Kurdistanpress

•Nr: 43 (14) • 13.10.1988 *The Kurdish Newspaper 

-.......-...-----.............. ........-..................... ...... ..................................... .......— ...—-...-■.............................----------------— ................................ 

•Tel; [46] 08-29 83 32 •Telex; 131 42 »Telefax; 08-29 50 56 

P R IC E 

BIHA • FİYAT 

2.5 DM 

5&kr 

3 G 

2.5 Sfr 

1 £ 

1.5$ 

KAMPLARDA BAAS + M İT + AÇLIK VE ÖNLENEMEYEN ÇOCUK ÖLÜMLERİ 

□ Kamplara tı 

% 84’ünü çocuklar, yaştılar 

ve kadınlar oluşturuyor! 

** s $ v * I w ^ 

□ Resmi olarak 60 ila 80 h p 

civarında v e r ilp - * ^ 1 jg 

beraber gelen 

U lusal M il iş’i n 

Türkiye’den a; 

□ Geçen Ha 

969 mülteci 

Irak’a geri veri 

□ Dijle kenarı 

12 bin kişinin M id i 

kampta olaylar çık; 

2 mülteci ile 6 p 

□ TC yetkilileri 

yaşanamaz h 

Açlık, soğuk 

önlenemeyen 

ve yaratılan ol 

sivil halkı, Tür 

çıkmaya zorluyo 

□ KIZIL-HAÇ 

Türkiye’deki 5 

ikisinde 

kesinlikle yaş 

Li Swêdê rasîzi 

E SAYFA 3 

“ Kürt sorunu 

öne çıkarmal 

Ylva Johansson 

SAYFA 5 

Cezayîr dikele! 

c I - 

KÜRTLER VE GELENEKSEL POLİTİKADA SARSILMA ,Sayfa 4 O MUSTAFA KEMAL’İN BABASI KİM? Sayfall

politika • ekonomi • toplum 

OKUYUCULARLA 

Kurdistan Press, 41. sayıdan 

itibaren haftalık olarak yayınlanmaya 

başladı. 

Haftalık yayının büyük bir ihtiyaca 

cevap vereceği kanısındayız. 

Bununla beraber, Avrupa’da 

göçmenler açısından 

haftalık bir yayının, başarılması 

imkansız gibi görünen çok 

çetin bir iş olduğunu da biliyoruz. 

İmkansızı, mümkün kılmaya 

çalışacağız. 

Gazetenin bireysel fedakarlıklarla 

başa götürelemeyeceği 

açıktır. Bu nedenle, okuyucularımızdan, 

gönüllü muhabir ve 

yazarlarımızdan daha verimli, 

daha içtenlikli çalışmalar bekliyoruz. 

40 sayfalık yayın pratiğinde 

siyasi hareketlerden gerekli 

yardım ve desteği görmediğimizi 

belirtmiştik. Umarız, bu 

yeni yayın sürecinde, Kürdis- 

tan devriminde yer alma iddiası 

taşıyan siyasi hareketlerden 

gerekli yardım ve desteği görürü*;. 

Haftalık yayının daha fazla 

emek gerektirdiği açıktır. Önümüzdeki 

üç aylık süre içinde 

12 sayfa olarak yayını sürdürmeye 

çalışacağız. 1989 yılı 

için, okuyuculardan da gelecek 

önerileri değerlendirerek, 

gazetenin biçimi ve sayfa sayısı 

ile ilgili bazı değişiklikler 

yapmayı planlıyoruz. Henüz 

bir tasarı durumunda olan bu 

değişiklikler kesinlik kazanırsa, 

bunları okuyucularımıza 

duyuracağız. 

Bütün okuyucularımızı haftalık 

Kurdistan Press’e omuz ve- 

meye çağırıyoruz. 

Yanlış Eğilimler 

Donuyorlar! 

□ TC’nin uygulamaları karşısında çaresiz kalan sığınmacılar arasında, 

Türkiye’den ayrılma eğilimleri artıyor. 

□ Resmi rakamlara göre % 84’ü çocuk, kadın ve yaşlılardan oluşan 60 

ile 80 bin arasındaki mülteci kitlesi içinden 6-7 bin ulusal milisin Türkiye’den 

ayırtmasından sonra, kamplarda yanlız aileler kaldı. 

Dünya ve Türkiye kamuoyunun giderek unutmaya 

başladığı Kürt mültecilerin durumu, 

kamplarda oldukça hazin bir hal aldı. TC’nin 

Kürt mültecilerin barınma, beslenme, sağlık sorunlarını 

çözmemesi, kamplara yerleştirilen 

Kürt mülteciler arasında ciddi rahatsızlıklar yarattı. 

Kamp koşullarını sistematik olarak kötüleştiren 

TC’nin amacı, mültecileri kendi “rızalarıyla 

9 9 Türkiye’yi terketmeye zorlamak. Son bir 

hafta içinde resmi rakamlara göre 969 kişi Irak’a 

geri döndü. Diyarbekir’de Dicle nehri kenarında 

oluşturulan ve yaklaşık 12 bin kişinin bulunduğu 

kampta Irak’a dönmek isteyenlerle, istemeyenler 

arasında olaylar çıktı. Çıkan olaylarda 

2 mülteci ve 6 polis yaralandı. Mültecilerin, Di- 

yarbekir kampından Irak’a dönenleri hainlikle 

suçlayarak engellemek istemeleri üzerine kamplarda 

bulunan askerler tarafından havaya ateş 

açıldı ve olayların daha da büyümemesi için kampa 

takviye birlikler gönderildi. Bu arada kamp 

sakinleri zorla çadırlara sokularak “çadırdan 

çıkma yasağı9 9 ilan edildi ve bir çok kişi gözaltına 

alındı. 

Olaylar sırasında 500’ün üzerinde asker ve polis 

kamp içinde terör estirirken, daha önceden 

sınırlı olarak girilebilen kampa basın mensuplarının 

girişi de yasaklandı. Olaylardan önce her 

gün saat 10 -12, 15 -17 arası gazetecilere kamplara 

giriş izni verilirken, olaylardan sonra bu 

izin de kaldırıldı. 

Aile, çocuk ve kadınları Güney Kürdistan’ın iç 

Özellikle XX. Yüzyılın başlarından itibaren burjuva milliyetçi 

Kürt aydınlarının başlıca faaliyet alanlarından biri, sömürgeci devletlerin 

Kürt sorununa bir çözüm bulmaları üzerinde yoğunlaşmıştır. 

Aynı durum, Osmanlı İmparatorluğunun egemenliği altındaki diğer 

halklar için de geçerli. Örneğin Ermeniler ya da Rumlar için.. 

Ermeni örgütleri Çarlık Rusyası ile İngiltere arasında süren sömürgeleri 

paylaşma mücadelesine göre politikalar oluşturdular. İstanbul 

ve Ege Rumları da, Yunanistan ve İngiltere’nin kendi sorunlarını 

çözebileceği zehabına kapıldılar. 

Sonuç her iki halk için de son derece trajiktir. 

Kürtler de, sürekli bir biçimde Batılı devletlerin, Kürt sorununa 

bir çare bulmaları yönünde diplomasi yaptılar. Batılı devletler, bu 

diplomasiyi kendi çıkarları gereği zaman zaman öne çıkarıp tartıştılar, 

zaman zaman görmezden, duymazdan geldiler. Esas olarak 

da, Kürt halkının mücadelesinin çağdaş ölçüler içinde çözümü için 

hiç bir tavır geliştirmediler. 

Günümüzde, garip bir biçimde aynı ilişki biçiminin öne çıkarılması 

ve ısrarla sürdürülmesi gibi bir eğilim var. 

Önce şu mutlaka bilinmeli: ulusal kurtuluşçu bir mücadeleye ve 

onun politikasına dayanmayan bir diplomasi olmaz. Ulusal kurtuluşu 

omuzlayıp götüren politik örgütülerin hedefleri içinde hareket 

etmeyen, onun emir komutasında olmayan diplomatik ilişkiler göçebe 

aydınların ezik kimliklerine kariyer olabilir belki. 

Sorunu, halkımızın içinde bulunduğu durumdan daha yukarıda 

veya daha aşağıda görme hakkına sahip değiliz. Mücadele eden örgütlerimizin 

durumu ne ise, mücadelenin seviyesi de odur. Sorunu, 

mücadele eden politik örgütler çözerler. Dolayısıyla bizim sübjektif 

düşüncelerimiz ne kadar fevkalade olursa olsun, belirleyici olan 

mücadele eden örgütlerin politik programları, stratik hedefleridir. 

Uluslararası diplomasi de ancak bu temel çizgi üzerinde şekillenir, 

bu temel çizgi üzerinde oluşur. Veya tersi olur, uluslararası diplomasi, 

mücadele eden örgütleri ezer, büzer; programatik hedeflerini 

küçültmeye, giderek terk etmeye ikna eder. Bu da, ulusal kur- 

tulşçu güçlerin emperyalist burjuvazi tarafından teslim alınması 

anlamına gelir. Ki, yeni güçler, yeni örgütler ortaya çıkarlar ve ulusal 

kurtuluş mücadelesini omuzlayıp götürürler! 

Bundan kuşku duymamak gerekir. 

Orhan KOTAN 

ANK • Kürdistan özel 

bölgelerinden Türkiye’ye geçirmekle görevli güvenlik 

peşmergeleri de, ailelerin kamplara yerleştirilmesinden 

sonra İran ve Güney Kürdistan’a 

dönmeye başladılar. 

Bir ay önce başlayan bu dönüşleri, son günlerde 

6 - 7 bin Ulusal Milis’inin de izlemesiyle, kamplarda 

kadın, çocuk, yaşlı ve hastalardan başka 

kimse kalmadı. 

Geçen hafta Kızıl Haç heyeti, kamplara yaptığı 

ziyaretten sonra, 5 kamptan 2’sinin yaşanamaz 

olduğunu açıkladı ve derhal acil önlemler alınmasını 

istedi. Bu iki kampın temizlik sorununun 

çözülmediğini, soğuktan korunmak için yeterli 

düzeyde battaniye olmadığını tespit eden Kızıl 

Haç yetkilileri, Kürt mültecilerin bir süre daha bu 

şartlar altında kalmaları halinda büyük faciaların 

doğacağımda belirtti. 

Öte yandan, 57yıl sonra ilk defa İtalya’yı ziyaret 

eden Başbakan Özal, basın toplantısında alay konusu 

oldu. Gazetecilerin Kürtlerle ilgili bir sorusu 

üzerine, Türkiye’de Kürt yoktur, Türkiye’nin 

Kürt sorunu yoktur biçiminde cevap veren Özal1 

ın konuşması kahkahalarla kesildi. Papa ile de 

görüşen Özal, Papa ile Kürt mültecilerin sorunlarını 

görüştüğünü açıkladı. 

ABD de ise, TC’yi bir hayli rahatsız eden gelişmeler 

oldu. Dışişleri Bakan Yardımcısı Edward 

Derwinski’nin, İran, Irak, Suriye ve Türkiye'nin 

bölüştüğü coğrafya Kürtlerin anavatanıdır biçimindeki 

sözleri, TC yetkilileri tarafından tepki 

ile karşılandı. 

Xwendevanên Hêja 

Kurdistan Press bi hejma- 

ra 41. an ve bû rojnamekî 

hefteyî. 

Em baverin ku wê weşana 

hefteyî bersiva daxwazekî 

mezin bîdıt. Di gel vê em 

baş dizanin ku bo mihaci- 

ran domandina weşana rojnamekî 

hefteyî li Ewrupa 

karekî dijware. 

Em dê tişte ne mimkin bi- 

kine karekî mimkin. 

Bo domandina rojnamê 

tenê fedekariyên şexsî terî 

nake. Ji ber vê yekê em 

benda xebatên kêrhatî û ji- 

dil yên xwendevan û nûçe- 

gihanên xwe ne. 

Di pratika 40 hejmarî de 

me ji hezên siyasî alîkarî û 

piştigiriyên pewîst nedît. 

Em hevîdarin, ku di dema 

weşana xwe ya nû de emê ji 

hêzên siyasî ku di şoreşa 

Kurdistanê de cîh digirin ali- 

karî û piştgiriyên pêwist 

bibînin. 

Her wisa eşkereye ku we- 

şana hefteyî kedekî zêde 

dixwaze. Emê her sê me- 

hên pêşiyê xwe de bi 12 rû- 

pelî weşana xwe bidomînin. 

Ji bo sala 1989 an li gor dax- 

waz û peşniyarên xwende- 

vanen xwe em ê şikl û hej- 

marê rûpelan biguhirînin. 

G er ev planên me şiklê xwe 

yê dawî bistînin emê van 

pêşkeşî xwendavanên xwe 

jî bikin. 

Em hemû xwendevanên 

xwe banî piştgiriya Kurdistan 

Pressê dikin. 

Dîtinên çewt 

Xasma di destpêka XX an de welatparêzên Kurd yên millî dixwes- 

tin ku dewletên kolonyalîst pirsa Kurdan hal bike. Van kesan bala 

xwe dabûn ser vî tiştî û karê xwe dimeşandin. 

Eynî tişt ji bo gelên din ku di bin destê Osmaniya de dijiyan jî der- 

bas dibe. Mesela Ermenî û Rûm... Rêxistinên Ermeniyan xwestin 

pişta xwe bidin Rusya Çarî û Englistanê. Rûmê Ege jî wusa bawer 

dikirin ku wê Yewnanistan û Englistan mesela wan hel bike... 

Lê dîrok van herdu gelan jî rast demexist, xwe ji trajediyê xilas 

nekirin... Pişta wan şikest. 

Rêxistinên Kurd jî pişta xwe tim û tim bi dewletên rojawa germ kirin. 

Li gorya wan dîplomasiya xwe ajotin. Dewletên rojawa vê rew- 

şê li gorya menfeetên xwe bi kar anîn. Cama pirsa Kurda derxistin 

holê, cama jî ji kok ve tefandin û xwe bêdeng kirin. Di esas de ji bo 

helkirina mesela gelê Kurd tewrekî baş (medenî) nedanîn. 

îro jî dîsa ev tişt eşkere tê lîstin. Dîsa hineka dixwazin vê şopa ke- 

vin bidomînin. 

Divê em vê rastiyê ji bîr nekin: Tevgera millî divê pişta xwe bide 

gel. Dîplomasî bê alîkariya hêzên têkoşer nameşe. Divê dîplomasî 

pişta xwe bide rêxistinên ku di nav gel de bi hêzin. Dîplomasî bi 

mêjî û rêçikên koçeriyê çênabe. Kariyerekê bê bingeh wê zû 

bitefe... 

Em nikarin xwe raserê gelê xwe bibînin. Rewşa gel çi ye, divê em 

wek wan bimeşin. Rewşa rêxistin û rewşa şoreşê bi hev re girêdayî 

ye. Problem bi destê rêxistinên ku di nav têkoşînê de ne, dikare hel 

bibe. Ji bo vê yekê dilê me çiqas jî bixwaze divê em li ser rastiyê 

bisekinin û guh bidin rêxistinên ku şoreşê didomînin. Divê çavê me 

li ser praxram û stratejiya wan be. 

Dîplomasiya navnetewî tenê bi vê awayî dikare bimeşe û giraniya 

xwe deyne. 

An jî berevajî (eksê) vê tiştê dikare bibe. Dîplomasiya navnetewî 

dikare rêxistinên têkoşer bêxe bin çengê xwe wan li ber çavê dinê 

piçûk bike, biperçiqîne û bipelêxe. Ev jî dibe sebebek ku tevgera 

rizgarîxaza netewî bikeve destê hêzên emperyalist, ev jî dikare hê- 

zên nû, hêzên girêdayîyê emperyalîzmê bîne holê. 

Divê em bi çavekî şuphe û bi çavekî şiyar li van mêzekin. 

RÛPEL / SAYFA 2 KURDİSTAN PRESS • 13 ÇIRI / EKİM 1988

êzanî • aborî • civakî 

U Swêdê rasizm 

□ Bajarê Sjöbo bû Mekka rasîst û faşîstên Ewrupa! 

□ Ji rasîstê Fransê Le Pen bigre heta partiya faşîst a Danîmarkê 

Sven Olle-Olsson pîroz kirin! 

□ Xerîbên serreş ji Sjöbo direvin! 

