nr. 3 - KGK Deinze

3341
bloedjes van kinderen van zijn zuster (zijn nichtjes dus), was hij gekomen bij “’tCasteelken
van Bruwanen”, waar hij het beest kon verkopen aan de kasteelbewoner zelf, ene Jan van
Haute, aan wie hij wijsmaakte dat hij voogd was van de twee meisjes en dat hij voor hen
dringend geld nodig had. Hij kreeg voor de koe een som betaald van 5 ponden 11 schellingen
20 groten en nog 10 stuivers. Op 16 maart gevangen genomen, op beschuldiging van
koediefte, hoorde Godefroot vander Schuere al vier dagen later, op 20 maart 1585, het oordeel
vellen door die van de Gentse Oudburg. De “sententie” luidde dat de rechters, “preferende
gratie voor rigeur van justitie”, hem veroordeelden om “alhier in openen hove (het Hof = de
rechtbank) Gode up beede uwe knien vergheffenisse te bidden”. Bij die (eerder symbolische)
straf kwam nog een boete van 10 pond parisis “ten proffijte vanden Heere”, verhoogd met de
gevangeniskosten en de “misen van justitie” (*).
Niet altijd dus was Justitia ongenadig streng en onverbiddelijk. Soms werd – zoals hier – met
verzachtende omstandigheden (“de arme bloedjes van kinderen”?) rekening gehouden.
(*) Rijksarchief Gent, Oudburg, 2201 (zaak Godefroot van der Schuere, 1585). Ofschoon dit bundel
in principe Enkwesten uit de periode 1620-1629 bevat, vinden we er nochtans – uitzonderlijk – ook
een half dozijn stukken m.b.t. de jaren 1584-1588 (w.o. dus ook het onderhavige dossiertje). Een paar
van die stukken hebben betrekking op een nogal eigenaardige zaak, anno 1586, ook gesitueerd in
Leerne, waar een bende van een veertigtal vrijbuiters uit Sluis (verblijvend in een schuur op het hof
van ene Geeraert Tuutschavere) per boot de Leie zocht over te steken nabij Ooidonk. Een en ander
speelde zich ook af “opt pachthof van Martin Mortier fs. Willems, ghenaemd de Schotse Pieryne”.
Een paar Lerenaars werden verdacht van mogelijke betrokkenheid bij of medewerking met die
Sluizenaars, m.n. ene Pauwels Verburcht (“te Sluus ghedient hebbende”) en ene Daniel van
Speijbrouck fs. Joos, +/- 40 jaar oud, op wiens hofstede toen ook ene Seger Cockuut verbleef en daar
weet had van “violentien ende fortse” (= verkrachting) door dezelfde Pauwels Verburcht en zijn
“complicen” gepleegd op ene Grietken fa. Nicolas de Weerdt, een jong meisje dat daar in een schuur
huisde. Alles bijeen een nogal onduidelijk en bijna onwaarschijnlijk, maar wel zeer intrigerend geval
waarover we liever nog een apart stukje zouden schrijven, met aandacht ook voor de bijzondere
tijdsomstandigheden van toen (periode van godsdienstoorlogen; val van Antwerpen in 1585; de raids
van de Hollandse “vrijbuiters”, ketterse gezindheid van inwoners alhier, enz. enz).
Paul HUYS
nr. 424
Maessprokkels
Armand Pauwels
In “Biekorf”, een leer- en leesblad voor alle verstandige Vlamingen, gesticht door Guido
Gezelle in 1890, las ik een nota over Armand Pauwels, een Deinzenaar 1878-1952. Die nota
stond in jaargang 102, aflevering 3, van het jaar 2002 en handelde over een publicatie van
Pauwels in het tijdschrift “Volkskunde”, jaargang 1894: “Een ludieke kerkrekening uit
Mannekensvere”, een lezenswaardige rekening die bewaard mag blijven in de Deinse
bibliografie.
Deze rekening gaf aanleiding tot lezenswaardig commentaar van L. Van Acker ( Biekorf p.
201-206 ). Een sprong van 1894 naar 2002!
Marc Gevaert
Hij is een Astenaar, oudleerling van het atheneum, destijds gebuur van Claus – Defaux’ Villa
Zonneschijn.
Hij werkte voor de VRT als journalist en werd er secretaris van de administrateur – generaal.
Hij werd licentiaat Oosterse Taalkunde.