You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Do <strong>14</strong> mrt <strong>2024</strong><br />
Grote Zaal<br />
20.15 uur<br />
Donderdag<br />
avondserie<br />
<strong>Wantenaar</strong> & <strong>Stravinsky</strong><br />
<strong>Residentie</strong> <strong>Orkest</strong> <strong>Den</strong><br />
<strong>Haag</strong> + <strong>Vincent</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Amsterdam</strong><br />
Het gratis beschikbaar stellen <strong>van</strong> dit digitale<br />
programmaboekje is een extra service<br />
ter voorbereiding op het concert. Het is<br />
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie<br />
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele<br />
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de<br />
andere concertbezoekers.<br />
Bij voorbaat dank.
Programma<br />
<strong>Wantenaar</strong> & <strong>Stravinsky</strong><br />
<strong>Residentie</strong> <strong>Orkest</strong> <strong>Den</strong> <strong>Haag</strong><br />
+ <strong>Vincent</strong> <strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong><br />
Anja Bihlmaier dirigente<br />
<strong>Vincent</strong> <strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong> accordeon<br />
Donderdag<br />
avondserie<br />
Do <strong>14</strong> mrt <strong>2024</strong><br />
Grote Zaal<br />
20.15 – 22.00 uur<br />
ca. 45 minuten voor de pauze<br />
ca. 45 minuten na de pauze<br />
Inleiding<br />
Foyerdeck 1<br />
19.15 – 19.45 uur<br />
Thea Derks in gesprek met<br />
dirigente Anja Bihlmaier<br />
en componiste Mathilde<br />
<strong>Wantenaar</strong><br />
Dit concert wordt live<br />
uitgezonden door de NTR<br />
op NPO Klassiek<br />
Staat je mobiele telefoon al uit?<br />
Dank je wel.<br />
2
Programma<br />
Maurice Ravel (1875 - 1937)<br />
Le tombeau de Couperin (1919)<br />
I. Prélude (À la mémoire du lieutenant Jacques Charlot)<br />
II. Forlane (À la mémoire du lieutenant Gabriel Deluc)<br />
III. Menuet (À la mémoire de Jean Dreyfus)<br />
IV. Rigaudon (À la mémoire de Pierre et Pascal Gaudin)<br />
Mathilde <strong>Wantenaar</strong> (1993)<br />
Concert voor accordeon en orkest (2023, Nederlandse première)*<br />
Pauze<br />
Igor <strong>Stravinsky</strong> (1882 - 1971)<br />
Petroesjka (1910-11, rev. 1947)<br />
··<br />
Tableau I ‘La foire du Mardi-Gras’<br />
Introduction - Fête populaire de la semaine grasse<br />
Le tour de passe-passe<br />
Danse russe<br />
··<br />
Tableau II ‘Chez Petrouchka’<br />
Chez Petrouchka<br />
··<br />
Tableau III ‘Chez le Maure’<br />
Chez le Maure<br />
Danse de la ballerine<br />
Valse. La ballerine et le Maure<br />
··<br />
Tableau IV ‘La foire du mardi gras’<br />
Fête populaire de la semaine grasse<br />
Danse des nounous<br />
Le paysan et l’ours<br />
Le marchand fêtard et deux Tziganes<br />
Danse des cochers et des palefreniers<br />
Les déguisés<br />
Mort de Petrouchka<br />
* mede mogelijk gemaakt door Fonds Podiumkunsten en Société Gavigniès<br />
3
Toelichting<br />
Het fijne kleurenspel <strong>van</strong> Maurice Ravels Le Tombeau de Couperin en Igor <strong>Stravinsky</strong>’s<br />
al even fantastisch <strong>van</strong> kleur en sfeer verschietende balletmuziek Petroesjka omlijsten<br />
de Nederlandse première <strong>van</strong> het Concert voor accordeon en orkest <strong>van</strong> Mathilde<br />
<strong>Wantenaar</strong>, die in korte tijd carrière maakte met filmische muziek vol verglijdende<br />
kleuren en sferen. Klank en sfeer zijn bindende factoren <strong>van</strong>avond. Net als een band<br />
met oudere tradities, waar Ravel zo aan hechtte en die ook voor de jonge 21e-eeuwse<br />
componiste <strong>Wantenaar</strong> en haar generatiegenoten belangrijk is.<br />
Maurice Ravel<br />
Le tombeau de Couperin<br />
Ravel wilde met zijn Le tombeau de<br />
Couperin een meervoudige hommage<br />
schrijven, zowel in muzikale als in<br />
overdrachtelijke zin.<br />
In muzikale zin is het een eerbetoon aan<br />
de uitgebalanceerde perfectie <strong>van</strong> de<br />
Franse suites uit de barok, waarin een<br />
reeks dansen aaneen wordt gesmeed. De<br />
barokcomponist François Couperin was<br />
(en is) de meester <strong>van</strong> deze gereserveerde,<br />
