ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ №17
02.03.2018 • Views
Share Embed Flag

ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ №17

Жұма 2 наурыз 2018 жыл

Жұма 2 наурыз 2018 жыл

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
shymkent

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

<strong>№17</strong> (1556)<br />

02/03 03/03 04/03<br />

7 -2 13 4 13 2<br />

www.shymkala.kz<br />

Газет 1990 æûëµû 21 øiëäåäåí áàñòàï øûµàäû<br />

Жұма 2 наурыз 2018 жыл<br />

Украин елінде 5000-нан астам ортағасырлық қамал мен<br />

сарай бекіністері сол баяғы қаз-қалпында қасқайып<br />

тұр. Тарихы – тірі. Көз алдыңда сөйлеп қоя береді.<br />

6-7<br />

бет<br />

Астана – 20 жыл<br />

Рухани<br />

жаңғыру<br />

Оңтүстікте<br />

Алғыс айту мерекесі<br />

10 күн аталып өтті<br />

Өңірлер Елорда<br />

тойына не сыйлайды?<br />

Ел<br />

өңірлерінің<br />

Астананың<br />

20 жылдық<br />

мерейтойына дайындап<br />

жатқан тартулары<br />

белгілі болды, деп хабарлайды<br />

ҚазАқпарат.<br />

Елорда әкімі Әсет Исекешевтің<br />

халықпен есептік кездесуінде<br />

белгілі болғандай, бас<br />

қаланың биылғы мерейтойына<br />

аймақтар бір-бір нысаннан<br />

салып бермек.<br />

Атап айтқанда, Ақтөбе облысы<br />

«Бейбітшілік қақпасы»<br />

композициясын, Алматы қала-<br />

Қара шаруашылығы<br />

сы 240 орындық балабақшаны,<br />

Алматы облысы Арай саябағы<br />

базасында спорттық-сауықтыру<br />

қалалық паркін, Атырау<br />

облысы Есіл өзені арқылы<br />

өтетін велосипедшілер мен<br />

жаяу жүргіншілерге арналған<br />

көпір салуды көздеп отыр.<br />

Ал Шығыс Қазақстан облысы<br />

биыл шілде айында ашылатын<br />

Ботаникалық саябаққа<br />

жарықты-музыкалық фонтан,<br />

Қызылорда облысы «Космос»<br />

тақырыбына ашық алаңы бар<br />

гүлзар мен экспозиция тартуды<br />

жөн санаған.<br />

Биыл елордада сондай-ақ<br />

«Қазақ еліне мың алғыс!» монументі<br />

мен жаяу жүргіншілер<br />

бульвары пайда болады.<br />

Бұл – Астанаға Қарағанды<br />

Каналдар тазартылуда<br />

Биыл Шымкентте көктемгі су тасқынының<br />

алдын алу жұмыстары ерте басталды.<br />

Осыған орай коммуналды<br />

сала жұмысшылары шаһардағы<br />

арықтар мен каналдарды<br />

қыс бойы жиналған қоқыстан<br />

тазартуға кіріскен.<br />

Жұмыс жоспарына орай<br />

облысының дайындап отырған<br />

сыйы.<br />

Батыс Қазақстан облысы<br />

Жеңіс пен Бөгенбай батыр<br />

даңғылдарының қиылысында<br />

гүлзар салмақ, ал Маңғыстау<br />

облысы Достық үйін қайта<br />

жөндеуден өткізіп бермек.<br />

Бұдан бөлек, Оңтүстік Қазақстан,<br />

Солтүстік Қазақстан, Павлодар,<br />

Қостанай, Ақмола және<br />

Жамбыл облыстары есебінен<br />

қалалық саябақтан бастап<br />

Ильинка кентіне дейін қашықтығы<br />

56 шақырым веложол салынады.<br />

Жалпы Астананың 20 жылдық<br />

мерейтойында елордада<br />

645-тен астам мәдени-бұқаралық<br />

шара өткізу жоспарланған.<br />

«ЛТД тұрмыс» мекемесінің жұмысшылары<br />

Шымкент каналын<br />

тазартуды қолға алды. Коммуналды<br />

мекеме қызметкерлерінің<br />

айтуынша, кезінде суын дихандар<br />

пайдаланған бұл каналға<br />

қазір де су жіберуге болады. Сайрам<br />

ауданынан келетін су «Бакалейторг»<br />

маңында тоғандалған,<br />

сол тұсы ашылса, бұл каналға су<br />

келер еді дейді мамандар.<br />

Оңтүстік Қазақстан<br />

облысының халқы<br />

1 наурыз –<br />

Алғыс айту мерекесін<br />

10 күн атап өтті. Мерекеге<br />

өңірімізде тұратын<br />

түрлі этнос өкілдері де<br />

өз үлесін қосты.<br />

Облыстық этно-мәдени<br />

бірлестіктер, түрлі<br />

ұлт пен ұлыс өкілдері<br />

қазақ халқына өз ілтипаттарын<br />

білдіріп, алғыстарын<br />

жеткізді. Осылайша<br />

өңір халқы көктемнің<br />

алғашқы күнімен<br />

Айта кетейік, Шымкент каналының<br />

жалпы ұзындығы – 26 шақырым.<br />

Каналдың су тасу қаупі<br />

бар бөлігінің жағасын бетондаған.<br />

Мұнда техника түгілі адам<br />

аяқ баса алмайды дейді мамандар.<br />

Соған қарамастан, төрт техниканы<br />

пайдаланған 15 жұмысшы<br />

каналды наурыз айының ортасына<br />

дейін толық тазартуды<br />

жоспарлап отыр.<br />

алғыс айтудың 10 күндік<br />

шарасын ойдағыдай қорытындылады.<br />

Айта кету керек,<br />

өңірімізде 130-дан астам<br />

ұлт пен ұлыс бір шаңырақ<br />

астында тату-тәтті<br />

күн кешуде. Олардың<br />

көбісі сонау бір қиын заманда<br />

қазақ жеріне қоныс<br />

аударғандар мен олардың<br />

ұрпақтары.<br />

1 наурыз күні этномәдени<br />

бірлестіктердің<br />

өкілдері бір-біріне мерекелік<br />

тарту жасады. «Бұл<br />

елімізде күн кешіп жатқан<br />

этностардың бірлігін<br />

бекемдеп, қазақстандық<br />

бірегейлікті нығайту»<br />

дейді жұртшылық.<br />

Алғыс айту күнін атап<br />

өтуден жастар да шет<br />

қалған жоқ. Шымкент қалалық<br />

жастар ресурстық<br />

орталығының ұйымдастыруымен<br />

қаламыздың<br />

1000 ерікті жасы Абай<br />

және Тәуелсіздік саябағында<br />

акция өкізіп, қала<br />

тұрғындарына алғыс айтты.<br />

Жастар осылайша<br />

28 ақпан күні басталған<br />

«Мың алғыс!» акциясын<br />

қорытындылап, жерлестеріне<br />

мерекелік көңілкүй<br />

сыйлады.

2<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Апта<br />

www.shymkala.kz<br />

Облыс әкімдігі<br />

Бұқарамен –<br />

кері байланыс<br />

Ақпан айында облыс әкімі Ж. Түймебаевтың<br />

тапсырмасымен әлеуметтік желі арқылы<br />

байланысты жақсарту үшін Whatsapp мессенджері<br />

іске қосылған болатын.<br />

Ондағы мақсат – әкімдік<br />

пен облыс жұртшылығы арасында<br />

ашық диалог орнатып,<br />

қоғамдағы түйткілді мәселелерді<br />

дер кезінде шешу. Бүгінде<br />

аталған байланыс түрі<br />

өзінің тиімділігін көрсете бастады,<br />

деп хабарлайды облыстық<br />

әкімдіктің баспасөз қызметі.<br />

Қазірдің өзінде Whatsapp<br />

мессенджеріне тұрғындардан<br />

жалпы саны 208 сұрақ келіп<br />

түскен. Оның 49-на жауап<br />

беріліп, тиісті жұмыс ұйымдастырылуда.<br />

Келіп түскен сұрақтардың<br />

басым көпшілігін инфрақұрылым<br />

мәселелері құрап отыр.<br />

Атап айтсақ, 10 тұрғын табиғи<br />

газ, 7 тұрғын ауыз су, 34 азамат<br />

тұрғын үй кезегі, ал 10 азамат<br />

электр энергиясына қатысты<br />

мәселе айтып, шағымданған.<br />

Сондай-ақ, 24 азамат жол<br />

қиындығын көтерсе, 14 тұрғын<br />

қоғамдық көлікке қатысты, 12<br />

азамат қоқыс мәселесі жөнін-<br />

Мерей<br />

5жыл –<br />

беделді<br />

белес<br />

Шымкенттегі<br />

химия-биология<br />

бағытындағы<br />

Назарбаев<br />

Зияткерлік мектебіне<br />

биыл – 5 жыл.<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

Жуырда халықаралық дәрежеге<br />

ие болған білім ошағының<br />

мерейтойына орай «Бір мектеп –<br />

біздер бір елміз!» мерекелік концерті<br />

өтті.<br />

Айтулы шараға Шымкент<br />

қаласы әкімінің орынбасары<br />

Қайрат Нұртай, Оңтүстік<br />

Қазақстан облысы білім басқармасының<br />

басшысы Исатай<br />

Сағындықов, жоғары оқу орындарының<br />

басшылары, Қамқоршылық<br />

кеңесінің мүшелері, атааналар<br />

қауымдастығы арнайы<br />

келіп, мектеп ұжымын мерейлі<br />

мерекемен құттықтады.<br />

Өзінің зияткерлік әлеуетін<br />

білімді ұрпақ тәрбиелеуге арнап<br />

келе жатқан мектеп басшысы<br />

Балкан Маратұлы Шымкент<br />

қаласы әкімінің «Шымкент қаласын<br />

дамытуға қосқан ерекше<br />

үлесі үшін» төсбелгісімен марапатталды.<br />

Ал мектеп ұстаздарына<br />

аянбай еңбек етіп, білім саласының<br />

дамуына қосқан зор<br />

үлестері үшін қала әкімінің алғыс<br />

хаттары табысталды.<br />

Бұл білім ордасы 2013 жылдың<br />

1 наурызынан бастап рес-<br />

де шағымын жеткізген.<br />

Арыз-шағым түсіргендердің<br />

басым көпшілігін Шымкент<br />

қаласының тұрғындары<br />

құрап отыр. Мәселен, келіп<br />

түскен 208 сұрақтың 137-сі<br />

қала тұрғындарына тиесілі болып<br />

шықты. Екінші орында 8<br />

сауал жолдаған Төлеби ауданының<br />

тұрғындары тұр.<br />

Бүгінгі таңда келіп түскен<br />

өтініштерді салалық басқармалардан<br />

құрылған жұмысшы<br />

топ назарға алып, нәтижесін<br />

өтініш берушіге жолдауға дайындау<br />

үстінде.<br />

ми түрде өз жұмысын бастаған.<br />

Ғылыми-танымдық өресі биік,<br />

білім көкжиегі кең оқушылар<br />

олимпиадалар мен ғылыми жобаларда<br />

жүлделі орындарды иеленіп,<br />

мектептің атақ-абыройын<br />

асқақтатуға үлес қосып келеді.<br />

Осының нәтижесінде Шымкент<br />

қаласы химия-биология бағытындағы<br />

Назарбаев Зияткерлік<br />

мектебінде жаңартылған білім<br />

мен кәсіби бағдар жүйесінің оқушылардың<br />

қажеттіліктеріне сай<br />

келуіне байланысты Халықаралық<br />

аккредитациядан сәтті өтті<br />

және Халықаралық мектептер<br />

кеңесінің (CIS) сертификатына<br />

ие болды.<br />

Зияткерлік мектеп 5 жылдың<br />

ішінде 2 рет түлек шығарды.<br />

2015 жылы 129 түлек бітіріп,<br />

еліміздегі жоғарғы оқу орындарына<br />

128 оқушы, оның ішінде<br />

40 оқушы Назарбаев Университетінің<br />

студенті атанды. Ал 1 түлек<br />

Қытайдың Гонконг политехникалық<br />

университетінің грантын<br />

жеңіп алған. 2016 жылы 122<br />

түлек тәмамдады. Түлектердің<br />

115-і қазақстандық жоғарғы оқу<br />

орындарында, оның ішінде 36-<br />

сы Назарбаев Университетінде<br />

оқып жатыр. Ал 23 түлек әлемнің<br />

11 елінен шақыртулар алып, жоғарғы<br />

оқу орындарының гранттарын<br />

жеңіп алды.<br />

Бұл күні қуанышпен бөлісуге<br />

келген мектеп түлектері жетекші<br />

университеттің студенті<br />

атанып, жаңа өмірге жолдама<br />

сыйлаған аяулы мектебі мен<br />

ұстаздарын мерекемен құттықтап,<br />

жылы лебіздерін білдірді.<br />

Осы орайда көрермендер назарына<br />

«Мектеп менің бойымдағы<br />

қандай қасиеттерді өзгертті?»<br />

атты арнайы түсірілген<br />

фильм ұсынылды. Онда<br />

әр шәкірттің, ұстаздың Зияткерлік<br />

мектепте тұлға ретінде<br />

қаншалықты шыңдала түскені<br />

бейнеленген.<br />

Білім беру<br />

Цифрландыру<br />

жемқорлықтың<br />

жолын кеседі<br />

Шымкентте білім саласына<br />

қатысты ауқымды мәжіліс өтті.<br />

Оны мемлекеттік қызмет істері<br />

және сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы іс-қимыл агенттігінің облыстық<br />

департаменті мен білім<br />

басқармасы ұйымдастырған.<br />

Басқосуда мектептердегі заңсыз<br />

ақша жинау, сондай-ақ жұмысқа<br />

орналасу үшін пара беру<br />

мәселелері жиі орын алатыны<br />

сөз болды. Жиынға қатыстқан<br />

облыс әкімінің орынбасары<br />

Ұ.Сәдібеков сыбайластыққа жол<br />

берген азаматтар жазасыз қалмайтынын<br />

жеткізді.<br />

Денсаулық<br />

Қала көркі<br />

– Аудандық білім бөлімі немесе<br />

әдістемелік кабинет мектептерден<br />

түрлі қажет те, қажетсіз<br />

де мәлімет пен есеп сұратады.<br />

Берілетін сол мәліметтің<br />

сапасы төмен болса, мектеп мұғалімін<br />

қайтадан сандалту басталады.<br />

Мұның соңы пара ұсыну<br />

жағдайына дейін алып барады.<br />

Міне, осы келеңсіздікті жоюды<br />

жауапты азаматтарға тапсырамын,<br />

– деді ол.<br />

Жиында пара алу кезінде ұсталған<br />

мектеп директорларына<br />

Облыстық денсаулық сақтау<br />

басқармасының бөлім басшысы<br />

Ермек Тәжімұрат журналистерге<br />

осылай деп мәлімдеді.<br />

Мемлекет басшысы биылғы<br />

Жолдауында ақпараттық<br />

жүйелерді біріктіру, мобильдік<br />

цифрлық қосымшаларды қолдану,<br />

электрондық денсаулық<br />

паспортын енгізу, қағаз<br />

қолданбайтын ауруханаға<br />

көшу арқылы медициналық<br />

көмектің қолжетімділігі<br />

мен тиімділігін арттыру қажеттігіне<br />

баса назар аударған<br />

болатын. Осыған орай облыста<br />

денсаулық сақтау саласында<br />

«Даму» кешенді медициналық<br />

ақпараттық жүйесі<br />

енгізілуде.<br />

– Науқастар ғаламторда өздерінің<br />

жеке парақшалары арқылы<br />

қабылдауға жазылып,<br />

дәрігерді үйге шақыра алады,<br />

SOS батырмасы да бар. Осы<br />

мақсатта өңіріміздегі медициналық<br />

ұйымдардың 78 пайызы<br />

компьютерлік техникамен<br />

жабдықталған. Енді биыл<br />

денсаулық сақтау ұйымдарын<br />

компьютерлік техникамен толық<br />

қамтамасыз ету үшін 7500-<br />

ден астам компьютерлік техника<br />

сатып алуға бюджеттен<br />

қаржы бөлінді, – деді Ермек<br />

Атшыбайұлы.<br />

қатысты бейне түсірілімдер көрсетілді.<br />

Ондағы мәлімет бойынша<br />

2017 жылы облысымыздың<br />

білім саласында сыбайлас жемқорлыққа<br />

қатысты 19 іс тіркелген.<br />

Ал 2016 жылы 7 оқиға орын<br />

алыпты.<br />

Жиында, сондай-ақ, білім<br />

саласындағы сыбайлас жемқорлықты<br />

болдырмау, қызмет<br />

сапасын жақсарту мақсатында<br />

енгізілген цифрландыру жүйесінің<br />

артықшылықтары кеңінен<br />

сөз болды.<br />

Айта кетейік, бүгінде азаматтармен тиімді кері байланыс орнату мақсатында<br />

www.memkyzmet.kz сайтында арнайы «Білім» айдары мен +7 775 869 21 21 нөмірі<br />

бойынша WhatsApp желісі жұмыс істеп тұр.<br />

Ақпараттық жүйеге көшуде<br />

Өңірімізде медициналық ұйымдардың ақпараттық<br />

жүйемен қамтамасыз етілуі қазіргі<br />

таңда 63 %-ды құрайды. Ал биылғы 1 шілдеге<br />

дейін бұл көрсеткіш 100 %-ға жететін болады.<br />

Тазалыққа<br />

шақырды<br />

Қаратау ауданы<br />

аумағында көктемгі<br />

тазалық<br />

жұмыстары қарқынды<br />

жүргізілуде. Атап<br />

айтқанда көше, аула,<br />

подъез, арық-атыздар<br />

және кәріз құбырлары<br />

ретке келтірілуде.<br />

Сапарғали Қанат<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

– Тазалық жұмыстарына<br />

60 қызметкер жұмылдырылған.<br />

Оның 18-і кетпен-күрек<br />

жұмыстарына жауап береді.<br />

Аптасына 1 рет подьездерге<br />

кешенді тазалық жұмыстары<br />

жүргізіледі. Осы ретте қала<br />

тұрғындарын кез-келген жерге<br />

қоқыс тастамауға шақырамын.<br />

Өйткені, сол қоқыстардың<br />

салдарынан арықтар бітеліп,<br />

аулалар мен көшелерде<br />

Ал республикалық электрондық<br />

денсаулық сақтау орталығының<br />

облыстық филиал<br />

директоры Ақжарқын<br />

Таубаева:<br />

– Цифрландыру бағдарламасы<br />

2018-2022 жылдар кезеңінде<br />

іске асырылады және еңбек<br />

өнімділігінің дамуына жағдай<br />

жасайды. Бағдарлама азаматтардың<br />

дәрігерге жазылу мен<br />

дәрігерді үйге шақырудан бастап<br />

дерттің алдын алу, диагностикалық<br />

және емдік медициналық<br />

қызметтерді толық<br />

қамтиды, – деді.<br />

Биылғы І тоқсанның соңына<br />

қарай уақытша еңбекке жарамсыздық<br />

қағазын, сондай-ақ<br />

туберкулезге қарсы, психоневрологиялық,<br />

наркологиялық<br />

ұйымдарға қатысты анықтамаларды<br />

электронды үкімет<br />

порталы арқылы беру жоспарлануда.<br />

су басу жағдайлары орын алады,<br />

– дейді «ТОО спец-комплект<br />

сервис» мекемесі директорының<br />

орынбасары Жолдыбек<br />

Ергашев.<br />

Ал Қаратау ауданы әкімінің<br />

орынбасары Марат Тәжібаев<br />

қоғамдық орындарды ластаған<br />

азаматтарға заңды негізде<br />

айыппұл салынатынын ескертіп,<br />

қоршаған ортаны таза<br />

ұстауға шақырды.

