Hilvarenbeek wk 2-2013:Layout 4.qxd

stilte
Mindfulness
Mindfulnesstraining volgen? Wist u dat… opmerkzaamheid
of mindfulness het hart van het boeddhisme is?
Drie jaar geleden heb ik me de vraag gesteld: wat is eraan
de hand? In Nederland! GGZ-medewerkers, psychologen,
maatschappelijk werksters en psychiaters volgen op conto
van hun baas massaal een opleiding tot mindfulnesstrainer.
Mijn cliënten worden op kosten van hun baas tevens doorgestuurd
naar tien weken training, sport en mindfulness.
Een heel weekend in een klooster: het bedrijf garandeert
dat negentig procent van hun deelnemers binnen tien
weken weer volledig aan het arbeidsproces kan deelnemen.
Samen zijn in 'stilte' om je opmerkzaamheid en je gezondheid
te trainen. Iedereen is enthousiast en tevreden. Ik
stuur veel door… Zelf ben ik twintig jaar geleden bij Ton
van Gelder in Rotterdam begonnen met aandachtstrainingen
te volgen (toen noemden we dat meditatie). Mij hoeft
niemand te overtuigen van het voordeel van het volgen van
een mindfulnesstraining.
Wat is mindfulness?
Mindfulness gaat over de kunst om aanwezig te zijn in het
hier en nu. Door vaker je aandacht te sturen leer je afstand
te nemen van de spinsels in je hoofd. De geest wordt rustiger.
Je kunt je beter concentreren, je ontspant gemakkelijker.
Je leert bewuste keuze’s te maken in plaats van automatisch
te reageren. Hierdoor vang je stressprikkels beter
op en ga je anders om met gedachtepatronen die tot somberheid,
angst, depressie leiden. Je kunt beter je grenzen
bewaken. Aandachtstraining richt zich op de essentie van
de boeddhistische praktijk zonder de ballast van tradities en
rituelen.
Vanwaar deze belangstelling voor
mindfulness/meditatie?
De Amerikaan Jon Kabat-Zinn is de grondlegger van de
mindfulness- of aandachtstraining zoals die in Nederland nu
wordt aangeboden. Hij was ervaren in meditatie en yoga.
Het dagelijkse beoefenen van meditatie en yoga is hij gaan
toepassen bij patiënten die bij hem in de kliniek tussen de
wal en het schip vielen. Patiënten met veel stressklachten
door pijn, mentale pijn, gedragsproblemen, chronische
terugkerende depressies. Met deze mensen ging hij heel
praktisch aan de slag. Met goede resultaten. Hij heeft in
1979 een stressreductiekliniek geopend. Met de ingrediënten
van meditatie en yoga ontwikkelde hij een training met
als doel patiënten/deelnemers middelen te geven waardoor
ze zelf iets aan hun gezondheid konden (blijven) doen.
Velen hebben oprecht baat bij deze methode. In
Nederland/Engeland waren net onderzoeken gaande waaruit
bleek dat de cognitieve therapie die in deze landen gege-
Door Corrie Vermeer &
Nadine Buenen
Stichting Silentio
ven werd, niet succesvol waren. Een groot deel van de
patiënten hield klachten ondanks cognitieve therapie en
jarenlange medicatie. Deze onderzoekers stuitten toevallig
op het instituut van Jon Kabat-Zinn, zijn resultaten logen
er niet om. Om de trainingen erkend krijgen voor het geven
van yoga en meditatie, dat kan natuurlijk niet. Vandaar de
Engelse benaming mindfulnesstraining/therapie.
Hoe gaat een mindfulnesstraining in zijn werk?
Een aandachtstraining duurt acht weken met wekelijkse sessies
van tweeënhalf uur. Tijdens de bijeenkomsten wordt er
gewerkt met begeleide aandachtsoefeningen, zit,- en loopmeditatie.
Je ontvangt een werkmapje met teksten en cd’s.
De groep bestaat uit acht tot veertien personen. Meer wordt
afgeraden. Tijdens de training heb je tijd nodig om dat wat
je aangereikt wordt, in de praktijk uit te voeren. Na de training
onderhoud je mindfulness door ieder jaar twee tot vier
keer deel te nemen aan mindfulness stiltedag.
De afkortingen die gebruikt worden zijn MBSR Mindfulness-
Based Stress Reduction. Later ontwikkelde psycholoog
Zindel-Segal een aanvulling op deze trainingen waarbij de
elementen van de cognitieve gedragstherapie zijn ingebouwd.
Mindfulness-based Cognitive Therapie (MBCT), deze
verschilt overigens slechts op onderdelen van de oorspronkelijke
opzet. Wat mij opvalt is dat beide trainingen worden
aangeboden onder de term 'aandachtstraining'. Aandachtstraining
maakt als therapeutische stroming onderdeel uit
van de zogenaamde derde generatie gedragstherapieën.
Aandachtstrainingen worden in de geestelijke gezondheidszorg
aangeboden als aanvulling op of ter vervanging van
therapie.
Aandachtstraining of therapie
Als je met concrete knelpunten en belemmeringen aan de
slag wilt zoals bij acute psychische nood, een conflictsituatie
of loopbaanvragen, dan kies je voor individuele therapie
of coaching. Dit geldt ook wanneer er sprake is van psychosen
of verslaving. In alle andere gevallen kun je aandachtstraining
overwegen. Belangrijk bij je overweging is
dat aandachtstraining je aanspreekt als manier om anders te
leren omgaan met oude, bekende obstakels in je leven, en
als een manier om de kwaliteit van je dagelijks leven te verhogen.
Wat heeft het volgend van de mindfulnesstraining
mij gebracht? Dat ik de meditaties die ik reeds lang beoefen
en waarin ik lesgeef, anders ben gaan doen. Dat ik nu
nog beter duidelijkheid voor mijzelf kan scheppen in verbinding
met mijn omgeving waardoor ik het leven in zijn
volle pracht en shit kan en mag beleven. Wat let je als je
steeds druk in je hoofd bent, slecht slaapt en continu het
gevoel hebt dat je iets mist? Voor 2013 wens ik u een 'leeg'
hoofd.
De Uitstraling 9