licht intellectualistische dansmuziek, die<br />
goed paste bij de wat afstandelijk grandeur<br />
die de norm was aan het hof <strong>van</strong> de zo aan<br />
hiërarchie hechtende Franse koningen.<br />
In de huidige presidentiële republiek<br />
is die typerende Franse mengeling <strong>van</strong><br />
formele hiërarchie, grootsheid, intellect<br />
en schittering nog steeds terug te vinden.<br />
Emmanuel Macron en zijn echtgenote<br />
Brigitte zijn er de personificatie <strong>van</strong>.<br />
In overdrachtelijke zin is dit grafschrift voor<br />
Couperin een ode aan de Franse cultuur en<br />
dat past dan weer bij de directe aanleiding<br />
die Ravel tot componeren aanzette. Dat<br />
was zijn ervaring aan het front in de Eerste<br />
Wereldoorlog, waar hij zowel trots op was als<br />
dat het hem aangreep. Ravel was klein <strong>van</strong><br />
stuk en met weinig militair fysieke talenten<br />
begiftigd – verfijnd en beschaafd als zijn<br />
muziek. Hij heeft er echt z’n best voor<br />
moeten doen om bij de directe verdediging<br />
<strong>van</strong> Frankrijk betrokken te raken. Uiteindelijk<br />
had hij een taak als chauffeur. De Eerste<br />
Wereldoorlog maakte zeer veel slachtoffers<br />
onder wie ook (muzikale) vrienden <strong>van</strong> de<br />
componist. Aan hen zijn individuele delen<br />
<strong>van</strong> de suite opgedragen. Dat er nergens<br />
sprake is <strong>van</strong> treurmuziek – de statig<br />
treurend sarabande die in vrijwel geen suite<br />
ontbreekt, sloeg Ravel in de zijne over – zegt<br />
veel over de afstand die hij graag tot zijn<br />
onderwerp hield. Ravel eert zijn vrienden,<br />
maar het is onnodig zijn verdriet – dat hij<br />
zeker had – uit te serveren.<br />
Ravel stond open voor veel <strong>van</strong> de muzikale<br />
vernieuwingen uit het begin <strong>van</strong> de 20e<br />
eeuw, maar hij bleef ook conservatief<br />
vasthouden aan strak opgetrokken oude<br />
tonale structuren. De vrijheid <strong>van</strong> Claude<br />
Debussy’s stromende muziek, die niet zo<br />
heel gevaarlijk klinkt, maar ondertussen<br />
alle klassieke componeerwetten achter<br />
4
Toelichting<br />
zich laat ten faveure <strong>van</strong> een ongebreideld<br />
verrassende muzikale fantasie, ontbreekt<br />
in Ravels muziek. Ravel was een perfecte<br />
handwerksman – sommigen noemen hem<br />
neerbuigend een horlogemaker – die<br />
afgewogen structuren bouwde waarin alles<br />
ongelooflijk knap en economisch op zijn<br />
plek valt en kleur een nieuwe structurele rol<br />
krijgt. Hij was een componist die kon toveren<br />
met kleur en klank, maar ook een componist<br />
die zwoer bij de oude formele aristocratische<br />
kwaliteiten <strong>van</strong> muziek – die <strong>van</strong> hem en die<br />
<strong>van</strong> Couperin – die het aardse gewemel <strong>van</strong><br />
alledag overstegen in een sublieme wereld<br />
<strong>van</strong> alleen maar klank. Dit uit zich in een<br />
bedwelmend fraaie klank met daaronder<br />
verbogen hightechconstructies zonder<br />
weerga, zoals in deze ragfijn georkestreerde<br />
Le tombeau de Couperin.<br />
Mathilde <strong>Wantenaar</strong><br />
Concert voor accordeon en orkest<br />
Tussen Mathilde <strong>Wantenaar</strong>s première en<br />
Le tombeau <strong>van</strong> Ravel ligt een ruime eeuw,<br />
maar aan haar muziek is dat niet heel<br />
nadrukkelijk te horen.<br />
Haar Accordeonconcert is anders, filmischer<br />
en instinctiever <strong>van</strong> constructie, maar het<br />
verhalende perspectief, de versmeltende<br />
orkestkleuren en het organische<br />
verglijdende karakter <strong>van</strong> <strong>Wantenaar</strong>s<br />
componeren is herkenbaar verwant aan dat<br />
wat er uit Ravels vroeg 20e-eeuwse muziek<br />
spreekt. Complex constructivisme is er niet<br />
in haar muziek, waarin de oude vertrouwde<br />
tonaliteit bewaard blijft. Dat is ook wat de<br />
aansprekende kwaliteit <strong>van</strong> haar direct<br />
communicerende muziek bepaalt.<br />
<strong>Wantenaar</strong> wil naar eigen zeggen in de<br />
eerste plaats de luisteraar raken en dat<br />
doet ze met onbe<strong>van</strong>gen lyrische melodieën<br />
die zich in structuren met natuurlijk op- en<br />