ANK • Stockholm 

• Li Swêdê ji bo xerîban piştê 

referanduma bajarê Sjöbo 

dewrekî nû destpêkir. Hin ba- 

jarên din jî dixwazin li ser qe- 

bulkirina xerîban referandum 

çêkin. 

• Partiya Çenter, Serokê Beledi- 

ya Şobo rasîst Olle Olsson û du 

hevalbendên wî ji partiyê avêt. 

Van rojan Swêd dihêje. Nava Swêd 

wek nava derya Baltiqê pêl bi pêl e. 

Mesela xeriban li bajarê Şobo wek di- 

namîtek li ser dilê Swêd teqiya. Ne te- 

nê pirraniya gel herwusa teyr û tûr, 

masî û gamasî jî ji şerma xwe dileri- 

zin. Dîroka Swêdê rûreşiyek waha 

pîs, çepel û qirêj heta niha nedîtîye û 

nejîjiyaye. 

Em li ser vê rewşê di hejmara 41-an 

de bi kurtî sekinîbûn. Çawa tê bîra we 

di 19 ê îlonê de li bajarê Şobo referan- 

dumek hatibû çêkirin. Sebebê refe- 

randumê ev bû: Her sal bi hezaran în- 

sanên polîtîk tên Swêdê, hikumet dix- 

waze van kesan li bajar û gundên 

Swêd bi cî bike, bo ku êdî cî di bajarê 

mezin de nemaye. Lê Belediya Şobo 

dijî vê tiştî derket û deriyê xwe li ruyê 

xerîban girt. 

Sjerokê Belediyê ku ji partiya Çenter 

e, yanî ji partiya xwedî milk û gundiya 

ye, hikumeta Swêd anî leyistikê û re- 

ferandumek xwest. Hikumet pêşne- 

yara Sven Olle Olsson qebul kir. Ra- 

sîstên (nîjadperestên) Elman, Dan- 

mark, Frense û hemû Ewrupa li 

Serokê Partiya Çenter, Olof Johansson: 

“Pirsa xerîban pirsa civakê ye, ne tenê pir- 

sa partiya me ye. 

hev civiyan vê kêysê nerevandin. Kar 

û xebatekê dijwar ajotin. Dawiya da- 

wî di 19.9.1988-an de gihiştin arman- 

ca xwe. Piştê referandumê ji % 60 ge- 

lê Şobo ji xerîban re got na... 

Partiya Çenter piştê vê referandumê, 

Sven Olle Olson û du hevalên wî yên 

din ku raste rast bi partiya rasîstan re 

didin û distînin, ji partiyê avêt. Lê 

Partiya Çenter di biryara xwe de de- 

reng mabû. Bo ku piştê referandumê 

gelê Şobo bi şahîkî mezin li van her sê 

rasîstan xwedî derket û wan qehre- 

man îlan kir... 

Ev bûyera ku li bajarê Şobo çêbû, ne 

tenê ji bo xerîbên ku li swêdê dijîn 

tehlukeye, herwusa ji bo hemû xerî- 

bên Ewrupa jî tehlukekî mezin e. Ji 

niha ve rasîstên Danmark, yên Nor- 

weçê dixwazin şopa Şobo bajon. 

HİKUMET jî r û r e ş e . 

Piştê referanduma Şobo, li Swêdê 

erd hejiya, munaqeşekî dijwar di roj- 

name, radyo û televîzyonê de destpê- 

kir. Bi baweriya pirr kesan ev netîca 

çetîn û çewt ji şaşiyên hikumetê hate 

holê. Bo ku hikumet ne mecbur bû ku 

vê çeka referandumê bida destê rasîstan... 

Lê mixabin êdî dereng e. Hikumet 

dixwaze xwe bixapîne û meselê 

lokalîze bike. Li gorya hikumetê gelê 

Şobo nikare gelê Swêdê temsîl bike. 

Divê mirov vê tiştê hewqas mezin 

neke. 

Lê di rastiyê de hikumet xwe dixapî- 

ne. fikrê rasîstî li Swêdê çiqas diçe bi 

hêz dibe... Ji bo rasîstên Swêdê yekî 

Elman an jî Ingiliz û Denmarkî ne xe- 

rîb e. Ev kesên ha, kesên çav hêşîn û 

mûzerk her tim dikarin werin Swêd û 

bijîn. Lê kesên por reş, çav qehweyî 

divê piyê xwe navêjin Swêdê. Yanî bi 

kurtî Sven Olle Olsson û hevalbendên 

wî rast û rast li dijî ser reşan e, li dijî 

gelê Efriqa ne. Lê hikumeta Swêdê 

naxwaze vê rastiyê qebûl bike. Hikumet 

hem xwe û hem jî gelê Swêdê di- 

xapîne. 

KOKA RASÎZMÊ KEVN E 

Em tev dizanin di herba duyemîn de 

çi bi serê gelê cuhû hat. Hîtler û he- 

valbendên wî bes koka germana ji 

xwe re kirin armanc û yên din dan ber 

şûran. Bi mîlyonan zarok, keç, xort, 

kal bi gazên jehrî, di firûnên xazê de 

hatin şewitandin û kuştin. îro jî dîsa 

pirr kes û hêz li Ewrupa dixwazin vê 

reyî pêk bînin. Netîca referanduma 

Şobo yek ji wan armanca ye... 

REWŞA XERÎBAN 

LI SWÊDÊ NEBAŞ E! 

Rast e li Swêdê mafê sosyalî ji welatên 

din yên Ewrupa piçek çêtir e. Xani- 

yên ku xerîb tê de dijîn an jî mafê zarok 

û jinan ji tevê Ewrupa bilintire. lê 

gava mirov bi nêzîkî li rewşa xerîban 

xasma li rewşa serreşan mêze dike, 

dibîne ku weziyet hewqas ne ronahî 

Serokê rasîstên Şobo Sven Olle Olsson ji Partiya Centerê hat avêtin. Ma pozê wî dişewite gelo!? 

Foto; Rolf Olsson 

ye. îro li Swêdê ji bo yekê xerîb yê serreş 

pêşveçûn pirr zehmet e. Serreş ji sibê heta 

nîvê şevê bes firaq û şûşên Swêdiyan di 

restoranan de dişon, paqijî dikin. Pirraniya 

zarokên xerîban zimanê zikmakî ji bîr 

kirine û zimanê Swêdî jî hîn nebûne. Bê 

zmantî dibe sebeba paşketinê. Pirraniya 

zarokên mihacir nikarin herin lîse an jî di- 

bistanên bilind. 

Ev jî dibe derdekê pirr mezin di navbera 

zarokan û gelê Swêd de. Ji aliyên din ailên 

xerîban ji wê rewşê ne rehet in. 

LI SWÊDÊ ÇIKAS KURD HENE? 

Hejmara Kurdên Swêd bi temamî nayê 

zanîn. Li gorya hinek statîstîkan di navbera 

8-10 hezar Kurd li Swêd dijîn. 

Lê dökumanekê resmî di destê me de tun- 

ne. Divê hejmara Kurdan bê derxistin. 

Çendê wan zarone, çend mer û jin hene, 

salê wan çi ne dibe bê tesbît kirin. Ev kar 

û bar dikeve ser pişta xwendewanên Kurd 

yên ku diçin unîversîtê. ★ 

KURDISTAN PRESS • 13 ÇIRI / EKIM 1988_______________________________________________________________________________________________________________ RUPEL / SAYFA 3

.^ . ^ , i:fH 

'*.. -i İ S* 

...! 

:î.1 

: v- 

: ' 

' î 

« t 

' 

Multeciyên Şîlî ji rewşa polîsên Swêdê ne razî ne! Foto; Hans Runesson 

Kar nadin penaberên politik 

Rojnamevanê Swêdî Laif Norrman, 

di roja 10. Çiriyê de di rojnama Da- 

gens Nyheîer de li ser rewşa penabe- 

rên (miltecî) polîtîk ên li qempan lê- 

kolînekê dirêj nivisand. Laif Norrman 

di vê nivîsarê de li ser rewşa 

aborî, polîtîk û psikolojik a penabe- 

ran radiweste. Ew dinivîsîne ku pira- 

niya wan penabarên polîtîk, ji 2-3 salî 

bêtirin ku li qempan benda misadê 

ne. Lê mixabin ji bo wan tu bersivekî 

pozîtîv nîne. 

Daîra Bîyaniyan (SIV) li ser rewşa 

wan hewqas nasekine. Ji ber vê yekê 

moralê wan gelek xirab e û roj bi roj 

problemên wan yên civakî û psîkolo- 

jîk zêdetir dibin. Ew dixwazin kar bi- 

kin, lê îzna wan ya xebatê nîne. Li 

derdora qempa Sâvsjö kar gelek e. 

Pêwîstiya xwediyê febrîqan bi van 

kesên penaber heye. 

Di hejmara Kurdistan Press 

ya 42 an de em li ser axaftina 

Wezîrê Swêd ya Derveyê We- 

lat Sten Andersson sekinîbûn. 

Me di xebera xwe de gotibû 

ku Sten Andersson di peyva 

xwe ya Koma Miletan de rew- 

şa Kurdan neaniye zimên. 

Lê divê em vê şaşiya xwe 

rast bikin. Bo ku bultena We- 

zareta Derveyê Welat a Swêd 

pirr dereng kete destê me. Ça- 

wa tê zanîn ev wezaret wek 

hemû rojnamên din her tim ji 

Kurdistan Press re jî infor- 

masyonê dişêyne. Lê mixabin 

ev car bultena informasyonê 

dereng hat. Ji bo vê yekê jî me 

peyva Sten Andersson ya Koma 

Mileta bes ji rojnamên 

Swêdî girt û nivisand. Di roj- 

naman de peyva Sten Andersson 

bi kurtî hatibû çapkirin. 

Piraniya rojnamên Swêdî yên 

heri mezin peyvên wezîr yên 

li ser rewşa Kurdan çap ne- 

kiribûn. 

RU PEL/SAYFA 4 

Yek ji wan xwedî şîrketan dibêje; 

-Febrîqa me hurikê daran çêdike. Ji 

me re her meh nêzîkê 50 karker pê- 

wîste. Bi dîtina min ger ev penaber 

dema li ba me kar bikin dê moralên 

wan baş bibe û wê pere jî qezenc bikin. 

Wê çaxê wê barê belediyan jî 

pirr sivik bibe. 

Berpirsiyarê Biyaniyan a sosyalî li 

Sâvsjö dibêje ku, eva 19 sale ku ez bi 

bîyaniyan re mijûl dibim, heta niha 

min ji wan tu xirabî nedîtiye. Ez ba- 

wer im ku xelkê Sâvsjö dê problemên 

wan penaberan ji nêz ve bibîne û alî- 

kariya wan bike. 

Li ser vê rewşa penaberên polîtîk ên 

li Sâvsjö rojnamevan bi berpirsiyarê 

Daîra Bîyaniyan Chrîstîna Rogestam 

re dipeyive. Rogerstam, dibêje ku: 

-Rast e. Ez bi rewşa wan kesên li qe- 

STEN ANDERSSON 

0 PIRSA KURDAN 

Foto, Elin Clason 

Wêzîr Seten Andersson 

: 

mpan baş dizanim. Lê ew ne çewtiyên 

me ne, yên polîs in. Ew heta niha îfade- 

yên hinekan ne girtine an jî dereng digi- 

rin û dişînin. Em nikarin wan bidin xebi- 

tandin; ji ber vê yekê jî guhertina qanûna 

penaberan lazim e. Ev jî karê parlamen- 

toyê ye. Parlamento dê di qanûna penaberan 

de guhertin çê bike. Di 1989-an de 

ew penaberên ku bêne Swêdê dê di navbera 

çardeh roj an de bersiva rûniştin û 

xebata wan bête dayîn. 

Li Swêdê neheqîkî mezin li wan xerîbên 

ku xwedî meslek in, an jî xwedî hüner in 

dibe. Wek nimune, mihendis, mamoste, 

sosyolog, resam, nivîskar, rojnamevan... 

Memurên Swêd tenê karûbarên fraqşuş- 

tinê an jî paqijiyê pêşkêşê wan dikin 

Em dixwazin xwendevanên 

xwe di vî warî de ronî bikin û 

herwusa em izrê xwe ji wezîr 

dixwazin. 

Di 27 ê îlonê de Sten Andersson 

axaftinekê dûr û dirêj 

li Koma Mileta kir. Wezîr di 

axaftina xwe de li ser rewşa 

Kurdan jî weha got: 

“... Hikumeta me xasma li 

ser çeken kimyevî pirr diseki- 

ne. Çawa em dibînin û dizemin 

ordiya Iraqê vê çeka bi jehr û 

tehlûke li dijî gele Kurd bi kar 

aniye. Em û hinek welatên din 

vê rewşê qebul nakin û em dix- 

wazin lêkolînekî çêkin. Aşiti- 

ya Iran û Iraqê divê nebe sebebi 

qetlîama gelê Kurd. 

Çawa tê xwûyanîkirin Wezî- 

rê Swêdê Sten Andersson bi 

mêrxasî û bi camêrî li ser pirsa 

Kurdan sekiniye û vê pirsê 

li hember Koma Miletan aniye 

zman. 

KÜRTLER ve GELENEKSEL 

POLİTİKADA SARSILMA 

TC devleti, içinde yaşanan ve bir buz dağı gibi sınırlı boyutlarda açığa çıkan 

çatışma, geleneksel devlet politikalarını, buna uygun ideolojileri ve yapılan 

değiştirme kavgası kendisini Kürtler konusunda çok açık biçimde 

hissettiriyor. Son gelişmeler, geleneksel politikalarda belli değişmeler olacağını, 

değişikliğin kaçınılmaz olduğunun ip uçlarını veriyor. Birtakım olguları 

alt alta sıralamak bile bu yargıya ulaşmak için yeterli. 

Avrupa ve Amerika Kiirtlerin bir halk, bir azınlık olarak tanınmasını istiyorlar. 

Bu yönde çeşitli baskılar yapmaya başladılar. AET’ye girmek isteyen 

bir Türkiye’nin bu yönde değişiklikler yapması kaçınılmazdır. M. Ali 

Birand’ın Apo ile röportajı, belli çevrelerin düşünülmüş adımıdır. Paris 

Kürt Enstitüsünün Amerika ve Avrupa nezninde atağa kalkması ile parelel 

yapılmış bir girişimdin Türkiye’de Kürt politikasına askeri değil, politik 

araçlarla yaklaşmak isteyen kesimler, belli bir atağa kalkmışlardır. Soruna 

politik yaklaşmak, politik çözümler aramak isteyen çevrelerin, bölgede yaşanan 

olayların, ' ‘bir kaç başı bozuk teröristin ’ ’ işi olmadığmı kamuoyunda 

açık hale getirmeleri gerekiyor. Savaşanların nitelikleri ne olursa olsun 

üzerinde düşünülmesi zorunlu ciddi politik taleplerden hareket etmektedirler. 

Ve hareket noktası yapılan politik talepler, savaşanlarla sınırlı olmayan 

derin maddi köklere sahiptir. 

Geleneksel politikalarda değişiklik olabileceğinin ip uçlarının ortaya çıkması 

çeşitli politik çevelerde yoğun bir hareketlüiğe yol açmış vaziyette. 

Kürtlerin bir halk olarak varlığını kabul üzerine oturmuş yeni politik çözümler 

üstüne düşünülmeye başlanıyor. Bu tabi ki geleneksel TC devlet politikasında, 

kendisine göre “köklü” bir değişimdir. Deyim yerinde ise, 

Kürt “sorununda”*, askeri araçların arka plana, politik yaklaşımların ön 

plana kayması eylemi şüphesiz bu politikayı yapacak tarafların kimler olduğu 

sorusunu gündeme getiriyor. 

TC politikalarında değişiklik konusunda yoğun bir iç çatışma yaşanıyor. 

Konu henüz TC devleti içinde ciddi bir çatışma sorunudur. Bu noktada 

hangi eğlimin ağır basacağı da belli değildir ve ayrıca askeri ve politik çözümlerin 

hiçbir biçimde alternatif olarak tam karşı karşıya durmadıkları da 

bilinmek zorundadır. Politik “çözümlerin” oturtulması, belki askeri araçların 

da denetiminde olacaktır. Çünkü sonuçta çözüm, TC’nin politik çözümü 

olacaktır ve bunu kabul etmeyen yeteri kadar ‘savaşılmak zorunda 

olunacak’ güç de her zaman bulunacaktır. Fakat bu olası değişildik eğilimlerinin 

derhal belli yeni saflaşmalar yarattığını görmek gerekiyor. 

