13.05.2024 Views

Roots 6 2024 - Inkijkexemplaar

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

+ LEREN VAN DE NATUUR: OVER MOSSELEN & LIJM<br />

JUNI <strong>2024</strong><br />

• BELEEF DE NATUUR •<br />

10x<br />

De mooiste<br />

natuur van<br />

Frankrijk<br />

Familie<br />

bremraap<br />

Plantaardige<br />

profiteurs<br />

Nu te horen<br />

Het bekende deuntje<br />

van de geelgors<br />

wandelen<br />

Meijendel & Rottige<br />

Meente<br />

Wildplukken<br />

‘Pluk als een<br />

ninja’<br />

EXTRAVAGANT<br />

DE KLEURRIJKE MANDARIJNEEND


La douce France<br />

Ruim 35 jaar geleden hebben man en ik elkaar<br />

leren kennen tijdens een wandelreis door de<br />

Franse Pyreneeën. Sindsdien delen we de liefde<br />

voor bergen. Hoewel het voor mij wel afzien<br />

was: veel blaren op de voeten (net geen goede<br />

schoenen), koude nachten (net geen goede<br />

slaapzak) en slecht eten (soep uit zakjes, gevuld<br />

met grote stukken rauwe wortel). Zodra we door<br />

een dorp met een bakker liepen, ging ik erop<br />

af om het grootste stuk taart in te kopen.<br />

Een van mijn vriendinnen (ook ontmoet tijdens<br />

die wandelreis) grapt daar nog weleens over.<br />

Tegenover al dat ongemak en afzien (hoe ver<br />

omhoog moeten we nog?) stond altijd weer dat<br />

uitzicht, zelfs al stonden we midden in een mistwolk.<br />

We liepen een deel van de GR, met grote<br />

rugzakken. Soms kampeerden we in het wild<br />

en wasten ons in een beek. Kamperen hebben<br />

we jaren geleden al opgegeven, tijdens een reis<br />

door Bretagne, maar de liefde voor Frankrijk en<br />

de bergen is gebleven.<br />

In de zomervakantie van 2023 maakten man en<br />

ik een roadtrip door Frankrijk, met de Vercors<br />

en de Calanques als hoogtepunten. Ik zag<br />

planten- en diersoorten die ik nog niet eerder<br />

had gezien. Tijdens die reis ontstond het idee<br />

om een soort Frankrijk-dossier te maken, met<br />

de mooiste 10 gebieden van la douce France volgens<br />

de redactie. Want ook de meeste collega’s<br />

zijn liefhebbers. U leest het vanaf pagina 79.<br />

Tot slot nog een tip hoe er te komen: denk eens<br />

aan de trein. Wij reisden dit voorjaar met de<br />

TGV naar Marseille, aan de Middellandse Zee.<br />

Vandaar kun je de Calanques ook bezoeken en<br />

vanaf steile rotswanden uitkijken over een<br />

azuur blauwe zee. Een aanrader!<br />

20 Duinwandelen in Meijendel<br />

56 Familie bremraap<br />

Caroline Vogel,<br />

hoofdredacteur<br />

caroline.vogel@roularta.nl<br />

facebook.com/rootsmag<br />

instagram.com/rootsnl<br />

nl.pinterest.com/rootsmagazinenl<br />

rootsmagazine.nl/podcast<br />

Kijk voor het laatste<br />

natuurnieuws, nog meer<br />

lezersfoto’s en wandel- en<br />

fotografietips op<br />

rootsmagazine.nl.<br />

4 JUNI <strong>2024</strong><br />

36 Mandarijneend


LEZERSFOTO’S<br />

