Hynnestua fra Andebu

Hynnestua som ho no star pa Vestfold Fylkesmuseum sett fra aust. (Foto: P. Thoresen 1975)
Hynnestua fra Andebu
Av Arne Berg
Hynnestua fra Andebu, som na star kulturbindet av Andebu bygdebok sommaren
1975, kom Guri og Arne Gailis, Ole B0en og eg
pa Vestfold Fylkesmuseum, har en
saman for a drnfta tidfestinga na3rare. Det munna
gatefull historie. Tradisjonelt har man ut i eit lite oversyn med konklusjon til bruk for
ment at den har middelaldersk bygdeboka. 2 )
opprinnelse. Tidligere leder for friluftsmuseet
ved Norsk Folkemu­
Seinare har Vestfold Fylkesmuseum og Vestfold
Historielag ynskt a fa ei grundigare
gjennomgaing av huset, etter som det finst lite av
seum, f0rstekonservator Arne Berg, dokumentasjon fra nedtakinga og dei to flyttingane
som stua har vore gjennom. Per Thoresen
antyder noe annet i foreliggende
har derfor sanka tradisjonsopplysningar som
bygningshistoriske analyse.
kunne supplere det som f0r var notert 3 ). Det
meste var etter Ole B0en, Honernd (f. 1889, d.
1980). Ole B0en hadde sett stua pa opphavleg
stad, og vore med begge gongene ho vart flytt.
Hynnestua har hatt ord pa seg for a vera svffirt Stua vart malt opp pa nytt og analysert pa
gamma!. Ei tidfesting til mellomalderen har vore Vestfold Fylkesmuseum i mars 1984. Oppmaling
hevda. 1 ) Da Arne Gailis arbeidde med fra f0r flyttinga har ikkje vore a finna.

-----·--·· ........ ··..,......._,
Plan av Hynnestua og oppriss
av fremste langveggen.
Oppmalt pa Vestfold Fylkesmuseum
mars 1984 av fort.
I snitt gjennom stokkar har
nye stokkar skra-skraffur,
gamle ring-skraffur.
Teikningane pa denne og
neste side er attgjevne i same
malestokk.
I
'
,, "
,,
,,
II
I
,, "''
!l::
/ 11
'' ,,
IJ
,,I
"'
,,
·:
' ,,
II
I
STUA
'
---- .,
''
'
KJ0KK£N[T
,,
::
•: ,, '
,,
I
LJ
plass for Lrdfll!..
eller s,life1t
,,
''
,,
I
::
,,
,,
,,
,,
LJ
,, I
:1 I
,,
,,
,, :!
:i
,,
d
P L A N 1. E T A S J E
Stua har statt pa garden Hynne, gnr. 98, bnr.
1 i Andebu. Der var ho kalla «gamlestua» og var
sist pa nytta som bryggerhus. 4 ) Stua vart teken
ned i 1930-31 og lag lagra nokre ar f0r ho vart sett
opp att pa Bergshaugen i Andebu, der det var
paemna eit bygdemuseum, og eit par hus var
sette opp. Pa Bergshaugen hadde Hynnestua det
etter alt a d0ma ikkje godt. Meldingar om
hoorverk, manglande tilsyn og vedlikehald fins!
det fleire av. Det heile vart derfor f0rt over til
Vestfold Fylkesmuseum. Der var stua sett opp att
i 1957 og offisielt opna pa ny 1. juni are! etter.
Det heiter at nar eit hus vert flytt, gar
kjeldeverdiar tapt. Meir tap ma det derfor verta nar
huset vert flytt to ganger. Men valet star oftast
ikkje mellom fleire eller foorre kjeldeverdiar. Valet
star heller mellom a ha huset eller a missa det.