afbouwende spanningsbogen ontvouwen.<br />
Het klinkt bedrieglijk gemakkelijk, alsof<br />
het er altijd al was en alleen maar even<br />
opgeschreven hoefde te worden, maar het is<br />
allemaal perfect getimed. <strong>Wantenaar</strong> heeft<br />
een groot gevoel voor wanneer en hoe de<br />
sfeer <strong>van</strong> het muzikale verhaal te sturen.<br />
Ze schrijft beeldende muziek, maar wat de<br />
muziek verbeeldt, blijft muzikale emotie –<br />
geen sentiment uit het dagelijks leven dat<br />
zich nooit goed in muziek laat vertalen.<br />
Citaten uit interviews rond de première<br />
<strong>van</strong> het Accordeonconcert (in december<br />
vorig jaar in Wenen door het ORF Radio<br />
Symphonieorchester) zijn illustratief voor<br />
<strong>Wantenaar</strong>s organische, op de fysieke<br />
sensatie <strong>van</strong> klank gerichte, intuïtieve<br />
benadering <strong>van</strong> muziek. ‘Ik kreeg steeds<br />
meer het gevoel dat het instrument een<br />
karakter is’, zegt ze over de manier waarop<br />
het compositieproces zich ontwikkelde.<br />
‘Een accordeon is een soort dier dat ademt<br />
en kan grommen. Het kan huilen, hikken<br />
en bibberen. Het instrument werd een<br />
leven wezen.’ <strong>Wantenaar</strong> vervolgt: ‘Ik heb<br />
een persoonlijke band met het instrument<br />
omdat mijn vader jazzaccordeonist is. Voor<br />
mij is de accordeon het instrument <strong>van</strong> mijn<br />
5
Toelichting<br />
jeugd. Als klein meisje wilde ik dansen en<br />
mijn vader moest dan op zijn instrument<br />
spelen. Dus ik heb mijn hele jeugd dansend<br />
doorgebracht op de muziek <strong>van</strong> mijn vader.<br />
Arme man, het ene stuk na het andere. Want<br />
ik werd natuurlijk nooit moe.’<br />
<strong>Wantenaar</strong>: ‘Een accordeon<br />
is als een dier dat ademt en<br />
gromt.’<br />
‘Het stuk begint op het allerzachtst. In een<br />
accordeon zitten allerlei kleine tongetjes die<br />
beginnen te vibreren als er lucht langsgaat.<br />
Het begint ermee dat die lucht er heel zacht<br />
langs begint te sijpelen. Dan is het maar de<br />
vraag wanneer het tongetje aangespeeld<br />
wordt. Heel zacht en langzaam wordt dat<br />
een ultiem crescendo naar het allerluidst.<br />
Het is dus weliswaar dynamisch, maar<br />
ondertussen kan het ook heel goed mengen<br />
met de rest <strong>van</strong> het orkest. Zo erg zelfs<br />
dat je soms niet helemaal zeker weet of je<br />
de solist hoort of een soort mengklank. En<br />
dat is natuurlijk heel mooi, maar ook een<br />
valkuil. Het stuk heeft ook een theatrale<br />
kant. Er is een moment dat een tango wordt<br />
onderbroken door een valse wals – dat kan<br />
namelijk óók op een accordeon. Het is heel<br />
extreem: lelijk op een lekkere manier, echt<br />
vies gewoon. De eerdere muziek is bijna té<br />
vrolijk, dus dat contrast was nodig. Ik vind<br />
het mooi als al die dingen in dezelfde wereld<br />
kunnen bestaan.’<br />
Igor <strong>Stravinsky</strong><br />
Petroesjka<br />
Igor <strong>Stravinsky</strong> was een even grote<br />
klanktovenaar als Ravel en net als hij<br />
gefascineerd door sprookjes en theater<br />
als inspiratie voor een fantastische,<br />
veelkleurige muziek.<br />
In de balletmuziek, die <strong>Stravinsky</strong> vlak<br />
voor de Eerste Wereldoorlog voor Parijse<br />
producties <strong>van</strong> de legendarische Sergej<br />
Diaghilev en de al even legendarische<br />
dansvernieuwer Vaslav Nijinski maakte, trok<br />
de ambitieuze jonge componist verstrekkend<br />
vernieuwend <strong>van</strong> leer. Hij bedacht niet alleen<br />
nieuwe instrumentencombinaties – met<br />
instrumenten in extreme liggingen (heel<br />
hoog en heel laag bij voorbeeld) of dichter<br />
en in grotere hoeveelheden opeengestapeld<br />
– maar ook de traditionele akkoorden uit de<br />
tonaliteit en de gekende uitgebalanceerde<br />
structuren moesten eraan geloven. Dat<br />
sloot mooi aan bij Diaghilevs motto etonnemoi<br />
(verbaas me), dat ook is op te vatten<br />
als een uitdrukking <strong>van</strong> de tijdgeest die<br />
heerste in progressieve Parijse kunstkringen,<br />
waaronder die <strong>van</strong> Debussy, Picasso of Satie<br />
en al de vrijmoedige vaudeville theaters<br />