‘less is more’<br />

Nu in de natuur 07<br />

inhoud<br />

- Juni -<br />

Podcastvogel: de geelgors 74<br />

BELEVEN & ONTDEKKEN<br />

07 Nu in de natuur<br />

72 Leren van de natuur<br />

74 Podcastvogel: geelgors<br />

78 <strong>Roots</strong> vogelreizen <strong>2024</strong><br />

79 10x de mooiste natuur<br />

van Frankrijk<br />

96 Sterren kijken met<br />

Govert Schilling<br />

FLORA & FAUNA<br />

32 In de ban van plukken<br />

36 Mandarijneend<br />

44 Wat een vraag!<br />

56 Bremraapsoorten<br />

in Nederland<br />

64 De kwestie: illegale<br />

vogelvangsten<br />

WANDELEN<br />

20 Duinwandelen in<br />

Meijendel (+ routekaart)<br />

66 Natuurommetje door<br />

de Rottige Meente<br />

100 Nieuw: De mooiste stilteroutes<br />

van Nederland<br />

FOTOGRAFIE<br />

48 Lezersfoto’s: thema<br />

‘less is more’<br />

63 Stem op je favoriete foto!<br />

COLUMNS<br />

06 Saskia struint<br />

30 Beestenboel<br />

54 De kleintjes van Krekels<br />

95 Groener leven<br />

ELKE MAAND<br />

29 Post<br />

71 Kies je korting bij een<br />

abonnement op <strong>Roots</strong><br />

92 <strong>Roots</strong> recenseert<br />

98 Colofon & lezersservice<br />

99 Volgende maand<br />

In de ban van ...<br />

wildplukken<br />

PAG. 32<br />

Adembenemend Frankrijk 79<br />

COVERONDERWERPEN - COVERFOTO EDWIN GIESBERS<br />

MAGAZINE.NL 5


Nu in de natuur<br />

16 JUNI <strong>2024</strong>


GETTY IMAGES<br />

Ondertussen in<br />

Gedreven door een eeuwenoud ritme keren de kariboes in april,<br />

mei en juni vanuit de bossen in het zuiden terug naar de boomloze<br />

toendra in het noorden om hun jongen ter wereld te brengen.<br />

Kariboes zijn de grootste trekkers van de hertenfamilie. Ze leggen<br />

tijdens hun migratie honderden kilometers af en passeren daarbij<br />

bergen, rivieren en meren. De kuddes verschillen in omvang: van<br />

enkele duizenden dieren tot enkele honderdduizenden. In de herfst<br />

keren de kuddes weer terug naar het zuiden van Alaska.<br />

MAGAZINE.NL<br />

17


<strong>Roots</strong>wandeling<br />

met routekaart<br />

Duinwandelen in Meijendel<br />

Schatkist achter de duinen<br />

Nachtegaal<br />

Nergens in Nederland<br />

komen zoveel nachtegalen<br />

voor als in Meijendel:<br />

al tientallen jaren lang<br />

ongeveer 350 paartjes.<br />

Begrazing door koniks,<br />

galloways en schapen,<br />

de hier en daar dichte<br />

begroeiing van struiken<br />

met een bodembedekking<br />

van brandnetel<br />

en braam en een rijk<br />

insectenleven: het duingebied<br />

bij Wassenaar<br />

biedt precies wat deze<br />

zangvogel nodig heeft.<br />

In Meijendel, het grootste aaneengesloten duingebied van Zuid-Holland, wandel je<br />

langs duinmeren en vennen en door bossen, valleien en – uiteraard – duinen. Dankzij<br />

al die verschillende leefgebieden en de diversiteit aan flora en fauna staat Meijendel<br />

