over verschillende Facades hoef variaties je niet en de in<br />

te leveren afmetingen op de esthetiek worden projectspecifiek van ontwerp. afgesproken. De Je hebt<br />

vervolgens de ruime keuze uit veel kleuren en afwerkingen.<br />

gevelcassettes beschikken over verschillende variaties en de<br />

afmetingen worden projectspecifiek afgesproken. Je hebt<br />

vervolgens de ruime keuze uit veel kleuren en afwerkingen.<br />

www.kingspanpanels.be

Voorwoord<br />

Weldadig najaar<br />

Zullen we het eens over iets anders hebben dan het weer van de voorbije zomer?<br />

Kort dan, om het af te leren. De vakantie was voor velen te heet of net te nat. Door<br />

te klagen werd het er niet beter op. Wie gespaard bleef van ramp en tegenspoed<br />

gaat gewoon verder. Geen mooie zomer? Dan gaan we voor een weldadig najaar,<br />

indien niet buiten dan maar binnen. Elke editie zetten we een ruimte in de kijker<br />

en deze keer is dat de badkamer met architecturale insteek. De ruimte bij uitstek<br />

om ‘te bekomen’. De plek in huis waar het trouwens ook vaak nat en heet is, maar<br />

laten we dat nu net wel kunnen appreciëren.<br />

Het slechte weer – vooral dan de excessen in het buitenland - brengt ons onvermijdelijk<br />

bij de opwarming van de aarde en de CO 2<br />

-uitstoot. Het moet en kan duurzamer.<br />

In deze editie ook veel aandacht voor circulariteit, en bij uitbreiding voor meer<br />

duurzaamheid, in de bouw en architectuur. Zo hebben we het over de voorzichtige<br />

stappen op het vlak van circulair en groen beton. De productie van cement alleen is<br />

goed voor 7,7 procent van alle CO 2<br />

-emissies in de wereld, meldt Febe. Andere bronnen<br />

ronden het al af naar 8 procent. Naast energie en verwarming, staalproductie<br />

en transport is de cementindustrie wereldwijd sowieso een significante uitstoter<br />

van broeikasgassen. Reden te meer om hier aandacht aan te besteden.<br />

Meer circulariteit loopt als een rode draad door dit nummer, met voorbeelden in<br />

de architectuur, maar ook kleinere initiatieven die een forum en jouw aandacht<br />

als architect verdienen. Lovenswaardig zijn bijvoorbeeld de initiatieven die houtoverschotten<br />

inzetten of, na opwaardering, aanbieden aan eenieder die spaarzaam<br />

wenst om te springen met wat de natuur ons biedt. Dit brengt ons bij de circulaire<br />

houthandel die op zijn beurt verbonden is met een ander verhaal van maatschappelijk<br />

belang, namelijk dat van de sociale tewerkstelling. Ook Kamp C motiveert<br />

de bouwsector en ontwerpers om samen te werken met maatwerkbedrijven,<br />

ondernemingen die mensen tewerkstellen die niet in het 'reguliere' arbeidscircuit<br />

terecht kunnen. De mogelijkheden worden toegelicht.<br />

Dit brengt ons haast naadloos bij de mooie bijdrage van ir.-architect Wouter<br />

Willems van FVWW voor De Pen. Hij ziet architectuur als een engagement, met<br />

aandacht voor maatschappelijke meerwaarde. “Iedereen heeft baat bij geborgenheid<br />

en sociale interactie. Als architect kunnen we hierin bijdragen, door ruimte<br />

te maken waarin mensen vrij kunnen bewegen, zich in alle rust kunnen ontplooien<br />

en ook met elkaar in contact kunnen komen”, aldus Willem. Zijn overige woorden<br />

zijn net zo inspirerend. Zeker lezen, dus.<br />

Veel leesplezier,<br />

Eva Goossens<br />

5

VELA<br />

SERIES<br />

NEW COLLECTION<br />

COLOURS:<br />

BRONZE<br />

GUN METAL BRONZE<br />

CHAMPAGNE<br />

WHITE<br />

BLACK<br />

WALLY<br />

SERIES<br />

COLOURS:<br />

BRONZE<br />

GUN METAL BRONZE<br />

CHAMPAGNE<br />

WHITE<br />

BLACK<br />

Kachtemsestraat 190, B8800 Roeselare<br />

info@exterus.be t +32 (0)51 251 281<br />

www.exterus.be f +32 (0)51 694 995

ArchiComm<br />

Platform voor de Architect<br />

nr. 3 <strong>2023</strong><br />

verschijnt 4 x per jaar<br />

Verantwoordelijke uitgever<br />

Redactieadres - bezoekadres België<br />

Domein de Herten<br />

Hertsbergsestraat 4<br />

B-8020 Oostkamp<br />

+32 50 36 81 70<br />

info@louwersmediagroep.be<br />

louwersmediagroep.be<br />

Eindredactie<br />

Redactieteam<br />

Projectmanager<br />

Secretariaat<br />

Online marketing<br />

Vormgeving<br />

Drukwerk<br />

Stephanie Demasure<br />

Trees Accou, Marlies Decavel, Johan Debaere,<br />

Stephanie Demasure, Eva Goossens,<br />

Tom Rampelbergh, Patrick Retour,<br />

Geert Van Cauwenberghe, Chloé Vanhaesebroeck,<br />

Laureline Vansteenkiste, Anastasia Verleysen<br />

Kevin Desender, Freddy Fierens<br />

Sarah Dierick, Riana Holley, Elke Kina<br />

Mark Schouten, Tarik Yilmaz<br />

Daan Halters, Jeroen Saes<br />

studio@louwersmediagroep.be<br />

Pattyn, Veurne<br />

Redactieadres - bezoekadres Nederland<br />

Schatbeurderlaan 6<br />

6002 ED Weert<br />

+31 495 45 00 95<br />

info@louwersmediagroep.nl<br />

louwersmediagroep.nl<br />

Advertenties<br />

Adverteerders ontvangen via traffic@louwersmediagroep.be een e-mail met<br />

een link om hun advertenties te uploaden.<br />

Doelgroep<br />

Verspreiding vindt plaats naar o.a. architecten, interieurarchitecten,<br />

landschapsarchitecten, designers, woningcorporaties, opdrachtgevers,<br />

bouwkostendeskundigen, bouwkundigen, adviesbureaus, bestekschrijvers,<br />

brancheorganisaties, leveranciers, fabrikanten en aanverwante organisaties.<br />

Prijzen en voorwaarden<br />

Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Bij niet-tijdige betaling<br />

worden herinneringskosten in rekening gebracht. Indien twee maanden voor<br />

het verstrijken van de abonnements periode geen schriftelijk bericht van<br />

opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar<br />

verlengd. Prijswijzigingen voorbehouden.<br />

Abonnementsprijs<br />

België: € 70,00 per jaar excl. BTW, Buitenland: € 110,00 per jaar excl. BTW,<br />

bankrekening ING BE33 3631 9320 5246, BIC: BBRUBEBB t.n.v. Louwers<br />

Mediagroep, o.v.v. <strong>Archicomm</strong>. Informatie over abonnementen: +32 50 36 81 70.<br />

Adreswijzigingen<br />

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar:<br />

Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp.<br />

Opzeggingen<br />

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnements periode<br />

geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement<br />

automatisch met een jaar verlengd.<br />

Bezorgklachten<br />

Bezorgklachten kunnen worden doorgegeven via info@louwersmediagroep.be.<br />

Nabestellen<br />

Reeds verschenen nummers kunt u nabestellen via<br />

archicomm-online.be/abonneren.<br />

Digitaal lezen<br />

Via archicomm-online.be/magazines.<br />

Vragen?<br />

Ga naar archicomm-online.be, mail naar:<br />

info@louwersmediagroep.be of bel +32 50 36 81 70.<br />

Copyright<br />

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder<br />

uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en / of bronvermelding. Hoewel<br />

dit blad op zorgvuldige wijze is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op<br />

geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.<br />

Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke<br />

aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd<br />

zijn op deze informatie.

Inhoud<br />

Meer gebouw met minder energie 10<br />

Bovenste beste Belgische architectuur 12<br />

Nieuw opgericht platform helpt architecten exporteren 14<br />

De Pen: ir.-architect Wouter Willems 16<br />

INTERIEUR<br />

Beste akoestisch comfort voor veelzijdige theaterzaal De Valkaart 18<br />

Verlichting<br />

“We geven de lichtplanner opties om creatief te zijn” 20<br />

Een immens naslagwerk vol Duits verlichtingslekkers 22<br />

Terugtrekken in een gesloten universum 24<br />

'Met ons haal je meer uit een gebouw' 26<br />

Omdat je met opvallend design meteen de aandacht van de consument trekt 28<br />

Aanpak en aankoop op maat voor iedere keukenbouwer 30<br />

Badkamer<br />

Baden in architecturale designweelde 32<br />

‘Deel uitmaken van ons netwerk opent deuren’ 38<br />

Gebruik van interieurfolies zit in de lift 40<br />

Duurzaam & Circulair bouwen<br />

Het belang van de sociale economie in de circulaire bouw 44<br />

Houtreststromen valoriseren door upcycling 46<br />

“Ecologisch verantwoord bouwen is onze missie” 48<br />

Toekomstgerichte en brede visie op duurzaam ontwerpen, bouwen en wonen 51<br />

Slimme irrigatie brengt natuur terug naar de stad 52<br />

Bouwbedrijven hebben nood aan rechtszekerheid 55<br />

Hoogwaardige isolatie heeft positieve impact op mens en milieu 56<br />

Plat dak, nu 100 procent circulair 59<br />

Thermisch verzinken en duurzaam bouwen 60<br />

Cradle to Cradle Cerfitied Gold tapijttegels met creatieve mogelijkheden 65<br />

Pleidooi om de circulaire transitie te omarmen 66<br />

Een duurzame aanpak voor koeltechniek is een absolute must 68<br />

Milieu-impact verminderen met circulair beton 70<br />

Prefabbeton als veelzijdig en sexy materiaal 76<br />

Meten is weten 78<br />

EXTERIEUR<br />

Nieuwe betongevelsteen bevordert architecturale creativiteit 82<br />

Buitenbeleving met een duurzaam randje 84<br />

'Een uitnodiging om de stad te ontdekken' 86<br />

Groendaken<br />

Groendak wordt biodivers zoemdak 88<br />

Een groendak: meer dan sedum 90<br />

Gedetailleerde plannen van klooster via 3D-scanning 92<br />

“Architectuur is niet alleen de mens en het gebouw, maar ook zijn omgeving” 94<br />

Energiepositief en circulair campusgebouw ‘powered by nature’ 96<br />

8

12<br />

20<br />

32<br />

40<br />

66<br />

82<br />

94<br />

Coverfoto:<br />

Karmelklooster, Brugge<br />

bildt. en B-juxta<br />

9

ARCHITECT EN PROJECT<br />

MEER GEBOUW MET<br />

MINDER ENERGIE<br />

“Als architectenbureau kijken we altijd vooruit. De toekomst is onze belangrijkste gids”, klinkt het<br />

bij LUMO. “Samen met klanten bedenken we duurzame bouwoplossingen met een gebalanceerde<br />

mix van comfort, esthetiek en beleving als fundament. We creëren bovendien meer gebouw met<br />

minder energie, op vlak van grondstoffen en menselijke inspanningen.” En het resultaat is uiteraard<br />

energiezuinig.<br />

Tekst: Patrick Retour | Beeld: Sebastien Adriaensen<br />

Dit architectenverhaal start in 2007, onder de<br />

naam ARTUUR. "Door de jaren heen ontwikkelden<br />

we ons team, onze kennis en ervaring<br />

en smolten die pijlers samen tot een uniek<br />

concept", zo klinkt het. Een evolutie die in<br />

2020 de bouwsteen vormde voor een vernieuwd<br />

project: LUMO. "In wezen veranderde<br />

er niets - never change a winning team. Maar<br />

het bestaande succesverhaal kreeg wel een<br />

nieuw jasje. Eentje met een uitgebreider aanbod<br />

en een nog meer uitgesproken visie. Klaar<br />

voor de toekomst."<br />

Van de klassieke indeling blijft niets overeind.<br />

10

Binnen heerst nu volop openheid.<br />

De vernieuwde achtergevel is een eyecatcher.<br />

Achter LUMO schuilt een multidisciplinair team.<br />

Op maat van de klant<br />

LUMO telt drie bestuurders-architecten: Ed<br />

Marckx, Timothy Graff en Jonathan Tilburghs.<br />

Verder bestaat het team uit de freelance architecten<br />

Francis Cornelissen en Stijn Coekaerts<br />

en de stagiair-architecten Stephanie Alatraca<br />

en Feyza Koç. "We gaan op zoek naar wat onze<br />

klanten echt verlangen, hoe ze leven en wat hun<br />

toekomstplannen zijn. Zo creëren we architecturale<br />

antwoorden die naadloos aansluiten op<br />

ieders vragen, behoeften en wensen. We spelen<br />

graag met licht en lichtinval, gecombineerd<br />

met luchtigheid en ruimtegevoel. Eenvoud siert<br />

en we hebben veel aandacht voor detail. Componenten<br />

die we harmonieus in elkaar laten<br />

vloeien om te komen tot een sterk architecturaal<br />

verhaal."<br />

Dol op uitdagingen<br />

Intussen is LUMO werkzaam voor een tiental<br />

sociale bouwmaatschappijen en gemeentebesturen.<br />

In bepaalde dossiers werden naast<br />

het wonen ook andere functies ondergebracht<br />

zoals een kinderopvang en bibliotheek. "Binnen<br />

de private sector maken kleine en grote renovatieprojecten<br />

de hoofdmoot uit van ons werk.<br />

Daarnaast hebben we eveneens al nieuwbouwwoningen,<br />

kantoren, winkels en appartementen<br />

gerealiseerd." Per bouwopdracht wordt<br />

steeds een uitgebreid multidisciplinair team<br />

samengesteld. En dat wordt dan nog eens aangevuld<br />

met externe specialisten in stabiliteit,<br />

technieken, tuinaanleg en interieurvormgeving.<br />

Geen uitdaging is te groot voor LUMO.<br />

Sesam, open u!<br />

In hartje Antwerpen tekent LUMO voor de<br />

sublieme renovatie van een burggraafwoning<br />

anno 19e eeuw. Aan de voorgevel en de<br />

karakteristieke inkomhal werd niet geraakt.<br />

Achteraan het pand werd de grond in de loop<br />

der jaren volgebouwd tot aan de perceelgrens.<br />

Deze koterijen lieten ze afbreken, om dan een<br />

moderne achterbouw te creëren. De achtergevel<br />

is een echte eyecatcher door het verticale<br />

gebruik van geglazuuurde witte steen. Grote<br />

glaspartijen in staal en vides scheppen een<br />

enorme lichtinval En dan gaat binnen een hele<br />

nieuwe wereld open. In een zee van ruimte is<br />

het eigentijds thuiskomen.<br />

Klassiek versus strak<br />

In Aalter tekent LUMO dan weer voor de totaalrenovatie<br />

van een landelijke woning. "Van de<br />

bestaande klassieke indeling van weleer is<br />

niets meer te merken. We hebben het gebouw<br />

volledig opengewerkt", klinkt het. “In het interieur<br />

heerst voortaan een ongezien ruimtelijk<br />

gevoel. De kleine ramen werden vervangen<br />

door grote glaspartijen, om zo een overvloed<br />

aan licht binnen te trekken. Die moderne<br />

ingreep contrasteert mooi met de authentieke<br />

vormen en materialen."<br />

Boeiende variatie<br />

Met ‘Voge’ was LUMO laureaat voor het ontwerpen<br />

van achttien sociale woningen in Kalmthout.<br />

Met een gelijkaardig materiaalgebruik<br />

en dito detaillering ontstaat eenheid rond een<br />

centraal plein. Het gelijkvloers is uitgewerkt<br />

met een frisse gevelbepleistering die een verfijnd<br />

tegengewicht vormt voor de eerder stoere<br />

verdieping. Beide bouwlagen worden visueel<br />

gescheiden door een lichtkleurige horizontale<br />

band, die verwijst naar de luifels ter hoogte van<br />

de carports. Maar de volumewerking met verspringende<br />

elementen biedt voldoende variatie<br />

en een boeiend straatbeeld. •<br />

11

In de kapel van<br />

weleer wordt de<br />

ruimtelijkheid<br />

behouden.<br />

DE HERBESTEMMING VAN EEN HISTORISCH PAND<br />

VORMT EEN UITDAGING VOOR ELKE ARCHITECT<br />

Bovenste beste Belgische<br />

architectuur<br />

12

Het behoeft geen twijfel: de herbestemming van een historisch pand vormt een complexe uitdaging<br />

voor elke architect. Dat gaat ook op voor het klooster van de Karmelietessen in de Brugse binnenstad.<br />

Dit wordt omgevormd tot een woonproject met zestien wooneenheden en een riant privépark. Een<br />

kolfje naar de hand van projectontwikkelaar Istoir, de architecten van bildt. en B-juxta en landschapsarchitect<br />

Erik Dewaele. De werken zijn gestart, met verwachte oplevering tegen 2025.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Istoir<br />

Bestaande erfgoedelementen, zoals houten balken- en<br />

dakstructuren, werden zoveel mogelijk bewaard.<br />

Er komen zonnepanelen en individuele geothermische<br />

warmtepompen per wooneenheid.<br />

Meer dan twee eeuwen lang waren bezoekers niet<br />

welkom binnen de maar liefst zes meter hoge kloostermuren.<br />

Al is het complex op deze unieke locatie in<br />

hartje Brugge niet altijd een godshuis geweest. Het<br />

initiële gebouw, dat teruggaat tot de eerste helft van<br />

de zestiende eeuw, bood onderdak aan de ‘Latijnse<br />

Schol’ van humanist en historicus Jacob de Meyere.<br />

Daarna werd het de woonst van de notabele Brugse<br />

familie Donche om vervolgens te worden omgevormd<br />

tot een distilleerderij. Pas toen de karmelietessen<br />

het gebouw betrokken, werd het een klooster.<br />

Een reeks van opeenvolgende verbouwingen en<br />

uitbreidingen deden het complex dichtslibben. Zo<br />

ontstond door de jaren heen een onleesbare structuur.<br />

Dit maakt van Karmel een extra uitdaging,<br />

bovenop de voorwaarden die gepaard gaan met het<br />

erfgoed. “Maar vanuit dit ogenschijnlijk heterogene<br />

geheel kan poëzie worden geconstrueerd”, aldus de<br />

architecten. En zo geschiedde…<br />

De knoop ontwarren<br />

De ontwerpingreep bestond er voornamelijk<br />

in om de knoop van het organisch gegroeide<br />

gebouwenbestand te ontwarren. Bovendien<br />

wordt de pandgang, die in het oude klooster op<br />

een bepaald moment gewoon doodloopt, in een<br />

leesbare structuur doorgetrokken. Onduidelijke<br />

structuren worden, uiteraard na grondige<br />

analyse en in overleg met Istoir en de dienst erfgoed,<br />

afgebroken om het geheel te ontpitten en<br />

de relatie tussen gebouw en tuin te optimaliseren.<br />

Jonas Van de Walle van bildt.: “Het gebouwbestand<br />

van Karmel kwam in fases tot stand. We<br />

willen elk historisch volume zichzelf laten zijn en<br />

niet overal dezelfde saus over gieten.”<br />

Mieke Goegebuer van B-juxta vult aan: “Het<br />

komt erop aan te weten waar je de historie kan<br />

vinden. We gaan het gebouw ontdoen van alle<br />

ballast en de storende ingrepen uit de 20ste<br />

eeuw, zodat het gebouw weer puur en zuiver<br />

staat. We vertrekken vanuit die geschiedenis:<br />

welke volumes waren belangrijk? Die willen we<br />

laten spreken.” Jonas: “Juist, de gebedszaal en<br />

de kapel gaan we niet opdelen in kleinere volumes.<br />

Hier willen we de ruimtelijkheid behouden.<br />

Op de begane grond zal de bezoeker in een<br />

antichambre binnenkomen waar hij een glimp<br />

van de mooie kloostertuin opvangt. In de tuin<br />

laten we de exotische bomen staan die de zusters<br />

missionarissen meebrachten uit Japan.”<br />

Rijke geschiedenis bewaren<br />

Het was voor de architecten een hele ontdekkingstocht<br />

om het gebouw te leren kennen<br />

en de puzzelstukken in elkaar te passen. Het<br />

masterplan moest het geheel bewaken, terwijl<br />

elke woning anders is en dus een aparte<br />

ontwerpopdracht inhoudt. In de verschillende<br />

wooneenheden worden de bestaande<br />

erfgoedelementen zoals houten balken- en<br />

dakstructuren, vloeren, historische schouwen<br />

en binnendeuren zoveel mogelijk behouden. Zo<br />

krijgt iedere entiteit een eigen ontwerp met een<br />

balans tussen de geschiedenis van het klooster<br />

en het eigentijdse wooncomfort. Frederik Van<br />

Vooren, Business Unit Manager Istoir: “Het<br />

is ons verlangen om gebouwen met een rijke<br />

geschiedenis te bewaren en een nieuwe, toekomstbestendige<br />

invulling te geven.” Het project<br />

omvat in totaal negen appartementen, zes eengezinswoningen,<br />

een indrukwekkende kapelloft<br />

en het ‘Huis van Donche’, een exclusief appartement<br />

van 250 vierkante meter met een dakterras<br />

en uitzicht op de Brugse skyline. De panden<br />

krijgen ook grote terrassen en er komt, naast de<br />

grote tuin, ook een pandhof, een ommuurde tuin<br />

binnen de kloostertuin waar bewoners kunnen<br />

verpozen in alle rust en stilte. •<br />

FICHE VAN PROJECT<br />

Project:<br />

Karmelklooster<br />

Locatie:<br />

Brugge<br />

Architect:<br />

bildt. en B-juxta<br />

Landschapsarchitect: Erik De Waele<br />

Projectontwikkelaar: Istoir<br />

13

Carpentier leverde de houten gevelbekleding in HOTwood Essen van deze tot woonhuis omgevormde bunkerboerderij<br />

in het Nederlandse Arnhem. (architect: Atelier Blik, aannemer: Gremal bouw, foto: Elroy Spelbos)<br />

‘WIJ ZIJN ER VOOR DE ARCHITECT MET AMBITIES IN HET BUITENLAND’<br />

Nieuw opgericht platform<br />

helpt architecten exporteren<br />

Als architect is het niet altijd eenvoudig buitenlandse projecten te realiseren die voldoen aan de hoge<br />

Vlaamse standaard. Uitmuntend vakmanschap en kwalitatieve materialen zijn niet steeds voorhanden.<br />

Elf Vlaamse maakbedrijven uit de interieurbranche richten met Made in Flanders een platform op waarmee<br />

ze architecten in het buitenland willen bijstaan. Tegelijk wil het collectief deze Vlaamse familiebedrijven<br />

ondersteunen en begeleiden in hun exportambities. Samen sterker en beter, is het motto.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Made in Flanders<br />

“We mogen fier zijn op wat we hier in Vlaanderen<br />

realiseren met onze familiebedrijven<br />

in de interieurbranche. Meer nog, op vlak van<br />

afwerkingsgraad zijn deze down to earth maakbedrijven<br />

werkelijk top in Europa en zelfs de<br />

wereld”, aldus Peter Bauwens, voorzitter van<br />

Made in Flanders. Als expert in export en in het<br />

ondersteunen van familiebedrijven is hij de initiator<br />

en motivator van dit nieuwe platform. Nu<br />

zo’n twee jaar geleden kwam hij in contact met<br />

Kristof Carpentier van Carpentier Hardwood<br />

Solutions en Siegfried Titeca van Mform. Het<br />

14

"Op vlak van afwerkingsgraad zijn deze down to earth<br />

maakbedrijven werkelijk top in Europa en zelfs de wereld."<br />

idee van Made in Flanders kreeg vorm. Twee<br />

bedrijven werden er elf, het huidige collectief.<br />

Peter Bauwens: “Er is nog ruimte voor groei.<br />

Uiteraard zijn we selectief. Het dienen gedreven<br />

familiebedrijven uit andere deelsectoren te zijn<br />

die passen binnen het concept: passionele vakbedrijven<br />

met zaakvoerders op de werkvloer die<br />

klaar zijn om buiten de landsgrenzen te treden.”<br />

Straf elftal<br />

Wie is dat straf elftal? We zetten ze even op een<br />

rijtje. Naast het bovenvermelde Carpentier en<br />

Mform noteren we nog Ursus (Jan De Paepe),<br />

Coelembier (Anthony Tombeur), HUUS (Bert<br />

Van Bellegem), ZUMI (Tony Decavele), Duthoo<br />

Coating Concepts (Vincent Duthoo), Trappen<br />

Steels (Paul Lanckriet), Pure & Original (Yves<br />

Op de Beeck), SUMUM (Tom Vanden Bussche)<br />

en XCAVE (Rik Maertens). Made in Flanders<br />

wil de Belgische architecten motiveren om te<br />

exporteren en hen daarin bij te staan. Omringd<br />

door de juiste vaklui kunnen ze schitteren in het<br />

buitenland. Daarnaast zoekt Made in Flanders<br />

ook aanknoping met buitenlandse architecten<br />

die het Vlaams vakmanschap weten te waarderen.<br />

Peter Bauwens: “Zo hebben we recent<br />

nog deelgenomen aan een speeddate-initiatief<br />

met architecten in Luxemburg. Iets wat voor<br />

herhaling vatbaar is."<br />

Elkaar ondersteunen<br />

De partners van Made in Flanders zijn er niet<br />

alleen voor de architect, maar uiteraard ook<br />

voor elkaar. Issues met invoerrechten? Vragen<br />

over materialen in Zwitserland? De expertise<br />

en ervaringen worden onderling gedeeld. Tijdens<br />

de maandelijkse samenkomsten worden<br />

de werking en activiteiten besproken. Peter<br />

Bauwens: “Zo staat woensdag 27 september<br />

een meet and greet voor Vlaamse architecten<br />

op stapel. Deze vindt plaats in K.E.R.K., de<br />

ontwijde kerk van Sint-Pieters-Kapelle waar<br />

kunstenaar Nick Ervinck momenteel tentoonstelt.”<br />

Tot slot wil Made in Flanders er ook<br />

zijn voor de jeugd: “We willen jongeren terug<br />

warm maken voor technische richtingen,<br />

onder meer door naar scholen te gaan. Het<br />

feit dat hun job hen misschien wel tot in Qatar<br />

brengt, maakt ‘het maakvak’ misschien wel<br />

een stuk aantrekkelijker.” •<br />

De partners van Made in Flanders, klaar om de architect te<br />

ondersteunen bij buitenlandse projecten.<br />

Siegfried Titeca van Mform, gespecialiseerd in maatwerk in metaal,<br />

reisde hoogstpersoonlijk naar de werf in Qatar om samen met de architect,<br />

Nicolas Duchateau, alles tot een goed einde te brengen.<br />

15

16<br />

DE PEN

DE PEN<br />

ir.-architect Wouter Willems,<br />

partner bij FVWW architecten<br />

Architectuur als<br />

engagement<br />

In onze praktijk ambiëren we altijd maatschappelijke meerwaarde. We dragen bij aan onze<br />

cultuur in de brede zin van het woord. Cultuur als mechanisme van hoe mensen met elkaar<br />

omgaan, hoe ze samen leven, hoe ze elkaar ontmoeten en zichzelf kunnen zijn. Ik spreek<br />

bewust over onze praktijk FVWW, vanuit een groep geëngageerde mensen die dag in dag<br />

uit intensief samenwerken en verbinden.<br />

De interesse in en de zorg voor de mens is me van kleins af aan ingelepeld met ouders die actief<br />

waren in de geestelijke gezondheidszorg. De acceptatie van de medemens in al zijn veelkleurigheid<br />

heeft me sterk gevormd als mens. Iedereen heeft baat bij geborgenheid en sociale interactie.<br />

Als architect kunnen we hier aan bijdragen, door ruimte te maken waarin mensen vrij kunnen<br />

bewegen, zich in alle rust kunnen ontplooien en ook met elkaar in contact kunnen komen. In<br />

die zin is architectuur door en door gemeenschapsvormend en noodzakelijk in deze tijden van<br />

hyperindividualisme, social media en kicks. Het is de drijfveer waarom ik architect ben.<br />

Ik heb het geluk gehad om na mijn afstuderen in interessante omgevingen te kunnen werken en<br />

ook les te kunnen geven aan jonge architecten. De ervaringen bij Robbrecht&Daem Architecten,<br />