waarin de cancan werd gedanst.<br />
<strong>Stravinsky</strong> koos voortdurend voor de<br />
confrontatie. Hij zette ruige ritmes en<br />
hoekige Russische volksmelodieën in,<br />
maakte muziek waarin sfeerblokken met<br />
heel verschillende karakters hard tegenover<br />
6
Toelichting<br />
elkaar staan zonder dat ze in een oplossing<br />
tot iets nieuws versmelten. Maar het<br />
raffinement, waarmee hij al die verschillende<br />
elementen als een jongleur in circus in de<br />
lucht houdt, is verbluffend verfijnd. Hoe ruig<br />
en onmiddellijk de muziek soms klinkt, hoe<br />
feeëriek het in geparfumeerde klankwolken<br />
is verneveld en hoe snel het allemaal<br />
<strong>van</strong> sfeer en kleur verschiet, het wordt<br />
glashelder uitgebalanceerd gepresenteerd.<br />
Dat strakke constructivisme houdt al die<br />
fantastisch nieuwe klinkende blokken en<br />
blokjes muziek net zo nieuw – en enorm<br />
spannend – bij elkaar als de inhoud.<br />
Het verhaal <strong>van</strong> Petroesjka is net als<br />
<strong>Stravinsky</strong>’s muziek een veelkleurig<br />
mozaïek. Het is een pantomime in de traditie<br />
<strong>van</strong> de Italiaanse comedia del’ arte, een<br />
Russische poppenkastvoorstelling zoals<br />
<strong>Stravinsky</strong> die in zijn jeugd op de pleinen<br />
<strong>van</strong> St. Petersburg zag. Het is een satire<br />
op de verhouding tussen de macht en de<br />
onmachtigen en een vertelling over het<br />
voortdurende ongelukkig in de liefde zijn<br />
<strong>van</strong> de arme pop/clown Petroesjka, die sterk<br />
op onze Jan Klaassen lijkt. Soms is het<br />
verhaal gedrenkt in Russische tragiek, dan<br />
weer heeft het de pompeuze ironie, waar de<br />
Italianen zo goed in zijn, en altijd is er wel<br />
een aanknopingspunt voor weer een nieuw<br />
muziekje.<br />
die preludeert op het tragische einde <strong>van</strong><br />
Petroesjka en de manier waarop de pop<br />
ineenzijgt of tot leven wordt opgetild door<br />
zijn bespeler, is even beeldend als geestig<br />
getroffen. Het is allemaal even trefzeker<br />
en ontroerend zonder in tranentrekkerij te<br />
vervallen, en bovenal ontzettend speels.<br />
Muziek was voor Stravinksy niets meer<br />
dan een slim spel met noten, waarmee hij<br />
verbaast, verrast en een buitenwereldlijke<br />
logica etaleert, waar je wellicht iets <strong>van</strong><br />
opsteekt zonder dat je nou precies kunt<br />
zeggen wat.<br />
Roeland Hazendonk<br />
Je hoort de feestelijk opgewonden sfeer<br />
rond de poppenkast al meteen aan het<br />
begin. Later is er dan het draaiorgeltje<br />
dat <strong>Stravinsky</strong> <strong>van</strong> de voortellingen in St.<br />
Petersburg kende. Je hoort de tromroffel<br />
7
Biografieën<br />
Componisten<br />
Maurice Ravel<br />
De Franse componist<br />
Maurice Ravel (1875-1937)<br />
had met een Zwitserse<br />
vader en een Baskische<br />
moeder een brede culturele<br />
achtergrond. Toch zijn het<br />
vooral de Spaanse wortels<br />
die later in zijn werk naar<br />
boven komen.<br />
Ravel krijgt zijn opleiding aan<br />
het Parijse Conservatorium<br />
en vestigt zijn naam met<br />
werken als Habanera en<br />
Pa<strong>van</strong>e pour un infante<br />
défunte. Ravel, die in<br />
8<br />
de Eerste Wereldoorlog<br />
als militair diende, koos<br />
vervolgens voor een leven<br />
zoveel mogelijk buiten de<br />
schijnwerpers en bleef<br />
actief als vrij componist.<br />
Wel trad hij geregeld op als<br />
pianist. In vrijwel alles was<br />
hij een perfectionist, ook<br />
bijvoorbeeld in zijn kleding.<br />
Hij was een trage werker<br />
die in principe in elk genre<br />
slechts één werk schreef, of<br />
hooguit een paar, maar dan<br />
elk werk totaal verschillend<br />
<strong>van</strong> karakter. Hij gaf de<br />
voorkeur aan de korte vorm.<br />
In de jaren na de Eerste<br />
Wereldoorlog bevestigde<br />
hij zijn status als componist<br />
met werken als La valse, de<br />
Bolero en de orkestratie <strong>van</strong><br />
Moesorgski’s Schilderijen<br />
<strong>van</strong> een tentoonstelling.<br />
Mathilde <strong>Wantenaar</strong><br />
foto: Karen <strong>van</strong> Gilst<br />
De in <strong>Amsterdam</strong> geboren<br />