in de top tien van meest vogelrijke natuurgebieden van Nederland.<br />

Tussen Hoek van Holland en Hillegom<br />

ligt het nationale park Hollandse Duinen.<br />

Onderdeel hiervan is Meijendel, ten westen van<br />

Wassenaar, dat als een geheime schatkist verscholen<br />

ligt achter oude, hoge duinen. Vooral<br />

deze ochtend lijkt het gebied zijn geheimen niet<br />

te willen prijsgeven en hult het zijn valleien in<br />

nevel. De allereerste zonnestralen spelen met<br />

pasteltinten. Naarmate de zon hoger boven de<br />

horizon komt, kleurt Meijendel van perzikroze<br />

naar goudgeel. En dan, wanneer de zon in<br />

kracht toeneemt, de mist verdwijnt en een<br />

kleine bonte specht driftig tegen een boomstam<br />

begint te hameren, kan de wandeling beginnen.<br />

Veel biotopen<br />

Vincent van der Spek is duinecoloog. Daarnaast<br />

is hij als fanatiek vogelaar vrijwilliger bij Dunea<br />

en met Meijendel als zijn ‘achtertuin’ weet hij<br />

dan ook werkelijk alles over dit gebied. “De duinen<br />

vormen een zeldzaam, divers systeem. Ze<br />

bevinden zich op een smalle strook, niet meer<br />

dan een paar kilometer op het breedste punt, en<br />

bevatten verschillende zones: kaal zand bij zee,<br />

daarnaast een zeereep, dan een open zone met<br />

wat graslanden en natte valleien, vervolgens een<br />

zone met steeds meer struweel en uiteindelijk<br />

bos. Doordat het duingebied zo veel verschillende<br />

biotopen kent, komt meer dan 50 procent<br />

van alle flora en fauna van Nederland er voor.”<br />

TEKST EN FOTO’S LIA VAN LOOIJ<br />

En zo schitteren de lieflijke, witte klokjes van<br />

het lelietje-van-dalen als kleine juweeltjes naast<br />

het bospad. Verderop, waar we de zone met bos<br />

achter ons hebben gelaten, bloeit een plant die<br />

net als het lelietje-van-dalen wat zoet ruikt. Het<br />

is de welriekende salomonszegel, die in de kalkrijke<br />

duinen algemeen voorkomt. Beide planten<br />

produceren nectar, aantrekkelijk voor bijen,<br />

zweefvliegen, hommels en vlinders.<br />

Konijn als duinbeheerder<br />

Vanwege al die verschillende zones met hun<br />

eigen gevarieerde vegetatie voelt een overvloed<br />

aan vogelsoorten zich thuis in Meijendel. In het<br />

gebied zijn 300 soorten waargenomen, waarvan<br />

circa 90 soorten er jaarlijks broeden. Een grasmus,<br />

na de tjiftjaf en fitis de meest algemene<br />

broedvogel in Meijendel, zingt zijn lied. Vanaf<br />

een boom top houdt een boomvalk de omgeving<br />

in de gaten en in de verte huppelt een konijn.<br />

Van der Spek: “Helaas waart sinds de jaren 90<br />

VHS rond (het Viraal Hemorragisch Syndroom,<br />

red.). Een klein lichtpuntje bij deze besmettelijke<br />

en dodelijke konijnenziekte is dat besmette<br />

jonge konijntjes tot twee weken oud het wél<br />

overleefden, zodat langzaam maar zeker de<br />

1 De eerste zonnestralen kleuren het duingebied in<br />

pasteltinten. 2 De aartjes van het trilgras bevertjes<br />

wiegen heen en weer op het ritme van de wind.<br />

><br />

20 JUNI <strong>2024</strong>


1<br />

2<br />

MAGAZINE.NL<br />

21


duinwandelen in Meijendel<br />

Het toetje van de duinwandeling: een veld vol met<br />

orchideeën die in deze periode volop in bloei staan<br />

22 JUNI <strong>2024</strong>


In juni staan in de vochtige duin valleien verschillende<br />

orchideeën soorten in bloei, waaronder de riet orchis.<br />

MAGAZINE.NL 23


in de ban van...<br />

GETTY IMAGES<br />

MORIELJE<br />

Als je paddenstoelen plukt, houd het dan bij<br />

enkele exemplaren, pluk alleen als er heel veel zijn<br />

en zorg dat je weet om welke soort het gaat.<br />

GETTY IMAGES<br />

DASLOOK<br />

32 JUNI <strong>2024</strong>


In de rubriek In de ban van... komen mensen aan<br />

het woord die een bijzondere fascinatie hebben<br />

voor één speciaal aspect van de natuur.<br />

IN DE BAN VAN...<br />

‘wildplukken verbindt<br />

EDWIN CORNELISSEN, ALIAS BOSBAAS<br />

mensen met de natuur’<br />

Sinds Edwin Cornelissen door een medestudent werd meegenomen<br />

op paddenstoelenjacht, is hij in de ban van wildplukken. ‘Het is spannend én<br />