Hareketlenen tarafların başında Talabani geliyor. “Suriye baskısı” ile 

PKK ile cephe kuran Talabani yaptığı Avrupa ve Amerika gezileri ile Türkiye’deki 

Kürt sorununun devresinde bulunmaya çalışıyor. Talabani’nin çabaları 

bir tek PKK cephesi ile sınırlı değil. TKSP’nin başını çektiği, S örgütçe 

kurulan yeni “Hareket”te de Talabani’nin önemli bir rolü olduğu 

söyleniyor. TEVGER kısa adıyla tanınan yeni birliğin, büyük ölçüde Talabani’nin 

tasviyesi üzerine kurulduğu kanısı oldukça yaygın. TC ile de görüştüğü 

idda edilen Talabani’nin, Türkiyeli Kürt ölçütleri ile ilişkileri sıklaştırmasında, 

onları yakın denetime almak istemesindeki nedenler nelerdir, 

bu ayn bir tartışma konusudur. Ama onun tümüyle devrede olduğu 

görülmek zorundadır. Hatta Talabani’nin çabalarını daha da yoğunlaştırıp, 

bugün düşman görünümünde olan TEVGER’deki örgütlerle, PKK’yı aynı 

masaya oturtması ve aralarında ortaklığa zorlaması hiç te şaşırtıcı olmayacaktır. 

Irak’ta Barzani (KDP) ile ortak bir cephe içinde bulunan Talabani’nin tüm 

bu girişimleri ne denli Barzani ile konuşarak yaptığı, ne denli bu konunun 

uygun bir zamanda, sorun haline getirilebileceği cevap verilmesi gereken 

sorular arasında yer alıyor. Talabani’nin bu girişimi karşısında, KDP’nin 

ve kendisine yakın olan Kürt örgütlerini bir araya getirmesi beklenbilir. 

Bu noktada görülmesi gereken şey, “Türkiyeli” Kürt örgütlerin bağımsız 

hareket etmekten çok, Irak Kürt örgütleri ekseninde saflaştıkları ve safla- 

şacaklarıdır.. 

Bu hareketlenen ortamda, gerçekten bağımsızlıkçı ve özgürlükçü bir tavır 

almayı önüne koymuş güçlü bir girişim görülmüyor ve böylesi bir girişimin 

önünde ciddi engeller bulunuyor. Kürt örgütlerinin genelinde gözlenen 

bazı özellikler aslında bölgede bağımsız tavır takmabilmenin zorluklarından 

kaynaklanıyor. 

Kürt örgütlerinde, (Irak ekseninde şekillenme biçiminde kendini gösteren) 

bir başka ortak özellik gözleniyor. Hesaplar ve politikalar fazlasıyla, 

devletlere, dış güçlerin varlığına ve onlardan alınacak yardımlara dayandırılıyor. 

Devletler arası pazarlıklar, diplomasi politikası, politikaları belirlemede 

belirleyici oluyor. Kürt halkı, bu halkın ihtiyaçları ve eğilimleri deyim 

yerinde ise en az hesaba katılan faktör oluyor. 

Hiçbir mücadelenin ürünü olmayan, bir takım dış politik hesaplara oturtulmuş 

naylon cepheler kuruluyor. Bir dış “dost” gücün ricası ile kurulan 

bir cephe dağılırken, başka bir “dost” gücün ricasıyla yeni cepheler, birleşmeler 

oluyor. Ve üstelik bu birlikleri oluşturan örgütlerin çoğu sadece 

sınırlı bin insan grubu dışında faaliyet gösteren bir örgüt özelliği bile gösteremiyorlar. 

Ne bu sadece aktüel, geçici bir takım hesaplara kurulmuş cephelerle, 

ne de TC ile pazarlık sürecine oturmuş politika anlayışları ile bir 

yere yanlamayacağı görülmek zorunda. 

Bölge devletlerinin, Kürt halkının bu devletlere dağılmış olduğu gerçeği 

nedeniyle, var olan; oluşmuş sınırlan kuşkuya sokacak, sorguluyacak her 

girişimi karşıya alacakları biliniyor. Kürt halkının demokrasi ve bağımsızlık 

özlemi ile bölge devletlerinin çıkarlarının doğrudan çatıştığı gene biliniyor. 

Buna rağmen bugüne kadar geleneksel önderliklerin de bilmelerine, 

rağmen yapmak durumunda kaldıkları tarihsel çizgi Marksist olduğunu 

söyleyen örgütlerce de devam ettiriliyor. Bölgede belli bir devletin diğeri ile 

çatışma durumunda olması esasına oturtulmuş ve bir devletin gölgesinde 

veya yardımına esas olarak dayanan bir siyasal çizgi izlemek... Bu noktada 

böylesi hareketlerin adını çok ettikleri özgürlüğün sınırları, yardımını aldıkları 

egemen devlet veya dost “güç”çe çizümektedir. Çeşitli devletlere 

parçalanmış özelliği ile Kürt hareketlerinin bu devletler cenderesi dışına 

çıkmalan elbette mümkündür ama bu sorunu bütünüyle farklı biçimde ele 

almayı şart koşar. Bölgede askeri veya politik olarak varolmanın, güç haline 

gelmenin önemli şartlanndan birisi zorunlu mali ve askeri kaynakların 

yaratılmasıdır. 

Bugün Türkiye Kürdistanf nda gerçekten demokrasi isteyen bağımsızlıkçı 

ve özgürlükçü bir harekete ihtiyaç vardır. 

Taner AKÇAM 

Gelecek yazı: Türkiye Sosyalist Hareketi Ne Yapmalı? 

KURDİSTAN PRESS • 13 ÇIRI / EKİM 1988

êzanî • afoorî • civakî 

VPK -SOL PARTİ KOMÜNİSTLER- MİLLETVEKİLİ YLVA JOHANSSON 

K iiil sorununu öne çıkarmalıyızr 

□ “Yığınla insan İsveç’de Kürdistan’ı ve Kürt halkını tanımıyor. 

Bu çok acaip bir durum. Sesimizi duyulmalıyız. Yalnızca 

Parlamento’da çalışmak yetmez. Bizi, Parlamento dışında 

destekleyecek bir halk hareketinin oluşması gerekli!” 

Ylva Johansson İsveç parlamentosunun 

en genç üyesi. Henüz 24 yaşında. Parlamentoda 

21 Milletvekili bulunan Komünist 

Parti VPK’nun (Sol Parti Komünistler) 

milletvekili. 1964de Stockholm’ün Hud- 

dinge ilçesinde doğan Ylva, Öğretmen 

Okulu Fizik ve Matemetik bölümü öğrencisiydi. 

VPK’mn yan kuruluşu olan, Komi- 

nist Gençlik Örgütü (KU) Merkez Yönetim 

Kurulu üyeliğinden gelen Ylva ile, 

Kurdistan Press okuyucuları için VPK'nın 

Kürt milletvekili adayı Şerefhan Cıziri 

konuştu. 

□ Evet Ylva, sen İsveç parlementosunun en 

genç üyesisin, bu nedenle çok ilgi gördün. 

Bu fırtına geçtikten sonra mecliste hangi sorunlara 

ağırlık vermeyi düşünüyorsun? 

□ □ Partinin gençlik adayıydım, gençlik sorunlarıyla 

uğraşacağım. Özellikle gençliğe 

yönelen saldırılan geri püskürtmek gerek. 

Gençliğe, ikinci sınıf muamelesi yapılmakta.. 

İsveç’te olgunluk çağı 18 olarak kabul 

ediliyor. Fakat bazı haklar 20 yaşına ulaşılmadan 

alınmıyor. Örneğin liseye giden bir 

öğrenci, 20 yaşını doldurmadan burs alamıyor 

ve konut piyasasında gençler ayrancılığa 

tabi tutuluyor. Gençlere karşı yasa önergeleri 

parlamentoya sunuluyor. 

Bence acil sorunların başında gençliğin konut 

sorunu geliyor, diğer önemli bir sorun 

ise, gençliğin eğitim sorunudur. 

□ Komünist Gençlik parlamento içi çalışmaların, 

parlamento dışında halk eylemleriyle 

bütünleşmesini savunmaktadır. Siz bu 

çalışmaları nasıl bütünleştirmeyi planlıyorsunuz? 

□ □ Çok önemli bir soru. Hiç kuşku yok ki, 

sürekli parlamentoda oturacak değilim. Komünist 

gençliğin çalışmalanna katılacağım. 

Ben olaya şöyle bakıyorum; Parlamentoda 

ciddi bir iş yapabilmek için mutlaka parlamento 

dşında halkın desteğini almak lazım. 

Fakat halk hareketlerinin fonksiyonlarını kazanabilmesi 

için parlamentodan destek görmek 

gerekir. Yani ikisi birbirine bağlı...Parlamento 

dışındaki eylemler birincildir. Bu 

eylemlerin parlamentoya yansıması gerekir. 

□ İsveç gençliği hakkında yaygın kanı, 

gençliğin pasif, ilgisiz, a-politik ve kendi 

kendisiyle meşgul olan bir tutum içinde olduğu 

yönündedir. Siz bu kanıya karşı bir örneksiniz. 

Politik bir yaşamınız var. Palamento 

üyesisiniz ve sosyal sorunlara karşı ilginiz 

fazla. İsveç gençliği ile ilgili bu yaygın kanı 

hakkında düşünceleriniz nedir? 

□ □ Bana göre bunlar boş laf.. Doğru değil! 

Örneğin Handen’de gençler on yıldan beri 

bir gençlik kültür evi için mücadele ediyor. 

Bu gençlere polis saldırtılıyor. Çünkü, gençliğin 

kendi haklan için mücadele etmesi bazılarını 

ürkütüyor, bunlar, ilgisiz a-politik 

gençler değildir. Aynca, Bohus ilinde gençler 

ağaçlann kesilmesini engellemek için 

ağaçları kucaklıyor, direniyorlar. Gençlik 

sorumluluk hissediyor. Bu olayda da polis 

gençlerin üzerine saldırtılıyor. Konuya genel 

olarak bakacak olursak, genç nesil diğer kesimlere 

göre daha aktifti ve sorumluluk hissetmektedir. 

Doğanın korunması ile ilgili 

gençlik, aktif ve bilinçli bir mücadele içindedir. 

Bir eğilimi de şöyle gözlemleyebiliriz. 

Genellikle toplum, eskisi gibi sorumluluk 

hissetmiyor. Kendisini, kendi kuşağından 

sorumlu hissetmiyor.Yeni gençlik egoist değildir. 

□ Fakat 1960'ların gençliği ile 1980’lerin 

gençliğini karşılaştıralım. 1960’ların gençliği 

Vietnam’daki savaşı protesto etmek için 

sokaklara dökülüyor polisle caüşıyordu. 

Ulusal kurtuluş hareketleriyle dayanışma eylemleri 

düzenliyordu. 1980'in gençliği ise 

ideolojik olarak soyutlanmış ve topluma karşı 

duyarsız bir pozisyonda görülmektedir. Bu 

bir değişim dt£ilmidir ? 

□ □ Benim böyle bir karşılaştırma yapma 

durumum yok. Çünkü, 1960’larda doğdum. 

Bu dönemle ilgili bir deneyimim yok. Arkadaşlardan 

dinliyorum ve okuyorum. Dönemle 

ilgili özel bir görüşüm yok. Bundan 

dolayı, bir karşılaştırma yapmayı yanlış görüyorum. 

Ama dediğiniz gibi 1980’lerden 

sonra toplumun ideolojik olarak sağa kaydığını 

söyleyebiliriz. Bu sağa kayış, zayıflamakla 

birlikte, hala etkisini devam ettirmektedir. 

Aynca, gençliğin bugün eskiye nazaran 

sola karşı ilgisi daha azdır. 

□ Göçmen gençliğin sorunları ilgili neler 

söyleyebilirsin? 

□ □ Bu da çok önemli bir sorun. Dün Parti 

Meclisi Grubu’nda aynı konuyu tartıştık. 

Benden, göçmen gençliğin durumu ile ilgili 

meclise bir önerge sunmam istendi. Önergenin 

kapsamlı olması gerektiğini düşünüyorum. 

Bundan dolayı göçmen gençliği ile görüşmeler 

düzenleyeceğim. Bu konudaki 

gençliğin görüşlerini alacağım, sorunlarını 

dinleyeceğim. Daha sonra da bu görüşleri 

önerge haline getirip Parti Meclis Grubuna 

sunacağım. Ben sadece İsveç gençliğinin 

temsilcisi değil, aynı zamanda göçmen gençliğin 

de temsilcisiyim. 

□ Bildiğiniz gibi İsveç’te sol gençliği temsil 

ettiğini iddia eden başka bir gençlik örgütü 

de var. İsveç Sosyal Demokrat Partisi’nin 

gençlik örgütü olan SSU da sosyalizm için 

mücadele etme iddiasında. Onların ana örgütü 

ise, uzun bir süredir İsveç kapitalizmini 

reformlarla götürüyorlar. Siz, KU olarak SD 

ve onların gençlik örgütü SSU’yu nasıl değerlendiriyorsunuz 

? 

□ □ SD’ın sosyalizm için fazla önemli bir- 

şeyler yaptıklannı zannetmiyorum. Hükümetin 

politikası, burjuva ekonomi- 

politikasıdır. Sosyal eşitlik politikası yetersiz 

ve yanlıştır. Halkın ödeme yükleri çoğalırken, 

zenginlere ayncalık tanınmaktadır. Bu 

politikanın ne sosyalizmle, ne de işçi politikasıyla 

hiç bir alakası yok. Kendi seçmen 

gruplanna karşı bir politika yürütmektedirler. 

Ancak, SDP, büyük bir partidir. İlgi ile 

izlenmesi gereken gruplan vardır. Örneğin 

gençlik örgütünü ele alalım; bunlann politikası, 

partide pek itibar görmüyor. Parti, yan 

örgütlerini ezip geçiyor. Kadın Örgütü’nü 

de, dini bir örgütlenme olan Kardeşlik Örgü- 

tü’nü de ezip geçmektedir. Yan örgütlerinin 

politikası, partiden daha ileri, daha radikaldir. 

Hükümet son tahlilde bunlann isteklerini, 

politik önerilerini pek ciddiye almıyor. 

Ben, SSU’da sosyalist insanlann olduğuna 

inanıyorum. 

□ Ama bilidiğiniz gibi sosyal demokrat 

gençlik devlet politikası ve bürokrasisi içinde 

kariyer yapmak için bir köprü olarak kullanılıyor. 

Bu amaçla yola çıkan çoğu gençler 

Sosyal Demokrat Parti ’ye karşı ciddi eleştiriler 

getirmeyip sönük kalmayı yeğlemiyorlar 

mı? 

□ □ Evet, öyle olduğuna inanıyorum. Fakat 

tüm gerçek bu değildir. SSU içinde, sola inanan, 

sosyalizme inanan aktif bir gençlik de 

var. Ama bunlar önemli yerlere gelemiyor, 

söz sahibi olamıyor, parlamentoya girip öne 

çıkamıyorlar. Bu tür kadrolar tabanda aktif 

bir durumdadırlar. Benim inancıma göre, 

sosyal demokrat gençlik, ilerici gençler arasında 

önemli bir rol oynuyor. Fakat, daha büyük 

bir rol oyanayabüir, daha radikal bir politika 

yürütebilirler. 

Sosyal Demokrat Parti’ye ve hükümete gelince, 

bunlann sosyalizmle yakından ve 

uzaktan hiç bir ilgileri yoktur. Sosyal Demokrat 

Parti, sosyalist bir parti değildir. Kapitalizmi 

onarmaJda meşguldür. Ancak, demin 

de söylediğim gibi, sosyalizme inanan 

kadrolar da vardır. 

□ Peki Ylva, kadın hareketi ile ilgili düşene- 

celerini öğrenebilir miyim? 

□ □ Kapsamlı bir soru. Kadın hareketinin 

kamünist partiler dışında örgütlenmesi bence 

olumludur. Örgütsel açıdan bağımsız olması 

gerekli. Ancak, KP’lerin bu konuyu 

düşünmeleri gerekir. Kadın hareketi bu güne 

kadar komümst partileri tarafından yeteri kadar 

ciddiye alınmadı. Partiler genellikle erkeklerin 

egemenliği altındadır. Kadın sorununu 

açıkça tartışmayı gündeme almamışlardır. 

Sorunun ağırlığını görmemişlerdir. 

