Inkijkexemplaar Vogelskijken Magazine

Ieder najaar vliegen miljoenen vogels over Nederland op
weg naar het zuiden. Het is indrukwekkend om vogels
langs te zien vliegen terwijl je weet dat ze nog een lange
reis voor de boeg hebben, vaak nog duizenden kilometers.
De vogeltrek speelt zich zowel overdag als ’s nachts af.
Hoewel de aantallen ’s nachts waarschijnlijk hoger zijn
dan overdag, kun je ook tijdens daglicht veel trekvogels
zien. Op goede trekdagen worden er overdag honderdduizenden
vogels gezien door vogelaars. Wie wil daar nu
geen deelgenoot van zijn? Het mooie van vogeltrek is dat
iedereen het kan zien, of je nu weinig of veel ervaring hebt
met vogels kijken. In dit artikel vind je vijf concrete tips om
dit najaar de vogeltrek optimaal te beleven. Zodat je – voor
een kort moment – deelgenoot kunt zijn van de indruk-
1. Start in je eigen tuin
Je hoeft niet naar een ver natuurgebied, je tuin is vaak al
een prima plek om iets van de vogeltrek mee te krijgen.
Normaal is het aantal vogels in een tuin vaak beperkt. Af
en toe komt er eens een nieuwe soort bij, maar het zijn
toch vaak dezelfde vogels die je ziet. Tijdens de najaarstrek
is dit anders. Dan kun je op één dag over je eigen tuin
makkelijk meer dan tien verschillende soorten vogels zien
overvliegen die je normaal nooit in je tuin ziet. Dus drink
veel omhoog.
2. Houd de herfstvakantie vrij
Vogels zijn gewoontedieren. Elk najaar trekt de hoofdmoot
in dezelfde periode door. De herfstvakantie valt vaak
midden in de echte toptijd van de vogeltrek waarbij op één
dag honderdduizenden vogels over Nederland en België
vliegen. De echte piek is vaak zo ongeveer midden oktober.
Net als in het gewone leven gaat ook de vogeltrek sneller
voorbij dan je denkt. Reserveer daarom een dag in je agenda
om er op uit te gaan. Of nog beter: spreek af met vrienden
om een dagje vogels te kijken. Zo heb je een stok achter
de deur en krijg je geen spijt als je in november realiseert
dat de vogeltrek alweer voorbij is. Mocht je in de herfstvakantie
in een vakantiepark zijn, ga dan lekker de eerste
uurtjes voor je huisje zitten. Geniet van de rust en van de
vogels die overvliegen op weg naar het zuiden.
3. Sluit aan bij een telpost
Samen vogels kijken is gezellig en heel leerzaam. In het
hele land zijn er zogeheten telposten, plekken waar
vogelaars met elkaar de vogeltrek bekijken. Deze telposten
zijn vaak gelegen op strategische punten met goed zicht
waar vogels lang te volgen zijn. Ideaal om de vogeltrek te
beleven. Bezoekers zijn vaak van harte welkom om even
mee te tellen. Op www.trektellen.nl zijn alle telposten te
vinden die er zijn in Nederland.
Er worden in het najaar ook veel excursies gehouden om de
vogeltrek te beleven. Kijk hiervoor op de website van de lokale
vogelwerkgroep bij jou in de buurt. Je kunt natuurlijk ook zelf een
telpost starten of een excursie organiseren. Nodig je collega’s,
vrienden en buurtgenoten uit. Samen zie je meer en je leert van elkaar.
Foto: Hans van Paddenburgh.
4. Let op oostenwinden
Er zijn weinig dingen waar het
vogelaarshart nog sneller van gaat
kloppen dan oostenwind in het najaar.
Vogels worden door de oostenwind
meer naar het westen ‘geduwd’
waardoor trekbanen meer richting
Nederland verschuiven. Vooral bij
roofvogels geeft dit vaak een sterk
effect en kunnen er op een goede
dagen tientallen wouwen, kiekendieven
en andere soorten rovers
in Nederland gezien worden. Ook
matige zuidenwinden zijn favoriet,
omdat vogels dan tegen de wind in
moeten vliegen. Vogels vliegen bij
tegenwind minder hoog om de wind
te ontwijken. Bij zuidenwind kun je
met name grote aantallen zangvogels
zien, zoals graspiepers en vinken.
Bij noordenwind trekken de meeste
ongezien hoog voorbij.
Bewolking is ook belangrijk. Vogels
hebben bijna altijd een donker
silhouet, ook vogels met een licht
verenkleed. Tegen een blauwe lucht
zijn vogels daardoor moeilijk te
zien. Als er bewolking is, het liefste
gebroken bewolking en niet te laag,
zijn vogels veel beter zichtbaar. De
ideale herfstdag voor een vogelaar
is er één met oostenwind, gebroken
bewolking en een windkracht van 2of
3 beaufort.
5. Bezoek een Waddeneiland
Er zijn weinig plekken in Nederland
waar je de vogeltrek zo optimaal kunt
meemaken als op de Waddeneilanden.
Na een verre reis over zee zijn de
eilanden vaak het eerste land dat de
vogels zien. En daar willen ze graag
even op krachten komen.
Doordat de eilanden niet groot zijn
zie je vaak overal vogels. Een leuke
activiteit is het zogeheten ‘bosjes
kloppen’. Dit gaat als volgt: je loopt
langs een groepje lage bomen en
struiken. Je kijkt goed of je iets ziet
bewegen in het struikgewas of dat je
iets hoor. Zie je iets in het struweel
of hoor je een onbekend roepje? Rust
niet tot je zeker weet welke soort het
is. Er zijn vogelaars die gerust een half
uur wachten totdat ze zeker weten
welke soort zich in de bosjes schuilhoudt.
Ze kloppen alle bosjes die ze
tegenkomen en denken nooit 'het zal
wel een tjiftjaf zijn'...
In november 2023 verschijnt Veldgids
Vogeltrek in beeld, over het herkennen
van trekvogels aan hun vliegbeeld.
Naast uitgebreide beschrijvingen van
120 soorten, bevat het boek meer dan
500 vliegbeelden. Samen met Sam
Gobin heeft Marc Dijksterhuis dit
boek geschreven.
Scan de
QR code
26 Special - Vogeltrek
Foto: Hans van Paddenburgh.
27