360 Architecten en Neutelings Riedijk Architecten zijn van grote waarde. Ik ben dankbaar voor de<br />

kansen en de ruimte die ik er heb gekregen om me verder te ontwikkelen als mens en architect.<br />

Samen met Frederic Vandoninck heb ik in 2013 de stap gezet om FVWW op te richten in Antwerpen.<br />

Vanuit onze gedeelde drijfveer en engagement hebben we bewust gekozen om onze expertise in<br />

te zetten voor publieke gebouwen en collectieve woongebouwen. Het zijn projecten waarin we de<br />

individuele wensen van het individu overstijgen en fundamenteel bijdragen aan onze maatschappij<br />

en cultuur. Het zorgvuldig op elkaar betrekken van bewoners en bezoekers ingebed in een<br />

specifieke omgeving, nooit een tabula rasa maar aangestuurd door wat er is. Door te begrijpen<br />

wat er is, kan iets nieuws en waardevols ontstaan. Nieuwigheid is nooit een doel op zich, het<br />

ontstaat gaandeweg in een ontwerpproces, net zoals de vorm.<br />

In tijden van doorgedreven regelgeving, automatisering van processen en slepende procedures<br />

trachten we als architect de ruimte tussen de systemen op te zoeken en in contact te treden met<br />

de mensen achter de structuren. Dit wordt met de dag moeilijker. Het blind geloof in digitalisering<br />

met teveel aanvinklijstjes is mijn inziens gestoeld op angst en controle en gaat voorbij aan de<br />

fundamentele vraag wat architectuur kan betekenen in onze wereld.<br />

Laat ons wat meer vertrouwen op elkaar en verbinden, dan komt het vast en zeker goed.<br />

(Beeld: Coco Kneepkens)<br />

17

ESTHETISCHE PANELEN MET MAXIMALE GELUIDSABSORPTIEKLASSE<br />

Beste akoestisch comfort voor<br />

veelzijdige theaterzaal De Valkaart<br />

Bij een bruisende gemeente hoort een succesvolle theaterzaal. De Valkaart in Oostkamp dateerde van<br />

1994, een update drong zich dus op. De renovatiewerken gingen in maart 2022 van start en werden<br />

in het voorjaar van <strong>2023</strong> voltooid. De gemeente koos voor een hedendaagse zaal met mooie en frisse<br />

look, en streefde hierbij naar het beste akoestische comfort. De Print Acoustics by Triplaco maakten op<br />

een elegante manier komaf met de nagalm in de zaal.<br />

Tekst en beeld: Caryn Communication<br />

Triplaco draagt met zijn<br />

akoestische toepassingen<br />

bij aan een verbeterd<br />

akoestisch comfort en een<br />

gezonder binnenklimaat<br />

in gebouwen.<br />

18<br />

| Interieur

De Print Acoustics by Triplaco van het type Ls m geven Theaterzaal<br />

De Valkaart een inspirerende, hedendaagse look.<br />

Van bij het ontwerp van de verbouwing van<br />

Theaterzaal De Valkaart in Oostkamp stond een<br />

optimale akoestiek voor een veelzijdig gebruik<br />

van de schouwburg voorop, zonder afbreuk te<br />

doen aan het duurzame, eigentijdse ontwerp van<br />

het Antwerpse architectenbureau Bureau Adam.<br />

De uitvoering van de renovatiewerken werd<br />

toevertrouwd aan de firma Detrac nv, een algemene<br />

bouwonderneming met een geïntegreerde<br />

schrijnwerkerij. In overleg met de bouwheer<br />

werd een nieuwe akoestische oplossing van<br />

Triplaco gekozen voor de afwerking van de zaal.<br />

Maximale geluidsabsorptie met rustige esthetiek<br />

De innovatieve Print Acoustics by Triplaco van<br />

het type Ls m bestaan uit een basisplaat van<br />

een zwarte, akoestische BICO PET viltplaat van<br />

twaalf millimeter dikte (2.400 gram per vierkante<br />

meter) met een hoogwaardig absorptieprofiel.<br />

Daarop zijn massieve Hévéa-latten verlijmd<br />

van 31 millimeter breed en 18 millimeter hoog.<br />

Tussen deze latten is een intersectie van 18 millimeter<br />

voorzien. Dit biedt enerzijds de garantie<br />

op de maximale geluidsabsorptieklasse A, en<br />

anderzijds een zeer rustige esthetiek doordat<br />

de breedte van de tussenvoeg dezelfde is als de<br />

hoogte van de lat. Zo krijgt de wand een massieve<br />

look vanuit verschillende kijkhoeken.<br />

De bijhorende Hévéa-platen werden ook<br />

gebruikt voor de deurkaders, inliggende<br />

handgrepen met geïntegreerde ledverlichting<br />

en in de plint- en retourdetails. Triplaco bood<br />

met zijn aanbod plaatmaterialen een volledig<br />

geïntegreerde oplossing voor de akoestische<br />

afwerking van De Valkaart.<br />

Eenvoudige plaatsing van hoogwaardige<br />

akoestische panelen<br />

De samenwerking tussen fabrikant Triplaco,<br />

aannemingsbedrijf Detrac nv en architect<br />

Bureau Adam verliep zeer vlot. Daardoor kon<br />

de volledig vernieuwde zaal kwalitatief opgeleverd<br />

worden binnen het jaar na de start van de<br />

werken. De Print Acoustics by Triplaco hebben<br />

dan ook een lage TCO als troef. Door de hoogte<br />

van 3.<strong>03</strong>0 millimeter met gevoegkante lange<br />

zijden installeer je de platen eenvoudig, snel<br />

en kwalitatief. De naden worden vakkundig<br />

verborgen onder een half opgelijmde, massieve<br />

lat. De afwerking met een matte Natural Oil van<br />

Rubio Monocoat geeft een zeer hedendaagse<br />

look aan de inspirerende theaterzaal.<br />

Specialist in duurzame geluidstoepassingen<br />

Print Acoustics, een divisie van Triplaco, is<br />

gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie<br />

en levering van akoestisch dempende panelen,<br />

deuren en losse elementen. Deze oplossingen<br />

worden op maat geïntegreerd in de meest<br />

uiteenlopende toepassingen in samenwerking<br />

met architecten, installateurs en bouwheren.<br />

Alle akoestisch dempende producten van<br />

Print Acoustics worden inhouse ontwikkeld en<br />

geproduceerd. Ze ondergaan grondige testen in<br />

de nagalmkamer van een onafhankelijk akoestisch<br />

labo, voordat ze op de markt gebracht<br />

worden. De akoestisch dempende oplossingen<br />

bestaan uit een kern in mdf met een toplaag<br />

in Print HPL van Abet Laminati, hoogwaardig<br />

fineer van Decospan, massieve of decolatten<br />

op vilt, lak, Ntgrate-vinyl of digitale bedrukking<br />

en een akoestisch dempend glasvlies op<br />

de rugzijde of in het midden. Print Acoustics<br />

streeft ernaar de meest efficiënte, stabiele en<br />

decoratieve akoestisch dempende oplossingen<br />

op basis van het Helmholtz-principe te ontwikkelen<br />

en te produceren voor de reductie van de<br />

nagalm, veroorzaakt door de menselijke stem.<br />

Op die manier draagt het bedrijf bij tot een<br />

verbeterd akoestisch comfort en een gezonder<br />

binnenklimaat in gebouwen. •<br />

FICHE VAN PROJECT<br />

Project: Theaterzaal De Valkaart<br />

Locatie: Oostkamp<br />

Architect: Bureau Adam<br />

| Interieur<br />

19

THEMA VERLICHTING<br />

De vijf beschikbare kleuren op een rij.<br />

NIEUWIGHEDEN MAKEN HUN OPWACHTING<br />

“We geven de lichtplanner<br />

opties om creatief te zijn”<br />

Last van ‘een zittend gat’ hebben ze niet bij Exterus. Het najaar staat voor de deur en dat betekent een<br />

nieuwe editie van Architect@Work in Amsterdam, de verderzetting van de uitbreidingswerken aan de<br />

hoofdzetel in Roeselare en, het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan, het ontwerpen van<br />

nieuwe armaturen.<br />

Tekst: Tom Rampelbergh | Beeld: Exterus<br />

Na een deugddoende zomervakantie richt<br />

Juri Vannieuwenborgh van Exterus het vizier<br />

meteen op de toekomst en op het Taets Art and<br />

Event Park in Amsterdam. Een nieuwe editie<br />

van de internationaal gekende tweedaagse<br />

Architect@Work staat daar eind september<br />

op het programma en Exterus is als trouwe<br />

exposant opnieuw van de partij. “We stellen er<br />

Wally en Vela voor”, licht Vannieuwenborgh een<br />

tipje van de sluier. “Twee armaturenfamilies<br />

waarvan we veel verwachten.”<br />

Naar hartenlust combineren<br />

Nala kennen we al langer bij Exterus en daar<br />

komt nu Vela naast te staan. “Een decoratieve<br />

uitbreiding op het Nala-gamma”, verduidelijkt<br />

Vannieuwenborgh. “Vela bestaat uit een<br />

elegante tube met een diameter van 40 millimeter.<br />

Onderaan voegen we een diffusor van<br />

plexiglas toe. Een prachtige lichtverdeling<br />

ontstaat. Vela is beschikbaar in drie lengtes<br />

150, 222 en 370 millimeter en in verschillende<br />

stijlvolle kleuren zoals champagne, brons,<br />

gun metal brons, wit en zwart.”<br />

Vela omvat een ganse familie, gaande van<br />

pendelarmaturen over opbouw- tot ook pendelversie<br />

in het magnetische railsysteem<br />

A-track-tif. “Met Vela zijn leuke en creatieve<br />

"Decoratief én<br />

functioneel."<br />

combinaties mogelijk”, schetst Vannieuwenborgh.<br />

“Speel naar hartenlust met de<br />

verschillende lengtes van de tubes en breng<br />

pendel- en opbouwversie samen. Het resultaat<br />

is steevast een unieke en persoonlijke<br />

verlichtingsoplossing.”<br />

Polyvalente bol<br />

De strakke buisvorm en de tube zijn een populaire<br />

designkeuze. “Maar ook de bolvorm is<br />

een designtopper en bovendien leuk om mee<br />

te werken”, aldus Vannieuwenborgh. “Een bol<br />

met een diameter van 60 millimeter, dat valt<br />

sowieso op. Zelfs al is de Wally, vernoemd naar<br />

een goede klant van Exterus, eigenlijk een vrij<br />

kleine spot, hij genereert toch een output van<br />

meer dan 500 lumen. Door gebruik te maken<br />

van een verdiepte lichtbron en een reflector<br />

20<br />

| Interieur

THEMA VERLICHTING<br />

houden we de verblinding minimaal (UGR19).<br />

Wally blinkt verder uit met zijn polyvalentie.<br />

Opbouw, inbouw, pendel en op het magnetisch<br />

A-track-tif railsysteem. Decoratief, functioneel<br />

en inzetbaar in een breed scala projecten.”<br />

Blijven groeien<br />

De bouwwerkzaamheden aan de hoofdzetel<br />

in Roeselare zijn ook volop aan de gang. Een<br />

drietal jaar geleden bouwde Exterus al een<br />

uitbreiding aan het oorspronkelijke pand.<br />

Vandaag gaat het om werkzaamheden aan<br />

de andere kant van het gebouw. “Wanneer de<br />

werken klaar zijn, hebben we onze oppervlakte<br />

verdubbeld”, rekent Vannieuwenborgh uit. “Een<br />

must om onze groei verder te laten gebeuren<br />

en tegelijkertijd onze gekende service te blijven<br />

behouden. We leggen een grote voorraad aan<br />

zodat we onze flexibiliteit blijven behouden.<br />

Komt er een zeer dringende bestelling, bijvoorbeeld<br />

voor levering dezelfde dag nog, dan<br />

kunnen we dat vaak ook realiseren.” •<br />

De diffusor van plexiglas biedt een prachtige lichtverdeling.<br />

Exterus: “Combineer de drie verschillende lengtes van Vela<br />

en creëer een leuke, unieke verlichtingsoplossing.”<br />

De bolvormige Wally is een leuk alternatief op de<br />

traditionele vormen van (kleine) spots.<br />

| Interieur<br />

21

THEMA VERLICHTING<br />

EEN IMMENS<br />

NASLAGWERK VOL DUITS<br />

VERLICHTINGSLEKKERS<br />

Sinds 1 juni dit jaar is de nieuwe catalogus van de Duitse fabrikant RZB beschikbaar. Een enorm werk<br />

gezien het uitgebreid assortiment aan armaturen, zowel voor indoor als outdoor. De snelle evolutie van<br />

een pak toestellen en de vele nieuwkomers in de verschillende toepassingsgebieden staan nu verzameld<br />

in één groot naslagwerk.<br />

Tekst: Tom Rampelbergh | Beeld: RZB Lighting<br />

RZB Lighting ontwikkelt en produceert al meer<br />

dan 80 jaar technische functionele verlichtingsarmaturen<br />

die hun weg vinden naar kantoren,<br />

utiliteit, openbare gebouwen en ook industrie.<br />

“Bij de ontwikkeling kijkt het R&D-departement<br />

uiteraard naar de kwaliteit van het toestel en<br />

van het licht”, aldus Philippe Englebert van<br />

RZB BeLux. “Maar ook het design verliezen we<br />

nooit uit het oog. Getuige daarvan zijn de verschillende<br />

iF Design Awards, Red Dot Design<br />

Awards en German Design Awards die in onze<br />

prijzenkast staan. We zijn er van overtuigd dat<br />

RZB: “Planado mag, moet zelfs, gezien worden.”<br />

22<br />

| Interieur

THEMA VERLICHTING<br />

de vele nieuwkomers de oplossing kunnen zijn<br />

in uiteenlopende projecten.”<br />

Betere lichteigenschappen<br />

Het segment ‘Kantoor’ is één van de belangrijke<br />

toepassingsgebieden van RZB-armaturen.<br />

De gekende Toledo-familie krijgt daar een telg<br />

bij. Toledo Flat+ heet de nieuwkomer. “Een<br />

uitblinker qua polyvalentie”, aldus Englebert.<br />

“Toledo Flat+ is er als inbouw- en opbouwversie<br />

in verschillende afmetingen. De mogelijke<br />

afwerkingen zijn wit of zwart. Vier verschillende<br />

lumenoutputs zijn verkrijgbaar met<br />

daarbij eentje van meer dan 4.500 lumen.<br />

Eén ding hebben alle Toledo Flat+ met elkaar<br />

gemeen, namelijk de UGR-waarde

THEMA VERLICHTING<br />

De woning staat als het<br />

ware in een eigen wereld,<br />

omgeven door een muur<br />

van blauwe steen.<br />

TERUGTREKKEN IN EEN<br />

GESLOTEN UNIVERSUM<br />

Wanneer je een bewoner van een huis of villa hoort spreken over ‘leven in een gesloten universum zonder<br />

connectie met de wereld rondom ons heen’, dan denk je aan een soort kluizenaarsbestaan waarbij<br />

de dichtste buren kilometers verderop wonen. Niets is minder waar bij het Intersection House in Luik,<br />

een ontwerp van Luc Spits Architecture.<br />

Tekst: Tom Rampelbergh | Beeld: kreon, Caroline Dethier<br />

Het is een zeer duidelijk en strak omschreven<br />

opdracht waarmee Luc Spits aan de slag ging.<br />

De creatie van de villa in het Luikse moest de<br />

bewoners een ontsnappingsoord geven waar<br />

ze zonder al te veel moeite aan de dagelijkse<br />

ratrace kunnen ontsnappen. Met ook duidelijke<br />

richtlijnen qua materiaalgebruik en architectuur<br />

ging de architect aan de slag. Het resultaat:<br />

een unieke woning met een sober interieur<br />

dat toch warm aanvoelt.<br />

Kruispunt met centraal atrium<br />

Het is de uitdrukkelijke wens van de klant die<br />

het opzet en de vormgeving van de woning op<br />

gang bracht. Wie het perceel betreedt, treedt<br />

binnen in een eigen wereld die wordt omgeven<br />

door een muur van blauwe steen en betonnen<br />

zeilen. Een centraal atrium van glas en metaal,<br />

gevormd door de superpositie van twee halve<br />

"De verlichting gaat naadloos<br />

samen met de architectuur."<br />

vierkanten, is het uitgangspunt van de villa.<br />

Verdeeld over de verdiepingen vinden we vijf<br />

kamers voor de gezinsleden. “Voor zowel de<br />

verlichting als de akoestiek kwam het architectenbureau<br />

bij ons aankloppen”, horen we bij<br />

verlichtingspartner kreon. “De opdrachtgevers<br />

wilden graag werken met Belgische leveranciers.<br />

Bovendien gaan de kwaliteit, afwerking,<br />

soberheid en minimalisme van onze producten<br />

naadloos samen met de strakke lijnen die de<br />

architectuur kenmerkt.”<br />

Eigenlijk voor kantoor<br />

kreon: “De akoestiek in de woning was van<br />

bij het begin een belangrijk aandachtspunt.<br />

Daarom dat we ook met ons vektron-plafondsysteem<br />

mee in het verhaal stapten. We<br />

ontwikkelden dit in eerste instantie voor de<br />

typische kantoortoepassingen waar akoestiek<br />

ook wel eens een heikel punt kan zijn. Maar<br />

omwille van deze typische setting en het mooi<br />

passen in het bredere architectuurverhaal<br />

past ook vektron perfect in deze villa. Dat<br />

24<br />

| Interieur

THEMA VERLICHTING<br />

kreon: "Intersection House heeft een sober interieur dat toch warm aanvoelt.”<br />

architect en opdrachtgever voor de verlichting<br />

en het plafond (en dus de akoestiek) bij één<br />

en dezelfde Belgische speler terechtkonden,<br />

speelde voor iedereen in het voordeel. We<br />

horen trouwens van de bewoners dat ze zeer<br />

tevreden zijn van de akoestiek.<br />

Verlichting en akoestiek in één oplossing.<br />

Totale (licht)studie<br />

Dat de bewoners van het Intersection House<br />

begaan zijn met het milieu en de natuur blijkt<br />

uit de uitdrukkelijke vraag naar zonnepanelen<br />

en warmtepomp alsook het opvangen van<br />

regenwater (meer dan wat nodig is volgens<br />

de norm, nvdr) en het inzetten van ledverlichting.<br />

“En de lichtkwaliteit was eveneens een<br />

belangrijk item”, voegt kreon toe. “Een goede<br />

verlichting kan de architectuur namelijk naar<br />

een nog hoger niveau tillen en écht comfort<br />

bieden bij wonen en werken. Bovendien zorgden<br />

we zelf voor de studie die verlichting en<br />

akoestiek samenbracht in één oplossing. Zo<br />

zetten we bijvoorbeeld ons slank aluminium<br />

profiel kreon cana 40 in. Op de dieperliggende,<br />

zwarte achtergrond lijken de ronde of<br />

vierkante modules te zweven en zo ontstaan<br />

ritmes en patronen op het oppervlak. kreon<br />

cana 40 is geschikt voor inbouw-, opbouw- of<br />

pendelmontage en de verlichtingsmodules<br />

worden op maat gemaakt om te voldoen<br />

aan de specifieke behoeften van elk project.<br />

Hier zijn het witte kreon prologe 40 twin<br />

modules. Maar ook de kreon lini 10 cove,<br />

een lineaire plafondarmatuur, past perfect<br />

in dit project, zowel qua vormgeving als<br />

verlichtingsprestaties.” •<br />

| Interieur<br />

25

THEMA VERLICHTING<br />

'Met ons haal je meer uit een gebouw'<br />

Niko ontwerpt oplossingen die gebouwen, zowel residentieel als niet-residentieel, beter laten werken<br />

voor iedereen die erin leeft en werkt. Met schakelmateriaal, met huisautomatisering en ook met innovatieve<br />

oplossingen voor lichtsturing.<br />

Tekst: Tom Rampelbergh | Beeld: Niko<br />

De P40- en M40-detectoren passen in elk interieur.<br />

“Wij blijven innoveren”, stelt Geert Cobbaut van<br />

Niko. “We zijn voortdurend aan de slag om het<br />

leven van onze klanten te vereenvoudigen. Dat<br />

betekent gebouwen slimmer maken en dat<br />

betekent op zijn beurt dat we onze detectoren<br />

steeds beter willen maken. Voor installateurs,<br />

voor architecten, voor adviseurs en ingenieurs<br />

en voor eindgebruikers. En de introductie van<br />

de P40 en M40-plafonddetectoren past perfect<br />

in onze filosofie.”<br />

Oog voor installateurs<br />

Cobbaut: “Onze producten worden vakkundig<br />

gemonteerd door de installateur, die er<br />

dagelijks mee aan de slag gaat. Het spreekt<br />

dan ook voor zich dat we hen optimaal willen<br />

ondersteunen. ‘Easy to install’ is de drijfveer.<br />

En installeren gaat verder dan enkel de detector<br />

op de juiste plaats in het plafond monteren,<br />

ook het instellen via een intuïtieve en zeer<br />

Easy to install, muziek in de oren van de<br />

installateur. (Beeld: Rawpixel Ltd.)<br />

toegankelijke app hoort erbij. Dit levert tijdswinst<br />

op voor de installateur, wat op zijn beurt<br />

een kostenwinst oplevert voor de opdrachtgever.<br />

De plafonddetectoren zijn door de Snap-<br />

Fit-montage met een eenvoudige draai- en<br />

klikbeweging geïnstalleerd terwijl het eenvoudige<br />

bedradingssysteem speciaal gereedschap<br />

onnodig maakt.”<br />

Oog voor architecten<br />

“Wat willen architecten het liefst”, stelt Cobbaut<br />

zichzelf de vraag. “Elegante, functionele<br />

ontwerpen. Gaat het over detectoren, dan zien<br />

ze die het liefst niet. Of zo min mogelijk. En de<br />

P40- en M40-detectoren beantwoorden met<br />

verve aan deze vraag. Door hun elegante en<br />

discrete look en een krachtig, modern ontwerp<br />

passen ze bovendien in elk interieur. Dezelfde<br />

designreeksen zijn ook beschikbaar voor alle<br />

sensoren in een project. Music to the ears.<br />

26<br />

| Interieur

THEMA VERLICHTING<br />

Van kantoren tot scholen, de P40- en M40-detectoren zijn van alle markten thuis.<br />

"Oog voor eenvoud, in alle facetten."<br />

Bovendien bestaan verschillende versies met<br />

uiteenlopende detectiebereiken zodat bij een<br />

correcte planning het aantal detectoren tot een<br />

minimum kan worden beperkt. Een correcte<br />

planning is essentieel, daarom staan onze<br />

experten ook klaar om vanaf het begin van<br />

elk project mee te denken.” Standaard zijn de<br />

detectoren zwart of wit, maar met de beschikbare<br />

decoringen, aanpasbaar qua kleur, zijn<br />

andere afwerkingen mogelijk.<br />

Oog voor eindgebruikers<br />

In een gebouw wordt dagelijks geleefd en<br />

gewerkt door mensen die volop de voordelen<br />

van een goed werkend systeem ervaren.<br />

Cobbaut: “Het is dan ook mogelijk om daglichtsturing<br />

te combineren met instelbaar<br />

wit. Lichtsturing is namelijk meer dan alleen<br />

het licht aan- en uitschakelen. Een groter<br />

gebruiksgemak en een optimale energieefficiëntie<br />

horen er ook bij. Instelbaar wit zet<br />

bovendien de mens centraal in de ontwikkeling<br />

van een verlichtingssysteem en het creëert<br />

dus een optimale werk-, leer- en leefomgeving.<br />

De lichtsterkte en de kleuren zijn aanpasbaar<br />

aan de uit te voeren taak om de beste omstandigheden<br />

voor ons dagelijks welzijn te creëren.<br />

De controle voor instelbaar wit zit geïntegreerd<br />

in de detectorreeks waardoor een investering<br />

in andere onderdelen niet meer nodig is.” •<br />

| Interieur<br />

27

DESIGN CENTRAAL BIJ ONTWIKKELING VAN<br />

DAMPKAPPEN, KOOKPLATEN EN VERLICHTING<br />

Omdat je met opvallend design meteen<br />

de aandacht van de consument trekt<br />

Functionaliteiten zijn belangrijk, maar met het design maak je toch de eerste indruk. Als die look in<br />

het oog springt, is de consument sneller geneigd om vragen te stellen over de verdere eigenschappen.<br />

Daarom denkt Novy goed na over het ontwerp van elk nieuw product, dat ofwel onzichtbaar geïntegreerd<br />

wordt of net een uitgesproken element in de keuken vormt. Met de Novy Phantom heeft de<br />

fabrikant een awardwinnaar: een krachtig afzuigsysteem met een sfeervolle verlichting in een transparante<br />

box, die met staalkabels of een metalen frame aan het plafond bevestigd wordt.<br />

Tekst: Johan Debaere | Beeld: Novy<br />

De Novy Phantom is een designelement met een krachtig afzuigsysteem<br />

en een sfeervolle verlichting in een transparante box.<br />

Tijdens elk gesprek met de mensen van Novy<br />

wordt steeds weer duidelijk hoeveel belang zij<br />

hechten aan innovatie en hoezeer de focus op<br />

design ligt. De innovatieve dampkappen, werkbladafzuigingen,<br />

kookplaten en verlichtingsmodules<br />

worden steeds afgestemd op de behoeften<br />

in de markt – zowel op het vlak van technieken<br />

als qua design. “Bij elke nieuwe ontwikkeling<br />

wordt niet alleen aandacht besteed aan de functionaliteit,<br />

we streven ook meteen naar visueel<br />

uitgewerkte concepten, waardoor we al goed<br />

kunnen inschatten hoe het product er finaal zal<br />

uitzien. Pas als R&D, product management en<br />

management hun goedkeuring geven, worden<br />

prototypes gemaakt”, vertelt director marketing<br />

Olivier Lambert. “Onze systemen bepalen mee de<br />

keukenbeleving van de consument. Naast en efficiënte<br />

en stille werking zijn ook de vormgeving en<br />

extra verlichting van groot belang. We volgen de<br />

trends op de voet. Die vinden we in architectuuren<br />

keukenmagazines, maar ook op beurzen, zoals<br />

het Salone del Mobile. Voor bepaalde projecten<br />

werken we met externe designers samen. Zij<br />

stellen soms voor om materialen te gebruiken die<br />

onze mensen niet standaard zouden toepassen.”<br />

Afzuigsysteem en verlichting<br />

in een transparante box<br />

Het gamma van Novy omvat intussen heel wat<br />

producten die visueel in het oog springen: de<br />

Flatline, Mood en Pureline Frame dampkappen,<br />

de Panorama werkbladafzuiging, de Inductiekookplaten,<br />

de verlichtingsarmaturen Wall,<br />

28<br />

| Interieur

Ook bij de ontwikkeling van de werkbladafzuiging, zoals de Novy Panorama, besteedt Novy veel aandacht aan het design.<br />

Pendant en Shelf, … De eyecatcher bij uitstek<br />

is de Novy Phantom. Deze eilanddampkap<br />

combineert een krachtig afzuigsysteem en een<br />

sfeervolle, dimbare verlichting in een opvallende<br />

transparante glazen box. Dit systeem kan<br />

eenvoudig bediend worden met de afstandsbediening,<br />

de ingebouwde InTouch connectie van<br />

een Novy-kookplaat of de Novy Connect App<br />

op smartphone of tablet. De dampkap schakelt<br />

zichzelf automatisch uit als er gedurende drie uur<br />

geen toetsen aangeraakt worden. Zo voorkomt<br />

de fabrikant dat mensen hun stille dampkap vergeten<br />

af te leggen en er zo energie verloren gaat.<br />

De innovatieve verlichtingsarmaturen in<br />

het gamma van Novy, met name Wall,<br />

Pendant en deze Shelf, vormen echte<br />

designelementen in de keuken.<br />

Het design geeft een eerste indruk, ook bij de inductiekookplaten en gaspitten.<br />