ontspannend, en brengt je dichter bij de natuur.’<br />

TEKST MARJOLEIN VAN ROTTERDAM<br />

Edwin Cornelissen is al 25 jaar wildplukker,<br />

waarvan 11 jaar als gids. Zijn<br />

vroegste ervaringen met wildplukken<br />

gaan terug naar zijn jeugd in Almere.<br />

“Daar groeiden overal bramen en hele<br />

bosranden waren er volgeplant met<br />

hazelaars. Ik verzamelde ongelooflijk<br />

veel bramen en hazelnoten en vond dat<br />

geweldig! Maar de verslaving aan wildplukken<br />

begon pas echt dankzij een<br />

Franse studiegenoot. Een keer gingen<br />

we hardlopen in de Wageningse bossen<br />

en onder het rennen wees hij allemaal<br />

eetbare paddenstoelen aan. Daarna<br />

gingen we vaker samen het bos in, nu<br />

om ze te plukken en te eten. En toen<br />

was ik verkocht. Ik was voorgoed<br />

besmet met het wildplukvirus.”<br />

De basis<br />

Cornelissen kocht boeken, studeerde<br />

en oefende. Ook is hij een fanatieke<br />

gids (bekend onder de naam Bosbaas).<br />

Hij begon ermee omdat hij de oeroude<br />

kennis over het plukken wilde overdragen.<br />

“Dat vind ik belangrijk. Bovendien<br />

verbindt wildplukken mensen met de<br />

natuur. Je gaat verbanden zien. Ontdekt<br />

dat alles een functie heeft, ook voor<br />

ons mensen. Eten is iets primairs. Als<br />

je je ermee bezig houdt, ben je bezig<br />

met de basis van je bestaan.”<br />

Maar hoe doe je dat nu, wildplukken?<br />

Stel je hebt honger en je bent nieuw<br />

hier? “Handig is het om op een heuvel<br />

te gaan staan en zowel veraf als dichtbij<br />

te speuren. Dat noem ik ‘het landschap<br />

lezen’. Een specifiek voorbeeld: vorig<br />

jaar wilde ik morieljes vinden. Dat zijn<br />

paddenstoelen die er meestal niet in<br />

grote hoeveelheden zijn, maar vorig<br />

jaar was het een extréém goed jaar. Als<br />

je morieljes zoekt, moet je weten dat<br />

die in de buurt van bepaalde bomen<br />

groeien, vooral bij iep, es en populier.<br />

Dus speur je vanaf een hoog punt naar<br />

die bomen. Morieljes houden van<br />

kalkrijke zandgrond. Dus je let ook op<br />

tekens dat het ergens kalkrijk is: wijngaardslakken<br />

bijvoorbeeld, die hebben<br />

veel kalk nodig voor hun huisje en zijn<br />

dus een mooie indicator. Bovendien<br />

gaan ze kruipen bij een temperatuur<br />

die ook optimaal is voor de morieljes.<br />

Je legt eigenlijk steeds puzzelstukjes<br />

Wilde planten zijn<br />

een goede aanvulling<br />

op supermarktvoedsel;<br />

ze helpen afvalstoffen<br />

af te voeren<br />

bij elkaar. Voor mij is dat de lol van het<br />

wildplukken. Het is de spanning,<br />

terwijl het ook heel ontspannend is.<br />

De geluiden om je heen, de rust van<br />

het niets anders doen dan dit.”<br />

Survivalvoedsel<br />

“Maar goed. We hebben honger. Dan<br />

zouden we hier bij dit mooie, grijze<br />

duinvalleitje wel wat kunnen vinden. Ik<br />

zie duindoorn, Japanse rimpelroos, wat<br />

vlier, meidoorn en teunisbloemen, allemaal<br />

eetbare planten. De zaden van de<br />

teunisbloem zijn heel klein en daarvan<br />

worden ook wel etherische olie geperst,<br />

het heeft ook een medicinale werking.<br />

Tegen honger kan je beter de wortels<br />

nemen. Omdat het een tweejarige plant<br />

is weet je dat er behalve de zaaddozen<br />

die je nu ziet, waarschijnlijk ook jonge<br />

planten zullen staan, en van de jonge<br />

planten kun je de wortels eten. Die zijn<br />

lekker vlezig en oogst je óf aan het eind<br />

van het eerste jaar óf in het voorjaar<br />

van zijn tweede jaar. Dus voordat de<br />

plant omhoogschiet, want dan zitten<br />

alle voedingsstoffen nog in de wortels.<br />

Belangrijk zetmeel! Echt survivalvoedsel,<br />

zoals het cambium van bomen,<br />

kun je ook eten, maar lekker? Nou nee.<br />

Zelf ben ik liever bezig met lékker eten<br />

dan met survivalvoedsel.”<br />

><br />

MAGAZINE.NL 33


mandarijneend<br />

Voor het leggen van de<br />

eieren zoekt het vrouwtje<br />

een boomholte op, soms<br />

wel op 10 meter hoogte.<br />

36 JUNI <strong>2024</strong>


EXTRAVAGANTE EXOOT<br />

In zijn oorspronkelijke leefgebied in Oost-Azië gaat het niet goed met de mandarijneend,<br />