componiste Mathilde<br />
<strong>Wantenaar</strong> (1993) studeerde<br />
in eerste instantie aan<br />
het Conservatorium<br />
<strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong>, waar<br />
ze klassieke compositie<br />
studeerde bij Willem Jeths<br />
en Wim Henderickx en<br />
bijvakken deed als piano,<br />
cello, klassieke zang en<br />
ritmiek voor gevorderden.<br />
<strong>Wantenaar</strong> is door de<br />
combinatie <strong>van</strong> haar<br />
vakmanschap en interesse<br />
in veel genres een zeer<br />
veelzijdig componist. Ze
Biografieën<br />
werkt met individuele<br />
musici, maar ook met kleine<br />
ensembles, grote orkesten<br />
en alles daartussenin, en is<br />
vooral geïnteresseerd in het<br />
schrijven <strong>van</strong> opera. In 2016<br />
ging haar eerste kameropera<br />
in première tijdens het Opera<br />
Forward Festival <strong>van</strong> De<br />
Nationale Opera. Ze rondde<br />
haar compositiestudie af<br />
en werd toegelaten tot het<br />
Koninklijk Conservatorium<br />
<strong>van</strong> <strong>Den</strong> <strong>Haag</strong> om klassieke<br />
zang te studeren bij Rita<br />
Dams en Noa Frenkel, wat<br />
een grote invloed had<br />
op haar compositorische<br />
aanpak. Na opdrachten<br />
<strong>van</strong> het Rotterdams<br />
Philharmonisch <strong>Orkest</strong> en<br />
De Nationale Opera besloot<br />
ze zich alleen op compositie<br />
te richten. <strong>Wantenaar</strong><br />
werkte ook samen met<br />
het Groot Omroepkoor,<br />
het Nederlands Blazers<br />
Ensemble, <strong>Amsterdam</strong><br />
Sinfonietta, Wishful Singing,<br />
Liza Ferschtman, Ralph <strong>van</strong><br />
Raat, Johannette Zomer en<br />
vele anderen.<br />
Igor <strong>Stravinsky</strong><br />
Igor <strong>Stravinsky</strong> (1882 - 1971)<br />
wordt beschouwd als een<br />
<strong>van</strong> de meest invloedrijke<br />
componisten <strong>van</strong> de 20e<br />
eeuw. Hij werd in Rusland<br />
opgeleid door Nicolaj<br />
Rimsky-Korsakov en zijn<br />
eerste werken klinken in de<br />
geest <strong>van</strong> zijn leermeester.<br />
Met revolutionaire partituren<br />
voor Les Ballets Russes<br />
zoals Petroesjka en Sacre du<br />
Printemps sloeg <strong>Stravinsky</strong><br />
onder invloed <strong>van</strong> de<br />
Russische volksmuziek<br />
nieuwe wegen in. Na de<br />
jaren twintig werd zijn werk<br />
soberder met onder andere<br />
de opera Oedipus Rex en<br />
de Symphony of Psalms en<br />
na de jaren vijftig hield hij<br />
zich onder andere met de<br />
Requiem Canticles bezig met<br />
twaalftoonstechnieken. De<br />
Russische volksmuziek en<br />
de ritmische energie bleven<br />
constante factoren in zijn<br />
werk.<br />
9
Biografieën<br />
Uitvoerenden<br />
<strong>Vincent</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Amsterdam</strong><br />
Accordeon<br />
10<br />
foto: Merlijn Doomernik<br />
<strong>Vincent</strong> <strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong>s<br />
actieve rol als promotor<br />
<strong>van</strong> de klassieke accordeon<br />
kent vele facetten. Met<br />
het zelf vertalen <strong>van</strong><br />
soms zeer complexe<br />
klassieke en hedendaagse<br />
muziekstukken onderzoekt<br />
hij steeds weer de<br />
fascinerende mogelijkheden<br />
<strong>van</strong> het relatief jonge<br />
instrument.<br />
Door persoonlijk contact<br />
met componisten en via<br />
commissies voegt Van<br />
<strong>Amsterdam</strong> regelmatig<br />
nieuwe composities<br />
aan het repertoire toe.<br />
In samenwerking met<br />
orkesten neemt hij de<br />
solistenrol, met het spelen<br />
<strong>van</strong> kamermuziek vindt hij<br />
een verrassende verbinding<br />
met de menselijk stem<br />
en andere instrumenten.<br />
Als organisator <strong>van</strong><br />
de internationale Van<br />
<strong>Amsterdam</strong> Summer Course<br />
deelt Van <strong>Amsterdam</strong><br />
zijn liefde en expertise<br />
met mededocenten,<br />
conservatoriumstudenten<br />
en getalenteerde<br />
accordeonleerlingen. Hij<br />
was prijswinnaar op vele<br />
nationale en internationale<br />
concoursen, en speelt<br />
op alle grote podia en<br />
klassiekemuziekfestivals in<br />