Daarna wordt dieper ingegaan op de technische kenmerken.<br />

“Bij de ontwikkeling van deze innovatieve oplossing<br />

deden we een beroep op een externe designer,<br />

die glas als een van de hoofdcomponenten<br />

introduceerde. Zo ontstond een opvallend boxin-box<br />

concept met een fluisterstille recirculatiedampkap<br />

en een verlichtingsarmatuur, die<br />

een warme, sfeervolle verlichting in de keuken<br />

en een functionele, dimbare verlichting boven<br />

de kookplaat biedt. Dit designelement wordt<br />

naar wens geleverd in een Cable-uitvoering,<br />

opgehangen aan stalen kabeltjes, of een Frameversie,<br />

waarmee we inspelen op de stijgende<br />

vraag naar een industriële look in moderne<br />

keukens”, licht Lambert toe. “Het unieke design<br />

van onze Novy Phantom viel al meerdere malen<br />

in de prijzen. Zo werd het onder meer bekroond<br />

met een Red Dot Award, een IF Design Award en<br />

een Kitchen Innovation Award.” •<br />

| Interieur<br />

29

AANPAK EN AANKOOP<br />

OP MAAT VOOR IEDERE<br />

KEUKENBOUWER<br />

Royal Crown verenigt de crème de la crème van keukenbouwers met de beste aankoopvoorwaarden<br />

binnen de zelfstandige vakhandel. “We zijn allesbehalve een traditionele aankoopgroepering en gaan<br />

ook op het vlak van aankoop resoluut voor een aanpak op maat”, zegt Denis Rombouts, sinds 2014<br />

hoofd Aankoop en gedelegeerd estuurder van Royal Crown.<br />

Tekst en beeld: Royal Crown<br />

“Royal Crown heeft door een sterk gedigitaliseerde<br />

aankoopafdeling en een gezonde dosis<br />

boerenverstand bijzonder veel inzicht in de<br />

keukenmarkt”, steekt Denis van wal. “Dat<br />

maakt dat we de behoeften van onze leden<br />

makkelijk detecteren en bovendien heel goed<br />

weten wat het beste verkoopt in hun winkel.”<br />

Weloverwogen leveranciers<br />

Een leverancier zit niet in een-twee-drie in de<br />

Royal Crown-portefeuille. Je moet meestal<br />

twee tot drie jaar rekenen tussen het eerste<br />

contact en de finale handdruk op de samenwerking.<br />

Royal Crown werkt namelijk met<br />

een selectieve groep leveranciers waarvan ze<br />

zeker zijn dat ze beantwoorden aan de noden<br />

van hun leden. “We zijn vandaag enorm blij met<br />

het partnerschap met Van Robaeys/Gesibois,<br />

de specialisten in decoratief plaatmateriaal.<br />

Zo hebben we toegang tot HPL, melamine,<br />

corian, fineer, ... Daarnaast kunnen we ook<br />

eindelijk aankondigen dat Quooker er voor<br />

Denis Rombouts, sinds 2014 hoofd Aankoop en gedelegeerd bestuurder van Royal Crown.<br />

30<br />

| Interieur

"We willen onze<br />

aankoop verder<br />

optimaliseren zodat die<br />

perfect is afgestemd<br />

op de keukenwinkel<br />

in kwestie."<br />

multifunctionele kranen als leverancier bijkomt”,<br />

vertelt Denis trots.<br />

Naar een gepersonaliseerd lidmaatschap<br />

De keukenbouwers bouwen op maat gemaakte<br />

keukens, terwijl Royal Crown aan een op maat<br />

gemaakt lidmaatschap bouwt. “We willen in<br />

de toekomst nog meer aan de persoonlijke<br />

behoefte van elk lid beantwoorden. Een voorbeeld:<br />

een lid van Royal Crown werkt vaak met<br />

dezelfde merken en toestellen. We zullen dan<br />

samen met de leverancier bekijken of we die<br />

toestellen voor dat lid aan betere nettoprijzen<br />

kunnen aanbieden. In principe willen we onze<br />

aankoop dus verder optimaliseren, zodat die<br />

perfect is afgestemd op de keukenwinkel in<br />

kwestie. Verder garanderen we dat de juiste,<br />

zorgvuldig uitgekozen toestellen aan de beste<br />

voorwaarden in de toonzalen uitgestald staan.”<br />

Royal Crown werkt aan een lidmaatschap op maat, net zoals de maatkeukens van hun leden.<br />

Cijfers zeggen alles<br />

Royal Crown wist de afgelopen jaren het vertrouwen<br />

van heel wat zelfstandige interieurbouwers<br />

te winnen, waardoor ze beschikken<br />

over een schat aan data. “We baseren onze<br />

keuzes op de data die we zelf verworven hebben<br />

en dus niet op marktstudies. Die cijfers<br />

bespreken en visualiseren we met en voor<br />

onze leveranciers, zodat ze inzicht krijgen in<br />

hun aanbod en de markt. Hierdoor zijn onze<br />

RC-Only acties, speciale promoties, enkel en<br />

alleen voor de Royal Crown-leden, steeds een<br />

schot in de roos. Daarnaast willen we die data<br />

ook inzichtelijk maken voor onze leden, terwijl<br />

ze natuurlijk zelf beslissen wat relevant is voor<br />

hun zaak. De ondernemingsvrijheid van de individuele<br />

leden staat nu eenmaal centraal binnen<br />

onze groepering. Kortom, wij willen onze leden<br />

volledig ondersteunen, zodat zij zich kunnen<br />

focussen op de woondromen van hun klanten”,<br />

besluit Denis. •<br />

| Interieur<br />

31

THEMA BADKAMER<br />

NAAR MEER INDIVIDUALITEIT IN DE BADKAMER<br />

Baden in architecturale designweelde<br />

Mag het iets meer zijn? Dat lijkt tegenwoordig wel het<br />

motto bij de inrichting van de badkamer. De ‘natte ruimte’<br />

is van een functionele plek geëvolueerd tot een plaats<br />

waar men rust en ontspanning vindt, met veel aandacht<br />

voor esthetiek en niet zelden architecturaal design. Uiteraard<br />

streeft men naar een eenheid met de rest van het<br />

interieur, al merken we dat het in de badkamer soms inderdaad<br />

nog meer mag zijn, zowel wat het wow-gehalte<br />

betreft als het daarbij horende budget. Het resultaat: hoogwaardig<br />

badkamerdesign met individualiteit en karakter.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Zucchetti, Grohe, Hansgrohe, CEA, Zazzeri,<br />

Axor, Hoesch, Kaldewei, Antoniolupi, Agape, Villeroy & Boch, Duravit<br />

Grohe Spa Atrio Private met<br />

steendecor, goed voor en<br />

iF Design Gold Award.<br />

32<br />

| Interieur

THEMA BADKAMER<br />

HET KRAANWERK: DESIGNPUNTJES OP DE I<br />

Als er al één object is waarmee je het architecturale<br />

puntje op de i van de badkamer kan<br />

zetten, dan is het wel de kraan en bij uitbreiding<br />

de douchegarnituren. Misschien niet het meest<br />

indrukwekkende object in de badkamer, maar<br />

wel één waarmee men het onderscheid maakt.<br />

Niet toevallig dat diverse fabrikanten gerenommeerde<br />

designers en architecten onder de arm<br />

nemen om uit te blinken.<br />

Variatie in kleur en materialen<br />

De vormentaal is rond en zacht, al blijft ook<br />

wie het liever strakker heeft niet op zijn honger<br />

zitten. Daar is de nieuwe Tecturis E van Hansgrohe<br />

een treffend voorbeeld van. De trend bij<br />

uitstek is uiteraard kleur. Naast matzwart, en<br />

in beperkte mate ook matwit, zijn ook goud-,<br />

koper- en bronskleuren, vaak met hoogwaardige<br />

PVD-coating, erg in trek. Net zoals gunmetal,<br />

als alternatief voor matzwart gelakte<br />

kranen. Bijzonder en nieuw is de combinatie<br />

van kleuren en materialen, met bijvoorbeeld<br />

De Isy22-reeks van Zucchetti integreert marmer in het kraanontwerp.<br />

Design: Matteo Thun en Antonio Rodriguez.<br />

de introductie van natuursteen in het kraanontwerp.<br />

Zo is er de Isy22-reeks van Zucchetti,<br />

ontworpen door Matteo Thun en Antonio Rodriguez,<br />

waarvan de driegatskranen verkrijgbaar<br />

zijn met marmeren knoppen in verschillende<br />

nuances. Grohe ging op zijn beurt een samenwerking<br />

aan met Caesarstone, fabrikant van<br />

oppervlakken in kwarts en porselein. Het<br />

resultaat: Grohe Spa Atrio Private, waarbij de<br />

knoppen en hendels zijn afgewerkt met een<br />

steenmateriaal met een verfijnd marmerdessin<br />

in een donkere en lichte variant. Dit laat toe om<br />

bijvoorbeeld wand en kranen perfect op elkaar<br />

af te stemmen. ><br />

Klassiek geïnspireerde CEA Lutezia kraan in Bronze<br />

Satin finish. Design: Jean-Michel Wilmotte.<br />

ONTWERP EN REALISATIE VAN TRAPPEN - DEUREN - GLAZEN DEUREN<br />

Ma - Don : 9u - 12u, 14u - 18u<br />

Vr : 9u - 12u, 14u - 17u<br />

Za : 9u - 13u<br />

Ontdek meer online<br />

scan de code<br />

Staatsbaan 289<br />

B-9870 Zulte<br />

T +32 (0)56 61 34 39 info@trappensmet.be<br />

F +32 (0)56 61 35 99<br />

| Interieur<br />

33

HET TOTAALPAKKET VOOR ONDERNEMERS<br />

IN BADKAMERS, KEUKENS & TOTAALINTERIEUR.<br />

BRIO COLLECTION<br />

Geniet van exclusieve deals en de<br />

beste aankoopcondities!<br />

BRIO LABEL<br />

Ons kwaliteitslabel staat garant<br />

voor echt vakmanschap!<br />

BRIO BRANDING<br />

Brio staat op elk vlak klaar voor zijn<br />

partners, dus ook wat communicatie<br />

& marketing betreft!<br />

BRIO ACADEMY<br />

Opleidingen, workshops &<br />

evenementen op maat!<br />

Brio Group - Magazijnenstraat 10 2235 Hulshout - info@brio-group.be - www.brio-group.be

THEMA BADKAMER<br />

Bad in solid surface uit de Axor Suitecollectie,<br />

beschikbaar vanaf dit<br />

najaar. Design: Philippe Starck.<br />

Het eivormige Meisterstück Oyo Duo van Kaldewei, hier met<br />

bijpassende wastafelschaal, in de kleur Warm Grey.<br />

HET BAD: CENTERPIECE VAN DE BADKAMER<br />

Voor wie de ruimte heeft, is het vrijstaande bad<br />

een gegeerde centerpiece dat uitnodigt om te<br />

relaxen en even de tijd te vergeten. Ook hier<br />

noteren we vooral ronde en organische vormen,<br />

met diverse materialen en kleuren. Kleine badkamer?<br />

Ook dan zijn er hoogwaardige designoplossingen<br />

voorhanden.<br />

den, in de vorm van een afzetvlak, leggen een<br />

extra link met de wastafel en het kraanwerk.<br />

Wat het bad betreft, zet wit uiteraard nog altijd<br />

de toon, maar ook kleur mag en kan. Zo is de<br />

iSensi Monolith-serie van Hoesch sinds kort<br />

niet alleen verkrijgbaar in het wit, maar ook<br />

in tweekleurige versies. Kaldewei lanceerde<br />

op zijn beurt het Meisterstück-ligbad Oyo<br />

Duo in geëmailleerd staal, met het signatuur<br />

van designer Stefan Diez. Dit organisch<br />

vormgegeven bad is er zowel in alpinewit als<br />

in talrijke elegante tinten van de Coordinated<br />

Colours Collection van Kaldewei. Verkrijgbaar<br />

in twee formaten en dus zowel voor de grote<br />

als kleinere badkamer. Er zijn trouwens wel<br />

"De vormentaal is<br />

rond en zacht, al blijft<br />

ook wie het liever<br />

strakker heeft niet op<br />

zijn honger zitten."<br />

Kleurrijke luxe, ook voor compactere badkamer<br />

Een bad staat uiteraard niet op zich, maar<br />

maakt deel uit van een groter geheel. Philippe<br />

Starck ontwierp de Axor Suite-collectie, met<br />

zowel wastafels als baden in solid surface die<br />

een esthetische eenheid vormen. Metalen ranmeer<br />

toplabels die de compacte maar luxueuze<br />

badkamer willen bedienen. Zo ook Antoniolupi<br />

dat met Cuba een ergonomisch vormgegeven<br />

designbad in solid surface van amper 125<br />

centimeter breed voorstelt. Ook dit exemplaar,<br />

ontworpen door Mario Ferrarini, is verkrijgbaar<br />

in diverse kleuren, in harmonie met de andere<br />

elementen in de badkamer. ><br />

De Hoesch iSensi badenreeks werd uitgebreid met deze ronde variant, hier in<br />

een tweekleurige versie met wit en leigrijs. Desgewenst combineerbaar met<br />

de Hoesch whirlpool-, lucht- en lichtsystemen. Design: Stefan Diez.<br />

Design voor de compacte badkamer: bad<br />

Cuba van Antoniolupi. Design: Mario Ferrarini.<br />

| Interieur<br />

35

Op zoek naar een partner<br />

voor de uitvoering van uw ontwerp?<br />

Renovatie of nieuwbouwproject? Onze leden bieden u een ontzorgende<br />

totaalservice voor al uw uitdagende projecten. Op-en-top Belgische<br />

keuken- en interieurvakmensen met een diepgewortelde liefde voor het vak,<br />

die hun ervaring en vakkennis combineren met innovatieve technieken<br />

om uw projecten tot een goed einde te brengen.<br />

U vindt onze vakmannen op www.royalcrown.be<br />

DE GROOTSTE AANKOOPGROEPERING VAN KEUKEN- EN INTERIEURBOUWERS

THEMA BADKAMER<br />

Overtuigend kleurgebruik bij Villeroy & Boch,<br />

onder meer met de Artis-opzetwastafel.<br />

Zelfs dit Duravit Millio-toilet in DuroCast<br />

Smooth, een zacht mineraal materiaal, durft<br />

kleur te bekennen. Design: Antonio Bullo.<br />

Ondanks de verschillende materialen<br />

hebben de kasten en DuroCast Ultraresistwastafels<br />

van Duravit perfect dezelfde kleur.<br />

"Kleine badkamer? Ook dan zijn er hoogwaardige designoplossingen mogelijk."<br />

MEUBEL, WASTAFEL EN TOILET: KLEUREN TROEF<br />

Het werd al eerder aangehaald bij de baden:<br />

kleur in de badkamer is hot. Van meubels over<br />

wastafel tot zelfs het toilet, wie zich wenst te<br />

onderscheiden doet dit niet alleen met design<br />

maar ook met kleur. Eerder ingetogen met<br />

warme natuurtinten of juist uitbundig met<br />

sprekende kleuren? Het aanbod is er.<br />

Als accent of all the way<br />

Kleur als accent of all the way? Het kan allebei.<br />

De wastafelschaal, al dan niet assorti met<br />

het bad en/of meubel, leent zich uitermate tot<br />

onderscheidend design met een vleugje kleur.<br />

Van Agape zijn de nieuwe Cenote en Cenote<br />

Lava-wasbekkens in gebakken klei (fireclay)<br />

of lavasteen, een ontwerp van de gerenommeerde<br />

Patricia Urquiola. De opzetwastafel<br />

is een waar statement piece, met artisanale<br />

insteek waardoor elk exemplaar uniek is. De<br />

ambachtelijkheid blijkt uit de ruwe buitenkant<br />

die fraai contrasteert met de geglazuurde en<br />

gekleurde binnenkant. Nog meer overtuigend<br />

kleurgebruik noteren we bij Villeroy & Boch<br />

die de Deens-Duitse kleurenexperte Gesa<br />

Hansen onder de arm nam om onder meer de<br />

Artis-wastafelcollectie extra kleur te geven.<br />

Nog in samenwerking met Hansen werd een<br />

heus kleurenconcept ontwikkeld, met handig<br />

kleurenwiel, dat zowel ontwerper als klant<br />

ondersteunt in zijn kleurkeuze met inspirerende<br />

voorbeelden, een beetje kleurentheorie<br />

en talrijke tips. Duravit gaat nog een stapje verder<br />

en biedt de mogelijkheid tot een frappant<br />

monochroom interieurontwerp. Zo noteren<br />

we gekleurde meubels, wastafels, ligbaden<br />

en zelfs toiletten voor badkamers, zowel in de<br />

residentiële als projectmarkt. Het kleurenconcept<br />

met zes matte kleuren, waaronder drie<br />

meer ingetogen en drie uitgesproken tinten,<br />

werd samengesteld door Christian Werner die<br />

ook al voor het ontwerp van de Vitrium-reeks<br />

mocht tekenen. Als solisten hebben de meubels<br />

en wastafels het esthetische effect van<br />

een sculptuur. In een ton-sur-ton enscenering<br />

weten ze het evenwicht te vinden tussen harmonie,<br />

rust en statement. Samengevat: ontwerpers<br />

en architecten die uit zijn op bijzonder<br />

en individueel badkamerdesign hebben anno<br />

<strong>2023</strong> de tools om zich te onderscheiden. Durf<br />

ze te gebruiken. •<br />

Cenote-wastafelschaal van Agape met bijzondere materialiteit. Design: Patricia Urquiola.<br />

| Interieur<br />

37

THEMA BADKAMER<br />

KWALITEITSVOLLE KERAMIEK:<br />

VAN FABRIKANT TOT BIJ DE KLANT<br />

‘Deel uitmaken van ons<br />

netwerk opent deuren’<br />

De uitgebreide keramiekcollectie van Atlas Concorde leent zich uitermate tot karaktervol en individueel design. (Beeld: Atlas Concorde)<br />

38<br />

| Interieur

THEMA BADKAMER<br />

Wat hebben de Brio partners Atlas Concorde en Interieurstudio Hoskens met elkaar gemeen? Keramiek.<br />

Brio Group verenigt steevast de meest innovatieve fabrikanten, vakkundige lokale verwerkers en<br />

gedreven high-end interieurbouwers. Stuk voor stuk belangrijke schakels die elk bijdragen tot dat ene<br />

gemeenschappelijk doel: de tevreden eindklant.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Brio, Atlas Concorde, Interieurstudio Hoskens<br />

De ‘delighted customer’, die eindklant wiens<br />

verwachtingen niet alleen worden ingevuld<br />

maar liefst zelfs overtroffen: daar draait het<br />

om. Daarbij is elke schakel die uiteindelijk<br />

leidt tot het kwalitatief eindproduct uiteraard<br />

van belang. “Dit resultaat kan je alleen<br />

behalen met de juiste partners in een sterk<br />

netwerk waarop je kan vertrouwen”, gaat<br />

Peter Vanthienen van Brio Group van start.<br />

“Dat netwerk willen we onze partners bieden.<br />

Door krachten te bundelen, scheppen we<br />

meerwaarde op elk niveau. Een voorbeeld?<br />

Bedreven interieurbouwers kwalitatief<br />

keramisch materiaal aanbieden en matchen<br />

met de meest vakkundige steenverwerkers.<br />

Daarnaast kunnen we onze partners als groep<br />

op verschillende manieren ondersteunen. Wij<br />

bieden hen toegevoegde waarde waar het kan,<br />

dit op maat van hun specifieke behoeftes: van<br />

aankoopvoordelen en groepdeals tot opleidingen<br />

en marketingondersteuning.”<br />

Niet alleen particulieren, maar ook aannemers en architecten vinden hun<br />

weg naar Interieurstudio Hoskens. (Beeld: Interieurstudio Hoskens)<br />

Atlas Concorde keramiek met<br />

marmerdessin, stijlvol toegepast in een<br />

keukenrealisatie van Interieurstudio<br />

Hoskens. (Beeld: Interieurstudio Hoskens)<br />

Referentie op vlak van keramiek<br />

Brio Group en Atlas Concorde, dat klikt. We<br />

kennen Atlas Concorde als specialist in hoogwaardige<br />

keramiek die, net als Brio Group,<br />

kwaliteit en innovatie hoog in het vaandel<br />

draagt. Dat keramiek zowel voor keukenwerkbladen,<br />

badkamerwastafels alsook voor<br />

andere oppervlakken de laatste jaren aan een<br />

sterke opmars bezig is, behoeft geen twijfel. In<br />

deze opkomende markt profileert Atlas Concorde<br />

zich als bewezen en betrouwbare partner<br />

en als een van de meest toegewijde bedrijven<br />

in de keramische industrie wereldwijd. In die<br />

zin neemt het Italiaans bedrijf ook zijn rol op<br />

als innovator. Recent nog kon het label drie<br />

Red Dot Awards in de wacht slepen. Een wel<br />

zeer ruime waaier aan natuursteen- en andere<br />

decors en kleuren laten een verregaande mate<br />

van personalisatie van de keuken-, badkamer-<br />

en andere interieurprojecten toe. Omdat<br />

elke schakel telt, kunnen de interieurbouwers<br />

eveneens een beroep doen op een van de Brio<br />

approved natuursteenverwerkers, eveneens<br />

gespecialiseerd in keramiek, die kwaliteit en<br />

service garanderen en een groot aantal platen<br />

en decors in voorraad hebben.<br />

Hoogwaardig maatwerk uit eigen atelier<br />

Een van de gevestigde keuken- en interieurbouwers<br />

die overtuigd is van keramiek en de<br />

Atlas Concorde-producten, is Interieurstudio<br />

Hoskens uit Beerse. “Het aandeel van keramiek<br />

in de werkbladen bedraagt vandaag toch al een<br />

goede 50 procent en neemt verder toe. Vooral de<br />

hittebestendigheid, samen met de hoogwaardige<br />

esthetiek, overtuigt de klanten”, gaat zaakvoerder<br />

Steven Vervoort van start. Keramiek<br />

leent zich bovendien tot luxueuze realisaties met<br />

grote visuele impact. Steven: “Zo is het mogelijk<br />

om de platen in open boek te plaatsen, waarbij<br />

de grote platen gespiegeld aan elkaar geplaatst<br />

worden. In nauwe samenspraak met de klant,<br />

eventueel de architect en de natuursteenverwerker<br />

komen we tot de mooiste realisaties.”<br />

Interieurstudio Hoskens, een familiebedrijf met<br />

22 vaste medewerkers en gespecialiseerd in<br />

maatwerk uit eigen atelier, bestaat al meer dan<br />

46 jaar en is sinds een vijftal jaar Brio-partner.<br />

“Deel uitmaken van het netwerk opent deuren”,<br />

zegt Steven nog. “We maken kennis met partners<br />

die ons verder kunnen versterken.” Samen<br />

sterker, samen beter: een leitmotiv waar elke<br />

dag aan gewerkt wordt. •<br />

| Interieur<br />

39

EEN TWEEDE LEVEN VOOR LIFTDEUR EN -INTERIEUR<br />

GEBRUIK VAN INTERIEURFOLIES ZIT IN DE LIFT<br />

Liften in een bedrijfsgebouw, hotel of ziekenhuis krijgen het vaak hard te verduren. Trolleys, reiskoffers<br />

en ziekenhuisbedden belanden vaak tegen liftdeuren en -panelen, waardoor ze beschadigd raken.<br />

De interieurfolies van Vink zijn een kwaliteitsvolle, kostenefficiënte, snelle en duurzame oplossing om<br />

liftdeuren en -panelen een tweede leven te geven. En niet onbelangrijk: met oog voor trendy design.<br />

Tekst: Geert Van Cauwenberge | Beeld: Vink<br />

Al meer dan 50 jaar is de groothandel Vink uit<br />

Heist-op-den-Berg voor heel wat professionals<br />

een vertrouwde partner voor de levering van<br />

kunststof halffabricaten. Binnen een uitgebreid<br />

gamma van oplossingen vormen interieurfolies<br />

een van de topcollecties van de verdeler. De<br />

toepassing van interieurfolie wordt alsmaar<br />

populairder, en dat is geen toeval. De voordelen<br />

ervan zijn namelijk oneindig.<br />

Het Vink-aanbod bestaat uit kwalitatieve, zelfklevende<br />

designfolies met natuurlijke en industriële<br />

patronen. Klanten uit alle sectoren – horeca,<br />

gezondheidszorg, vastgoed, retail, rail, events<br />

– maken dankbaar gebruik van interieurfolies<br />

voor het restylen van ruimtes of om meubilair en<br />

wanden een tweede leven te geven. En ook voor<br />

liften zijn deze folies een populaire oplossing.<br />

De kracht van interieurfolie in liften<br />

Alsmaar meer professionele klanten van<br />

Vink tonen interesse voor interieurfolies om<br />

(bedrijfs)liften te herstellen en te restylen.<br />

Een slimme zet, want deze folies hebben zich<br />

al flink bewezen als veelzijdige en innovatieve<br />

oplossingen voor het verfraaien van liften in<br />

bedrijven, hotels en ziekenhuizen.<br />

In een zakelijke setting voegen interieurfolies<br />

een vleugje professionaliteit toe aan liften,<br />

waardoor je jouw merkimago en bedrijfscultuur<br />

op een subtiele manier aan medewerkers<br />

en bezoekers kan tonen. In ziekenhuizen creëer<br />

je met folies een rustgevende sfeer, waardoor<br />

patiënten en bezoekers zich op hun gemak voelen.<br />

En in hotels dragen ze bij aan een unieke<br />

beleving, via het gebruik van thematische<br />

designs of sfeervolle visuals.<br />

Functioneel top<br />

Naast esthetische voordelen zijn interieurfolies<br />

ook functioneel. Ze beschermen liftdeuren en<br />

-wanden uitstekend tegen slijtage, krassen en<br />

vlekken, waardoor je de levensduur van de<br />

liften verlengt en onderhoudskosten drukt. En<br />

nog een belangrijke troef: interieurfolies zijn<br />

duurzaam en makkelijk te reinigen door het<br />

gebruik van niet-poreus materiaal.<br />

Een brede waaier van trendy en<br />

tijdloze interieurfoliedesigns.<br />

40<br />

| Interieur

Snel en eenvoudig te installeren door een vakman.<br />

Bovendien zijn interieurfolies een kosteneffectieve<br />

optie in vergelijking met traditionele<br />

renovaties. Je installeert ze snel, waardoor je<br />

minimale overlast veroorzaakt voor medewerkers<br />

en bezoekers en waarbij de bedrijfsactiviteiten<br />

normaal kunnen doorgaan. Last but not<br />

least is deze oplossing brandveilig. Dit geeft<br />

extra gemoedsrust bij personeel en bezoekers.<br />

Veelzijdige 3M Di-Noc folies<br />

Met de 3M Di-Noc folies biedt Vink een echte<br />

topreeks in interieurfolies voor liften aan. Maak<br />

kennis met een zeer uitgebreide waaier van<br />

designs – meer dan duizend referenties – met<br />

een realistische look-and-feel van natuurlijke<br />

en hightech materialen, zoals hout, steen,<br />

marmer en metaal. Budgetvriendelijk, krasbestendig,<br />

hygiënisch, brandveilig en snel aan te<br />

brengen door ervaren installateurs. Dus geen<br />

dure downtime: je kan de liften onmiddellijk<br />

terug in gebruik nemen.<br />

"De interieurfolies van<br />

Vink zijn een duurzame<br />

oplossing om liften een<br />

tweede leven te geven."<br />

De interieurfolies van Vink toegepast in een Brussels hotel, afgewerkt door installateur Marcel & Co.<br />

Maak kennis met een duurzame oplossing om liften in bedrijven,<br />

hotels en ziekenhuizen een tweede leven te geven.<br />

Praktijkcase in beeld<br />

Hoe veelzijdig en duurzaam het gebruik van<br />

interieurfolies in liften is, zie je duidelijk in<br />

een hotel in Brussel. Op vraag van het hotelmanagement<br />

ging installateur Marcel & Co<br />

er aan de slag met de 3M Di-Noc referentie<br />

PS-007AR uit de uitzonderlijke krasbestendige<br />

Abrasion Resistant-reeks. De keuze voor deze<br />

solide referentie is geen toeval: hotelklanten<br />

en -bezoekers rijden met hun trolley of reiskoffer<br />

vaak tegen liftdeuren en -panelen aan. Met<br />

de Abrasion Resistant-reeks van 3M Di-Noc<br />

blijven de liften er veel langer als nieuw uitzien.<br />

Na een eerste testfase besliste het hotel om de<br />

liften op de acht verdiepingen van het hotel een<br />

tweede, trendy leven te geven. Klaar voor extra<br />

trolleys en reiskoffers die het op de liftdeuren<br />

en -panelen gemunt hebben.<br />

| Interieur<br />

41

Nieuwe plafonddetectoren<br />

van Niko<br />

Bekroond design bovenop veelzijdige prestaties<br />

Oog voor detail staat centraal in de designfi losofi e van Niko. De P40- en M40-<br />

detectoren vinden hun inspiratie in hedendaagse architecturale armaturen. Het<br />

discrete design, met een sierring die verkrijgbaar is in het wit en het zwart, past<br />

perfect bij elk type interieur.<br />

Ontdek de detectorreeksen P40 en M40 van Niko.<br />

www.niko.eu/detectors<br />

PA-1149-01

SALTO SPACE<br />

SALTO KS<br />

SALTO HOMELOK<br />

Intelligente toegangscontrole<br />

voor elke deur.<br />

/saltosystems.be<br />

/saltosystems.be<br />

Coliving Commercial Coworking Education Healthcare Hospitality Residential Retail