Қоғам<br />

www.shymkala.kz<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

3<br />

агроөнеркәсіп<br />

ОҚО аумақтық инспекциясы<br />

ұйымдастыруымен<br />

өсімдіктер<br />

карантині саласында<br />

көрсетілетін қызмет және<br />

құжаттардың рәсімделу<br />

тәртібі, кәсіпкерлердің<br />

міндеттері мен құқықтарын<br />

түсіндіру мақсатында<br />

іс-шара өтті.<br />

Заңсыздық<br />

жемқорлыққа<br />

жол ашады<br />

Бибайша<br />

НҰРЖАНҚЫЗЫ<br />

Жиынға ОҚО кәсіпкерлік палатасының<br />

Агроөнеркәсіп кешенін<br />

дамыту бөлімінің сарапшылары,<br />

ОҚО аумақтық инспекциясының<br />

бөлім басшылары, өсімдіктер карантині<br />

жөніндегі мемлекеттік<br />

инспекторлары, Шымкент қалалық<br />

аумақтық инспекциясының<br />

мамандары, ауылшаруашылық<br />

өнімдерін тасымалдаушы кәсіпкерлер<br />

қатысты.<br />

Елбасы Жолдауындағы «Жемқорлыққа<br />

қарсы күрес және заңның<br />

үстемділігі» бағытында айқындалып<br />

өткендей, ауылшаруашылық<br />

өнімдеріне сертификат беруде<br />

заңсыздыққа жол бермеу үшін<br />

кәсіпкерлерге өтінімдерді қалай<br />

толтыру керектігі мен тиісті құжатты<br />

қанша күнде алуы тиістігі туралы<br />

мамандар түсіндіріп өтті.<br />

– Карантинге жатқызылатын<br />

Фитосанитариялық<br />

сертификатты<br />

алу үшін<br />

порталы<br />

арқылы өтінім<br />

берулеріңізге<br />

болады<br />

өнімдерді экспорттау немесе республика<br />

ішінде тасымалдау фитосанитариялық<br />

немесе карантиндік<br />

сертификатпен тасымалданады.<br />

Фитосанитариялық сертификат –<br />

экспортқа шығатын өнімнің фитосанитарлық<br />

қауіпсіздігі мен фитосанитариялық<br />

талаптарға сай<br />

екендігін растайтын құжат. Аталған<br />

құжаттарды алу үшін, облыстың<br />

16 аудан, қалаларында орналасқан<br />

аумақтық инспекцияларға<br />

немесе «Е-gov» порталы арқылы<br />

өтінім берулеріңізге болады.<br />

Өтінімдеріңіз қаралып 5 күн<br />

ішінде тиісті құжатқа қол жеткізе<br />

аласыздар. Мемлекеттік қызметтер<br />

ақысыз және кезек тәртібімен<br />

көрсетілетіндігін еске сала кетейік.<br />

Егер де, қызметкерлер тарапынан<br />

сыбайлас жемқорлық пен<br />

сертификат алу бойынша туындаған<br />

сауалдарыңыз болса мекеменің<br />

55-14-29 «Қаурыт желі» сенім телефонына<br />

хабарласуларыңызға болады<br />

– деді өсімдіктер карантині<br />

және фитосанитариялық бақылау<br />

бекеттері жөніндегі мемлекеттік<br />

инспекция бөлімінің басшысы<br />

М. Еспенбетов.<br />

Жиынға қатысқан ОҚО кәсіпкерлік<br />

палатасы агроөнеркәсіп кешенін<br />

дамыту бөлімінің І-санатты<br />

сарапшысы А. Алибаев өнімді экспорттауда<br />

туындаған түйіткілді<br />

мәселелерді шешу үшін бірлесе жұмыс<br />

істеуге шақырды.<br />

– Облыстан 2017 жылы Ресей<br />

Федерациясына 740 414,6 тонна<br />

карантинге жатқызылған өнімдер<br />

тасымалданып, аталған өнімдердің<br />

фитосанитарлық талаптарға<br />

сай еместігі жөнінде 34 нотификация<br />

келді. Нотификацияда<br />

көрсетілген жалған сертификатпен<br />

тасымалдау, өнім орамасында<br />

маркировканың болмауы,<br />

межелі пунктке жеткен соң кәсіпкер<br />

жергілікті уәкілетті органға<br />

өнімді карантингдік фитосанитариялық<br />

бақылауға ұсынбауы,<br />

көрсетілген мекенжайдан басқа<br />

мекежайға тасымалдануы сынды<br />

кемшіліктер орын алған. Мұндай<br />

жағдайды болдырмау үшін<br />

кәсіпкерлерге құжаттарды рәсімдеудің<br />

маханизмін кеңінен насихаттауымыз<br />

керек – деп түсіндірді<br />

А. Алибаев.<br />

Айта кетейік, облысымызда<br />

2017 жылы жеке және заңды тұлғаларға<br />

барлығы 50 475 мемлекеттік<br />

қызметтер көрсетіліп, оның<br />

ішінде 46 412 фитосанитариялық<br />

және 4063 карантиндік сертификат<br />

рәсімделген.<br />

Жиын барысында кәсіпкерлер<br />

сертификат алуда 3-4 күндік мерекеге<br />

сай келіп қалған жағдайда<br />

қандай шара қолдану керектігі<br />

мен құқығы, этикасы жайында мамандарға<br />

сауал беріп, тұшымды<br />

жауап алды.<br />

пейіл<br />

Алдыңда ағаң болған<br />

қандай жақсы<br />

Алғыс<br />

айту<br />

күнін<br />

пайдалана<br />

отырып,<br />

мен 2-ші кардиология<br />

бөлімінің<br />

атынан облыстық<br />

кардиологиялық<br />

орталықтың<br />

бас дәрігері<br />

Спандияр<br />

Бекжігітовке<br />

алғыс айтқым<br />

келеді.<br />

Ж. Абяцова,<br />

№ 2 кардиология<br />

бөлімінің<br />

қызметкері<br />

Өйткені ол кісінің парасаттылығына,<br />

шыншылдығына, мәдениеттілігіне<br />

қарап, біз көп нәрсе<br />

үйрендік. Қазақта сөз бар емес пе,<br />

«бақ қайда барасың, ынтымаққа барамын»<br />

деген. Жақында ғана пайғамбар<br />

жасына жеткен, өмірден көргені<br />

мен түйгені мол ағамыз бізді ынтымақты<br />

болуға, ұйымшыл болуға<br />

үйретті. Спандияр Байжігітұлының<br />

басшылығымен қаншама жақсы істер<br />

жүзеге асып жатыр. Өзінің соңынан<br />

ерген дәрігерлерге өнегелі тәрбие<br />

беріп, науқас жандардың алғысына<br />

бөленіп отырған білікті де салиқалы<br />

басшы. Спандияр Байжігітұлына<br />

осынау қызметіндегі жанашыр<br />

да жаңашыл бастамалары үшін алғыс<br />

айта отырып, әрдайым алдымызда<br />

жолбасшы болып, ақыл айтар ағамыз<br />

болып жүре берсін дейміз.<br />

Сондай-ақ кардиоорталықта көп<br />

жылдардан бері еңбек етіп келе жатқан<br />

бас дәрігердің орынбасарлары<br />

Г.Ш. Алиповаға, А.Б. Балабаеваға, М.Т.<br />

Утеулинге, эпидимиолог дәрігер Г.С.<br />

Алимбаеваға, есеп-қысап бөлімі қызметкерлері<br />

У.А. Сулейменова мен А.А.<br />

Кузьминаға және барлық әкімшілік<br />

бөліміне алғысымыз шексіз.<br />

Жемқорлық түбі - қорлық<br />

Қоғамға қауіп төндіретін дерт<br />

Сыбайлас жемқорлық,<br />

ел экономикасының<br />

көтерілуіне үлкен кедергі<br />

келтіріп отырған қоғамымыздың<br />

ең басты<br />

қауіп-қатерлерінің бірі болып<br />

табылады.<br />

Сыбайлас жемқорлықпен<br />

күрес бүгінгі күні<br />

мемлекеттік саясаттың<br />

басты бағыттарының бірі<br />

болып табылады.<br />

Сондықтан да оны болдырмау,<br />

алдын-алу мақсатында елімізде көптеген<br />

іс-шаралар жоспарланып, жүзеге<br />

асырылуда.<br />

Осындай келеңсіз құбылыстармен<br />

күрес жүргізу тек сот, құқық<br />

қорғау немесе мемлекеттік органдардың<br />

міндеті емес, барлық ұлтжанды<br />

азаматтардың парызы.<br />

Бүгінгі таңда, мемлекеттің ұйымдасқан<br />

қылмыс және сыбайлас<br />

жемқорлықпен күрес саласындағы<br />

ең басты назары экономикалық<br />

даму процестерінің басқарылуына,<br />

ұйымдық-құрылымдық буындардың<br />

тиімді жолдарына, ішкі өзінөзі<br />

бақылау жүйесін құруға және<br />

қылмыстылықты тазартуға аударылуы<br />

тиіс.<br />

Сонымен бірге, сыбайлас жемқорлықпен<br />

күрестің басты бағытыоның<br />

алдын алу, яғни, оның себептері<br />

мен шарттарына ықпал жасау<br />

болуы керектігін ескерген жөн деп<br />

есептейміз. Сыбайлас жемқорлыққа<br />

бой алдыру – адами қасиеттерден,<br />

қасықтап жинаған абыройыңнан,<br />

айналаңдағы адамдардың сенімінен<br />

айырады.<br />

Мемлекет басшысы Қазақстан<br />

халқына арнаған Жолдауында «Сыбайлас<br />

жемқорлықтың себептері<br />

мен алғы-шарттарын анықтап, оларды<br />

жою жұмысын күшейту қажет»<br />

деді. Осыған орай, Шымкент қаласы<br />

әкімдігінің «Қылмыстық-атқару жүйесінің<br />

мекемелерінен босатылған<br />

және пробация қызметінің есебінде<br />

тұрған адамдарды әлеуметтік оңалту<br />

мен бейімдеу орталығы» коммуналдық<br />

мемлекеттік мекемесі сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы іс-қимыл<br />