Smıf mücadelelerini öne çıkararak, kadın 

sorununu önemsiz görmüşlerdir. Önceden 

Ylva Johansson; “Kürt halkının sorunu gün ışığına çıkmalıdır Foto; ANK 

bizim partimiz de bunu yapıyordu, sosyalizmin gelmesiyle 

kadın sorunun çözüleceğini söylüyorlardı. 

Bunun böyle olmadığını deneyimler bize göstermiştir. 

İsveç’tela kadın hareketine gelince şunu diyebiliriz. 

Kadın hareketine suskunluk egemen olmuştur. Şöyle 

düşünelim; bir kızıl renk var. Bu renk, içi su dolu bir 

kovaya düştü ve dağıldı. Yani, Kadın hareketi toplumun 

çeşitli katmanlanna etki yapmıştır. Yığınla insan, 

kadın hareketinin bazı görüşlerine sempati duyuyorlar. 

Fakat kadın hareketini yürüten maddi bir güç 

mevcut değildir. Kendisini feminist olarak nitelendiren 

genç kızlann sayısı bu gün çok azdır. Feminist 

genç kızlan parmakla sayabiliriz. Günümüzün genç 

kızlan bilinçli olmakla beraber etkin olmuyorlar. 

□ Evet, Kürtlere gelelim. Bildiğin gibi Kürdistan 

İran-Irak-Türkiye ve Suriye arasında paylaşılmış, işgal 

edilmiş bir ülkedir.Yıllardır Kürt halkı işgalcilere 

karşı bir Ulusal Kurtuluş Hareketi vermektedir. İsveç’te 

Sol Parti Komünistleri (VPK) 10 yıldan beri 

Kürdistan sorununu parlamentoya getiriyor. Amaç İsveç 

devletinin Kürt sorununu BM’de ve Avrupa konseyinde 

gündeme getirmesiydi. Bu çalışmalara nasıl 

katılmayı düşünüyorsun? 

□ □ Parlamentoda şimdilik ne yapacağım konusundaki 

soruya cevap vermek oldukça zor. Dünyada bugün 

Kürt halkının durumu ile ilgili bir suskunluk var. 

Bana göre Kürt halkının durumunu öne çıkarmalıyız. 

Sadece parlamento yoluyla bu soruna yaklaşmak 

yanlıştır. Parlamento çalışmalan, daha önce dediğim 

gibi dıştaki kamu oyu ve halk hareketleriyle birleşmelidir. 

Kürt halkının sorunu gün ışığına çıkmalıdır. Yığınla 

insan İsveç’te Kürdistan’ı ve Kürtleri tanımıyor. 

Bu çok acayip bir durumdur.Bu suskunluğun nedeni 

ne? Bence sadece mecliste olan arkadaşlar değil, aynı 

zamanda partinin tümü ve gençlik örgütümüz bu konuya 

öncelik vermelidir. Sesimizi duyurmalıyız. Sadece 

mecliste çalışmak yetersizdir. Bizi parlamento 

dışında destekleyen bir halk hareketinin olması gerekli. 

Bu konuda partimize ve gençlik örgütüne oldukça 

büyük görevler düştüğü kanısındayım. Bu görevlerimizi 

yerine getirmeye çalışacağız. 

□ Teşekkür Ylva Johansson 

□ □ Ben teşekkür ederim. 

07.10.1988 

KURDİSTAN PRESS • 13 ÇIKI! EKİM 1988 RUPEL / SAYFA 5

VİYAN 6 SALI YE 

Û Ll GÖTEBORGÊ 

Dİ JÎ 

AVIN Jl 6 SALI YE 

EWJÎ 

Ll GÖTEBORGÊ 

DI JÎ 

Pêşangefea zarokên feiyaiiya 

PÊŞANGEHA ZAROKÊN 

BİYANİYA Ll BAJARÊ SWÊD - GÖTEBORG 

Li bajarê Göteborg di kutupxana bajêr de, pêşanek ji alîmamos- 

tênzarokên biyaniyaû zaroka bixwe hate nîşandan. Pêşangeh; zê- 

detir ji sûretên ku zarokan bi destên xwe çêkiribûn hatibû amade 

kirin. Di pêşangehê de berhemên zarokên 50 - 60 weiatan hatibû 

raxistin. Di nava van 50 - 60 welat û zarokan de, zarokên Kurd ku 

li bajarê Göteborg dijîn jî hebûn. Beşê her welat û gel cihê-cihê 

bûn. Beşa zarokên Kurd jî di nav beşa de cîh girtibû. Wexta ku mi- 

rov diket hundurê oda ku pêşangeh têde hatibû danîn, di devê derî 

de alayên hemû welatan û bi zimanê hemû gela “ Bixêrhatin” nivî- 

sandibûn. Bi zimanê Kurdî jî gotina “ Bixêrhatin” hebû. Gava mi- 

rov diket hundurê pêşangehê, dêngê muzîka biyaniya dihat guhê 

mirov. 

Di beşekî ji yê pêşangehê, zarokên Kurd jî cîh girtibûn. Di beşê 

Iraqê de aliyekî jê alaya Kurd û aliyê din jî alaya Iraqê hebû, lê têva- 

yên wêne û sûretan yên zarokên Kurd bûn, çend zarokên Kurd suret 

bi xêzikên destê xwe çêkiri bûn li lewha xistibûn, kiribûn weke 

defterekê danî bûn ser maseyekê. Li aliyek din yê peşangehê kin- 

cên Kurdî û hunerên (senet) Kurdî hebûn; 

Çend tiştên ku bala mirovan dikişand evana bûn; teştek biçuk ku 

ji heriyê hatibû çêkirin û hundurê wêtijîhevîr bû, sêlekku nanêsêlê 

li ser çedibe danî bûn ser tifikê û agir di bin de pêdiket. Tira ku nanê 

sêlê pêtenikdibe, cer, şerbik, hesk, kefçîû gelektiştên dinjîbebûn. 

Mamostê ku berpirsiyarê pêşangehe bû, weha agahdarî da: 

—Ev pêşangê ji aliyê zarokên biyaniya ku diçin dibîstana pêşîn û 

mamostên ku dersa zimanê zikmakî didin, hatiye pêşkêş kirin. Em 

130 mamostene ji wan 3 kes mamostê zarokê Kurd in. Me xwe berî 

sal û nivekê amadeyê vê pêşangehê dikir û di 23 ilonê de pêşkêşî 

zarokên biyaniya û Swediya kir. Û di 7 meha çiriya pêşîn de tête 

rakirin. 

Weke runiştvanekîli Göteborg, min jîev pêşange dît, bi qeflan za- 

roken biyaniya û Swediyatev mamostên xwe dihatin dîtina van hu- 

nerên ku zaroka pêkanî bûn. 

Min li çend sûretên ku zaroken Kurd çêkiribûn, nerîû du heb ji wa- 

na baş bala min kişand. Min ew herdu kopî kirin. Li ser suretekî, ku 

bombe diteqe weha hatibû nivîsîn. 

“ Bombe weha diteqe”. Di binê ku digot “ Bombe weha diteqe” 

navê keçek bi navê VİYAN hatibu nivîsandin. Sûretê din jî darekî 

xurma bû û li teniştê weha hatibu nivîsandin “xurmên xweş ku di 

dilê Iraqê de hene, ku ez xewna team kirina wan dibîn im” ★ ★ ★ 

U rM iJ 

r) ~ j ü û c ! f ö > ) i m c * O O i c ı M . 

/ : \ v 

A - 

s N

Kasım-Lo'nun röportajının birinci bölümü 

Kurdistan Press fin 42. sayısında 

orta sayfalardadır 

Kolay değil bu tür gruplarla işbirliği yapmak. 

Ama biz işbirliği yapmak istiyoruz. 

Örneğin İran’da KOMELA diye bir grup 

var. KOMELA, İran Komünist Partisi’nin 

Kürdistan şubesidir. KOMELA’nın liderleriyle 

konuşmamız çok güç, zorla İran Kür- 

distam’nda işçi sınıfını yaratmak istiyorlar. 

Biz de isteriz.. İşçi sınıfı İran Kürdistanı1 

nda oluşsun, ama yoktur ki. Onlar, İran 

Kürdistanı’nın durumunu kabul etmiyorlar. 

Teoriyi zorla mevcut duruma uygulamak istiyorlar. 

Oysa mevcut durum başka bir yerde 

duruyor.. 

Bizimle KOMELA arasında bir kaç sene 

evvel çatışmalar oldu. Biz çatışmaların olmasını 

istemiyoruz. Çünkü, biz çoğulcu bir 

partiyiz. Onlar da, bize karşı silah kullanmadan 

çalışabilirler. Bir çok grupla ilişkilerimiz 

var. 

Önceden de söylediğim gibi büyük muhalefet 

Humeyni’den sonra İran’ın içinden 

çıkacak. 

Öte yandan, biz, kendimiz eminiz ve sürdürdüğümüz 

mücadele bize gurur vermektedir. 

Çünkü biz Kürdistan’da direnişteyiz. 

Bu, bizim için büyük bir şereftir. Ancak, 

yanlız kalmak da zor. İran’da biz tek başımıza 

alternatif değiliz. Bunun için demokratik 

müttefiklere ihtiyacımız var. Gelecekte, 

bizlerin müttefiki İran’ın ezilen halkları olacaktır. 

Müttefiklerimiz Azerilerden, Arap- 

lardan, Türkmenlerden, Belucilerden çıkacaktır. 

□ Belucilerin durumu nedir? 

□ □ Belucistan’da bir hareket var. Ama o 

kadar organizeli bir hareket değil. Ümit 

ederiz ki daha organizeli olur. 

□ Sayın Kasım-Lo, t-KDP'nin parçalandığı 

, bölündüğü yollunda iddialar ortaya atılmıştı. 

Bu konuda da bilgi verir misiniz? 

□□B u konuyu Avrupa’da çok konuştular. 

Bizim partimiz ne parçalanmıştır ne de bölünmüştür. 

Aksine daha da güçlenmiştir. 

Biliyorsunuz içinde bulunduğumuz şartlar 

kolay değil. Bizim şartlarımızda 10 sene çalışmak 

zordur. Özellikle entellektüeller 

için. Bu insanlar başka şeyler bekliyorlardı. 

Mesela birisi, belediye reisi olmak istiyordu, 

birisi vali olmak istiyordu, bir diğeri 

parlamenter olmak istiyordu. Olmadı. 10 

senedir biz dağlarda yaşıyoruz. Dayanmak 

zordur. Pek çok kişi dayanamaz, yaşayamaz. 

Asıl neden budur. Ama bu arkadaşlarda 

yürek yok ki söylesinler, “Ben yoruldum, 

bu kadar." Bunu söylemiyorlar şunu 

söylüyorlar: Ben seninle geldiğim zaman, 

sen bana ekmek vermedin. Sen, bilmem filan 

söyledin. Sen, şöyle yaptın. Yolunu değiştirmişsin. 

Sen, ilerici değilsin. Çok sosyalist 

değilsiniz... Derken diğer yandan, 

Mücahidin ile işbirliği yapıyorlar. Dünya 

biliyor ki, Mücahidin sosyalizme karşıdır. 

□ Bunları söyleyen insanlar grup değiller 

mi? 

□ □ Bunlar yorulmuş insanlar. Daha önceden 

yorulmuş insanlarla, Irak şehirlerinde 

oturan insanlarla bir grup olmuşlar. Kürdistan’da 

yanlız biz var olduğumuz için, Mücahidin 

bizi sevmez. Onlar yanlız kendi kendilerini 

severler. Daha önce Mücahidin ile 

aramızda işbirliği vardı. Ama gördük ki, 

onlar İran’da ne demokrasi istiyorlar ne de 

başka bir şey. Onların söylediklerini Hu- 

meyni zaten yapmış. Onların bütün mücadelesi, 

Humeyni gitsin yerine Recavi gelsin. 

Şimdi Recavi’nin gelmesi için mi devrim yapalım? 

Mücahidin’in imkanlarıyla, parasıyla 

bize karşı böyle bir grubu oluşturdular. 

Sonra İran’ın içine peşmerge göndermeye 

kalktılar. Gönderdiler, bir kaç gün sonra da 

peşmergelerin hepsi geri döndü. Bunların 

İran’da kimseleri yok. Mücahitlerle birlikte 

Irak’ta oturup, yaşamlarına bakıyorlar. Onlar 

İsimlerini * ‘İ-KDP '' koysalar da bizlerle 

hiç bir alakaları yoktur. Onlar, bizim parti 

IRAN KURDİSTAN DEMOKRAT PARTİSİ LİDERİ A. KASIM— LO 

Kasım-Lo: "İran Kurdistanı’nda işçi sınıfının olmasını biz de isteriz, ama yok! Foto; ANK 

mizin ismini Mücahitlere satmak istiyorlar. 

Kaldı ki, biz, demokratik bir kongre yaptık. 

Bu insanların tümü, bu kongrede vardı. 

Hepsi kongre kararlarına oy vermişlerdir. 

Bunlardan hiç biri kongre kanuni değildir 

diyemez. Bu bağlamda, onlar açısından ne 

bir partiden söz edilebilir ve ne de o partinin 

demokratik oluşumundan. 

□ İran - Irak ateşkesinden sonra, Irak bütün 

gücüyle Irak Kürdistanı 'na saldırdı. Bu konuda 

neler söylebilirsiniz? 

□ □ Halepçe olayından sonra bekliyordum. 

Çünkü, Halepçe olayının Irak’taki konumu 

başka türlüdür. Halepçe’yi ilk önce Irak 

Kürtleri aldı. Sonradan İran ordusu oraya 

girdi. Irak bu işbirliğine çok tepki gösterdi. 

Şimdi Irak af çıkardı. Biliyorsunuz Orta- 

Doğu’da bu metodlar çoktan beri var. Af 

sonrası görüşmelerin olması imkanı mevcuttur. 

□ Kimler arasında ve nasıl? 

□ □ Irak Kürtleri ile Irak hükümeti arasında. 

Bana göre, görüşmelere oturmadan evvel 

Irak avantajlı bir duruma geçmek istiyordu 

ve bu saldırıyı onun için başlattı. Beklemek 

lazım, ben olayı böyle görüyorum. 

□ Biliyorsunuz ki yüzbinlerce sivil Kürt 

Türkiye'ye sığındı. Türkiye'nin durumu ilginç. 

Bildiğiniz gibi 1975 ’te Türkiye sınırlarını 

Kürtlere kapatmıştı. Şimdi ise Kürt sığınmacılarını 

kabul etti. Iran da kabul ettiğini 

açıkladı. Sizce, Türkiye hudutlarını 

neden açtı ? 

□ □ Zannediyorum ki, Türkiye’ye her taraftan 

baskı geldi. Söylemek gerekir ki, 

Türkiye, Kültlerin yaşadığı ülkeler arasında, 

parantez içinde en “demokratik" olanıdır. 

Örneğin bir çatışmada İran ordusundan 

veya bizden yüzlerce insan ölüyor veya peş- 

mergelerimiz bir şehre girip büyük bir operasyon 

yapıyorlar, fakat gazeteler bir tek kelime 

yazmıyor. 

Halbuki Türkiye’de yazıyorlar. Türkiye, 

kendisini Avrupai bir devlet olarak göstermek 

istiyor. Türkiye’nin ekonomik imkanları 

çok azdır. Geçenlerde okuduğuma göre 

Türkiye’nin 50 milyonluk nüfusu bu çağın 

sonunda 70 milyona kadar çıkacak. Onun 

için Türkiye, Avrupa ile gitmese yaşayamaz. 

Avrupa ile gitmek isterse Fransa gibi, 

Belçika gibi olmasa da biraz demokratik olması 

lazım. Sanıyorum Türkiye’ye baskı yapıldı 

ve Türkiye bunu kabul etti. Diğer taraftan 

bu kadar Kürdün kaçıp Türkiye’ye gelmesi, 

Türkiye için bir problemdir. Ayrıca 

bugün Türkiye’de bir kaç yüzbin İranlı mülteci 

var. Pakistan’ın Afganistan’dan istifade 

ettiği gibi, Türkiye’de, ülkedeki İranlılar 

için uluslararası kuruluşlardan para alıyor. 

Şimdi de Kürtler hesabına istifade edecek. 

Gerçek affın olması halinde İraklıların çoğu 

geri dönebilirler. Türkiye’de kalmazlar. 