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

‘DUURZAAMHEID, DAT IS OOK KIEZEN VOOR LOKAAL ONDERNEMERSCHAP’<br />

Het belang van de sociale<br />

economie in de circulaire bouw<br />

Hoe kan de sociale economie een rol spelen in de transitie van de bouwsector? Dat is ook een vraag die<br />

Kamp C, het Provinciaal Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, bezighoudt. Om de rol<br />

van de maatwerkbedrijven in de kijker te zetten, werd een nieuwe brochure uitgebracht die architecten<br />

en ontwerpbureaus, maar ook aannemers en materiaalproducenten moet informeren en inspireren. De<br />

rol van maatwerkbedrijven in de circulaire bouw wordt toegelicht aan de hand van voorbeelden, met<br />

aandacht voor de meest voorkomende vragen en bezorgdheden.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Kamp C<br />

A-kwadraat wil als maatwerkbedrijf mee aan de kar trekken om het segment circulair en duurzaam hout te doen groeien. (Beeld: Antenno)<br />

De EU-klimaatdoelstellingen betekenen voor<br />

de bouw een enorme uitdaging. Zo is de sector<br />

vandaag verantwoordelijk voor 40 procent<br />

van de uitstoot van broeikasgassen en voor<br />

de helft van het energieverbruik en de materiaalstromen.<br />

“Om naar de doelstellingen toe<br />

te werken, zullen we meer moeten inzetten<br />

op biobased materialen en circulair bouwen”,<br />

aldus Kelly Penen, projectverantwoordelijke<br />

van Kamp C. Circulaire businessmodellen,<br />

modulair ontwerp en hergebruik van materialen<br />

en elementen zullen meer en meer hun<br />

ingang vinden in de bouw. Al helpt het niet<br />

dat de bouwsector te kampen heeft met een<br />

arbeidsmarktkrapte.<br />

44

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

"Om hergebruik mogelijk te maken, zijn er<br />

vaak arbeidsintensieve handelingen nodig."<br />

De brochure is verkrijgbaar bij Kamp<br />

C, haar partners en ook eenvoudig<br />

downloadbaar op de website van Kamp C.<br />

Maatwerkbedrijf De Vlaspit: van afgedankte kurk tot hoogwaardig isolatiemateriaal.<br />

Het inschakelen van lokale maatwerkbedrijven<br />

met sociale tewerkstelling kan soelaas bieden.<br />

Repetitief en niet-automatiseerbaar werk<br />

Om hergebruik van materialen mogelijk te<br />

maken, zijn veel niet-automatiseerbare en<br />

arbeidsintensieve handelingen nodig. Denk aan<br />

het ontmantelen, herwerken of assembleren<br />

van materialen en producten. Bij de afbraak<br />

van gebouwen, gaat men oogsten in plaats van<br />

De werfwachters van Groep Intro ondersteunen de aannemers<br />

en houden de werf netjes en veilig.<br />

slopen en ook dit vereist mankracht. Taken die<br />

heel geschikt zijn voor de sociale tewerkstelling<br />

van deze maatwerkbedrijven. Kathleen<br />

Helsen, gedeputeerde Provincie Antwerpen:<br />

“Duurzaamheid, dat is ook kiezen voor lokaal<br />

ondernemerschap. Door de 53 sociale economiebedrijven<br />

in de provincie Antwerpen hebben<br />

onze bedrijven een ruime keuze. Bovendien<br />

is een samenwerking met bedrijven uit de<br />

sociale economie een grote meerwaarde voor<br />

de bouwsector. Ze staan bekend als betrouwbare<br />

partners, die marktconforme prijzen<br />

aanbieden. Het resultaat is kwalitatief en de<br />

samenwerking creëert een positieve en sociale<br />

impact, waarbij de bedrijven en de medewerkers<br />

hun trots halen uit tevreden klanten.”<br />

Concrete tips<br />

Om de rol van sociale maatwerkbedrijven in<br />

de circulaire bouw concreter te maken, zijn in<br />

de brochure een aantal voorbeelden opgenomen.<br />

Zo heeft aannemer Beneens een beroep<br />

gedaan op maatwerkbedrijf Kunning voor<br />

het ontmantelen en bewerken van de houten<br />

gevelbekleding van Hangar 26 die een tweede<br />

leven vond in het circulaire kantoorgebouw ’t<br />

Centrum. Ook interessant: de werfwachters<br />

van Groep Intro die aannemers ondersteunen.<br />

Ze houden de werf netjes en veilig, maar kunnen<br />

ook ingezet worden voor een aantal andere<br />

taken zoals manuele graafwerken, afkappen<br />

van stenen voor hergebruik, bouwafval verzamelen<br />

en recycleren. Kiemkracht verzamelt<br />

en verwerkt dan weer vezels vanuit lokale<br />

organische reststromen die door materialenproducent<br />

en start-up Circular Matters worden<br />

herwerkt tot een nieuw materiaal. En dan is er<br />

nog maatwerkbedrijf De Vlaspit dat afgedankte<br />

kurk inzamelt en herwerkt tot het isolatiemateriaal<br />

Recycork. Verder noteren we nog enkele<br />

interessante initiatieven voor het opwaarderen<br />

van gerecupereerd hout. Meer voorbeelden in<br />

de brochure en op www.doeners.be, het platform<br />

met een overzicht van het aanbod van de<br />

sociale economie. De brochure is verkrijgbaar<br />

bij Kamp C, haar partners en ook eenvoudig<br />

downloadbaar op de website van Kamp C. •<br />

45

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

WoodSaver by Bosq, zoals voorgesteld op ARCHITECT@WORK Kortrijk. (Beeld: Bosq)<br />

INITIATIEVEN VOOR DE ARCHITECT OP ZOEK NAAR CIRCULAIR HOUT<br />

Houtreststromen valoriseren door upcycling<br />

Meer circulariteit is een must. Maar vind je als architect en interieurontwerper van goede wil de juiste<br />

materialen? We zochten en vonden twee jonge initiatieven – heel verschillend, maar toch enigszins<br />

verwant – die hout en circulariteit perfect weten te verzoenen. Ze geven hout, als nobel en waardevol<br />

materiaal, het respect dat het verdient. En dat kunnen we alleen maar toejuichen.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Bosq, Recuplan<br />

46

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Spaarzaam omspringen met wat de natuur ons<br />

biedt en in het bijzonder met hout. Dat is wat het<br />

100 procent circulaire WoodSaver by Bosq – een<br />

nieuw product – en de circulaire bouwmarkt<br />

Recuplan – een nieuw initiatief - gemeen hebben.<br />

Dat Bosq, als houtfineerexpert met heel<br />

wat expertise, bovendien een van de partners<br />

is van Recuplan maakt de cirkel rond.<br />

Van houtoverschotten naar nieuw fineerproduct<br />

Beginnen doen we met WoodSaver, een ontwikkeling<br />

van Bosq. Deze firma maakt deel uit van<br />

de groep Bulo en is gegroeid uit Leysen Wood<br />

Trading en Van Vaek Meubelen, samen goed<br />

voor ruim 100 jaar ervaring in de houtbranche.<br />

WoodSaver is een innovatief fineerproduct<br />

gemaakt van houtoverschotten. In plaats van<br />

de korte stukken resthout, die bij elke productie<br />

ontstaan, af te voeren of te verwerken tot een<br />

reststroom, worden deze door middel van een<br />

onzichtbare vingerlas aan elkaar verbonden.<br />

Het resultaat: een nieuw, lang paneel waarbij<br />

de intrinsieke waarde en alle kenmerken van<br />

het fineer behouden blijven.<br />

geoefend en professioneel oog de weliswaar<br />

discrete vingerlas opmerken. “Op zich geen<br />

nadeel”, aldus Bert Leysen. “Dat is de charme<br />

van met een 100 procent circulair product te<br />

werken.” Wanneer mogen we het product op de<br />

markt verwachten? “De laatste machinetesten<br />

worden uitgevoerd, maar zeer binnenkort start<br />

de productie.”<br />

Circulaire bouwmarkt en houthandel<br />

Van Bosq gaat ons verhaal haast naadloos over<br />

naar Recuplan, de circulaire houthandel in<br />

Mechelen waar Bosq trouwens partner van is.<br />

Recuplan is gegroeid uit de schoot van Ecoso en<br />

meer bepaald uit het houtatelier van dit sociaal<br />

tewerkstellingsproject. Het initiatief wil voorkomen<br />

dat hout te vroeg op de afvalberg belandt<br />

door zowel constructiehout als plaatmateriaal<br />

te verzamelen, te bewerken en opnieuw aan<br />

te bieden. Bert Vanhooff, medewerker Recuplan:<br />

“Naast restpartijen bieden we eveneens<br />

hout aan van lokaal gevelde bomen. Ook niet<br />

verkochte massieve meubels uit de Cirkels<br />

kringwinkels van Ecoso worden gedemonteerd,<br />

Gespot in de circulaire houthandel Recup:<br />

7 ton hardhout. (Beeld: Recuplan)<br />

"We geven hout, als nobel en waardevol<br />

materiaal, het respect dat het verdient."<br />

100 procent circulair<br />

Bert Leysen, ‘woodlover’ van Bosq met een<br />

lange carrière als inkoper van hout, legt uit:<br />

“Uiteraard zijn we steeds op zoek naar het beste<br />

hout, de mooiste stammen. Wanneer deze<br />

verwerkt worden tot fineer dienen we rekening<br />

te houden met de standaardafmetingen van het<br />

plaatmateriaal. Gevolg: heel wat verlies, soms<br />

wel tot 40 procent van de stam. Uiteraard wordt<br />

dit gerecycleerd en bijvoorbeeld verwerkt tot<br />

spaanplaat, maar eigenlijk ben je de intrinsieke<br />

waarde van het hout dan kwijt. Het is een vorm<br />

van downcycling en dat kon mijn inziens beter.<br />

Samen met een machinebouwer, gespecialiseerd<br />

in vingerlasverbindingen, onderzochten<br />

we wat mogelijk was. Hoe kort fineer lang<br />

maken, waardoor we het kunnen aanbieden als<br />

volwaardig fineerhout met doorlopende nerf?<br />

Het resultaat is er, in de vorm van WoodSaver.<br />

Op deze manier kunnen we 20 tot 25 procent<br />

van het afvalhout recupereren.”<br />

Let wel: waar de eindconsument amper of geen<br />

verschil merkt met echt lang fineer, zal een<br />

verzaagd en geschaafd tot planken.” Linne<br />

Bastiaensen vult aan: “Met Recuplan zijn we<br />

steeds op zoek naar innovatieve manieren om<br />

met reststromen om te gaan. In samenwerking<br />

met A-Kwadraat, een sociaal maatwerkbedrijf<br />

in Gierle, werken we samen om plaatmateriaal<br />

te maken van resten.”<br />

In de bouwmarkt kunnen particulieren terecht,<br />

maar ook meer en meer architecten en andere<br />

professionals vinden hun weg naar Recuplan.<br />

Via een b2b-nieuwsbrief worden deze op de<br />

hoogte gehouden van nieuwe, grote partijen die<br />

kunnen gereserveerd worden. Bert Vanhooff<br />

besluit: “Architecten zijn steeds enthousiaste<br />

bezoekers. Om een project helemaal uit te voeren<br />

met circulaire materialen, is het belangrijk<br />

dat iedereen mee is met het verhaal: de bouwheer,<br />

aannemers en plaatsers. Het vergt enige<br />

flexibiliteit, maar het resultaat loont.” Recuplan<br />

is een lokale circulaire houthandel en gelijkaardige<br />

initiatieven tref je ook elders in het land.<br />

Buurman in Antwerpen en de Materialenbank<br />

in Leuven zijn daar twee voorbeelden van. •<br />

De ontwikkeling van de vingerlas in het<br />

atelier. Van houtoverschotten maakt men<br />

een nieuw lang fineerpaneel. (Beeld: Bosq)<br />

Gelamelleerde balken, afkomstig<br />

van een carport, zijn klaar voor een<br />

tweede leven. (Beeld: Recuplan)<br />

47

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

NATUURLIJK HOUT LEEFT<br />

'Ecologisch verantwoord<br />

bouwen is onze missie'<br />

Carpentier Hardwood Solutions is een toonaangevend Belgisch familiebedrijf met een passie<br />

voor hout. Naast een ruime houtvoorraad zet de derde generatie stevig in op de ontwikkeling van<br />

innovatieve en duurzame houtproducten. Zowel voor binnen als buiten en van gevelbekleding<br />

en terrasoverkappingen tot compleet afgewerkte tuinkantoren, poolhouses en zelfs volledige<br />

huizenbouw. Binnen de one-stop-woodshop ligt de focus op ecologie, innovatie en vakmanschap.<br />

Tekst: Lieke van Zuilekom, Marlies Decavel | Beeld: Carpentier Hardwood Solutions<br />

Carpentier Hardwood Solutions biedt naast een ruime houtvoorraad een breed assortiment aan kwalitatieve houtproducten zowel voor binnen als<br />

buiten en van gevelbekleding, zonwering en terrasoverkappingen tot compleet afgewerkte tuinkantoren, poolhouses en zelfs volledige huizenbouw.<br />

48

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Al ruim zeventig jaar heeft de familie Carpentier<br />

een hart voor hout. Deze liefde wordt<br />

rijkelijk gedeeld met architecten, ontwerpers<br />

en eindgebruikers. Dat merkt ook zaakvoerder<br />

Heidi Carpentier: “Hout is een prachtig materiaal.<br />

Het leeft, is puur en eerlijk, en heeft een<br />

authentieke, warme en natuurlijke look-andfeel.<br />

Niet voor niets leveren wij jaarlijks ruim<br />

20.000 kubieke meter Europees hardhout aan<br />

projecten in heel Europa waarbij ontwerpers,<br />

verwerkers en eindgebruikers verzekerd zijn<br />

van goed hout van duurzame oorsprong.”<br />

Met respect voor de natuur<br />

Carpentier Hardwood Solutions is een van de<br />

eerste Belgische bedrijven die de keurmerken<br />

PEFC en FSC draagt en uitsluitend met ecologische<br />

houtsoorten uit duurzaam beheerde<br />

bossen werkt. “Deze bossen bevinden zich<br />

voornamelijk in Europa, daardoor blijft onze<br />

ecologische voetafdruk beperkt.” Van alle houtsoorten<br />

die Carpentier aanbiedt, is eikenhout<br />

nog altijd de meest geliefde soort. Maar ook<br />

het uitgebreide gamma thermisch behandeld<br />

hout laat de harten van de consumenten sneller<br />

kloppen. Dit wordt aangeboden onder de<br />

merknaam HOTwood (Heated Outdoor Timber)<br />

en varieert van thermisch essen en eiken tot<br />

naaldhout en bamboe. Ook Accoya en barnwood<br />

vullen het assortiment aan.<br />

Variatie aan kleuren<br />

Afhankelijk van de houtsoort biedt Carpentier<br />

verschillende afwerkingsmogelijkheden:<br />

(ver)zagen, drogen, thermisch behandelen,<br />

schaven, borstelen of CNC-bewerken. Wie<br />

wil, kan het hout bovendien laten voorvergrijzen.<br />

“We bootsen de natuurlijke vergrijzing<br />

van thermisch behandeld hout op de meest<br />

realistische manier na met een VOC-vrije<br />

olie of crème met hoogwaardige pigmenten.<br />

Daardoor krijgt het hout een prachtige, egaal<br />

vergrijsde uitstraling.” Reguliere, kleurloze<br />

beitsen en oliën bieden een optimale<br />

bescherming tegen vervuiling en weersinvloeden<br />

en creëren een natuurlijke look. Ook<br />

specifieke kleurafwerkingen zijn mogelijk.<br />

Zo is op dit moment een grote vraag naar<br />

zwart en grijstinten, maar ook Ancient White,<br />

Deze naadloos afgewerkte terrasoverkapping is elegant en tijdloos<br />

door de flexibele toepassing van QuickClip ® -systemen.<br />

Matcha Green, Dusty Rose, Ginger Gold en<br />

okertinten doen het goed.<br />

Innovatieve technieken<br />

De inhouse expertise van de houthandelaar leidt<br />

tot continue innovatie. Bovenal zet Carpentier<br />

heel sterk in op houtskeletbouw om de talloze<br />

voordelen van deze techniek bij het publiek uit te<br />

dragen. Daarnaast past het bedrijf een brandvertragende<br />

behandeling van hout toe. Heidi:<br />

“Het ecologische hout wordt onder vacuümdruk<br />

geïmpregneerd met een brandvertrager. Deze<br />

methode is 100 procent natuurlijk en er treedt<br />

geen verandering van houtkleur of -structuur<br />

op. Na de behandeling kan het hout meteen verwerkt<br />

worden. Op dit moment kan ons volledige<br />

gamma gesloten bekleding in HOTwood brandvertragend<br />

behandeld worden tot B-s2,d0. Ook<br />

op andere houtsoorten zoals eiken voorzien<br />

we professionele testen.” Daarnaast is ook de<br />

shou sugi ban-techniek sterk in opmars: een<br />

eeuwenoude Japanse houtbewerkingstechniek<br />

met vuur die langdurig beschermt tegen brandoverslag,<br />

schimmels en insecten.<br />

"Hout is puur en eerlijk en geeft zowel<br />

interieur als exterieur een authentieke,<br />

warme en natuurlijke look-and-feel."<br />

Duurzame en onzichtbare bevestiging<br />

Innovatie heeft voor Carpentier niet alleen<br />

betrekking op hout zelf, maar ook op de bevestiging<br />

ervan. “Spijkers en schroeven zijn een<br />

doorn in het oog. Ze verstoren het ontwerp<br />

en de esthetiek. Bovendien ligt het risico op<br />

beschadigingen of roestplekken op de loer.<br />

Onze QuickClip ® -producten voorkomen deze<br />

problemen en creëren een onberispelijk eindresultaat.<br />

Zowel op gevels, plafonds en wanden<br />

als bij de bekleding van poorten, omheiningen<br />

en terrasoverkappingen.”<br />

De QuickClip ® -producten zijn opgebouwd<br />

uit kwalitatief hout en worden aangeboden<br />

in combinatie met het unieke Grad-bevestigingssysteem<br />

dat een naadloze afwerking<br />

garandeert. In combinatie met de Accoya en<br />

HOTwood-gevelbekleding levert het onzichtbare<br />

systeem extra gebruiksgemak op en een<br />

aanzienlijke tijdwinst bij de plaatsing. De houten<br />

planken hoeven enkel vastgeklikt te worden<br />

op de aluminium onderconstructie waarop<br />

de clips zijn voorgemonteerd. Er komen geen<br />

nagels of vijzen aan te pas. Bijzonder is het circulaire<br />

karakter van de QuickClip ® -producten.<br />

“Verwerkers kunnen de houten profielen<br />

eenvoudig losklikken en op een andere plek<br />

hergebruiken. Op korte termijn zullen de open<br />

QuickClip ® -profielen ook beschikbaar zijn voor<br />

brandklasse B. Dat is uniek in de markt en<br />

biedt nog meer mogelijkheden voor architecten<br />

en designers.” •<br />

49

Intensieve Daktuin Gent<br />

Life on Roofs<br />

Ontwerp en uitvoering:<br />

Architect Anne-Marie Van Hamme<br />

ZinCo, dé specialist in multifunctionele daken<br />

ZinCo Benelux<br />

info@zinco.be<br />

www.zinco.be<br />

ZinCo is al meer dan 60 jaar actief in de wereld van groendaken en aanwezig in<br />

42 landen. Als marktleider is ZinCo bij uitstek de specialist om uw project van A tot<br />

Z te begeleiden; van eenvoudige extensieve groendaken tot complete dakparken of<br />

weerdata gestuurde retentiedaken.

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

POSTGRADUAAT MENS- EN MILIEUVRIENDELIJK BOUWEN EN WONEN<br />

Toekomstgerichte en brede visie op<br />

duurzaam ontwerpen, bouwen en wonen<br />

Nooit te oud om (bij) te leren. In het kader van duurzaamheid vermelden we graag het Postgraduaat<br />

Mens- en Milieuvriendelijk Bouwen en Wonen aan de KU Leuven. “De opleiding is een hefboom om<br />

als partner in het ontwerp- en bouwproces impact te hebben op de verdere ontwikkeling van een<br />

toekomstbestendige woon- en leefomgeving”, klinkt het. De start? Dit najaar.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: KU Leuven<br />

De opleiding is een initiatief van het Postuniversitair<br />

Centrum KU Leuven in samenwerking<br />

met VIBE vzw en de faculteiten<br />

Industriële Ingenieurswetenschappen en<br />

Architectuur (KU Leuven). Ze richt zich tot<br />

bouwprofessionals, waaronder architecten,<br />

maar ook beleidsmakers betrokken bij duurzaam<br />

bouwen. Dit postgraduaat, opgebouwd<br />

uit vier modules, behandelt alle facetten<br />

van een mens- en milieuvriendelijk project<br />

en leert hoe je dit ontwerpt, bouwt, beheert<br />

en evalueert. Na een brede kijk op regeneratieve<br />

ontwikkeling in de eerste module,<br />

wordt in de tweede module gefocust op het<br />

stedenbouwkundig niveau. Tijdens de derde<br />

module komen alle aspecten van een concreet<br />

gebouw aan bod. Alles komt tot slot samen<br />

in de vierde module via integratieoefeningen,<br />

werfbezoeken en een debat. Via een paper of<br />

ontwerpoefening maak je de vertaalslag naar<br />

de eigen omgeving. De docenten zijn zowel<br />

academici als praktijkexperts die zich baseren<br />

op de meest recente onderzoeksbevindingen<br />

en ontwikkelingen. •<br />

Download de folder met meer<br />

info op puc.kuleuven.be.<br />

Postgraduaat Mens- en<br />

Milieuvriendelijk Bouwen en Wonen<br />

Wanneer: 26 september <strong>2023</strong> tot 25 juni<br />

2024, op dinsdagen van 13u tot 21u15<br />

Waar: KU Leuven, Gent<br />

Basisprijs: € 4.400<br />

Erkend getuigschrift<br />

Praktische kennis doe je op via diverse plaats- en werfbezoeken,<br />

demo’s, workshops en praktijkoefeningen.<br />

Ondernemen voor architecten<br />

Nog meer honger naar kennis en kunde?<br />

Ontdek de opleiding Ondernemen voor<br />

Architecten: hoe je job en/of kantoor beter<br />

managen. Eveneens een opleiding van<br />

het Postuniversitair Centrum KU Leuven.<br />

Start: oktober <strong>2023</strong>.<br />

51

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

ZUINIG OMSPRINGEN MET REGENWATER<br />

Slimme irrigatie brengt<br />

natuur terug naar de stad<br />

De klimaatverandering veroorzaakt steeds extremere weersomstandigheden, waardoor we doordachter<br />

moeten omspringen met regenwater. Dat begrijpt ook ACO, internationale speler in waterbeheer.<br />

Daarom lanceert het bedrijf een slim irrigatiesysteem dat steden kunnen gebruiken om regenwater op<br />

te slaan en pas te hergebruiken wanneer het echt nodig is.<br />

Tekst: Chloé Vanhaesebroeck | Beeld: ACO<br />

De binnenstad van het Nederlandse Raalte baadt in het groen.<br />

52

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

“Regenwater is een schaars goed”, begint Axel<br />

Leybold, teamleider van de afdeling Smart<br />

Solutions bij ACO. Het bedrijf is wereldmarktleider<br />

op het gebied van afwateringstechnologie.<br />

“Buien worden korter maar intenser. Dat<br />

veroorzaakt twee uitersten: enerzijds periodes<br />

van extreme droogte, anderzijds grote overstromingen.<br />

Bovendien hebben bomen vaak<br />

niet voldoende plaats voor hun wortelgroei.<br />

Door overmatige bodemcompressie kan er<br />

geen zuurstof naar de wortels en wordt drainage<br />

belemmerd. Ons tree pit- of boomspiegelsysteem<br />

speelt daarop in: door regenwater<br />

op te slaan en bij te houden voor de droge seizoenen<br />

voorkomt het dat steden overstromen.<br />

Hoe meer we van die systemen integreren, hoe<br />

groter de impact voor een beter klimaat.”<br />

Het nut van oude bomen<br />

Het slimme irrigatiesysteem is vooral bedoeld<br />

om steden te helpen met hun regenwaterbeheer<br />

en vergroening. “Bomen opnieuw oud<br />

laten worden in de stad, is waar het om draait”,<br />

stelt Axel. “Uit metingen weten we dat ze de<br />

temperatuur in een stad met zeven graden<br />

kunnen verlagen, doordat zijn bladeren schaduw<br />

geven en via verdamping koude opwekken.<br />

In Europese steden worden bomen meestal<br />

slechts tien jaar oud, waardoor ze klein blijven<br />

en geen effect op het klimaat hebben. Bovendien<br />

is het duur voor steden om bomen steeds<br />

opnieuw te vervangen en heraan te planten.<br />

Met het tree pit-systeem neemt het effectieve<br />

bladoppervlak met de derde graad toe, wat veel<br />

meer is dan de zuivere hoogte van een boom.”<br />

Oude bomen hebben dus een invloed op het klimaat,<br />

maar helaas vormt een stedelijke omgeving<br />

het meest nefaste decor voor een boom om<br />

te groeien. De boosdoener? Bodemcompressie.<br />

“Neem nu een boom in de buurt van een parkeerplaats.<br />

Als auto’s en vrachtwagens over de wortels<br />

rijden, krijgen die geen zuurstof meer en<br />

kunnen die niet meer groeien. Naast bewatering<br />

beschermt het tree pit-systeem met een sterke,<br />

belastbare structuur tegen bodemcompressie.”<br />

Digitaal maakt optimaal<br />

Het ondergrondse systeem bestaat uit vier<br />

stappen: collect, clean, hold en reuse. Allereerst<br />

verzamelt het regenwater via drainage<br />

in infiltratiekratten. Eenmaal het water daarna<br />

gezuiverd is, wordt het vastgehouden in een<br />

grote opslagruimte. Als bodemvochtigheidssensoren<br />

te weinig vocht aangeven, wordt het<br />

water tot slot ingezet om de boom te voeden.<br />

Een digitaal intelligent dashboard controleert<br />

dat hele traject door alle beïnvloedende factoren<br />

in kaart te brengen. Zo moeten onder meer<br />

de boomsoort en het bodemtype gekend zijn,<br />

om te weten hoeveel water de boom nodig heeft.<br />

“Zandbodems vereisen meer water, omdat het<br />

er sneller doorstroomt dan bijvoorbeeld in<br />

kleibodems”, legt Axel uit. Gecombineerd met<br />

internetdata zoals weersvoorspellingen en<br />

sensoren die de bodemvochtigheid meten, weet<br />

het dashboard wanneer het systeem water<br />

moet opslaan en inzetten. “Met die informatie<br />

kan je de optimale groeiplaats voor een boom<br />

garanderen. Afhankelijk van al die factoren<br />

"Het is niet enkel een technische oplossing,<br />

het maakt de stad weer leefbaar."<br />

kan het systeem grote hoeveelheden water<br />

besparen, en tegelijk beschermen tegen overstromingen,<br />

zoals natuurlijke overstromingsgebieden<br />

vroeger deden.”<br />

Leefbare stad<br />

Geen enkel tree pit-systeem is hetzelfde,<br />

afhankelijk van de mogelijkheden voor watertoevoer<br />

en -opslag. “Bij ACO zoeken we naar de<br />

juiste tools en stellen we het volledige systeem<br />

samen volgens de behoeften van de klant.<br />

Gecombineerd met alle intelligentie die de irrigatie<br />

bestuurt, maakt dat ons systeem uniek.”<br />

Het tree pit-systeem helpt steden vergroenen.<br />

In het centrum van de Nederlandse stad Raalte<br />

bouwde ACO een parkeerplaats om tot een<br />

natuurlijke omgeving. Axel: “De voordelen van<br />

oude bomen zijn veelvuldig. Ze zijn niet alleen<br />

goed voor het klimaat, ze stimuleren ook ons<br />

eigen welzijn. Mensen vinden het weer leuk om<br />

in de binnenstad te zijn. Doordat het allemaal<br />

natuurlijke planten zijn, geschikt voor de locatie,<br />

vinden beestjes, zoals vogels en insecten,<br />

hun weg terug naar de stad. Het systeem is<br />

dus niet puur een technische oplossing. Het<br />

brengt de natuur naar de stad en maakt ze<br />

weer leefbaar.” •<br />

53

620<br />

ALLES WAT U VAN ONZE PREFAB BETONELEMENTEN<br />

VERLANGT: STIJL, ESTHETIEK EN DUURZAAMHEID<br />

CBS Beton uit Wielsbeke voorziet al jaren professionele klanten zoals<br />

architecten, tuinaannemers en openbare besturen van een grote<br />

variëteit aan prefab betonelementen voor uiteenlopende toepassingen.<br />

Onze producten munten uit door sterkte en duurzaamheid en worden<br />

steeds geproduceerd volgens de hedendaagse normen qua esthetiek<br />

en afwerking. Ook prints en uitvoeringen zijn mogelijk en vormen een<br />

prijsgunstig alternatief voor architectonisch beton.<br />

Beton op z’n best, zeg maar.<br />

CBS Beton nv • Hooiemeersstraat 8 • 8710 Wielsbeke<br />

T +32 (0)56 61 75 37 • info@cbs-beton.com • www.cbs-beton.com<br />

CBS Beton NV<br />

Hooiemeersstraat 8<br />

8710 Wielsbeke<br />

T +32 (0)56 61 75 37<br />

www.cbs-beton.com

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

‘DE KLIMAATUITDAGING PAK JE AAN MET CONCRETE,<br />

EFFECTIEVE EN COHERENTE MAATREGELEN’<br />

Bouwbedrijven hebben nood<br />

aan rechtszekerheid<br />

In het kader van ons dossier over duurzaamheid blikken we nog even terug op het vernieuwde Vlaamse<br />

klimaatplan. Daarin legt Vlaanderen de lat hoger voor energiezuinige gebouwen. “De bouwsector<br />

zet mee zijn schouders onder dit vernieuwde klimaatplan”, klinkt het bij Embuild Vlaanderen. “Wel<br />

vragen we om dat ambitieuze langetermijnpad nu te vrijwaren, zonder halverwege de spelregels nog<br />

te veranderen. Zowel de opdrachtgevers als de bouwbedrijven hebben nood aan rechtszekerheid.”<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Mungkhoodstudio’s Images en AndreyPopov van Getty Images by Canva<br />