аясында жұмыстарды өз деңгейінде<br />

атқара беретін болады.<br />

Б.Байтешова,<br />

Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

«Қылмыстық-атқару жүйесінің<br />

мекемелерінен босатылған және<br />

пробация қызметінің<br />

есебінде тұрған адамдарды<br />

әлеуметтік оңалту мен бейімдеу<br />

орталығы» коммуналдық<br />

мемлекеттік мекемесінің<br />

мекемесінің кадр және заңгерлік<br />

бөлімшесінің басшысы<br />

"Corruptio" деген – сыбайластық<br />

“Сыбайлас жемқорлық” деген<br />

сөздің этимологиялық мағынасы<br />

“параға сатып алу”, “пара” ретінде,<br />

"corruptio" деген латын сөзімен<br />

байланысты. Рим құқығында сондай-ақ<br />

"corrumpire" түсінік болған,<br />

ол жалпы сөзбен айтқанда “сындыру,<br />

бүлдіру, бұзу, зақымдау, жалғандау,<br />

параға сатып алу” деген<br />

түсінік берген де, құқыққа қарсы<br />

іс-әрекетті білдірген. Орыс тілінің<br />

түсіндірме сөздігі сыбайлас-жемқорлықты<br />

пара беріп сатып алу, лауазымды<br />

адамдардың, саяси қайраткерлердің<br />

сатқындығы ретінде сипаттайды.<br />

ҚР “Сыбайлас-жемқорлықпен<br />

күрес туралы” Заңы сыбайласжемқорлыққа<br />

келесідей анықтама<br />

береді. Ол: “...мемлекеттік міндеттерді<br />

орындайтын адамдар,<br />

сондай-ақ соларға теңелген адамдар,<br />

тікелей өзі немесе делдал арқылы<br />

өздерінің лауазымды құзыреттерін<br />

және онымен байланысты<br />

мүмкіншілікті немесе өз құзыреттерін<br />

басқаша пайдаланып<br />

мүліктік пайда алу үшін заңмен<br />

қарастырылмаған мүліктік жайлылықты<br />

және артықшылықты қабылдау,<br />

сондай-ақ жеке және заңды<br />

тұлғалармен аталмыш жайлылықты<br />

және артықшылықты оларға<br />

заңсыз беруге осы адамдарды<br />

парамен сатып алу”.<br />

Елбасы Жолдауында: «Заңды бұзған<br />

екенсің,оның баптарына сәйкес<br />

жауапқа тартыласың» дейтін нақты<br />

ереже бар. Ендеше, жемқорлықты<br />

жоюды мақсат еткен сала мамандары<br />

Жолдауда берілген тапсырмалардың<br />

шындыққа айналып,<br />

заңнамалардың талапқа сай орындалуына<br />

мүдделілік танытуды міндет<br />

деп санайды.<br />

С. Муратов,<br />

Шымкент қаласы әкімдігі<br />

жер қатынастары бөлімі<br />

мемлекет мұқтажына қайтару<br />

секторының меңгерушісі.<br />

Ж. Сыдыков,<br />

бас маман

4<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Жаңа технология<br />

www.shymkala.kz<br />

Р<br />

Экзоскелет –<br />

робот құрастырудағы<br />

алғашқы жетістік<br />

обот құрастырушылар қимылсыз қалған денеге жасанды<br />

интелект арқылы жан бітірмек. Әлемде мұны<br />

АҚШ, Израиль, Жаңа Зеландия, Ресей, Жапония сынды<br />

мемлекеттер елдер қолға алған. Экзоскелет жасаушы<br />

осы бес мемлекеттің қатарына жуырда ғана 6-шы<br />

болып Қазақстан енді. Алғашқы аяқ алысынан-ақ халық<br />

арасында бұл құрылғыға сұраныс артып отыр.<br />

«Viptop robotics» компаниясы осылайша тағдырдың<br />

тауқыметін тартып, мүгедектер арбасына таңылған<br />

талай жанға үміт отын сыйламақ.<br />

Азамат ЖАППАР<br />

azamat.zhappar@mail.ru<br />

Негізгі мақсат –<br />

бес бағыт<br />

Алғашқы ой көмек беру және<br />

емделу жолын жеңілдетуден туған.<br />

Яғни, шымкенттік кәсіпкер<br />

Әбдіразақ Жанбосынов жүру, тұру<br />

мүмкіндігінен айырылған азаматтарға<br />

көмектесу мақсатында робот<br />

құрастырушы жас ғалымдар<br />

мен өнертапқыштардың басын бір<br />

арнаға бұрады. Елбасының Жолдауындағы<br />

цифрлық және басқа<br />

да инновациялық шешімдерді<br />

әзірлеушілердің өз экожүйесін дамытуы<br />

аса маңызды мәселеге айналып<br />

отырғанын түсінген кәсіпкер<br />

алғашқы экзоскелетін құрастыруға<br />

кіріседі. Ол аталмыш құрылғыны<br />

болашақтың қажетіне<br />

балайды.<br />

– Әр қалада жүрген жас мамандардың<br />

басын қосып, бір жыл<br />

бұрын экзоскелет жасауды бастадық.<br />

Бүгінге дейін үш экзоскелет<br />

құрастырдық. Оның біріншісі ауыр<br />

зат көтеруге арналған. Белгілі себептермен<br />

ол аяқсыз қалды. Ал<br />

екінші экзоскелетті 11 жасар Ақмарал<br />

деген қызға сыйға тарттық.<br />

Үшіншісі де бітуге таяу, –<br />

дейді компания басшысы Әбдіразақ<br />

Жанбосынов.<br />

Екінші басымдық әлеуметтік<br />

салаға беріліп отыр. Оның ішінде<br />

құрылыста оқыстан денсаулығына<br />

зақым келіп, жұмыссыз қалған<br />

кісілер мен дәл сондай қиындықпен<br />

бетпе-бет күресіп жүрген<br />

адамдардың өмірін қалайда<br />

жеңілдеткісі келеді. Алғашқы экзоскелетті<br />

қайырымдылық ретінде<br />

сыйға берген компания осы санаттағы<br />

өзге жандарға арнап алдағы<br />

уақытта жаңаларын құрастыруды<br />

көздеп отыр. Олар тек белден<br />

төменгі тірек-буын органдарын<br />

ғана назарға алып қоймай,<br />

ес-түссіз жатқан науқастардың<br />

орнынан тұруына жағдай туғызбақ.<br />

Медицина саласы мамандарын<br />

да бұл құрылғы таң қалдырған.<br />

Экзоскелеттің адам денсаулығына<br />

да пайдасы орасан зор. Бұлшықет<br />

пен сүйек тінін жұмыс істеткізеді,<br />

қан қысымын қалпына<br />

келтіреді, ас қорыту жүйелерінің<br />

қызметін жақсартады.<br />

- Елімізде бүгінгі таңда 626<br />

мың мүгедек бар. Бірақ олардың<br />

қатары күн санап артып келеді.<br />

Мүмкіндігі шектеулі жандарға<br />

мемлекет тарапынан көрсетіліп<br />

жатқан көмектер аз емес.<br />

Ең тиімдісі – олардың аяққа тұрып<br />

кеткендері деп есептеймін,-<br />

дейді врач-травматолог Талғат<br />

Бейсебаев.<br />

Үшінші мақсат – жалпы<br />

өндірісті дамыту. «Ақылды технологиялар»<br />

– агроөнеркәсіп кешенін<br />

қарқынды дамыту мүмкіндігі<br />

екені мемлекеттің биылғы Бас<br />

жоспарында айтылды. Міне, компанияның<br />

алға қойған басымдықтарының<br />

қатарында зауыт, фабрика<br />

кәсіпорындар жұмыстарын жеделдету,<br />

жұмыс процесін жеңілдету<br />

мақсатында экзоскелеттер<br />

құрастырылмақ. Бұл құрылғының<br />

құрылыста да пайдалы тұстары<br />

бар. Мысалы, таулы аймақтарға<br />

немесе бой көтеріп жатқан<br />

ғимараттарға үлкен техника кіре<br />

алмаса, экзоскелет арқылы ауыр<br />

зат жеткізіп, оларды ары-бері тасып,<br />

орнынан жылжытуға болады.<br />

Яғни, кәсіпкер айтып өткен<br />

аяқсыз қалған экзоскелеттің бірі<br />

тап осы ауыр заттарды көтеруге<br />

арналған. Оның көмегімен тау-кен,<br />

шахта, жедел құтқару саласындағы<br />

адамдардың жұмыстарын<br />

жеңілдетуге мүмкіндік мол. Соңғы<br />

мақсатты әлі іс жүзінде пайдаға<br />

жаратып көрмеген. Алайда әскери<br />

салада да экзоскелеттің қажетке<br />

жарайтынын жеткізді.<br />

«Медет»<br />

сыйлаған құрылғы<br />

Елімізде өмірдегі әртүрлі<br />

сынаққа тап болған 700 мың<br />

мүмкіндігі шектеулі жан бар.<br />

Олардың 100 мыңнан астамы арбаға<br />

таңылғандар. Әрине осыншама<br />

адамның барлығына экзоскелет<br />

әзірлеп беруге компанияның<br />

қауқары жетпейді. Ол үшін<br />

үлкен орын мен еңбек қолы керек.<br />

Дегенмен алғашқы «Медет»<br />

Ақмарал есімді қызға сыйланды.<br />

4 жасында биіктен құлап, арбаға<br />

таңылған балақайдың арманы өз<br />

аяғымен жүру еді. Әбдіразақ Жанбосынов<br />

сыйға тартқан экзоскелеттің<br />

арқасында арманы орындалып,<br />

өмірге деген құштарлығы<br />

қайта оянғандай болды.<br />

– Ақмаралдың құрылғыны<br />

киіп, алғашқы қадам жасағандары<br />

әлі де көз алдымда. Балақайдың<br />

қуанышын сөзбен айтып жеткізу<br />

мүмкін емес. Анасы да алғасын<br />

жаудырып жатыр, – дейді Орта<br />

Азия елдеріндегі алғашқы экзоскелетті<br />

құрастырған кәсіпкер. Айта<br />

кетейік, Ақмаралға сыйға тартқан<br />

экзоскелеттің құны 12 мың АҚШ<br />

долларына тең.<br />

Кәсіпкердің айтуынша, қиналған<br />

жандарға медет сыйлайық деген<br />

оймен құрылғыларға осылай<br />

«Медет» атауын берген. Сондайақ,<br />

бұл «медицина» сөзіне де жақын<br />

атау дейді. Бүгінгі таңда экзоскелеттің<br />

үшіншісі жасалып бітудің<br />

алдында тұр. Әрбір құрылғы<br />

жекелеген адамдардың жағдайына<br />

ыңғайлап жасалынады.<br />

Оның салмағы, қимыл-қозғалысқа<br />

оңтайлы болуы үшін компьютердің<br />

көмегімен арнайы бағдарлама<br />

енгізіледі. Кейін бір ғана батырманың<br />

көмегімен жүре алмайтын<br />

жанды құрылығы 2 сағатқа<br />

дейін орнынан тұрызып, жүруіне<br />

жәрдемдеседі. Өйткені оның қуаты<br />

сол уақытқа ғана жетеді. Егер<br />

қуат көзі таусылып қалса, электр<br />

қуатына қосып, қайта пайдалады.<br />

Шет елдегі экзоскелеттің де шама-шарқы<br />

сол уақытты құрайды.<br />

Жаңа офис –<br />

жаңа бастамалар<br />

«Viptop robotics» компаниясына<br />

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту<br />

қоры қолдау білдіріп, Алматы<br />

қаласындағы ғылыми зерттеу<br />

институтынан офис берген.<br />

Бүгінгі таңда онда 5 адам экзоскелет<br />

құрастыруда. Әбдіразақ Жанбосыновтың<br />

айтуынша, экзоскелеттер<br />

жігіттердің өз ойларынан<br />

туындаған. Яғни, олардың сыртқы<br />

көрінісі, жалпы болмысы ешқандай<br />

көшірме емес. Әр экзоскелетті<br />

жасаған сайын өзгерістер<br />

енгізіп, жетілдіріп жатыр. Алдағы<br />

уақытта экзоскелет құрастырушы<br />

шетелдік әріптестерінің жұмыстарымен<br />

таныстырып, әріптестік<br />

байланыс орнатпақ. Ендігі мақсат<br />

– ағымдағы жылдың жартысына<br />

дейін айына 10 дана «Медет» экзоскелетін<br />

құрастыру. Жыл соңына<br />

дейін оның санын айына 50-ге<br />

жеткізіп, ал M PRO деп аталатын<br />

экзоскелеттің түрінен 25-тен асыруды<br />

көздеп отыр. Алдағы жылдары<br />

әскери салаға арналған және<br />

жалпыға ортақ сериялы экзоскелеттер<br />

жасап көрмек. Бағаларына<br />

тоқталсақ, АҚШ-та бір экзоскелет<br />

110 мың доллар тұрады. Ал Ресейде<br />

оның құны 45 мың доллар болса,<br />

біздегі жоспарланған баға 10-<br />

12 мың доллар шамасында. Бұл<br />

компанияда жұмыстың көбі қолмен<br />

атқарылады. Сондықтан да<br />

бағасын төмендетуге мүмкіндік<br />

бар. Экзоскелетке қажетті қозғалтатын<br />

редукторды ғана Жапониядан<br />

алдыртады. Ал қалған қажетті<br />

темір-терсектің бәрі өзімізден<br />

шығады. Компания басшысы<br />

Ә.Жанбосынов қазіргі таңда робот<br />

құрастырушы жастардың барлығына<br />

ортақ ғылыми отралық ашуды<br />

жоспарлап отырғанын айтты.<br />

Ол үшін 70 млн теңге көлемінде<br />

қаржы қажет. Сөз жүзінде қолдау<br />

білдіргенімен, іс жүзінде әрекет<br />

етуге белсенділік танытатын жандар<br />

әзірге табылмай тұр,- дейді<br />

кәсіпкер. Егер бұл игілікті істі қолдаушылар<br />

табылып, жұмыс жүйеге<br />

қойылса, кәсіпкердің мақсаты<br />

орындалғаны. Елімізде Орта Азиядағы<br />

экзоскелет құратыратын алғашқы<br />

орталық ашылып, толыққанды<br />

іске кірісер еді. Ал бұл –<br />

қаншама мүгедек жанның аяғына<br />

тұруына, оған қоса өндірістік<br />

процестердің өркен жаюына жол<br />

ашары анық.<br />

Фото: Әйгерім Бегімбет

Денсаулық<br />

www.shymkala.kz<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

5<br />

Жеңіс<br />

Серғазин:<br />

Хирург кез келген жағдайға<br />

дайын болуы керек<br />

Бас ауырып,<br />

балтырымыз<br />

сыздай қалса,<br />

дәрігерге бармай,<br />

үйде отырып-ақ<br />

ем-дом<br />

жасап алатынымыз<br />

бар. Дегенмен, ота жасалып<br />

қана жазылатын<br />

ауруларды хирург дәрігерлердің<br />

көмегінсіз<br />

«ептей» алмайтынымыз<br />

белгілі. Жеңіс Райымжанұлы<br />

сондай<br />

қолы жеңіл хирургтардың<br />

бірі. Ол бүгінде<br />

Шымкент қаласындағы<br />

бүйрек, бауыр, асқазан<br />

және тағы басқа<br />

ішкі ағза мүшелеріне<br />

ота жасай алатын бірден-бір<br />

маман.<br />

Сапарғали Қанат<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

Сағат 11-лер шамасы. Облыстық<br />

клиникалық ауруханасының<br />

алдында тұрмыз. Адам<br />

көп. Кіреберістегі тазалықшы<br />

апайдың айтуымен, аяғымызға<br />

бахила киіп, ішке кірдік.<br />

Қызметкерлерге Жеңіс Серғазинге<br />

келгенімізді жеткізіп<br />

едік, артынан жүруімізді сұрады.<br />

Баспалдақпен жоғары<br />

көтеріліп, үлкен дәлізге шыққан<br />

бойда, бейне бір саябаққа<br />

тап болғандай болдым. Дәліз<br />

түрлі өсімдіктерге толы. Гүлдердің<br />

сан түрі бар. Бұл гүлзар<br />

арбаға таңылған, балдаққа<br />

сүйенген науқастардың жанына<br />

сая болып тұрғандай.<br />

Дәліздің қиылысына таяғанда<br />

маған жол көрсетіп келе жатқан<br />

қызметкер гүлдің түбін<br />

қопсытып отырған апайды көрсетіп,<br />

«Міне мына кісі осындағы<br />

өсімдіктердің барлығын<br />

күтіп-баптайды» деді. Тұрған<br />

жерімде іштей алғысымды<br />

жаудыра бастадым. Қасынан<br />

тез өтіп кетсек те, ұзақ<br />

уақыт бойы ол кісінің жұмыс<br />

істеп отырған бейнесі көз алдымнан<br />

кетпей қойды...<br />

Хирургия бөліміне келдік.<br />

Ақ халатты абзал жандар қызу<br />

жұмыс үстінде. Әп-әдемі нәзік<br />

жанды арулар палата мен<br />

бөлмелердің арасында зыр<br />

жүгіріп жүр. Нәзік жанды арулар<br />

деймін-ау. Істеп жүрген жұмыстары<br />

кейбір мен деген жігіттердің<br />

қолы қалтырайтын, жүрегі<br />

дауаламайтын жұмыстарды<br />

атқарып жүр емес пе?<br />

Жол сілтеп келе жатқан қызметкер<br />

маңдайшасына «Медицина<br />

ғылымдарының кандидаты,<br />

жоғары санатты дәрігер,<br />

хирургия бөлімінің меңгерушісі<br />

Серғазин Жеңіс Райымжанұлы»<br />

деп жазылған есік алдында<br />

қалдырды. Есікті қағып,<br />

ішке кірдік. Ұзын бойлы, аққұба<br />

реңді, бұйра шашты кісі қарсы<br />

алды. Аман-саулықтан соң<br />

журналист екенімді айтып,<br />

қалада жасалып жатқан күрделі<br />

оталар, хирург мамандығының<br />

қыр-сырлары, шетелдегі<br />

тәжірибелері жайлы сұрай<br />

бастадым.<br />

Айтуынша, бұрынырақта<br />

дәрігерлеріміз Қазан, Санктпетербург,<br />

Москва секілді қа-<br />

лаларда білім алса, соңғы жылдары<br />

Оңтүстік Кореямен тығыз<br />

қарым қатынас жасап, тәжірибе<br />

алмасуда екен. Мәселен,<br />

Жанболат Ділдәбеков сол жақта<br />

3 ай білімін жетілдіріп, жарты<br />

жыл жұмыс істепті. Қазіргі<br />

таңда бауырдағы көптеген ірі<br />

оталарды Шымкентте жасап<br />

жатыр. ТМД-да медицинасы<br />

жақсы дамыған ел – Белорусия.<br />

Ол жаққа да бірқатар қызметкерлер<br />

барып келген. Жуырда<br />

бүйрек, бауыр ауыстыруды<br />

бастайды.<br />

Сонымен қатар, қалада<br />

семіздікпен ауыратын науқастардың<br />

жиі ота жасататынын<br />

айтты. Негізінен Еуропада, әсіресе<br />

Америкада семіздікпен<br />

ауыратын адамдар көп. Адам<br />

толысып кетсе жүруі қиындайды.<br />

Кейіннен қантты диабетке<br />

ұшырайды. Қан қысымы<br />

жоғарылап кетеді. Өздері<br />

салмақ тастауға шамасы келмей<br />

қалған кезде, олардың асқазандарын<br />

кесеміз. Үлкен асқазанын<br />

кескенде кішкене бір<br />

ғана түтікшесі қалады. Сонда<br />

адам тамақты өте аз ішетін болады.<br />

Тәбеті болмайды. Тек өзіне<br />

қажетті тамақты ғана жей<br />

алады. Сөйтіп азады.<br />

– Кейде ойламаған жерден<br />

қатерлі ісік ауруларымен де<br />

«бетпе-бет» келіп қалатын кездер<br />

болады. Бірақ оны жоспарлы<br />

түрде жасамаймыз. Мәселен,<br />

науқастар бізге сібір жарасы немесе<br />

асқазаннан қан кетті деп<br />

келеді. Біз ота жасап жатқан<br />

кезде байқасақ, оның кеселі<br />

рак болып шығады. Мұндайда<br />

«сіз біздің емдейтін науқасымыз<br />

емес екенсіз, онкологиялық<br />

диспансер дәрігерлерінің жұмысы<br />

екен» деп жараны жауып<br />

қоя салмайсың ғой. Операцияны<br />

аяқтауға тура келеді. Бірақ<br />

одан ары қарай онкологияға барып,<br />

химиятерапиядан өтеді, –<br />

дейді Жеңіс Серғазин.<br />

Осындай отаға байланысты<br />

Жеңіс Райымжанұлының өзі де<br />

Сеулға барып қайтқан. Енді асқазанды<br />

кеспей-ақ алатын боламыз<br />

деп отыр. Өйткені, салмағы<br />

ауыр адамдарға пышақ<br />

тигізсең жүре алмай қалатын<br />

көрінеді. Ал, дәл қазіргі таңда<br />

кеспей жасалып жатқан отаның<br />

түрі – диафрагма. Бізде<br />

оны көкет дейді. Сол мүшеде<br />

өңеш өтетін жер тесік болып<br />

келеді. Кейде тесікке асқазан<br />

кіріп кетіп, қысылып қалады.<br />

Соның салдарынан науқас тамақ<br />

іше алмай, ауырсынып,<br />

лоқсиды екен. Хирургтар мұны<br />

да кеспей, жай тесіп қана асқазанды<br />

қалпына түсіруде.<br />

«Аурудың зардабын ауру<br />

баққан біледі». Бұл қазақ халқының<br />

ежелден келе жатқан<br />

мақалы. «Халық айтса, қалып<br />

айтпайды». Иә, расымен де<br />

дәрігерлер ем алушыға не керек<br />

екенін, оның қандай күйде<br />

тұрғанын, аурудың қанша-<br />

лықты ауыр екендігін сезінбейінше<br />

жақсы дәрігер бола алмайды.<br />

Ал дәрігерлердің ішінде<br />

білікті хирург болу үшін талап<br />

көп.<br />

– Жақсы хирург болу үшін,<br />

көп білім керек. Медицинаның<br />

барлық салаларынан хабардар<br />

болуға тиіс. Бұған қоса<br />

адамгершілік, мейірімділік,<br />

сенімділік қасиеттер науқастарды<br />

дәрімен ғана емес, жүректің<br />

жылуымен емдеу үшін<br />

де керек. Бізге сенбі, жексенбі<br />

күндері де демалыс болмауы<br />

мүмкін. Кез-келген уақытта,<br />

керек болса түннің ортасында<br />

да жұмысқа дайын болуың<br />

керек. Хирург болсаң әйелің,<br />

отбасың да түсіністікпен қарауы<br />

керек. Нақтылық, дәлдік,<br />

жауапкершілік жоғары болу керек,<br />

– дейді хирург.<br />

Жеңіс Райымжанұлының<br />

медицина саласында 30 жылдан<br />

астам тәжірибесі бар. Бұған<br />

дейін жедел жәрдемде, онкологияда<br />

қызмет еткен. «Алтын<br />

скальпель» иегері, мақтаулы,<br />

білікті Жандар Жұматаевтың<br />

шәкірті. 2016 жылдың «Үздік<br />

хирургі», ОҚО мемлекеттік<br />

фармацевтика академиясының<br />

«Құрметті профессоры».<br />

Ауру айтып келмейді. Кез<br />

келген уақытта, кез келген<br />

жерде ақ халатты абзал жандардың<br />

қызметіне жүгінуіңіз<br />

мүмкін. Сондай уақыттарда<br />

шетелге шапқылағаннан,<br />

өзіміздің елде, тіпті Шымкентте<br />

отырып ем қабылдағанға<br />

не жетсін. Сондықтан дәрігерлердің<br />

біліктілігі маңызды мәселе<br />

болып қала бермек.<br />

Осы ойлардың жетегімен<br />

Жеңіс Райымжанұлымен қош<br />

айтыстым. Хирургия бөлмінен<br />

шығып, гүлдер толы дәлізге<br />

қайта келдім. Танауым спирт,<br />

иод, түрлі-дәрі дәрмектердің<br />

иісінен бір сәтке арылып,<br />

өсімдіктердің хош иісінен<br />

ләззәт алдым. Қыс мезгілінен<br />

қалған әсер ме, жасыл-желекті<br />

сағынып қалыппын. Дәліз соңына<br />

келіп, сыртқы есікке бет<br />

алғанымда, арбаға таңылған<br />

емделуші соңымнанц қарап<br />

қала берді...