Hynnestua er no pa to tulle h0gder. F0rste
h0gda er t0mra som ei einfeld romsleg kasse
utan t0mra innervegg, jfr. plan ovanfor. Deleveggen
er no gjord med at det er t0mra ein tverrvegg
fra over d0rh0gd og oppetter, og nedunder
t0mringa er sett opp ein enkel bordvegg.
No er bade stokken i botnen og stokkane over

17., __ ,, .. /·
rf:-::::>tidlegare lak
.. .. /
t::- ✓ -
,,­ ,_
Tverrsnitt gjennom Hynnestua. Ti/ venstre gjennom
stueromet sett mot sor. Ti/ hogre gjennom kjokkenet
sett same vegen. Opplysning om nye stokkar og
tidlegare takhogd er fort pa.
bordveggen nye i huset. Vi ma vel ha lov til a
rekna med at de! har vore tilsvarande naglefeste
for ein bordvegg ogsa f0r huset vart flytt. Men Ole
B0en kunne ikkje minnast ein tverrstokk i botnen,
og 0vst har vel da berre vore spikarslag.
Bordveggen er fornya. Merke etter annan slags
vegg er her ikkje, sa anna romdeling enn ein
bordvegg har det neppe vore f0r heller.
Dette er ei romdeling som ikkje er kjend i
t0mmerhus fra mellomalderen. Men det aleine er
ikkje grunn nok til a avvisa ei sa tidleg tidfesting.
Hus dell med ein bordvegg kan teoretisk ha
funnest sa tidleg, og seinare vera bortkomne. Fra
seinare lid fins! byggjematen noksa ofte pa
Austlandet. Romdelinga kan vera gjord pa den
maten at det er t0mra inn ein tverrstokk i golvh0gd
og ein eller fleire tverrstokkar om lag i
mannsh0gd. I mellomromet mellom disse tverrstokkane,
dvs. om lag sa h0gt som romet er, er
det sett inn ein enkel vegg av staande bord, slik
som i Hynnestua no. Slik finn vi det t.d. i hus fra
"1700-ara og utetter i 1800-ara 5 ). Nar byggjematen
kom opp, er ikkje retteleg tidfest.
I Hynnestua er de! sett inn ei mala, dekorert
ei-fyllings-d0r i deleveggen. Ho har 1700-tals
karakter. Ho var ikkje i stua pa Hynne, seier vare
informantar. Kvar ho er komen fra, er de! ikkje
opplysning om.
lnngangsd0ra er direkte inn Iii det st0rste
romet, stua. D0ra er ny pa museet. Men
plasseringa er gamma!. Ho har einfelde stokkbeitskier,
d0rbladet har kraftig smidde hengslejern.
Stokken over d0ra har ein flat boge. Del er ei
nylaging. Opphavleg hadde vel d0ra rett
avslutning 0vst.
I fremste langveggen er det merke etter at det
ogsa har vore d0r beint inn utanfra til det minste
romet. Noko av den eine beitskia, den h0gre sett
utanfra, sit enno alt. Om begge d0rene har vore
der pa same lid, eller om t.d. d0ra Iii minste romet
er eldst og seinare bolka alt, kan ein ikkje sja av
huset no meir, av di stokkar her er omflytte og
fornya. Men da stua stod pa Hynne, var der to
inngangsd0rer. Det er heimelsmennene samde
om. Knut Hynne er viss om at der var bade d0r
og vindauga mellom svala og kj0kkenet pa
Hynne.
D0rplasseringa er elles ein viktig detalj nar ein
vii avgjera kva slag og kor gammalt hus det er
vi har for ass. Her kan i hovudsak vera tre ulike
matar a velja i: - Hja A seier vi at inngangen er
i kovepartiet. Dette kan ofte vera dell i ei ford0r,
forstove, og ein kove. Fra ford0ra kjem ein inn i
stua, og fra stua vidare inn i koven. Dette er den
gamle treroms-planen, velkjend ogsa fra mellomalderen,
ei planform som folk elles har bygt etter
heilt fram mot var tid. Eit gammalt drag i planen
er at kovepartiet er heller small, om lag 2 meter

[]
t
A
rn
8 C
Samanstel!ing av tre vanlege dorplasseringar i vare
gamle stuer, i Jang/oft ti! hogre
eller vel det. I seinare tid, srerleg fra kring 1700
og utetter er det bygt hus med romslegare
koveparti. (Sja skisser ovanfor.)