Bij Embuild Vlaanderen klinkt men vastberaden: “De bouwsector zet alle<br />

zeilen bij om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren. Zowel bij<br />

nieuwbouw als bij de renovatieverplichting voor nieuwe eigenaars ligt de<br />

lat in Vlaanderen stelselmatig hoger dan wat de EU voorschrijft. Conform<br />

het verstrengingspad richting energielabel A voor alle gebouwen bereidt<br />

de sector zich voor om tijdig de nodige capaciteit te voorzien.”<br />

Vlaanderen overtreft ambities van EU<br />

Volgens Embuild Vlaanderen pak je de klimaatuitdaging enkel doeltreffend<br />

aan met concrete, effectieve en coherente maatregelen waaraan<br />

ook effectief wordt vastgehouden. ‘Stick to the plan’, ook als dit ambitieus<br />

is. Net daarom de ambitie van Vlaanderen om het voor energiezuinige<br />

gebouwen beter te doen dan de Europese richtlijnen. Terwijl in Vlaanderen<br />

vanaf 2025 alle nieuwbouw fossielvrij dient te zijn, schuift de EU 2028<br />

In Vlaanderen is vandaag het verstrengingspad<br />

voor energierenovaties nagenoeg bekend.<br />

De bouwsector zet zijn schouders onder het vernieuwde klimaatplan.<br />

naar voren en 2026 voor overheidsgebouwen of publieke ruimtes. Daarnaast<br />

is in Vlaanderen de hernieuwbare energieproductie bij nieuwbouw<br />

en ingrijpende renovaties nu al verplicht, terwijl de EU 2028 vooropstelt<br />

voor nieuwbouw en 2<strong>03</strong>2 voor renovaties. En dan is er nog de renovatieplicht:<br />

in Vlaanderen dienen nieuwe eigenaars vandaag al binnen de<br />

vijf jaar hun gebouw te renoveren tot minimaal energielabel D. De EU<br />

wil dat voor woningen tegen 2<strong>03</strong>3 en voor andere gebouwen tegen 2<strong>03</strong>0.<br />

In Vlaanderen is vandaag het verstrengingspad voor energierenovaties<br />

nagenoeg bekend. De Vlaamse overheid legt opeenvolgend in 2028 en<br />

2<strong>03</strong>5 de lat steeds hoger voor energierenovaties om finaal label A op<br />

te leggen voor woningen in 2040 en voor appartementen in 2045. Dat is<br />

respectievelijk tien en vijf jaar vroeger dan de Europese vereiste. •<br />

55

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

ISOLATIEPRODUCENT ZET STAP VERDER IN DUURZAAMHEIDSMISSIE<br />

HOOGWAARDIGE ISOLATIE<br />

HEEFT POSITIEVE IMPACT<br />

OP MENS EN MILIEU<br />

De impact van de klimaatverandering is wereldwijd voelbaar en de gevolgen van de energiecrisis<br />

zinderen bij veel consumenten en bedrijven nog na. De energieconsumptie efficiënt verlagen is één<br />

ding, door energie simpelweg niet te verbruiken ga je nog een stap verder. Met zijn hoogwaardig assortiment<br />

aan glaswol- en XPS-isolatie draagt URSA hiertoe bij om zo de ecologische voetafdruk te<br />

verkleinen voor een meer duurzame wereld.<br />

Tekst: Laureline Vansteenkiste | Beeld: URSA<br />

URSA plaatst de planeet in het middelpunt van alles wat ze doen.<br />

Als producent van minerale wol en geëxtrudeerd<br />

polystyreen (XPS) biedt URSA, onderdeel<br />

van Etex Group, hoogwaardige oplossingen om<br />

commerciële, residentiële en industriële gebouwen<br />

optimaal te isoleren. Minerale glaswol is<br />

een van de meest efficiënte en gebruiksvriendelijke<br />

thermische en akoestische isolatiematerialen,<br />

zowel naar milieu als kosteneffectiviteit<br />

toe. Glaswol bestaat voor meer dan zestig procent<br />

uit zand, een natuurlijk hernieuwbare<br />

bron, en is volledig recycleerbaar. Bovendien<br />

beantwoorden de glaswolproducten van URSA<br />

aan zeer hoge normen op het vlak van brandveiligheid.<br />

XPS of geëxtrudeerd polystyreen<br />

is dan weer uniek in zijn combinatie van hoge<br />

thermische isolatie, uitzonderlijke druksterkte,<br />

uitstekende weerstand tegen water en vorstdooicycli,<br />

en eenvoudige installatie.<br />

56

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Duurzaamheid als filosofie<br />

Duurzaamheid vormt het speerpunt in de visie<br />

en missie van de isolatieproducent. Daarom<br />

streeft URSA ernaar zijn impact op mens en<br />

milieu zo laag mogelijk te houden, zowel als<br />

onderneming als via het productportfolio. Met<br />

doordachte ontwikkeling, geoptimaliseerde<br />

productie en efficiënt transport.<br />

Effectief energie besparen doe je het best door<br />

de consumptie te vermijden. Energie-efficiënte<br />

gebouwen vormen hierin een cruciale schakel.<br />

Door gebouwen en huizen beter te isoleren,<br />

verlaagt niet alleen de energiefactuur, maar<br />

verbetert ook de levenskwaliteit van bewoners<br />

of gebruikers. URSA-isolatie biedt niet alleen<br />

een optimale thermische weerstand, maar<br />

draagt ook bij tot een hoger akoestisch comfort<br />

en een gezond binnenklimaat. Door hun hoge<br />

kwaliteit en lange levensduur zijn de URSAoplossingen<br />

bovendien economisch interessant<br />

voor jou en je klanten.<br />

Vanuit die duurzaamheidsfilosofie heeft URSA<br />

niet alleen aandacht voor het milieu tijdens het<br />

gebruik van zijn isolatieoplossingen, maar ook<br />

tijdens de productie ervan. Het bedrijf stelde<br />

zichzelf de doelstelling om tegen 2<strong>03</strong>0 tachtig<br />

procent gerecycled en hergebruikt glas in te<br />

zetten bij de productie van minerale wol en<br />

vijftig procent extern gerecycled polystyreen<br />

bij de productie van XPS. Hierbij wordt ook<br />

productieafval benut als grondstof. Bovendien<br />

garandeert de producent een veilige verwerking<br />

en een hoge recycleerbaarheidsgraad bij<br />

de sloop van gebouwen.<br />

Glaswol in metaalbouw<br />

Dat glaswol ideaal is voor industriële panden<br />

in metaalbouw, bewijst het indrukwekkende<br />

BUDA-project. Op een industrieterrein langs<br />

het kanaal in Neder-over-Heembeek kreeg<br />

het nieuwe sorteercentrum van het Agentschap<br />

Net Brussel vorm. Het kantoorgebouw<br />

en de loods zijn opgetrokken in houtstructuur<br />

met een metalen gevelbekleding uit verticaal<br />

geplaatste stalen golfplaten. Hiervoor koos HD<br />

Systems, specialist in het realiseren van gevels,<br />

daken, gevelbekleding en raamwerken, URSA<br />

CLADURSA 32 in een dikte van 190 millimeter.<br />

Deze vormvaste wolplaat is éénzijdig bekleed<br />

met glasvlies en voorzien van een snede aan<br />

de langszijde. Dat laat een makkelijke en<br />

snelle installatie toe. De inkeping in de lengte<br />

garandeert een correcte montage aan de binnendoosflens.<br />

Met zijn uitstekende thermische<br />

eigenschappen en zeer goede akoestische<br />

Voor de glaswolproductie wil URSA tegen 2<strong>03</strong>0 tachtig<br />

procent gerecycled en hergebruikt glas inzetten.<br />

URSA streeft ernaar tegen 2<strong>03</strong>0 vijftig procent extern<br />

gerecycled polystyreen te gebruiken in de XPS-productie.<br />

Het BUDA-project bewijst de optimale match tussen glaswol en<br />

metaalbouw, zowel op thermisch als akoestisch vlak.<br />

prestaties is dit product uitermate geschikt<br />

voor het isoleren van metaalbouw.<br />

Pallet? Retour! Check.<br />

Sinds september zet URSA herbruikbare pallets<br />

in voor de levering van zijn glaswolproducten.<br />

Hiervoor werkte de producent een retoursysteem<br />

uit waarbij een klant vanaf veertig pallets<br />

deze gratis kan laten ophalen. Deze moeten in<br />

goede of herstelbare staat zijn. Door ze opnieuw<br />

in te zetten, vermindert de producent zijn houtconsumptie<br />

aanzienlijk en spaart zo heel wat<br />

bomen uit. Tegelijk verlaagt de CO 2<br />

-uitstoot<br />

ontstaan tijdens de fabricage en het transport<br />

ervan. Tot slot reduceert URSA de hoeveelheid<br />

afval, want retourpallets worden vijf tot acht keer<br />

hergebruikt. Met dit retourprogramma zet URSA<br />

zo een nieuwe stap in zijn duurzame aanpak. •<br />

57

Bespaar nu tot 70 % op water!<br />

Met elektronische kranen van SCHELL.<br />

Elektronische kranen van SCHELL besparen u echt geld.<br />

Enerzijds omdat u enkel water verbruikt als het echt nodig is.<br />

Anderzijds omdat u ook op energie voor warm water bespaart.<br />

Waar wacht u nog op. Verander nu!<br />

Meer<br />

informatie<br />

op<br />

Meer informatie op www.schell.eu<br />

Verantwoordelijkheid voor gezondheid.<br />

SCHE_Anzeige<strong>2023</strong>_Wassersparen-Kampagne_NL_197x130+3_RZ.indd 1 30.<strong>03</strong>.23 09:00<br />

Slimme oplossingen<br />

voor een koele stad<br />

In stedelijke gebieden kan het momenteel 3 tot<br />

6 graden warmer zijn dan daarbuiten. Bomen en<br />

planten bieden schaduw, koeling en verdamping,<br />

wat hittestress vermindert.<br />

Onze geautomatiseerde watermanagementsystemen<br />

voorzien groene gebieden van water<br />

zonder dagelijkse inzet van voertuigen, wat CO2-<br />

vervuiling en overlast vermindert.<br />

Deze aanpak vermindert ook de uitval van nieuw<br />

aangeplante bomen, die vaak voorkomt in het<br />

eerste jaar.

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Het BossCover Circular System toegepast op<br />

het dak van het winkelpand van Nordex en<br />

Standaard Boekhandel in Kampenhout.<br />

'DOOR LIJMLOZE SYSTEEMONDERDELEN KAN HET DAKSYSTEEM<br />

INTEGRAAL GEDEMONTEERD EN HERGEBRUIKT WORDEN'<br />

Plat dak, nu 100 procent circulair<br />

Een kwalitatief tweedehands dak? Moet kunnen. Meer nog, de eerste circulaire platte daken zijn intussen<br />

een feit. De oplossing werd gevonden in mechanisch verankerde EPDM-dakmembranen die<br />

herbruikbaar zijn. Oprollen en terug uitrollen, als het ware. Ook het innovatieve kliksysteem en de dakranden<br />

kunnen worden hergebruikt. Dit alles maakt het plat dak volledig demonteerbaar, herbruikbaar<br />

en dus honderd procent circulair.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Tectum Group<br />

We moeten naar meer circulariteit in de bouw. Dat is ook de mening<br />

van Tectum Group, dat onder de naam BossCover Circular Systems een<br />

innovatief daksysteem met lijmloos kimfixatiesysteem – een klemsysteem<br />

zonder doorboring van het dakdichtingssysteem – voor EPDMmembranen<br />

presenteert. Het systeem en de gepatenteerde onderdelen<br />

werden ontwikkeld in samenwerking met Claerhout Aluminium dat het<br />

Certefix kliksysteem waarbij het dakdichtingsmembraan zonder<br />

lijm of doorboring wordt vastgezet in de opkant van het dak.<br />

kliksysteem Certefix en de circulaire dakrand produceert in België. Het<br />

resultaat: een demonteerbaar en herbruikbaar plat dak dat perfect past<br />

in de nieuwe trends van flexibel en modulair bouwen.<br />

Duurzaamheidsfilosofie<br />

Wat platte daken betreft, worden momenteel vooral verlijmde (EPDM)<br />

of gevlamlaste (bitumen) systemen toegepast. Als zo’n dak afgebroken<br />

wordt, dan is de ‘verkleefde koek’ enkel nog goed voor de verbrandingsoven.<br />

Filip Biesmans, bestuurder van Tectum Group en hoofd innovatie:<br />

“Vanuit onze duurzaamheidsfilosofie hebben we een circulair dak ontwikkeld<br />

dat demonteerbaar en opnieuw herbruikbaar is. Dat impliceert dat<br />

er nergens lijm gebruikt wordt.” Rudy Evens, CEO van Tectum Group vult<br />

aan: “Een extra verdiep op een woning of gebouw zetten, de zogenaamde<br />

optopping, wordt gemakkelijk en duurzaam. Men kan het volledige dak<br />

demonteren en vervolgens monteren op de volgende verdieping.”<br />

Het eerste circulaire plat dak op het winkelpand van Nordex en Standaard<br />

Boekhandel in Kampenhout dateert van begin dit jaar. Ondertussen werden<br />

al meerdere projecten gerealiseerd. Vlaams minister van Omgeving<br />

Zuhal Demir bij de lancering: “Ik ben blij dat onze bouwbedrijven streven<br />

naar een efficiënt en effectief gebruik van hulpbronnen. Dat is de essentie<br />

van circulair bouwen.” •<br />

59

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

OPLOSSINGEN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE<br />

THERMISCH VERZINKEN<br />

EN DUURZAAM BOUWEN<br />

Verzinken en circulair bouwen zijn twee handen op één buik. Samen met haar zusterorganisaties in Europa<br />

publiceerde Zinkinfo onder de vleugels van de EGGA (European General Galvanizing Association)<br />

een lijvig document met als titel: “Verzinkt Staal en Duurzaam Bouwen: oplossingen voor een circulaire<br />

economie”.<br />

Tekst en Beeld: Zinkinfo<br />

Parkeergarage<br />

Morspoort in Leiden.<br />

(Beeld: Pieter Kers)<br />

60

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

"De toepassing van thermisch verzinkt staal bleek de<br />

beste keuze om een parkeergarage te ontwerpen die na<br />

verloop van tijd eenvoudig viel te demonteren."<br />

Wat is circulaire economie?<br />

De circulaire economie is voor de meesten al<br />

een bekend begrip – maar we willen dit nog<br />

kort even verduidelijken. De circulaire economie<br />

is een verschuiving van lineaire bedrijfsmodellen,<br />

waarbij producten uit grondstoffen<br />

worden vervaardigd en aan het einde van hun<br />

nuttige leven als afval eindigen, naar circulaire<br />

bedrijfsmodellen waarbij intelligent ontwerp<br />

ertoe leidt dat producten of onderdelen daarvan<br />

worden gerepareerd, hergebruikt, teruggebracht<br />

en gerecycleerd.<br />

Een belangrijk aspect van de circulaire aanpak<br />

is dat er een duidelijke hiërarchie van opties<br />

moet zijn. Er bestaan een aantal hiërarchische<br />

modellen van de circulaire economie die de<br />

prioriteiten laten zien. Deze verschillende<br />

modellen hebben dezelfde basis. Daadwerkelijk<br />

recycleren aan het einde van de levensduur<br />

wordt als laagste prioriteit beschouwd.<br />

Conventioneel hebben we altijd gesteld dat<br />

metalen circulair zijn omdat ze aan het einde<br />

van de levensduur kunnen worden gerecycleerd<br />

zonder verlies van eigenschappen. Dit is<br />

waar en nog steeds erg belangrijk - maar in circulair<br />

denken gaat het om meer dan dat. In deze<br />

publicatie is getracht aan te geven wat verzinkt<br />

staal hogerop in de hiërarchie te bieden heeft.<br />

Hergebruik van verzinkt staal: case studies<br />

Wanneer we het over circulair bouwen hebben,<br />

moet er een onderscheid worden gemaakt<br />

tussen twee methodologieën. Enerzijds het<br />

hergebruiken van bestaande constructies die<br />

een tweede leven krijgen in een ander gebouw<br />

of constructie. Anderzijds het ontwerpen van<br />

nieuwe gebouwen of infrastructuur op een<br />

dusdanige manier dat alle bouwonderdelen<br />

demontabel worden ontworpen zodat ze herbruikbaar<br />

zullen zijn in de toekomst.<br />

Hergebruik: Hoofdtribune in Gramsbergen<br />

Een bestaande Elascon-tribune werd gered<br />

van de sloop door het enthousiasme en de<br />

besluitvaardigheid van één man. In de zomer<br />

van 2011 hoorde Harry Haverkotte, bestuurslid<br />

van SV Gramsbergen, dat hun buren uit<br />

Hoogeveen zouden verhuizen naar een nieuw<br />

sportpark. De goede staat van de hoofdtribune<br />

viel hem op, dus kocht hij deze voor 7.000 euro<br />

inclusief de kosten van demontage.<br />

De tribune werd oorspronkelijk gebouwd in<br />

1976. Toen besteedde het bestuur van Hoogeveen<br />

de bouw uit voor een bedrag van 139.200<br />

Nederlandse guldens. Dat komt overeen met<br />

163.000 euro. Binnen twee jaar stond er een<br />

prachtige 32 meter lange tribune.<br />

Uiteindelijk kost de tribune, inclusief de kosten<br />

voor demontage en heropbouw, slechts 35.000<br />

euro, terwijl een nieuwe minstens 200.000 euro<br />

zou kosten. Alles werd hergebruikt, behalve<br />

de oude houten planken, de stoeltjes en de<br />

zijwanden van glas. Het enige decoratieve<br />

schilderwerk dat moest worden gedaan zat aan<br />

de binnenzijde van het dak.<br />

De uitstekende toestand van het verzinkte staal<br />

werd tijdens de demontage bevestigd. ><br />

Hoofdtribune in Gramsbergen. (Beeld: Maité Thijssen)<br />

61

“<br />

“FACELIFT”<br />

Upgrade het in- én exterieur<br />

van uw liften met onze<br />

duurzame en budgetvriendelijke<br />

VINK INTERIOR FILMS.<br />

Ga voor een langere levensduur en<br />

creëer een ware aandachtstrekker<br />

in uw gebouw.<br />

MEEST UITGEBREIDE VOORRAADCOLLECTIE INTERIEURFOLIES IN BENELUX<br />

PROFESSIONEEL NETWERK VAN ERVAREN INSTALLATEURS<br />

Meer informatie via www.vinkinteriorfilms.be<br />

NX2 BV<br />

EXPERTS IN<br />

SCAN to BIM<br />

PROJECTEn<br />

Via 3D laser-, mobile- of drone<br />

scanning wordt de as-built volledig<br />

in kaart gebracht.<br />

Neem contact met ons op om de<br />

verschillende mogelijkheden te<br />

bespreken of vraag een vrijblijvende<br />

offerte aan.<br />

info@nx2.be<br />

+ 32 (0)56 89 30 22<br />

www.nx2.be

De buitenste constructie was veertig jaar lang<br />

blootgesteld aan de weersomstandigheden,<br />

maar het verzinkte staal was in perfecte conditie<br />

en hoefde niet te worden herverzinkt. De<br />

overblijvende verzinkte deklaag heeft een dikte<br />

van meer dan 100 μm en de tribune kan nog<br />

tientallen jaren mee.<br />

Circulair ontwerp: Parkeergarage<br />

Morspoort in Leiden<br />

De mobiliteitssector tranfsormeert aan een<br />

razend tempo. Meer en meer steden bannen de<br />

auto uit de binnenstad en bouwen tijdelijke parkeergarages<br />

aan de rand, het liefst in de buurt<br />

van tram- of bushaltes zodat mensen vlot kunnen<br />

overstappen van auto naar openbaar vervoer.<br />

Een tijdelijke meerlaagse parkeergarage in<br />

Leiden is daar een mooi voorbeeld van. De<br />

garage ligt tegenover de westelijke stadspoort<br />

de Morspoort en wordt tien jaar geëxploiteerd<br />

door de gemeente. Mogelijk wordt deze termijn<br />

verlengd voor een flexibele periode van tien<br />

jaar in constructief en beheersmatig opzicht.<br />

Uiteindelijk moet het terrein weer beschikbaar<br />

komen voor stedelijke ontwikkeling. Door de<br />

herbruikbare materialen is het gebouw gemakkelijk<br />

te demonteren, te verwijderen en elders<br />

weer opnieuw op te bouwen.<br />

De onderhoudskosten van de Eiffeltoren bedragen 4 miljoen euro,<br />

met 40 ton aan restverf bij elke overschilderbeurt.<br />

De hele constructie van de parkeergarage is<br />

opgebouwd uit thermisch verzinkte elementen:<br />

kolommen, liggers, dwarsliggers en hekwerken.<br />

De toepassing van thermisch verzinkt staal<br />

bleek de beste keuze om een parkeergarage te<br />

ontwerpen die na verloop van tijd eenvoudig viel<br />

te demonteren. Ook had de keuze te maken met<br />

de contouren van het gebouw: deze moesten<br />

met de ronding van de weg overeenkomen<br />

waardoor langs en door het gebouw gekeken<br />

kan worden. Staal bleek hiervoor het ideale<br />

materiaal. Staal is daarnaast licht van gewicht<br />

waardoor de profielen slanker konden worden<br />

gedimensioneerd. Plus: hoe slanker, hoe meer<br />

daglicht in het gebouw.<br />

De impact van onderhoud op CO ²<br />

-uitstoot<br />

Toen Gustave Eiffel zijn beroemde Eiffeltoren in<br />

1889 bouwde voor de internationale expositie en<br />

de eeuwviering van de Franse revolutie was het<br />

de bedoeling dat het om een tijdelijk bouwwerk<br />

zou gaan. Hij had er geen idee van dat het 130<br />

jaar later nog steeds een geliefd oriëntatiepunt<br />

in Parijs zou zijn. Maar dit lange leven heeft<br />

een prijs. Het ijzerwerk van de Eiffeltoren werd<br />

19 keer overschilderd en een verfcyclus voor<br />

onderhoud duurt 18 maanden en kost 4 miljoen<br />

euro. De kosten voor het opnieuw schilderen<br />

zijn naar schatting ongeveer 14 procent van de<br />

huidige bouwkosten van de toren.<br />

Maar de kosten in termen van middelen, de<br />

risico's voor de veiligheid van de werkers en de<br />

structurele gevolgen van dit herhaald schilderen<br />

zien de miljoenen toeristen niet die dit iconische<br />

bouwwerk bezoeken. Met ongeveer 40<br />

ton aan restverf die bij elke overschilderbeurt<br />

aan de structuur wordt toegevoegd, zullen de<br />

bouwkundige gevolgen van deze aanvullende<br />

massa uiteindelijk moeten worden opgelost. In<br />

de meest recente schilderbeurt was het noodzakelijk<br />

om te beginnen met het verwijderen<br />

van alle 19 eerdere verflagen van bepaalde<br />

gedeelten van de toren om de structurele integriteit<br />

van de toren te behouden. Een les voor<br />

de bouwwerken van nu die veel te vaak worden<br />

gebouwd zonder te denken aan duurzaamheid<br />

en vermijden van onderhoud. •<br />

63

nieuw<br />

formaat<br />

PLS Newton<br />

Nu met twee<br />

in de lift!<br />

PLS Newton 500<br />

Met PLS Newton<br />

zit je bouwproject in de lift.<br />

PLS Newton 300<br />

1. Extra druksterkte<br />

2. Alle voordelen van Porotherm PLS, zowel met<br />

lij mmortel en Dryfi x (ATG) te verwerken<br />

3. Dé keramische bouwoplossing voor appartementen<br />

en utiliteitsgebouwen<br />

www.wienerberger.be/plsnewton

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

DUURZAME PROJECTVLOER,<br />

BEKROOND MET RED DOT WINNER <strong>2023</strong> AWARD<br />

Cradle to Cradle Cerfitied Gold<br />

tapijttegels met creatieve mogelijkheden<br />

Alles moet duurzamer en met meer aandacht voor circulariteit, ook de projectvloeren. De erkent Modulyss<br />

dat met Artcore recent een collectie bewust vervaardigde tapijttegels lanceerde, volledig Cradle<br />

to Cradle Certified Gold. Het is bovendien een collectie met verrassende designmogelijkheden, wat resulteerde<br />

in een reddot winner <strong>2023</strong> award op de prijzenplank. Duurzaamheid en esthetiek verzoend.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Modulyss<br />

Artcore. De naam van deze nieuwe Modulyss<br />

tapijttegelcollectie is al net zo spraakmakend<br />

als het innovatieve product zelf. Vooreerst zijn<br />

deze zachte vloeren gemaakt van honderd<br />

procent Econyl geregenereerd nylongaren en<br />

volledig Cradle to Cradle Certified Gold. “Door<br />

onze materialen zo lang mogelijk in gebruik te<br />

houden en zo min mogelijk afval te produceren,<br />

willen we maximaal bijdragen aan de circulaire<br />

economie”, klinkt het bij Belysse, expert in<br />

zachte vloerbedekking en producent van onder<br />

meer het merk Modulyss. “Weloverwogen<br />

duurzaamheid boven alles.”<br />

Creatieve mogelijkheden<br />

De Artcore-collectie wil zich ook op esthetisch<br />

vlak onderscheiden. Ontwerper Joris Peutz<br />

inspireerde zich op de ruwe overgangen die<br />

in onze omgeving te vinden zijn, met interactie<br />

tussen diverse natuurlijke en door de mens<br />

vervaardigde elementen. Dit heeft geleid<br />

tot vier patronen – Core, Litho, Mezzo en<br />

Etch – die zich laten combineren tot telkens<br />

weer een uniek organisch design met biofiele<br />

look. Ter ondersteuning van architecten en<br />

interieurontwerpers is er de Artcore designgids<br />

met concrete plaatsingstips en mogelijke<br />

patroonovergangen, stap voor stap uitgelegd.<br />

Om overgangen te creëren vertrek je altijd van<br />

het basispatroon van de collectie: Core. Kies<br />

daarna een tweede patroon en de overeenkomstige<br />

Gradient-tegel die twee patronen in<br />

elkaar laat overlopen. ‘Denk wild, combineer<br />

natuurlijk’ is het motto. Al doe je er wel goed<br />

aan op voorhand een design uit te werken en je<br />

hieraan ook te houden. • Verrassende designmogelijkheden en overgangen met de Artcore-tapijttegels.<br />