Nederland. Concerttournees<br />
brachten hem naar<br />
onder andere Frankrijk,<br />
Italië, Oostenrijk, Servië,<br />
Griekenland, Groenland,<br />
Indonesië, Hongkong en<br />
China.<br />
Anja Bihlmaier<br />
Dirigente<br />
foto: Marco Borggreve<br />
Anja Bihlmaier is een <strong>van</strong> de<br />
toonaangevende dirigenten<br />
<strong>van</strong> haar generatie door<br />
haar muzikale intuïtie,<br />
charisma en haar vermogen<br />
om passie te combineren<br />
met precisie. Sinds<br />
augustus 2021 is ze chefdirigent<br />
<strong>van</strong> het <strong>Residentie</strong><br />
<strong>Orkest</strong>.<br />
Dit seizoen debuteert<br />
Bihlmaier bij veel orkesten<br />
waaronder de London<br />
Philharmonic, Frankfurt<br />
Radio Symphony, Hamburg
Biografieën<br />
Staatsorchester (inclusief<br />
twee concerten in de<br />
Elbphilharmonie), Royal<br />
Scottish National Orchestra,<br />
Bergen Philharmonic,<br />
Sydney Symphony en de<br />
Salzburg Camerata tijdens<br />
de Mozartwoche. In de<br />
zomer <strong>van</strong> 2023 deed ze<br />
haar eerste BBC Proms<br />
optreden met het BBC<br />
Philharmonic Orchestra.<br />
Haar repertoire is breed,<br />
<strong>van</strong> Haydn tot Strauss en<br />
<strong>van</strong> Mahler tot Oestvolskaja<br />
en ze trad daarmee op<br />
met orkesten als de SWR<br />
Symphony, BBC Symphony,<br />
Barcelona Symphony,<br />
Finnish Radio Symphony,<br />
Danish National en Royal<br />
Stockholm Philharmonic<br />
en ze zal bij veel <strong>van</strong> deze<br />
orkesten terugkeren. Als<br />
gepassioneerd operadirigent<br />
heeft Bihlmaier vele jaren<br />
ervaring opgedaan in<br />
functies bij de Staatsopera<br />
<strong>van</strong> Hannover, het Theater<br />
<strong>van</strong> Chemnitz en het<br />
Staatstheater <strong>van</strong> Kassel.<br />
Meer recent dirigeerde ze<br />
Gounods Faust bij de Opera<br />
<strong>van</strong> Trondheim, Brittens A<br />
Midsummer Night’s Dream<br />
bij de Opera <strong>van</strong> Malmö en<br />
verschillende producties bij<br />
de Volksoper <strong>van</strong> Wenen.<br />
In februari 2023 dirigeerde<br />
ze Der fliegende Holländer<br />
<strong>van</strong> Wagner in Tampere in<br />
Finland en in september<br />
La traviata <strong>van</strong> Verdi bij<br />
de Norske Opera in Oslo,<br />
Noorwegen.<br />
<strong>Residentie</strong> <strong>Orkest</strong><br />
<strong>Den</strong> <strong>Haag</strong><br />
Het <strong>Residentie</strong> <strong>Orkest</strong><br />
is het orkest <strong>van</strong>, voor,<br />
in, en <strong>van</strong>uit <strong>Den</strong> <strong>Haag</strong>.<br />
Het orkest zet actief<br />
klassieke muziek in om<br />
alle inwoners en bezoekers<br />
in <strong>Den</strong> <strong>Haag</strong> <strong>van</strong>uit de<br />
vier pijlers symfonisch,<br />
educatie, talentontwikkeling<br />
en maatschappelijke<br />
activiteiten te verbinden en<br />
te prikkelen.<br />
De muziek <strong>van</strong> het <strong>Residentie</strong><br />
<strong>Orkest</strong> daagt uit, verrast en<br />
laat je genieten. Het orkest<br />
is altijd op zoek naar de<br />
rele<strong>van</strong>tie <strong>van</strong> muziek op<br />
een eigentijdse, jonge en<br />
frisse manier. Het <strong>Residentie</strong><br />
<strong>Orkest</strong> verzorgt concerten<br />
in Amare, in het hart <strong>van</strong><br />
<strong>Den</strong> <strong>Haag</strong>. Tevens is het<br />
orkest veelvuldig te horen op<br />
locaties als het <strong>Amsterdam</strong>se<br />
Concertgebouw,<br />
TivoliVredenburg in<br />
Utrecht en De Doelen in<br />
Rotterdam. Daarnaast<br />
brengt het orkest speciale<br />
cross-over en andere<br />
innovatieve producties<br />
in de <strong>Haag</strong>se poptempel<br />
Paard. Belangrijk zijn ook<br />
de vele samenwerkingen<br />
met partners als de Leidse<br />
Pieterskerk, Het Nationale<br />
Theater, Kunstmuseum <strong>Den</strong><br />
<strong>Haag</strong>, de klassieke series <strong>van</strong><br />
de Nederlandse omroepen<br />
AVROTROS en NTR en De<br />
Nationale Opera. In recente<br />
seizoenen speelde het<br />
orkest in een veel geprezen<br />
productie <strong>van</strong> Messiaens<br />
