ankara ün vers tes fen bl mler enst - Ankara Üniversitesi Açık Erişim ...
ankara ün vers tes fen bl mler enst - Ankara Üniversitesi Açık Erişim ...
ankara ün vers tes fen bl mler enst - Ankara Üniversitesi Açık Erişim ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
y<strong>ün</strong>lü tekstil atıklarında bulunan yağların ve sabunların bozunmasından oluşan yağ<br />
asitlerinin de kanalizasyon kanallarında korozyon etkisi vardır.<br />
Bu amaçla tekstil endüstrisi atık suları çevreye direk olarak verilmemeli, ön işle<strong>mler</strong>den<br />
geçmelidir. Arıtım yönte<strong>mler</strong>ini belirlemek için öncelikle tekstil endüstrisi atık sularının<br />
büyük kısmını oluşturan boyarmaddenin yapısı bilinmelidir. Bu nedenle bundan sonraki<br />
kısımda boyar maddeler ile ilgili bilgi verilecektir.<br />
2.3 Boya ve Boyarmadde<br />
Cisi<strong>mler</strong>in yüzeylerinin dış <strong>tes</strong>irlerden korunması ya da güzel bir gör<strong>ün</strong>ümde olması için<br />
renkli hale getirilmesinde kullanılan maddelere boya denir. Konuşma dilinde çoğu kez boya<br />
ve boyarmadde birbiri yerine kullanılır. Ancak bu iki sözcük anlam bakımından farklıdırlar.<br />
Boyalar bir bağlayıcı ile karışmış fakat çöz<strong>ün</strong>memiş karışımlardır. Boya bir yüzeye fırça<br />
veya boyama tabancası ile uygulanır. Bu şekilde boyanan yüzey üzerinde bir tabaka<br />
meydana gelir. Gerçekte bu işlem boyama değil bir örtme işlemidir. Genellikle boyalar<br />
anorganik yapıdadırlar ancak organik yapıda da olabilirler. Uygulandıkları yüzeyde hiçbir<br />
değişiklik yapmazlar. Kazıma işlemi ile yüzeyden büyük parçalar halinde<br />
uzaklaştırılabilirler. Tekstil endüstrisinde boyarmadde çoğu zaman kristallendirebilen<br />
moleküler yapıyı ifade ederken, boya ise bu molekül<strong>ün</strong> katkı kimyasalları ilave edilerek<br />
boyama işlemine hazır hale getirilmiş şeklidir (Gregory 1983).<br />
Kumaş, elyaf gibi cisi<strong>mler</strong>i renkli hale getirmede kullanılan maddelere tekstil boyası denir.<br />
Ancak her renk veren veya renkli olan madde boya ya da boyarmadde değildir. Genellikle<br />
çözeltiler veya süspansiyonlar halinde çeşitli boyama yönte<strong>mler</strong>iyle uygulanırlar. Büt<strong>ün</strong><br />
boyarmaddeler organik bileşiklerdir. Boyanacak cisi<strong>mler</strong> boyarmadde ile devamlı ve<br />
dayanıklı bir şekilde birleşerek cismin yüzeyini yapı bakımından değiştirirler. Genellikle<br />
boyarmadde, cismin yüzeyi ile kimyasal veya fizikokimyasal bir ilişkiye girerek<br />
birleşmektedir. Boyanan yüzey kazıma, silme, yıkama gibi fiziksel işle<strong>mler</strong>le başlangıçtaki<br />
renksiz durumunu alamaz.<br />
14
Change language