65

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

“ARCHITECTUUR ALS VIERING VAN HET BESTAANDE”<br />

Pleidooi om de circulaire<br />

transitie te omarmen<br />

In onze zoektocht naar hoe het duurzamer en vooral ook meer circulair kan, durven we ook over de<br />

grens kijken. Zo zijn onze noorderburen niet slecht bezig. Recent verscheen het boek Reuse to Reduce<br />

van Popma ter Steege Architecten (PTSA). Insteek van dit Engelstalige werk is het meermaals bekroonde<br />

BioPartner 5-project, een nieuw laboratorium op het Leiden Bio Science Park en meteen het eerste<br />

‘Paris proof’ gebouw van Nederland.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: René de Wit, The Book Photographer<br />

BioPartner 5, als onderdeel van het Leiden Bio Science Park, is ontworpen als een kleine stad met een<br />

variatie aan pleinen, tuinen, paviljoen, ontmoetings- en werkruimtes. (foto René de Wit)<br />

66

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

wen. Zij doen dit aan de hand van het door hen<br />

ontworpen gebouw BioPartner 5. Met een<br />

emissie van 212 kg CO 2<br />

eq./m 2 is Biopartner 5<br />

de eerste nieuwe utiliteitsbouw in Nederland<br />

die voldoet aan de Parijse klimaatdoelstellingen.<br />

Grootschalig hergebruik van bouwmaterialen,<br />

zoals een donorstaalconstructie<br />

van 165.000 kilo, is gecombineerd met een<br />

zorgvuldige, esthetische ontwerptaal die<br />

uitdrukking geeft aan de transitie naar een<br />

wereld zonder verspilling. De structuur van<br />

BioPartner 5 is bovendien zo ontworpen dat<br />

deze aan het einde van zijn levenscyclus eenvoudig<br />

kan worden gedemonteerd om opnieuw<br />

en dus voor een derde keer te hergebruiken.<br />

Een fraai voorbeeld van hoe het kan. •<br />

De vijvers met regenwater hebben een verkoelend effect op het<br />

klimaat van de binnenplaats en de kassen. (foto René de Wit)<br />

FICHE VAN PROJECT<br />

Project: BioPartner 5<br />

Locatie: Leiden<br />

Architect: PTSA<br />

"Hergebruik van materialen biedt een extra kans om<br />

de verhalen te vertellen die passen bij deze tijd."<br />

“Na de oplevering van BioPartner 5 hebben<br />

we heel veel rondleidingen en presentaties<br />

gegeven en telkens was de vraag: maar hoe<br />

dan? Veel mensen zien op tegen het idee met<br />

gebruikte materialen te werken. Zo ontstond<br />

het boek”, aldus Josse Popma, architect en<br />

partner van PTSA. “Om tot een meer algemeen<br />

antwoord te komen over de betekenis van circulair<br />

ontwerpen voor ons vak.”<br />

Eindige materialen als uitgangspunt<br />

Hoe verandert architectuur als de planetaire<br />

grenzen het uitgangspunt worden van onze<br />

ontwerpen? Kan hergebruik van materialen<br />

juist benut worden om tot een nieuwe esthetiek<br />

te komen? Dit zijn enkele van de vragen<br />

die hebben geleid tot het boek Reuse to<br />

Reduce. Jan Willem ter Steege, architect en<br />

partner van PTSA: “In ons boek schetsen we<br />

een beeld van duurzaamheid en de circulaire<br />

transitie als maatschappelijke en culturele<br />

opgave. We pleiten voor een werkwijze waarbij<br />

er naast ontwerpprincipes - zoals het ontwerpen<br />

met een CO 2<br />

-budget, hybride constructies<br />

en collage esthetiek - ook sterk wordt ingezet<br />

op de waarde van het verhaal van de plek en<br />

geschiedenis van materialen. Als architect<br />

zijn we de vormgever en verteller van die verhalen<br />

en geven daarmee betekenis aan onze<br />

gebouwen. Hergebruik van materialen biedt<br />

een extra kans om de verhalen te vertellen die<br />

passen bij deze tijd.”<br />

Architect als verzamelaar<br />

Het onderwerp dat PTSA onderzoekt sluit nauw<br />

aan bij het werk van architectuurcriticus Aaron<br />

Betsky die ook zijn medewerking verleende aan<br />

het boek. Betsky: “Ik denk dat het belangrijk is<br />

dat we de wereld die wij van onze voorouders<br />

hebben geërfd, openbreken en op een nieuwe<br />

manier gebruiken. Daarbij is het belangrijk dat<br />

we afstappen van het idee van de architect als<br />

de held, het genie dat zomaar uit het niets iets<br />

verzint. En dat we toegaan naar het idee van de<br />

architect als een verzamelaar, een ontdekker,<br />

componist of collagist. Ik zou er zelfs bij zeggen<br />

als een soort dief, die gebruikt wat al bestaat.”<br />

Paris proof<br />

In het boek geven de architecten concrete<br />

voorbeelden van ontwerpmaatregelen voor<br />

het verkleinen van de voetafdruk van gebou-<br />

Over het boek Reuse to reduce<br />

Auteurs: Aaron Betsky, Mantijn van<br />

Leeuwen, Josse Popma,<br />

Jan Willem ter Steege<br />

Ontwerp: Tariq Heijboer<br />

Foto cover: The Book Photographer<br />

Uitgever: Jap Sam Books<br />

Taal: Engels<br />

Prijs: € 29,90<br />

Verkrijgbaar via de boekhandel of rechtstreeks<br />

te bestellen: www.japsambooks.nl<br />

WIN!<br />

Maak kans op één van<br />

de twee exemplaren<br />

van het boek ‘Reuse<br />

to Reduce’. Hoe? Volg<br />

ArchiComm BE op<br />

LinkedIn en like het bericht. Je hebt tijd tot<br />

ten laatste 31 oktober <strong>2023</strong>. De winnaars<br />

ontvangen persoonlijk een bericht en het boek<br />

in de brievenbus.<br />

67

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

KOUDETECHNIEK EN KLIMAATBEHEERSING<br />

VEELBESPROKEN THEMA DOOR KLIMAATVERANDERING<br />

Een duurzame aanpak voor<br />

koeltechniek is een absolute must<br />

Klimaatbeheersing en koudetechniek winnen aan belang door de klimaatverandering en vormen tegelijk<br />

een enorme uitdaging. Energie-efficiënte systemen zijn noodzakelijk om de impact op het milieu zo<br />

laag mogelijk te houden. Duurzaamheid vormt dan ook een belangrijk thema in de wereld van HVAC.<br />

Hierbij dringt een verdere digitalisering zich op, met de nodige aandacht voor IT-security.<br />

Tekst: Laureline Vansteenkiste | Beeld: iStock<br />

Als onderdeel van het streven naar meer duurzame oplossingen staan<br />

energie-efficiëntie, circulaire economie en digitalisering hoog op de agenda<br />

van heel wat spelers in de HVAC-sector. Wanneer het gaat om koeling en<br />

ventilatie, wint het aspect van binnenluchtkwaliteit steeds meer aan belang.<br />

Duurzaamheid<br />

Om de klimaatverandering tegen te gaan, is een drastische daling van<br />

de CO 2<br />

-uitstoot en de uitstoot van andere broeikasgassen cruciaal. De<br />

koeltechnische sector speelt hierin een belangrijk rol, omdat koeling en<br />

In de branche van de koeltechniek zijn al stappen gezet richting digitalisering, denk aan<br />

monitoring of aan de geautomatiseerde besturing van koelsystemen.<br />

68

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

airconditioning nu eenmaal veel meer energie vragen dan verwarmen<br />

en dus ook enorm veel elektriciteit verbruiken. Daarbij komt de toenemende<br />

vraag naar warmtepompen en vloerverwarming, niet alleen<br />

in residentiële en commerciële panden, maar ook steeds meer in een<br />

industriële context. Energiezuinige toestellen zijn noodzakelijk om die<br />

grote vraag naar extra elektriciteit te temperen.<br />

Een ander aandachtspunt is het gebruik van synthetische koudemiddelen.<br />

De uitstoot en lekkage ervan hebben namelijk een grote negatieve<br />

impact op het milieu. Begin dit jaar publiceerde Europa een herziening<br />

van de F-gassenverordening, waarbij de Europese Commissie pleit voor<br />

een versnelde uitfasering van koelmiddelen met gefluoreerde broeikasgassen.<br />

De onderhandelingen hierover met de verschillende lidstaten<br />

zijn volop aan de gang. Milieuvriendelijke koelmiddelen, zoals ammoniak<br />

(NH3), CO 2<br />

(R744) en propaan (R290), vormen een goed alternatief<br />

en worden steeds vaker toegepast. Zeker voor nieuwe koelinstallaties<br />

worden deze natuurlijke koudemiddelen de norm.<br />

Digitalisering<br />

In de branche van de koeltechniek zijn al stappen gezet richting digitalisering,<br />

denk aan monitoring of aan de geautomatiseerde besturing van<br />

koelsystemen. Steeds vaker zetten installateurs digitale tools in om te<br />

meten en te rapporteren. Toch blijft er ruimte voor verdere ontwikkeling<br />

door nieuwe technologieën te benutten, zoals Internet of Things<br />

(IoT), slimme sensoren en big data. Aan de hand van die data is het<br />

mogelijk de werking en het onderhoud van koeltechnische installaties<br />

verder te optimaliseren: zo verminder je het aantal systeemstoringen,<br />

verhoog je de veiligheid, voer je onderhoud gerichter uit en verlaag je<br />

de operationele kosten. Daarnaast optimaliseren geavanceerde regelsystemen<br />

de werking van het koelsysteem en dragen zo ook bij tot een<br />

efficiënter energieverbruik.<br />

Binnenluchtkwaliteit<br />

Een groot deel van ons leven spenderen we binnen: in een woning, op<br />

school, op kantoor of in een bedrijfspand. De luchtkwaliteit in gebouwen<br />

draagt bij tot de gezondheid, het comfort en het welzijn van de bewoners<br />

of werknemers. Meer zelfs, een slechte binnenlucht kan bepaalde aandoeningen,<br />

zoals allergieën, astma, vermoeidheid, hoofdpijn en irritatie<br />

van ogen en luchtwegen, veroorzaken of verergeren.<br />

Om een gezonde binnenlucht te creëren, zijn niet alleen efficiënte<br />

koe lsystemen nodig, die de temperatuur en luchtvochtigheid reguleren,<br />

maar spelen een goed ventilatiesysteem en het gebruik van<br />

geavanceerde luchtfiltratie- en zuiveringsmethoden een belangrijke<br />

rol. Hierbij zijn periodieke inspecties en onderhoud van koelinstallaties<br />

noodzakelijk om optimale prestaties en luchtkwaliteit te<br />

behouden. Door het gebruik van sensoren is het bovendien mogelijk<br />

de verschillende systemen beter af te stemmen. Dat de focus op<br />

gezonde binnenlucht geen tijdelijke trend is, bewijzen de certificeringssystemen<br />

LEED en BREEAM die de duurzaamheid en gezondheid<br />

van gebouwen beoordelen, met de kwaliteit van lucht als belangrijk<br />

onderdeel. •<br />

KIJK OP<br />

BOSTIKPREMIUMAWARE.NL<br />

BOSTIK PREMIUM AWARE<br />

HET BESTE OP DE BOUW,<br />

BETER VOOR JOU!<br />

L O W E M<br />

I S S<br />

I O N<br />

L O W<br />

V O C<br />

De hoogste kwaliteit<br />

lijmen, kitten en schuim<br />

met aandacht voor duurzaamheid<br />

69

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

‘VANUIT PILOOTPROJECTEN MOETEN WE<br />

VERDER TRACHTEN OP TE SCHALEN’<br />

MILIEU-IMPACT VERMINDEREN<br />

MET CIRCULAIR BETON<br />

Circulair beton, hoever staat het daar eigenlijk mee? We vroegen het aan specialist Jeroen Vrijders,<br />

hoofd van het laboratorium Duurzame en circulaire oplossingen van Buildwise. Wat blijkt? Ook al worden<br />

er wel al enkele circulaire betontypes courant gebruikt, voor heel wat andere innovatieve oplossingen<br />

– vooral deze die vandaag nog buiten het normenkader vallen - is er nog een weg te gaan. Maar<br />

dat er aan deze weg hard wordt gewerkt, behoeft geen twijfel.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Buildwise, Befimmo, Stad Gent, Enjoy Concrete<br />

Beton voor wand met hoogwaardig betonbrekerzand met 40 procent zandvervanging. Locatie: De Brabandere Eco Materials<br />

(Veurne), betoncentrale: De Brabandere, Aannemer: Furnibo. (Beeld: Buildwise – Concrete Circularity Center project)<br />

“De innovatieve component van circulair beton maakt dat het vertrouwen<br />

nog vaak ontbreekt”, gaat Jeroen Vrijders van start. “Vanuit verder<br />

onderzoek en pilootprojecten moeten we trachten verder op te schalen.”<br />

Diverse initiatieven en organisaties maken hier al werk van. Daarnaast<br />

neemt Buildwise ook haar informerende rol ter harte. Dat resulteerde<br />

onder meer in de ‘Praktische gids voor circulair beton’, eenvoudig<br />

70

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

downloadbaar van de website van Buildwise. Aanvullend is er de website<br />

www.circular-concrete.be met up-to-date info over innovatieve technologieën,<br />

de milieu-impact en ook de opgevolgde werven.<br />

Waarom circulair beton?<br />

Waarom opteren voor circulair beton? “De druk op het klimaat is uiteraard<br />

een eerste en evidente reden. De milieu-impact van beton is dan ook<br />

aanzienlijk”, aldus Jeroen Vrijders. De productievolumes van stortklaar<br />

beton zijn in Belgiëniet min: ruim één kubieke meter per inwoner per jaar.<br />

Zo'n acht procent van de wereldwijde CO 2<br />

-uitstoot komt van de cementproductie,<br />

volgen EOS Wetenschap. Door zijn samenstelling – cement op<br />

basis van portlandklinker, water en granulaten – past traditioneel beton<br />

niet in het duurzame plaatje. Enerzijds is er de CO 2<br />

-uitstoot door de productie<br />

van het cement en anderzijds de ontginning van primaire natuurlijke<br />

grondstoffen. Jeroen Vrijders: “Daarnaast is er ook een push vanuit<br />

de regelgeving om met meer circulaire materialen te gaan werken. En<br />

ook niet onbelangrijk: kiezen voor circulair beton kan extra credits betekenen<br />

voor het behalen van BREEAM en green building certificaten, of om<br />

goed te scoren op de CO 2<br />

-prestatieladder.” Samengevat: het gebruik van<br />

circulair beton past in de globale ambitie om circulair te bouwen.<br />

Van WTC naar ZIN: in zeven stappen van oud<br />

naar nieuw beton. (Beeld: Befimmo)<br />

"Zo'n acht procent van de<br />

wereldwijde CO 2<br />

- uitstoot komt<br />

van de cementproductie."<br />

Wat is dat juist, circulair of groen beton?<br />

Diverse circulaire betontechnologieën kunnen bijdragen aan meer duurzaamheid.<br />

Vooreerst is er het beton met gerecycleerde of kunstmatige<br />

granulaten. Hiermee voorkomt men de ontginning van eindige natuurlijke<br />

grondstoffen. Jeroen Vrijders: “Beton met gerecycleerde granulaten valt binnen<br />

het bestaande normatieve kader en is al verkrijgbaar met een BENORcertificatie.<br />

Dit schept vertrouwen en maakt dat het al breder wordt ingezet.”<br />

België kent best veel koplopers op het vlak van gebruik van gerecycleerde<br />

granulaten in beton. De meesten zijn actief in de federatie Groen Beton<br />

Vert. Een tweede manier om beton ‘groener’ te maken is het aanpakken van<br />

de bindmiddelen en dus het (gedeeltelijk) vervangen van portlandcement,<br />

onder meer door hoogovenslakken, vliegas of kalksteen. Meer innovatief is<br />

het gebruik van alternatieve bindmiddelen zonder cement, zoals geopolymeren.<br />

Een derde pijler is de optimalisatie van het toepassen van beton en<br />

de levensduur. Denk daarbij aan zelfhelend beton. Vierde en laatste pijler<br />

is het hergebruik en recyclagetechnieken, niet alleen door gerecycleerde<br />

granulaten maar ook met hele structuren of bepaalde betonelementen.<br />

Vrijders: “Denk daarbij aan standaard modules voor bruggen of loodsen,<br />

maar ook kleinere elementen zoals stenen en tegels. In dit kader is het<br />

interessant deze elementen ook te documenteren in bijvoorbeeld het<br />

materialenpaspoort of postinterventiedossier van een gebouw.”<br />

Beton voor fietspad met hoogwaardig betongranulaat (50 procent<br />

granulaatvervanging) en betonbrekerzand (30 procent zandvervanging).<br />

Locatie: Sijsele Stakendijke, WVI met betoncentrale en aannemer:<br />

DEVAGRO. (Beeld: Buildwise – Concrete Circularity Center project)<br />

Veelvoud aan initiatieven<br />

Dat er wat leeft en beweegt in de betonsector, is duidelijk. Diverse initiatieven<br />

en organisaties trekken aan de kar. ><br />

71

De Belgische<br />

specialist in dunne<br />

akoestische isolatie<br />

Isolatie van lichte wanden<br />

tegen luchtgeluiden<br />

insulMass<br />

dB Strip 3+/insulMass<br />

insulMass Bi+18<br />

isoleren van<br />

voorzetwanden<br />

isoleren van<br />

tussenwanden<br />

isoleren van<br />

afvoerbuizen<br />

Isolatie voor vloeren tussen verdiepingen<br />

tegen contactgeluiden<br />

insulWood/dB Strip 4+ insulParq/insulSound insulit 55+/4+2/Bi+9<br />

onderlagen voor<br />

houtstructuren<br />

onderlagen voor<br />

parketten<br />

onderlagen voor<br />

chapes<br />

I.Z. Zuid (1) • Rue Buisson aux Loups 1a • 1400 Nijvel<br />

Tel: +32 (0)67 41 16 10 • e-mail: insulco@insulco.be<br />

www.insulco.be

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Denk daarbij aan het vermelde Circular.Concrete-project. Interessant is<br />

ook het VLAIO Living Lab Circulair Beton. Vrijders: “Hier kijken we op<br />

ketenniveau hoe we het gebruik en de toepassing van circulair beton<br />

significant kunnen verhogen. We helpen de vraagzijde van ontwerp tot<br />

realisatie, door een praktische gids, maar bijvoorbeeld ook door bestekteksten<br />

voor typische toepassingen en de uitbouw van een ecosysteem.”<br />

Verder noteren we ook nog het Concrete Circularity Center, een VLAIO-<br />

EFRO gesubsidieerd project om de doorlooptijd voor de evaluatie van<br />

nieuwe circulaire betonmengsels te verminderen en te vergemakkelijken.<br />

Dat gebeurde onder meer via een grootschalig proefprogramma, maar<br />

ook een adviesloket, werfopvolging en uitbouw van een nieuw labo in<br />

Acasus Veurne.<br />

Circulair Betonakkoord Vlaanderen<br />

Last but not least kunnen we uiteraard niet buiten het Circulair Betonakkoord<br />

Vlaanderen, een initiatief dat kadert binnen Vlaanderen Circulair<br />

en de gerichte call circulaire bouweconomie 2020. De eindtekst, die<br />

eind 2022 werd voorgesteld, is al door heel wat federaties, aannemers,<br />

betonproducenten en anderen ondertekend. De concrete ambities: een<br />

halvering van de CO 2<br />

-uitstoot door de betonproductie tegen 2<strong>03</strong>0 en het<br />

herleiden van deze CO 2<br />

-uitstoot tot nul tegen 2050. Ook het maximaal<br />

hergebruik van gesloopt beton in betongranulaten staat gespecifieerd,<br />

net als een aantal duurzame toepassingen. Zo lezen we dat tegen 2<strong>03</strong>0<br />

gebouwen zo ontworpen moeten zijn dat de betonnen elementen maximaal<br />

hergebruikt kunnen worden. En nog tegen 2<strong>03</strong>0 moet voor elke toepassing<br />

het meest geschikte duurzame betonmengsel gebruikt worden.<br />

Ambitieus, maar ambitie is wat we nodig hebben.<br />

Conceptuele voorstelling van circulair beton. (Beeld: Buildwise)<br />

30.000 ton circulair en C2C-gecertificeerd beton<br />

Tot zover de theorie. Maar wat gebeurt al in de praktijk? Een eerste markant<br />

voorbeeld is dat van de WTC-torens. ><br />

Het oude beton van WTC keert terug in Befimmo’s ZIN-project. (Beeld: Befimmo)<br />

73

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

Jean-Philip Vroninks, CEO Befimmo: “Met het ZIN-project, en deze nieuwe manier om beton te produceren, neemt Befimmo een pioniersrol<br />

op voor een groenere bouwsector.” (ZIN in Noord NV - a project by Befimmo – architects: Jaspers-Eyers Architects, 51N4E, l'AUC)<br />

Het geupcyclede puin van de oude WTC-torens werd opnieuw gebruikt in<br />

het ZIN-project, het innovatieve en multifunctionele project van Befimmo<br />

in de Brusselse Noordwijk dat het WTC vervangt. Maar liefst 30.000 ton<br />

puin werd verzameld, gesorteerd, verbrijzeld en omgevormd tot 3.500<br />

ton A+-aggregaten. Deze kwaliteitsvolle aggregaten werden op hun beurt<br />

geïntegreerd in nieuw beton dat cradle-to-cradle gecertificeerd werd. De<br />

totale afstand die werd afgelegd om dit proces - van afbraak tot nieuw<br />

beton - mogelijk te maken, bedraagt niet meer dan 15 kilometer. Om dit<br />

proces tot een goed einde te brengen, sloeg Befimmo de handen in elkaar<br />

met De Meuter, ABR, CCB, Seco en het bouwconsortium Open Minds.<br />

De trap in circulair beton van de Gentse basisschool<br />

De Zonnepoort. (Beeld: Stad Gent)<br />

URBCON-project<br />

Het volgende project brengt ons naar Gent, dat zich als Europese voortrekker<br />

profileert op het vlak van ‘clean technology’ en het hergebruik<br />

van grondstoffen. Een voetpad en zitbanken in circulair beton waren er<br />

al, maar daar kwam recent nog een nieuwe realisatie bij: de brandtrap<br />

voor basisschool De Zonnepoort. Het cement werd grotendeels vervangen<br />

door bijproducten zoals slakken en assen van de staalindustrie.<br />

Resultaat: een verminderde CO 2<br />

-uitstoot met 70 procent. Deze brandtrap<br />

uit ‘groen’ beton maakt deel uit van het Europees URBCON-project<br />

dat wordt getrokken door de Stad Gent, de UGent en dertien partners<br />

uit België, Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië. Als derde project<br />

vermelden we graag nogmaals ’t Centrum, het circulaire kantoorgebouw<br />

van Kamp C. Ook hier werd een beroep gedaan op duurzame<br />

betonmengsels met eco-binders, eveneens ontwikkeld in het kader<br />

van het URBCON-project. Het resultaat: cementloze funderingen met<br />

een minimale milieu-impact. Voorbeelden van hoe het kan en hoe het<br />

in de toekomst verder zal evolueren. •<br />

75

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

BETON ALS SHOWCASE IN EIGEN KANTOORGEBOUW<br />

Prefabbeton als veelzijdig en sexy materiaal<br />

Geen betere manier om de duurzaamheid van beton te bewijzen dan in het eigen kantoorgebouw. Zeker<br />

wanneer je zelf al 25 jaar lang maatwerk in architectonisch beton levert. Stijlbeton zit sinds maart<br />

<strong>2023</strong> in een nieuw state of the art gebouw, met circulaire aspecten en met voldoende ruimte voor kantoren,<br />

een grote productiehal en een nieuwe showroom.<br />

Tekst: Anastasia Verleysen | Beeld: Ilse Beersmans<br />

Stijlbeton zat meer dan 25 jaar lang in een<br />

incognito werfkeet langs het Netekanaal in<br />

Lier. De zin naar innovatie en vernieuwing<br />

drong zich op. Het familiebedrijf is gespecialiseerd<br />

in prefab betonelementen en wilde<br />

dat met hun gebouw dan ook graag naar voor<br />

brengen. Ze namen het architectenbureau<br />

Wilma Wastiau onder de arm voor een ontwerp<br />

waarin de combinatie architectonisch<br />

prefabbeton met kwaliteit, esthetiek en<br />

duurzaamheid centraal staat. “De oude gevel<br />

werd aangepakt, de fabriekshal uitgebreid van<br />

3.000 naar 9.000 vierkante meter en de kantoren<br />

kregen onderdak in een nieuwe aanbouw”,<br />

zegt bestuurder Yves Maes. “Met dit project<br />

wilden we de mogelijkheden en de veelzijdigheid<br />

van prefabbeton aantonen. Beton als<br />

duurzaam, hip en sexy materiaal.”<br />

Het logo van Stijlbeton van 7 op 2,5 meter is een duidelijke eyecatcher in architectonisch beton.<br />

76

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

"Dat beton niet<br />

duurzaam of circulair<br />

zou zijn, wil Stijlbeton<br />

met het eigen<br />

gebouw ook meteen<br />

ontkrachten."<br />

De transparante gevel creëert een zachte lichtinval. (Beeld: LUCID Wilma Wastiau)<br />

waterdoorlatende betonklinkers en industriële<br />

vloerplaten op de parking en is terug te vinden<br />

in de prefab regenwaterputten van 150.000 liter<br />

om regenwater te recuperen en te gebruiken<br />

tijdens het productieproces. “De gevelpanelen<br />

zijn geproduceerd op onze geluidsarme triltafels,<br />

die een goede verdichting van het beton<br />

garanderen. Dat komt de duurzaamheid van<br />

het materiaal ten goede omdat de elementen<br />

minder snel vervuilen”, zegt Yves. “We dachten<br />

ook aan het circulaire aspect van beton door<br />

oude betonstructuren te hergebruiken. De<br />

betongranulaten werden na de afbraakwerken<br />

onder meer gebruikt voor de fundering van het<br />

nieuwe gebouw. Door zelf zoveel te kunnen<br />

doen, konden we de uitvoeringstermijn aanzienlijk<br />

inkorten en spaarden we transport uit.<br />

We zijn fier dat ons eigen gebouw een showcase<br />

is van wat prefabbeton allemaal kan.” •<br />

Kwaliteit voor de toekomst<br />

Waar het vorige gebouw een gesloten geheel<br />

vormde, gaat de nieuwe gevel in interactie<br />

met de omgeving. Het zet de eigen producten,<br />

knowhow en productie van Stijlbeton uitdrukkelijk<br />

in de verf. De structuur bestaat voor 90<br />

procent uit prefabbeton met premuren, sandwichpanelen,<br />

kolommen en volle wanden. De<br />

kantoren en recreatieve ruimtes hebben zichtbare<br />

gewelven met betonkernactivering. Zo<br />

kan het gebouw passief gekoeld en verwarmd<br />

worden via geothermie. De granitovloeren<br />

zijn gemaakt in de eigen betoncentrale en ter<br />

plaatse hoogglans gepolijst. Dit biedt verhoogd<br />

akoestisch en thermisch comfort en levert een<br />

energiebesparing tot 80 procent op.<br />

“De voor- en zijgevel zijn licht en transparant<br />

opgevat door een samenspel van onregelmatige<br />

betonnen ribelementen met de aluminium profielen<br />

van de gordijngevel. Dat loopt naadloos<br />

over van de productiehal naar de kantoren en<br />

voorziet het interieur van voldoende lichtinval”,<br />

vertelt Yves. “Overal zijn grote raampartijen<br />

voorzien. Zo houden onze arbeiders en bedienden<br />

contact met elkaar en kan de buitenwereld<br />

ook even naar binnen kijken. Ga je verder op<br />

het terrein dan wordt de gevel meer gesloten<br />

en industrieel met poorten en betonpanelen.<br />

De inhouse productie wordt afgesloten<br />

met een soort betonnen bos op basis van de<br />

bekistingstechniek graphic concrete. Door een<br />

wisselwerking van lichtinval en reliëf worden<br />

patronen in de panelen zichtbaar.”<br />

Duurzaam van start tot finish<br />

Dat beton niet duurzaam of circulair zou zijn,<br />

wil Stijlbeton met het eigen gebouw ook meteen<br />

ontkrachten. Doorheen het hele ontwerp<br />

en de uitvoering is aandacht besteed aan de<br />

herkomst en het hergebruik van materialen.<br />

Dat start voor bezoekers bijvoorbeeld al bij de<br />

Ook binnenin wordt de kracht van beton<br />

getoond. (Beeld: Ilse Beersmans)<br />

77

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

De aardsondes worden verticaal in de grond gebracht met hoogtechnologische boormachines,<br />