Çünkü Türkiye onlara fazla imkanlar sağlamayacaktır. 

□ Türkiye'deki Kürt hareketine bakış açısınız 

nasıl? 

□ □ İran Kürdistam’nda bize başkalarının 

müdahalelerinden hoşlanmıyoruz. Ama öğrenmek 

çok iyi bir şey. Türkiye Kürt hareketinin 

tarihinden çok iyi şeyler öğrendik. Keza, 

Irak Kürt hareketinin tarihinden de çok 

şeyler öğrendik. Türkiye, söylediğim gibi 

bu ülkeler arasında nisbi olarak 

“demokratik" bir ülkedir ve legal imkanlar 

çoktur. Bu imkanlardan istifade etmek gerekir. 

Dün benden sordular bu imkan İran ve 

Irak’ta var mı? Yok. 

Filistin hareketi kaç seneden sonra yalnız 

silahlı mücadele ile bir yere varılamayacağını 

kavradı. Şimdi ayaklanmalar ve demokratik 

yollarla çok şeyler kazanıyorlar. Ben 

zannediyorum ki, Türkiye Kürdistanı’nda 

siyasi sorumluluğu olan liderler iyi, dakik 

bir anlayışla Türkiye’nin bu var olan 

“demokratik" prossesinden istifade etmeleri 

gerekir. 

Türkiye’de şimdi Türk liderler, sosyal demokrat 

liderler, Ecevit gibi liderler Kürt 

meselesinin gündemde olduğunu kabul ediyorlar. 

Mesala İran’da bizim partimiz bütün terörist 

metodları mahkum etmiştir. Hiç bir zaman 

rehine almayız, sivil halka karşı hiç bir 

terörist eylem yapmayız, uçak kaçırmayız. 

Çünkü bu tür eylemler size bir kaç günlük 

propaganda malzemesi olur, ama sizi başka 

türlü tanıtır. Onun için partimiz bir çok ülkede, 

Avrupa’da sorumluluğu olan siyasi bir 

parti olarak bilinir. 

Sonra tarihimizde olan bir şeye değinmek 

istiyorum. Bizim babalarımız politikada her 

şeyi siyah - beyaz olarak görmüşler. Politikada 

siyah - beyaz yoktur. Politikada siz bir 

şey alırsınız sonra başka bir şey almak için 

çalışırsınız. Kültlerin yarısı Türkiye’de yaşamaktadır 

ve Kürt sorunu Türkiye’de bir 

çözüme kavuşacaktır. Bu diğer parçalar için 

de bir örnek teşkil edecektir. Ama bunun 

için çok çalışmak lazım, savaşmak lazım, 

kötü sloganları bırakıp tolerans sahibi olmak 

lazım. Türkiye Kürtlerinden çok şey 

bekliyorum. Açık olarak biz, Kürdistan Demokrat 

Partisi olarak bütün dünyadaki ulusal 

kurtuluş mücadelelerini destekleriyo- 

ruz. Tabii ki, Kürt halkının Türkiye’deki 

kurtuluş mücadelesini de destekliyoruz. Bu 

bizim hakkımızıdır. Bu demek değildir ki, 

biz Türkiye’nin iç işlerine karışmak istiyo 

ruz. Bu bizim milli ve insani açıdan, hem 

hakkımız hem de görevimizdir. 

□ Türk ordusunun Kerkük ye gireceği yönünde 

gerek basında gerekse politik kulislerde 

tartışmalar oldu. Şu an, şartları da gözönü- 

ne alırsak Türk ordusu Kerkük'e girebilir 

mi? 

□ □ İran ordusu, Halepçe ve daha yukarı 

bölgelerden Kerkük’e girmek istediğinde, 

Türk gazeteleri açık bir biçimde Kerkük’ün 

işgalini yazıp tartışıyorlardı. Türkiye bugüne 

kadar hala Kerkük’ü Türk şehri saymaktadır. 

Tabii, İran Kerkük’e girmeye kalksaydı 

Türkiye, İran’dan önce girecekti. Ama 

şimdi Türkiye’nin bahanesi ortadan kalk- m 

mıştır. Zaten Irak’ta bunu şu an kabul etmez. 

□ Sayın Kasım-Lo, Kürdistani cephe ve 

Kürt örgütlerinin Avrupa 'daki ortak çalışmaları 

konusunda neler söyleyebilirsiniz? 

□ □ Bütün Kürdistan’da tek bir cepheyi olanak 

dahilinde görmüyorum. Çünkü, bütün 

parçalarda şartlar başka türlü. Sonra istediğimiz 

şeylerde başka. Mesala biz İran’da 

otonomi isterken, Irak Kürtleri gerçek otonomi 

istemekteler. Türkiye’de Kürt halkının 

varlığı, dili, kültürü gündemde. Bunlardan 

dolayı ben, Kürdistani Cephe’yi günün sorunu 

olarak görmüyorum. Gelecekte belki 

olur. Ama şimdi değil. 

Yurt dışında ise, durum daha değişiktir. 

Almanya, İsveç, Fransa gibi bazı ülkelerde 

işbirlikleri oluyor. Kürt hareketleri ve bizle- 

re yardım eden uluslararası kuruluşların çalışmalarıyla 

iki hedef üzerinde işbirliği ya- 

pılabilinir. Birincisi; Kürt halkının kendi 

kaderini tayin etme konusunda bütün Kürt 

örgütleri anlaşmaktadırlar. İkincisi; insan 

hakları konusunda olabilir. Bu iki hedefi 

gerçekleştirmek için bütün ülkelerde komiteler 

kurulup, ortak çalışmalar yapılabilir. 

Bu kurumlar arasında demokratik bir ilişki 

ve tolerans olması gerekir. Mesala şimdi bi- ^ 

ze, insani kuruluşlar yardım yapıyorlar. Örneğin, 

Medical International, Medical Le 

Mond bize doktor ve hemşire gönderiyor. 

Hastahanelerimizi onlar idare ediyorlar. Bu 

tür yardımlar olabilir. Kürt hareketi daha da 

genişlerse başka yardımlar almak da 

mümkün. 

□ Kürdistan sorununu gündeme getirmek 

için Irak, Türkiye ve İran 'da mücadele eden 

Kürt hareketleri ortak tavır takınabilirler 

mi? 

□ □ Elbette. İran’da, Türkiye’de, Irak’ta durum 

başka türlü, ama dışarıda bu günkü hedefler 

üzerine dayanışma, birlikte davranma 

olabilir. Zaten bu mesele sadece politik örgütlerin 

meselesi değil ki. Bütün Kürt milletinin 

meselesidir. Bana göre, hatta hiç bir 

örgüte bağlı olmayan Kürtler de çalışabilir. 

□ Kurdistan Press ile ilgili düşüncelerinizi 

öğrenebilir miyiz? 

□ □ Kurdistan Press yeni elime geçti. Daha 

önce görmemiştim. Gazete çoğulculuğu, 

toleransı kabul ediyor. Kendisini ideolojik 

bağımlılık altında tutmuyor, bir örgüte bağlamamış... 

Böyle bir gazete, bu düzeyini 

sürdürürse, bizler için vazgeçilmez bir kurum 

olur. Bilhassa Stockholm'de avantajlar 

çok. Başka bir avantajı da var. Hem Türkçe ^ 

yazıyor hem de Kürtçe., ben anlıyorum. 

Başka bir insan neden yanlız Kürtçe yazmıyorsunuz 

diyebilir. Ben biliyorum ki, bizim 

Kürt arkadaşlar Kürtçe okuyamıyorlar. Tabii 

bir şey, mantıki bir şey. Çünkü Türkiye1 

de Kürt okulları yok. Kurdistan Press, bizim 

kültürümüzü, tarihimizi, isteklerimizi 

ve bütün Kürt milletinin savaşını Türkiye’de 

Kürtlere ve Türklere tanıştırması büyük bir 

görevdir. Ben ümit ederim ki, sizin gazeteniz, 

hepimizin gazetesi Kurdistan Press bu 

mücadelesinde başarılı olur. 

□ Teşekkürler Sayın Kasım-lo. 

08.09.1988 • Stockholm »» 

KURDİSTAN PRESS 

artık haftada bir yayınlanıyor. 

Yazı - Haber ve Fotoğraflarla 

KURDİSTAN PRESS’in 

çalışmalarına katıl! 

■ I

tarih • dırok 

Zinar 

BOLUM • 2 

Birinci Bölüm Sayı 42; Sayfa 8de 

Kendisini Kürdistan’ın manevi babası ve tarikat şeyhlerinin 

başında gören Seyid Abdulkadir efendi merhum 

ile Bedirhanilerin anlaşamamazlığı ile de, bu suretle nihayet 

ermiş oldu. Bu esnada cemiyet kurucularından 

çok değerli, kıymetli, muhlis bir Kürt vatanseveri olan 

Motki kazasının Modan aşiretinden Halil Hayali merhum 

ve kıymetli arkadaşları samimi birer vatansever 

olan Diyarbekirli Miri Katibizade Cemil ve Liceli Kür- 

dizade Ahmet Ramizle beraber Kürt çocuklarını okutmaya 

mahsus bir okul ve Kürt cemiyetine bağlı bir de 

Kürt basımevi kurmuşlardı. Bu kişiler, Kürdistan isimli 

bir gazete de, yayınlamakta idiler. Kürt Terakki ve Tea- 

vün Cemiyeti’nin hükümet tarafından dağıtılması üzerine 

okul kapatıldığı gibi Kürdistan gazetesi de tatil 

edildi. 

Halil Hayali merhum kimdir 

ve ne gibi hizmetleri vardır? 

Halil Hayali, Bitlis’in Motki kazasının Modan Aşiretinden 

çevresinde saygın yeri olan bir ailedendir. Çocukluğunda 

okumaya heveslenerek iyi bir eğitim görmüş ve bir zaman 

sonra ilim ve irfan merkezi olan İstanbul’a giderek bir müddet 

öğrenim yaptıktan sonra memuriyet hayatına atılmıştı. 

Son memuriyeti Halkalı Yüksek Ziraat Mektebi muhasebeciliği 

idi. Fransızca ve arapça dillerini oldukça iyi bilen Halil 

Hayali, Kürt milletinin her yönden yoksunluğunu görerek 

milletinin dertlerine çare aramak ihtiyacını duymuş; Kürt 

dili ilgili bir gramer hazırlamış ve bir de sözlük yazmıştı. 

1900 tarihinden itibaren İstanbul’da bulunan Halil Hayali, 

Kürt gençleri ile tanışmış ve onlarla milli meseleler etrafında 

dertleşmek sureti ile milli duyguların gelişmesine. Tesadüf, 

kendisini o tarihlerde Tıp Okulunda okumakta olan hür 

düşünceleri sebebi ile sonradan mektepten çıkarılan, aslen 

Çermik kazası Zazalarından olup Diyarbekir’de oturan, 

Tevfık efendinin oğlu Ziya efendi ile tanışmıştı. -Ziya efendi 

türkleşince Ziya Gökalp lakabını alan, Türk Ocağı ve Türk 

Yurdu kurucularındandır-. Halil Hayali ile birlikte kürtçenin 

gramereni hazırlamışlar, bir de sözlüğünü yazmaya başlamışlardı 

ki, Ziya efendi mektepten çıkarılınca Diyarbekir’e 

dönmeye mecbur olduğundan bu yazılmakta olan eserleri de 

beraberinde Diyarbekir’e götürmüştü. O tarihten itibaren 

ilişkileri kesilmiş olduğundan Meşrutiyetin ilanına kadar 

Halil Hayali bir daha Ziya efendi ile görüşememişti. Meşrutiyetin 

ilanından sonra, Selanik’te toplanan İttihat ve Terakki 

Cemiyeti Kongresi’ne Ziya efendinin Diyarbekir delegesi 

olarak katılması nedeniyle, İstanbul’da bulunduğu esnada 

Halil Hayali kendisinden kısmen beraberce hazırlamış ol- 

□ İttihat ve Terakki Cemiyeti, siyasal ve sosyal ilkelere sahip bir kuruluş olarak değil, yalnızca, 

Sultan Hamid’in istibdadını ve zulmünü ortadan kaldırmak için oluşmuş bir örgüttü. 

□ Kürtçe Gramer ve sözlük çalışmaları yapan Halil Hayali, aslen Çermik kazası Zazalann- 

dan olup, Diyarbekir’de oturan, Tevfik Efendi’nin öğlu Ziya efendi tanışmış, Kürt dili ile ilgili 

çalışmaları beraber sürdürmüşlerdi! Ziya Efendi, Türkleşince Ziya Gökalp lakabını 

alan, Türk Ocağı ve Türk Yurdu kurucularındandır. 

Omuzunda Diyarbekir karpuzu ile bir Kürt kadını. (Doza Kurdistan, Sayfa 250) 

dukları kürtçe gramerin notlarını istemiş ise de, Ziya efendi 

bunları yaktığını söyleyerek vermek istemediğinden Halil 

Hayali Kürt milletinin muhtaç olduğu bu eserlerini yeniden 

yazmaya başlamıştı. 

Halil Hayali, Kürt Terakki Teavvün Cemiyeti’nin kuruluşuna 

çalışanlardan biri olarak tanınmış ve Eğitim Yayınları Orütünün 

kurucularından biridir. Bediüzzaman Molla Said 

Mektebi Musibetin Şehadetnamesi - İki Kvtülük Okulunun 

Diploması- ismiyle yazıdığı kitabının 44. sahifesinde, 

“Ebnai cinsime de burada birkaç söz söyleyemezsem bence 

bahis natamam kalır. Kendi cinsime de burada bir kaç söz 

söylemez isem, bence konu bitmemeşi olur- diyerek Kürdere 

birtakım öğütlerde bulunduktan sonra, aynen bu kelimelerle 

Halil Hayali’yi sıfatlandırarak demiştir ki, -Türkçe anlatımı 

olan Bediüzzaman9ın ifadesini anlamak zor olmakla beraber 

yazdığını aynen okuyucularımının önüne koyuyorum- “İşte 

hamiyeti millinin bir misalini size takdim ediyorum ki, o da 

Motkili Halil Hayali efendidir. Hamiyeti millinin her şubesinde 

olduğu gibi bu şubeyi lisan meydanından -Kesebi 

sebebi- ihraz eylemiş ve lisanımızın esası olan elifba ve sarfu 

nahvini vucuda getirmiş hatta diyebilirim ki, hamiyet ve gayret 

ve fedakarlık ve hamiyeti züefa imtizaç ederek vucudi manevisini 

teşkil etmiştir. Hakikat, Kürdistan madeninden böyle 

bir cevher-i hamiyete rastgeldiğinden bizim istikbalimizi 

onun gibi ümidinden bir çok cevahir ışıklandırmaktadır. İşte 

bu zat şayanı iktidar bir nümunei hamiyyet göstermiş, muh- 

taci tekamül lisanımıza dair bir temel atmış onun eserine gitmekle 

ve temeli üzerine bina etmeyi ehli hamiyete tavsiye 

ederim.” 

Bundan 283 sene evvel “Mem û Zin” divanında Kürtler ve 

Kürt vatanı hakkında yazdığı kıymetli beyitlerle büyük bir 

Kürt vatanseveri olduğunu herkesin kabul 

ettiği ve dünyada eşine az raslanır, 

büyük şair Ahmedi Xani’den sonra kur- 

manci lehçesi ile yazan Kürt yazarlarının 

hepsinden fazla Halil Hayali Kürtçü- 

lük his ve fikrinin yayınlanmasına çalışan 

kıymetli bir zattı. Mezarı, İstanbul 

’dadır. . 

Miri Katibizade Cemil bey Diyarbe- 

kir’in tanınmış saygın bir ailesindendir. 

Dürüst ahlakı ile ve medeni cesareti ile 

tanınan Cemil Bey, çok keskin ateşli bir 

kaleme sahip kürtçülük fikirleri üzerinde 

uzman ve hürmetle anılan bir kıymetli 

şahsiyet idi. 1908 tarihinde İstanbul’da 

bulunduğu esnada Kürt Terakki 

ve Teavün Cemiyeti’ne girmiş ve cemiyetin 

yayınladığı Kürdistan gazetesinde 

M.Cemil imzasını kullanarak gazetenin 

başyazarı ve sorumlu müdürlüğünü yapmıştı. 

Kürdistan halkının mahrumiyetinden 

ve Kürdistan’ın yoksul ve bakımsızlığından 

bahseden değerli yazıları 

vardır. Cemiyet kapatılınca, Öğrenil Yayınları 

şubesi de mecburi olarak kapılarını 

kapamış, gazetede, çıkmamaya başlamıştı. 