zeldzaam uitgevoerde opera<br />
Saint François d’Asisse,<br />
Poulencs Dialogues des<br />
Carmélites, La bohème<br />
en Madama Butterfly <strong>van</strong><br />
Puccini, Nabucco <strong>van</strong> Verdi,<br />
de wereldpremière <strong>van</strong><br />
Ritratto <strong>van</strong> Willem Jeths en<br />
de Nederlandse premières<br />
<strong>van</strong> Blue <strong>van</strong> Jeanine Tesori<br />
en Innocence <strong>van</strong> Kaija<br />
Saariaho.<br />
11
Biografieën<br />
1e viool<br />
Lucian-Leonard Raiciof,<br />
Ilya Warenberg, Pieter <strong>van</strong><br />
Loenen, Naomi Bach, Orges<br />
Caku, Floortje Gerritsen,<br />
Francisca Portugal, Giulio<br />
Greci, Yuki Hayakashi,<br />
Sandra <strong>van</strong> Eggelen-Karres,<br />
Pieter Verschuijl, Belén Pérez<br />
Carreras, Momoko Noguchi,<br />
Viktor Hlybochanu<br />
2e viool<br />
Gerard Spronk, Hester <strong>van</strong><br />
der Vlugt, Ben Legebeke,<br />
Diederik Jan <strong>van</strong> Wassenaer,<br />
Abel Rodriguez Garcia, Cato<br />
Went, Sergiy Starzhynskiy,<br />
Charlotte Basalo Vázquez,<br />
Barbara Krimmel, Dimitri<br />
I<strong>van</strong>ov, Philip Dingenen,<br />
Raquel Marin Garces<br />
Altviool<br />
Timur Yakubov, Judith<br />
Wijzenbeek, Jan Buizer,<br />
Moira Bette, Iteke Wijbenga,<br />
Jeltje Quirijnen, Elisabeth<br />
Runge, Tanja Trede, Marieke<br />
de Jong, Ingerid Kvaale-<br />
Waleson<br />
12<br />
Cello<br />
Roger Regter, Iedje <strong>van</strong><br />
Wees, Justa de Jong, Tom<br />
<strong>van</strong> Lent, Miriam Kirby, Julie-<br />
Anne Manning<br />
Contrabas<br />
Frank Dolman, Renger<br />
Woelderink, Astrid Schrijner,<br />
Louis <strong>van</strong> der Mespel, Jorge<br />
Hernández, Jos Tieman<br />
Fluit<br />
Rieneke Brink, Dorine<br />
Schade, Sarah Ouakrat<br />
Hobo<br />
Roger Cramers. Hilje <strong>van</strong><br />
der Vliet, Alexander <strong>van</strong><br />
Eerdewijk<br />
Klarinet<br />
Hans Colbers, Jasper<br />
Grijpink, Erik Rojas Toapanta<br />
Fagot<br />
Gretha Tuls, Simon<br />
Vandenbroecke, Erik<br />
Reinders<br />
Hoorn<br />
Ron Schaaper, Elizabeth<br />
Chell, Mariëlle <strong>van</strong> Pruijssen,<br />
Mirjam Steinmann<br />
Trompet<br />
Erwin ter Bogt, Robert-<br />
Jan Hoffman, David Perez<br />
Sánchez<br />
Trombone<br />
Timothy Dowling, Arno<br />
Schipdam<br />
Tuba<br />
Elias Gustafsson<br />
Pauken<br />
Chris Leenders<br />
Slagwerk<br />
Martin Ansink, Murk Jiskoot,<br />
Joeke Hoekstra<br />
Harp<br />
Mathilde Wauters,<br />
Annemieke IJzerman, Sven<br />
Weyens, Liesbeth Bosboom<br />
Toetsinstrument<br />
Sepp Grotenhuis, Richard<br />
Ram
Verwacht<br />
Music for Empty Spaces<br />
Heather Pinkham<br />
Donderdag<br />
avondserie<br />
Do 28 mrt <strong>2024</strong><br />
Grote Zaal<br />
20.15 uur<br />
Wat komt er na de dood? Het mysterie <strong>van</strong> onze laatste<br />
reis is zo oud als de mensheid zelf. Maar in tegenstelling<br />
tot onze voorouders staan wij er liever niet bij stil. En dat<br />
is een gemis, vindt componist Heather Pinkham. In deze<br />
nieuwe editie <strong>van</strong> Music for Empty Spaces vraagt Pinkham<br />
negen collega’s met uiteenlopende achtergronden te<br />
reflecteren op sterven, dood en rouw. Muziek, als de taal<br />
<strong>van</strong> het onzegbare, die ons kan ons helpen te praten over<br />
het onherroepelijke einde, dat nu eenmaal bij het leven<br />
hoort.<br />
Tijdens de coronacrisis organiseerde Pinkham de eerste<br />
editie <strong>van</strong> Music for Empty Spaces, die live werd gestreamd<br />
<strong>van</strong>uit het Muziekgebouw. Het programma was een succes,<br />
werd wereldwijd bekeken en zelfs live voor publiek herhaald.<br />
Het onderwerp <strong>van</strong> de tweede editie ligt in het verlengde<br />
er<strong>van</strong>: zoals negen componisten toen reflecteerden op<br />
het leven in isolatie, zo is nu de dood onderwerp <strong>van</strong><br />
bespiegeling. Wederom zijn het Nederlandse topmusici die<br />
tekenen voor de uitvoering.<br />
Heather Pinkham<br />
Programma: Nieuwe muziek <strong>van</strong> Bart Spaan, Orkun Ağır,<br />
Max Frimout, Maxim Shalygin, Jeff Hamburg, Sinta Wullur,<br />
Daan Manneke, Wilma Pistorius, Heather Pinkham<br />