6<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Украинаның<br />

«Украинаның қандай екенін<br />

білгің келсе, оның тарихын біл!»<br />

жеті кереметі<br />

Кез-келген украинмен<br />

жағдай<br />

сұрасып<br />

к ө р і с с е ң і з ,<br />

о с ы л а й д е п<br />

жауап береді. Халықтың<br />

басым бөлігі елдегі саяси<br />

оқиғаларға баға беріп,<br />

әңгіме етуден шаршаған<br />

немесе құлықты емес. Сондықтан<br />

кез келген туриспен<br />

сөйлескенде әріден,<br />

тарихтан бастағанды жөн<br />

санайды.<br />

Айгүл<br />

Қапбарова<br />

Өйткені олар өткенін мақтан<br />

тұтады. Тарихын қайта түгендеп,<br />

бұрын қатталып қойған<br />

дүниені қайта жазып шығудан<br />

жалықпайды. Бірнеше ғасырлар<br />

бойы сақталған сәулеттікескерткіштер<br />

украиндықтардың<br />

ең басты рухани азығы. Елдің<br />

мемлекеттік идеологиясы да –<br />

отанды сүю, тарихты қастерлеу<br />

сияқты ұғымдардың, яғни,<br />

халықтың этнопсихологиялық<br />

қасиеттеріне бағытталғанын<br />

байқадық.<br />

Украин халқы өздері туралы<br />

шындықты тек Ресейдің ақпарат<br />

көзі арқылы ғана емес, шынайы<br />

танып білгенін қалайды.<br />

Ең кереметі – уақыт пен сұрапыл<br />

апаттар, түрлі адамзат<br />

қатыгездігі бұл елдегі ежелгі ғажайып<br />

құрылыстарды жер бетінен<br />

жоя алмапты. Қалай сақталып<br />

қалғанына таңданасың.<br />

Таяуда Украинаның Сауда<br />

және экономикалық даму министрлігі<br />

мен «Украина баспасөз<br />

клубы» АА «Оpening Ukraine"<br />

бірлескен жобасы аясында бірқатар<br />

шетел журналистерін<br />

туристік мақсаттағы баспасөз<br />

турына қатысуға шақырды.<br />

Қазақстан, Сербия, Туркия, Молдова,<br />

Беларус тағы да басқа<br />

Еуропа елдерінен келген БАҚ<br />

өкілдері бес күн ішінде Украйнаның<br />

бес облысын аралап, туристік<br />

нысандармен таныстық.<br />

Қазақстаннан БАҚ өкілдері тобын<br />

Қазақстан Журналистер Одағының<br />

хатшысы Баян Рамазанова<br />

бастап барды.<br />

– Мұндай баспасөз туры шетелдік<br />

саяхатшыларға украин<br />

жеріндегі туристік жауһарларды<br />

тереңінен тануға мол мүмкіндік<br />

береді. Біз Украинаны жаңа қырынан<br />

таныстыруға әрі туристер<br />

үшін қауіпсіз ел екенімізді<br />

көрсетуге мүдделіміз, – дейді<br />

Украинаның сауда және экономикалық<br />

даму Министрлігіне<br />

қарасты туризм департаментінің<br />

міндетін атқарушы<br />

Виталина Мартыновская.<br />

Ресми Киев туризмді дамытуға<br />

шындап кіріскен. Кеш болса<br />

да арнайы мемлекеттік бағдарлама<br />

қабылданып, қомақты<br />

қаражат бөлініп, сәулеттік-ескерткіштерді<br />

мемлекет қорғауына<br />

алу сияқты қым-қуыт жұмыстар<br />

атқарылып жатыр. Мәдени<br />

ескерткіштердің көптігі сонша<br />

барлығын бірдей күтіп-баптауға<br />

мемлекеттің қаражаты жетпейді.<br />

Сондықтан кейбір гуманитарлық<br />

саладағы білім ұйымдары<br />

тарихи нысандарға жөндеу<br />

жүргізуге шамасы келмесе де,<br />

оны күзетіп отыруды өз жауапкершілігіне<br />

алған. Әрі бұл білім<br />

ұялары үшін үлкен абырой және<br />

жас ұрпақты өлкетануға үйретуге<br />

септігі мол.<br />

Шетелдік журналистер тобы<br />

алғашқы боп табан тіреген Житомир<br />

облысы славян мәдениетінде<br />

маңызды рөл атқаратын,<br />

тарихи бай өлке. Облыстың<br />

үштен бір бөлігін орман алқаптары<br />

құрайды. Мұнда аумағы<br />

20 мың гектарды алып жатқан<br />

атақты Полесский табиғи<br />

қорығы бар.<br />

Житомир-осыдан 100 мың<br />

жыл бұрынғы алғашқы адам іздері<br />

табылған аңыз бен шежіреге<br />

толы өлке.<br />

Житомирдегі Радомысль<br />

қамалы Шығыс Еуропадағы<br />

үй икондарының ең көп экспонаттары<br />

жинақталған алып<br />

мұражай. Православ дінін ұстанатындардың<br />

осында ағылып<br />

келіп жататыны да сондықтан.<br />

Ал бізді қызықтырғаны қамал<br />

ішіндегі алғашқы қағаз фабрикасы<br />

болды. Бағзы заманнан<br />

елдің діни сауатын ашуға қызмет<br />

еткен баспа әлі де өндіріске<br />

жарамды. Саяхаттап келгендерді<br />

қызықтыру үшін мұражай<br />

қызметкерлері бар жағдайды<br />

жасап бағуда. Ескі қамалдың<br />

жұмбағы мен сырын сезіну<br />

үшін XVII ғасырдың технологиясымен<br />

өзің қалаған мәтінді қағазға<br />

басып шығаруға мүмкіндік<br />

береді.<br />

Әлемдегі космос ғылымының<br />

іргетасын қалаған атақты Сергей<br />

Королев дәл осы Житомир<br />

қаласында дүниеге келген. Ол<br />

туып өскен үй қазір мұражайға<br />

айналған. Сергей Королев КСРОны<br />

алғаш рет бүкіл әлемге қорғаныс<br />

өнеркәсібінің державасы<br />

ретінде танытқан тарихи тұлға.<br />

Житомирліктер мұны мақтаныш<br />

етеді.<br />

Ғарыш әлемі кеңістігіне<br />

ұшу идеясы да дәл украин<br />

жерінде пайда болған деп<br />

те есептейді. Осы идея жалпыұлттық<br />

маңызға ие. Сондықтан<br />

да болар жастар арасында<br />

астрономия, космонавтика,<br />

космогония саласына қызығушылық<br />

басым. Ракета-космостық<br />

жүйе конструкторының<br />

құрметіне ашылған Королев<br />

атындағы мұражай халықтың<br />

ең көп келетін орны. Мұражай<br />

кешені ғарыш әлемінің атмосферасын<br />

беретін элементтерге<br />

бай. Жастардың ғылым,<br />

физика, жаңа технология саласына<br />

қызығушылығын оятуға<br />

бірден-бір себеп болатын<br />

орын екені бірден байқалады.<br />

Житомирщина тұтастай алғанда,<br />

ішкі туризмді дамытуға<br />

қолайлы аймақ.