Hja B er inngangen beint inn i stueromet. Det
er denne planforma Eilert Sundt kalla den
«akershusiske stueform, » av di han fann denne
mest utbreidd i det gamle Akershus stift. Forma
er yngre enn toroms- eller treroms-plan med
inngangen i kovepartiet. Ho er ikkje kjend i
mellomalderen. Dei eldste d0ma pa akershusisk
stueform er truleg fra sist i 1500-ara. I 1600-ara
var ho noksa vanleg pa Austlandet. 6 ) Vestfold
ligg i utkanten av om rad et, sa her fanst truleg ikkje
dei eldste eksempla.
Forma C har inngang utanfra til begge roma.
Det er ein mate som er srerleg kjend i ein type
loftsbygningar som er kalla langloft. Langloft er
toh0gda hus med rom i rad i begge h0gdene,
kvart rom som regel med eiga d0r utanfra og ikkje
d0r inne mellom roma. Denne byggjematen er
kjend i mellomalderen. Fra gammalt av har slike
hus hatt forradsrom i f0rste h0gda og representative
soverom i andre. Andre h0gda kan etter
kvart ha vorte nytta til anna enn berre soverom.
Ho kan tidleg ha fatt eldstad, enda d0ma fra
mellomalderen er komne bort. Det er slike hus vi
kan finna omtala som «h0ystuer» eller «nattstuer»
pa Austlandet fra kring 1600.
Nar vi pr0ver a plassera Hynnestua i desse
m0nstra, ma vi ogsa sja pa eldstadform og
plasseringa av eldstaden. Det eldste er at sj0lve
stua var eit opphaldsrom der alt vanleg husarbeid
med all matlaging gjekk for seg. Eldstaden var da
i stua. Seinare - lenge etter reformasjonen -
vart kj0kenfunksjonen skild ut fra opphaldsromet.
Da det gjekk for seg, var peisen vorten den
vanlege eldstadforma, og kovepartiet var bygt sa
romsleg at dei kunne halda til med koking og
matlaging der.
Da stua stod pa Hynne, var kovepartiet kalla
«kj0kken», og romet var sist nytta som
bryggerhus. Mot skiljeveggen til stua stod ein
romsleg, open skorstein eller peis midt pa, med
ein bakaromn attom mot bakre langveggen. Jfr.
planskisse nedanfor. R0ykpipa gjekk opp i
m0net. Peisen i stua er saleis ei nylaging pa
museet, enda om plasseringa nrer ytterveggen er
ein eldre skipnad enn eldstaden midt under
m0net.
lfl===::i:==t=====::::;;=::::;;===-=---
!le 1 I
--,
I
I
t ........... ,. ..
HH!rn!
•.. ,.
.....
... ,-:-: !
Opplysning om Hynnestua i si tidlegare form. Utteikna
etter skisser og natal som konservator Per Thoresen
har gjort. Jfr. note 3.

- I stua stod ein jernomn midt pa veggen mot
kj0kkenet, med r0ykr0yr inn i skorsteinen der.
Omnen hadde ikkje vore elda i pa lange tider.
H0na hadde verpeplass der.
I veggen bak peisen som no star er det nokre
merke etter eit eller anna slag veggfast innreiing.
Merka star i 3. og 4. stokken over golvet. Kva her
har vore er uvisst. Fast seng, byrde eller anna?
Det er ingen opplysning om det. Noko samband
med eldstaden har det truleg ikkje hatt. Det er
knapt grunn til a tru at der har vore skorstein i
stueromet fra f0rst av.