50 tot 150 meter diep al naargelang de situatie en energiebehoefte.<br />

‘GEOTHERMIE IS BEWIJSBAAR BETER’<br />

METEN IS WETEN<br />

Dat geothermie perfect in het plaatje past van duurzaam verwarmen en koelen van woningen, staat<br />

buiten kijf. Maar over welk rendement spreken we dan? En hoe presteert geothermie in vergelijking<br />

met een lucht-waterwarmtepomp? En tot slot: hoe kan de duurzame energie zo efficiënt mogelijk worden<br />

ingezet? We vroegen het aan Geo-Thermics, de firma die samen met bouwbedrijf Scheldimmo het<br />

concept van ‘het geothermiehuis’ bedacht.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Geo-Thermics<br />

Met maar liefst 15 jaar ervaring en meer dan<br />

1.000 installaties op de teller, profileert Geo-<br />

Thermics zich als een van de pioniers van<br />

geothermie in Vlaanderen. Deze firma, die<br />

uitpakt met 10 jaar omniumgarantie, heeft alle<br />

expertise onder één dak: studiebureau, grondboorbedrijf,<br />

installatiebedrijf van zowel vloerleidingen<br />

als geothermische warmtepompen<br />

en tot slot ook de monitoring via het internet.<br />

Onder het motto ‘meten is weten’ werkt Geo-<br />

Thermics met accurate praktijkmetingen. En<br />

dit maakt het extra interessant.<br />

Voldoende boormeters en een dubbele lus<br />

Een geothermische warmtepomp gebruikt<br />

de constante temperatuur van de aarde om<br />

Het verloop van de brontemperauur per maand van het water in de aardsondes. Door de correcte dimensionering<br />

en maximale koeling in de zomer – waarbij de warmte aan de aarde wordt afgegeven - wordt er in december<br />

nog steeds 6 °C gehaald, voldoende om de geothermische warmtepomp zijn werk te laten doen.<br />

78

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

gebouwen zowel te verwarmen, passief te<br />

koelen en van sanitair warm water te voorzien.<br />

Meer dan 80 procent hernieuwbare energie<br />

gratis uit de bodem, beweert men bij Geo-<br />

Thermics. Maar hoe? “Alles begint uiteraard<br />

met een correcte dimensionering van het<br />

bronsysteem en een installatie op maat van<br />

het huis”, steekt Wim Poppe van Geo-Thermics<br />

van wal. “Wij gaan steevast voor het plaatsen<br />

van een dubbele lus. Besparen op de boormeters,<br />

louter om de initiële prijs te drukken, is<br />

geen goed idee want zal resulteren in een veel<br />

hogere energiefactuur. Een fout gedimensioneerde<br />

installatie gaat dus aan zijn doel voorbij.”<br />

Het rendement van de geothermische warmtepomp en lucht-waterwarmtepomp<br />

vergeleken, op basis van metingen in gelijkaardige woningen<br />

Raadpleeg de metingen online<br />

Wat met het rendement? Onder het motto<br />

‘meten is weten’ heeft Geo-Thermics een softwarepakket<br />

ontwikkeld dat om de tien seconden<br />

een twintigtal parameters wegschrijft. Het zijn<br />

deze live metingen, trouwens raadpleegbaar op<br />

de website, die toelaten om gestaafde uitspraken<br />

te doen over het rendement en bij te leren<br />

over de correcte dimensionering. Wim: “Door<br />

onze knowhow en aangepaste dimensionering<br />

halen we gemakkelijk een rendement (SPF) van<br />

meer dan zes voor de verwarming. Dit houdt in<br />

dat men 1 kWh elektriciteit nodig heeft om zo’n<br />

6 kWh warmte uit de aarde te halen.” Een blik<br />

op de website leert ons dat de SPF voor koelen<br />

momenteel schommelt tussen de 12,8 en 18,5.<br />

Ultrazuinig en duurzaam koelen, met andere<br />

woorden. Opmerkelijk: op de website worden<br />

ook twee huizen met een lucht-waterwarmtepomp<br />

van dezelfde fabrikant Alpha Innotec<br />

gemonitord. “Dit doen we om de vergelijking te<br />

kunnen maken. Wat blijkt? Ten opzichte van een<br />

geothermiehuis is bij woningen met een luchtwater<br />

warmtepomp zowel het energieverbruik<br />

als de CO 2<br />

-uitstoot meer dan het dubbele.<br />

Akkoord, de investeringskost ligt lager, maar<br />

de meerprijs voor geothermie wordt door het<br />

extreem lage energieverbruik na amper vijf jaar<br />

terugverdiend”, vult Wim aan.<br />

Centraal energiemanagementsysteem<br />

Geen optimale duurzaamheid zonder energiemanagement.<br />

Wim: “De voornaamste doelen<br />

van energiemanagement zijn het maximaal<br />

gebruikmaken van de zelf geproduceerde energie,<br />

het vermijden van piekverbruik en het afne-<br />

men van stroom van het net wanneer deze het<br />

goedkoopst is. De warmtepomp, maar bijvoorbeeld<br />

ook de laadpaal of eventuele thuisbatterij,<br />

kunnen inderdaad al een ingebouwde energiemanager<br />

hebben. Alleen, zonder CEMS kunnen<br />

ze niet met elkaar communiceren en elkaar zelfs<br />

tegenwerken. Onze energiemanager is een geïntegreerd<br />

systeem dat alle apparaten optimaal<br />

aanstuurt. Met een dynamisch energiecontract<br />

kan men bovendien inspelen op het variabel uurtarief<br />

en hier door het CEMS maximaal voordeel<br />

uit halen.” Verschillende VREG-simulaties werden<br />

uitgevoerd en zijn voor inkijk beschikbaar. •<br />

Geo-Thermics heeft naast een eigen studiedienst ook een eigen geothermisch boorbedrijf en een installatiebedrijf.<br />

79

ARCHITECTURALE<br />

VERLICHTING<br />

STRAAT-<br />

VERLICHTING<br />

VALINTA<br />

Het ultieme<br />

platform voor<br />

verlichtingsontwerpers<br />

VALINTA CURVE<br />

VALINTA GROOVE<br />

VALINTA SCOPE<br />

MINI MIDI MAXI<br />

www.schreder.be

Carpentier levert kwalitatieve en duurzame circulaire houtproducten voor architecturale toepassingen,<br />

zowel in interieur als exterieur. De opbouw met intelligente systemen resulteert<br />

in een unieke beleving voor de eindklant en een grote tijdwinst voor de plaatser.<br />

www.carpentier.be | www.livinlodge.be

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

LANGWERPIG DESIGN MET EINDELOZE MOGELIJKHEDEN<br />

Nieuwe betongevelsteen bevordert<br />

architecturale creativiteit<br />

Met visionaire ideeën en elegante betonoplossingen werkt Ebema sinds 1946 aan een betere buitenruimte.<br />

Onder de naam Ebema_Stone&Style realiseert en verdeelt de producent stijlvolle betontoepassingen<br />

voor tuin, terras, oprit en gevels. Het bedrijf doet hiervoor een beroep op een uitgebreid<br />

netwerk aan bouwhandelaars en (tuin)aannemers, die de consument adviseren en ondersteunen bij<br />

hun projecten. Met hun panorama ‘Brick’ stelt Ebema met trots de nieuwste telg in zijn aanbod voor.<br />

Tekst: Marlies Decavel | Beeld: Ebema<br />

Ebema produceert materialen in prefabbeton<br />

voor de particuliere en openbare markt. Daarvoor<br />

opereert het bedrijf onder verschillende<br />

noemers: Ebema_LivingCity werkt al jaren<br />

samen met en voor ontwerpers, architecten<br />

en inrichters van openbare ruimtes, zoals<br />

woonwijken, zorginstellingen of pleinen. Hun<br />

tweede pijler, Stone&Style, richt zich op de<br />

particuliere markt door elegante gevelstenen<br />

in beton te produceren. Hieronder vind<br />

je het tuin-, terras- en opritsegment onder<br />

Stone&Style GARDEN, het gevelverhaal valt<br />

onder de noemer Stone&Style BUILDING. Binnen<br />

beide afdelingen rekent de klant op een<br />

uitgebreid standaardgamma met eindeloze<br />

mogelijkheden.<br />

Voor ieder wat wils<br />

Ebema_Stone&Style BUILDING heeft een<br />

nieuw product gelanceerd: gevelstenen. De<br />

panorama ‘Brick’ is de eerste aanwinst binnen<br />

dit assortiment. “De naam verraadt veel,”<br />

zegt Philip Thijs, projectmanager van het<br />

gevelsegment. “De panorama ‘Brick’ is een<br />

langwerpige gevelsteen van zestig centimeter<br />

De variatie aan kleuren, texturen en oriëntatie geven het gebouw een dynamische uitstraling.<br />

82<br />

| Exterieur

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR BOUWEN<br />

lang, vier centimeter hoog en negen centimeter<br />

diep. Het is een heel elegante gevelsteen,<br />

helemaal in lijn met eigentijdse woningen,<br />

appartementsgebouwen en bedrijfsgebouwen.”<br />

De steen is uitgevoerd in beton en heeft<br />

een gladde afwerking. In het basisassortiment<br />

is hij verkrijgbaar in tien standaardkleuren,<br />

van lichtere grijze en witte tinten tot fel donkerrood<br />

en koffiekleurig. “Dat is enkel de<br />

standaarduitvoering. Want in principe is alles<br />

mogelijk. We bekijken per project en in overleg<br />

met architecten en ontwerpers welke kleur,<br />

structuur of afmeting de eindklant wil. In het<br />

Ebema_CreativeLab zijn personalisaties naar<br />

wens dus zeker mogelijk.”<br />

Een speciale impregnering beschermt de gevelstenen beter en<br />

langduriger, stoot water en vuil af en ademt tegelijk.<br />

Innovatieve visualisatietool<br />

Naast de vormgeving van de gevelsteen zelf, is<br />

ook de variatie in toepassing ervan eindeloos.<br />

Dit ontdek je via de online textuurgenerator.<br />

Philip: “Dit is een digitale toepassing waarmee<br />

je voorkeuren ontwerpt en visualiseert. Door<br />

te spelen met kleuren, oriëntatie, voegen en<br />

texturen van de gevelstenen krijg je in enkele<br />

muisklikken een zeer goede weergave van<br />

hoe je project eruit kan zien.” De tool is zeer<br />

reactief en erg gebruiksvriendelijk. Bewaar<br />

gemaakte ontwerpen in jouw favorieten of<br />

download ze als productfiche in pdf. Voor<br />

architecten is bovendien een extra handige<br />

optie ontwikkeld. Zij ontvangen binnen de twee<br />

minuten uitgebreide 3D-bestanden in hoge<br />

resolutie in hun mailbox.<br />

Efficiënte plaatsing<br />

Ook aan de metselaars is gedacht bij de<br />

ontwikkeling van de panorama ‘Brick’. Het<br />

elegante lang-smalformaat creëert een heel<br />

strak effect. Ideaal om te spelen met lijnen<br />

in de breedte en in de hoogte. De stenen zijn<br />

bovendien maatvast en geschikt voor diverse<br />

verwerkingswijzen: van verlijmen en traditioneel<br />

metsen tot verwerken met dunbed- of<br />

doorstrijkmortel. Een speciale impregnering<br />

beschermt de gevelstenen beter en langduriger,<br />

stoot water en vuil af en ademt tegelijk.<br />

Daardoor wordt de kleurintensiteit langer<br />

behouden en zijn de gevelstenen voor lange<br />

termijn goed beschermd tegen wituitbloeiing<br />

en groenaanslag. De stenen zijn verkrijgbaar<br />

als betonbrick en betonstrip van twee centimeter<br />

dik, en faciliteren een vlotte plaatsing.<br />

“Op een kopse zijde van de gevelstenen is een<br />

smalle afstandsnok van anderhalve millimeter<br />

dikte voorzien. Dit helpt de metselaars voor een<br />

efficiënte uitvoering.”, benadrukt Philip. ”Een<br />

nauwkeurige plaatsing is dan ook essentieel<br />

voor het meest esthetische resultaat.” •<br />

De langwerpige panorama ‘Brick’ is tijdloos elegant.<br />

De stenen zijn verkrijgbaar als betonbrick en betonstrip, en faciliteren een vlotte plaatsing.<br />

| Exterieur<br />

83

VAN CIRCULARITEIT NAAR EEN BEWUSTE LANDSCHAPSKEUZE<br />

Buitenbeleving met een duurzaam randje<br />

NOA outdoor living, dat zijn totaaloplossingen en producten van dertig high-end outdoor experts voor<br />

een optimale beleving van de buitenomgeving. Al kan comfortabel buitenleven niet zonder aan het<br />

ecologische aspect te denken, met duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen voorop.<br />

Tijdens het Inspiration & Design Event kwamen dr. ir. Pablo van der Lugt en landschapsarchitect Arne<br />

Deruyter langs bij NOA om er de mogelijkheden van biobased bouwen en een gevarieerde groene<br />

buitenomgeving onder de aandacht te brengen.<br />

Tekst: Anastasia Verleysen | Beeld: horace - Eli Lammertyn<br />

Dr. ir. Pablo van der Lugt kwam de mogelijkheden van houtbouw en circulariteit toelichten. (Beeld: horace - Eli Lammertyn)<br />

Een duurzame bouwsector, daar zet NOA outdoor<br />

living graag zijn schouders onder. Om het<br />

doelpubliek grondig te informeren, nodigde het<br />

inspiratiecentrum twee sprekers uit die een<br />

waardevolle bijdrage konden leveren aan dit<br />

onderwerp. Dr. ir. Pablo van der Lugt werkt aan<br />

het AMS Instituut van de TU Delft en is gespecialiseerd<br />

in houtbouw en in biobased materialen<br />

die de circulariteit van gebouwen versterken.<br />

“Circulair bouwen is nodig, want de grondstoffen<br />

raken op. Die schaarste in combinatie met de klimaatverandering<br />

doen een materiaalintensieve<br />

industrie zoals de bouw overschakelen naar<br />

andere grondstoffen”, zegt hij. Hout is een van die<br />

alternatieven. Maar is het duurzaam? En is het<br />

veilig? “Het is vooral nodig”, vindt Pablo. “Zo’n 39<br />

procent van de uitstoot wordt veroorzaakt door<br />

een stedelijke omgeving. Een derde daarvan is<br />

afkomstig van bouwmaterialen. Nochtans kunnen<br />

we met hout heel wat CO 2<br />

uit de lucht halen.<br />

Een houtbouw doet aan fotosynthese en is als<br />

een CO 2<br />

-kluis zolang het blijft bestaan. Dat duidt<br />

meteen het belang van circulaire gebouwen.”<br />

Hout was vroeger een onvoorspelbaar materiaal.<br />

Door de industriële revolutie kwamen<br />

er andere, meer stabiele materialen. “Dat is<br />

vandaag achterhaald”, zegt Pablo. “Via CLT<br />

worden de zwakheden eruit gehaald. Vervolgens<br />

wordt het hout kruiselings verlijmd tot<br />

84<br />

| Exterieur

oept ook tuinarchitect Arne Deruyter van aAD<br />

toe op. “Vandaag snijden we de zones uit die<br />

we nodig hebben om te bouwen”, zegt hij. “We<br />

moeten evolueren naar een plek waar architectuur<br />

gecreëerd wordt in functie van de natuur<br />

en wegstappen van de grasvlaktes. Waarom<br />

hebben we zoveel voetbalvelden of stenen<br />

woestijnen nodig? Het less-is-moreprincipe is<br />

niet van toepassing in de natuur. Wel de diversiteit<br />

met bos-, planten- en open zones in grote<br />

en kleine tuinen. De moeilijkste uitdaging voor<br />

mij is kiezen tussen de verschillende planten.”<br />

Met botanische, ecologische en historische<br />

vertrekpunten maak je het landschap in je ontwerpen<br />

leidend. “Je moet de natuur en bomen<br />

beleefbaar maken”, zegt Arne. “Je kan uitsnijdingen<br />

creëren in een tuinpad om de wortels<br />

van een boom ruimte te geven, maar evengoed<br />

een samenhangend groen geheel scheppen<br />

met uitsparingen voor gebouwen. Of een parking<br />

met doordachte groenaanleg, zodat de<br />

zichtlijnen van een gebouw aansluiten op de<br />

natuur. Een parking geeft namelijk meteen een<br />

eerste indruk.”<br />

NOA outdoor living, dat is buitenbeleving op z’n best. (Beeld: horace - Eli Lammertyn)<br />

een stabiel paneel dat je via BIM perfect kan<br />

integreren in een project. Bovendien is hout vijf<br />

keer lichter dan beton. Dat maakt het geschikt<br />

voor grote gebouwen, maar je krijgt het materiaal<br />

voor één huis vaak op minder vrachtwagens.<br />

Er bestaan vandaag fabrieken die volledige<br />

prefabwoningen klaarmaken, die je enkel nog<br />

moet rechtzetten. Of bedrijven die plug-andplaymodules<br />

maken die op de werf in elkaar<br />

gezet worden. Dit alles resulteert in een besparing<br />

op transport, een sneller bouwproces en<br />

een hoger rendement.”<br />

Mythes over houtbouw ontkracht<br />

Het hoogste houten gebouw vind je vandaag<br />

in Noorwegen: de Mjøstårnet met 86 meter<br />

hoogte. Een ander voorbeeld met houtbouw is<br />

het Astor project in Geel. Dit is een combinatie<br />

met een betonkern, wat tegenwoordig wel vaker<br />

gedaan wordt om de consument te laten wennen<br />

aan het idee van houtbouw. “Daarnaast is<br />

er nog de brandveiligheid die vaak als argument<br />

wordt aangehaald om niet voor hout te kiezen.<br />

Er wordt dan verwezen naar voorbeelden uit de<br />

middeleeuwen, waarbij hele straten in vlammen<br />

opgingen. Maar vroeger werd niet zo goed<br />

gebouwd. Hout brandt heel voorspelbaar. Je<br />

kan dus exact berekenen en overdimensioneren<br />

in functie van de brandveiligheid”, zegt<br />

Pablo. “Wanneer je de juiste houtsoort kiest,<br />

is het ook duurzamer. Het is een mythe dat er<br />

niet genoeg bos is. Er wordt minder geoogst<br />

dan dat er bijgroeit momenteel, zeker wanneer<br />

je inzet op hout uit duurzaam beheerde bossen.<br />

Bovendien kan je hout perfect combineren met<br />

andere materialen zoals brandnetel, bamboe,<br />

stro, olifantengras, … Er is een andere mindset<br />

nodig. Circulair bouwen betekent ook circulair<br />

ontwerpen en nadenken over wat met een<br />

gebouw gebeurt na de levensduur.”<br />

Natuur beleefbaar maken<br />

In ons streven naar duurzaamheid en circulariteit<br />

mogen we de natuur niet vergeten. Daar<br />

Landschap maximaliseren<br />

Spitten en grond afvoeren vindt de tuinarchitect<br />

onnodig als je de planten bewust kiest. Daarvoor<br />

hanteert hij het principe ‘verdubbelen door<br />

te delen’. “Evenementen, infrastructuur en<br />

groen kunnen hand in hand gaan in een straat<br />

die ruimte biedt aan al deze functies. Of een<br />

wadi hoeft geen saaie gracht te zijn, wel een<br />

mooie bloemenpracht. Restruimte bestaat niet,<br />

vul die op met bloemen en planten. Sommige<br />

plekken mag je niet kapot maken. Je kan ze wel<br />

opnieuw invullen in functie van de infrastructuur<br />

die nodig is. Ik ben ervan overtuigd dat elk<br />

ontwerp groen kan zijn. Maximaliseer het landschap<br />

en maak het beeldend.”<br />

Plantkeuzes worden enerzijds beïnvloed door<br />

het klimaat. Er is nood aan resistente planten<br />

die de droogte en overstromingen aankunnen.<br />

Exoten zullen dan ook meer en meer hun<br />

intrede doen. “We merken ook dat het plantseizoen<br />

veranderd is. We moeten voor de winter<br />

planten zodat ze wortelen voor de eerste<br />

hittegolf start”, zegt Arne. “Anderzijds moeten<br />

we tijdens het ontwerpen en vormgeven<br />

van een buitenomgeving het eindresultaat in<br />

gedachten houden. Kies voor plantcombinaties<br />

die elkaar niet overwoekeren. De mogelijkheden<br />

zijn er, maar we moeten er allemaal<br />

mee aan de slag. Iedereen is verantwoordelijk<br />

voor morgen.” •<br />

| Exterieur<br />

85

THEMA VERLICHTING<br />

'EEN UITNODIGING OM DE<br />

STAD TE ONTDEKKEN'<br />

Een parel van Belgisch erfgoed verdient het om mooi verlicht te worden. Bovendien<br />

creëert een goede verlichting van monumenten en gebouwen een meerwaarde voor de<br />

identiteit van elke stad. Dit is de visie van fabrikant Schréder, die wordt gedeeld door<br />

de stad Antwerpen. En de verlichting in, rond en van het station Antwerpen-Centraal<br />

kreeg recent een upgrade.<br />

Tekst: Tom Rampelbergh | Beeld: Schréder<br />

Subtiele verlichting van het dak, de torentjes en de koepels maken van het station een visueel oriëntatiepunt. (Beeld: Eric Muller photographie)<br />

86<br />

| Exterieur

THEMA VERLICHTING<br />

Het is een van de bekendste en misschien wel<br />

een van de mooiste intredes in een treinstation,<br />

het binnenrijden in station Antwerpen-<br />

Centraal. Het historische art-nouveaugebouw<br />

van steen, glas en metaal staat als een echte<br />

spoorwegkathedraal met een gebogen glazen<br />

perronoverkapping van 44 meter hoog en<br />

een elegante hal met een koepel die 75 meter<br />

boven de grond uittorent, over de sporen. Het<br />

project om de verlichting van het station aan<br />

te pakken, past in de overkoepelende visie van<br />

de stad. Studiebureau Stramien/Antico werkte<br />

in een lichtplan een gestructureerde visie op<br />

openbare verlichting uit voor de stad en haar<br />

districten. Het doel: Antwerpen ’s nachts gezellig,<br />

veilig en milieuvriendelijk maken.<br />

Erfgoed tot in de kleinste detail onthuld<br />

De oude verlichting van het station verslond<br />

veel energie en lichtte bovendien niet alle<br />

architecturale details uit die het station zo<br />

mooi maken. De uitstraling van het station, een<br />

belangrijke toegangspoort tot de stad, moest<br />

naar een hoger niveau worden getild. De stad<br />

organiseerde een wedstrijd om het verlichtingsproject<br />

uit te voeren en Susanna Antico<br />

Lighting Design Studio won met een lichtconcept<br />

dat van het station en zijn omgeving een<br />

aantrekkelijk nachtbeeld maakt. Op het laagste<br />

niveau laat deze nieuwe verlichting gebruikers<br />

zich veilig voelen en alles goed zien. De gevels<br />

baden in een zacht licht dat een warme sfeer<br />

uitstraalt terwijl lichtaccenten op de gevels het<br />

gebouw tot leven brengen. Bovendien voegt het<br />

diepte toe en versterkt het de architecturale<br />

rijkdom. Subtiele verlichting van het dak, de<br />

torentjes en de koepels maken van het station<br />

een visueel oriëntatiepunt.<br />

Schréder: “Een iconisch station verdient een topverlichting.” (Beeld: Eric Muller photographie)<br />

Beschermd monument<br />

Stad Antwerpen en Fluvius kozen Schréder<br />

als verlichtingspartner om de benodigde<br />

schijnwerpers, meer dan 360, te leveren.<br />

Schréder: “De integratie van de armaturen op<br />

de gevels van de gebouwen was onderhevig<br />

aan heel wat beperkingen want het station is<br />

een beschermd monument. Overdag mogen<br />

de armaturen het zicht niet verstoren. We<br />

stelden dan ook onze lineaire schijnwerper<br />

SCULPline voor, speciaal ontworpen om de<br />

"Een versterking van de<br />

identiteit van de stad."<br />

architectuur van gebouwen en monumenten<br />

te accentueren en om makkelijk tegen gevels<br />

te plaatsen. De schijnwerpers met dimbare<br />

witte leds worden dynamisch aangestuurd<br />

met het DMX-besturingssysteem wat Fluvius<br />

in staat stelt de installatie makkelijk te beheren.<br />

Met verschillende lichtscenario’s die het<br />

lichtniveau afstemmen op het tijdstip van de<br />

nacht bespaart de stad extra energie bovenop<br />

de energiebesparing die wordt bereikt door<br />

over te stappen op leds.” Ter hoogte van de<br />

torentjes kwamen de makkelijk te installeren<br />

SCULPdot-armaturen om de kleinste details<br />

ervan te accentueren.<br />

Schréder zet een combinatie van SCULPdot en SCULPline in om een<br />

aantrekkelijk nachtbeeld van het station en zijn omgeving te creëren.<br />

Verbazing<br />

De nieuwe verlichting van het iconische station<br />

valt enorm in de smaak bij de Antwerpenaren<br />

en de bezoekers. Michel Gerits, adjunct-coördinator:<br />

“Het valt ons op dat mensen die naar de<br />

verlichting komen kijken zo verbaasd zijn over<br />

de hoeveelheid details die ’s avonds zichtbaar<br />

worden en overdag nooit opvielen.” •<br />

| Exterieur<br />

87

THEMA GROENDAKEN<br />

‘WE WILLEN ZOVEEL MOGELIJK WILDE BESTUIVERS AANTREKKEN’<br />

GROENDAK WORDT<br />

BIODIVERS ZOEMDAK<br />

Het gaat niet goed met het bijenbestand in ons land. Onder het motto ‘alle beetjes helpen alle bijtjes’<br />

werd een viertal jaar geleden het Zoemdak-project opgestart. Opzet: groendaken aantrekkelijker maken<br />

voor bijen- en bloembezoekende insectenpopulaties. En ook al is het project officieel afgerond,<br />

het onderzoek op het terrein naar meer biodiverse groendaken zet zich onverminderd verder.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: IBIC<br />