«Opening Ukraine»<br />

www.shymkala.kz<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

7<br />

Экотуризмнің<br />

мәні – тамырдан<br />

ажырамау<br />

Роман<br />

Пересунько<br />

РОВЕН. Дубно.<br />

Украин жеріндегі<br />

туризмнің ең танымал<br />

түрі – экотуризм.<br />

Туризмнің бұл<br />

түрін «жасыл туризм» немесе<br />

агротуризм деп те<br />

атайды.<br />

Яғни, кәдімгі ауылдық<br />

жердегі демалыс. Әлемнің<br />

көптеген мемлекеттері<br />

бүгінде агротуризмді дамытудың<br />

өзіндік жолдарын<br />

қалыптастырып, үлкен<br />

пайдаға кенеліп отыр.<br />

Бір қызығы, ауылдық туризм<br />

әлемдік туристік индустрияның<br />

ең қарқынды<br />

дамып келе жатқан саласы.<br />

Жалпы Еуропа елдерінде<br />

мәселен жыл сайын Италия,<br />

Франция, Испания бірнеше<br />

миллион агротуристерді<br />

қабылдайды екен.<br />

Бүгінгі таңда Украина, Ресей<br />

мен Беларусия елдері<br />

де туризмнің агротуризм<br />

сынды табысты түріне айрықша<br />

көңіл бөлуде, әрі<br />

оны жан-жақты қолдап, дамытуда.<br />

Ауылдық туризм саласында<br />

заманауи қонақүй<br />

тұрғызудың да қажеті жоқ.<br />

Ол табиғаттың көркін бұзады.<br />

Жасыл туризм – ауылдың<br />

шынайы өмірін қабылдау.<br />

Туристер демалатын<br />

табиғи орындардың іргесіндегі<br />

ауылдарды туризм саласына<br />

тарту тиімді үрдіс<br />

ретінде танылып отыр. Украинада<br />

осындай «агроусадьба»<br />

көп. Туризмнің бұл<br />

түрі дұрыс жолға қойылғанына<br />

тамсанасың. Ауыл<br />

тұрғындары туризм саласындағы<br />

жұмысқа тартылған,<br />

олар еңбек етіп, ақша<br />

табуда. Туристке алдымен<br />

ұсынатыны – украинның<br />

ұлттық хатасы. Хата – украиндер<br />

үшін тұрғын үй<br />

ғана емес ол киелі баспана.<br />

Хатаның іші неғұрлым<br />

Ровен облысы Украинаның<br />

солт<br />

ү с т і к- б а т ы с<br />

бөлігін алып жатыр.<br />

Ровен аймағын тарихшылар<br />

әйгілі Волынь тарихының<br />

ажырамас бір<br />

бөлігіне жатқызады. Тарихи<br />

ескерткіштерге бай<br />

өлкенің бірі. Мұнда туристер<br />

қызығатын бірнеше<br />

орындар бар. Олар - Дубно тарихи<br />

мәдени қорығы, Острожский<br />

княздығының Қамалы, Таракан бекінісі<br />

және Клевань селосындағы «Махаббат өткелі».<br />

«Острожский қамалы. XV ғасыр. Дубно. Бұл сарай<br />

Украинаның жеті кереметіне жататын ең көне<br />

қамалдарының бірі.<br />

«Сұқ көзіңді қадама! Айналасы 73 пушкамен нығайтылып<br />

және Икво өзенімен қоршалған. Бұл алынбайтын<br />

қамал!»<br />

Қонақтардың алдынан шығатын ортағасырлық<br />

«кілтші әйел» кейіпіндегі украин әйелі дәл осылай<br />

асқақ үнмен тіл қатады. Бұл қолына шам ұстап, туристерді<br />

гайдуктармен (бекініс әскерлері) бірге музыкамен<br />

күтіп алатын мұражай қызметкері.<br />

Өткенге тарих көзімен үңіліп, шежіре тілмен сөйлеседі.<br />

Дубен бекінісін қонақтар әдетте тек түнде<br />

тамашалайды. Ортағасырлық тарихи кейіпкерлер<br />

қасыңда өріп жүреді. Жерасты зынданына түсіріп,<br />

«саспенс» (ағл.suspense— белгісіздік) жанрымен түрлі<br />

аңыздар мен елестер қойылымын қойып, қорқыныш<br />

әсерін тудырады. Алайда экскурсияның соңында<br />

көңілді би балынан бір-ақ шығарады. Міне, бұл туризмді<br />

насихаттау.<br />

Бекіністе бағалы ыдыстар мен картиналар, кітаптар<br />

иен икондар, қару жарақтар қоры сақтаулы.<br />

түрлі-түсті бояумен көбірек<br />

өрнектелгені жақсы. Туристерді<br />

таңертең тұрғызып,<br />

қолыңа шалғы ұстатып,<br />

шөп оруға жібереді.<br />

Малдарына қарайсың, хатаны<br />

түрлі бояумен оюлап<br />

безендіру ісіне де қатысасың.<br />

Егін жинау ісіне араласасың.<br />

Табиғи таза өнімнен<br />

тағам әзірлейсің. Және сол<br />

үшін ақша төлеп кетесің.<br />

Бар болғаны осы.<br />

Осындайда біздің қазақ<br />

ауылдарында да дала дәстүрінің<br />

дара салтын көрсететін<br />

керемет мастер-класстар<br />

өткізуге болар еді деген<br />

ойға келесің. Оған атбегілік,<br />

құсбегілік өнерді қосса тіпті<br />

керемет. Бір тиімді тұсы<br />

бұл көп қаражатты да талап<br />

етпейді, бар болғаны<br />

ауылдың күйбең тірлігінде<br />

күнделікті жүріп жатқан<br />

тыныс-тіршілік әрекетін<br />

әдемі етіп, әсерлі етіп ұсыну<br />

ғана.<br />

– «Экотуризмнің бір мәні<br />

– тамырдан ажырамау», –<br />

дейді украиндықтар. Жалпы<br />

жаһанданудың жойқын<br />

толқынында жаңқадай жұтылып<br />

кетпеу үшін өрелі<br />

халықтар өздерінің ұлттық<br />

кейпін сақтап қалудың қамын<br />

жасап жатыр. Соның<br />

бірі агротуризмді дамыту.<br />

«Дамыған қалалар озық<br />

технологияны жаппай пайдалану<br />

жүйесіне көшті. Сағат<br />

сайын өркениет игіліктерінің<br />

қызығына батуда.<br />

Біз бірақ бір нәрсені естен<br />

шығардық. Біз сол жаңа<br />

технологиялар үшін күнделікті<br />

денсаулығымызды<br />

құрбан етіп жүргеніміз<br />

де жасырын емес», – дейді<br />

Киев пресс-клубы басқармасының<br />

орынбасары Роман<br />

Пересунько.<br />

Тараканов бекінісі<br />

ЧЕРКАЩИНА<br />

Жалпы Украинаның туристік<br />

саласындағы сәні мен<br />

мақтанышы Софиевка саябағы.<br />

Софиевка Ұлттық дендрологиялық<br />

саябағын көру үшін<br />

жыл сайын әлемнің түкпіртүкпірінен<br />

500 мың турист<br />

келеді. Аумағы – 179,2 гектар.<br />

2000-ға жуық ағаш түрі бар.<br />

Украинаның жеті кереметінің<br />

бірі. XVIII — ғасырдың алғашқы<br />

жартысы мен XIX ғасырдың<br />

басында құрылған. Саябақ<br />

Черкас облысының Умань<br />

қаласының жауһары. Саябақ<br />

экзотикалық ағаштармен<br />

ғана емес түрлі архитектуралық<br />

мүсіндер мен тастар<br />

және фонтандарымен ерекше. Саябақтың өн бойы масон символикасымен<br />

әспеттелген.<br />

Софиевканың пайда болуы да аңыз бен шежіреге толы.<br />

Саябақ – София есімді сұлу әйелдің құрметіне салынған<br />

дейді тарихшылар. XIX ғасырдың басында Еуропада шалқып<br />

өмір сүрген әрі жомарттығымен танымал болған граф Потацкий<br />

сүйіктісі Софияның туған күнінің құрметіне осы саябақты<br />

салдырып, сыйға тартыпты.<br />

ВИННИЧИНА<br />

Жалпы Украинада кезінде<br />

жау шапқыншылығынан<br />

қорғану үшін<br />

салынған бекіністер өте көп. Әсіресе<br />

моңғол-татар әскерлерінен<br />

көп зардап шеккен.<br />

Ал, Тараканов бекінісі XIX ғасырдағы<br />

теңдесі жоқ қорғаныс<br />

архитектурасына жатады. Бұл<br />

бекіністің әлемде аналогы жоқ.<br />

Қысқа қайырғанда, бұл бекініс<br />

қирандыларының қалдығы. Қамал<br />

XIX ғасырда Ресей империясының<br />

батыс шекарасын қорғау<br />

үшін салынған дейді. Кейін поляктарға,<br />

сосын немістерге қараған.<br />

Капитуляциядан соң немістер<br />

бекіністі тастап кеткен. Аумағы<br />

4 гектар. Қабырғаларының<br />

ұзындығы 220 метр. Аңыз бен<br />

жұмбаққа толы талай сырды ішіне<br />

бүгіп жатқан тарихи нысан әсіресе<br />

тарих зерттеушілерін көп қызықтырады.<br />

Қараусыз қалып келген<br />

бұл архитектуралық қирандыларды<br />

украин елі бүгінде қорғаныс<br />

министрлігінің қарауына<br />

бермекші.<br />

Махаббат өткелі. Клевань селосындағы<br />

феноменді табиғи-техникалық<br />

нысан. Жұрт мұны «махаббат<br />

өткелі» деп атап кеткен. Туристердің<br />

ең көп келетін орны. Табиғаттың<br />

өзі қалың орман ағаштарын<br />

иіп, темір жолдың бойына<br />

арқа пішіндес өткел жасаған. Бұл<br />

туралы махаббат дастандары көп.<br />

Ал кейбір зерттеушілер құпия әскери<br />

бөліміне апаратын рельс жолының<br />

бойына ағаштарды әдейі<br />

тығыз еккен дейді. Қалай десек<br />

те, бұл қазір әсіресе көктем айларында<br />

туризмге қызмет ететін<br />

романтикалық нысан.<br />

Украинаның Виницкая облысында<br />

Буша деп аталатын<br />

мекен бар. Түркиядан<br />

келген әріптесім екеумізге<br />

осы Буша бәрінен де қызықтырды.<br />

Өйткені мұнда (Буша мемлекеттік<br />

мәдени-қорығы) Б.з.б. VII<br />

– VI ғасырлардағы Сақ дәуірі<br />

тайпаларының мәдениеті, қолданбалы<br />

өнерінің бұйымдары<br />

табылып, сақ мәдениеті<br />

ескерткіштерінің мол жиынтығы<br />

сақталған.<br />

Сақ өнерінің хайуанаттық<br />

нақышы дүниежүзілік адамзат<br />

өркениетінің тамаша жетістіктеріне<br />

жатады.<br />

Ғалымдар темір дәуірі деп<br />

болжап отырғанымен (суретте)<br />

«Әйел мен бұғы» ескерткішінің<br />

жұмбағы мен сыры осы күнге<br />

дейін беймәлім. Тасқа қашалған<br />

ескерткіште аяғы ауыр әйел мен<br />

бұғы күн сәулесіне қарай беттеп<br />

бара жатқаны бейнеленген. Ескерткіштің<br />

екінші бөлігінде де<br />

динамикаға толы бейнелер кездеседі.<br />

Сақ дәуірінен қалған бұл<br />

күрделі композицияның мазмұны<br />

мен мифологиясы тарихшылар<br />

тарапынан толық зерттелмепті.<br />

Тарихшылар дәл осы бейнелеу<br />

өнері Бушада табылған басқа да<br />

жәдігерлердің ешбірінде кездеспегенін<br />

айтады. Бұғылардың бедерлеп<br />

салынған суреттері көп,<br />

алайда адам бейнесімен бірге бедерленген<br />

жалғыз ескерткіш осы<br />

Буша маңында сырын да, сынын<br />

да бермей тұр.<br />

Буша қорығының қызметкері<br />

ескерткішті айналшықтап кетпей<br />

жүрген бізге «Бұл сіздердің ежелгі<br />

ата-бабаларыңыздың қасиетті<br />

өнері мен мәдениеті», – деді...<br />

Украин елінде 5000-нан астам<br />

ортағасырлық қамал мен<br />

сарай бекіністері сол баяғы қазқалпында<br />

қасқайып тұр.<br />

Тарихы – тірі. Көз алдыңда<br />

сөйлеп қоя береді. Кәдімгі<br />

ертегілер әлемі дерсіз... Осындайда<br />

қазақ даласындағы бар<br />

сырын ішіне бүгіп, топырақ<br />

астында қалған қалаларды аңсайды<br />

екенсің...<br />

Украиндер мінезі жайдары,<br />

ашық және әзілқой халық.<br />

Мемлекеттік қызметкері де,<br />

қарапайым халқының да ойы<br />

орамды, тілі тапқыр. Тіршілік<br />

күйбеңін ашынып емес, бір-ақ<br />

ауыз өткір қалжыңмен түйіндей<br />

салады.

8<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Заң және заман<br />

www.shymkala.kz<br />

Қаруланған<br />

жігіт<br />

ұсталды<br />

Шымкенттің полицейлері<br />

қалада қару алып<br />

жүрген жігітті ұстады.<br />

Жол-патрульдік полиция<br />

полкінің қызметкерлері жедел<br />

тексеру барысында қаладағы көшелердің<br />

бірінен «Лада Гранта» көлігімен<br />

қауіпсіздік белгісін тақпаған<br />

жүргізушісін байқайды. Тәртіп сақшылары<br />

көлікті тоқтатып, жүргізушінің<br />

құжатын тексеру барысында<br />

көлікте шолақ мылтық барын<br />

көріп қалады. Тез арада оқиға орнына<br />

жедел тергеу тобы шақырылып,<br />

23 жастағы азаматтан шолақ<br />

мылтық тәркіленіп алынды. Қазір<br />

күдіктінің үстінен қаруды заңсыз<br />

алып жүруге қатысты қылмыстық<br />

іс қозғалды. Ал шолақ мылтыққа<br />

сот-баллистикалық сараптама тағайындалды.<br />

Келімсектер көбейді<br />

Облыс аумағында көші-қон қызметі<br />

бойынша 900-ден астам құқық<br />

бұзушылық анықталды. Олардың барлығы<br />

заңсыз келімсектерге байланысты.<br />

Өңірімізде «Мигрант» жедел алдын<br />

алу рейді өтіп жатыр. Іс-шараның<br />

мақсаты – көші-қон бойынша<br />

заңдылықтарды бақылау, облыс аумағына<br />

заңсыз келіп, жұмыс істеп жүргендерді<br />

және құқық бұзушылық пен<br />

қылмыстарды анықтау. Себебі, соңғы<br />

аптада өңірімізде келімсектер жасаған<br />

бірнеше қылмыстық іс тіркелді. Оның<br />

бірінде Өзбекстан азаматы ұялы телефон<br />

мен құжаттар ұрласа, екіншісінде<br />

қарсыласқан жәбірленушіге пышақ<br />

жарақатын салған.<br />

Балаларды тонаған...<br />

Рейд нәтижесінде полицейлер<br />

769 шетел азаматын анықтады.<br />

Оның ішінде еліміздің 151 азаматы<br />

заңды бұзғаны үшін әкімшілік<br />

жауапкершілікке тартылды. 105<br />

тұлғаға әкімшілік айыппұл салынды<br />

және 276 шетел азаматы<br />

әкімшілік қамауға алынды. Көшіқон<br />

заңын бұзған 37 шетел азаматы<br />

сот шешімімен елден шығарылды.<br />

Тәртіп сақшылары, бұған қоса,<br />

өзімен бірге құжаттары жоқ 106<br />

адамды ішкі істер департаментінің<br />

қабылдап-тарату орнына жеткізген.<br />

Ереже бұзғандарға жалпы сомасы<br />

1,3 миллион теңгеден астам<br />

айыппұл салынды.<br />

Ордабасы ауданында балаларға әлімжеттік көрсеткен адам ұсталды. Жергілікті тұрғынның арызы бойынша<br />

оқиға орнына келген полицейлер белгісіз біреудің 6 және 12 жасар балалардың аяқ-қолдарын байлап,<br />

қорқытқанын анықтайды. Күдікті үйдегі алтын бұйымдарды алып кеткен. Үй иелеріне келген шығынның<br />

көлемі жарты миллион теңгені құрайды. Тәртіп сақшыларының жедел-іздестіру іс-шараларының<br />

нәтижесінде сол ауылдың 25 жастағы тұрғыны ұсталды. Қазіргі таңда күдікті қамауға алынып, сотқа<br />

дейінгі тергеу жалғасуда.<br />

Жалған полицей<br />

сотталды<br />

Абай<br />

аудандық сотында алаяқ<br />

сотталды.<br />

Алаяқ болғанда полиция атын<br />

«жамылған» кісі жазаланды. Ол қарапайым<br />

адамдардың сенімін пайдаланып,<br />

өзінің арам ойын жүзеге<br />

асырып келген екен. Оқиғаны басынан<br />

баяндасақ...<br />

2017 жылдың қара күзі. М. есімді<br />

37 жастағы азамат өзі алдын ала<br />

дайындап қойған полиция қызметкерінің<br />

киімімен суретке түсіп,<br />

куәлік жасап алады. Содан «Самал»<br />

автотұрағында орналасқан «Жұмақыз»<br />

асханасына барған. Даяшы Ж<br />

есімді азаматшаға осы куәлігін көрсетіп,<br />

өзінің полиция қызметкері<br />

екенін айтады. Содан кейін қоңырау<br />

шалу үшін ұялы телефонын сұраған.<br />

Жәбірленуші оған сеніп, құны<br />

50 000 теңге тұратын LG маркалы<br />

телефонын береді. Әрі қарай өзінің<br />

жұмысын жалғастыруға кеткен. Осы<br />

сәтте сотталушы телефонды алып,<br />

қашып кетеді.<br />

Айыпталушы мұнымен тоқтап<br />

қалған жоқ. Арада 2 күн өткенде<br />

«Алаш» сауда орталығына барады.<br />

Сондағы тігінші әйелдің бутигіне<br />

кіріп, өзінің бір қылмысты ашу үшін<br />

жүрген полиция қызметкері екенін<br />

айтқан. Содан тігінші әйелдің қызының<br />

телефонын базар ішіндегі<br />

бір адамды түсіру үшін сұрап алып,<br />

оқиға орнынан тайып тұрған.<br />

Әбден құныққан жігіт осылайша<br />

жеңіл жолмен олжа табуға дендеп<br />

кірісіп, алаяқтығын тағы да бірнеше<br />

рет жалғастырады. Осы тұста<br />

айтып өту керек, бұрын сотталған<br />

азамат әбден әккі болса керек,<br />

қылмысты әрекетін қаланың әр<br />

түкпірінде жасаған. Атап айтқанда<br />

бірде Көмешбұлақ шағын базарында<br />

көлік жөндеп отырған ауыл<br />

тұрғындарының ұялы телефонын<br />

алдап алып кетсе, енді бірде 8-шағынаудандағы<br />

дүкен сатушысының<br />

телефонын қолды еткен. Оқиғаның<br />

барлығында ол өзін полиция қызметкерімін<br />

деп таныстырып отырған.<br />

Және кейбір жәбірленушілердің<br />

ұялы телефоны қарапайым болса,<br />

басқа, қымбат телефон тауып беруді<br />

сұраған. Тіпті, бір кезде жәбірленушінің<br />

бірінің сенімін пайдаланып,<br />

өзін басқа қаладан ауысып<br />

келген тәртіп сақшысымын деп таныстырып,<br />

асханадан тегін тамақтанып<br />

жүрген. Және мұнымен қоймай<br />

соңында даяшы қыздың ұялы<br />

телефонын алып кеткен.<br />

Алаяқтың жүрісі көпке созылған<br />

жоқ. Жәбірленушілердің арызы бойынша<br />

нағыз полиция қызметкерлері<br />

іздеп жүріп, күдіктіні тауып<br />

алады. Сот барысында айыпталушы<br />

өзінің іс-әрекетіне өкінетінін,<br />

телефондарды мұқтажы үшін сатып<br />

жібергенін айтқан. Шығынды<br />

өтеуге тырысамын деп уәде бергенімен,<br />

жәбірленушілер сотталушыға<br />

кешірім берген жоқ. Сонымен,<br />

сот барысында айыпталушының<br />

бұған дейін де екі рет сотты<br />

болғаны және бұл жолғы қылмыстарды<br />

қасқана жасағаны ескеріле<br />

отырып, барлық кінәсі дәлелденіп,<br />

2 жылға бас бостандығынан айыру<br />

жазасы тағайындалды.<br />

"үлкен террор" –<br />

тарихтың қасіреті<br />

Саяси қуғын-сүргін<br />

құрбандарын ел<br />

болып еске алатын<br />

31 мамыр еліміздегі<br />

қастерлі күндер қатарына<br />

кіргелі, міне,<br />

жиырма бес жыл болып<br />

қалды. Алғаш рет бұл<br />

күн еліміз мемлекеттік<br />

тәуелсіздікке қол жеткізген<br />

1992 жылы ашаршылық<br />

құрбандарын еске<br />

алу күні ретінде белгіленген<br />

болатын. Ал 1997<br />

жылдан бастап әр мамырдың<br />

соңғы күнінде<br />

30-шы жылдардағы ашаршылық<br />

пен репрессия<br />

құрбандарын бірге еске<br />

алып келеміз.<br />

Э. Бакирова,<br />

Абай аудандық<br />

сотының судьясы<br />

Бетті дайындаған Нұрлан БЕКТАЕВ<br />

«Алаш» қозғалысының<br />

ХХ ғасырдың басындағы<br />

қазақ қауымының<br />

саяси-әлеуметтік құқықтарын<br />

қорғау, ұлттық<br />

бірегейлігін сақтап<br />

қалу жолындағы күресі –<br />

елге қызмет етудің жарқын<br />

көріністерінің бірі.<br />

Сол кездегі ұлт зиялылары<br />

арман еткен мемлекет<br />

тәуелсіздігі мен ұлт бостандығына<br />

бүгінгі ұрпақ<br />

қол жеткізді. Еліміз егемендік<br />

алып, әлемнің алдыңғы<br />

қатарлы мемлекеттерімен<br />

терезесін теңестіріп<br />

отыр.<br />

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев<br />

«Болашаққа бағдар:<br />

Рухани жаңғыру»<br />

атты мақаласында тағылымы<br />

мол тарихымызды<br />

зерделеуге, төлтума мәдениетімізді<br />

қолдауға қатысты<br />

нақты міндеттерді<br />

атап көрсетті. Мемлекет<br />

басшысы «Біз қоғамдық<br />

сананы қазіргі заманның<br />

талабына сай жаңғырту<br />

арқылы еліміздің тұрақты<br />

дамуын қамтамасыз<br />

етуді мақсат етіп отырмыз.<br />

Мемлекетіміздің<br />

экономикалық әлеуеті арқылы<br />

халқымыздың бай<br />

тарихи әрі рухани мұрасын<br />

дәріптеуге де зор<br />

мүмкіндік жасала бермек»<br />

деп атап өткен.<br />

«Үлкен террор» жылдары<br />

Мәскеуде Әлихан<br />

Бөкейханов, Нығмет Нұрмақов,<br />

Тұрар Рысқұлов,<br />

Сұлтанбек Қожанов,<br />

Нәзір Төреқұлов, Жаһаншаһ<br />

Досмұхамедов, Садық<br />

Нұрпейісов, Орынборда<br />

Қошке Кемеңгеров,<br />

Алматыда Ахмет Байтұрсынов,<br />

Қоңырқожа Қожықов,<br />

Ұзақбай Құлымбетов,<br />

Ораз Исаев, Темірбек<br />

Жүргенов, Сәкен Сейфуллин,<br />

Ілияс Жансүгіров,<br />

Бейімбет Майлин,<br />

Мағжан Жұмабаев, Санжар<br />

Асфендияров, Жанайдар<br />

Садуақасов, Ораз<br />

Жандосов, Құдайберген<br />

Жұбанов, Ғабдолхәкім Бөкейханов,<br />

Рақым Сүгіров,<br />

Ташкентте Мұхамеджан<br />

Тынышбаев сынды<br />

жүздеген боздақ атылды.<br />

Шымкентте, Ақтөбеде,<br />

басқа да жерлерде талай<br />

азамат саяси қуғынсүргін<br />

салдарынан опат<br />

болған. Берлинде 1941<br />

жылы жұмбақ жағдайда<br />

Мұстафа Шоқаев қаза<br />

тапқан. Бұлар және аттары<br />

аталмаған солар қатарлылардың<br />

баршасы<br />

ұлттық қозғалысқа толқын-толқын<br />

болып құйылып,<br />

ұлы өзгеріс істеріне<br />

жегілген азаматтар еді.<br />

Бәрі де жаңа тұрпатты<br />

империя жүргізген саяси<br />

репрессияның қатыгез<br />

қара семсеріне ілікті. Қуғын-сүргін<br />

науқаны аяқтала<br />

бере жаһандық алапат<br />

соғыс болды. Одан<br />

соң «халықтар әкесі» Сталин<br />

өмірден озды. Сосын<br />

жеке басқа табыну әшкереленіп,<br />

жазықсыз жазаланған<br />

азаматтар ақтала<br />

бастады.<br />

Алаш-Орда мен оның<br />

жазықсыз жазаланған<br />

қайраткерлерін, саяси қуғын-сүргін<br />

құрбандарын<br />

ел болып еске алудың<br />

тәуелсіздік туын алып<br />

жүретін болашақ ұрпақ<br />

тәрбиесі үшін аса қажет<br />

екенін ұмытпайық.