Det er heller ingen grunn til a tru at huset f0r
har vore eit langloft eller nattstue, som seinare er
teke til stue. Her talar spora i andre h0gda avgjort
i mot: I tredje omfaret over bjelkelaget er der
merke i bakre langveggen etter at taket har lege
i denne h0gda, jfr. tverrsnitt side 13. I stokken er
hakk etter sperrer eller raftsperrer. I motsette
langveggen har vore tilsvarande stokk eller
stavlaigje. Han er skift ut.
Det vii seia at andre h0gda har vore mykje
lagare enn ho no er, i alle fall utmed langveggene.
Soveloft eller nattstue kan her derfor ikkje ha vore
h0gd nok til.
Takfallet var brattare enn no. Huset var tekt
med enkel krum taktegl. Gavl-trekantane var ikkje
t0mra. Dei var av reisverk eller bindingsverk og
bordkledde med staande panel, lektepanel,
utvends, og med eit lite vindauga i kvar gavl. Knut
Hynne hugsa at i s0re og nordre gavlen var det
berre raustet og svala som var bordkledd. Om her
var astak eller sperretak, er uvisst. Hakka som sit
att i bakre langveggen, tyder mest pa reint
sperretak. Truleg har her vore h0gt nok til a ga
oppreist midt etter romet.
Loftsromet var f0r utan oppdeling. Veggene er
pat0mra ca. 1 O nye omfar, ogsa gavl-trekantane
er t0mra. Taket er gjort med mykje slakare fall,
slakare enn vanleg for torvtak; og tekkinga er no
never med torv. Alt er no bore av eit reint astak.
Deleveggen tvers over romet er gjord ny pa
museet. Han er t0mra i eitt med dei nye stokkane
som no ligg over den nemnde deleveggen i f0rste
h0gda. 0vst har bade deleveggen og gavlveggene
fatt gode utkragingar til a bera taket over
svalgangen.
Svalgangen med oppgang er og gjord ny pa
museet. Grunnflata er kanskje den same som f0r,
jamlang med huset var svala da og. Det er gjort
to nye d0rer til roma i andre h0gda. Dei har og
fatt den fl ate bogen over, som d0ra i f0rste h0gda.
Korleis oppgangen til and re h0gda har vore f0r,
er noko uklart. Ei opplysning er at det var trapp
eller stige opp fra kj0kkenet ved gavlveggen, i
nord-austre kraa. 7 ) Her kan ho ha kome opp
mellom veggen og nairaste bjelken. Merke i
bjelkane som ei trapp kan ha sett att etter seg,
finst ikkje.Det er elles ikkje a venta. Bjelkeiaget er
gjort nytt, og truleg finst ikkje gamle bjelkar att .
- Andre meiner det var trappestige opp til loftet
fra s0re delen av svala, der veggene var tettast.
Tanken verkar ikkje rimeleg. Her var knapt nok
krypeh0gd til a koma opp, og ikkje finn ein merke
etter opning gjennom langveggen heller.
I ytterveggen, der trappa no gar opp, er det sliss
gjennom tre stokkar, jfr. oppriss side 12. Det kan
godt vera etter ei avbolking i den gamle
svalgangen.
Eit anna sairmerke som andre h0gda har fatt,
er at i begge gavlane er veg gen i and re h0gda lagt
ut ei stokkebreidd i h0ve til veggen i f0rste h0gda.
Det er ikkje opplysning om at det var slik pa
opphavleg stad. Elles ser utstikka fra langveggene
ut til a vera nye pa museet. Slike sprang i
veggen er eit motiv som kom opp, og spreidde
Sprang i nordre gavlveggen. Tilsvarande sprang er def
i sore gavlen, men ikkje i /angveggene.