Op een moment werden<br />

er 22 keer meer bijen<br />

op de testdaken geteld<br />

in vergelijking met<br />

traditionele sedumdaken.<br />

88<br />

| Exterieur

THEMA GROENDAKEN<br />

Hoe is het ondertussen gesteld met de ontwikkeling<br />

van het Zoemdak? We vroegen het aan<br />

initiatiefnemer en groendakexpert IBIC dat zich<br />

in 2020 samen met Natuurpunt, Hogeschool<br />

PXL en KU Leuven over de materie boog.<br />

Veertien testdaken met gelijkaardige opbouw<br />

werden aangelegd en opgevolgd. De bijen en<br />

andere insecten werden geteld, met stijgend<br />

enthousiasme. Ondertussen is het Zoemdak<br />

zadenmengsel met een dertigtal inheemse variëteiten<br />

een feit, wordt dit toegepast en ook voor<br />

verkoop aangeboden. Rob Christensen, hoofd<br />

IBIC Realize: “Al kan de ideale mix nog steeds<br />

evolueren en variëren naargelang de specifieke<br />

situatie. Elk groendak is namelijk uniek, alleen<br />

al door zijn locatie en de eventuele mogelijkheid<br />

om glooiingen met een dikkere substraatlaag<br />

te voorzien.” Enig reliëf is, uiteraard naast de<br />

juiste zadenmix, alvast positief voor de biodiversiteit<br />

en het welslagen van de Zoemdak., net als<br />

de aanwezigheid van water en voldoende huisvesting<br />

die de zoemers op de daktuin houden.<br />

Resistente, inheemse en streekeigen planten<br />

Een bijenvriendelijke grondgebonden tuin kan je<br />

niet vergelijken met een dito groendak. Op een<br />

groendak moeten planten gedijen in extreme<br />

omstandigheden en geschikt zijn tegen lange<br />

droogteperiodes. Brecht Lammens, commercieel<br />

projectleider bij IBIC: “We zijn op zoek gegaan<br />

naar wat we ‘waardplanten’ noemen, planten<br />

die bepaalde insecten nodig hebben. Op basis<br />

van theoretische kennis werd een eerste lijst<br />

samengesteld. Exemplaren die niet kiemden of<br />

niet lang stand hielden, werden uit de selectie<br />

geschrapt. Met de andere variëteiten gaan we<br />

verder. We blijven deze projecten verder opvolgen<br />

om de Zoemdaken op punt te stellen.” Rob<br />

vult aan: “In diverse daktuinen verschenen ook<br />

spontaan planten die niet in het initiële mengsel<br />

zaten. Als deze planten een meerwaarde betekenen<br />

voor de biodiversiteit en geen negatieve<br />

eigenschappen hebben naar woekering toe, dan<br />

laten we ze staan. Meer nog, we bekijken of het<br />

nuttig kan zijn ze aan de zadenmix toe te voegen.”<br />

De natuur als beste leermeester.<br />

Substraat en huisvesting<br />

Daarnaast werd ook onderzoek gedaan naar<br />

huisvesting en diverse substraatsoorten. Ook<br />

al zijn de resultaten over de impact hiervan<br />

minder frappant, toch is IBIC overtuigd dat dit<br />

belangrijk is. “We trachten de bijen in de tuin te<br />

houden, onder meer met dood hout als ideale<br />

nestelplaats. En qua substraat wordt gewerkt<br />

met verschillende korrelgroottes en diktes”,<br />

weet Louis Fierens, eveneens projectleider bij<br />

IBIC. In dit kader kijkt IBIC uit naar de verdere<br />

ontwikkeling van circulair substraat met tot<br />

granulaat verwerkt bouwpuin. Louis: “Een<br />

Zoemdak is erop gericht om op een schrale<br />

en droge ondergrond te staan. Substraat met<br />

herbruikpuin zou dus zeer geschikt zijn. Dat<br />

vervolledigt het duurzame plaatje.”<br />

Eenvoudig onderhoud<br />

Wat met de beleving en het onderhoud? Een<br />

natuurlijk ogend Zoemdak bloeit van voor- tot<br />

najaar. Louis: “Door een selectie aan bolgewassen<br />

met winterbloeiers toe te voegen, bieden<br />

we ook in de winter wat kleur en variatie.”<br />

Wat onderhoud betreft, is er in eerste instantie<br />

opvolging nodig. “Eens het Zoemdak goed vertrokken<br />

is, vergt hij een minimum aan weliswaar<br />

deskundig onderhoud. Invasieve soorten – die<br />

moet je uiteraard herkennen tussen het organische<br />

natuurgeweld – worden gewied. Verder<br />

volstaat een jaarlijkse maaibeurt, te vergelijken<br />

met een grasland in natuurgebied, waarna<br />

men het maaisel laat rusten zodat het zaad zich<br />

kan settelen op het Zoemdak. Nadien wordt er<br />

geruimd, om het substraat zo schraal mogelijk<br />

te houden. In tegenstelling tot een intensieve<br />

daktuin is het bovendien niet de bedoeling het<br />

Zoemdak te beregenen.” Intenstieve daktuin,<br />

extensief groendak of biodivers Zoemdak? “De<br />

verschillende daktuinen hoeven elkaar niet uit<br />

te sluiten en kunnen gecombineerd worden”,<br />

besluit Brecht. Maar wat meer biodiversiteit<br />

toevoegen, blijft sowieso een goed idee. •<br />

"Ondertussen in het Zoemdak zadenmengsel<br />

met een dertigtal inheemse variëteiten een feit."<br />

Een Zoemdak testopstelling.<br />

Een Zoemdak moet bijdragen aan de bestuiverspopulatie in de omgeving.<br />

| Exterieur<br />

89

THEMA GROENDAKEN<br />

STAP VOOR STAP JE OMGEVING VERGROENEN<br />

Een groendak: meer dan sedum<br />

“Groendaken bestaan altijd uit dezelfde sedumplanten en je kan ze enkel aanleggen op platte daken”:<br />

de clichés over zijn branche haalt Eric Watelot, accountmanager bij Zinco in België en Luxemburg, met<br />

plezier onderuit. Als bedenker van het ZinCo “Bijen- en Vlinderdak” in 2014 heeft hij een hart voor biodiversiteit.<br />

Want een betere wereld begint op je eigen dak.<br />

Tekst: Trees Accou | Beeld: ZinCo<br />

Daktuin met verschillende grassen in het Arboretum van Marche. (Beeld: Floratoit)<br />

De biodiversiteit verbeteren, meer water vasthouden,<br />

hittestress bestrijden of simpelweg<br />

genieten van meer kleur: de voordelen van een<br />

groendak zijn talrijk. Groendaken maken onze<br />

omgeving leefbaarder en vergroenen de wereld<br />

in kleine stapjes. “Vorige generaties hebben het<br />

milieu flink om zeep geholpen. Het is aan ons om<br />

dit recht te zetten”, zegt Eric. “Op deze manier<br />

kan ik een steentje bijdragen aan het nalaten<br />

van een groenere wereld voor mijn zoon.” Sinds<br />

enkele jaren zijn groendaken verplicht op openbare<br />

gebouwen en ook bij particulieren groeit de<br />

belangstelling om een positieve impact te maken<br />

met hun dak. Zonnepanelen kunnen perfect<br />

geïntegreerd worden in groendaken en nieuwe<br />

ontwikkelingen zoals computergestuurde retentiedaken<br />

met het ZinCo Meteo Active-systeem<br />

worden meer en meer toegepast.<br />

Voor elk dak een systeem<br />

Een belangrijke vraag is: kan elk dak een<br />

90<br />

| Exterieur

THEMA GROENDAKEN<br />

groendak zijn? “Voor beplanting op je dak ben<br />

je niet beperkt tot platte daken. Ook een hellend<br />

dak kan groen verwelkomen als je de<br />

juiste systemen aanbrengt”, benadrukt Eric.<br />

“Wat voor daktuin je aanlegt, hangt samen met<br />

verschillende factoren, zoals de draagkracht<br />

van je infrastructuur. Niet alleen het substraat<br />

en de beplanting bepalen het gewicht van je<br />

groendak, maar ook het volume water dat vastgehouden<br />

wordt. Groendaken worden namelijk<br />

ook aangelegd om regen vertraagd af te voeren.<br />

Ook de oriëntatie en hoogte van je dak spelen<br />

een rol in je keuze. Schaduw en wind zijn pretbedervers<br />

bij bepaalde types planten.”<br />

Zijn kennis over daktuinen deelt Eric ook online,<br />

bijvoorbeeld met een meet-up voor dakhoveniers.<br />

In een half uur praat hij je bij over de<br />

verschillende aspecten om op te letten bij het<br />

ontwerpen en aanleggen van een klimaatdak.<br />

Op de website van ZinCo vind je onder Events<br />

informatie over komende edities.<br />

Van vetplant tot boomkruin<br />

Er is meer mogelijk dan de gekende sedums.<br />

Zelfs op een eenvoudig plat dak pak je vandaag<br />

uit met vaste planten die van de vroege lente<br />

tot in het hart van de herfst je huis opfleuren.<br />

Niet alleen omdat het mooi is: enkele vierkante<br />

meters bloemen bieden voedsel voor heel wat<br />

bijen en vlinders. Zie je het grootser, dan kan je<br />

een echte daktuin aanleggen. Weet wel: bomen<br />

en struiken wortelen diep en hebben aangepaste<br />

drainagesystemen en substraten nodig<br />

om te floreren.<br />

Daarom is het belangrijk al van bij het ontwerp<br />

van een bouw- of renovatieproject rekening te<br />

houden met het gewenste resultaat. “Wil je een<br />

uitgebreide daktuin, dan moet je constructie<br />

Een zee aan bloemen op het Bijen- en Vlinderdak. (Beeld: ZinCo)<br />

die kunnen dragen, moeten de opkanten hoog<br />

genoeg zijn voor het benodigde substraat en heb<br />

je het juiste onderliggende drainagesysteem<br />

nodig. Denk ook aan degelijke waterdichting.<br />

Als die niet oké is, krijg je gegarandeerd problemen.<br />

Wat ook vergeten wordt: een groendak<br />

beschermt de waterdichting tegen hoge temperaturen<br />

en uv. De levensduur van de dakdichting<br />

wordt zodanig verlengd dat renovaties niet meer<br />

nodig zijn. Daarom is het ook belangrijk dat<br />

architecten en projectontwikkelaars tijdig advies<br />

bij ons inwinnen. Zo kan je alles voorzien om op<br />

het einde van de rit te genieten van de prachtige,<br />

voorziene tuin, en niet snel en goedkoop een<br />

oninspirerend sedumdak in te zaaien dat niets te<br />

maken heeft met het initiële ontwerp.”<br />

Zo’n ingezaaid dak is geen garantie op succes.<br />

Is het dak bovendien schaduwrijk en vochtig,<br />

dan bestaat de kans dat je eindigt met een<br />

mosvlakte doordat je planten nooit een eerlijke<br />

groeikans hebben gekregen. Ook de juiste<br />

plantenkeuze is essentieel en vermijdt schade<br />

aan je dak door bijvoorbeeld planten die woekeren<br />

en je dakbedekking beschadigen. Advies<br />

op maat van jouw gebouw, de keuze voor kwalitatieve<br />

systemen en de juiste planten garanderen<br />

een groendak dat – mits een minimum<br />

aan onderhoud – jarenlang plezier geeft en in<br />

voedsel voor insecten zal voorzien.<br />

Zinco biedt correct advies en begeleiding, en<br />

heeft alles in huis om van een daktuin een<br />

klein paradijs te maken. “We zijn een wereldwijde<br />

speler aanwezig in meer dan 42 landen<br />

met kennis van zaken en bieden een volledige<br />

service die degelijk onderbouwd is. Want je kan<br />

prachtige dingen doen met een dak.” •<br />

Gezellige daktuin met waterpartijen in mei.<br />

(Beeld: Anne-Marie Van Damme)<br />

Dezelfde daktuin tijdens de zomermaanden.<br />

(Beeld: Anne-Marie Van Damme)<br />

| Exterieur<br />

91

Op de site vind je naast het klooster ook een kapel, het poortgebouw en historische gastenverblijven.<br />

GEDETAILLEERDE<br />

PLANNEN VAN KLOOSTER<br />

VIA 3D-SCANNING<br />

Beschermd erfgoed omzetten in gedetailleerde plannen vraagt om een doortastende aanpak. NX2<br />

zette zijn 3D-scanners in om het Sint-Jansbergklooster in het Limburgse Zelem (Halen) een nauwkeurige<br />

neerslag te geven. Ze leverden specifieke grondplannen en snedes af aan de architecten, die de<br />

restauratie naar de oorspronkelijke vorm in goede banen leiden.<br />

Tekst: Stephanie Demasure | Beeld: NX2<br />

Het Sint-Jansbergklooster in Zelem heeft een rijke geschiedenis. Het dateert<br />

uit de dertiende eeuw. De eerste bewoners waren kartuizers, leden van de<br />

strengste kloosterorde in de katholieke kerk. Na een periode binnen de kerk<br />

werd het klooster staatseigendom en werd het vervolgens verkocht aan een<br />

adellijke familie. Die vormde het klooster om tot een kasteel, met een nieuwe<br />

luxueuze vleugel. Ook de zuster dominicanessen gebruikten het klooster<br />

later. Zij brachten de soberheid terug, door alles wit te overschilderen. Dat<br />

alles samen maakt het klooster beschermd erfgoed.<br />

Stevige basis voor restauratie<br />

Door die erfgoedwaarde contacteerde architectenbureau ASA (Atelier<br />

voor Stedelijke Architectuur) uit Gent het Ledegemse NX2. De restauratie<br />

moet namelijk zorgvuldig en historisch correct gebeuren, tot het kleurenpallet<br />

en de schildertechnieken toe. Het expertenteam in 3D-scanning<br />

en opmetingen trok met veel plezier vanuit West-Vlaanderen naar<br />

Limburg om de klus te klaren. “De uitgestrekte site met verschillende<br />

bijgebouwen vlot en accuraat in kaart brengen was een leuke uitdaging.<br />

Met verschillende scanners slaagden we erin de opdracht af te werken<br />

in amper drie dagen. We verzamelden nauwgezet alle puntenwolken en<br />

verwerkten ze tot as-builtplannen volgens de wensen en noden van de<br />

architecten”, legt zaakvoerder Nic Kerkhof uit.<br />

Op de site vind je naast het klooster ook een kapel, het poortgebouw en<br />

historische gastenverblijven. Nic: “De kloostergang met gastenverblijven<br />

92

"De restauratie moet<br />

zorgvuldig en historisch<br />

correct gebeuren, tot<br />

het kleurenpallet en de<br />

schildertechnieken toe."<br />

Met 3D-scanners maakte NX2 een nauwkeurige neerslag van de gebouwen.<br />

De charmante kapel.<br />

uit de jaren 1600 inspireerde de huidige eigenaars. Initieel wilden ze dit<br />

een gelijkaardige functie geven, als B&B. Door de erfgoedkundige beperkingen<br />

bleek dat niet mogelijk en de focus verschoof naar evenementen.<br />

Onder meer de prachtige kapel biedt hier unieke mogelijkheden. Misschien<br />

zag je ze zelfs al in Thuis, want het huwelijk van Bob en Tamara<br />

werd daar gefilmd.”<br />

Geest Fred?<br />

De opnames van het Thuis-huwelijk zouden zelfs twee keer gebeurd zijn,<br />

omdat de filmapparatuur de eerste beelden niet goed had geregistreerd.<br />

Zat geest Fred daar voor iets tussen? Het verhaal gaat namelijk de ronde<br />

dat er een geest rondwaart in het historische klooster. Bewoners maken<br />

melding van onverklaarbare voetstappen en stemmen, en van meubilair<br />

dat plots verzet is, zonder te kunnen aantonen door wie. “Of Fred echt<br />

bestaat of niet laat ik in het midden. Onze apparatuur ondervond alleszins<br />

geen last van zijn fratsen”, grapt Nic. “We konden de scanning volgens<br />

onze planning vlot afwerken en de nodige plannen aan onze opdrachtgevers<br />

bezorgen.” •<br />

FICHE VAN PROJECT<br />

Project: Sint-Jansbergklooster<br />

Locatie: Halen (Limburg)<br />

Architect: ASA (Gent)<br />

93

JONGE GARDE<br />

'ARCHITECTUUR IS NIET ALLEEN<br />

DE MENS EN HET GEBOUW,<br />

MAAR OOK ZIJN OMGEVING'<br />

“Waar ik binnen tien jaar wil staan? Ergens aan de frontlinie, het<br />

liefst mee op de werf. Maar uiteraard ben ik ook geboeid door het<br />

ontwerp, met aandacht voor een meer natuurinclusieve aanpak.”<br />

Aan ambitie en gebetenheid geen gebrek bij stagiair architect Tosca<br />

Van Reymenant. Ze wist dan ook een uitdagende stageplaats te<br />

bemachtigen bij Jaspers-Eyers Architects in Leuven. En daar voelt<br />

ze zich op haar plek.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Jaspers-Eyers Architects<br />

De passie voor architectuur en design zit bij Tosca’s<br />

familie in het bloed. Haar ouderlijke huis is<br />

een ontwerp van Jo Crepain en werd in een latere<br />

fase uitgebreid door Lou Jansen. Tosca: “Als klein<br />

meisje was ik altijd enorm onder de indruk van<br />

hoe hij als architect, steeds in het zwart gekleed<br />

met een contrasterende witte haarbos, bij ons<br />

aan de eettafel zijn plannen en ideeën kwam<br />

bespreken. Hij straalde zo’n enorme wijsheid<br />

uit. Die nauwe samenwerking tussen architect<br />

en bouwheer is mij altijd bijgebleven.” Het zaadje<br />

was geplant en zoveel jaren later koos Tosca om<br />

voor een opleiding in de architectuur te gaan.<br />

Natuurinclusief design<br />

Ook al is Tosca geboren en getogen in een dorp,<br />

de stad trekt haar aan. Ze koos voor de KU Leuven<br />

– Sint Lucas Brussel om zich vast te bijten<br />

in haar opleiding tot architect. “De multiculturaliteit<br />

sprak mij aan, met een mengelmoes aan<br />

stijlen, mensen en samenlevingsvormen”, aldus<br />

Tosca. Haar keuze viel op architectuur, weliswaar<br />

met een interessante eerste master studio<br />

die aanleunt bij stedenbouw. In deze studio werd<br />

gekeken naar de stad als een nieuwe natuurlijke<br />

biotoop en naar architectuur als een ecosysteem<br />

dat kansen biedt om biodiversiteit en duurzaamheid<br />

te stimuleren. Tosca: “We onderzochten<br />

hoe we de straten en steden terug leefbaar kunnen<br />

maken, onder meer door de integratie van<br />

natuur en door de auto een minder dominante rol<br />

te laten spelen in het straatbeeld. Architectuur<br />

is niet alleen de mens en het gebouw, maar ook<br />

de omgeving. Net daarom ben ik op deze ideeën<br />

dieper ingegaan tijdens mijn masterproef in de<br />

studio birds and buildings, met een ontwerp voor<br />

de herontwikkeling van een gebetonneerde wijk<br />

in de buurt van waar ik woon. Het idee was om<br />

vanuit een andere organisme, in mijn geval de<br />

huismus, een nieuw masterplan te ontwikkelen<br />

dat een betere leefwereld voor de mens combineert<br />

met een klimaatrobuuste omgeving. Het<br />

blijft een zeer actueel thema, waar ik mij zeker<br />

nog verder in wil verdiepen.”<br />

Uitdagende stageplek<br />

Was er iets dat ze miste tijdens haar studie?<br />

“De voeling met de praktijk ontbrak soms wel.<br />

"Mijn stagemeester John Eyers voelde goed<br />

aan waar hij mij het best kon inzetten."<br />

Tosca Van Reymenant, aan de slag als stagiair<br />

architect bij Jaspers-Eyers Architects in Leuven.<br />

Daarom was ik blij met de kans om al tijdens<br />

mijn master een korte stage te lopen bij<br />

Jaspers-Eyers. Inderdaad, best ambitieus, om<br />

meteen te gaan aankloppen bij zo’n groot en<br />

gerenommeerd kantoor. Maar ik voelde mij<br />

hier meteen welkom en aangemoedigd om te<br />

blijven leren en ontdekken.” Wat later volgde<br />

nog een studentenjob en vervolgens ook haar<br />

huidige stage bij Jaspers-Eyers. Tosca: “Mijn<br />

stagemeester John Eyers voelde goed aan waar<br />

hij mij het best kon inzetten. Zo mocht ik al met<br />

verschillende projectarchitecten samenwerken<br />

in verschillende fases van een project.”<br />

94

Het Airport Business Center – kortweg ABC – waarvan de bouw deze zomer start. (Beeld: Jaspers-Eyers)<br />

Momenteel draait Tosca al even mee in het<br />

team van het Airport Business Center (ABC),<br />

een kantorenpark in Diegem van meer dan<br />

38.000 vierkante meter, vlak bij de Brusselse<br />

ring en de luchthaven. Het project omhelst<br />

drie state of the art kantoorgebouwen met een<br />

gemeenschappelijke sokkel in een halve cirkel.<br />

Samen met de drie reeds aanwezige gebouwen<br />

wordt de cirkel als het ware gesloten, met in<br />

het midden een aangename buitenruimte in de<br />

vorm van een verbindend plein. “Ik kon meewerken<br />

aan de bouwaanvraag, aanbesteding,<br />

meetstaat en mocht ook mee aan tafel zitten<br />

met de bouwheer om de integratie van een<br />

auditorium te bespreken. Nu kijk ik vooral uit<br />

naar de start van de uitvoering, nog deze zomer.<br />

In de frontlinie, tussen de aannemers, daar zie<br />

ik me ook wel staan.” Een ambitieuze dame<br />

die van aanpakken weet en die we alle succes<br />

toewensen. •<br />

De state of the art kantoorgebouwen van het Airport Business Center.<br />

95

GRENSVERLEGGEND!<br />

Energiepositief en circulair<br />

campusgebouw ‘powered by nature’<br />

Circulariteit en duurzaamheid staan centraal in onze vaste rubriek rond grensverleggende architectuur in<br />

het buitenland. Dit recente project van Paul de Ruiter Architects brengt ons naar de Erasmus Universiteit<br />

Rotterdam (EUR). Daar laat het Langeveld Building zich niet alleen opmerken door zijn architectuur, maar<br />

ook door het duurzame opzet en een innovatief en natuurlijk ventilatiesysteem ‘powered by nature’.<br />

Tekst: Eva Goossens | Beeld: Aiste Rakauskaite - Paul de Ruiter Architects<br />

Een BREAAM-outstanding certificering<br />

ontvang je niet zomaar. Het Rotterdamse<br />

Langeveld Building, dat deze eer te beurt viel,<br />

is dan ook een onderwijsgebouw dat zich op<br />

verschillende vlakken onderscheidt. De circulaire<br />

insteek is één ding, maar ook de manier<br />

waarop het gebouw energiepositief werd<br />

gemaakt, is interessant. Het energieverbruik<br />

van de ventilatie werd aanzienlijk gereduceerd<br />

door een innovatief en natuurlijk ventilatieprincipe<br />

dat werkt op wind- en zonne-energie.<br />

Dit natuurlijk aangedreven systeem bespaart<br />

enorm veel energie en levert tegelijkertijd<br />

veel meer frisse lucht dan gebruikelijk is in<br />

gebouwen. ‘Powered by nature’ is hier geen<br />

holle slogan.<br />

Vernieuwend ventilatiesysteem<br />

Dat veel frisse lucht en bijgevolg een performante<br />

ventilatie van essentieel belang zijn in een onderwijsgebouw<br />

van 8.748 vierkante meter, goed voor<br />

zo’n 3.000 studenten, staat buiten kijf. Maar ventilatie<br />

(klasse A) kost veel energie. Hoe realiseer<br />

je dat, als het ook het opzet is om een energiepositief<br />

gebouw op te leveren? Bij Langeveld<br />

Het BREAAM-outstanding campusgebouw Langeveld Building. (Beeld: Aiste Rakauskaite)<br />

96

De natuurlijke look-and-feel bevordert het welbevinden. (Beeld: Aiste Rakauskaite)<br />

Building is een vernuftig ventilatieprincipe toegepast<br />

op wind- en zonne-energie. Op de zuidgevel<br />

van het gebouw zitten twee zonneschoorstenen<br />

bestaande uit 9 meter brede verticale zwarte<br />

schachten. Door de zon op deze schachten wordt<br />

de lucht opgewarmd waardoor er een opwaartse<br />

trek ontstaat. Boven op deze schachten zit een<br />

venturikap, in de vorm van een vleugel, die de<br />

wind versnelt. Door deze kap wordt de gebruikte<br />

lucht uit het gebouw gezogen. Verse lucht wordt<br />

door een andere verticale schacht, door middel<br />

van een kleppenregister dat de wind vangt, het<br />

gebouw ingetrokken. Boven deze luchtschacht<br />

dwingt een koud waterdouche de ingetrokken<br />

lucht in hoge snelheid naar beneden. Miljoenen<br />

minuscule waterdruppeltjes verzwaren de lucht<br />

waardoor deze extra vaart krijgt. Vervolgens<br />

wordt deze frisse lucht verwarmd of gekoeld<br />

waardoor een perfect studeerklimaat door het<br />

gebouw wordt verspreid. Met dit systeem wordt<br />

wel 85 procent ventilatie-energie bespaard.<br />

"Het natuurlijk aangedreven ventilatiesysteem<br />

bespaart enorm veel energie."<br />

Energiepositief en circulair<br />

Wanneer er geen wind of zon is, biedt een backupmotor<br />

– met een noodventilator die werkt op<br />

stroom van de zonnepanelen - redding zodat<br />

genoeg frisse lucht het gebouw in wordt geblazen.<br />

Aangezien er geen luchtbehandelingskasten<br />

op het dak nodig zijn, is hier meer plaats<br />

voor zonnepanelen. Samen met het koude- en<br />

warmteopslagsysteem, wordt het gebouw<br />

energiepositief.<br />

Energiepositief en circulair. Sloopmateriaal<br />

van andere panden, waaronder gebouwen van<br />

de EUR, kreeg hier een nieuwe bestemming.<br />

Alle gebruikte materialen ontvingen bovendien<br />

een identiteit die is vastgelegd in een digitaal<br />

materiaalpaspoort. Dit paspoort geeft inzicht<br />

in het toekomstige materiaalpotentieel voor<br />

hergebruik. Ook interessant: circulariteit krijgt<br />

een gezicht door QR-codes in het gebouw die<br />

meer informatie geven over de toegepaste<br />

duurzame technieken.<br />

Transparante architectuur<br />

Last but not least is er ook aandacht voor de<br />

architectuur en beleving. Glas zet de toon. Door<br />

de transparante gevels gaat het gebouw een<br />

natuurlijke verbinding aan met de omliggende<br />

campus. Aan daglicht geen gebrek, zelfs tot<br />

diep in het gebouw. We noteren veel groen en<br />

hout, met onder meer imposante boomstammen<br />

in de atriumconstructie. De natuur wordt<br />

optimaal naar binnen gehaald. Een ware boomhut<br />

maakt het plaatje compleet. Alles voor het<br />

welzijn van de studenten en de anderen die dit<br />

gebouw mogen beleven. •<br />

Het af- en toevoerprincipe van het natuurlijke ventilatiesysteem<br />

voorgesteld. (Beeld: Paul de Ruiter Architects)<br />

FICHE VAN PROJECT<br />

Project: Langeveld Building<br />

Locatie: Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

Architect: Paul de Ruiter Architects<br />

97

ArchiComm<br />

Platform over architectuur, interieur- & landschapsarchitectuur<br />

VOLG ONS!<br />

SCAN MIJ<br />

NR VERSCHIJNING THEMA’S<br />

1 maart Houtbouw - Verlichting - Gevel innovaties - Buitenschrijnwerk - Outdoor living - Deuren - Isoleren<br />

Special: Renovatie<br />

2 juni Akoestiek - Glas - Liften - Keuken - Dakdekking - Sanitair - Domotica & Elektriciteit - Brandveiligheid<br />

Special: Hotel<br />

3 september Duurzame energie - Beton - Groendaken - Ventilatie - Software - BIM - Wandafwerking<br />

Special: Circulair bouwen<br />

4 november Vloere - Toegangscontrole - Natuursteen - Plafonds - Kachels en Haarden - Verlichting<br />

Special: Kantoor & Industriebouw<br />

Wallonië<br />

1 april Houtbouw - Verlichting - Gevel innovaties - Buitenschrijnwerk - Outdoor living - Deuren - Isoleren -<br />

Akoestiek - Glas - Liften - Keuken - Dakdekking - Sanitair - Domotica & Elektriciteit - Brandveiligheid<br />

Special: Renovatie<br />

2 oktober Duurzame energie - Beton - Groendaken - Ventilatie - Software - BIM - Wandafwerking - Vloeren -<br />

Toegangscontrole - Natuursteen - Plafonds - Kachels en Haarden - Verlichting<br />

Special: Circulair bouwen - Kantoor<br />

www.archicomm-online.be<br />

VOOR MEER INFORMATIE NEEM CONTACT OP MET KEVIN DESENDER<br />

BEL +32 50 36 81 70 OF MAIL K.DESENDER@LOUWERSMEDIAGROEP.BE

Snelle plaatsing met uitmuntende<br />

nivellering<br />

STRUCTUSOL<br />

Structusol<br />

Randafwerking<br />

INOX L<br />

trapsysteem<br />

B-EPD beschikbaar:<br />

recycled material<br />

made of<br />

www.solidor.be • Instagram: solidor_adjustablepedestals •<br />

Facebook: @solidoradjustablepedestals • LinkedIn: SolidorProducts

alkons<br />

kroonlijsten<br />

kolommen<br />

gevelelementen<br />

maatwerkin architectonisch beton<br />

voor meer inspiratie<br />

www.stijlbeton.be<br />

of maak een afspraak<br />

Schollebeekstraat 74/1<br />

B-2500 Lier<br />

info@stijlbeton.be<br />

www.stijlbeton.be

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!