Уақыт<br />

www.shymkala.kz<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

9<br />

Заңнама<br />

Қазақстан Республикасы<br />

Еңбек кодексінің<br />

21-бабына<br />

сәйкес, Қазақстан Республикасының<br />

заңдарында<br />

белгіленген жағдайларды<br />

қоспағанда, еңбек қатынастары<br />

жұмыскер мен<br />

жұмыс берушінің арасында<br />

осы Кодекске сәйкес<br />

жасалатын еңбек шартының<br />

негізінде туындайтыны<br />

белгілі.<br />

Закридин Алимкулов,<br />

Бөлім басшысы,<br />

ОҚО мемлекеттік еңбек<br />

инспекторы<br />

Егер, жұмыс берушіге<br />

жүктілік туралы анықтаманы<br />

ұсынған жүктi әйелдермен,<br />

үш жасқа дейiнгi балалары<br />

бар әйелдермен, он төрт жасқа<br />

дейінгі баланы (он сегіз жасқа<br />

дейінгі мүгедек баланы) тәрбиелеп<br />

отырған жалғызілікті<br />

аналармен, аталған балалар<br />

санатын анасыз тәрбиелеп<br />

отырған өзге де адамдармен<br />

осы Кодекстiң 52-бабы 1-тармағының<br />

2) және 3) тармақшаларында<br />

көзделген негіздер бойынша<br />

жұмыс берушінің бастамасымен<br />

еңбек шартын бұзуға<br />

жол берілмейді. Яғни, жұмыскерлермен<br />

еңбек шарты<br />

жұмыс берушінің бастамасы<br />

бойынша жұмыскерлер саны<br />

немесе штаты қысқартылған<br />

және жұмыс берушінің экономикалық<br />

жай-күйінің нашарлауына<br />

әкеп соққан өндіріс,<br />

орындалатын жұмыстар мен<br />

көрсетілетін қызметтер көлемі<br />

төмендеген жағдайларда бұзуға<br />

жол берілмейді.<br />

Ал, жұмыс беруші жүкті<br />

әйелдің, үш жасқа дейінгі баласы<br />

(балалары) бар ата-ананың<br />

біреуінің (бала асырап<br />

алушының) жазбаша өтініші<br />

бойынша толық емес жұмыс<br />

уақытын белгілейді.<br />

Сондай-ақ, жүкті әйелдерге,<br />

бала (балаларды) туған<br />

әйелдерге жаңа туған баланы<br />

(балаларды) асырап алған<br />

әйелдерге (еркектерге) баланың<br />

туылуына байланысты:<br />

1) жүктілікке және босануға<br />

байланысты демалыс, 2) жаңа<br />

туған баланы (балаларды)<br />

асырап алған жұмыскерлерге<br />

демалыс және 3) бала үш<br />

жасқа толғанға дейін оның<br />

күтіміне байланысты жалақы<br />

сақталмайтын демалыстар<br />

беріледі. Яғни, жүкті әйел<br />

жүктілікке және босануға<br />

Әйелдердің<br />

еңбегін<br />

реттеудің<br />

заңдылығы<br />

қандай?<br />

байланысты демалысқа құқық<br />

беретін еңбекке уақытша қабілетсіздік<br />

парағында көрсетілген<br />

күннен бастап демалысты<br />

оның аталған түріне құқықты<br />

растайтын еңбекке уақытша<br />

қабілетсіздік парағын ұсыну<br />

арқылы ресімдейді.<br />

Егер Қазақстан Республикасының<br />

заңдарында өзгеше<br />

белгіленбесе, ұзақтығы босануға<br />

дейін күнтізбелік жетпіс<br />

күнге және босанғаннан кейін<br />

күнтізбелік елу алты (қиын<br />

босанған немесе екі немесе<br />

одан көп бала туған жағдайда<br />

– жетпіс) күнге жүктілікке<br />

және босануға байланысты демалыс<br />

беріледі.<br />

Демалыстарды есептеу<br />

жиынтықтап жүргізіледі және<br />

демалыс әйелге босанғанға<br />

дейін нақты пайдаланған күндерінің<br />

санына және жұмыс<br />

берушідегі жұмысының ұзақтығына<br />

қарамастан, толық<br />

беріледі.<br />

Ал, жаңа туған баланы (балаларды)<br />

асырап алған жұмыскерлерге<br />

(ата-ананың біреуіне)<br />

баланы асырап алған күннен<br />

бастап және бала туған күннен<br />

бастап елу алты күн өткенге<br />

дейінгі кезеңге демалыс<br />

беріледі.<br />

Егер еңбек және (немесе)<br />

ұжымдық шарт талаптарында,<br />

жұмыс берушінің актісінде<br />

көзделсе, жұмыс беруші орташа<br />

жалақыны сақтай отырып,<br />

Қазақстан Республикасының<br />

міндетті әлеуметтік сақтандыру<br />

туралы заңнамасына сәйкес<br />

жүзеге асырылған, жүктілікке<br />

және босануға, жаңа туған баланы<br />

(балаларды) асырап алуға<br />

байланысты табысынан айырылған<br />

жағдайда төленетін<br />

әлеуметтік төлем сомасын шегеріп,<br />

жүктілікке және босануға<br />

байланысты демалысқа,<br />

жаңа туған баланы (балаларды)<br />

асырап алған жұмыскерлерге<br />

берілетін демалысқа ақы<br />

төлейді.<br />

Сонымен қатар, жұмыс беруші<br />

жұмыскерге:<br />

1) ата-анасының таңдауы<br />

бойынша – баланың анасына<br />

не әкесіне;<br />

2) баланы жалғыз тәрбиелеп<br />

отырған ата-анаға;<br />

3) ата-ананың қамқорлығынсыз<br />

қалған баланы іс<br />

жүзінде тәрбиелеп отырған<br />

басқа туысына не қамқоршысына;<br />

4) жаңа туған баланы (балаларды)<br />

асырап алған жұмыскерге<br />

бала үш жасқа толғанға<br />

дейін оның күтіміне байланысты<br />

жалақы сақталмайтын демалыс<br />

беруге міндетті.<br />

Бала үш жасқа толғанға<br />

дейін оның күтіміне байланысты<br />

жалақы сақталмайтын демалыс<br />

жұмыскердің жазбаша<br />

өтініші негізінде оның ұзақтығы<br />

көрсетіле отырып және баланың<br />

туу туралы куәлігі немесе<br />

баланың туу фактісін растайтын<br />

басқа құжат ұсыныла<br />

отырып беріледі.<br />

Жұмыскер бала күтіміне<br />

байланысты демалысты бала<br />

үш жасқа толғанға дейін толық<br />

немесе бөліп пайдалана алады.<br />

Бала үш жасқа толғанға<br />

дейін оның күтіміне байланысты<br />

жалақы сақталмайтын<br />

демалыс уақытында жұмыскердің<br />

жұмыс орны (лауазымы)<br />

сақталады.<br />

Егерде, бала үш жасқа толғанға<br />

дейін оның күтіміне<br />

байланысты жалақы сақталмайтын<br />

демалыс аяқталғанға<br />

дейін жұмысқа шыққан жағдайда<br />

жұмыскер жұмыс берушіге<br />

өзінің ниеті туралы жұмыс<br />

басталғанға дейін бір ай<br />

бұрын ескертуге міндетті.<br />

Қолданыстағы еңбек заңнамасы<br />

бойынша жүкті әйелдер<br />

үшін мұндай жұмысқа медициналық<br />

көрсетілімдер бойынша<br />

тыйым салынбаған болса,<br />

оларды іссапарға жіберуге<br />

жол беріледі. Бұл ретте, аталған<br />

жұмыскерлер іссапарға барудан<br />

бас тартуға құқылы.<br />

Сондай-ақ, үш жасқа<br />

дейінгі балалары бар жұмыскерлер,<br />

егер медициналық қорытынды<br />

негізінде мүгедек балалар<br />

не отбасының науқас мүшелері<br />

тұрақты күтімді жүзеге<br />

асыруға мұқтаж болса, отбасының<br />

науқас мүшелерін күтуді<br />

жүзеге асыратын не мүгедек<br />

балаларды тәрбиелеп отырған<br />

жұмыскерлер іссапарға барудан<br />

бас тартуға құқылы.<br />

Төлем қабілетсіздігі<br />

белгілері орын алса...<br />

Республикасының кейбір заңнамалық<br />

актілеріне оңалту және банкроттық мәселелері<br />

бойынша өзгерістер мен толықты-<br />

«Қазақстан<br />

рулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы<br />

2015 жылы 1 желтоқсанында заңды күшіне енді.<br />

Руслан Исламбеков,<br />

Әл-Фараби ауданы бойынша<br />

МКБмәжбүрлеп өндіру<br />

бөлімібас маман<br />

«Оңалту және банкроттық<br />

туралы» Қазақстан Республикасының<br />

Заңы жаңа «Төлем қабілетсіздігін<br />

реттеу рәсімі»-атты<br />

2-1-тарауымен толықтырылып,<br />

борышкер мен кредитор арасында<br />

төлем қабілетсіздікті реттеу<br />

туралы келісім жасасу негізінде<br />

төлем қабілетсіздікті реттеу механизмін<br />

қолдану шарттары мен<br />

тәртібі қарастырылған.<br />

Төлем қабілетсіздігі белгілері<br />

орын алған жағдайда борышкер<br />

өзін банкрот деп жарияламай,<br />

төлем қабілетсіздігін реттеу<br />

рәсімін қолдану туралы сотқа<br />

жүгінуге құқылы.<br />

Төлем қабілетсіздігін реттеу<br />

рәсімін қолдану туралы сот<br />

шешімі дереу орындалуға жатады<br />

және:<br />

1) барлық берешек түрлері<br />

бойынша тұрақсыздық айыбын<br />

есептеуді тоқтатуға;<br />

2) кредиторларға борышкерді<br />

банкрот деп тану туралы сотқа<br />

өтініш беруге тыйым салынуға<br />

негіз болады.<br />

Бұдан әрі борышкерге кредиторлармен<br />

төлем қабілетсіздігін<br />

реттеу туралы келісім жасасуға<br />

2 ай беріледі.<br />

Борышкер және кредиторлармен<br />

қол қойылған келісім сотпен<br />

бекітілуге жатады және:<br />

тұрақсыздық айыбын және<br />

сыйақыны есептеу тоқтатылады;<br />

борышкердің шоттары бойынша<br />

шектеулер алынады;<br />

сот шешімдерін орындау тоқтатылады;<br />

борышкердің мүлкі мен шоттарына<br />

жаңа тыйым салулар<br />

мен шектеулер қоюға жол берілмейді.<br />

Келісім 3 жылға дейінгі<br />

мерзімге жасалынады.<br />

Егер, берешекті өтеу тәртібі<br />

бойынша кредиторлармен<br />

келісімге келмеген немесе сот<br />

тарапынан келісімді бекітуден<br />

бас тартылған жағдайда, борышкер<br />

бір жыл ішінде рәсімді қайта<br />

қолдана алмайды, ал кредиторлар<br />

үшін борышкерді банкрот<br />

деп тану туралы сотқа жүгінуге<br />

құқық туындайды.<br />

Аталған заңның 5 бабы 1<br />

тармақ 1),2),3) тармақшаларына<br />

сәйкес борышкердiң төлем<br />

қабiлетсiздiгi кредитордың борышкердi<br />

банкрот деп тану туралы<br />

арызбен сотқа жүгiнуiне<br />

негiз болып табылады.Борышкер<br />

мына:<br />

1) өмір мен денсаулыққа<br />

келтірілген зиянды өтеу, алименттерді<br />

өндіріп алу, еңбекақы<br />

төлеу, еңбек шарттары бойынша<br />

өтемақылар, Мемлекеттік әлеуметтік<br />

сақтандыру қорына әлеуметтік<br />

аударымдар, міндетті<br />

зейнетақы жарналары және міндетті<br />

кәсіптік зейнетақы жарналары<br />

жөніндегі, сондай-ақ авторлық<br />

шарттар бойынша сыйақылар<br />

жөніндегі кредиторлар<br />

алдындағы міндеттемелерін<br />

оларды орындау мерзімі басталған<br />

кезден бастап үш ай ішінде<br />

орындамау және республикалық<br />

бюджет туралы заңда тиісті қаржы<br />

жылына белгіленген бір жүз<br />

айлық есептік көрсеткіштен кем<br />

емес соманы құрау;<br />

2) салық берешегі бойынша<br />

борышкердің филиалдары мен<br />

өкілдіктерінің берешегін қоса<br />

алғанда, салықтар және бюджетке<br />

төленетін басқа да міндетті<br />

төлемдер бойынша кредитор алдындағы<br />

міндеттемелері оларды<br />

орындау мерзімі басталған кезден<br />

бастап төрт ай ішінде орындалмау<br />

және республикалық<br />

бюджет туралы заңда тиісті қаржы<br />

жылына белгіленген бір жүз<br />

елу айлық есептік көрсеткіштен<br />

кем емес соманы құрау;<br />

3) өзге кредиторлар алдындағы<br />

міндеттемелері оларды<br />

орындау мерзімі басталған кезден<br />

бастап үш ай ішінде орындалмау<br />

және дара кәсіпкерлер<br />

үшін – жиынтығында республикалық<br />

бюджет туралы заңда<br />

тиісті қаржы жылына белгіленген<br />

үш жүз айлық есептік көрсеткіштен<br />

кем емес соманы құрау,<br />

заңды тұлғалар үшін республикалық<br />

бюджет туралы заңда<br />

тиісті қаржы жылына белгіленген<br />

бір мың айлық есептік көрсеткіштен<br />

кем емес соманы құрау<br />

шарттарының бірі және одан<br />

да көбі басталған кезде төлемге<br />

қабілетсіз болып табылады.<br />

Дәрігер кеңесі<br />

Кешенді ем нәтиже береді<br />

Туберкулез – өте қауіпті<br />

ауру. Кесел дер кезінде<br />

анықталып, туберкулезге<br />

қарсы диспансерлерде<br />

емделсе ғана нәтиже<br />

береді.<br />

Рашид ҚОСЫБАЕВ,<br />

Облыстық туберкулезге қарсы<br />

диспансердің VI терапия<br />

бөлімінің меңгерушісі<br />

Ауруды емдеу кешенді түрде<br />

жүргізіледі. Себебі бір әдісті ғана<br />

қолдану, мысалы химиялық дәрідәрмектермен<br />

емделіп, науқас салауатты<br />

өмір салтын ұстанбаса,<br />

емді үзсе, ішімдік қолданса, тазалық<br />

ережелерін сақтамаса – ем<br />

нәтижесін бермеуі мүмкін.<br />

Емнің толық курсы біткенше<br />

дәрілерді қабылдау медицина<br />

қызметкерінің бақылауында<br />

болып, қатаң түрде қадағаланады.<br />

Бұл ем нәтижесі тиімді<br />

болуының ең басты талабы. Ғылыми<br />

зерттеулерге сүйенсек, тікелей<br />

бақылау арқылы емделген<br />

науқастардың 98%-ы емді толық<br />

аяқтайды, ал өздігінен қабылдауда<br />

– 11%-ды құрайды. Туберкулезге<br />

қарсы препараттарды қабылдаудағы<br />

үзілістің әсерінен<br />

дерттің созылмалы түріне өту<br />

қауіптілігі бар.<br />

Назар аударатын жәйт, ту-<br />

беркулезді емдеу барысында аурудың<br />

белгілері 1-2 айдан кейін<br />

жоғала бастап, науқас өзін жайлы<br />

сезіне бастайды. Аталған аурудың<br />

ең қауіпті жері осында,<br />

себебі жасуша ішінде қалып қойған<br />

бактериялар өмір сүру қабілеттілігін<br />

сақтап қалады. Сондықтан<br />

да, туберкулезге қарсы<br />

препараттарды толығымен қабылдап,<br />

бактериялар толығымен<br />

жойылу мақсатында емде үзіліс<br />

жасамау керек.<br />

Туберкулезді емдеу кезең-кезеңімен<br />

жүргізіледі және оны емдеудің<br />

басты тізбегі келесі түрде<br />

орындалады: стационар – шипажай<br />

– амбулаторлық ем – диспансерлік<br />

ем. Мұндай тізбек, туберкулез<br />

науқасын біршама қысқа<br />

мерзімде тиімді емдеуге және<br />

оның (аурудың) қайталануының<br />

алдын алуға мүмкіндік береді.<br />

Өкпе құртын емдеуде, ең<br />

маңыздысы таза ауа болып келетіндігін<br />

медицинада ертеден<br />

дәлелденген. Таза ауамен дем алған<br />

кезде, тыныс алу тереңдеп,<br />

қан айналымы күшейіп, альвеолярлы<br />

ауа жақсы алмасады әрі<br />

өкпе тіндеріне оттегінің келуі<br />

жақсарады.

