Üsküdar'da Baz› Yer Adlar› Üzerine ‹ncelemeler (I)
Üsküdar'da Baz› Yer Adlar› Üzerine ‹ncelemeler (I)
Üsküdar'da Baz› Yer Adlar› Üzerine ‹ncelemeler (I)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ü S K Ü D A R ’ D A B A Z I Y E R A D L A R I<br />
Ü Z E R ‹ N E ‹ N C E L E M E L E R ( I )<br />
minde de r›ht›m genifllemeye devam etmifltir. 70 Bu koy ve çevresi, ‹stanbul’un<br />
Asya yakas› için her zaman önemli bir geçifl yeri olmufl, Üsküdar flehrinin ad›n›<br />
tafl›maktad›r.<br />
Harem Koyu: Bugün ‹stanbul Liman› (k›smen), araba vapuru iskelesi ve otogar›n<br />
oldu¤u yeri kapsar. Bu koyun önemli bir k›sm› doldurularak ad› geçen tesisler<br />
yap›lm›flt›r. Buraya Harem denmesinin sebebi, flimdiki Selimiye K›fllas›’n›n<br />
bulundu¤u yerdeki Kavak Saray›’na, Haremi Hümayun tak›m›n›n buradaki iskeleden<br />
gelmeleridir. Haremi Hümayun tak›m›, ‹stanbul’dan buraya ç›kar, do¤ru<br />
saraya giderlerdi, dönerlerken de ayn› iskeleden dönerlerdi. 71<br />
Haydarpafla Koyu: Üsküdar ve Kad›köy aras›nda yer alan bu koy etraf›nda<br />
önemli tesisler infla edilmifltir. Koy ve çevresi ad›n›, Kanuni Sultan Süleyman<br />
dönemi (1520-1566) vezirlerinden Had›m/Koca Haydar Pafla’n›n (1512-1595) bu<br />
bölgede bulunan arazilerinden ve yapt›rd›¤› Hadâik-i Sultaniye (Sultan Bahçeleri)’den<br />
alm›flt›r. 72<br />
Hac›lar Ovas›: Hacca gidecek kervanlar önce Karacaahmet Mezarl›¤›’n›n yan›nda,<br />
Hac›lar Ovas› diye an›lan genifl bir alanda toplan›r, haz›rl›klar›n› tamamlar,<br />
yolculuk düzeni kurulur ve binlerce hac› aday› yola birlikte ç›karlard›. 73 Çünkü<br />
Üsküdar’›n, Osmanl› dönemi Türk kültüründeki en önemli özelliklerinden biri<br />
Kâbe topra¤› olarak ilgi görmesiydi. fiüphesiz burada bahsedilen yer, co¤rafi anlamda<br />
bir ova de¤ildir.<br />
Haydarpafla Ovas›: Ayn› isimle an›lan koyun çevresinde alüvyal kökenli bir<br />
düzlüktür. Seyit Ahmet Deresi ile ‹brahim A¤a Deresi’nin birleflmesinden sonra<br />
Haydarpafla Deresi ad›n› alan akarsuyun oluflturdu¤u küçük bir delta ile daha<br />
içeride bulunan genifl tabanl› vadi kesimlerini k›smen kapsar. Osmanl› ordusu<br />
Asya taraf›na yapt›¤› seferlerde burada toplan›r, haz›rl›klar› yapard›. Günümüzde<br />
demiryolu ve gar binas› ile baz› tesisler bu düzlük alanda yer al›r. Haydarpafla<br />
ad›n›n kökenine ise daha önce de¤inilmiflti.<br />
‹brahim A¤a Çay›r›: Haydarpafla Koyu’nun kuzey ve kuzeydo¤usundaki düzlük<br />
alana denilir. ‹brahim A¤a Deresi’yle ilgili k›s›mda bu ad›n kökeni hakk›nda k›saca<br />
bilgi verilmifltir.<br />
Uzunçay›r: Buras› co¤rafi özellikleriyle bir akarsu boyu düzlü¤ü, bir nevi ovad›r.<br />
Kurba¤al› Dere kabaca do¤u-bat› do¤rultusunda yaklafl›k 2.5 km uzunlu¤unda<br />
ve yer yer 250-300 m geniflli¤inde alüvyal bir düzlük meydana getirmifltir. Bu<br />
düzlü¤ün çevresinde nispeten yüksek bir rölyef yer al›r. Uzunçay›r topografya<br />
bak›m›ndan tabii bir yoldur. Ulafl›m bak›m›ndan çok önemli bir konuma da sahiptir.<br />
Nitekim Üsküdar, Haydarpafla, Kad›köy, Merdivenköy, Küçük Çaml›ca ve<br />
Ümraniye’den gelen flehir içi yollar burada birleflir. Keza ülkemizin Bo¤aziçi<br />
Köprüsü’nden Avrupa’ya uzanan önemli bir karayolu da Uzunçay›r’dan geçer.<br />
Ayr›ca eskiden at koflu mahalli olarak kullan›lan Uzunçay›r’da at yar›fllar› da<br />
düzenlenirdi.<br />
Çay›r esasen; çay›r ve benzeri ot bitkilerinin yetiflti¤i, biçildi¤i bir çeflit otluklara<br />
verilen bir isimdir. Alg›land›¤›n›n aksine çay›r bir yer flekli de¤il, bitki örtüsüyle<br />
475
Change language