Cemil Bey’in mezarı doğduğu 

Diyarbekir şehrindedir. 

Kürdizade Ahmed Ramiz bey Diyar- 

bekir’in Lice kazasının yeşitirdiği milliyetçi 

bir şahsiyettir. Bütün hayatı Kürt 

siyasi ile uğraşmakla geçmiştir. 1900 tarihinde 

Diyarbekirli Fikri efendinin girişimi 

ile oluşturulan “Kürdistan Azmi 

Kavi Cemiyetim girmiş, 1904 senesinde 

Mısır’a iltica ettiğinden orada bu cemiyet 

adına çalışmalar yapmıştır. Esher’in 

Kürt bölümünde öğrenim yapan merhum, 

Mısır’da çalışan Jön Türklerle temas 

ederek bunlar arasında önemli bir 

mevkiye sahip olmuş, zekası ve güzel 

konuşmaları ile şöhret kazanmıştı. 

Meşrutiyetin ilanından sonra Kürt Yayıncılığı 

Eğitim Kurumu’nun İstanbul’da açtığı okulda müdürlük 

yapmıştır. ‘ 'Hataya Selef ve Halef, ihtara Dicle ve Fırat 

veya Gaziya Hawara Mabeyni Nehran, Paşvemana Kurdan 

veya Kurdistan, Himaye Kirina Muarifveya Himeya Ne- 

kirina Muarif” isimli eserleri vardır. Son günlerini Şam 

Kürtleri arasında geçiren merhumun mezarı Şam’da Kürt 

mahallesindedir. 

İttihat Terakki Cemiyeti, tanınmış siyasal sosyal ilkelere 

sahip bir kuruluş olarak değil, sadece Sultan Hamid’in zorbalığını 

ve zulmünü ortadan kaldırmak için kurulmuş bir cemiyetti. 

Bu cemiyet, Tıp Mektepi sıralarında öğrenciler tarafından 

kurulduğunda, birer Kürt olan Diyarbekirli İshak 

Sukuti ve Arapkirli Dr. Abdullah Cevdet kuruluşta önemli 

rol oynamıştılar. Cemiyetin sınırlı olan üyeleri Sultan Ha- 

mid hükümeti tarafından dağıtıldıktan sonra Rumelili 

Dr. Nazım ve bir kısım cemiyet üyesi aslen Edirneli olup Selanik’te 

basit bir posta memuru olan Talat efendinin katılması 

ile -ki sonradan Sadrazam Talat Paşa olan kişidir- Sultan 

Hamid’in zorbalığı aleyhine İttihat ve Terakki ismi ile gizli 

çalışmalarına devam ederek genç vatanperver subayları da 

içlerine almak sureti ile varlıklarını kuvvetlendirmişlerdi. 

AvrupalIların “can çekişen hükümet ” diye sıfatlandırdıkları 

Osmanlı devletini Ravav Konferansı’nda aralarında bölüşmeyi 

tasarladıkları bir zamanda Bulgar çetelirinin de hararetli 

faaliyetleri bu ittihatçı subayları gayerete getirdiğinden 

binbaşı Niyazi bey ve erkanı harp yüzbaşısı Enver 

beylerin idaresinde faaliyete geçen Osmanlı çeteleri, bir taraftan 

Bulgar çetelerine karşı koymakta, diğer taraftan Sultan 

Hamid’den meşrutiyet ve hürriyetin ilanını istemekteydiler. 

Devam Edecek 

RUPEL / SAYFA 8_______________________________________________ _______________ KURDİSTAN PRESS • 13 ÇIRI / EKİM 1988

Bilindiği gibi en etkin dönüştürücü 

güç, eleştirinin kobra 

dili diyebileceğimiz, silahların 

devrimci eleştirel gücüdür. İnsanın 

manevi dünyasında fırtınalar 

yaratan, bilince taze ışık 

düşüren, ona yeni bilgi kaynaklarına 

yönelten, onu bilimsel 

kuşku ve şevkle donatan bir 

güçtür o. O, bu güzel özelliğini, 

tarihsel ilerleyişin tıkanan yolunun 

açmasından alıyor kuşkusuz. 

Onbinler ve milyonlarca 

gözün, çözümü hararetle 

beklenen ama artık imkansız 

hale gelmiş olan bir kördüğüm 

üzerinde yoğunlaştığını düşünür. 

Bütün düğümlerin çözümü 

bu kör düğümün kesilip atılmasına 

bağlı olan böyle bir durumu 

iyi düşünür. Ve ateşten yeni 

çıkmış parlak bir kılıcın, bu 

düğüm üzerinde bekleyişini ve 

bir giyotin kahrıyla bu düğüme 

düşüşünü ve bunun yaratacağı 

etkiyi iyi tahayyül edin. 

Elbetteki sadece devrim değil, 

devrimin yarattığı güçlü bir 

karşı-devrimci şiddet de insanın 

manevi dünyasında fırtana- 

lar, anaforlar yaratıyor. 12 Ey- 

lül’den sonra çeşitli sınıfların 

ve katmanların ve bunların politik 

arenadaki temsilcilerinin 

ruh halinde, davranışlarında 

ileri ya da geri, her renkten ve 

de türden değişiklikler oldu. 

Bunlar içinde, Kürt burjuva ve 

küçük-burjuva toprak ağalarının 

durumu incelenmeye değer 

ilginçlikle doludur. Ezilen ulus 

hareketinin geri çekilme ve 

“sessizlik" ikilemine girdiği 

1940 - 80 arasını kapsayan 40 

yıllık bir dönemde Kürt burjuva 

ve toprak ağaları şöyle düşünüyordu: 

“Aaaah allahım, 

kendi pazarımıza rakipsiz hakim 

olmak ne kadar kutsal ve 

tatlı birşeydir. Ama bölgedeki 

şu bozulmaz sağlam dengelerden 

ve kör olası şu güç ilişkilerinden 

dolayı bu amaca kısa 

vadede ulaşmak hayaldir. 

Kürt burjuva ve toprak ağaları 

sıkıntılı sıkıntılı enselerini kaşıyor 

düşüncelerini şöyle sürdürüyorlardı: 

“Kürtler horlanıyor, 

Kürtlere baskı yapılıyor. 

Ama bu baskıdan kurtulmak 

için Kürtler gerilikten kurtulmalıdır. 

İçinde bizim aktif olarak 

yer aldığımız sermaye yatırımları 

yaygınlaştırılmalı, köylere 

okul, yol, su ve elektirikle 

gidilmedir." Bu, pazara rakipsiz 

egemen olmanın, umutsuzluğun 

teorisiydi. Parlamentodaki 

Kürt milletvekillerinin söz 

konusu 40 yıllık hayatı, “Doğu 

’nun geriliğine ve kalkındır- 

laması gerektiğine" ilişkin bitip 

tükenmez kürsü nutuklarıyla 

doludur. Tabi Kürt burjuvazisinin 

küçük - burjuvaziye 

yakın alt kesimlerinin, özellikle 

de bunların aydınlanmış radikal 

kesimlerinin o dönemdeki 

düşünceleri bundan bir adım 

daha ileriydi. Bağımsızlık düşüncesi 

henüz bunlarda da yerleşmiş 

değildi ama ‘

politika * ekonomi • toplum 

Çi M U s ta n a Eziıbecane hat 

Destpêk di hejmara 42 an de 

Diyare ji ber van pirsên nakuki, wê ji xwen- 

devanan re pêwîste be naskirina naveroka 

pirtuka “Kurdên Ezirbêcanê” bi fıreh, her 

wiha jî wê pewîst be naskirina forma wê. Ji 

ber vê yekê emê di vir de hinin malûmatan 

bidin: Pirtuk ji 92 rûpelaye, ji qalibê orteye û 

ji 8-t beşaye. Ew jî evin: 

1- Pêşgotin. 

2- Kurdên Ezirbêcanê. 

3- Erd û sînorê Kurdistanê (Mebesta Kur- 

distana Ezirbêcanê ye). 

4- Bûnyeta intacê li Kurdistanê. 

5- Pêwendiyên civakî û ikonemiki di nav 

Kurdan de. 

6- Mabûna pêwendiyên êlî û avekirina sos- 

yalîzmê. 

7- Terkîba netewî (qewmî). 

8- Problêma Kurdî li Ezirbêcanê. 

9- Xerîte. (Ciyên ku Kurdên Ezirbêcanê lê 

dijin). 

Di beşê “Problême Kurdî li Ezirbecanê”, 

nivîsarê pirtukê vedigere ser metriyalên erşî- 

fa merkezî ya Ezirbêcanê. Ji xwe ji wan tê 

xwiyakirin ku pirsa cûdekirina Kurdistana 

Ezirbêcanê wek wehdak îdarî, pirê caran, di 

nav endamên komesiyin hikumetê de (yen ku 

mijulî vê pirsê dibûn) û her wiha di rêxistina 

partî de, bûye meydana diskusiyê. Pirsa Kurdî 

wilo serê xwe radike, heya komîta merkezî 

ya Partiya Kominist a Ezirbêcanê biryara 

şandina komisiyekê ji bo dayîna sînor û forma 

îdara Nagome-Kerabaxê û Kurdistanê, 

distîne.(8) 

Di nerîna A. Bukşpan de: “Heger di nav 

endamên komisiyê de, ji bo Nagome- 

Kerabaxê pêwisitya dayîna Eftenomiya tu şi- 

kuk pêde nedibûn, lê ji bo Kurdistanê ev pê- 

wistî tunebû.”(9) 

Di wê qunaxê de pirsa Kurdî li Ezirbêcanê, 

di hundirê çend mehan tê behs kirin. Meclisa 

Bilind a Ezirbêcanê sê biryara distîne. Ew 

biryar çine nîvisarê kitêbê ji me re nade xwi- 

yakirin lê data wan ji me re dibeje. Li gora ew 

dibêje biryara pêşî ji 21.10.1922 aye. Biryara 

diduya ji 4, 20.11.1922 aye. U ya sisiya ji 2, 

30.12.1922 aye. (10) 

Lê tevî wiha jî 13’e kanûna dawî sala 1923 

an pirsa Kurdistanê dîsa dikeve nîqaşê. Da- 

wiya ma dawî havîna sala 1923-an komisiyek 

taybetî ji bo Kurdistanê tê dayîn. Du pirete- 

kolên vê komisiyê di erşîfa Instîtuta Dîroka 

Partî ya bi navê Stîpan Şaûmiyan hatina pa- 

rastin. 

Ji tiksta piretekola pêşî, tê xwiyakirin ku 

nerînên endamên komîsiyê li ser Kurdistanê 

ne wek hevin. Ev tiştê ha di van biryar û peş- 

nêyarên têkel xwiye dibin. 

Tikstê piretekola pêşî: 

“4. Du peşneyar hatine: 

1- Cudekirina Kurdistanê wek wehdak îdarî 

xas, li ser bingehê mafê herêmî. Divê ew bi 

merkezê girêdayîbe. Kurdistan ji Cewanşîn, 

Şûngin û Kubatlî pêk tê. 

Sebeb (di tiksta orjînal de wilo hatiye û me- 

best jê ewe: sebeba cudekirina Kurdistanê 

wek wehdak (yekitiyek) îdarî): Dûrbûna 

Kurdistanê ji merkezê-Bakû ve qetandina wê 

ji Kerebaxê û pirbûna (60 hezar) rûniştvanên 

wê. 

2- Kurdistan wek herêmekê bi Kerabaxê gi- 

rêdayî bimîne.”(ii) 

Piretokola dudiya li ser rojeva civîna 7 ê te- 

mûzê sala 1923 ye. Ew bi vî rengî hatiye: 

Me bihîst Me biryar stend 

2. Li ser Kurdisîanê: Avekirina 

Oîonomiya Kurdistan, dê merkez 

û sînorê wê bête dayîn, piştî sînorê 

Otonomiya Nagome-Kerabaxe bête veqetandin. 

02) 

Çi bi vê biryarê hat û çima neçû serî em pê 

nizanin. Bukşpanjîwiharavedike: “Dîroka 

pêşketina vê pirsê, di pêş de ji me ne xwiya- 

ye, lêji biryara ku li pey wêhatiye stendin, tê 

belûkirin ku meqamên bilind muwafeqa xwe 

nedan û ji ber vê çendê ev biryar têk çû. Lê 

di eynî wextê de, Kurdistan wek wehdak îdarî 

di forma ‘Ûyezd e de hate avekirin û di Teba- 

xa sala 1923 an de, Gusî Hacîyif(dibe ev nav 

bi hawakî din be xwendin, lê ji ber ku bi rûsî 

wiha hatiye me jî li gora wê nivisand) bu se- 

rokê Komîta Tenfizî. ' *03) 

Bukşpan di nav pirsa “Kurdî li Ezirbêcanê” 

de, hinekî vedigere ser dîroka her çar perçên 

Kurdistanê. Ew li ser vê pirsê radiweste, da 

ku ji me re bibêje: “Tiştê ku li Ezirbêcanê 

me daye wan zêdeyî serê wan e.” Ji bilî vî tiştî 

nêrînên Bukşpan li ser dîroka Kurdî gelek 

çewtî tê hene. Wek nimûne, ew serîhildana 

Şêx Seîd ne tenê kewneperest dihesibîne, her 

wiha jî ew kesên ku pê rabûne, wek nokerên 

Ingilîz dibîne. 

Li gora ku em dibînin Kurdên Ezirbêcanê 

ne bi rehetî gihiştibûn mafên xwe, di formek 

herî piçûk, ji formên mafên netewî de. Her 

wiha jî em pê dizanin ku ew li ser bingehê 

hejmara xwe ya pirr gihan vî mafı. Loma jî 

Şovenên ezirbêcanê bi her awayî dixwestin 

hejmara wan kêm bikin. Di vî warî de nimûne 

pirin. Li vira emê tenê nimûnekê ji pirtû- 

ka A. Bukşpan bînin: ‘‘Bi riya axafina bixelken 

Çêraxê re, di civînek giştî de, me naskir 

ku bi şeş malbatên ha; 

1- Wavillî 

2- Kazaxlî 

3- Fatiklî 

4- Xeleflî 

5- Çûrûllo 

6- Tomisto, 

tene malbata Çûrûllo, ya bi esli xwe ji mîre- 

kê ye, kurd e. Û ji vê malbatê tenê 20 kes bi 

zimanê kurdî dikarin bipeyîvin. Her çi mal- 

batên din bi kurdî nizanin xwe Tırk dihesi- 

bînin. ’ ’(i4) 

Heger xwendevan dîna xwe bide navê her 

pênc malbatên Kurd Bukşpan wan Tirk dihesibîne, 

wê bi hesanî bibîne ku ev nav tenê bi 

forma “lî” bûne tirkî. Pirsa ku tê kirin; çima 

di “civîna giştî” de wan xwe tirk? Bi xwe em 

pê nizanin. Lê tiştê ku em pê dizanin malba- 

tên ku di 1931 ê de xwe Kurd didîtin piraniya 

wan jî roja îro di dokumentên resmî de Tir- 

kên Ezirbêcanîne. Û tiştên din ên ku ji çavên 

kor nayên weşartin, evin: Di sala 1923 an 

biryara avekirina Otonomiya Kurdistanê he- 

bû. Wilo jî diyare ku ev biryar ne li gora dilê 

Hikûmeta Ezirbêcanê bû. ji ber vê çendê bi 

lez û bez ‘ ‘Kurdistanskî Ûyezd ’ ’ sazkirin û 

dure ev mafê herî piçûk daqurtandin. Çilo? 

Kengê? Emê di meqalek din de bersiva wan 

pirsan bidin. Lê tiştê ku niha em dikarin bi- 

bêjin eve: Neheqiya ku li Kurdên Ezirbêcanê 

hatiye kirin j i ber çavan nayê weşartin. Dibe 

ji ber vê neheqiyê navdarên Kurdên Ezirbê- 

canê namakji M. S. Gorbaçov re şandin. Ew 

gazin û gilîyê xwe pê dikin û dibêjin ku Hi- 

kumeta Ezirbêcanê siyaseta Pantirkîzmê li 

gel Kurdan bikartîne û îtîrafê bi heyîn û mafê 

wan nake, tevî ku hejmara wan li vira nêzî 

250 hezar kesin û hemû li deverkî dijîn.os) 

Ji bilî vî tiştî, dengdarên Kurdên Ezirbêca- 

nê daxwaza otonomiya ji bo Kurdan dikin û 

ji ber ku baweriya wan bi serokên Ezirbêca- 

nê nayê, doz dikin ku Otonomiya wan bi Er- 

menistanê girêdayî be. Her wiha jî kurdên 

Kazaxistanê û Ermenistanê namên xwe ji M. 