Stua i fyrste hogda mot aust. lnnreiinga er for det meste samla fra u/ike kantar av Andebu. Merk spar etter rappinga
pa veggen ved dora. (Fotografert pa Vestfold Fy/kesmuseum i 1972 av Per Thoresen.)
seg fra byane utetter i 1600-ara. Her er de! gjort
usedvanleg med at de! berre er i gavlveggene og
ikkje i langveggene at dette spranget fins!. Med at
her er gjort nye d0ropningar i andre h0gda og
nye stokkar er sk0ytte inn, har de! vore rad a gjera
den nye andre h0gda litt lengre enn den gamle
utan srerleg vanske.
Korleis svalgangen var da stua stod pa Hynne,
er de! berre veike minne om. Svala har truleg
vore bygd som bindingsverk med enkel
bordkledning utanpa. Nordre delen skal ha vore
halvt open med ei detaljering i sveitsarstil. Men
s0re delen skal ha hat! lett bordvegg, jfr. skisse
side 14. Kanskje har de! vore ei avbolking
mellom den innkledde og den halvt opne delen av
svala, slik den nemnde slissen i t0mmerveggen
kan tyda pa.
Nordre gavlen, som er utan opning i f0rste
h0gda, har og merke etter tilbygg. Truleg har de!
vore sval her og. Men ho var der ikkje da huset
vart !eke ned. Truleg har de! vore ein do eller
kamar ved nordvestre hyrna. Der er sliss i veg gen
som etter eit sete, naglemerke kan vera etter
feste for ein planke. H0gare i veggen, oppunder
der spranget eller utkraginga no er, er spuns etter
opplegg for eit eller anna. De! kan vera etter eit
tak som kan ha dekt tilbygget. Ovanfor der vi
tenkjer oss take!, er eit par slissar i t0mmeret som
ikkje er rad a torklara.
Hus fra mellomalderen og dei f0rste hundreara
etter reformasjonen har gjerne h0ge, trapesforma
syllstokkar under veggene. Om Hynnestua var sa
gammal, skulle ein venta slike stokkar her.
Kanskje har de! vore og. Men dei f0rste omfara
er laga nye pa museet, sa vi kan ikkje seia korleis
dei gamle var. Kanskje er h0gda pa f0rste etasjen
brigda litt pa?•)
Til gammal byggjemate h0yrer ogsa moldbenker
langs ytterveggene. De! har her truleg ikkje

vore. lnformantane hugsar i alle fall ikkje slike.
Moldbenken skulle m.a. syta for isolasjon i den
utsette overgangen mellom golv og vegg, det var
eit kaldt punkt. Det var tregolv i stu9,. Ho stod pa
berrt fjell, og det var urad a fa til kjellar under
huset. Korleis golvet elles var gjort, er ikkje kjent.
Mest alle veggflater inne har vore dekte med
eit pusslag av leire el.I., slik at det har vore slette
vegger. Slik var det ikkje da huset stod pa Hynne.
Men veggene viser at dei ein gong har vore flisa
opp for at rappinga lettare skulle hengja pa. Pa
veggen i kj0kkenet, i kraa der det kan ha vore
oppgang til loftet, der er veggen likevel ikkje
oppflisa, og naturleg nok ikkje alle dei stokkane
som er lagde inn nye. At der ikkje er flisa opp i
kraa pa kj0kkenet, gjer opplysninga om trapp eller
stige her meir sannsynleg.
Anna innreiing er det ikkje sikre opplysningar
om, anna enn at slagbord, sengebenk, veggfaste
hyller og meir slikt har der vore. Men ein
m0bleringsplan lar seg ikkje rekonstruere. (Pa
museet har dei fylgt det som har vore skikk i
bygda). Arne Gailis kan tenkja seg at stua pa
Ruelsrnd var jamf0rd med, da Kristian Gailis o.a.
var med og utforma Hynnestua.