10<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Жаршы<br />

www.shymkala.kz<br />

Шымкент қаласының аумағында<br />

қызметін жүзеге асыратын барлық<br />

салық төлеушілер үшін тіркелген<br />

салықтың бірыңғай мөлшерлемелерін<br />

белгілеу туралы<br />

Қазақстан Республикасының<br />

2017 жылғы 25 желтоқсандағы<br />

«Салық және бюджетке<br />

төленетін басқа да міндетті<br />

төлемдер туралы» Кодексінің<br />

(Салық кодексі) 546 бабының 3<br />

тармағына, «Қазақстан Республикасындағы<br />

жергілікті мемлекеттік<br />

басқару және өзін-өзі басқару<br />

туралы» Қазақстан Республикасының<br />

2001 жылғы 23<br />

қаңтардағы Заңының 6 бабының<br />

1-тармағының 15) тармақшасына<br />

және «Құқықтық актілер<br />

туралы» Қазақстан Республикасының<br />

2016 жылғы 6 сәуірдегі<br />

Заңының 27 бабына сәйкес,<br />

Шымкент қалалық мәслихаты<br />

ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:<br />

1.Осы шешімге қосымшаға<br />

сәйкес, Шымкент қаласының<br />

аумағында қызметін жүзеге<br />

асыратын барлық салық<br />

төлеушілер үшін тіркелген салықтың<br />

бірыңғай мөлшерлемелері<br />

белгіленсін.<br />

2. Шымкент қалалық мәслихатының<br />

мына төмендегі<br />

Р/с<br />

№<br />

Салық салу объектісінің атауы<br />

Бір айда белгіленген<br />

салықтың мөлшері<br />

(айлық есептік<br />

көрсеткіш)<br />

1 2 3<br />

1<br />

Бір ойыншымен ойын өткізуге арналған ұтыссыз<br />

ойын автоматы<br />

12<br />

2<br />

Біреуден артық ойыншылардың қатысуымен<br />

ойын өткізуге арналған ұтыссыз ойын<br />

автоматы<br />

18<br />

3<br />

Ойын өткізу үшін пайдаланылатын дербес<br />

компьютер<br />

4<br />

4 Ойын жолы 25<br />

5 Карт 12<br />

6 Бильярд үстелі 12<br />

7<br />

Қалалық мәслихат<br />

сессиясының төрағасы<br />

Қалалық мәслихат<br />

хатшысы<br />

Астана және Алматы қалаларын және арнайы<br />

аймақты қоспағанда,уәкілетті ұйымның<br />

елді мекенде орналасқан<br />

айырбастау пункті<br />

Мемлекеттік<br />

№<br />

мекеме басшылары<br />

Облыс әкімшілігінің<br />

басшылары<br />

1 Облыс прокуроры<br />

Облыстық ІІД басшысы<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

Шымкент қалалық мәслихаты<br />

ШЕШІМ<br />

Шымкент қаласы №_____ __ _______ 2018 жыл<br />

шешімдерінің күші жойылды<br />

деп танылсын:<br />

1) 2009 жылғы 20 ақпандағы<br />

№18/183-4с «Бірыңғай тіркелген<br />

салық мөлшерлемелері<br />

туралы» (Нормативтік құқықтық<br />

актілерді мемлекеттік тіркеу<br />

тізілімінде №14-1-92 тіркелген,<br />

2009 жылдың 10 сәуірдегі<br />

«Шымкент келбеті» газетінде<br />

жарияланған);<br />

2) 2015 жылғы 27 наурыздағы<br />

№46/328-5c «Бiрыңғай тiркелген<br />

салық ставкалары туралы»<br />

Шымкент қалалық мәслихатының<br />

2009 жылғы 20 ақпандағы<br />

№ 18/183-4с шешiмiне<br />

өзгерістер енгізу туралы» (Нормативтік<br />

құқықтық актілерді<br />

мемлекеттік тіркеу тізілімінде<br />

№3165 тіркелген, 2015 жылы 8<br />

мамырда «Шымкент келбеті»<br />

газетінде жарияланған).<br />

3. Осы қаулы оның алғашқы<br />

ресми жарияланған<br />

күнінен кейін күнтізбелік он<br />

күн өткен соң қолданысқа<br />

енгізіледі.<br />

Ғ.Ахметбаев<br />

50<br />

ЖОБА<br />

Н.Бекназаров<br />

Шымкент қалалық<br />

мәслихатының<br />

201_ жылғы __ ақпандағы<br />

№__ шешіміне<br />

қосымша<br />

Құқық қорғау қызметтер орталығында өтетін<br />

азаматтарды жеке қабылдау кестесі<br />

(Шымкент қаласы, Бейбітшілік көшесі №3, телефон 353791)<br />

Шымкент қаласы<br />

әкімінің орынбасары<br />

Әл- Фараби аудан<br />

прокуроры<br />

Әл-Фараби аудандық ІІБ<br />

басшысы<br />

Абай ауданының әкімі<br />

Абай аудан прокуроры<br />

Абай аудандық ІІБ<br />

басшысы<br />

Еңбекші ауданының әкімі<br />

Еңбекші аудан прокуроры<br />

Еңбекші аудандық ІІБ<br />

басшысы<br />

Қаратау ауданының әкімі<br />

Қаратау аудан прокуроры<br />

Қаратау аудандық ІІБ<br />

басшысы<br />

Өткізілетін<br />

мерзімі<br />

Жылына екі<br />

рет<br />

( ж а р т ы<br />

жылда бір<br />

рет)<br />

Тоқсан<br />

сайын<br />

Тоқсан<br />

сайын<br />

Тоқсан<br />

сайын<br />

Тоқсан<br />

сайын<br />

Өткізілетін уақыты<br />

ақпан айының үшінші сәрсенбісі,<br />

қараша айының төртінші сәрсенбісі<br />

сағат 10:00-ден 12:30-ге дейін<br />

Наурыз, мамыр, қыркүйек, қазан<br />

айларының бірінші сейсенбісі<br />

сағат 10:00-ден 12:30-ге дейін<br />

Наурыз, мамыр, қыркүйек, қазан<br />

айларының екінші сейсенбісі<br />

сағат 10:00-ден 12:30-ге дейін<br />

Наурыз, мамыр, қыркүйек, қазан<br />

айларының үшінші сейсенбісі<br />

сағат 10:00-ден 12:30-ге дейін<br />

Наурыз, мамыр, қыркүйек, қазан<br />

айларының төртінші сейсенбісі<br />

сағат 10:00-ден 12:30-ге дейін<br />

Әскери борыш<br />

«Ерлік сабағы»<br />

Ер<br />

азамат үшін туған<br />

жердің тұтастығын,<br />

туған елдің тыныштығын<br />

күзетуден асқан абырой<br />

жоқ.<br />

Көкшетау техникалық институты –<br />

сенімді болашаққа нық қадам<br />

Жас жігіттердің басым<br />

бөлігін әскери<br />

қызмет қызықтыратыны<br />

белгілі. Олардың<br />

қатарында «өрт сөндіруші<br />

– құтқарушы» мамандығына<br />

қызығушылық танытып<br />

жатқандар аз емес.<br />

ҚР ТЖМ Көкшетау техникалық<br />

институты – еліміздегі<br />

құтқарушыларды дайындайтын<br />

жалғыз жоғары оқу орны<br />

оңалту<br />

Иә,<br />

ешкім де қаңғыбас<br />

болып тумайды.<br />

Бірақ<br />

тағдыр тәлкегіне түскен<br />

жандар қайда барып паналайды?<br />

Мұндай адамдардың бірден-бір<br />

жылы мекені – Шымкент<br />

қаласы әкімдігінің<br />

«Өмірлік қиын жағдайға түскен<br />

адамдарды әлеуметтік<br />

бейімдеу орталығы» коммуналдық<br />

мемлекеттік мекемесі.<br />

Осынау мекемеде бүгінде<br />

Осы орайда Шымкент қаласында<br />

орналасқан 6506 әскери<br />

бөлімінде өз міндетін атқарып<br />

жүрген жерлесіміз, қатардағы<br />

жауынгер Сырым<br />

Адырбайұлы Сүндетовті мақтанышпен<br />

үлгі еткіміз келеді.<br />

Қатардағы жауынгер<br />

Сырым Сүндетов өзінің қызметтес<br />

қарауыл бастығымен Ақтөбе<br />

қаласы 6655 әскери бөліміне<br />

шабуыл жасаған террористерге<br />

қарсы бірінші болып тойтарыс<br />

берген болатын. Бұл оқиға<br />

2016 жылғы маусым айында<br />

болған еді.<br />

-Бақылау өткізу бекетіне шабуыл<br />

жасағаны туралы дабыл<br />

түскен уақытта мен ішкі қарауылда<br />

едім деп бастайды өз<br />

ерлігімен бөліскен Сырым Адырбайұлы.<br />

– Сол уақытта ойлануға<br />

еш мұрша болмағаны соншалықты,<br />

біз рефлексті түрде іс-әрекетке<br />

көштік. Оларға тойтарыс беріп,<br />

болып табылады. ҚР ТЖМ Көкшетау<br />

техникалық институтына<br />

қабылдау және іріктеу Ережесіне<br />

сәйкес институттың іштей оқу<br />

бөліміне Қазақстан Республикасының<br />

25 жасқа дейінгі және 17<br />

жасқа толған, орта және жалпы<br />

орта білімі бар, әскери қызметке<br />

денсаулығы жарамды, оқуға<br />

түсерде емтиханды (қазақ немесе<br />

орыс тілі, Қазақстан тарихы,<br />

физика және математика пәндерінен)<br />

жетістікпен тапсырған<br />

және сайыстан мүдірмей өткен<br />

161 азамат әлеуметтік бейімдеуден<br />

өтіп жатқан болса, солардың<br />

барлығы қала көшелерінің<br />

әр бұрышында қайыр тілеп<br />

қаңғыбас атанамын, жылу магистралдарының<br />

астында түнеймін-ау<br />

деген ой үш ұйықтаса<br />

да түстеріне кірмегендігін<br />

айтады.<br />

Мекемеде қазіргі таңда<br />

қызмет алушылардан сұрасаң<br />

көпшілігі жоғары білімді өз уақытында<br />

керемет мансап иелері болған<br />

тұлғалар. Солардың ішінде әскери<br />

теңіз күштерінің корабль капитаны<br />

шенімен зейнетке шыққан<br />

Д. Жиенбаев есімді қызмет<br />

азаматтар қабылданады.<br />

Институтта іштей оқу мерзімі<br />

4 жыл. Бұл шұғыл әскер қызметке<br />

теңеледі. КТИ курстанттары<br />

республикалық, облыстық және<br />

қалалық спорттық, қоғамдық<br />

жұмыстарға белсенді қатысады.<br />

Іштей оқуға түскен азаматтар казарма<br />

тәртібі бойынша мемлекет<br />

есебінен тамақтанумен, шәкіртақымен<br />

қамтамасыз етіліп, жақсы<br />

жабдықталған жатақханада<br />

тұрады. Оқуды тәмамдаған соң,<br />

түлектерге мемлекеттік үлгідегі<br />

диплом беріліп, арнайы «Өртке<br />

қарсы қызмет» лейтенанты атағы<br />

беріледі. Түлектер әрі қарай<br />

ҚР ТЖМ органындарында және<br />

бөлімшелерінде қызметін жалғастыру<br />

үшін жолдама алады.<br />

Барлық сұрақтар бойынша:<br />

Шымкент қаласы, А. Байтұрсыноа<br />

көшесі 68, телефон: 37-13-22<br />

кадрлар бөлімі.<br />

А. Каденов<br />

Шымкент қаласындағы<br />

№ 4 өрт сөндіру бөлім<br />

бастығы орынбасары<br />

азаматтық қорғау<br />

капитаны<br />

Бейімдеу орталығын кімдер паналайды?<br />

Жеке тұлғалардың кірістері мен шығыстарын<br />

жаппай декларациялау жүйесі 2020<br />

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі<br />

Б.Ә.Сағынтаевтің 2018 жылғы 9 ақпандағы<br />

Үкіметтің кеңейтілген отырысында берілген<br />

Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау<br />

туралы қаулысын басшылыққа ала отырып,<br />

Қазақстан Республикасының әрбір жеке тұлғалардың<br />

кірістері мен шығыстарын жаппай<br />

атыспен қорғана бастадық. Егер<br />

де біз әлсіздік көрсеткенімізде<br />

Ақтөбе қаласының тұрғындары<br />

да зардап шегетін еді.<br />

Ол өзінің Отан алдындағы<br />

борышын осылайша ерлікпен<br />

атқарып, 2016 жылы желтоқсан<br />

айында отбасына аманесен<br />

оралды.<br />

Сырым Адырбайұлы 2016<br />

жылы 12 желтоқсанда Қазақстан<br />

Республикасы Президентінің<br />

Жарлығымен «Жауынгерлік<br />

ерлігі үшін» медалімен марапатталды.<br />

А. Шегебаев,<br />

Шымкент қалалық қорғаныс<br />

істері жөніндегі басқарма<br />

бастығы полковник<br />

алушы осындай сый құрметтен<br />

алкогольді ішімдікке әуестеніп,<br />

соңында қаңғыбасқа айналғанын<br />

өкінішпен еске алады.<br />

Бұл – жеке адамның ғана<br />

емес, қоғамның қасіреті. Ол<br />

әркімді-ақ ойландыруы тиіс.<br />

Е. Кенжебаев,<br />

Шымкент қаласы<br />

әкімдігінің «Өмірлік қиын<br />

жағдайға түскен<br />

адамдарды әлеуметтік<br />

бейімдеу орталығы»<br />

коммуналдық мемлекеттік<br />

мекемесінің<br />

бөлім меңгерушісі<br />

декларациялау жүйесі 2020 жылғы 1 қаңтардан<br />

бастап енгізілетінін хабарлайды.<br />

А. Алимов,<br />

Әл-Фараби ауданы бойынша МКБ-ның<br />

өндірістік емес төлемдерді әкімшілендіру<br />

бөлімінің бас маманы

Ресми<br />

www.shymkala.kz<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

11<br />

Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

кейбір қаулыларына өзгерістер<br />

енгізу және қаулылардың<br />

күштерін жою туралы<br />

Шымкент қаласының әкімдігі<br />

ҚАУЛЫ<br />

Шымкент қаласы №99 28 ақпан 2018 жылғы<br />

«Қазақстан Республикасындағы<br />

жергілікті мемлекеттік басқару және<br />

өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан<br />

Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы<br />

Заңына, «Құқықтық актілер<br />

туралы» Қазақстан Республикасының<br />

2016 жылғы 6 сәуірдегі Заңының 65 бабының<br />

3-тармағына сәйкес, Әл-Фараби<br />

аудандық прокуратурасының 25.12.2017<br />

жылғы №2-1203-17-07290 санды наразылығын<br />

негізге ала отырып, Шымкент<br />

қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:<br />

1. Осы қаулының 1-қосымшасына<br />

Қала әкімі<br />

сәйкес Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

кейбір қаулыларына өзгерістер<br />

енгізілсін.<br />

2. Осы қаулының 2-қосымшасына<br />

сәйкес Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

кейбір қаулылары тармақтарының<br />

күштері жойылсын.<br />

3. Осы қаулының орындалуын жүзеге<br />

асыру жер қатынастары бөлімінің<br />

басшысы Қ.Сайлауовқа жүктелсін.<br />

4. Осы қаулының орындалуына бақылау<br />

жасау қала әкімінің орынбасары<br />

Н.Кушеровке жүктелсін.<br />

Н.Сауранбаев<br />

Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

28 ақпан 2018 жылғы<br />

№ 99 қаулысына 1-қосымша<br />

1. Шымкент қаласы әкімдігінің 2017<br />

жылғы 15 ақпандағы «Мемлекет мұқтажы<br />

үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен<br />

шығарудың басталуы туралы»<br />

№118 қаулы 1-қосымшасының 21-тармағындағы<br />

«19-309-032-320» сандары<br />

«19-309-032-495» сандарымен, 22-тармағындағы<br />

«19-309-032-328» сандары<br />

«19-309-032-493» сандарымен, 25-тармағындағы<br />

«19-309-032-431» сандары<br />

«19-309-032-499» сандарымен, 26-тармағындағы<br />

«19-309-032-432» сандары<br />

«19-309-032-492» сандарымен ауыстырылсын;<br />

2. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 07 наурыздағы «Мемлекет<br />

мұқтажы үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге<br />

де жылжымайтын мүлікті мәжбүрлеп<br />

иеліктен шығарудың басталуы туралы»<br />

№200 қаулы 2-қосымшасының<br />

72-тармағындағы «Шарыгин Андрей<br />

Александрович» сөздері «Шарыгина<br />

Севара Сайдалиевна» сөздерімен,<br />

144, 347-тармақтарындағы «Сагиндикова<br />

Уржан Дуйсенбаевна» сөздері<br />

«Исаев Калдыбек Адилбекович» сөздерімен,<br />

381-тармағындағы «Базарова<br />

Рая» сөздері «Торгаева Алия Бердибековна»<br />

сөздерімен, 448-тармағындағы<br />

«Турсынбаева Гулназ Келесовна»<br />

сөздері «Ташкулов Айдос Исатайулы»<br />

сөздерімен, 546-тармағындағы<br />

«Камчиева Курмаш Каданкызы» сөздері<br />

«Жапаркулова Зеркуль Окасовна»<br />

сөздерімен, 653-тармағындағы «Калисаева<br />

Тамара» сөздері «Алиева Эльвира<br />

Мамыровна» сөздерімен, 1042-тармағындағы<br />

«19-295-119-1795» сандары<br />

«19-309-192-3326» сандарымен ауыстырылсын;<br />

қаулы 3-қосымшасының 7-тармағындағы<br />

«19-295-217-648» сандары<br />

«19-309-238-501» сандарымен, 24-тармағындағы<br />

«19-295-089-2184» сандары<br />

«19-309-240-588» сандарымен, 31-<br />

тармағындағы «Наркулов Султанбек<br />

Мавланкулович» сөздері «Рахметов<br />

Сардорбек Пайзахматович» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

3. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 12 шілдедегі «Мемлекет<br />

мұқтажы үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен<br />

шығарудың басталуы туралы»<br />

№628 қаулы 1-қосымшасының 3-тармағындағы<br />

«2,0092» сандары «2,0000»<br />

сандарымен ауыстырылсын;<br />

4. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2016 жылғы 26 қазандағы «Мемлекет<br />

мұқтажы үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен<br />

шығарудың басталуы туралы»<br />

№2076 қаулы қосымшасының 8-тармағындағы<br />

«19-309-013-850» сандары<br />

«19-309-013-1724» сандарымен, 50-тармағындағы<br />

«0,0034» сандары «0,0451»<br />

сандарымен ауыстырылсын;<br />

5. Шымкент қаласы әкімдігінің 2016<br />

жылғы 4 мамырдағы «Мемлекет мұқтажы<br />

үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен<br />

шығарудың басталуы туралы» №789<br />

қаулы қосымшасының 58-тармағындағы<br />

«0,0393» сандары «0,0094» сандарымен<br />

ауыстырылсын;<br />

6. Шымкент қаласы әкімдігінің 2017<br />

жылғы 21 маусымдағы «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін алып қоюға<br />

байланысты жер учаскесін немесе<br />

өзге де жылжымайтын мүлікті мәжбүрлеп<br />

иеліктен шығарудың басталуы<br />

туралы» №554 қаулы 1-қосымшасының<br />

2-тармағындағы «Мусилтаев<br />

Ахулбек Нишанбекович» сөздері<br />

«Ахулбек Бекмұхамбет» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

қаулы 6-қосымшасының 96-тармағындағы<br />

«Сарсенбай Әтіркүл Арыстанқызы»<br />

сөздері «Әзімхан Тымаркүл<br />

Салыбекқызы» сөздерімен ауыстырылсын;<br />

7. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2015 жылғы 3 қыркүйектегі «Мемлекет<br />

мұқтажы үшін алып қоюға байланысты<br />

жер учаскесін немесе өзге<br />

де жылжымайтын мүлікті мәжбүрлеп<br />

иеліктен шығарудың басталуы туралы»<br />

№32 қаулы 5-тармағындағы «...екі<br />

жыл...» сөздері «...бес жыл...» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

қаулы қосымшасының 29-тармағындағы<br />

«19-309-233-072» сандары<br />

«19-309-233-263» сандарымен ауыстырылсын;<br />

8. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2016 жылғы 03 қазандағы «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №2002 қаулы<br />

2-қосымшасының 45-тармағындағы<br />

«19-309-063-2984» сандары «19-309-<br />

204-1922» сандарымен, 54-тармағындағы<br />

«19-309-204-1004» сандары «19-309-<br />

204-2140» сандарымен, 58-тармағындағы<br />

«19-309-204-1337» сандары «19-309-<br />

204-2174» сандарымен, 75-тармағындағы<br />

«19-309-063-4261» сандары «19-309-<br />

205-4707» сандарымен, «Жаксылыкова<br />

Айнур Бердибековна» сөздері «Абдугалиев<br />

Серик Кушербаевич» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

9. Шымкент қаласы әкімдігінің 2017<br />

жылғы 14 маусымдағы «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін алып қоюға<br />