S. Gorbaçov re hinartin. Ew piştgirtiya xwe 

ji Kurdên Ezirbêcanê diyar dikin. Lê Sekretere 

Giştî ya Partî Komunîstê Sovyet çi bersiv 

daye, em pê nizanin. 

Bi kurtî dîroka Kurdên Ezirbêcanê eve û di 

heyamê me de ev cara pêşiye ku dengê wan tê 

me. Gelo çima ev neheqî bi Kurdên Ezirbê- 

canê hatiye kirin? Gelo çima ev kêmasî di bin 

siya baskên sosyalîzmê de dibin? Gelo ev tişt 

çi pêş me Kurdên Kurdistanê dike? Xwende- 

van jî dikarin bi dehan pirsên din bikin. Lê 

tiştê ku divê em ji bîr nekin eve: Merovê bêx- 

wedî, kes lê nabe xwedî û netewa ku xwe ne- 

parêze, wê li ber nigan here. 

Moskow 

Bavê Nazê 

Çavkanî (Jêder) 

1-Rojnama Pravda 20 Temuzê 1988 an. 

2-T.F. Arîstova Kurdên li pey Kejkazê. Çapxana Naûk. 

Moskoxv sala 1966 an. Rûpel 20. 

3-Eynî jêder. Rûpel 21. 

4-Eynî jêder. Rûpel 36 

5-Eynî jêder. Rûpel 40. 

6-Ğ. Çursîn Kurdên Ezirbêcanê Bulletin De Linstitut Ca- 

usien D ’areheologie A Tiflis Tome 111 Tiflis sala 1925 R.l 

7-Eynî jêder Rûpel 2. 

8-A. Bukşpan Kurdên Ezirbêcanê. Çapxana “Azginî” Baku 

sala 1932 an R.50. 

9-Eynîjêder. R.50 

10-Eynî jêder R.51 

11-Ev pireîekol ji pirtuka A. Bukşpan “Kürden 

Ezirbêcanê ’ ’ hatiye girtin. Ji rûpelê 53 an. 

12-Eynî jêder. R 53. 

13-Eynî jêder R. 53. 

14-Eynî jêder. R.64. 

15-Li gora nama dengdarên Kurdên Ezirbêcanê ji M. S 

Gorbaçov bi texmînî roja îro hejmara Kurdan nêzî250hezar 

kesin. Lê statistîka Sovyetî dibêje ku hejmara Kurdan 

li hemû Sovyetistani nizî 117 hezar kesin. 

Lê tiştê herixerîb eve: Li gora statistîka sala 1966 an, ya- 

nî berî Şoreşa Oktoberê bi salekê: ‘ 'hejmara Kürden mu- 

silman li Rûsya Qeyserî 97047kes bûn. Û hejmara Kürden 

yezidî 35210 kes bûn. ’ ’ (Ev statistîka ha me ji rûpelê 60 î 

ji pirtuka A. Bukşpan girtiye.) Heger em hejmar Kurdan 

berî Şoreşê û niha bidin ber hev emê bibînin ku hejmara 

wan di hundirê 72 salan de bi 15 hezaran kim bûne. 

Cezayîr dikele! 

Ev serê heftiyeke ku Cezayîr dikele. Rewşa 

gelê Cezayîrê çiqas diçe xira dibe. Xelk nika- 

re zikê xwe têr bike. Jiyan êdî nayê kişandin. 

Lê dîsa jî hikumeta Cezayîrê bûhayê tiştan 

xasma yê xwarin û vexwarinê zêde kir. Gelê 

Cezayîr li dijê vê rewşê dengê xwe bilind kir 

û rabû piya. Şerekê dijwar di navbera gel û 

hikumetê de qewimî. Bi sedan kes hatin kuş- 

tin. Lê hikumeta Cezayîrê bi esker û polîsên 

xwe nikare pêşiya gelê Cezayîrê bigre û wan 

bide sekinandin. 

Rêxistina îslamî rolek mezin dilêze. 

Çawa tê gotin û xwuyanîkirin di bin van tiştan 

de tevgera îslamî rolekî mezin dilêze. Rê- 

xistina Îslamî dan û standinekî xurt di nav gel 

de xasma di nav xortan de pêkaniye û pişta 

xwe daye wan. 

Misilmanên Cezayîrê îstifa Reisicumhur 

Şadlî Bin Cedît dixwazin. Şadlî Bin Cedît 

bersiva tevgera îslamî bi singuyên ordiya 

xwe dide. Heta niha nêzê 200 kes hatine kuş- 

tin. Ev rewşa bi xwîn û çetin roj bi roj xwurt 

dibe. Li gorya Wezîrê Xortan, sedemê vê ke- 

landinê ekonomîk e. 

Ehmed Bin Bella 

Çawa tê zanîn Ehmed Bin Bella Serokê Cezayirê a pêşî bû. Bin Bella di şerê rizgariya Cezayirê de li 

dijî hêzên Fransiz şer kir û di nav çend salan de gelê Cezayir gihişte azadiya xwe. Lê piştê azadiyê hinek 

general li dijê Ehmed Bin Bella derketin, Bin Bella jî Cezayirê reviya niha Bin Bella ji welatê xwe dûr 

li Swîs dijî. 

Li ser van bûyerên ku li Cezayirê çêdibin Ehmed Bin Bella bêdeng nema û di rojnama Le Figaro de waha 

dibêje: 

- Ev bûyerên ku li Cezayir çêdibin ji bo min ne surprîz e. Ev tişt, ev qiyamet netîca birçîbûnê ye. Gel 

belengaz e. Gel di welatê xwe de demokrasi dixwaze. Nan û dan, kar û xebat an jî demokrasi bi gorandina 

rejîmekî nû ve girêdayi ye...” 

Dewleta Filistinê 

□ Di nav mehekî de Parlamentoya Filistînê wê dewleta xwe îlan bike! Lê parlamento 

naxwaze ji niha ve ciyê civînê diyar bike. 

Serokên rêxistinên Filistînî ji bo damezirandina dewleta Filistînê li hev kirin. Di roja 10 ê çiriyê de be- 

rpirsiyarekê Rêxistina Rizgariya Filistînê, PLO li Tûnisê daxwuyaniyek çêkir û got: ‘ ‘ Wêparlamentoya 

Filistînê di nefiyê de heta dawiya meha çiri bicive û dewleta Filistînê îlan bike. 

Berpirsiyarê RRF daxwuyakirin ku wê Dewleta Filistînê li gor peymana Koma Miletan a sala 1947-an 

bê damezirandin. 

Di civîna serokên rêxistinên Filistînî de ji bo cî û wextê civîna parlamentoyê tu biryar nehat sitandin. 

Lê di vê daxwuyaniyê de hat gotin ku wê civîna parlamentoya Filistînê belkî li Cezayirê bê çêkirin. Lêbe- 

lê ji ber bûyerên dawî ku li Cezayirê diqewimin tewra hikumeta Cezayirê di ve babetê de wê çawa be ne 

xwuyaye... 

Herwusa serokên rêxistinên Filistînî dan xwuyakirin û gotin ku ew ji bo aşitiya Rojhilatanavîn li ser plana 

Rêxistina Rizgariya Filistînê dixebitin. 

Rêxistinên Filistînî di van çend mehên dawî de ji bo damezirandin û îlankirina dewleta Filistînê xebata 

xwe germ kiribûn. Wê têkoşîna gelê Filistin bi îlankirina Dewleta Filistînê ve têkeve merhalekî nû. 

KKDK, PPKK ile İlişkilerini Kesti! 

□ ‘ ‘Bugünkü PPKKyönetimi, Sol Birlik örneğinde görüldüğü gibi KKDK’yı da 

kendisi gibi ‘TUrkiyeleştirmek’ istiyor.” 

□ “Aramizdaki ilişkiye bundan kısa bir süre önce son vermek zorunda kaldık. 

Bunun sorumlusu KKDK değil, bugünkü PPKK Merkez Komitesi ’nin hizipçi ve 

tasfiyeci yönetimidir. 

ANK • Stockhlom 

Kürdistan Öncü İşçi Partisi (PPKK)’nin Avrupa1 

daki kitle örgütü olarak bilinen Kürdistan Demokrat 

İşçi Demekleri Federasyonu (KKDK), yayınladığı 

bir bildiri ile PPKK ile ilişkilerini kestiğini 

açıkladı. 

PPKK Merkez Komitesi içinde baş gösteren ayrılıklar 

daha önce kamuoyuna duyurulmuştu. Ancak 

KKDK adına yayınlanan bildiri, PPKK’dan 

ayrılanların görüşlerini açıkladıkları ilk belge niteliğini 

taşıyor. 

Kürdistan İşçi Partisi (KİP) içinde 12 Eylül darbesinden 

sonra başlayan bölünmeler, üç grubun 

ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştı. Bu gruplardan 

eski MK üyelerinin bir bölümü ile bir Kongre toplayan 

grup, PPKK ismini almış ve KİP’in gerçek 

mirasçısı olduğunu açıklamıştı. 

PPKK içinde son dönemde meydana gelen ayrılıklardan 

sonra, 20 Eylül 1988 tarihinde bir bildiri 

yayınlayan KKDK, KKDK GYK’nın II. Kongre- 

si’nde PPKK ile karşılıklı dayanışma prensibine 

dayanan bir ilişikinin olduğunu, ancak Parti 

MK’sı içindeki “hizipçi” ve “tasfiyeci” olarak 

nitelendirdiği kanadın “politik fermanlar ve 

dayatmalar” üzerine inşa edilmek istenen ilişkiyi, 

KKDK’nm kesmek zorunda kaldığını 

açıklıyor. 

Bildiride şu görüşlere yer verilmektedir: 

‘ ‘Şimdiki PPKK yönetimi, adım adım geliştirdiği 

kişiliksiz ve ulusal nihilist bir politikayı, yani hal 

kımızın ulusal demokratik 

çıkarlarına cevap 

vermeyen politikayı 

emrivaki bir yöntemle 

KKDK’ya dayat 

mak istedi. PPKK yönetiminin 

bu tutumu, | 

özellikle Sol Birlik örneğinde 

en bariz bir 

biçimde görüldü. 

KKDK’yı bu sözko- 

nusu politikaya angaje 

etmek için, KKDK’da, bugünkü PPKK Merkez 

Komitesi üyelerinin örgütleyip yönettiği bir hizip 

kuruldu. Bu hizip eliyle KKDK’yı da kendileri gibi 

Türkiyelileştirmek’ istediler. KKDK’da bu yönde 

karar çıkmayınca, demokratik biçimde alınan kararlan 

tanımadılar, çalışmaları boykot ederek 

KKDK’yı dağıtmak, tabanın mücadele azmini ve 

moralini bozmak istediler... 

Merkez Komitesi ’nde çoğunluk olan bu 

*Türkiyeleştirme’ politikası, tabanda azınlıktır. 

Hatta onlarla davranan üylerin önemli bir kesimince 

de benimsenmiyor. ’ ’ 

Söz konusu bildiride, PPKK ile ilişkilerin niçin 

kesildiği anlatılırken, diğer yandan da, KKDK’nın 

Fedaral Almanya’daki Kürtler için yaptıkları çalışmalara 

yer verilmektedir. 

RUPEL / SAYFA 10 KURDİSTAN PRESS • 13 ÇIRI / EKİM 1988

“Mustafa Kemal’in babası kim?” 

Avrupa’da yayınlanan ÜMMET gazetesi 

15 Eylül 1988 tarihli 8. sayısını 

tümü ile Atatürk’e ayırdı. 

ÜMMET, “ MUSTAFA KEMAL’İN 

BABASI KİMDİR?” manşetinden 

sonra, Arap harfleri ile yazılmış bir 

belgenin fotokopisini ve bu belgenin la- 

tin harflerine çevirisini kapakta veriyor. 

“SELANİK ASLİYE HUKUK MAH 

KEMESİ” anabaşlıklı belgenin başlık 

altında “İlam karar numarası: 

Adet/451" yazılı. Belgenin Latin harfleriyle 

çevirisi ise şöyle: 

“Abduş’un ölümünden sonra, Zü- 

beyde, Abduş’un karısı olduğunu ve 

oğlu da Abduş’un oğlu olduğunu iddiası 

ile açmış olduğu miras davasında, 

Abduş’un kerdeşleri, mahkemeye 

vermiş oldukları iddianamede, 

Zübeyde’nin Abduş’un karısı olmadığını 

ve umumhanede (genelevinde) 

odalık aldığını ve oğlu Mustafa iki 

yaşında kucağında olduğunu ve Abduş’un 

bilavelet öldüğünü idaları ile 

keyfiyetin umumhaneden sorulmasını 

talepleri üzerine, umumhaneye 

yazılan tezkerenin cevabında, Zübeyde’nin 

oğlu ile beraber 19 Haziran 

1297’de umumhanemize dühul 

edip Yenişehirli Abduş isminde bir 

kabadayı ile anlaşıp 11 Nisan 1298’de 

umumhanemizden huruç etmiştir 

(çıkmıştır). Bu yazıya istinaden Zübeyde’nin 

davasının reddine karar 

verilmiştir”. 

Belgenin altında, Selanik Asliye Hukuk 

Mahkemesi ile iki azanın mühürleri 

var. 

2. sayfasında “ Selanik Hukuk Mahkemesi 

başlığını taşıyan yazı ile 

Dr.Rıza Nur’un hayat ve hatıratım 

adlı eserinin 3. cildinin 561. sayfasındaki 

yazı ana hatlarıyla birbirini tutmakta 

teyideden mahiyettedir” diye 

yazan Ümmet gazetesi ayrıca yazının 

devamında “ Fransız nazırlarından 

Hedyo, Paris’te Türkiye üzerine verdiği 

ve ‘Conferencio’ mecmuasında 

neşredildiği konuşmasında, Mustafa 

Kemal’in babasının meçhul olduğu 

söylenmiştir” diye yazıyor. 

Yazının bir başka bölümünde, Ümmet 

gazetesi “Ayrıca şu hususta göz 

ardı edilemez. 5816 sayılı Atatürk’ü koruma 

kanunu arkasında yatan mana nedir? 

Bu kanunla neler getirilmek isteniyor? 

Dünyanın neresinde görülmüş böyle 

bir kanun? Gerçekleri gizlemek 

mümkün mü? Mızrak çuvala sığmaz demiş 

atalar. Kemalistlerin gücü yetiyorsa 

mızrağı çuvala saklasınlar!..” 

Başyazıda “ Kaldırsınlar koruma kanunlarını, 

lağvetsinler Devlet Güvenlik 

Mahkemelerini!...Mustafa Kemal hakkında 

söylenenler ve yazılanlar yanlış 

ise çatır çatır cevep verirler. Yok eğer 

doğru ise gerçekler yazılsın da atalarının 

kimliği ve kim olduğu ortaya çıksın’ ’ 

diye meydan okuyan Ümmet gazetesi, 

Mustafa Kemal’in aynı zamanda “ İngiliz 

casusu olduğu” nu vurgulayarak “ MUS 

TAFA KEMAL’İN İNGİLİZLERE 

OYUNCAK OLUŞU ” başlığı altında 

“ Batının Haçlı ordularıyla yapamadıklarını 

Mustafa Kemal’in eliyle yaptılar” 

diyor. 

“ Mustafa Kemal’in Anadoluya geçişinden 

İngilizler haberdardı. Anadolu- 

dan geçerken İngilizler uğurlamış- 

tı...Rafet Paşa ölmeden evvel Cumhuriyet 

gazetesine yerdiği beyanatta, 

Mustafa Kemal’in İnglizlerin müsade- 

siyle Anadoluya geçmiştir. Mustafa Kemal 

P^şa İstanbul’dan ayrılırken kendi 

ÜMMET Gazetesi’nin kapağı ve sayfa başlıklarından bir bölümü 

sini üç kişiden meydana gelen İngiliz askeri 

heyeti uğurlamıştı” diye devam eden 

Ümmet gazetesi, Er-Raculussonem’i kaynak 

göstererek açıklamalarına devam 

ediyor. 