Alie vindauger er nye pa museet. Kj0kkenvindauga
mot svala var h0gare pa Hynne. Pa
Bergshaugen vart eit mindre vindauga fra Berg
i Andebu sett inn og sa vart det fyllt ut med ein
spuns under, jfr. oppriss s. 12. Nye spunsar vii ein
finna her og der elles i huset og,der del av gamle
opningar er attbolka. Nye vindauger elles i huset
har fatt blysprosser, sa dei ser eldre ut enn dei
eldste.
Ole B0en var som nemnt med pa arbeidet bade
da stua vart f0rd over til Bergshaugen og til
Vestfold Fylkesmuseum. B0en sa at den forma
som stua no har, den fekk ho pa Bergshaugen.
Men arbeidsteikningar eller annan dokumentasjon
finst som nemnt ikkje i museet.•) At stua var
svrerande gammal, tvilte ingen pa. Eit anna
sp0rsmal er det om vi kan halda oppe den tidlege
tidfestinga.
Det romslege kovepartiet der viktigaste eldstaden
var og alt matstell gjekk for seg, d0rplasseringa,
srerleg med d0r utanfra beint inne i
stueromet, dette h0yrer til ei stueform som ikkje
har funnest i mellomalderen. Kor lenge etter vi
kan venta a finna henne i Andebu, skulle vera
interessant a vita.
Eit anna srerkjenne er novforma eller lafteforma.
I Hynnestua er nytta ein hoggemate med
halsen h0gt i stokketverrsnittet, jfr. detalj.
nedanfor til venstre.
Hal sen er firkanta, trapesforma, med den breiaste
sida ned. Om der er nokon av laftehalsane som
er hogne med barke under, er uvisst. 10 ) Hovuda
er hogne firkanta med at stokkane smalnar fra
kryssingspunktet og tram. Om nokon er omhogne
Ti/ venstre:
Novhogg s0r-austre hyrna i
f0rste h0gda. Ha/sen kan ti/
dels liggja enda h0gare
stokke-tverrsnittet.
NOV I S. A.
()
50(.1,\
Ti/ h0yre:
Novhovud i nordaustre hyrna,
over ny syllstokk. Same malestokk
som pa ill. t. v. Andre
stader med slike kurveliner er
det ikkje i huset.
Oppmalt mars 1974.

av ei tidlegare tilnrerma 6-kanta form, er ikkje lelt
a sja no. I veggen er stokkane flata av noko pa
sidene bade ute og inne. Det er kinna av bade i
0vre og nedre delen av novhogget, mes! i 0vre
delen, for a fa hopfellinga god! til i krysset.
I nord-austre hyrna har nokre novhovud falt ei
avvikande form. Jtr. detalj. f0rre side t.h. Der er
dei laga ovale, lilt avsmalande trametter dei og.
Og dei er laga slik at konturen pa det eine hovudet
held tram mest ubroten pa det neste, som ei
bylgjeline. Den ovale novforma som smalnar lit!
tramelter, kan h0yra 1500-ara og f0rst pa
1600-ara Iii. Men ein kan sja at her er nyare
avpussa endeflater, sa de! er ikkje sikkert forma
er sa gammal.
Elles i huset er de! no greilt at de! er firkanta
novhovud heile vegen, der vi harmed opphavlege
stokkar a gjera, og deter ei yngre novform. Vi ma
langt uti 1600-ara og jamvel i 1700-ara, f0r delte
var mote. Kanskje var de! slik at her var ein
arbeidsgjeng i sving som fylgde moten i Iida og
sa hadde dei med seg ein gammal, konservativ
ein som held! pa gammal skikk lilt i eine hyrna?
Forma og den h0ge plasseringa av laftehalsen
er og kjend bade i 1600-ara og utelter i 1700-ara,
srerleg pa S0r-Austlandet. Men ein palitande
laftekronologi for landsdelen er Iii no ikkje laga.
Ei tidfesting av Hynnestua i si opphavlege form
kan da truleg setjast til sis! i 1600-ara. Nrerare er
det knapt rad a koma f0r ein t.d. har nylta
dendrokronologi med arringsanalysar til hjelp.