maar in Europa lijkt de vogel met zijn extravagante verenpak een veilige haven te hebben<br />

gevonden. Ook Nederland heeft een stabiele populatie. Natuurfotograaf Edwin Giesbers<br />

sprak over deze ‘vriendelijke’ exoot met Sovon Vogelonderzoek Nederland.<br />

EIGENZINNIGE<br />

EXOOT<br />

TEKST EN FOTO’S EDWIN GIESBERS<br />

MAGAZINE.NL 37


40 JUNI <strong>2024</strong><br />

In Engeland wordt de mandarijneend sinds 1971 niet<br />

meer als exoot maar als inheemse vogel beschouwd


mandarijneend<br />

FILMTIP<br />

Edwin Giesbers<br />

maakte mooie<br />

filmbeelden van<br />

mandarijneenden<br />

in Nederland.<br />

Bekijk ze via<br />

rootsmagazine.nl/<br />

video.<br />

MAGAZINE.NL 41


Violette bremraap<br />

Inzet rechts: klavervreter<br />

56 JUNI <strong>2024</strong>


emraap<br />

EEN PRACHTIGE<br />

P R O F<br />

I T E U R<br />

In en rond juni tonen de zeldzame bremraapsoorten in Nederland hun ware<br />

pracht. Dan vallen vooral de kleine bloempjes op, die tal van insecten aantrekken.<br />

Je vindt bremrapen in het algemeen in de duinen en langs de grote rivieren.<br />

Flora-onderzoeker Benno te Linde vertelt over deze interessante en relatief<br />