I.s.m.<br />
13
Verwacht<br />
Maart<br />
vr 15 mrt / 20.15 uur<br />
Een twintigste-eeuwse Grieg<br />
Leif Ove Andsnes<br />
za 16 mrt / 20.15 uur<br />
Matthäus Passion volgens<br />
Sebastiani<br />
Vox Luminis + Lionel Meunier<br />
zo 17 mrt / 12.00 uur /<br />
Entreehal<br />
Sunday Sounds<br />
Picknick<br />
wo 20 mrt / 20.15 uur<br />
Kreek en Tormis<br />
Ests Filharmonisch<br />
Kamerkoor<br />
za 23 mrt / 20.30 uur<br />
Kordz x Sakamoto<br />
Asko|Schönberg + Kordz<br />
zo 24 mrt / 20.15 uur<br />
And the sun darkened<br />
New York Polyphony<br />
wo 27 mrt / 20.15 uur<br />
Johannes Passion<br />
<strong>Orkest</strong> <strong>van</strong> de Achttiende<br />
Eeuw + Cappella <strong>Amsterdam</strong><br />
do 28 mrt / 20.15 uur<br />
Music for Empty Spaces<br />
Heather Pinkham<br />
vr 29 mrt / 12.30 uur<br />
CvA-Sax meets CvA-<br />
Percussie<br />
Lunchconcert i.s.m.<br />
Conservatorium <strong>van</strong><br />
<strong>Amsterdam</strong><br />
vr 29 mrt / 20.15 uur<br />
The Path to Salvation<br />
Stile Antico<br />
vr 29 mrt / 20.30 uur /<br />
Bimhuis<br />
Mike Reed’s the Separatist<br />
Party<br />
Ft. Ben Lamar Gay, Marvin<br />
Tate, Bitchin’ Bajas<br />
za 30 mrt / 20.15 uur<br />
De Sprong<br />
Nora Fischer<br />
zo 31 mrt / 13.30 uur<br />
Zapp Mattheus (8+)<br />
<strong>Amsterdam</strong>s Bach Consort<br />
April<br />
ma 1 apr / 15.00 uur<br />
Oster-Oratorium<br />
Vlaams Radiokoor, PRJCT<br />
<strong>Amsterdam</strong> + Maarten<br />
Engeltjes<br />
SoundLAB Workshop<br />
Maak je eigen muziek met de<br />
wonderlijkste instrumenten.<br />
Voor kinderen (7+) met<br />
volwassenen in de Atriumzaal<br />
om 13.00 uur op verschillende<br />
zondagen. Kaartjes via<br />
muziekgebouw.nl/soundlab<br />
WannaSwing<br />
Op de kade voor het<br />
Muziekgebouw staat de<br />
interactieve muziekinstallatie<br />
WannaSwing <strong>van</strong> theatermaakster<br />
Caecilia Thunissen<br />
en scenograaf Jan Boiten. Acht<br />
schommels sturen composities<br />
aan <strong>van</strong> hedendaagse<br />
componisten als Joey Roukens,<br />
Mayke Nas en Rob Zuidam.<br />
Zie voor meer informatie<br />
muziekgebouw.nl/wannaswing<br />
Huil <strong>van</strong> de Wolff<br />
Elke 22e <strong>van</strong> de maand<br />
klinkt om 20.00 uur het<br />
geluidsmonument Huil <strong>van</strong><br />
de Wolff <strong>van</strong> Martijn Padding<br />
ter herinnering aan oprichter<br />
<strong>van</strong> het Muziekgebouw<br />
Jan Wolff (1941 - 2012).<br />
muziekgebouw. nl/<br />
huil<strong>van</strong>dewolff<br />
Geheimtips<br />
Bijzondere concerten<br />
die je niet mag missen.<br />
muziekgebouw.nl/geheimtips<br />
<strong>14</strong>
Foto: Erik <strong>van</strong> Gurp<br />
Op de hoogte blijven?<br />
Mis geen enkel concert en schrijf je<br />
in voor onze nieuwsbrief! Scan de<br />
QR-code of ga naar muziekgebouw.<br />
nl/nieuwsbrief. Of volg ons via<br />
Facebook, LinkedIn of Instagram.<br />
4’33 grand café<br />
Kom voor of na het concert eten<br />
in 4’33 grand café. Reserveren:<br />
020 788 2090 of 433grandcafe.nl.<br />
Rondom het concert<br />
- Na aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het concert heb je<br />
geen toegang meer tot de zaal.<br />
- Zet je mobiele telefoon uit voor<br />
aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het concert.<br />
- Het maken <strong>van</strong> beeld- of<br />
geluidsopnamen in de zaal alleen<br />
met schriftelijke toestemming.<br />
- Algemene Bezoekersvoorwaarden<br />
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl<br />
Bij de prijs inbegrepen<br />
Reserveringskosten zijn bij de<br />
kaartprijs inbegrepen.<br />
Ook een drankje, tenzij anders<br />
vermeld op je concertkaartje.<br />
Word Vriend<br />
Inkomsten uit kaartverkoop dekken<br />
ten dele onze kosten.<br />
Word vriend: met jouw steun<br />
kunnen we concerten op het<br />
hoogste niveau blijven organiseren.<br />
Meer informatie:<br />
muziekgebouw.nl/wordvriend<br />
Dank!<br />
Wij kunnen niet zonder de steun <strong>van</strong><br />
onze vaste subsidiënten en Vrienden<br />
<strong>van</strong> het Muziekgebouw. Wij zijn hen<br />
daarvoor zeer erkentelijk.<br />
Druk binnenwerk<br />
druk & printservice<br />
15