Ümmet gazetesi’nin bu Özel Sayı’sında 

ayrıca, “ M.KEMAL’İN şapka giymesi 

ve giydirmesi” başlığı altında yazılan yazıda 

şöyle denmektedir; “ Önce memurları 

şapka giymeye mecbur ettiler. Şapka 

almak için paraları yoktu. Şapka alsınlar 

diye memurlara avans 

verdiler...Bu iş sadece aksülamelde kalmadı: 

Sıvas’da, Erzurum’da, ötede ve 

beride halk şapka aleyhine kıyam etti. 

Mustafa Kemal derhal Kel Ali başkanlığında 

bir İstiklâl Mahkemesi kurdu. 

Birçok adamı astılar "deniyor. 

Ümmet, Mustafa Kemal’in “ Mason 

olduğunu” uzun bir yazı içinde açıklarken, 

Mustafa Kemal’in “ Katolik kilisesi 

ve Masonluk adlı eserde, devlet başkan- 

ları içersinde ilk sırada olmaktadır...” 

diye belirleme yapıyor. 

Ümmet gazetesi Mustafa Kemal’in 

“ Müthiş bir ayyaş” olduğunu yazdıktan 

sonra şöyle devam ediyor; “ Her gece içer. 

Bütün ömrü öyledir. Gençliğinde böyle 

içki ve fuhuşla geçmiştir. Recüliyetti 

yoktur, fakat şehvete pek düşkündür. 

Fuhuş, kadın, erkek, fail, menful her nev’ini 

yapar.” 

Ümmet, Dr.Rıza Nur Hayat ve Hatıratım 

( C.4.S.1517) eserini ile, Şevket Süreyya’nın Tek 

Adam adlı eserini de sayfa vererek (s.504, 

505.C.3) kaynak göstermektedir. 

Bir başka yazıda Ümmet gazetesi Mustafa Kemal’i 

“ Bolşevik” olarak değerlendirmekte, bu 

konuyla ilgili Mustafa Kemal’in bir konuşmasını 

şöyle aktarmaktadır: “ Mustafa Kemal: Biliyorsunuz 

çok zamandır komünist teşkilatı ile 

meşgulum, her şeyini yaptık. Mükemmel bir 

kuvvet olarak, Yeşil Orduyu vucuda getirdik. 

Bu memleket ancak, bolşeviklikle kurtulur. 

Artık zamanı gelmiştir. Kararınızı verin. 

Türkiye’nin bolşevik ve komünist olduğunu cihana 

resmen ilan edeceğim”. 

Ümmet gazetesi “ Ölümünden 50 yıl sonra, 

Atatürk’ün fikirlerinden ve eylemlerinden kopartılarak 

besmele gibi kullanılması, adım 

başı heykellerinin dikilmesi, gün aşırı törenler 

tertiplenmesi, artık Atatürkçüler dahi bir çok 

kesimi rahatsız ediyor” diyor ve bu Özel Sayı 

“ Mustafa Kemal, dinsizdir, soysuzdur, namussuzdur, 

masondur, sahtekardır, sarhoştur, 

ikiyüzlüdür, İngilizlere hizmet eden bir 

casusdur” yargıları ile noktalanıyor. 

Ümmet Gazetesi, Almanya’da yayınlanıyor. Ne- 

usser Str. 95; 5000 Köln 1 adresinden temin edilebilir. 

★ 

.ME CİNAYETİ?! Salah Bedrettin İbrahim Ahmed 

□ Olof Palme’nin Kürtlerle ilgili ilk ve tek 

röportajı! 

□ Palme cinayetinde 

Türk basınının kışkırtıcı rolü! 

□ M. Ali Yula kimdir? Hürriyet ne istiyor? 

YAKINDA Kurdistan Press’te 

KURDISTA 

JÊL mınama hefteyî ı I haftalık gazete U 

Kurdî - Tirkî 

Kürtçe - Türkçe 

Rojnama Hefteyt • Haftalık Gazete 

Hejmar - Sayı; 43 (14) 

13 Çirî • Ekim 1988 

KMRwşta; 

Kurdisk Turkisk 

Veckotfdning 

Nummer; 43 (14) 

13 Oktober • Çlrî 1988 

Berpirsiyari Giştî 

Genel yayın yönetmeni 

Orhan KOTAN, 08 - 29 50 56 

Berpirsiyari Altgir 

Yardımcı yönetmen 

Çetîn ÇEKO, 08 - 29 83 32 

Adressi Box 7080, 17207 Sundbyberg 

Büro; Örsvângen 6C, Hallonbergen 

Tlf; [46] 8-29 83 32 

Telex; 131 42 ANK S 

Telefax; 08-29 50 56 

Bankgiro; 343-5559 

Postgiro; 2 65 33-0 

Çapxane • Baskı; 

Tidnings Tryckarna pâ Âland AB 

Chefredaktör och ansvarig utgivare 

Orhan KOTAN, 08-295056 

Redaktion sekreterare 

Çetîn ÇEKO, 08-298332 

□ Suriye’de Kürt hareketinin 

sorunları 

□ Lübnan’da Kürtler. 

□ Suriye’de Kürtler 

PKK’yı nasıl görüyor? 

★ ★★ Kurdistan Press’te ★ ★ ★ 

I S S N 0 2 8 3 — 4 8 9 8 

□ Nivîsarên ku tên şandin li xwediyan 

venagerin 

□ Gönderilen yazılar iade edilmez 

□ Redaksiyon dikare nivîsarên ku ji 

rûpelên xwendavanan û Serbest 

Kursî re tên şandin, li gor dûzena rûpelan, 

kurttir bike. 

□ Serbest Kürsü ve Okuyucu Sayfası 

için gelen yazılar, özüne dokunulmadan 

sayfa düzenine göre redaksiyon 

tarafından kısaltılabilir 

□ Eger xwediyên nivîsarên kurdî tiş- 

tekî taybetî nebêjin, redaksiyon dikare, 

li gor standardên zimanê kurdî, 

guhertinên pewist çêke 

Postadress; Box 7080, 17207 Sundbyberg 

Besökadress; Örsvângen 6C, Hallonbergen 

Tlf; [46J 8 - 29 83 32 

Telex; 131 42 ANK S 

Telefax; 08 - 29 50 56 

Bankgiro; 343 - 5559 

Postgiro; 2 65 33 - 0 

Tryckeri; Tidnings Tryckarna pâ Âland AB 

□ Uzun yıllar İrak KDP’nin Genel Sekreterliği 

görevini sürdürmüş bulunan, aynı 

zamanda edebiyatçı-yazar İbrahim Ahmed 

KDP’nin oluşumunu ve mücadale yıllarını 

anlatıyor. 

Kurdistan Press’te 

ABONE ■ 

□ 3 Mehî • 3 Aylık IH 6 Mehî • 6 Aylık d Salek • Yıllık 

| 48 SEK-24 DM 96 SEK—48 DM 208 SEK-104 DM 

NAV/PAŞNAV 

İSİM/SOYİSİM ■ 

NAVNÎŞAN 

ADRES ......... 

Tarih / Dîrok................................ 

WELAT / ÜLKE :..... ................................... ................................ 

Hûr» dikarin heqê abonetl li ser hesaba GILALA AB Postgiro 26533-0 

Stockholm razînin û sûretek jê jl Box 7080,172 07 Sundbyberg-Sweden re 

bi garta abone rêkin.________________________________________ 

Abone ücretini GILALA AB PG; 26533-0 Stockholm kontosuna yatırarak, bir 

kopyasın» Box 7080,172 07 Sundbyberg-Sweden adresine abone kartıyla birlikte 

postalayarak abone olunabilir.

JNAMA HEFTEYÎ • HAFTALIK GAZETE 

adress; Box 70 80, 172 07 Sundbyberg-Sweden 

“Spas 

“ Te jiyana 

□ “Spas doktor te jiyana min xilas 

kir” dibêje Rekan û dom dike; gava 

ez mezin bibim ez jî bibim doktor. 

□ Mihacirtiya dê û bavê Rekan jiyana 

wî xilaskir. Rekan Mistefa ji 

Kurdistana Iraqê ye û çar sali ye. 

Bavê wî dibêje; “Ev nexweşiya ku- 

rê min di Rojhilatanavîn de li Iran û 

Iraqê nayê dermankirin. Ji ber vê jî 

gelek zarok dimirin. 

Rekan Mistefa beriya salekî bi dê û bavê 

xwe re hatiye Swêd û li Flên bi cîh bûne. Piş- 

tê ku nexweşiya Rekan li Flênê tê naskirin. 

Rekan tînin Stockholmê û li Nexweşxana 

Huddinge tedaviya wî destpêdike. 

Li nexweşxana xwîna wî her hefte tê guher- 

tin. Bavêwîdibêje; “Her carpişti guhertina 

xwîna wî rengê wî hidî hidî zer dibû. ’ ’ 

Nexweşiyek bêderman 

Ev nexweşiya Rekan ne tenê kêmbûn an jî 

qelsbûna xwînê bû. Herwusa tesîra vê nex- 

weşiyê li ser kezeba reş çêdibû û bîhnçikan- 

dinê peyda dikir. Bingeha sîstema dermanki- 

rinê jî gorandina mix (îlîk) bû. Lê şertekî 

esasî jî ewe; pêwîste ku laşê mirov vê madeyê 

nû qebûl bike. Di vî babetê de şansê Rekan 

hebû mixê birayê wî û ya Rekan li hev dihat. 

Beriya vê emeliyatê giran lazimê hemû hücren 

cihê nexweşiyê bê kuştin. Ev jî metodekî 

pirr zahmet bû. Diviya bû qasê ku nexweş bi- 

karibe pê bijî hûcreyên wî sax maba, yên din 

jî bihata kuştin. Karanîna vê metodê jî dibe 

sedema weşandina porê nexweş, dibêje Dr. 

Olle Ringden. 

Şansekî mezin! 

Beriya sê hefte, nîv lître mix ji birayê Rekan 

hat stendin. Di emeliyatê de vê mixî neqlî 

Rekan kirin. Ji bo ku mixê neqilkirî di laşê 

nexweşan de cihê xwe bigrî lazime heftekî 

wext derbas bibe û di nav vê demê de ji nex- 

weş re gelek dermanên din tê dayîn. 

Di vê emeliyatê de tehlûka herî mezin; teh- 

lûka înfeksiyonê (edab) ye, ji bo vê jî nexwe- 

şan re antî-biyotîk tê dayîn. 

Ev nexweşî li dinê cara pêşî di sala 1982 an 

de li Emerîka hatibû tedavîkirin, eva cara du- 

yemîn e ku li Swêdê tête dermankirin. 

Doktora Rekan, Olle Ringden li ser vê eme- 

liyatê weha dibêje: 

-Rekan, dema tehlûke derbas kir. Wi Rekan 

baş bibî. Semeketina doktorên Swêdê bo vi 

nexweşiyê ne nezaniya metoda dermankirinê 

bû, lê me yekîku mixi wîji ya nexweş re li hev 

bihata peyda nedikir. 

Di nav deh şalin dawî de me nizîki 200ne- 

qil çikir, li eva cara pişiye ku em vi metodi 

bikartînin. ’ ’ 

Rekan ji niha ve kêfxweş bûye, bi rih û bi 

can bûye, li ciyê xwe nasekine. 

Rekan piştê ev emeliyatê giran serketî gihişt 

dê û bavê xwe û spasdarê doktor û karkerê 

nexweşxanê ye. 

Bi destê doktorê Swêdî Olle Ringden çiya- 

yên Kurdistanê peşmergekî wek Rekan qe- 

zenc kir. 

fo ta ip m 

□ Türkiye’de yayınlanan Medya Güneşi isimli dergi, Kürtler ve Kürdifitan ile ilgili yayınlarından 

ötürü, ilk sayısından itibaren yoğun bir baskı altında tutuldu! 

□ Derginin Yazıişleri Sorumlusu Cemal Özgelik, DGM’deki ilk duruşmasında 3 yıl 

6 ay hapis cezası ile cezalandırıldı! 

12 Eylül sürecinden sonra, Kürt 

sorununu tartışmaya getiren ilk 

yayınlardan biri olan Medya Gü- 

neşi’nin yayınlanan 4 sayısı hakkında 

toplatma kararı alındı. 

TutuklananYazıişleri Sorumlusu 

Cemal Özçelik, çıkarıldığı 

Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin 

ilk duruşmasında (18 Ağustos) 3 

yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırıldı. 

Genel olarak Türkiye’deki sol 

basın üzerinde baskılara karşı 

Avrupa’da oluşan muhalefet, Cemal 

Özçelik’in ilk duruşmada 

cezalandırılması ile daha da boyudandı. 

İsveç’te kurulan Medya Güneşi 

ile Dayanışma Komitesi Cemal 

Özçelik’le ilgili olarak yayınladığı 

türkçe-isveççe bültende, ceza 

nedeni olan şiirleri, İsveççe 

çevirileri ile birlikte yayınladı. 

Komite ayrıca, durumun, TC 

yetkilileri nezdinde protesto 

edilmesini istedi. 

Protesto telgrafları şu adreslere 

çekilebilir: 

Turgut Özal 

Başbakan • Ankara 

Mustafa Kalemli 

İçişleri Bakanı • Ankara 

Mehmet Topaç 

Adalet Bakanı ♦ Ankara 

Komite ayrıca, Cemal Özeçelik 

ile dayanışma içinde olanların, 

aşağıdaki adrese dayanışma 

mektupları gönderebileceğini 

açıkladı: 

Cemal Özçelik 

Sağmalcılar Cezaevi 

İstanbul • Turkey 

Peşeng dergisi, 20 Eylül tarihli 

69. sayısında, Cemal 

Öçelik ile ilgili uygulamaları 

protesto etme amacıyla, Almanya’da 

da bir kampanya 

başlatıldığını açıkladı. Kampanya 

nedeni ile çok sayıda 

tanınmış, yazar ve politikacı 

TC yetkililerine protesto telgrafları 

çektiler. 

POSTTIDNING 

Tel; 08 - 29 83 32 

Fax; 08 - 29 50 56 

Telex 131 42 

İlk duruşmada 3.5 yıl cezaya çarptırılan 

Medya Güneşi Dergisi sorumlusu Cemal 

Özçelik 

Seçimlerden umduğu sonucu 

alamayan Şili diktatörü Pinoşe, 

seçimlerden sonra yaptığı ilk konuşmada 

Ülkede değişen bir şeyin 

olmadığını, 1990 yılma kadar 

iktidarda kalacağını sert bir 

biçimde açıkladı. 

Seçimlerden önce, sivil giysileri 

ile Ülkenin atası, sevimli amca 

mizanseni içinde görünen Pinoşe, 

böy lece, gene eski despot tavrını 

takınmış oldu. 

Pinoşe’nin değişen tavrı, Şili1 

deki toplumsal muhalefeti etkilemedi. 

Ülkede genel olarak seçim 

sonrasının sevinç ve zafer 

gösterileri devam ediyor. 

Stockholm Belediyesinde 

yönetim değişikliği! 

Uzun bir dönemden beri Stockholm Beyediyesi’ni 

elinde tutan muhafazakar, sağcı kanat partileri koalisyonu 

Stockholm Belediyesi’ni Sosyal Demokrat Parti1 

ye kaptırdı. 

Muhafazakar Moderat Parti’nin destekçisi olan 

Stockholm Parti’nin gereken desteği çekip Sosyal Demokratlara 

kaydırmasıyla yönetim değişmiş oldu. 

Stockholm Parti olarak bilinen ve Yeşillerin kardeş 

parti olarak tanımladıkları Stockhlom Parti, son seçimlerde 

Belediye Meclisi’ndeki üye sayısını 4’den 8’e 

çıkarmıştı. 

Stockhlom Belediyesi’nde anahtar parti konumunda 

olan Stockholm Partisi, şehrin düzenlemesi ve çeşitli 

yatırımların yapılması konusunda Sosyal Demokratlarla 

yaptığı görüşmede anlaşmaya vardı. 

Stockhlom Partisi, sadece Stockholm’de faaliyet gösteren 

lokal bir partidir. Aynı şekilde İsveç’in bir çok 

şehrinde sadece lokal olarak örgütlenmiş siyasi partiler 

bulunmaktadır. ★ 

Sivil giysilerini çıkarıp, üniformalarını giyen dikta■ 

tatör Pinoşe, 15 yıldan beri Şii i ’yi yönetiyor!

Kurdistanpress

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?