onbekende familie van parasitaire planten.<br />

TEKST EN FOTO’S EDWIN GIESBERS<br />

MAGAZINE.NL<br />

57


GETTY IMAGES<br />

DE<br />

KWESTIE<br />

In deze rubriek de<br />

achtergrond van een<br />

actuele gebeurtenis,<br />

situatie of visie op het<br />

gebied van natuur die<br />

tot ophef leidt.<br />

illegale<br />

vangsten<br />

BEDREIGEN<br />

VOGELSTAND<br />

Steeds vaker worden in Nederland<br />

vogels gevangen die illegaal worden<br />

verhandeld. Dat is althans de indruk<br />

van toezichthouders in de natuur,<br />

bleek afgelopen maart uit een<br />

enquête. Vooral zangvogels zijn de<br />

dupe en de toch al kwetsbare stand<br />

van sommige soorten wordt door<br />

deze stroperij nog verder bedreigd.<br />

TEKST FRANS GLISSENAAR<br />

64 JUNI <strong>2024</strong>


Wie kopen illegaal in Nederland<br />

gevangen vogels?<br />

“Handel in gevangen vogels is er altijd<br />

al geweest”, zegt Rolf Overdiep, voorzitter<br />

van de Koninklijke Nederlandse<br />

Vereniging voor Natuurtoezicht<br />

(KNVvN). “Maar door de toegenomen<br />

welvaart in andere delen van de wereld<br />

buiten Europa is er steeds meer vraag<br />

naar vogels uit Europa. Met name in<br />

Azië, Arabische landen en landen als<br />

Turkije en Marokko. Daar valt ook<br />

steeds meer geld mee te verdienen.”<br />

Hoe worden de vogels gevangen?<br />

Dat gebeurt vaak met zogenoemde<br />

mistnetten. “Dat zijn netten die zo<br />

dun zijn dat je ze bijna niet ziet”, legt<br />

Overdiep uit. “Ze spannen zo’n net<br />

bijvoorbeeld om een aantal bosjes<br />

heen, maken in het midden daarvan<br />

een voederplaats, en de vogels vliegen<br />

erin. De ene keer blijven ze bij het naar<br />

binnen vliegen al in het net hangen,<br />

de andere keer komen ze wel binnen,<br />

maar kunnen er dan niet meer uit.”<br />

Het is moeilijk om deze netten op het<br />

spoor te komen. “Je moet heel dichtbij<br />

komen om zo’n net te kunnen zien. Wij<br />

als toezichthouders op natuur terreinen<br />

zien het vooral aan andere dingen:<br />

voet stappen op plekken waar je die<br />

normaal niet verwacht, sporen van<br />

auto banden, dat soort dingen. Daardoor<br />

voel je dat er iets aan de hand is.”<br />

Zijn er harde cijfers dat het steeds<br />

vaker gebeurt?<br />

“Nee, die zijn er niet”, zegt een woordvoerder<br />

van de NVWA (Nederlandse<br />

Voedsel- en Warenautoriteit), de organisatie<br />

die verantwoordelijk is voor het<br />

bestrijden van illegale handel in dieren.<br />

“We houden geen aantallen bij, maar<br />

het is wel zo dat we met enige regelmaat<br />

grote aantallen illegaal gevangen<br />

vogels tegenkomen. Afgelopen maart<br />

hebben we bijvoorbeeld 281 vogels<br />

in beslag genomen bij handelaren in<br />

Brabant en Hardenberg.” Volgens de<br />

woordvoerder van de NVWA worden<br />

illegale vogels vaak verhandeld rondom<br />

legale vogelmarkten. De illegale handelaren<br />

staan in de omgeving van de<br />

officiële locatie en verhandelen vogels<br />

vanuit de achterbak van hun auto.<br />

Overigens worden op die manier ook<br />

vaak buitenlandse vogels verhandeld<br />

die in tropische landen zijn gevangen<br />

en die in Europa gewild zijn.<br />

Hoe worden die vogels naar en uit<br />

Nederland vervoerd?<br />

“Op alle mogelijke manieren”, zegt<br />

Overdiep. “Met de auto, via postpakketten,<br />

met het vliegtuig, soms gewoon in<br />

de koffer van een passagier. Ze stoppen<br />

bijvoorbeeld een paar papegaaien uit<br />

het Amazonegebied in een buis. Bij<br />

aankomst zijn dan twee van de drie<br />

papegaaien dood, maar die andere is<br />

dan nog honderden euro’s waard. Dat<br />

verlies wordt gewoon ingecalculeerd.”<br />

Wordt er wel adequaat opgetreden?<br />

“Het is lastiger dan je denkt”, zegt Rick<br />

Staudt, boa (buitengewoon opsporingsambtenaar)<br />

bij Landschap Overijssel.<br />

“Er zijn verschillende organisaties bij<br />

betrokken. Wij, als groene boa’s, maar<br />

ook de politie, de douane en de NVWA.<br />

Een voorbeeld: wij vinden weleens<br />

vogels die geringd zijn, waarvan we vermoeden<br />

dat ze illegaal zijn. De NVWA<br />

heeft de expertise om te kunnen zien<br />