No er det ikkje meininga med delte stykket a
gjera Hynnestua ringare. Om ho kanskje vert
200-300 ar yngre enn somme har tenkt seg
henne, fortel ho oss like full! om farne tiders mate
a byggja og bu pa. At ho dertil er eit god! d0me
pa eit romantisk syn som har radd noko av
museumsverda ei tid, er ei anna sak som og har
si interesse. Om andre h0gda som no er, skil seg
mykje ut tra den som var, er ho ikkje tri dikting.
Truleg har dei halt analoge f0red0me i tankane.
Nokon av dei kan jamvel ha vore nrere ved 11 ). Ut
tra de! romantiske synet kunne dei paradoksalt
nok, gjere hus eldre med a setja Iii delar som
yngre. Andre museumsfolk gjekk gjerne annleis
tram, og set ikkje til noko nylt utan at det var
absolult pakravt for a berga huset. Hynnestua
var! berga med ein meir romantisk framgangsmate.
Notar og merknader
1 ) T. d. av Andreas Honerod i Bygdenes Blad 30. juni
1952. Sja og note 3.
2 ) Guri Gailis: Byggeskikk i Arne Gailis: Andebu
bygdebok, bd. I, Kulturbind, Andebu/Oslo 1975, srerleg
s. 398 f.
3 ) lnformantar var Knut Hynne (f. 1918) og Olaf Dal
(f. ca. 1905), begge grannar Iii de! bruket som
Hynnestua er flytt Ira. - Etter Torger Jacobsen
Laksetjonn (1790--1868) er det overlevert frasegn om
at «etter sagnet var stua 500 ar».
4 ) I folketeljinga 1865 var Hynne ikkje dell i fleire bruk.
Men det gar tram av teljinga at der var to «framhus» pa
garden. Var Hynnestue har altsa vore framhus i 1865
(oppl. herredsagronom Ragnar Berg, Andebu).
5 ) Jfr. Arne Berg: Byggjeskikken i Trysil, i Trysilboka,
bd. 4, andre halvbind. Elverum u.ar. srerleg s. 26 f.
6 ) Jfr. Hilmar Stigum: Bygningsskikk i Glamdalen.
Norske bygder, bd. 5, Glamdal, Bergen 1942, srerleg
s. 172 f.
1 ) Oppl. Ira Ole Boen 1 0. juli 1975, som refererte etter
Kristian Hynne (1888-1960). - Ole Boen kunne ikkje
hugsa at det var utveksling i bjelkelaget over kjokkenet.
8 ) Ole Boen opplyste 1975 at de! kunne ha vore fleire
omfar under de! som no ligg som det forste. Eit gammalt
foto, sett Ira sor-aust, viser at det var fleire omfar mot
nord enn i sore gavlen. Del var hjornesteinar under
begge hjornene i nordgavlen. Dei omframt stokkane lag
inn mot steinane, og var naturleg nok ikkje lafta saman
med dei andre stokkane.
9 ) Heller ikkje fins! noko i Riksantikvariatet. Halvor
Vreim meinte a hugsa at arkitekt Carl Berner
(1877-1943) stod for den forste oppsettinga. (Oppl. i
brev 28. jan. 1958 Iii (stud.arch.) Olav Holm Ira Roar
Hauglid og Halvor Vreim). Berner var srerleg kjend med
byggjeskikken i Gudbrandsdalen. Den nye utforminga
av andre hogda som Hynnestua har fall, kan vera
inspirer! der Ira.
10 ) Laftehals med barke under er kalla raulandslaft
etter stua Ira Rauland i Uvdal i Numedal, no pa Norsk
Folkemuseum. Slik laftehals er laga bade f mellomalder
og langt utetter mot var lid.
11)
Guri Gailis op. cit, s. 399 f.