Werkdocument soortenbeleid Onderdeel Flora - Provincie Utrecht

escherming van in het wild levende planten en dieren.
Door middel van Algemene maatregelen van
bestuur en in Ministeriële regelingen zullen de
beschermde soorten worden aangewezen. In de
Flora- en faunawet wordt door middel van een aantal
verboden aan de bescherming van deze soorten
vorm gegeven. De Flora- en faunawet is vooral
soortgericht voor dieren en planten en alleen
gebiedsgericht door de mogelijkheid van de aanwijzing
van een beschermde leefomgeving voor een
bepaalde soort.
De Flora- en faunawet geeft de provincies de mogelijkheid
om de leefomgeving van beschermde soorten
aan te wijzen als “beschermde leefomgeving”.
Het instrument is bedoeld om kleine in het landschap
aanwezige elementen die voor soorten
belangrijk zijn, te beschermen. Te denken valt aan
houtwallen, houtsingels, een solitaire boom of een
groep van bomen, poelen, ruïnes, paaiplaatsen,
optrekgebieden bij sluizen en stuwen voor
beschermde vissoorten. Het gaat om de leefomgeving
voor enkele plant- en diersoorten. De provincie
Utrecht geeft er de voorkeur aan om dit doel te realiseren
op basis van vrijwilligheid. In gevallen waarbij
geen overeenstemming kan worden bereikt zal dit
instrument uitsluitend toegepast worden in situaties
waarbij het verdwijnen van de betreffende leefomgeving
het duurzaam voortbestaan van beschermde
en prioritaire soorten in de provincie Utrecht in
gevaar brengt.
Ter voorkoming van schade aan flora en fauna kunnen
door gedeputeerde staten ontheffingen verleend
worden van de verboden die in de Flora- en faunawet
ten aanzien van beschermde soorten genoemd
zijn. Er zijn op dit moment geen gevallen bekend
waarbij ingrepen in populaties van diersoorten noodzakelijk
zijn om schade aan een bedreigde of zeldzame
plantensoort te voorkomen.
Een aantal internationale verdragen heeft eveneens
betrekking op bescherming van soorten. Voor planten
is de Habitatrichtlijn van belang. De
Habitatrichtlijn is gericht op soorten en gebieden
van communautaire betekenis. Met betrekking tot
soorten worden er drie categorieën onderscheiden:
soorten waarvoor aanwijzing van speciale beschermingszones
vereist is, soorten die strikt beschermd
dienen te worden en soorten waarvoor het onttrekken
aan de natuur en de exploitatie aan beheersmaatregelen
kunnen worden onderworpen. De rijks-
24
overheid zorgt voor de implementatie van de
Habitatrichtlijn in nationale wetgeving. In bijlage 4
zijn de Utrechtse plantensoorten opgenomen die
onder de Habitatrichtlijn vallen.
Beenbreek
4.3 Bescherming aandachtsoorten
Voor aandachtsoorten zal het treffen van maatregelen
voor instandhouding, herstel en ontwikkeling van
de leefomgeving van deze soorten, zowel binnen als
buiten de ecologische hoofdstructuur, zoveel mogelijk
worden gestimuleerd. De prioriteit zal vaak
binnen de ecologische hoofdstructuur liggen in verband
met de duurzame instandhouding van terreinen
in de EHS. Deze maatregelen moeten perspectief
bieden voor een duurzaam voortbestaan van de
betreffende aandachtsoorten in de provincie Utrecht.
Door middel van het Programma Beheer kan via het
instrument subsidie worden gestuurd op bescherming
van (bepaalde) aandacht- en prioritaire soorten.
In het kader van het Programma Beheer maakt
de (particuliere) terreinbeheerder namelijk afspraken
met het Rijk over de gewenste ontwikkeling van een
natuurgebied en hoe deze ontwikkeling gerealiseerd
wordt. De sturing gebeurt op basis van afspraken
over pakketten. In deze pakketten worden de te
bereiken resultaten onder andere middels doelsoor-
Essenhakhout in beheer
ten beschreven. Veel van de doelsoorten van de
zogenoemde pluspakketten staan op de lijst van
aandachtsoorten. Realisatie van de pluspakketten
betekent daarmee automatisch bescherming van die
aandachtsoorten. In provinciale natuurgebiedsplannen
is vastgelegd waar voor welke pakketten afspraken
gemaakt kunnen worden. De ligging van die
pakketten is gebaseerd op de Utrechtse natuurdoeltypenkaart
(Provincie Utrecht, 2002). De Utrechtse
natuurdoeltypen geven de natuurdoelen weer die in
2018 gerealiseerd moeten zijn. Soms komen de
natuurdoeltypen nu al in goed ontwikkelde vorm
voor, maar in veel gevallen is daar nu nog geen
sprake van. De in paragraaf 3.5.2 beschreven biotopen
zijn te vertalen naar de systematiek van de
Utrechtse natuurdoeltypen, zie ook bijlage 5.
Getracht zal worden om maatregelen ten behoeve
van aandachtsoorten gerealiseerd te krijgen bij
gezamenlijke projecten, provinciale projecten en bij
projecten van andere overheden en instanties.
Van wezenlijk belang hierbij is dat rijk, provincies en
soortenbeschermende organisaties gezamenlijk uitvoering
geven aan het soortenbeleid. In het
Meerjarenprogramma Soortenbeleid (Ministerie van
LNV, 2000) is de gezamenlijke programmering van
het soortenbeleid voor de jaren 2000-2004 weergegeven.
Op deze wijze wordt het soortenbeleid, op
een inzichtelijke wijze, gecoördineerd en planmatig
aangepakt.
25
4.4 Bescherming prioritaire soorten: de soortbeschermingsplannen
Het doel van een soortenbeschermingsplan is een
strategie te beschrijven om de kans op het duurzaam
voortbestaan van de betreffende soort in de
provincie Utrecht te vergroten. Op termijn zal het
Soortenbeschermingsplan voor
Krabbescheer en Groene
glazenmaker