of die ringen vals zijn of niet. En de<br />

politie hebben we nodig als er arrestaties<br />

verricht moeten worden.” Staudt<br />

is daarom in Overijssel betrokken bij<br />

een samenwerkingsverband tussen<br />

de verschillende organisaties om vogelstroperij<br />

te bestrijden.<br />

Welke soorten vangen de stropers?<br />

Dat zijn vooral zangvogels, zoals sijzen,<br />

puttertjes en goudvinken. “Maar soms<br />

ook koolmezen of pimpelmezen en<br />

zelfs spechten”, zegt Staudt. “Eigenlijk<br />

alle buiten Europa onbekende soorten.<br />

Sommige mensen hebben er geld voor<br />

over om zulke vogels in een kooi te<br />

hebben. Het heeft op sommige plekken<br />

ook echt impact op de populatie. En als<br />

er minder van een soort zijn, worden ze<br />

zeldzamer en valt er dus nóg meer aan<br />

te verdienen.” De stroperij is niet alleen<br />

illegaal, het gaat volgens Staudt ook<br />

gepaard met veel dierenmishandeling.<br />

“Tijdens het vangen en ringen kunnen<br />

de vogels beschadigd raken. Soms<br />

breekt daarbij een poot of beschadigt<br />

een vleugel.”<br />

Lopen de stropers veel risico?<br />

“Helaas niet”, zegt Staudt. “De pakkans<br />

is klein. Als groene boa ben je vaak in<br />

je eentje verantwoordelijk voor een<br />

heel groot gebied. Bovendien gaat het<br />

vaak ook nog om mensen die zich ook<br />

met andere criminaliteit bezig houden,<br />

zoals drugshandel. Dat zijn mensen<br />

die vaak ook gewapend zijn, en daar<br />

zijn wij niet tegen opgewassen. Dat is<br />

echt een groot probleem voor ons als<br />

toezichthouders in natuur gebieden.<br />

Wij beschikken eigenlijk niet over<br />

de middelen om onze taak goed uit<br />

te kunnen voeren.”<br />

Dus is altijd de politie nodig om<br />

stropers aan te pakken?<br />

“Eigenlijk wel, ja”, zegt Overdiep van<br />

de KNVvN. “Wij zijn met te weinig als<br />

toezichthouders in de natuur. En de<br />

meeste van ons komen ook ’s nachts<br />

niet buiten, terwijl dan natuurlijk<br />

de meeste illegale dingen gebeuren.<br />

Tot 1993 vielen wij als jachtopzieners<br />

onder de rijkspolitie en beschikten<br />

we over alle middelen waarover iedere<br />

politie agent beschikt. Maar dat is niet<br />

meer zo sinds de reorganisatie van<br />

de politie.”<br />

Blijft stropen meestal ongestraft?<br />

“Zeker niet”, zegt Staudt. “Als je betrapt<br />

wordt, staat daar maximaal zes jaar<br />

gevangenis op. Die maximumstraf<br />

wordt helaas niet vaak gevonnist, maar<br />

vaak worden daders wel tegelijkertijd<br />

voor andere delicten veroordeeld, zoals<br />

dierenmishandeling en witwassen.<br />

Maar het is belangrijk om de bewijsvoering<br />

goed rond te hebben, vandaar<br />

ook de samenwerking met de politie<br />

en de NVWA.”<br />

GETTY IMAGES<br />

MAGAZINE.NL<br />

65


ADOBE STOCK<br />

GOUDEN<br />

ZANGER<br />

De<br />

onvermoeibare<br />

geelgors<br />

74 JUNI <strong>2024</strong>


De geelgors is met zijn felgele verenkleed en kenmerkende deuntje<br />

(lijkend op de eerste tonen van de Vijfde Symfonie van Beethoven)<br />

een vrolijke verschijning op en langs de Nederlandse en Belgische<br />

akkers en heidevelden. Zelfs op de langste en warmste zomerdagen<br />

zingt hij onverminderd het hoogste lied.<br />

TEKST PAUL BÖHRE<br />

Wie in de zomermaanden<br />

geregeld wandelingen maakt<br />

over heidevelden of langs<br />

akkers in het oosten of zuidoosten van<br />

Nederland of in Oost-België, zal<br />

de kenmerkende zang van de geelgors<br />

weleens gehoord hebben. De geelgors is<br />

namelijk een van de weinige vogels die<br />

midden in de zomer overdag frequent<br />

zingen. Bovendien doet deze goudkleurige<br />

verschijning dat ook nog eens<br />

vaak vanaf een opvallende plek: de top<br />

van een struik of een paaltje in het open<br />

landschap. Wie klassiek geschoold is zal<br />

zijn deuntje herkennen uit de bekende<br />

openingsstrofe van de Vijfde Symfonie<br />

van Beethoven: ‘dzi-dzi-dzi-dzi-dèèèèh’.<br />

Er doen verschillende verhalen de ronde<br />

over de herkomst van de openingsstrofe.<br />

Dat de componist bijvoorbeeld vaak<br />

wandelde in het Praterpark in Wenen,<br />