байланысты жер учаскесін немесе<br />

өзге де жылжымайтын мүлікті мәжбүрлеп<br />

иеліктен шығарудың басталуы<br />

туралы» №544 қаулы қосымшасының<br />

57-тармағындағы «Дзех Мифодий<br />

Николаевич» сөздері «Дзех<br />

Мифодий Николаевич, Дзех Зоя Тимофеевна,<br />

Дзех Юрий Мифодиевич»<br />

сөздерімен, 58-тармағындағы «Колемасова<br />

Анна Ефимовна» сөздері «Карацуба<br />

Раиса Алексеевна» сөздерімен,<br />

87-тармағындағы «Бердияров Серикбай<br />

Амиржанович» сөздері «Бердиярова<br />

Мадина» сөздерімен, 189-тармағындағы<br />

«Куликова Татьяна Анатольевна»<br />

сөздері «Гавриленко Владимир<br />

Петрович, Гавриленко Вера<br />

Ивановна» сөздерімен, 197-тармағындағы<br />

«Абдул Гафур Мох Ашим» сөздері<br />

«Мохаммед Ашим Абдул Гафор»<br />

сөздерімен, 202-тармағындағы «Балабанов<br />

Николай Алексеевич» сөздері<br />

«Балабанова Татьяна Михайловна»<br />

сөздерімен, 208-тармағындағы «Кузеров<br />

Нуржан Керимханович» сөздері<br />

«Утегенов Руслан Ташкенбекович» сөздерімен,<br />

273-тармағындағы «Галкина<br />

Валентина Александровна» сөздері<br />

«Альметов Владислав Юрьевич» сөздерімен,<br />

357-тармағындағы «Токбергенова<br />

Лаззат Тулепбергеновна» сөздері<br />

«Жингилбаев Досхан Кадирбекович»<br />

сөздерімен, 364-тармағындағы<br />

«Радионова Александр Михайловна»<br />

сөздері «Алшынбеков Казакбай<br />

Откирович, Бердібекова Сая Кенжебайқызы»<br />

сөздерімен, 365-тармағындағы<br />

«Шобек Халида Махаматовна»<br />

сөздері «Тасанова Калия Лесбаевна»<br />

сөздерімен, 399-тармағындағы «Утемисов<br />

Нуртай Бектемирович» сөздері<br />

«Ёрш Светлана Александровна» сөздерімен,<br />

410-тармағындағы «Вдовенко<br />

Александр Ильич» сөздері «Касьянов<br />

Юрий Владимирович, Касьянова<br />

Айгуля Ергешбековна» сөздерімен,<br />

429-тармағындағы «Кожакина Татьяна<br />

Владимировна» сөздері «Ильяшов<br />

Максим Игоревич, Ильяшова Ольга<br />

Анатольевна» сөздерімен, 457-тармағындағы<br />

«Маркина Зоя Романовна»<br />

сөздері «Маркин Александр Николаевич,<br />

Загородняя Людмила Николаевна»<br />

сөздерімен, 489-тармағындағы<br />

«Ишметова Камила Бахадыровна»<br />

сөздері «Елетова Кылзифа Дарменкуловна»<br />

сөздерімен, 579-тармағындағы<br />

«Вешников Николай Петрович»<br />

сөздері «Зайцева Ольга Николаевна»<br />

сөздерімен, 593-тармағындағы<br />

«Чистяков Евгений Юрьевич» сөздері<br />

«Чистяков Игорь Юрьевич» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

10. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 19 сәуірдегі «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін алып қоюға<br />

байланысты жер учаскесін немесе<br />

өзге де жылжымайтын мүлікті мәжбүрлеп<br />

иеліктен шығарудың басталуы<br />

туралы» №319 қаулы қосымшасының<br />

26-тармағындағы «Агеева Людмила<br />

Петровна» сөздері «Агеев Александр<br />

Павлович, Агеева Людмила Петровна»<br />

сөздерімен, 46-тармағындағы<br />

«Апеков Амангелди Оразханович» сөздері<br />

«Дадабаев Сергей Анатольевич»<br />

сөздерімен, 98-тармағындағы «Зайнуллин<br />

Абдрахман Каримулович»<br />

сөздері «Ишмурзин Ильдар Мансурович»<br />

сөздерімен, 125-тармағындағы<br />

«Кожахметов Ерполат Джумабекович»<br />

сөздері «Кожахметова Жайсанкул<br />

Оралбаевна» сөздерімен, «19-<br />

309-015-611» сандары «19-309-015-566»<br />

сандарымен ауыстырылсын;<br />

11. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 17 мамырдағы «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №422 қаулы 2-<br />

қосымшасының 3-тармағындағы «Абдул<br />

Гафур Мох Ашим» сөздері «Мохаммед<br />

Ашим Абдул Гафор» сөздерімен,<br />

7-тармағындағы «0,0742» сандары<br />

«0,1259» сандарымен, «0,0152» сандары<br />

«0,1259» сандарымен, 8-тармағындағы<br />

«0,0707» сандары «0,0511»<br />

сандарымен, «0,0116» сандары «0,0511»<br />

сандарымен ауыстырылсын;<br />

12. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2010 жылғы 18 наурыздағы «Жер<br />

учаскесін мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №381 қаулы<br />

қосымшасының 30-тармағындағы<br />

«Муратова Д.Т.» сөздері «Әбдраманова<br />

Гауһар Жүсіпқызы» сөздерімен<br />

ауыстырылсын;<br />

13. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 07 маусымдағы «Жер<br />

учаскесін мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №506 қаулы 8-<br />

қосымшасының 2-тармағындағы «19-<br />

309-087-534» сандары «19-309-087-585»<br />

сандарымен ауыстырылсын:<br />

Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

28 ақпан 2018 жылғы<br />

№ 99 қаулысына 2-қосымша<br />

1. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2016 жылғы 03 қазандағы «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №2002 қаулы<br />

2-қосымшасының 4, 5, 9, 10, 12,<br />

13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 22, 23, 25, 27,<br />

29,30, 31, 32, 34, 35, 77-тармақтарындағы<br />

күштері жойылсын;<br />

2. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 07 наурыздағы «Жер<br />

учаскесін мемлекеттік мұқтажы<br />

үшін алып қоюға байланысты жер<br />

учаскесін немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен<br />

шығарудың басталуы туралы»<br />

№200 қаулы 5-қосымшасының күші<br />

жойылсын;<br />

3. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2016 жылғы 27 сәуірдегі «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №749 қаулысының<br />

күші жойылсын;<br />

4. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 12 шілдедегі «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №627 қаулы<br />

4-қосымшасының күші жойылсын;<br />

5. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2015 жылғы 11 қарашадағы «Жер<br />

учаскесін мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №311 қаулысының<br />

күші жойылсын;<br />

6. Шымкент қаласы әкімдігінің<br />

2017 жылғы 12 шілдедегі «Жер учаскесін<br />

мемлекеттік мұқтажы үшін<br />

алып қоюға байланысты жер учаскесін<br />

немесе өзге де жылжымайтын<br />

мүлікті мәжбүрлеп иеліктен шығарудың<br />

басталуы туралы» №896 қаулы<br />

2-қосымшасының күші жойылсын:

12<br />

<strong>№17</strong> (1556)<br />

2 наурыз<br />

2018 жыл<br />

Әр алуан<br />

www.shymkala.kz<br />

салт-дәстүр<br />

Дәстүрге берік отбасы<br />

Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар:<br />

рухани жаңғыру» мақаласы аясында «Әдет-ғұрып<br />

және салт-дәстүр» орталығында отбасы құндылықтары<br />

мен тәрбие мәселесін жандандыру мақсатында<br />

«Дәстүрге берік отбасы» атты ток-шоу өтті.<br />

Бибайша<br />

НҰРЖАНҚЫЗЫ<br />

Іс-шараны орталық директоры,<br />

мәдениет саласының<br />

үздігі Жәнібек Тағаев ашып,<br />

жиылған қауымға салт – дәстүріміз<br />

бен отбасы құндылықтары<br />

жайында сөз қозғады.<br />

Зейнеткер-ұстаз Ырымкүл Ертаева,<br />

«Құрмет» орденінің иегері<br />

Сексенбай қажы Тұрысбеков,<br />

«Байғұт баба» мешітінің<br />

наиб имамы Нұрмахан қажы,<br />

орталықтың ғылыми қызметкері<br />

Райхан Алтыбаева және<br />

Сәбит пен Гүлжазира Мүсіреповтер<br />

отбасыларының қаты-<br />

суымен өткен шара барысында<br />

отбасы құндылығы мен<br />

қыз бала тәрбиесі, атастыру,<br />

әмеңгерлік және сүйек жаңғырту<br />

дәстүрлері жөнінде көкейде<br />

жүрген мәселелер талқыланды.<br />

Сыр-сұхбат соңында Сая<br />

Қасымбек, З. Бекмырзақова, З.<br />

Жантасова бүгінгі көтерілген<br />

мәселелерге жан жақты талдау<br />

жасап, өз бағаларын берді.<br />

Шараға мәдениет мекемелері<br />

қызметкерлері мен студенттер<br />

қатысты. Ток-шоу барысында<br />

«Сарқылмас қазына»<br />

тележобасы аясында түсірілген<br />

салт дәстүрімізге қатысты бейнероликтер<br />

көрсетілді.<br />

Акция<br />

Іс-шара барысында<br />

жергілікті тұрғындар Таскен<br />

шағынауданына қарасты<br />

«Зенит», «Омега» жеке-<br />

Ой салар<br />

онкүндік<br />

«Ө<br />

мірім бәрінен де<br />

қымбат!». №68<br />

жалпы орта мектебінде<br />

осындай атаумен<br />

онкүндік акциясы өтті. Басты<br />

мақсат – оқушылар арасындағы<br />

аутодеструктивті<br />

мінез-құлықтың, құқықбұзушылықтың<br />

алдын алу.<br />

Жандос ӘЛЖАНОВ,<br />

Мектеп директорының тәрбие<br />

ісі жөніндегі орынбасары<br />

П.Мұратбекова,<br />

№ 55 жалпы орта мектебінің<br />

педагог-психолог<br />

Іс-шара аясында ата-аналар<br />

жиналысы, оқушылар<br />

арасында дөңгелек үстелдер,<br />

семинарлар мен сынып<br />

сағаттар ұйымдастырылды.<br />

«Өмірім бәрінен де қымбат!»<br />

№ 55 жалпы орта мектебінде<br />

кәмелетке толмағандар<br />

арасында аутодеструктивті<br />

мінез-құлықтың алдын-алу,<br />

өмірлік жоспарларын<br />

анықтау және қалыптастыру<br />

мақсатында<br />

«Өмірім бәрінен де қымбат!»<br />

атты онкүндік акциясы<br />

өткізілді.<br />

Акция барысында ата-аналар<br />

жиналысы өтті. Онда оқушылармен<br />

жұмыс жүргізу,<br />

баланың мінез-құлқын дұрыс<br />

қалыптастыру жайында<br />

кеңес беріліп, «қиын» және<br />

«сәтсіз» отбасы мүшелерімен<br />

тренингтер өткізілді. Әдістемелік<br />

бүктемелер таратылды.<br />

«Әрқашан күн сөнбесін!» позитив<br />

күні жарияланып, мектеп<br />

фойесінде «Радиоэфир» айдарымен<br />

теледидардан жағымды<br />

бейнетаспалар көрсетілді.<br />

Үзілістерде «Күлкіңді сыйла!»<br />

айдарымен ұстаз-оқушы арасында<br />

бір-біріне жылы жымию<br />

Атап айтқанда, «Екі езу»<br />

әуесқой түсірілімдер байқауы,<br />

«Жарқын өмір» фотокөрмесі,<br />

«Өмір кемпірқосағы»<br />

сурет жарысы, «Жылы<br />

сөз – жанға шуақ» пікірлер<br />

жинағы және тағы басқа шаралар<br />

оқушылардың қызығушылығын<br />

арттырып, ерекше<br />

әсер сыйлады.<br />

Мектеп тренерлері А.Айманов<br />

пен М.Қосыбаева<br />

«Өмірім бәрінен де қымбат!»<br />

атты коучинг өткізді.<br />

Сонымен қатар, педагог-психологтардың<br />

аутодеструктивті<br />

мінез-құлыққа бейім<br />

оқушыларды анықтау мақсатында<br />

түрлі сауаланамалар<br />

жүргізілді.<br />

акциясы, «Жағымды сәуегей»<br />

атты тренинг, «Өмірге күлімсіресең<br />

сен оған ұнайсың!» атты<br />

флешмоб өткізілді.<br />

«Жылы сөз – жанға шуақ»<br />

пікірлер жинағы іс-шарасында<br />

үзілісте әр кабинеттің есігінің<br />

жанында ілінген плакаттарға<br />

оқушылар жақсы және жағымды<br />

сөздер, пікірлер, тілектер<br />

жазды.<br />

Сондай-ақ «Жарқын өмір»<br />

атты фотокөрме байқауы,<br />

«Өмір кемпірқосағы» сурет<br />

байқауы, «Көңілді қолөнер»<br />

композициясы да тәрбиелік<br />

мәні зор шара болды.<br />

Сақтықта қорлық жоқ<br />

Иіс газымен улану – қауіпті<br />

Былтыр Оңтүстік<br />

Қазақстан облысы<br />

бойынша 12 кісі<br />

газбен уланып, 9 адам<br />

қаза тапқан. Оның 4-і<br />

кәмелетке толмағандар.<br />

Осыған орай, Қаратау<br />

ауданы әкімдігі қалалық<br />

төтенше жағдайлар<br />

басқармасымен бірлесіп<br />

Таскен шағынауданында<br />

иісті газбен уланудың<br />

алдын алу мақсатында<br />

жергілікті тұрғындармен<br />

кездесіп, түсіндіру<br />

жұмыстарын жүргізді.<br />

Сапарғали Қанат<br />

sqanat@shymkala.kz<br />

меншік газ шаруашылығы<br />

мекемесінің өкілдері<br />

тиісті тексеру жұмыстарын<br />

жүргізбейтінін, істен<br />

шыққан немесе бұзылған<br />

құрылғыларды жөндеуге<br />

келмейтінін айтты. Сонымен<br />

қатар, ақысыз жасалатын<br />

жұмыстарға ақша<br />

талап еткен. Бұдан бөлек<br />

кейбір үйлердегі газ қондырғылар,<br />

пештер, жылытқыш<br />

қондырғылар талапқа<br />

сай орнатылмағаны<br />

анықталды. Ал қайғылы<br />

оқиғалардың кейбірі осы<br />

газ қондырғыларын дұрыс<br />

орнатпағандықтан туындап<br />

жатқанын айтып өткен<br />

жөн.<br />

Қазіргі таңда Шымкент<br />

қаласының ішкі газ жүйелеріне<br />

қызмет көрсететін<br />

20-ға жуық жекеменшік мекеме<br />

бар. Жергілікті тұрғындардың<br />

айтуынша соларды<br />

қадағалап, тексеретін<br />

инспекция құрылмай<br />

бұл мәселенің шешілмейтінін<br />

алға тартуда.<br />

Іс-шара соңында төтенше<br />

жағдайлар басқармасының<br />

қызметкерлері<br />

жергілікті тұрғындардың<br />

үйлерін жеке-жеке аралап,<br />

газ құрылғыларын<br />

тексеріп, тиісті кеңестерін<br />

айтты.<br />

– Газбен жылытқыш<br />

құрылғыларын пайдаланған<br />

кезде құбырларды міндетті<br />

түрде тексеру керек.<br />

Балаларды жылытқыш құралы<br />

бар бөлмеде жалғыз<br />

қалдырмаған абзал. Сондай-ақ,<br />

иісті газбен уланғанда<br />

жасалатын алғашқы<br />

көмектерді есте ұстаған<br />

жөн. Ал оқыс оқиғалар<br />

орын алған жағдайда 104<br />

нөміріне хабарласыңыз, –<br />

дейді Шымкент қалалық<br />

төтенше жағдайлар басқармасының<br />

мемлекеттік<br />

өрт бақылау бөлімінің инжинері,<br />

азаматтық қорғау<br />

аға лейтенанты Нұрдаулет<br />

Ерғали.<br />

¬Ѕрылтайшы –<br />

Шымкент<br />

аласыныє ґкiмдiгi.<br />

Ìåíøiê èåñi<br />

– «Шымкент<br />

апарат орталыµы»<br />

жауапкершiлiгi<br />

шектеулi<br />

серiктестiгi.<br />

Директор–áас редактор<br />

¬АПБАРОВА Айгѕл<br />

Æàðûëàñûíûçû<br />

Бас редактордыє орынбасары<br />

Н½рлан БЕКТАЕВ<br />

Директордыє орынбасары<br />

Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />

Жауапты хатшы<br />

Асхан Майлыбаева<br />

Журналистер:<br />

Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />

Сапарµалè ¬АНАТ<br />

Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />

Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />

Азамат Жаппар<br />

Беттеушi-дизайнер<br />

̽àµàëè Ò¯ÐÅÕÀÍ<br />

¬àñûì ͱðõàí<br />

Жарнама æ´íå<br />

ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />

Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />

Фото-òiëøi<br />

Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />

Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />

министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />

комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />

берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />

ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />

«Шымкент келбетiнде» жарияланµан материалды баса<br />

басылым кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />

Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />

берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />

редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />

- аылы имидждiк маала<br />

Газет редакцияныє компьютер<br />

орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />

«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />

Шымкент аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />

Редакция мекен жайы:<br />

Шымкент аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />

Тел.: 464-222, 464-044, 464-202 (факс).<br />

E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />

Тапсырыс: 693 Таралымы: 8444 дана<br />

Кезекшi редактор – Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!