waar de geelgors ook voorkomt.<br />

Overigens verwerkte Beethoven de geelgors<br />

vaker in zijn stukken, net als de<br />

merel, koekoek, kwartel en nachtegaal.<br />

Hij liet zich blijkbaar geregeld inspireren<br />

door zingende vogels en had daarom<br />

altijd een aantekenboekje bij zich.<br />

De melodie van de geelgors kent ook<br />

grappige herkenningszinnetjes in verschillende<br />

talen, zoals in het Duits<br />

(Wie wie wie hab ich dich lieb…) en in<br />

het Engels: A little bit of bread and<br />

no cheese, waarbij de nadruk ligt<br />

op een langer cheese.<br />

veren kleed al helemaal niet op. Je<br />

ziet ze vaak pas wanneer ze opvliegen<br />

van een akker om zich te verschuilen<br />

in een struik. Dan is hun roodbruine<br />

stuit goed zichtbaar. ’s Winters zie je<br />

ze op bepaalde plekken wel weer wat<br />

gemakkelijker, als ze in grotere<br />

winter groepen foerageren op<br />

akkers waar ze op zoek zijn naar<br />

gemorste granen en andere<br />

zaden. Ze doen dat opvallend vaak in<br />

gezelschap van groenlingen, die wat<br />

betreft hun gele en groene kleuren<br />

wel wat op de geelgors lijken.<br />

Kleurenpracht verzekerd! ><br />

Gezelschap van groenlingen<br />

Ondanks zijn in het oog springende<br />

kleur is de geelgors vrij moeilijk<br />

te vinden wanneer hij niet zingt. De<br />

vrouwtjes vallen door hun gestreepte<br />

GETTY IMAGES<br />

MAGAZINE.NL 75


Vale gier in vlucht.<br />

10<br />

Pyreneeën<br />

BERGREUZEN & EEN BRES<br />

Door Unesco benoemd tot werelderfgoed ligt het nationale park Pyrenées<br />

Occidentales in het hart van de Pyreneeën op de Frans-Spaanse grens.<br />

Bergreuzen van ruim 3.000 meter, watervallen, een lieflijk keteldal...<br />

Hoofdredacteur Caroline Vogel wil zo weer terug.<br />

Het is alweer zo’n 15 jaar geleden<br />

dat we er waren, maar onze<br />

vakantie naar het hart van de<br />

Pyreneeën staat me nog helder voor<br />

de geest. Onze uitvalsbasis is Gavarnie,<br />

een dorp in het keteldal Cirque de<br />

Gavarnie. Deze cirque bestaat uit een<br />

natuurlijke arena met steile rots wanden<br />

en toppen boven de 3.000 meter. Vanuit<br />

het dorp wandelen we de uitdagende<br />

heen-en-weerroute van 10 kilometer<br />

naar berghut Sarradets, met uitzicht<br />

op Brèche de Roland.<br />

De route loopt eerst langs de rivier de<br />

Gave, waar je kans maakt op een waterspreeuw.<br />

Na het bereiken van het Hotel<br />

du Cirque de la Cascade heb je al een<br />

fenomenaal uitzicht. Daarna gaat de<br />

route de bergen in. We steken een wilde<br />

beek over, die tussen de rotsen stroomt,<br />

lopen langs steenmannetjes en over<br />

de rand van een ijsveld. Vlak voor we<br />

de berghut bereiken, zien we in de verte<br />

al de bres. Via deze opening in de bergkam<br />

kunnen wandelaars met goede<br />

klimbenen de oversteek maken naar<br />

Spanje. Wij laten deze uitdaging aan<br />

ons voorbijgaan. Vanaf het terras bij<br />

de berghut kijken naar de wandelaars<br />

die als mieren richting de bres op<br />

2.807 meter lopen, is ook een beleving.<br />

GETTY IMAGES<br />

TURKSE LELIE<br />

Gebieds<br />

paspoort<br />

• Vanuit Gavarnie zijn ook minder zware routes te lopen, zoals een heen-enweerroute<br />

naar de voet van de Grande Cascade de Gavarnie, een waterval<br />

van 423 meter (en een van de hoogste van Frankrijk).<br />

• Dieren onderweg: waterspreeuw, vale gier, lammergier, steenarend, rotszwaluw,<br />

grijze gors, citroensijs, Pyreneese gems, alpenmarmot en nog heel<br />

veel meer.<br />

• Neem voor de planten onderweg een veldgids mee, er staan er veel: van<br />

steenbreek tot Turkse lelie.<br />

• Verken de route vanuit Gavarnie tot aan Hotel du Cirque de la Cascade via<br />

Street View in Google Maps. Wandelen vanuit je luie stoel!<br />

Meer info pyrenees-parcnational.fr.<br />

90 JUNI <strong>2024</strong><br />

GETTY IMAGES


Vive la nature<br />

GETTY IMAGES<br />

LAMMERGIER<br />

Deze cirque bestaat uit een natuurlijke arena met<br />

steile rotswanden en toppen boven de 3.000 meter<br />

MAGAZINE.NL<br />

91

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!